Hussein proclameert regering voor geheel Indonesië OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Eerste kabinet-Sjafruddin met economen en militairen HET WEER $ee MORRIS êèforet/otrée//// Geld voor werkverruiming of een kabinetscrisis „Zwaksten dragen nu de zwaarste lasten" De teerlini is geworpen 72e JAARGANG No 187 MAANDAG 17 FEBRUARI 1958 303e JAARGANG No 35 Jongste Prinses verjaart A WIE WINT iM WOENSDAG Sneeuw- of hagelbuien President Sukarno terug in Djakarta Geen woord over Padang Amerikaans vliegtuig met zestien maYi vermist Koningin Juliana terug Een ton verduisterd Bankbeheerder meldt zich P.v.d.A.-voorzitter dreigt Rijksstraatweg wordt gedeeltelijk afgesloten Minister Hofstra gouverneur Europese investeringsbank KLM schrapt enkele Europese lijndiensten Het woord is aan Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijki Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 T TT Tj 11 "1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. V* I 1 g I ^H1 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- 1 fess® I i BK JÉ 1 I jf 1 f[ J| jf Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.6o, kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 w JL ifr^nfii JL JL JL JL JL hgf J\ae^ JL fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. UW OPLOSSING VAN uit de krant van Woensdag |-l moet Woensdag a.s. binnen rijn! SINGAPORE (Reuter) Luitenant-kolonel Achmad Hussein heeft zaterdag avond een nieuwe onafhankelijke regering voor Indonesië geproclameerd, aldus Radio-Padang. De proclamatie werd gedaan na het aflopen van het ultimatum van vijf dagen aan de centrale regering, dat eiste dat het kabinet van premier Djuanda zou aftreden. President Sukarno is zondag uit Tokio in Djakarta teruggekeerd na zijn bezoek aan Japan en andere landen. Uit Padang meldt UP dat het eerste kabinet-Sjafruddin werd beëdigd voor het gouverneurshuis aldaar, ten overstaan van een menigte van rond 40.000 personen. De volledige samenstelling van de contra-regering werd zaterdagavond door Radio Padang bekendgemaakt: Minister-president en minister van Financiën: Sjaffruddin Prawiranegara; Buitenlandse Zaken: Simbolon; Binnenlandse Zaken: kolonel Mohammed Djambek; Defensie en Justitie a.i.: Burhanuddin Harahap; Handel en Economie: dr. Sumitro; Onderwijs, Cultuur, Volksgezondheid: Moh. Sjafie; Wederopbouw en Industrie: kol. Warouw; Landbouw en Arbeid a.i.: Sarumpait; Voorlichting: lt.-kol. Saleh Lahade; Godsdienst: Mochtar Lintang; Sociale Zaken: Agah Ghani. Uit Singapore wordt vernomen, dat lt.- kol. Sumual „spoedig" zal worden benoemd tot minister van Defensie. De proclamatie SINGAPORE (Reuter) De proclamatie van Hussein luidde aldus: „Aan alle Indonesiërs, waar gij u ook bevindt, waar onze stem ook wordt ge hoord, in naam van de Almachtige heeft de revolutionaire Banteng-Raad besloten een nieuwe regering voor de Indonesische Republiek te vormen". Hussein las de proclamatie voor na af loop van een bijeenkomst met de Revolu tionaire Raad, die twee uur had geduurd. Hij werd luide toegejuicht. De heer Djuanda zo ging hij verder moet zich ervan bewust zijn, dat de strijd van Midden-Sumatra de steun krijgt van heel Indonesië en in het bijzonder van de bevolking en de strijdkrachten in Midden- Sumatra en andere provincies. Hussein zei: zij hechten volledige goed- Sjafruddin keuring aan het voortzetten van de strijd van Midden-Sumatra en het sterke verzet tegen het kabinet-Djuanda en zijn bereid de consequenties onder de ogen te zien. PADANG (UP) De nieuwe regering wijst de verantwoordelijkheid van de hand voor alle overeenkomsten, getekend dooi de regering-Djuanda na 15 februari. Met