Ongekende stijging van de
deviezenvoorraad
Panda en de wijze Meester
Chefarine „4"
Het wordt iets minder koud
beroemde
geneesmiddelen
in 1 tabiet
doen wonderen I
Westduitse herstelbetalingen
in een reuk van schandaal
Weekstaat Nederlandsche Bank
Wereldnieuws
ZocU ió het
zo
2
Goud- en valutareserves liepen op tot 4367 miljoen
Produktie-index liep in
december terug
De Drie Hoefijzers: elf pet.
dividend
Nieuw Russisch systeem
van kolenwinning
Franse voorwaarden voor de
vrijhandelszone gereed
Burgemeester Van Hall
in New York
In januari 3,5 miljoen
ontsparingen
Amerikaanse lening aan
Finland
ANAB tegen ontwerp
Arbeids- en rusttijden
Dividend Fries-Groningse
Hypotheekbank
Rechtskundigen zouden van buitenlandse nazi
slachtoffers hoge honoraria verlangen
II
Brits optimisme over de
vrijhandelszone
STOFZUIGERS
HARTENDORP
Geen pretje
J
WOENSDAG 19 FEBRUARI 1958
Met gestadige regelmaat wordt elke week
opnieuw de deviezenvoorraad van de Ne
derlandsche Bank versterkt. Tot dusver in
1958 is er geen week voorbijgegaan waarin
niet een hoger bedrag aan goud en valuta
tezamen op de weekstaat werd geregi
streerd.
Nadat vorige week de voorraad goud
en valuta de 4200 miljoen had overschre
den, is ditmaal door een stijging een totaal
bereikt van 4367 miljoen. Dit is te dan
ken enerzijds aan een stijging van de
goudvoorraad met 42 miljoen tot 3037
miljoen, anderzijds aan een vooruitgang
van de deviezenvoorraad met 116 miljoen
tot 1329 miljoen. Vergeleken met de eer
ste weekstaat van dit jaar zijn goud «n
valuta samen gestegen met 394 miljoen.
Daar komt bij dat ook de kwaliteit van de
valuta weer aanzienlijk is verbeterd. Im
mers: de convertibele valuta, die vorige
week becijferd werd op 695 miljoen, heeft
thans met glans de één miljard overschre
den (ƒ1118 miljoen), een stijging derhalve
van niet minder dan 423 miljoen.
Invloed Koninklijke emissie
Men acht het niet onwaarschijnlijk, dat
deze kwaliteitsverbetering te danken is
aan de dollaropbrengst van de aandelen
emissie Koninklijke Olie, evenals een week
geleden, toen reeds sprake was van een
transactie tussen de „Koninklijke" en de
centrale bank, waarbij via een „switch"
dollars verruild werden tegen ponden,
waardoor de centrale bank harde valuta
ontving. Als een uitvloeisel van deze
transactie moet waarschijnlijk mede ge
zien worden de opzienbarende wijziging
van de post andere saldo's aan de passief
zijde van de balans, die van 75 miljoen
gestegen is tot ƒ343 miljoen. Een andere
opmerkelijke mutatie in de weekstaat is
de post schatkistpapier waarin guldens
saldo's zijn belegd. Deze was nihil en is nu
gekomen op 201 miljoen. Men mag aan
nemen, dat dit guldenstegoeden zijn van
buitenlandse banken in E.B.U.-verband,
die tijdelijk rentegevend zijn belegd (Dit
wordt bevestigd door een mededeling van
het ministerie van Financiën waarin te
vens gezegd wordt dat deze belegging sa
menhangt met de grote aanwas, welke deze
rekening heeft ondergaan door de emissie
„Koninklijke").
Dat de handelsbanken ruim in hun mid
delen zitten, blijkt wel uit de aflossing
Eind december 1957 beliep de totale
geldhoeveelheid in Nederland (in miljoe
nen guldens) 9238. Hiervan was chartaal
geld 4350 en giraal geld 4668. Totaal bin
nenland dus 9018. Hierbij komt 220 aan
giraal geld niet-ingezetenen. De indexcij
fers op basis 1952 100 voor de geldhoe
veelheid waren als volgt: totaal 121,9 char
taal 141,4, giraal 109,8, totaal binnenland
123,1, giraal niet-ingezetenen 88,4. Eind
1956 was de totale geldhoeveelheid 9461 en
eind 1955 9837.
