Dr. De Vos van Steenwijk en de
Leidse Universiteit bleven één
KOM II1I
iTtontiaó
ctifral-10
Regering verwerpt neutrale
zone in Europa
Prinses Beatrix vandaag naar Bonaire
Hartelijk afscheid van Curasao
BIJ EEN VEERTIGJARIG DOCTORAAT
Open blik voor
de eisen des tijds
7
PHSIIPS -ROXANE
Man, die zijn vrouw dood
schoot, veroordeeld
Matthaus Passion op
Palmzondag in Amsterdam
Buitenlandse zaken in Tweede Kamer
Dr. Anthon van der Horst
moet rust houden
De Prinses te Willemstad
Cockie Gastelaars en Corrie
Schimmel in Singapore
Veertig arbeiders van
oliefabriek ontslagen
Wèg keelpijn
Nederlandse ex-dwang-
arbeiders eisen
schadevergoeding
Tweede slachtoffer van
explosie overleden
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1958
Heden, 7 februari, is het veertig jaar geleden dat dr. J. E. baron de Vos
van Steenwijk aan de Leidse universiteit promoveerde tot doctor in de
wis- en steiiekunde. Veertig jaar doctor betekent in het algemeen veertig
jaar weg van de universiteit, veertig jaar praktijk in het maatschappelijke
leven met dankbaar gebruik van de wetenschappelijke vorming, aan de
universiteit opgedaan. Doch in het geval van dr. De Vos van Steenwijk be
tekent het veel méér en juist daarom leek het ons een welkome gelegen
heid, aanknopend aan deze herdenkingsdatum, de betrekking tussen de
ervaren man der wetenschap en de bakermat der kennis, de universiteit,
tot onderwerp van gesprek te maken.
Veertig jaar doctor betekent met be
trekking tot déze doctor een gesloten cir
kel, bestaande uit in elkander passende
segmenten van wetenschap, praktijk, uni
versiteitsleven, openbare ambten, maat
schappelijke evolutie en culturele vorming
des mensen, een cirkel die een veelzijdig
en wonderlijk gevarieerd leven omvat, en
waaruit men de lotgevallen van meer dan
een generatie kan aflezen.
Jacob Evert baron de Vos van Steenwijk
werd in 1889 geboren in Zwolle. Dat was
dus tegen het einde van de negentiende
eeuw een eeuw die thans veel verder
dan ruim vijftig jaar in de geschiedenis
verdwenen lijkt, omdat de twintigste op
alle gebieden des levens in zo'n adembe
nemend tempo verandering heeft gebracht.
Als men in dit verband het woord evolutie
gebruikt, denkt men meteen aan de weten
schap. De wetenschap die kiemen legde
voor een gigantische technische ontwikke
ling, waarvan in onze dagen de voortgang
een duizelingwekkende vaart heeft ge
kregen.
De wetenschap, waarvan het semina
rium besloten ligt tussen de muren der
universiteiten en waarvan het erfgoed,
zichzelf vermenigvuldigend, verdeeld
wordt in de collegezalen.
In 1907 liet de student De ""os van
Steenwijk zich inschrijven aan de Leidse
universiteit in 1945 begon hij, langs de
cirkel teruggekeerd, diezelfde universiteit
te dienen als president-curator, welke
functie hij thans nog met grote werk
kracht vervult. Daartussen liggen dan een
leraarschap, twee burgemeesterschappen,
namelijk van Zwolle ('33-'37) en Haarlem
('37-'41) en een bijna tienjarige ambtspe
riode als Commissaris der Koningin in
de provincie Noordholland ('45-'54) Van
1912 af was hij observator van de Leidse
sterrewacht, tot 1919. Bijna niet op te
sommen zijn daarbij zijn diverse werk
zaamheden in verschillende hoedanig
heden: in bestuursorganen, commissies,
stichtingen, vaak voortvloeiende uit zijn
ambtelijke en wetenschappelijke hoofd
functies doch steeds weer treft, bij het
volgen van zijn biografie, de onverbreke
lijke band die hem met de wetenschap
verbindt.
