Vrolijke dictatuur in Napels is ten einde
discaucs.
ONZE NAMEN
Vele verouderde
namen zijn nog
steeds in gebruik
Watoetsïs komen
SERIE RONDE
STAND:
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1958
Erbij
PAGINA TWEE
Edel
Dieren
met tegenzin
GESPREKKEN MET
SURINAAMSE
ACADEMICI
REGLEMENT
I
N
G
E
N
I
E
U
R
S
H
O
N
O
R
A
R
I
U
M
3
4
6
2
4
3
2
7
5
9
10
8
4
8
5
1
5
3
7
11
TOTAAL AANTAL PUNTEN
(VORIGE RONDEN)
DE VORIGE keer maakten we kennis
met enkele namen, die nog steeds de
herinnering aan de strijdlust van onze
verre voorvaderen levend houden. Het
betrof afleidingen van germaanse
persoonsnamen. Dit waren vrijwel al
tijd aanduidingen, die met behulp van
twee naamstammen gevormd werden.
Zo kon men van de stammen gairu
(speer) en hardu (sterk) de mansnamen
Gerhard en Hartger maken, de laatste
bestaat in de familienaam Hartgerink
voort
IN DE bovengenoemde voorbeelden
is het duidelijk, dat de naamgever be
doelde, dat de knaap een dappere strij
der moest worden, die de speer met
kracht hanteerde.
Maar ook in die tijden dienden
de namen al om de stamleden van
elkaar te onderscheiden. Dit leidde er
toe, dat men voortdurend nieuwe namen
vormde en er dan niet op lette of de
beide naamstammen wel in een logisch
verband tot elkaar stonden. De aldus
gevormde namen verloren alle zin, dit
heeft stellig de verdwijning van de
germaanse naamvorming in de hand ge
werkt. Toch bestaan vele dozijnen van
die oeroude namen nog steeds voort.
Eén daarvan schuilt in de naam Alida
De draagsters dienen een uitstekend
figuur te bezitten: haar naam bevat de
stammen athal (edel) en haidu (ge
stalte). Adelheid was de meest voorko
mende germaanse vrouwenaam en
bleef tot ver in de middeleeuwen in ge
bruik. Gaandeweg volgde een inkorting
tot Aleid. Een verkleinvorm was later
Aaltje, welke naam waarlijk niet al
leen door de befaamde zuinige keuken
meid gedragen werd.
AALTJE bleef tot in de vorige eeuw
een zeer populaire naam. Geleidelijk
begon men de eenvoudige namen weer
ietwat te verfraaien en zo werd Aaltje
tot Alida, die in de wandeling met Alie
aangesproken wordt. Maar nog steeds
draagt zij een edele naam! Uiteraard
kwam het begrip athal ook in jongens
namen voor. Eén daarvan was Athal-
berht (berth lichtend), die als Adel-
bert en Albert voortleeft. We danken
er de geslachtsnamen Alberts, Albertl,
Albertsma, Aalberse, Albrecht, Al-
brachts, Aalbregtse, Alberda en Alber-
dingk aan. In combinatie met hardu
leidde athal tot de mansnaam Athal-
hart, die weer een gehele reeks doop-
nemen opleverde: Adelaart, Adelaar,
Aaldert, Allard, Allert, Edelhard. El-
dert, Ellert en Adel. Deze bezorgden ons
dan weer de familienamen Aalders, Aal-
derink, Alders, Aldertsma, Aldrink,
Aaldrink, Adeling, Elderinck en Elder-
sen. Ook dieren speelden in de ger
maanse naamgeving een grote rol, voor
al de strijdlustige. Zo kunt u in de na
men Bernhard, Berend, Barend, Bernulf,
Berthold, Bartelt en Berwout een beer
aantreffen. De adelaar (arin) prijkt nog
steeds in de namen Arnold, Arnout,
Arend en Aart.
DAAR z(jn de geslachtsnamen Arnol-
dussen, Arnoldi, Aernouts, Arentsma,
Aartsma, Aarnink, Aernds, Arntz, Arnt-
zenius, Aartsen en zelfs Van Aerssen
van afgeleid. De wolf (vulfa) bezorgde
ons de doopnaam Wolfgang (gang
aanstormen) en de familienaam Wul-
brands, Wilving, Wolfson en Swolfs.