De netto totale schuld van provincies
en gemeenten tezamen beliep, op 31
december (in miljoenen guldens) 7690. Hier
van was de netto vlottende schuld 2112
en de vaste schuld 5578. De totale opge
nomen schuld beliep 10964 en de totale uit
gezette en verstrekte schuld 3274. Eind
1956 was de netto totale schuld 6512 en
een jaar tevoren 5608.
In december is, de algemene produktie-
index (basis 1953 100)achteruitgelopen tot
115 en de gemiddelde dagproduktie tot 123.
In november waren deze cijfers voor bei
de 127. In december 1956 waren zij respec
tievelijk 117 en 128. In december waren
er 22 arbeidsdagen tegen 23V2 in novem
ber en 2IV2 in december 1956. De index
cijfers per bedrijfsklasse waren als volgt:
bouwmaterialen en aardewerk 108 (novem
ber 112), chemische nijverheid (exclusief
aardolieprodukten) 133 (134), leder en
rubber 106 (123), mijnbouw 101 (109), me
taalnijverheid 118 (128), papier 108 (132),
textiel 103 (111), openbare nutsbedrijven
159 (155), voedings- en genotmiddelen 115
(132).
Het indexcijfer van de totale consump
tie in december was (op basis 1951 100)
144 in waarde (onveranderd met novem
ber) en in prijs 115 (114), in hoeveelheid
125 (126) en hoeveelheid per hoofd 119
(120).
De bierbrouwerij „De Drie Hoefijzers"
boekte over 1956/1957 een batig saldo van
805.234 op de exploitatierekening tegen
797.488 over 1955/56. Inclusief het onver
deelde saldo vorig jaar beliep de winst
1.107.846 (v.j. 1.092.648). Voorgesteld
wordt elf procent dividend (onveranderd).
De ontwikkeling van de bierconsumptie
hier te lande, aldus het jaarverslag ver
toonde een verheugende stijging. Het ver
bruik per hoofd der bevolking is nu meer
dan voor de oorlog, maar in verge
lijking met de omringende landen nog zeer
laag.
De directie hoopt op gelijkschakeling van
de bieraccijns op het overeengekomen Be-
neluxniveau. De onkosten vertonen nog
steeds een stijgende lijn. De export ver
toonde een lichte achteruitgang. Aan de
vraag naar limonadeprodukten kon nauwe
lijks worden voldaan. De resultaten der
dochterondernemingen en deelnemingen
geven reden tot voldoening. Zowel met het
oog op de Euromarkt als uit overwegin
gen van belangenspreiding verwierf de
vennootschap nieuwe contacten in België
en Afrika.
LONDEN (UP) Radio Moskou heeft
meegedeeld dat een nieuwe wijze van ko-
lenwinnen langs hydraulische weg tegen
1965 vijftien miljoen ton kolen uit het
Donetsbekken zal opleveren.
Het nieuwe systeem wordt als volgt be
schreven: een onder hoge druk gerichte
waterstraal scheidt de steenkool van de
aardlagen en stuwt ze door pijpen naar de
oppervlakte.
van de dure voorschotten van 60 miljoen
tot 27 miljoen.
De geldmarkt blijft bijzonder ruim. Niet
temin is call money gehandhaafd op 3*4
percent. De saldo's van banken bedragen
nu liefst 289. miljoen. In geldmarkt
kringen leidt men hieruit af dat een ver
hoging van het verplichte kasreserveper-
centage in de lucht zit. Een verhoging a.s.
vrijdag van 4 op 5 en misschien op 6 pet.
wordt waarschijnlijk geacht. Bankbiljetten
zijn volgens verwachting afgenomen met
27 miljoen. De schatkist heeft haar saldo
verbeterd van 594 tot 655 miljoen.
ADVERTENTIE
Bij pijn, griep oi „landerig'' gevoel zorgt een enkel
tablet dat U weer met plezier Uw werk kunt doen
PARIJS (Reuter) De Franse deskun
digen heben maandag de laatste hand aan
het Franse ontwerp gelegd, waarin de
„minimum-voorwaarden" voor een Franse
deelneming aan het vrij handelsgebied zijn
vastgelegd. Dit ontwerp zal donderdag
door de Franse ministerraad worden be
sproken en waarschijnlijk de volgende
week aan de partners der gemeenschappe
lijke markt in een te Brussel te houden
ministersbijeenkomst worden voorgelegd.