De biografie van deze veertig jaar ge
leden gepromoveerde wetenschapsman
blijkt dan eigenlijk evenzeer de biografie
van de Leidse-Universiteit te zijn. Hij is
er door de jaren heen mee verbonden ge
bleven en er teruggekeerd, vervuld van
wat de rijkdom van het drukke leven hem
leerde en overtuigd van de alomtegen
woordigheid der ontwikkelingskiemen in
alle facetten van het bestaan. Ook dus in
het facet van de wetenschappelijke scho
ling, .die universiteit wordt genoemd en
die geroepen is tot een voortdurende aan-
ADVERTENTIE
van
Niet alleen A en D maar alle
vitaminen die U nodig hebt.
Een flacon van 100 dragees f 2.M
Nu óók voordelige gezins
verpakking van 150 dragees f 3.7S
Phllips-Ro»ane Nederland N.V. - Amsterdam
De rechtbank in Amsterdam heeft de
46-jarige los arbeider J. G. P. uit Bussum,
die op 14 juni zijn echtgenote met vijf re
volverschoten dodelijk verwondde, wegens
doodslag veroordeeld tot acht jaar gevan
genisstraf met aftrek van het voorarrest.
Bovendien bepaalde de rechtbank, dat de
verdachte daarna voorwaardelijk ter be
schikking van de regering wordt gesteld
met een proeftijd van drie jaar onder toe
zicht.
Er was tien jaar plus voorwaardelijke
terbeschikkingstelling geëist. Evenals de
officier was de rechtbank van oordeel, dat
de primair ten laste gelegde moord niet
bewezen was, zodat hij daarvan werd vrij
gesproken. De verdachte had al lange tijd
onenigheid met zijn vrouw, die hij een
iaar geleden had verlaten. Op 14 juni zocht
bij haar op en er volgde een ^sprek over
scheiding. De vrouw wilde alleen schei
ding van tafel en bed, hetgeen echter on
der andere zou inhouden, dat zij de werk
loosheidssteun zou ontvangen en dat de
man alleen een invaliditeitsuitkering zou
krijgen. Hij werd zo kwaad, dat hij een
revolver trok en die op haar leeg schoot.
Zijn 14-jarige zoontje was daarbij aanwe
zig. De vrouw overleed enkele ogenblikken
later op straat.
Dr. J. E. baron de Vos van Steenwijk
als Commissaris der Koningin in
Noordholland.
passing en uitgroei, om haar roeping te
kunnen honoreren.
Deze overtuiging heeft de president
curator der Leidse Universiteit gebracht
tot een gedegen, diepgewortelde opvatting
ten aanzien van de eisen des tijds, waar
aan de universiteit gehoor zal moeten
geven.
Op dat punt speciaal mochten wij van
hem belangwekkende dingen horen. Hij
schilderde een vergelijking tussen de uni
versiteit van „toen" en nu, waaruit stellig
bleek welke dringende hervormingen in
het voorland der Hogeschool oprijzen. Hij
gaf een beeld van de veranderingen, die
in de figuur en de omstandigheden en de
getallen van docent en student zijn opge
treden en in hoeverre daaraan in snel
tempo zal moeten worden tegemoetge
komen, wil de universitaire opleiding een
gedegen basis blijven voor de hoge eisen,
die het leven aan de wetenschap stelt.
„Een grotere zelfstandigheid van de
Rijksuniversiteit is een zeer concrete be
hoefte van deze 'tijd. De verlening van
rechtspersoonlijkheid in de eerste plaats
zou aan talrijke belemmeringen van uit
bouw en organisatie een einde maken. De
bemoeiingen van de Rijksgebouwendienst,
bijvoorbeeld, werken remmend op de
uitbreiding der accommodatie, die juist in
deze tijd zo dringend noodzakelijk blijkt.