Een geliefde vogel was blijkbaar de
raaf (hraban), die het tweede deel van
vele mansnamen leverde. De edele
zwaan (swana) leeft niet alleen in de
gemoedelijke meisjesnaam Zwaantje,
maar ook in de geslachtsnamen Swae-
nen en Swaans voort. Dat de oude ger-
manen de strijdvaardigheid waardeer
den blijkt wel uit hun voorkeur voor
het everzwijn (ebur). Deze felle vechter
werd veelvuldig vernoemd, daar heb
ben we de namen Everbert, Ewart,
Evert en Everhard aan te danken. Van
deze leverde de naam Evert de familie
naam Evertsen op, gedragen door een
geslacht van strijdlustige Zeeuwen, dat
de anno 1601 te Vlissingen overleden
Evert Heindricxssen tot stamvader had.
Geslachtsnaam werd ook Everwijn,
waarvan het laatste deel „vriend" be
tekent. U vindt die oude vriend niet al
leen in Gozewijn en Alewijn terug, maar
ook in namen als Wijnbrands, Wijnald,
Wijnalda, Wijnand, Wijninga, Wijnma,
Wijma, Wijntjes en Winia.
J. G. cle Boer van der Ley
■■■aaiiiaiMM
■■■■■■■■■■■■a
Het ziet er naar uit- dat het rock-'n-roll-
tijdperk zijn hoogtepunt gepasseerd is.
Jeugdleiders hebben geconstateerd, dat de
rage voor lange haren en wijde jakken
in de grote steden zienderogen afneemt
en dat vele jongelui deze vrijgevochten
dracht alleen nog trouw blijven bij gebrek
aan nieuwe nonconformistische idealen.
Daarom nog gauw een plaatje van twee
vertegenwoordigsters van het blijkbaar
uitstervende rock-'n-rollras, dat hoe
men ook over hen denken mag in elk
geval kleur en afwisseling bracht in ons
grauwe confectiepakkenwereldje.
DE DUIZENDEN buitenlanders, die dit
jaar ter gelegenheid van de Wereldten
toonstelling in de Belgische hoofdstad
worden verwacht, zullen daar op de grote
markt van een ongewoon schouwspel
kunnen genieten. Enkele honderden Wa-
toetsi-krijgers, de twee meter lange elite-
soldaten van de Mwami (koning) van het
Belgische mandaatgebied Roeanda-Oe-
roendi, die van prinselijken bloede zijn,
zullen dan namelijk in dit fraaie decor der
middeleeuwse gildehuizen op het doffe
ritme van de grote koningstrommels hun
oorlogsdansen uitvoeren. Deze adellijke
dansers, wier hoofden getooid zijn met
witte manen en die luipaardvellen om de
'.endenen dragen, behoren tot het lichtge
kleurde ras der Hamieten en hebben niets
gemeen met de negerrassen van Afrika.
Zij zijn gewend slechts voorstellingen te
geven voor personen van vorstelijken
bloede.
HET laatst traden zij op voor Koning
Boudewijn tijdens diens bezoek aan Congo
en de mandaatgebieden en het heeft
dan ook wat voeten in aarde gehad voor
dat de dansers van dit trotse heersersvolk
bereid waren in Brussel op te treden.
Maandenlang heeft men onderhandelingen
moeten voeren met de stamhoofden der
Watoetsi-dansers, die tenslotte slechts met
tegenzin geaccepteerd hebben met dansers
van de echte negerbevolking van Roeanda-
Oeroendi, de Bantoes, in dezelfde stad op
te treden. De organisatoren zijn er ten
slotte evenwel in geslaagd de dansers van
beide stammen met elkaar te verzoenen en
dezen zullen thans gedurende de wereld
tentoonstelling in het gedempte licht van
tientallen schijnwerpers hun beklemmen
de en meeslepende krijgsdansen uitvoeren.
hij het betaalde uit die speciale fondsen.