Commissie-Maudling bijeen
(UP) De ministers van de 17 landen
der OEES hebben maandag in Parijs de
Engelse voorstellen betreffende de instel
ling van een Europese vrijhandelszone be
sproken.
Zoals bekend is, bestaat nog geen over
eenstemming over de status van de land-
bouwprodukten, die Engeland niet onder
de vrijhandelszone-bepalingen wil laten
vallen.
NEW YORK (UP) Amsterdam's bur
gemeester, mr. G. van Hall, heeft dinsdag
de Newyorkse pers ontvangen in het kan
toor van de bankiersfirma, die de Am
sterdamse obligatielening plaatst, de fir
ma White Weid and co in Broadstreet.
Bij die gelegenheid zeide mr. Van Hall,
dat de dollarlening, die Amsterdam wil
aangaan, wellicht het begin zou kunnen
zijn van nieuwe financiële betrekkingen
tussen de V.S. en Europa.
De Amsterdamse lening is reeds aan
gemeld bij de Security and Exchange Com
mission doch er is nog geen toestemming
voor verleend. Men neemt in New York
aan, dat de inschrijving op 25 februari
geopend zal worden en dat die dag de
rentevoet bekend zal worden.
Burgemeester Van Hall was ervan over
tuigd, dat er vraag genoeg naar de Am
sterdamse obligaties zal zijn.
Ook in januari is het spaarverschil bij
de spaarbanken, aangesloten bij de Neder
landse Spaarbankbond, negatief geweest.
Er werd 3.499.850 meer terugbetaald dan
ingelegd. Inleg en terugbetaling beliepen
respectievelijk 91.749.486 en 95.249.336.
HELSINKI (UP) Finland zal van de
V.S. een lening ter waarde van 14 miljoen
dollar ontvangen, ter financiering van de
bouw van een waterkrachtcentrale en en
kele andere soortgelijke projekten. De le
ning zal in Finse marken worden uitbe
taald. Er is een rente vastgesteld van 3
percent. De afbetaling zal lopen over
veertig jaar.
De Algemene Nederlandse Agrarische
Bedrijfsbond heeft in een brief aan het
Landbouwschap een aantal ernstige be
zwaren kenbaar gemaakt tegen de ont
werpverordening van het landbouwschap
„arbeids- en rusttijden in de landbouw",
op 21 januari in het „mededelingenblad
bedrijfsorganisatie" door de sociaal eco
nomische raad gepubliceerd. Met name
kant de A.N.A.B. zich tegen de voorge
stelde maximum-arbeidstijden van 3100
uur, 2800 uur en 2600 uur per jaar, welke
tijden de bond in een amendement voor
stelt te wijzigen in respectievelijk 3000 uur
voor veeverzorgers, 2750 uur per jaar voor
verzorging van paarden en werk met
zware landbouwmachines en 2550 uur per
jaar voor andere landbouwwerkzaamhe-
den. Een overschrijding van de normaal
geldende arbeidstijd in Nederland met
zelfs 600 uur per jaar, doet, aldus de
A.N.A.B., aan de agrarisch werknemers
ernstig onrecht, temeer nu het overige be
drijfsleven zich reeds intensief bezint op
verder gaande arbeidstijdverkorting.
Verder verzoekt de bond wijzigingen aan
te brengen in de artikelen van de ont
werpverordening die de werktijd regelen
op zondagen en gedenkdagen (niet een in
de vier, maar tenminste eens in de drie
weken een geheel vrij weekeinde), de re
geling van het overwerk (een verplichting
tot overwerk hoort volgens de A.N.A.B.
niet in de verordening thuis) en in de arti
kelen betreffende de strafbaarstelling van
de arbeider en de tuchtsancties voor de
bedrijfsgenoten.
De Fries-Groningse Hypotheekbank n.v.
wil het dividend over 1957 vaststellen op
64.(v.j. 60.per aandeel van 1000.-
met 20 pet. storting en op 16,(v.j. 15,
per aandeel van 250,— met 20 pet. storting.