Een zelfstandige bestemming der gelden,
een eigen voorziening in de universitaire
huisvestingsbehoeften, een zelfstandige en
daardoor minder omslachtige organisatie
van het financiële en administratieve ap
paraat der universiteit zou de algemene
werkzaamheid der „Alma Mater" zeer ten
goede komen.
Daarnaast is een inwendige heroriën
tering niet minder noodzakelijk. De taak
van het curatorium wordt steeds meer om
vattender en tijdrovender. De instelling
van gesalarieerde functies zal daarom niet
te vermijden zijn. Een reorganisatie der fa
culteiten voorzover deze niet tot een be
paald omlijnd vak opleiden, doch uit ver
schillende, elkander aanvullende weten-
schapstakken bestaan zal nodig zijn.
En dan is er de kwestie van de univer
sele taak der universiteit. Met andere
woorden: steeds meer dringt zich de nood
zaak op, dat werkelijk begaafden de ge
legenheid krijgen, een universitaire op
leiding te volgen, ongeacht de middelen
waarover zij beschikken. De bezitssprei-
ding en in het algemeen de veranderde
maatschappelijke structuur dwingen daar
toe. Er zal een steeds toenemend aantal
beurzen moeten worden toegewezen, waar
voor op den duur het systeem der voor
schotten zal moeten wijken. De kosten van
het hogere onderwijs zullen voortdurend
blijven stijgen en de rijkskas steeds zwaar
der belasten, doch voorshands zeker
niet in die mate dat deze kas daardoor
zou kunnen worden overbelast. Een steeds
grotere omschakeling op samenwerking
met het buitenland in kostbare projecten
volgt onvermijdelijk en is reeds begonnen.
De enorme kosten van laboratoria, appa
ratuur, materiaal, onderzoek, met alle bij
komstige voorzieningen zullen met de ont
wikkeling van de wetenschappelijke resul
taten over de gehele wereld voortdurend
nog groter worden. Er zullen meer voor
zieningen moeten worden getroffen ten
aanzien van de huisvesting, ontspanning,
voeding en het studiemateriaal der stu
denten, die thans in geheel andere omstan
digheden leven en werken dan hun col
lega's van veertig jaar geleden.
Dat geldt trouwens ook voor de docen
ten. De accommodatie voor de professoren
zal steeds meer ruimte eisen in de univer
siteit zelf, nu zij niet meer in hun eigen
woningen een deel van hun werkzaam
heden kunnen opvangen.
Geld en ruimte zijn twee universitaire
eisen des tijds, die niet kunnen worden
ontgaan, wil men ons hoger onderwijs ge
lijke tred met het buitenland doen hou
den. De vraag, of op een zekere spreiding
van het hoger onderwijs over meerdere
provincieplaatsen zal moeten worden ge
rekend, doemt daarbij eveneens op en
wordt door een commissie, waarvan ook
dr. De Vos van Steenwijk deel uitmaakt,
bestudeerd.
Het bestek van dit artikel, laat helaas
niet toe, alle facetten uitvoerig weer te
geven, die dr. De Vos van Steenwijk
in ons gesprek aanduidde. Zijn beden
kingen tegen het instituut der werkstu
denten willen wij tenslotte echter niet
achterwege laten. Het moge een modern
en zelfs progressief lijkende nieuwigheid
zijn, de ervaring heeft geleerd dat de
student zelf er grote nadelen ondervindt.
Zijn studie zowel als zijn constitutie lijdt
eronder en het zou daarom wenselijk zijn
dat deze uit het buitenland overgewaaide
instelling tot het uiterste zou worden be
perkt.
Op 30 maart, Palmzondag, zal het Con
certgebouw-Orkest onder leiding van dr.
Eduard van Beinum een uitvoering geven
van de Matthaus Passion van Johann Se
bastian Bach. Medewerking verlenen het
Toonkunstkoor-Amsterdam en het jongens
koor van ..Zanglust". De solisten zijn onder
meer de tenor Ernst Hafliger (evangelist),
de bas Heinz Rehfuss (chistuspartij), de
sopraan Erna Spoorenberg, de alt Annie
Hermes, David Hollestelle (bas-aria's) en
Hans Wilbrink (kleine baspartijen).