Maarde aannemers rekenden extra
hoge prijzen omdat er geen concurrentie
was, de betaling lang op zich liet wachten
en „Don Achille" zijn percenten vroeg.
Vissen in troebel water
„En een half miljoen lire voor elke speler, die morgen een „goal maakt". Dat
waren de laatste woorden van „commandant" Achille Lauro bij zijn vertrek uit
Napels naar Rome. Lauro was tot voor maanden burgemeester van Napels, de
meest pittoreske burgervader, die een zo kleurrijke stad, zich maar wensen kan.
Met het oog op de voorbereiding van zijn campagne voor de aanstaande parle
mentsverkiezingen, waarin hij, als voorzitter van de door hem opgerichte Roya
listische volkspartij, een groot aandeel heeft, had. hij het burgemeesterschap De regering heeft wel lang gewacht voor
overgedragen aan zijn vriend Sansanelli, die^ eertijds kïachte^kSlmen'uR de TinkïeTóek en dus
- werd er geen rekening mee gehouden. Nu
is het voor de communisten gemakkelijk in
troebel water te vissen. Zij kunnen er op
wijzen, dat alles wat de minister van
Binnenlandse Zaken zegt, drie, vier jaar
geleden al in de Napolitaanse gemeente
raad en in het parlement te Rome door
communistische sprekers is gezegd. Maar,
zo voegen zij er bij, toen dachten de
christen-democraten in Lauro een bond
genoot te hebben gevonden in hun strijd
tegen de linkse oppositie en dus lieten zij
oogluikend toe dat hij nog iets corrupter
was dan hun eigen partijbonzen. Nu Lauro
een macht blijkt te vertegenwoordigen en
in geheel Zuid-Italië massa's eenvoudige
zielen om zich heen weet te scharen, waar
mee hij de strijd aanbindt, niet alleen
tegen communisten en socialisten, maar ook
tegen de christen-democraten, heeft de
regering plotseling ontdekt, dat het ongun
stige oordeel der linkse oppositie op feiten
gebaseerd was.
fascistische paitij is geweest. En nu heeft plotseling de regering ingegrepen.
Voorzien van een door president Gronchi getekend mandaat verscheen er een
regeringscommissaris in het Napolitaanse stadhuis, die burgemeester en wet
houders uit hun ambt heeft ontzet en de gemeenteraad ontbonden. Met enige
vertraging heeft het staaatsblad de reden tot dit ingrijpen bekend gemaakt, een
lange geschiedenis van vrolijke financiën", uitgaven die als maar stijgen,
vriendjespolitiek, corruptie, chaotische administratie.
(Van onze correspondent in Rome) voor mijn auto te werpen". Hij vond het
ook gewoon dat ieder, die onderstand
Maar Lauro is in Napels, en in geheel vroeg, „zonder al die papieren rompslomp"
Zuid-Italië, uiterst populair. Deze multi- wat kreeg. Zijn vijanden zeggen, dat er
miljardair, die als kajuitjongen begon en maar een papier aan te pas kwam, en wel
die zich nu als rijkste reder van geheel een waarop stond, dat de steun werd ver-
Italië en dictator van Napels buiten en strekt door de royalistische volkspartij,
boven de wet lijkt te voelen, werkt op de Hij zou dus met gemeentegelden propa-
fantasie van de Napolitanen. De vraag, die ganda hebben gemaakt voor zijn partij,
het publiek stelt, is dan ook niet de rede- Kwalijk wordt hem ook genomen, dat alle
lijke vraag: „Heeft Lauro zich vergrepen wethouders en ook alle raadsleden, die tot
aan de openbare kas en heeft hij misbruik zjjn partij behoorden, een auto ter beschik-
gemaakt van de macht?". Neen, men king hadden en zoveel benzine voor ge-
vraagt zich af: „Hoe zal Lauro reageren? meenterekening konden gebruiken als ze
Wie zal het winnen?" T- ijiB-* -
- Het is niet uitgesloten, dat het onver-
In Napels lijkt de wilden, zonder controle. Een ander punt wacht krachtdadig optreden tegen Lauro
meerderheid te hopen en te verwachten, van beschuldiging is de kwestie van de
dat^Lauro winnen zal, zoal niet nu, dan waterleiding, die eerst aan een particuliere
onderneming toebehoorde en enkele jaren
geleden door de gemeente werd overgeno-
bij de komende verkiezingen.