name werd gewaarschuwd, dat de leveran ciers van wapenen, die door Djakarta be steld zijn. niet op betaling moeten rekenen. De tegoeden van de centrale regering in Djakarta in het buitenland zijn nu „geblok keerd". Veiligheid, leven en eigendommen van buitenlanders die zich bevinden in het ge bied waarover de nieuwe regering gezag ADVERTENTIE Verwachting tot morgenavond: Opklaringen, maar ook enkele hagel- of sneeuwbuien. Matige tot krachtige, aan de kust aan vankelijk nog harde noordwes telijke wind. Weinig verande ring in temperatuur, maar van nacht in het binnenland lichte vorst tot temperaturen om het vriespunt. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA'S uitoefent, worden gewaarborgd, mits zij „zich niet tegen het gezag der revolutio naire regering verzetten." De nieuwe regering behoudt zich haar standpunt voor ten opzichte van de positie van Sukarno als president, totdat Sukarno een redelijke tijd van overleg zal hebben gehad t.a.v. de vraag of hij de eisen der regering te Bukittinggi zal verwerpen of aanvaarden. SINGAPORE (Reuter) Sjafruddin zei in een redevoering: „Ik wil het buitenland eraan herinneren niet tussenbeide te komen in de binnenlandse moeilijkheden van dit land en ik wil het verzekeren dat de revolutionaire regering de veiligheid van buitenlanders en hun eigendommen in het gebied van de revolutionaire regering waarborgt." Volgens waarnemers in Djakarta geeft men in verschillende politieke kringen openlijk toe, dat de mogelijkheid van een bloedige burgeroorlog in Indonesië bestaat. PADANG (UP) De revolutionaire re gering van Padang heeft de op Sumatra werkzaam zijnde oliemaatschappijen, de Caltex, Stanvac en de B.P.M., aangeraden geen geraffineerde olie meer naar Djakarta te zenden en het transfer van gelden naar de centrale regering te staken. Vijf punten PADANG (UP) Premier Sjafruddin somde als vijf voornaamste punten van de politiek van zijn nieuwe regering de vol gende op: 1. De ontwikkeling van de rijke natuur lijke hulpbronnen van Indonesië, teneinde de grootst mogelijke steun te kunnen geven aan de armere gebieden. 2. Bepaalde gebieden autonome be voegdheden te geven. 3. Rationalisering van het centrale re geringsapparaat, een gezonde begroting en het doen ophouden van de inflatie. 4. Grote mogelijkheden te openen voor de jonge generatie voor studie en werk en verjonging van de strijdkrachten. 5. De buitenlandse politiek te baseren op een verlangen naar wereldvrede door middel van de Verenigde Naties en via dat medium West-Irian te verkrijgen. Hij zei, dat hij naar een onafhankelijke en actieve buitenlandse politiek zou stre ven „met het doel niet getrokken te wor den binnen een van de tegenover elkander staande wereldblokken". Reactie van Djakarta DJAKARTA (ANP) Er is een arresta tiebevel uitgevaardigd tegen alle leden van de revolutionaire regering; zij worden be schuldigd van hoogverraad. In het arres tatiebevel wordt gezegd, dat zij het plan hadden opgevat de wettige regering door geweld te verdrijven. Een woordvoerder van het leger ver klaarde, dat de beschuldiging van verraad ook van toepassing is op de ontslagen kolonels. (Reuter) De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Dja karta verklaarde naar aanleiding van de vorming van een nieuwe regering op Su matra: „Eén ding is zeker: premier Djuan da zal niet aftreden." De woordvoerder kon niet zeggen of de regering geweld zal gebruiken tegen de opstandelingen. Waarnemers verklaarden, dat de regering onder krachtige druk staat van enkele politieke groeperingen en ook van Zuid-Sumatra, om geen geweld te ge bruiken. Uit Den Haag: geen commentaar DEN HAAG (ANP) In officiële krin gen