De reserves van het concern bedragen
21.297.178.47 (v.j. 20.785.441.22), ongeacht
de reserves voor diverse belangen.
ADVERTENTIE
geven direct verlichting
en zijn smakelijk!
Imp. J. H. van den Bosch S Co - Postbus 8054 - Amsterdam
BONN (UP) De herstelbetalingen aan
de slachtoffers van de nazi's zijn de laat
ste tijd de inzet geweest van menige poli
tieke discussie in West-Duitsland, en poli
tieke waarnemers in West-Duitsland zijn
van oordeel, dat het einde nog niet in
zicht is. Het begon twee maanden geleden,
toen de oud-minister van Financiën, thans
minister van Justitie, Fritz Schaffer, in het
openbaar verkondigde, dat deze herstelbe
talingen West-Duitsland zouden komen te
staan op meer dan twintig miljard mark
en zouden voeren tot inflatie. Bondskan
selier Adenauer greep zelf in en gaf dr.
Nahum Goldman, de voorzitter van de
commissie voor herstelbetalingen aan jo
den de verzekering, dat West-Duitsland
zich aan zijn beloften zou houden en dat
de betalingen niet beperkt zouden worden.
Enkele weken later verklaarde de mi
nister van Financiën Franz Etzel hetzelf
de in antwoord op een vraag in de begro
tingscommissie van de Bundestag. Hij zei
dat er geen sprake van beperking zou zijn.
Daarop beschuldigde de christen-demo
craat Jakob Diel, voorzitter van de her-
betalingscommissie, de socialistische
afgevaardigde Heinrich Greve ervan in
zijn particuliere rechtspraktijk dertigdui
zend herstelbetalingsgevallen onder han
den te hebben en van zijn cliënten enor
me honoraria te eisen. Volgens Diel zijn
er meer van zulke rechtsgeleerden. Greve
gaf een niet geheel afdoende verklaring,
maar zijn partij kwam hem te hulp met
de beschuldiging, dat Diel in een brief aan
Adenauer verklaard had, dat de meerder
heid van het Duitse volk van oordeel was,
dat alle joden gedood hadden moeten wor
den, omdat er dan ook geen herstelbeta
lingen zi uden hoeven te zijn. Diel ontken
de dit en betoogde, dat hij ten tijde van
Hitier drie keer gearresteerd is geweest.
Het resultaat is dat de gewone man in
West-Duitsland gaat vermoeden, dat er
iets niet in orde moet zijn met die herstel
betalingen. Minister Schaffer zou echter,
toen hij deze kwestie ter sprake bracht,
alleen hebben willen aantonen, dat hij be
ter op de hoogte is van financiën dan zijn
opvolger op dit departement.
Toen de wet op de herstelbetalingen in
1953 tot stand kwam, werd vier miljard
mark voor dit doel uitgetrokken voor de
periode 1953-1962. In 1956 werd dit bedrag
bij amendement verhoogd tot 7.5 miljard.
Beide bedragen zijn schattingen. Hoe hoog
het eindbedrag tenslotte zal worden, hangt
af van de vraag, hoeveel mensen in staat
zullen blijken aan te tonen dat zij nazi
slachtoffer zijn in de zin van de wet, die
bepaalt, dat iedereen, die door de nazis
gevangen is gezet om redenen van ras,
nationaliteit, godsdienst of politieke over
tuiging, een schadeloosstelling krijgt van
150 mark voor elke maand die hij in de
gevangenis heeft doorgebracht.
Als zijn vermogen om in zijn levens
onderhoud te voorzien met dertig percent
of meer is afgenomen, bestaat de moge
lijkheid, dat hij pensioen krijgt voor het
leven. Als zijn gezondheid tengevolge van
de gevangenschap of door mishandeling
geleden heeft, heeft hij recht op vrije
medische verzorging. Voor de erven van
tijdens, of na, de gevangenschap omge-
In de nacht van dinsdag op woensdag
kwam in de koude poollucht op de meeste
plaatsen lichte vorst voor. De laagste
temperatuurwaarde min vijf graden
werd op Schiphol gemeten. De buien-
activiteit nam in de nanacht geleidelijk af.