Met geld gesmeten
Wat wordt hem verweten? Teveel om
op te sommen, maar samenvattend komt
het hierop neer, dat hij in de zes jaar dat
hij burgemeester van Napels is (in 1954
werd hij voor een tweede ambtsperiode
herkozen met een overweldigende meer
derheid van stemmen) niet alleen niets
gedaan heeft om de zeer bedenkelijke
financiële toestand van de gemeente te
saneren, maar integendeel met geld heeft
gesmeten, zonder zelfs maar een poging te
doen ook de inkomsten op peil te brengen.
Napels is een moeilijke stad om er orde te
houden. Geen enkele Italiaan houdt van
belasting betalen, de Napolitaan minder groot fortuin, dat hij dit geld voor zichzelf
dan alle anderen. Daar de burgerlijke stand gebruikte; het diende veeleer voor de
een warboel is, ontbreekt ook de mogelijk- rumoerige feesten en de eeuwigdurende
heid belastingen behoorlijk te innen. Lauro carnavalsstemming, die Napels in ieder
trok zich daar niets van aan en vond het geval tot een vrolijke stad maakten. De
veel prettiger geld uit te geven. In 1953 „Madonna van Piedigrotta" werd tien
sloot zijn begroting met een tekort van dagen lang gevierd met vele honderden
negen miljard lire, die voor 1954 wees een erebogen en ongehoord rijke feestverlich-
verschil aan tussen inkomsten en uitgaven ting van alle straten. „Het kostte geen
men. Deskundigen stelden vast dat de
waarde van de over te nemen installaties
450 miljoen bedroegen; Lauro liet er ander
half miljard voor betalen. Aanbestedingen
van openbare werken waren niet langer
geheim en de werken werden niet toege
wezen aan wie de beste condities stelde,
maar aan vriendjes van de „commandant",
op voorwaarde dat zij enkele percenten
zouden storten op de bankrekening van
Lauro.
Het kostte geen cent
Het is niet waarschijnlijk, gezien zijn
ONZE DERBY is een enorm succes ge
bleken. Honderden „renpaarden" zijn aan
de start verschenen en de eerste ronde
heeft een spannende strijd te zien gegeven,
die ongetwijfeld in de volgende ronden zal
worden voortgezet met een adembenemen
de wedren naar de eerste plaats. Helaas
heeft onze puzzel-jury ettelijke mededin
gers moeten diskwalificeren, omdat zij op
een of andere manier het reglement heb
ben overtreden. Sommigen stuurden niet
vier, doch vijf woorden in, anderen trok
ken zich van het diagram niets aan en
schreven vier woorden op een rijtje, nog
Vervolg van pagina 1
zit veelal een historisch aspect en daarom
is cultuur over het algemeen „de manier,
waarop een volk zich rekenschap geeft
van zijn verleden".
In tegenstelling tot de jurist Kambel gaf
de sociograaf Tjoe-Nye de creolisering in
de Surinaamse samenleving wel een ze
kere kans: „Menging van de in Suriname
levende rassen zal op den duur wel dege
lijk plaats hebben. Het sterke afro-azia-
tische karakter van onze samenleving ver
dwijnt. Een homogeen volk is bezig te ont
staan. Dit leid ik af uit de onmiskenbare
verwestelijking, die zich in de hele wereld
aan het voltrekken is. In Suriname is ook
dit het geval, dat het belemmerende ver
schil tussen stad en platteland hoe langer
hoe geringer wordt. Hiertoe dragen vooral
de communicatiemiddelen bij".