in Den Haag was men gisteravond en vanochtend niet bereid enig commentaar te geven op de persberichten over de gebeur tenissen in Indonesië van de afgelopen 24 uur. Op de residentie van de Indonesische vertegenwoordiger in Wassenaar werd medegedeeld, dat de Indonesische zaakge lastigde, de heer Maramis in het buiten land vertoeft. Nicuw-Guinea PADANG (Reuter) Premier Sjafrud din heeft in een toespraak voor Radio- Padang verklaard, dat de strijd om de terugkeer van Westelijk Nieuw-Guinea zal worden voortgezet, doch dan overeenkom stig een tevoren opgesteld plan. Ook zeide hij, dat zijn regering het voort bestaan van buitenlandse ondernemingen op Sumatra zal verzekeren. Vliegveld Padang bezet DJAKARTA (Reuter-AFP) De Indo nesische luchtmacht heeft in Djakarta be kendgemaakt, dat troepen van de tegen regering op Sumatra het vliegveld van Padang hebben bezet. In een officiële verklaring wordt gezegd, dat een bataljon militairen het vliegveld op 11 februari heeft aangevallen en heeft bezet. De verdediging bestond uit ongeveer vijftig manschappen. Voorts wordt nog medegedeeld dat de troepen van Hussein de landingsbaan heb ben gebarricadeerd om het landen van vliegtuigen te voorkomen. Steun uit Atjeh? SINGAPORE (AFP) Volgens een hier opgevangen bericht, afkomstig van Radio- Padang is de revolutionaire regering „loyale steun" aangeboden door het volk van Atjeh in Noord-Sumatra. Radio-Padang deelde mede, dat de godsdienstige leider van het volk van Atjeh, M. Amlek, aan de revolutionaire regering een boodschap heeft gezonden, waarin trouw wordt be tuigd aan Hussein. Verzoek om erkenning GENèVE (UP) In een schriftelijke verklaring deelt dr. D. Sumitro aan UP mede: ....Wij maakten geen opstand om wille van de opstand. Maar, wij zagen hoe ons volk het slachtoffer werd van Su karno's grillen en van de communisten. Dit moesten wij voorkomen. Namens de nieuwe regering van de re publiek Indonesië doe ik een verzoek om internationale erkenning, in het belang van de stabiliteit, de economische levens vatbaarheid, vrede en vooruitgang. De consolidatie en overwinning van mijn regering op de destructieve krachten in ons land zullen tevens de zaak van de internationale vrede en de stabiliteit in het gehele gebied en in de gehele wereld ten goede komen. Censuur door Djakarta DJAKARTA (ANP) De dagbladen in Djakarta hebben volledig gezwegen over de proclamatie van de revolutionaire re gering in Padang, als gevolg van een ver bod van de militaire commandant van Djakarta aan de pers tot het publiceren van berichten over Midden-Sumatra, die niet afkomstig zijn van de legervoorlich- tingsdienst of van bevoegde regerings woordvoerders. SINGAPORE (UP) Een woordvoerder van het Engelse leger deelde naar aan leiding van berichten over aankopen van materieel bestemd voor Midden-Sumatra, mee, dat gewone surplus voertuigen nu en dan bij inschrijving verkocht worden, lichte pantserwagens en brencarriers wor den echter alleen verkocht aan een ver antwoordelijke handelaar. De mecaniciens in Singapore hebben de laatste week overgewerkt om dergelijke legervoertuigen te herstellen. Bukittinggi en Padang PADANG (UP) Terwijl de revolutio naire regering officieel in Bukittinggi is gevestigd, op bijna 100 km van hier, werkt zij in feite hier in Padang. De premier en het kabinet hebben hun werkvertrekken in het gouverneurshuis, in ieder geval voor het ogenblik. DJAKARTA (Reuter) In Djakarta werd president Sukarno met groot enthou siasme, gemeend dan wel geënsceneerd, ontvangen toen hij zondag per vliegtuig uit Japan op het vliegveld Kemajoran arri veerde. Voor het witte paleis stonden tienduizen den mensen hem op te wachten. Staande