ADVERTENTIE
DE MANNEQUINS staan al klaar.
De show gaat weer beginnen. Stamp
volle zalen zullen kijken en genieten.
Voldaan kunt U straks de zomer en
de lente tegemoet gaan zeker van
het feit, dat U ook dit jaar weer
- niettegenstaande alle bestedings
beperking - goed gekleed zult gaan!
WIJ KOMEN IN HAARLEM
Concertgebouw, L. Begijnestraat 13, maan
dag 10 februari om 2.30, 7.15 en 9.15 uur.
Kaartverkoop aan de zaal: zaterdag 8 en
maandag 10 februari van 10 tot 3 uur en
voor de aanvang van iedere show,
(Van onze Kamerver slag gever)
In de Tweede Kamer hebben de ministers Luns en Staf ernstige bedenkingen
geopperd tegen het Poolse plan-Rapacki voor een zone in Europa zonder kernwapens.
Tegen de in aantal overmachtige Russische troepen zouden de atlantische strijd
krachten komen te staan zonder de tactische kernwapenen, die de minderheid in getal
moeten compenseren. Bovendien is een groter bezwaar de consequentie van terug
trekking van de Amerikaanse troepen uit Europa. Europa's verdediging zou worden
ondermijnd zo niet onmogelijk worden en Duitsland zou worden losgemaakt uit het
Westeuropese verband, terwijl het juist zo belangrijk is, dat het daarin onverbrekelijk
is opgenomen. Het enige voordeel voor het Westen zou kunnen zijn, dat controle
mogelijk wordt achter het IJzeren Gordijn op de neutrale zone. Deze tegemoetkoming
van Russische zijde acht de Nederlandse regering te klein om het plan-Rapacki
te kunnen aanvaarden.
Iedere werkelijke mogelijkheid van een
gesprek met Rusland wil Nederland echter
aangrijpen. Maar indien de Nederlandse
regering dus een topconferentie niet af
wijst, meent zij, dat de basis voor een
gesprek toch smal is. Het eerste nodige is
volgens minister Luns de ontwapenings
conferentie in de Verenigde Naties weer op
gang te brengen. Rusland neemt daaraan
niet meer deel en het is niet te verwachten
dat het zal deelnemen aan de besprekingen
van de thans uitgebreide ontwapenings
commissie.
De Nederlandse regering heeft niet ge
aarzeld haar vertegenwoordiger bij de Ver
enigde Naties te machtigen te pleiten voor
algehele stopzetting van proefexplosies
van kernwapens, onder voorwaarde van
deugdelijke controle op de naleving.
In de opstelling van raketbases in het
dichtbevolkte Nederland zag minister Staf
bezwaren, maar hij verwachtte, dat de
militaire leiders van de NAVO, die thans
nagaan, waar de raketbases het best in
Europa zouden kunnen worden opgesteld,
die bezwaren ook zullen opmerken.
Voor de huidige tijd en voor de voorzien
bare toekomst zag minister Staf geen mo
gelijkheid van inkrimping van de defensie
inspanning, omdat daardoor onze nationale
en westerse veiligheid zou worden aange
tast
Over de vertraagde Nederlands-Duitse
onderhandelingen verklaarde minister Luns
dat de vertraging niet is te wijten aan
Nederlandse zijde en dat er geen sprake
van is, dat alleen Duitse wensen zullen
worden ingewilligd en de Nederlandse op
de lange baan worden geschoven. Er is
vastgesteld, dat er over het geheel over
eenstemming moet zijn.
Wat het Moerdijkkanaal betreft, her
haalde de minister, dat, indien door het
Deltaplan de verbinding met België niet
meer voldoet, eventuele besprekingen
daarover gebaseerd moeten zijn op de dan
bestaande toestand, dus na uitvoering van
de werken in West-Brabant. In die situatie
beantwoordt het advies Van Steenberghe-
Van Cauwelaert niet meer aan de werke
lijkheid.