De taalkwestie in Suriname ziet de so
ciograaf Tjoe-Nye inherent met de ko
ninkrijksgedachte: „Zeker, in ons nationa
lisme ligt de onuitroeibare tendens het
Sranagtongo (de Surinaamse taal) van het
etiket „minderwaardig" te verlossen, dat
het Nederlandse kolonialisme van weleer
haar toebedeelde, maar de Nederlandse
taal zal toch haar waarde haar ge
bruikswaarde blijven behouden. Qua
gevoelswaarde komt de Surinaamse taal
in ons nationale leven echter op de eerste
plaats. De kosten, die het overschakelen
op 'n andere taal, het meest voor de hand
liggend het Spaans, meebrengt, zouden
het experiment slechts nauwelijks lonen.
Voor Suriname's buitenlandse betrek
kingen is het ook gewenst een vreemde
taal te gebruiken en waarom dan niet het
Nederlands, waar wij al ruim drie eeuwen
lang aan verknocht zijn?" Aldus de ziens
wijze van de heer Tjoe-Nye.
TENSLOTTE rondde de heer Tjoe-Nye
zijn causerie af ja, we hadden in die
twee uren tijds het gevoel als het ware in
de collegebank naar hem te luisteren, wat
geen wonder is, want hij is thans leraar
aan een lyceum door kleurrijk te ver
tellen wat hij tijdens zijn bijna tienjarig
verblijf in Nederland voor zijn land heeft
gedaan: „Ik ben door zowat heel Neder
land getrokken met mijn Surinaams gezel
schap om onze rijksgenoten op de man af
kennis te laten maken met de Surinaamse
levensstijl. Voor de Wereldomroep heb ik
ook vele lezingen gehouden en ook mijn
werk op de afdeling Algemene Voorlich
ting van het Instituut voor de Tropen te
Amsterdam heeft veel tot de kennis van
het Nederlandse volk over Suriname bij
gedragen. Dit werk heb ik steeds als een
eretaak opgevat, omdat ik van mening
ben, dat het gevoel voor elkaar nog zijn
juiste proporties moet vinden".
weer anderen telden hun punten verkeerd
op, sommigen berekenden hun puntenaan-
tal op volkomen onjuiste manier, enkelen
stuurden hun oplossing in een enveloppe,
ofschoon uitdrukkelijk een briefkaart is
voorgeschreven. En ook werden deelne
mers gesignaleerd, die, ongebruikelijke en
onbestaande samenvoegingen fabriceerden,
welke in geen enkel woordenboek voorko
men.
De behaalde puntenaantallen liepen ver
uiteen, met name bewogen zij zich tussen
ongeveer 100 en 270. Dit laatste aantal was
het hoogst behaalde, nadat hogere door het
vervallen van afgekeurde woorden waren
teruggevallen naar de achterhoede. De
score van 270 punten staat dus aan de kop
na de eerste ronde van serie A. Deze pun
ten werden behaald met de volgende woor
den: Filmflits, liftsters, filmtrust en turf-
trust. Over het woord „turftrust" is in de
jury enige discussie geweest, doch het
werd tenslotte geaccepteerd onder het mo
tief, dat het woordenboek bij het woord
trust de mogelijkheid van samenstellingen
met andere grondstoffen openlaat door en
kele voorbeelden te noemen en daar „en
zovoort" bij te voegen. Men kan zich voor
stellen, dat de exploitatie van turfvelden
bijwijze van trust gebeurt, evenals dat bij
olie en andere mineralen het geval kan
zijn.
Deelnemers aan de tweede ronde wordt
dringend verzocht, hun puntenaantal van
de eerste ronde onderaan het diagram mede
te vermelden.
Er blijft spanning volop, aangezien num
mer 270 dicht op de hielen wordt gezeten
door 269, 268 enzovoort. Een puntenver-
schil van tien, desnoods twintig of vijfen
twintig, behoeft niet te ontmoedigen, aan
gezien er ruime kans is op inhalen. Voort
gaan de paarden van serie A, nu de tweede
ronde in. Wie de eerste keer niet veel suc
ces had, begint opgewekt mee te doen aan
Serie B, die vandaag begint. Er is alle kans,
iedere week opnieuw!
In de eerste ronde van serie A werden
onder meer de volgende woorden door de
jury afgekeurd: FlirtfiLm, filmflirt, stuf-
stift, flirtster, fuifsters, turfsleuf, fluitlust,
flirtstel, fruittest, fruitfilm, feestlust, flirt-
lust, frutslurf, trefflits, fusttrust, flitsfilm,
liftsleuf, fuifflits.