op de trappen van zijn paleis hield de pre sident een toespraak van zes minuten, waarin hij geen gewag maakte van de in stelling van de tegenregering te Padang. Met een verwijzing naar de boodschap tot het volk bij zijn vertrek op 6 januari, zeide hij zeer dankbaar te zijn jegens hen, die zijn beroep om de eenheid van de staat te bewaren, ter harte hebben genomen. Sukarno sprak kalm en overwoog zijn woorden. Hij zeide. dat, na de rust van zes weken, hij zich geheel in staat acht om de uitoefening van zijn plichten weer op zich te nemen en het Indonesische volk en de staat wederdm te dienen. In een welkomstrede had premier Dju anda eerder geze0d: „Wij zijn verheugd over uw veilige terugkeer. Het verheugt ons dat onze president tijdens zijn reis een bijdrage heeft geleverd tot onze strijd. Hij heeft inlichtingen verstrekt en begrip ge kweekt voor onze strijd om Westelijk Nieuw-Guinea, waarvoor wij al onze krachten hebben ingezet". De door Sukarno bezochte landen had den, aldus Djuanda, „dezelfde bittere er varingen in. hun strijd om economische en sociale onafhankelijkheid." 'JSmJ J Recente opname van prinses Marijke, die morgen haar elfde verjaardag viert (Foto Meyboom) NAPELS (Reuter) Amerikaanse, Brit se en Griekse reddingsvliegtuigen maken vluchten boven Zuid-Italië en de Middel landse Zee op zoek naar een Dakota C-47 van de Amerikaanse luchtmacht, die sinds zaterdag met zestien man aan boord wordt vermist, kort nadat het toestel van Napels naar Athene was vertrokken. Het vlieg tuig was met een bemanning van zeven leden en negen passagiers op weg van West-Duitsland naar Istanboel. De Koningin is hedenmorgen van haar vakantie in Zwitserland in Nederland teruggekeerd. Zij arriveerde tegen half twaalf met de koninklijke trein in Utrecht, waar zij Afscheid nam van jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, de burgemeester van Utrecht, die met zijn echtgenote de Vorstin naar Grindelwald in Zwitserland had vergezeld. De 35-jarige beheerder van het bijkan toor van de Centrale Volksbank (K.A.B.) te Nederhorst den Berg heeft zich in Amster dam bij de politie gemeld. Hij bekende on geveer honderdduizend gulden te hebben verduisterd. ADVERTENTIE BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. j 3439 FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL'.' 717162 FALCON WOLLEN TWEEDJASSEN „Om de werkgelegenheid te vergroten zyn een duidelijk programma van open bare werken en koopkrachtinspuitingen nodig. Dit vraagt financiële middelen en de Partij van de Arbeid is er niet gerust op, dat men die aan minister Hofstra zal geven. Zijn de andere partijen daartoe niet bereid, dan wordt de grens van het toe laatbare overschreden en zal de P.v.d.A. niet aarzelen een uitspraak van het volk te vragen". Dit zei zaterdag de voorzitter van de P.v.d.A., het Tweede Kamerlid E. A. Ver meer, in een rede over de nationale poli tiek op een vergadering van het gewest Overijssel van zijn partij in Zwolle. „Bestedingsbeperking", aldus de heer Vermeer, „is voor vele conservatieve krachten de kapstok om een serie conser vatieve verlangens aan op te hangen. He laas heeft het publiek geen goed begrip van de oorzaken en gevolgen van de be stedingsbeperking, maar er is een duide lijk verschil met de jaren 19301940 Toen huldigde men het principe „pappen en nat houden"; nu is er een duidelijk program ma. Het is een tegenslag voor de regering, dat er bij de bestedingsbeperking een aan tal internationale factoren kwam, die de werkgelegenheid belemmerden". Hoewel economen zeggen, dat een werkloosheids - percentage van drie percent niet ernstig is, kon de heer Vermeer niet akkoord gaan met deze gedachte omdat hier een klein deel van de bevolking de zwaarste lasten draagt. Hij had lof voor de bona fide vak- centralen, die de ernst van de tijd begre pen en geen looneisen gesteld hebben. De P.v.d.A.