Europese zaken
Staatssecretaris Van der Beugel legde de
verklaring af, dat de Nederlandse regering
zich thans heeft uitgesproken voor de ves
tiging van de zetel der Europese Econo-
Vandaag vertrekt prinses Beatrix met
haar gevolg voor de reis naar Bonaire,
Aruba en de bovenwindse eilanden. Zij
maakt de vluchten naar die gebieden in
een gecharterd vliegtuig. Op het eiland
der flamingo's Bonaire wacht de Prinses
een zanghulde. Daarna zal zij een lange
autorit over het eiland maken, waarbij
zij vele dorpen en gehuchten zal bezoeken.
Na de tocht zal de Prinses terugkeren
naar haar tijdelijke residentie hotel Zee
bad. De dag zal besloten worden met een
barbecue.
Donderdagmorgen begaf de Prinses zich
naar de C.P.I.M., de Curagaosche Petro
leum Industrie Maatschappij, die de eco
nomische kurk genoemd wordt, waarop
het eiland drijft. De enorme olie-raffina
derij, behorende tot de allergrootste ter
wereld, vormt met zijn woongebieden een
gemeenschap in de Curagaose gemeen
schap. Aan boord van de sleepboot „De
Passaat" begon Prinses Beatrix haar be
zoek aan de Isla, zo'als een rechtgeaarde
Curagaoënaar de terreinen van de olie
maatschappij noemt. Na een tocht van on-
De componist en dirigent dr. Anthon van
der Horst, die in de r.-k. ziekenverpleging
in Hilversum met goed gevolg een ernstige
operatie heeft ondergaan, zal voorlopig
zijn werkzaamheden, onder andere als
dirigent van de Nederlandse Bachvereni-
ging, niet kunnen vervullen. De uitvoering
van de Johannes Passion, die de Neder
landse Bachvereniging op 14 februari in
het Concertgebouw te Amsterdam zal
geven, wordt derhalve gedirigeerd door
de leider van het Nederlands Kamerkoor,
Felix de Nobel. Bij de V.P.R.O. wordt dr.
Van der Horst voorlopig vervangen door
de Amsterdamse organist Simon C.
Janssen.
De bovenste foto toont Prinses Beatrix,
terwijl zij de bij het Autonomie-
■monument opgestelde padvindersgroep
inspecteert. Achter de Prinses staan
premier Jonckheer en gezaghebber
Gorsira (in uniform). Op de rechtse
foto is de kranslegging bij het monu
ment afgebeeld. De adjudant van de
Prinses, luitenant-ter-zee De Jong,
assisteerde bij de kranslegging.
De Nederlandse zwemsters Cockie Gaste
laars en Corrie Schimmel zijn in Singapore
aangekomen. Zij gaven een demonstratie-
wedstrijd in de Chinese zwemclub.
geveer een half uur door de St. Annabaai
en het Schottegat bereikte de Prinses, die
vergezeld was van de gouverneur, de ge
zaghebber, de havenmeester en de marine
superintendant van de n.v. C.P.I.M., de Va-
lentijnpier. Tezamen met de directeur, de
heer Biermann, maakte de Prinses vervol
gens een rit over het fabrieksterrein,
waardoor zij een indruk kreeg van de uit
gestrektheid en de geweldige afmetingen
der raffinage- en kraakinstallaties. De
tocht, die een half uur duurde, voerde het
gezelschap ook langs de bedrijfsschool, en
daarna werd gestopt bij het huis van de
heer Biermann, waar een aantal van diens
voornaamste medewerkers bijeen was.
De heer Bierman bood de prinses als her
innering aan dit bezoek een bijzonder
mooi roosjeskoraal aan, alsmede een in
leer gebonden beschrijving van het be
drijf.
Daarna volgde een korte rit door Emma-
stad, een van de woonwijken der employés,
welke zijn eindpunt vond op,het Beatrix-
plein. Hier zongen 500 schoolkinderen
Prinses Beatrix een welkomstlied toe. Bij
de Beatrixboom, destijds door Prins Bern-
hard geplant, boden Ineke Veenstra en Jan
Nolte cadeaus aan; een door enkele tech
nische werknemers gemaakte mahoniehou
ten zakdoekendoos met zilver ingelegd en
een oorkonde.