Ten westen van Ierland bevindt zich een
hogedrukgebied, dat zich in een langzaam
tempo in de richting van Frankrijk ver
plaatst. Aan de oostflank van dit hoge
drukgebied trekt een bij IJsland tot ont
wikkeling gekomen storing via Schotland
naar de Duitse Bocht. De storing zal met
enige regen of sneeuw passeren. De lucht,
die wordt aangevoerd is minder koud, zo
dat er een temperatuurstijging verwacht
kan worden. Een volgende storing bij IJs
land vertoont meer activiteit dan zijn
voorganger. Deze zal later het weer op
nieuw doen verslechteren.
WEERRAPPORTEN
Donderdag 20 februari
Zon op 7.47 uur, onder 18.02 uur.
Maan op 8.02 uur, onder 20.22 uur.
Maanstanden
26 febr. 21.51 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Donderdag 20 februari
Hoog water 5.00 en 17.07 uur.
Laag water 0.40 en 12.58 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Temperaturen
bui ten-
00
DO
en binnenlandheden
■Ss
morgen 7 uur. Neerslag:
laatste 24
uur
S
V
Zs
Helsinki
geheel bew.
n
-8
0,6
Stockholm
onbewolkt
w
-16
0
Oslo
zwaar bew.
w
-10
0
Kopenhagen
onbewolkt
w
-6
0
Aberdeen
zwaar bew.
w
3
3
Londen
zwaar bew.
w
0
0
Amsterdam
sneeuwbui
wnw
-1
1
Brussel
licht bew.
wzw
-2
0,6
Luxemburg
sneeuwbui
wnw
-3
1
Parijs
onbewolkt
windst.
-1
0
Bordeaux
onbewolkt
nnw
-2
0
Grenoble
sneeuw
nw
-0
0,4
Nice
regen
nnw
3
10
Berlijn
geheel bew.
wnw
-3
1
Frankfort
half bew.
nnw
-2
1
München
sneeuw
nw
-4
0,5
Zürich
zwaar bew.
windst.
-4
4
Genève
zwaar bew.
no
-2
1
Locarno
zwaar bew.
wzw
4
0
Wenen
geheel- bew.
nw
-1
0
Innsbruck
sneeuw
windst.
-5
2
Rome
regen
w
7
2
Ajaccio
regenbui
windst.
5
4
Madrid
onbewolkt
nno
0
0
Mallorca
motregen
nw
6
0
Algiers
geheel bew.
no
11
3
Den Helder
licht bew.
nw
3
2
Ypenburg
half bew.
nnw
2
6
Vlissingen
licht bew.
wnw
0
2
Eelde
zwaar bew.
w
-2
2
De Bilt
licht bew.
wzw
-2
1
Twente
licht bew.
nw
-3
0 6
Eindhoven
licht bew.
w
-3
1
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew.
w
-2
i
67. De wijze meester maakte zich gereed
om afscheid te nemen van zijn westerse
discipelen. „Vaarwel dan, broeder Goed-
bloed", sprak hij bewogen. „Ik kan gerust
zijn. Gij zijt wijs genoeg om mijn taak
voort te zetten!" „O, zeker, zeker", ant
woordde Joris geruststellend, „die taak zal
goede vruchten dragen„Hm, maar ik
vraag me af, WIE die vruchten zal dra
gen!", mompelde Panda. De oosterling,
die zijn woorden had opgevangen, boog
zich waarschuwend naar hem over.
„Broeder Panda", sprak hij vermanend.
„Voor ik heenga, raad ik u voor de laatste
maal; „maak geen Poel van uw Denken!
Laat uw hoofd zijn als een pure, parelen
de bronJa! Neem u toch in acht voor
Onvriendelijke Gedachten! En het is zeer
onvriendelijk om Broeder Goedbloed te
wantrouwen!" En met die laatste, drin
gende boodschap liep de wijze meester
heen. Diep onder de indruk staarde Panda
hem na. Toen keek hij twijfelend naar Jo
ris, die geboeid in het juwelenkistje stond
te grabbelen en de flonkerende inhoud
taxerend door zijn handen liet glijden.
„Heeft de wijze meester gelijk?", vroeg
Panda zich af. „I s het onvriendelijk van
mij om Joris niet te vertrouwen...?"
komen slachtoffers voorziet de wet in be
talingen ineens. Soortgelijke betalingen
worden verleend voor financiële verliezen,
geleden tengevolge van gevangenschap of
gedwongen emigratie. Voorrang hebben
de slachtoffers die ouder zijn dan zestig
jaar.