De uitspraak van de jury is bindend. Er
kan over deze puzzel niet gediscussieerd of
gecorrespondeerd worden.
van bijna dertien miljard; in 1955 werden
het vijftien miljard en na zijn triomfante
lijke herverkiezing begon het pas goed:
voor 1956 gaf hij 21 miljard meer uit dan
hij ontving en alle vermaningen ten spijt
kwam hij in 1957 met een begroting die
33 miljard deficit aanwijst. Officieel heeft
de stad nu 160 miljard lire schuld.
Zonder papieren rompslomp
De ware toestand moet nog blijken, want
de ondernemingen en leveranciers, die niet
betaald zijn, moeten hun rekeningen nog
voorleggen. Het gemeentepersoneel, dat in
een paar jaar tijds werd verdubbeld, heeft
ook nog heel wat achterstallig loon te
vergen. Had het nog een paar weken ge
duurd dan zou Napels zonder openbare
vervoermiddelen zijn gebleven. Lauro
vond het vanzelfsprekend steeds meer
personeel „te benoemen" om wat werk
lozen van de straat te halen, die anders
dreigen zelfmoord te plegen door zich
cent", zegt Lauro, hetgeen wil zeggen dat
verklaard moet worden als onderdeel van
de verkiezingscampagne. Of de christen
democraten er de voordelen van zullen
genieten is allerminst zeker. De communis
ten hebben een uitgekozen gelegenheid
gekregen tegelijkertijd èn Lauro met zijn
royalistische vrienden èn de christen
democraten aan te vallen. Lauro zelf is
handig genoeg zich geen enkel voordeel te
laten ontgaan van de marteiaarsrol, die hij
nu kan spelen. Het zou ons niet verwon
deren, wanneer zijn populariteit onder de
massa die tenslotte toch niet betaalt,
om de eenvoudige reden, dat zij niets be
zit nog zou toenemen. Een soort clown
als regeerder is wel zo aardig als een
saaie groep bureaucraten.
De „koning van Napels" heeft zijn
verbitterde strijd tegen de regering naar de
hoofdstad overgebracht en is daarbij bijna
gesneuveld niet geveld door de rege
ringstroepen, doch op een haar na omge
komen in een auto-ongeluk onderweg.
Doch Lauro, wiens auto tijdens de tocht
van Napels naar Rome uit de bocht vloog
en over de kop ging, stapte ongedeerd uit
door een portierraam. Strijdlustig kwam
hij in de hoofdstad aan.
In onze wekelijkse grammofoonplatenrubriek
wordt ditkeer de recente opname besproken
van de balletmuziek ,,Le Baiser de la Fee"
(De kus van de fee) door Igor Strawinsky,
uitgevoerd door het Cleveland Orchestra onder
leiding van de componist, in omloop gebracht
door Philips onder nummer A 01306 L.
1. De wedstrijd bestaat uit vier ronden per serie.
Iedere week begint een nieuwe serie.
2. Uit de letters van het gegeven woord dienen
nieuwe woorden van negen of minder letters
te worden samengesteld, waarbij zelfstandige
delen van het gegeven woord niet ongewijzigd
mogen worden gebruikt.
3 Men mag de letters van het gegeven woord
in willekeurig aantal gebruiken.
4. Het aantal punten voor ieder gevonden woord,
ontstaande uit de samentelling van de pun-
tenwaarde der letters, moet achter ieder woord
worden ingevuld, evenals het totaal aantal pun
ten der vier gevonden woorden gezamenlijk.
5. Geldig zijn: Nederlandse woorden of samen
stellingen en gangbare woorden of samenstel
lingen van buitenlandse oorsprong, voor zover
zij voorkomen in Van Dale's Groot Woorden
boek nieuwe spelling. Niet geldig zijn: voor
namen, familienamen, aardrijkskundige namen,
merknamen, Latijnse vormen, afkortingen. De
ij is één letter en mag ook als y worden ge
bruikt. De ei geldt voor twee letters.