-voorzitter staafde zijn vrees, dat er onvoldoende geld beschikbaar gesteld zal worden voor maatregelen ter vergroting van de werkgelegenheid, met te wijzen op het verloop van het belastingdebat in de Tweede Kamer, „waarbij aan de gemeen ten en provincies 41 miljoen gulden is onthouden, hetgeen een terugslag op de werkgelegenheid zal hebben". De heer Vermeer zag dit als een be wijs van onwil om tot een redelijke verdeling van de lasten te komen. Hij meende,, dat geen middel ongebruikt mag worden gelaten in de strijd tegen de werkloosheid en pleitte voor een verdere verhoging van de vermogens belasting en van de belasting op de hoogste inkomens. Rijkswaterstaat zal binnen zeer korte tijd, waarschijnlijk over ongeveer een maand een klein gedeelte van de Rijks straatweg voor al het verkeer in zuide lijke richting afsluiten. By het Delftplein in Haarlem-noord zullen borden geplaatst worden die de weggebruikers verbieden van deze zijde de Rijksstraatweg op te rijden. Degenen die toch op deze weg willen komen zullen dan eerst het halve ver keersplein moeten omrijden. Op deze wijze hoopt men de nog steeds bijzonder drukke Rijksstraatweg enigszins te ontlasten en de Delftlaan meer in te schakelen voor het doorgaande verkeer. Voor en na de inwerkingtreding van deze bepaling zal Rijkswaterstaat verkeerstel lingen houden om te zien hoe de wegge bruikers op het afsluiten van de Rijks straatweg reageren. Van de zijde van Openbare Werken ver nemen wij dat de Verspronckweg over ongeveer een maand weer geopend zal worden waardoor het verkeer dat van de kant van de Delftlaan komt, niet de tijdrovende route door het Kleverpark zal behoeven te kiezen. De statuten van de krachtens het ver drag tot oprichting van de Europese eco nomische gemeenschap ingestelde Europese investeringsbank voorzien in de benoe ming van een raad van gouverneurs, welke in hoofdzaak tot taak heeft algemene richt lijnen vast te stellen voor de te voeren credietpolitiek. Ieder deelnemend land wijst een gouverneur aan. De Nederlandse regering heeft minister H. J. Hofstra aan gewezen om als gouverneur van de bank op te treden. Op een persconferentie zal de KLM- directie morgen meedelen dat in de aan staande zomerdienstregeling, die op 1 april ingaat, een aantal specifieke vakantie- vluchten geschrapt zijn. De dienst op Salz burg, die tot nu toe zelfs 's winters eens per week gevlogen werd, komt te ver vallen, evenals die op Innsbriick. Ook de extra-lijndiensten naar Nice komen te ver vallen. Hiertoe is besloten uit bezuinigings overwegingen. J. Perk: De ware vrijheid luistert naar de wetten. Simon Koster De opstandige groep Indonesische mili tairen en intellectuelen heeft de grote stap gedaan; door het uitroepen van een tegen regering in Padang heeft zij een besluit genomen, waarop niet meer teruggekomen kan worden. Hoezeer zij zich bewust is van die onherroepelijkheid, is overduidelijk gebleken tijdens de periode van aarzeling en herhaald uitstel, die aan de proclamatie vooraf is gegaan. De teerling is geworpen en aan de re gering in Djakarta is de oorlog verklaard. Maar voorlopig alleen de economische, de „koude" oorlog. Of die op den duur in een militair conflict, dus in een burgeroorlog, zal ontaarden, wil men aan de tegenpartij overlaten. Het is een merkwaardig aspect van deze ontwikkeling, dat de militairen (die de stuwende kracht van de Padangse groep hebben gevormd) het gebruik van wapens willen vermijden en dat het