De moeilijkheid is uit te maken, wie
slachtoffer is in de zin van de wet. Vele
slachtoffers beschikken niet over een af
doend bewijs. Daarentegen pogen mensen,
die om andere dan politieke redenen door
de nazi's gearresteerd werden, hun geval
uit te leggen als vallend onder de door de
wet genoemde voorwaarden. Veel hangt
daarbij af van de bekwaamheid van de
advokaat die men in de arm neemt om
de bewijzen te leveren.
Duitse advokaten mogen hun honorari
um niet laten afhangen van het al of niet
winnen van het geding. Technisch gezien
geldt dit niet voor de gevallen waarin zij
optreden als zaakwaarnemers voor bui
tenlandse rechtskundige bureau's, die dan
ook het honorarium vaststellen. Men blijft
deze praktijk in Duitsland echter beschou
wen als in strijd met de beroepseer. Een
Duits blad heeft naar aanleiding van de
tegen mr. Greve geuite beschuldiging ge
schreven, dat het Westduitse ministerie
van Financiën beschikt over een lijst van
29 advokaten, onder wie Greve, die het
honorarium wel laten afhangen van het al
of niet winnen van het geding en die in
sommige gevallen zelfs 45 percent van de
herstelbetaling, als die wordt toegewezen,
bedongen hebben.
Mr. Greve heeft op de beschuldiging van
Diel geantwoord, dat hij slechts vijf her
stelbetalingsgevallen rechtstreeks behan
delt en hierin het wettelijk toegestane
honorarium gevraagd heeft. Hij gaf toe,
dat hij ook optreedt als waarnemer voor
buitenlandse bureau's, en daarvoor een
deel van het honorarium krijgt toegewe
zen. Hij weigerde te zeggen hoeveel en
verklaarde verder, dat het aantal door
hem behandelde gevallen slechts een
„fractie van dertigduizend" is.
Op het ogenblik stellen de socialisten een
onderzoek in naar het geval Greve, de
christendemocraten naar het geval Diel en
het ministerie van Justitie naar het ge
val der 29 advokaten die handelen in strijd
met de beroepseer.
PARIJS (Reuter) In de slotbijeen
komst van de intergouvernementele com
missie van de O.E.E.S. voor de Europese
gemeenschappelijke markt heeft de Britse
„paymaster-general" Maudling dinsdag
toegezegd, dat hij de nieuwe Engelse voor
stellen omtrent de plaats van de landbouw
in het Europese vrij handelsgebied, het
meest omstreden punt van het plan, de
volgende maand zou indienen. Tevens ver
klaarde hij te hopen, dat de onderhande
lingen over het plan in zijn geheel en de
opstelling van het ontwerpverdrag in april
zouden kunnen beginnen. Tot nu toe is
slechts over afzonderlijke vraagstukken
onderhandeld.
De commissie zal van 11 tot 13 maart en
van 31 maart tot 1 april opnieuw bijeen
komen.
Ondanks Franse tegenstand hoopt Maud
ling, de voorzitter van de commissie, dat de
vrijhandelszone op 1 januari van het vol
gende jaar kan worden ingesteld. Zoals be
kend is, ziet Frankrijk in de Engelse voor
stellen betreffende een vrijhandelszone een
poging, de werking van de Euromarkt te
saboteren.
(Reuter) Vandaag begint in Londen
een „industriële conferentie" van drie da
gen over economische vraagstukken van
het Europese vrijhandelsgebied. Aan deze
conferentie, die werd georganiseerd door
de Engelse Raad van de Europese Bewe
ging, zal worden deelgenomen door 150 af
gevaardigden uit 15 Europese landen. De
meeste landen van de O.E.E.S. zijn op deze
besprekingen vertegenwoordigd door afge
vaardigden uit werkgeverskringen en uit
de vakverenigingen.
(Voor de beurs zie pagina 7).
ADVERTENTIE
Gunstige betalingsv<-n< v» iarden
Gen. Cronjéstr. 43. Haarlem. Tel. 52760
Naar huis. De „negen van Little Rock"
zijn de „acht van Little Rock" gewor
den. De schoolraad heeft de zestien
jarige Minnie Jean Brown, die sedert
het begin van de school-integratie bij
vijf rassenincidenten betrokken ge
weest is, voorgoed naar huis gestuurd.