Des middags bezocht Prinses Beatrix het
oostelijk deel van het eiland, welke tocht
eveneens ruim twee uur in beslag zou
nemen. Van het gouvernementsplein af
ging het weer langs Pietermaai, de berg
Altena en Salinja, waarbij allereerst een
bezoek werd gebracht aan het Koningin
Wilhelminatehuis voor ouden van dagen
te Zeelandia. De tocht ging verder door de
nieuwe buitenwijken van Willemstad, waar
grote villa's staan, sommige opgetrokken
in een zeer moderne stijl, welke weinig of
geen gelijkenis meer vertoont met de
bouwwijze van de oude landhuizen of de
herenhuizen langs de Scharlooweg. Via
Mahaai, Damacor, Cac Cora en Van Enge
len kwam de stoet tenslotte in Santa Rosa,
een dorpje aan de grens van de laatste uit
lopers van Willemstad. Hier bezocht de
Prinses het oudemannentehuis van het
Wit-Gele Kruis en de school annex huis
houdschool, waar de toekomstige „huis
houdsters" haar van haar produkten aan
boden.
Langs de plaatsjes Santa Catharina,
Montagne en Fuik ging het met een grote
boog via Nieuwpoort, waar Hubert Pe-
mondt een door hemzelf van cactushout
vervaardigde lamp aanbood, naar Domin-
guito en vandaar weer terug naar het
hart van Willemstad, hef gouvernements
plein.
Feestelyke betoging
Spontaan was ook de huldiging die de
Prinses in de avonduren ontving in het
Rifstadion, waar de diverse jeugdorgani
saties van het eiland een feestelijke beto
ging hielden te harer ere. Bij honderden
waren zij opgetrokken naar het uitver
kochte stadion en in hun fleurige club
kleuren of uniformen, al of niet met mu
ziek en vaandels, vormde de jeugd van
Curagao een bonte mengeling van vreugde
en opgewektheid, een schouwspel dat door
zijn afwisseling steeds weer boeide en
waar het soms met geestige clownerie ge
paard ging, niet zelden tot een hartelijke
lach opwekte.
Door wijziging in de verwerkingsmethode
der oliehoudende zaden heeft de directie
van de n.v. Oliefabrieken „De Toekomst"
te Wormerveer besloten de wringerafde
ling van haar oliefabriek stop te zetten.
In verband hiermede is aan een veertigtal
werknemers met ingang van 3 maart ont
slag aangezegd.
mische Gemeenschap in Brussel en dat dan
Den Haag kandidaat zal worden gesteld
voor het gerechtshof van de Europese ge
meenschap.
Over de salarissen van de leden der Hoge
Autoriteit van de Europese Gemeenschap
voor Kolen en Staal vertelde de staats
secretaris, dat de voorzitter belastingvrij
15.000 dollar per jaar verdient en de leden
12.000 dollar. Daarbij krijgen ze 15 percent
verblijfkosten. Bovendien krijgt de voor
zitter 20 percent representatiekosten en de
andere leden 10 percent. De kinderbijslag
bedraagt 200 dollar per jaar, waarbij 200
dollar komt voor ieder schoolgaand kind.
Zij krijgen 15 percent pensioen voor ieder
jaar, dat zij lid zijn geweest.
De Nederlandse regering heeft er her
haaldelijk bezwaar tegen gemaakt, dat de
salarissen belastingvrij zijn. Er is nu be
reikt, dat de leden van de Europese com
missies (onder wie oud-minister Mansholt)
van de Europese Economische Gemeen
schap gedurende het eerste halfjaar het
zelfde salaris zullen genieten als de leden
van de Hoge Autoriteit der K.S.G., maar
dat zij de verscnuldigde belasting zullen
terugstorten in de kas van de E.E.G.