kabinet- Djuanda, dat een strikt civiel karakter heeft, in deze dus het initiatief zou moeten nemen. Even merkwaardig is het, dat de „jonge kolonels" wier collega's in de meeste Aziatische, Afrikaanse en Zuid- Amerikaanse landen gewoonlijk sterk voor de dictatuur zijn geporteerd zich in hun recente verklaringen overtuigde aanhan gers van de democratie en tegenstanders van Sukarno's flirten met communisme en dictatuur hebben getoond. (Iets soortgelijks is trouwens nog pas ook in Venezuela het geval geweest.) Van zijn vrienden in de dictatoriaal ge regeerde landen schijnt Sukarno overigens onder meer het volkomen negéren van alle oppositie en rebellie te hebben geleerd. Bij zijn terugkeer in Djakarta heeft hij het bestaan, regering en strijdkrachten dank te brengen voor wat zij tijdens zijn afwezig heid hadden gedaan „om de nationale een heid te handhaven". Uit geen enkel van zijn woorden kon men opmaken, dat er van die eenheid, die vóór Sukarno's ver trek toch al uiterst wankel was, nu in het geheel niets meer is overgebleven en dat juist het wanbeleid van de regering in Djakarta tot de huidige politieke en econo mische chaos heeft geleid. Het bestaan van die chaotische toestand dreigt in het oog van de wereld nog verduidelijkt te worden door de onvoorzichtigheid van generaal Nasution om arrestatiebevelen tegen de leden van de Padangse tegenregering uit te vaardigen, want als die bevelen niet zouden worden uitgevoerd en die kans lijkt wel bijzonder groot te zijn zouden regering en strijdkrachten in Djakarta zichzelf daarmee een flagrant brevet van onvermogen hebben gegeven. Wat er zich thans in Indonesië voltrekt, is dus een „koude opstand", en dat is wel een wonderlijke situatie, die alleen moge lijk is doordat Indonesië een eilandenrijk is en doordat de republiek wel over „lucht- maarschalken", maar niet over een lucht macht van enige betekenis beschikt. De vraag is nu, in welke mate en vooral: hoe snel de „koude opstand" aanhang zal vinden, niet alleen op Sumatra (want de situatie in het zuiden van Sumatra is nog niet duidelijk), maar ook in de andere buitengewesten. Het spoedig tot standkomen van een groot eenheidsfront, dat al die eilanden omvat, is onontbeerlijk voor het welslagen van de Padangse plan nen. Het belangrijkste voordeel, dat de tegenregering op het ogenblik geniet, is dat zij een aanzienlijk deel van de Indonesische welvaartsbronnen zonder moeite onder haar gezag kan brengen, maar om alle baten van dit voordeel te trekken, dient zij dat gezag uit te breiden tot de produkten vah Borneo, Celebes en de Molukken, voor dat dit door Djakarta kan worden belet. Het grootste probleem, waarmee zij op korte termijn zal worden geconfronteerd, zal stellig Java zelf zijn. Dr. Sumitro, de minister van Handel en Economie in de tegenregering, heeft de verwachting uitge sproken dat de regering-Djuanda binnen enkele maanden uit innerlijke zwakte en geldgebrek ineen zal storten, en dit lijkt zeer wel mogelijk te zijn. Daarbij doemt tevens de, niet door Sumitro genoemde mogelijkheid op dat die ineenstorting allereerst zal worden gebruikt door de op Java zo sterke communistische partij om een greep naar de macht te doen. Want het is logisch dat de Javaanse communisten niet lijdzaam het optreden van de uitge sproken anti-communistische regering van Padang tegen hen zullen afwachten. En zij zitten het dichtst bij het vuur, als in Djakarta de crisis haar hoogtepunt heeft bereikt. Dan zal de Padangse groep geen andere mogelijkheid meer hebben dan een „hete burgeroorlog", en zal het toch al zo beproefde volk van Indonesië er nóg erger aan toe zijn.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1