Kapers. Eenentwintig ontsnapte Ecuado-
riaanse gevangenen enterden zaterdag
het schip van de officier van Justitie
van Los Angeles, dwongen hem naar
Ecuador te varen en lieten hem en zijn
familie ten slotte vrij, na hem van al
zijn bezittingen te hebben beroofd. De
gevangenen kwamen uit de gevangenis
van Isabella, een van de Galapagos-
eilanden.
Park. De gemeenteraad van Wenen heeft
besloten in een van de voorsteden van
de Oostenrijkse hoofdstad een park
voor blinden aan te leggen. De bloe
men zullen voorzien worden van kaar
ten waarop in brailleschrift haar kwa
liteiten staan vermeld. Andere gege
vens over de bloemen zullen worden ge
geven via de luidspreker. Er komt ook
een dierentuin met ponnies, schapen en
koeien.
Gedwongen. Het Amerikaanse departe
ment van Buitenlandse Zaken heeft
verklaard, dat het Zuidkoreaanse lijn-
vliegtuig dat zondag in Noord-Korea
is geland, hiertoe gedwongen werd door
gewapende communistische agenten.
Deze mening werd gesteund door be
richten, dat enkele inzittenden waren
gewond, aldus een Amerikaanse woord
voerder. In Zuidkoreaanse kringen
acht men het zeker, dat de Noordko-
reanen het incident willen gebruiken
als middel tot pressie om het commu
nistische regime erkend te krijgen. Het
internationale Rode Kruis te Genève
heeft zijn bemiddeling aangeboden.
Afgelopen. De B.M.C.-fabriek te Bir
mingham, waar onderdelen voor ver
scheidene typen Britse auto's worden
gemaakt, is maandag geëindigd. Vol
gens de directie van de fabriek kan
woensdag weer normaal worden ge
werkt.
Zwaar op de maag. Jack Soble, de in
Amerika veroordeelde Russische spion,
heeft anderhalf pond spijkers, schroe
ven en moeren ingeslikt, kort voor hij
van zijn gevangenis naar NewYork
voor verder verhoor zou worden over
gebracht. In een ziekenhuis werd Sobles
maag operatief geleegd.
Terechtgesteld. In Algiers zijn drie Alge
rijnse verzetsstrijders die schuldig wa
ren bevonden aan aanslagen op Euro
peanen in 1956, terechtgesteld.
Verboden. Zes Egyptenaren, onder wie
arbeiders en studenten, zijn door het
militaire hooggerechtshof te Cairo tot
gevangenisstraffen, variërend van een
tot drie jaar, veroordeeld omdat zij lid
waren van de verboden communisti
sche partij.
Paniek. Vier vrouwen en een vier maan
den oude baby zijn gedood toen brand
uitbrak in een grote boerderij op Sici
lië, waar carnaval werd gevierd. Er
ontstond een paniek, waarbij talrijke
vrouwen onder de voet werden gelopen.
Veertien personen werden gewond, van
wie vier ernstig.
Vergunning. Radio-Boedapest meldt, dat
er een nieuwe wet van kracht is gewor
den, die het arbeiders verbiedt van een
staatsbedrijf naar een particuliere on
derneming over te gaan. Ambachtslie
den krijgen voortaan geen vergunning
meer om voor zichzelf te gaan werken,
als er geen grondstoffen voor hun werk
beschikbaar zijn.
Onvoldoende. Het Westduitse ministerie
van Kernenergie heeft de uitgifte van
vergunningen voor industrieel gebruik
van radio-actieve isotopen opgeschort,
omdat er geen goede veiligheidsvoor
schriften bestaan voor het opslaan en
gebruik van de isotopen, aldus heeft
een woordvoerder van het ministerie
meegedeeld. In maart zal een conferen
tie met vertegenwoordigers van da
deelstaten worden belegd over voorlo
pige veiligheidsvoorschriften.