Ministeriële grapjes
Bij de replieken verklaarde minister
Luns dat de regering de zekerheid heeft,
dat de Amerikaanse troepen zullen weg
trekken als er een neutrale zone komt om
dat Amerika zijn kostbare troepen niet in
Europa wil achterlaten zonder dekking
van kernwapens.
Plotseling wendde minister Luns zich
terzijde tot minister Staf. „Wat zit je mij
aan te kijken alsof je wil zeggen: wat ver
tel je nou allemaal?"
Toen het gelach was verstomd merkte
minister Luns op: „Meneer de voorzitter,
mijn ambtgenoot zegt, dat het alleen maar
blikken van bewondering waren. Ik zeg dat
om het misverstand te vermijden dat er
verschil van mening in de regering zou
zijn."
Tegenover het argument, dat het los
maken van Duitsland uit het Westeuropese
verband niet zo erg is, omdat Zwitserland
er toch ook niet in opgenomen is, zei mi
nister Luns, dat regeringen kunnen ver
anderen, ook in Duitsland. „De Duitse kan
selier is op rijpe leeftijd. Ik wil hiermede
slechts aanduiden voor de politiek ge
schoolde Kamerleden, wat ik in mijn
achterhoofd heb".
De begroting van Buitenlandse Zaken
werd tenslotte zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen. Alleen de communisten
verzochten aantekening, dat zij geacht wil
den worden te hebben tegengestemd.
ADVERTENTIE
keeltabl. helpen direct
Proces tegen G. Farben
Bij de arrondissementsrechtbank te
Frankfort aan de Main hebben eenentach
tig Nederlanders leden van het „Co
mité apell „E" compagnie Zoschen" een
proces aanhangig gemaakt tegen de Duitse
fabriek I. G. Farben, waar zy in de oorlog
gedwongen te werk zyn gesteld. Elk van
hen eist een bedrag van 10.000 D.M. als
smartegeld en schadevergoeding voor het
ondergane leed en de onmenselijke om
standigheden waaronder zy moesten leven.
Zij zijn samen slechts een deel van de
groep van 1170 mensen, die in mei 1944
vanuit het concentratiekamp Amersfoort
naar de Duitse fabriek werd overgebracht.
Slechts 200 keerden daarvan levend terug;
velen van deze zijn blijvend invalide. Zij
hebben gedurende ongeveer een jaar ge
werkt in de Leuna- en Bunawerken van
I. G. Farben waar synthetische benzine
en rubber werden vervaardigd. Twee van
de aanhangig gemaakte processen zullen
als proefproces worden gevoerd. De ove
rige negenenzeventig komen na afloop van
die twee aan de orde.
Deze actie, waarbij de Amsterdamse ad
vocaat mr. L. Mok als juridisch adviseur
optreedt, is geïnspireerd op een proces van
de Duitser Wolheim, die in het concentra
tiekamp Auschwitz gevangen heeft ge
zeten en eveneens naar de I. G. Farben
Fabriek is overgebracht. Zijn eis van 10.000
D.M. werd eind 1956 door een Duitse
rechtbank toegewezen: I. G. Farben is toen
in hoger beroep gegaan. Later is met ver
scheidene personen, die hetzelfde lot als
Wolheim hadden ondergaan, een schikking
getroffen.
Enkele der vorderingen, die thans door
de Nederlanders officieel zijn ingesteld be
ogen een schadevergoeding voor de echt
genoten van mannen, die tijdens de werk
zaamheden bij I. G. Farben om het leven
zijn gekomen. Verwacht wordt dat de be
handeling van deze processen geruime tijd
zal vergen.
In het havenziekenhuis te Rotterdam is
de 42-jarige monteur J. A. A. Meijnders
uit de Grondherenstraat te Rotterdam
overleden. Hij werd woensdagochtend
ernstig gewond, toen zich in een schakel
huis aan de Vondelingenweg-hoek Petro-
leumweg een ontploffing voordeed. In een
der cellen van het schakelhuis werkte hij
met een collega, die op slag werd gedood.