Lastig. Een vliegtuig, dat uit Parijs naar
Kopenhagen zou vertrekken, kreeg een
kwartier vertraging doordat een Libe
riaanse diplomaat, te corpulent bleek
om zijn veiligheidsgordel te kunnen
dichtgespen. Er moest eerst een lan
gere riem aan zijn zitplaats gemaakt
worden.
Goedgunstig. De Poolse regering zal
rooms-katholieke priesters weer toe
staan in Rome te studeren. De staat
zal voorts 700 liturgische schatten aan
de kerk teruggeven, die na de oorlog
door d._ Duitsers weer aan Polen wa
ren overgedragen en sindsdien in een
kasteel bij Krakau zijn bewaard.
r~
VOOR DE bemanning van de zeeschepen
was de betaling in vroeger tijden natuur
lijk een belangrijk punt, maar nog veel
belangrijker was de scheepskost. Die was
in het algemeen niet best, want reeds in
1555 - nog vóór de periode der ontdek-
kings- en Oost-Indië-reizen zou aanvan
gen - constateerde Pieter van Foreest dat
de scheurbuik vooral heerste op de sche
pen der HollandersBataven, of West
friezen", als gevolg van het
eten van gezouten vlees, ran
zig spek, kwalijk riekende vis.
muffe scheepsbeschuit, uien en
dik bier. Nu weten we wel, dat
de oorzaak van scheurbuik er
gens anders ligt dan Pieter van
Foreest meende te mogen aan
geven, maar het inzicht dat hij
ons in de scheepsvoeding van zijn dagen
geeft, is er niet minder verdienstelijk om.
Er zijn ongetwijfeld uitzonderingen ge
weest, maar in het algemeen kan men
zeker zeggen, dat het scheepsvolk destijds
grote ontberingen heeft geleden en dat de
scheepsvoeding vaak karig en slecht was.
Tekenend is in dit opzicht de mededeling
van Nicolaas de Graaff, die van 1639 tot
1643 zijn eerste reis naar Indië maakte.
Als we gedurende lange tijd geen ver
versingen hadden kunnen innemen - zo
vertelt hij - werden met strikken en vallen
ratten gevangen, die van kop, staart en
poten werden ontdaan en 's nachts in het
want werden gehangen, waarna zij met
water, wijn, rijst, striker en specerijen
werden gekookt om vervolgens in de pav
te worden geroosterd". Deze „verkwik
king" werd aan de zieken uitgereikt en
smaakte volgens De Graaff zeer goed. We
willen het naturlijk graag geloven, maar
als de zieken dergelijk eten werd voorge
zet, zo vragen wij ons af, hoe was het dan
wel met de voeding van de gezonden ge-
steld? Wanneer we hierover het „Extract
uyt Register der Resolutiën van de Ho en
Mogende Heeren Staten Generaal der Ver-
eenichde Nederlanden. Veneris 26 Juny
1654" nalezen, dan werd per man 5 pond
hard brood, 1 pond kaas en l/s pond boter
per week uitgereikt; voorts voor ontbijt
een bord grutten met pekelharing en als
middag- en avondeten voornamelijk groe
ne of grauwe erwten met vijfmaal per
week stokvis en tweemaal
per week vlees. Door bederf
van het voedsel, of door te
korten kon het echter ook
voorkomen, dat 21 maal per
week gort moest worden ge
geten. Van het brood moeten
we ons ook geen al te gun
stige voorstellingen vormen,
vooral niet, nadat in 1671 was besloten dat
het brood, door de vloot te Hellevoetsluis
mee teruggebracht, na onderzoek en goed
keuring het volgend voorjaar weer op reis
moest worden meegenomen! Een kwaad
punt in de hele geschiedenis van de
scheepsvoeding is altijd geweest het ver
schijnsel, dat levering van voeding en
sterke drank in handen van de kapiteins
lag, die hieruit zelf voordeel wilden trek
ken en hun manschappen daardoor te kort
deden.
Piet Hein stelde daarom in 1629 reeds
voor deze taak aan de kapitein te ontne
men en van landswege te laten verzorgen.
Enig resultaat had dit voorstel overigens
niet, maar het rechtvaardigt toch de grote
naam die Piet Hein in onze geschiedenis
(overigens uit anderen hoofde) heeft ver
worven.
We mogen deze enkele opmerkingen over
de scheepsvoeding niet beëindigen zonder
het zoetwaterprobleem aan te snijden.
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