6. Inzendingen per briefkaart met duidelijke in
vulling in blokletters en aanduiding van serie
en ronde voor dinsdagavond 24 uur aan een
van onze bureaus: Haarlem, Grote Houtstraat
93 of Soendaplein, IJmuiden: Lange Nieuw-
straat 427. Elke ronde moet iedere week wor
den ingezonden, dus niet worden opgespaard
tot vier van een gehele serie.
7. De premie van de winnaar wordt berekend
„LE BAISER DE LA FéE" is een
van de minder bekende balletmuzie-
ken van Strawinsky, geschreven in
1928. Ida Rubinstein gaf er in dat jaar
met haar gezelschap de eerste opvoe
ring van, die door de componist zelf
geleid werd. Het gegeven, vrij naar
een sprookje van Andersen (De sneeuw
koningin) behelst de geschiedenis van
een jongeman die als kind met zijn moe
der tijdens een storm door feeën over
vallen wordt en geroofd. De koningin
der feeën kust hem. Voorbijkomende
boeren vinden het achtergelaten kind
en besluiten het in hun dorp groot te
brengen. In het tweede bedrijf ver
schijnt tijdens een dorpskermis de Fee,
vermomd als zigeunerin, aan de inmid
dels opgegroeide jongeman. Zij voor
spelt hem de toekomst en weet hem
steeds meer in haar ban te brengen,
hetgeen hij zich echter niet bewust is.
Hij vraagt haar dat zij hem naar zijn
verloofde geleidt. Deze ontmoeting
speelt zich in het derde bedrijf af, waar
in aan het slot de verloofde het ver
trek verlaat om haar bruidssluier te
halen. Kort daarop verschijnt de Fee,
gehuld in de sluier, zodat de jongeman
haar voor zijn verloofde houdt. Zij
slaat de sluier terug en de jongeman
beseft verbijsterd zijn vergissing. De
Fee weet hem thans echter definitief
in de macht van haar bovennatuurlijke
bekoring te krijgen en neemt hem mee
naar onaardse regionen waar zij hem
naar het aantal punten oat hi; heeft verzameld bij de tonen van een wiegelied opnieuw
over vier ronden van de betreffende serie. Hi.i
ontvangt één gulden per twintig verzamelde eon Kus zal geven,
punten.
Dit gegeven, opzettelijk geheel
gehouden in de trant van het
romantische ballet, is voor de compo
nist aanleiding geworden tot een hom
mage aan Tsjaikofsky, een door hem
zeer vereerde meester. In de „Kroniek
van mijn leven" schrijft Strawinsky
hierover onder meer: „Daar ik mij ten
De opgave. Hier volgt de opgave voor deze week: doel stelde een eerbetoon te brengen
serie a, ronde 2 serie b. ronde l aan het werk van Tsjaikofsky, leek dit
8. Men kan aan iedere nieuwe serie meedoen, ook
al is men deelnemer aan de lopende series.
Men moet echter voor iedere ronde van iedere
serie een afzonderlijk diagram invullen en dui
delijk aangeven, voor welke ronde en welke
serie het betreffende diagram gelden moet.
Men kan desgewenst inzenden op nagetekende
diagrammen.
gegeven mij bijzonder geschikt bij wij- j|
ze van allegorie, daar de Muze evenzo e
Tsjaikofsky getekend had met haar
noodlottige kus en deze magische aan-
raking zich kenbaar gemaakt heeft in
iedere schepping van deze grote kunste-
naar." De wijze waarop Strawinsky de
persoonlijkheid van zijn romantische e
voorganger in zich opgenomen heeft en
diens muziek in zich heeft laten door-
werken, is het meest fascinerende as- e
peet van dit werk. Men vindt hier geen Ej
parafrase, evenmin parodie, maar een
assimilatie van een zeer geprononceer- e
de muzikale stijl door een componist jj§
wiens artistieke ambities men wellicht
voor diametraal tegenovergesteld zou
houden. Strawinsky heeft hierbij ge-
bruik gemaakt van fragmenten uit pia-
nostukken en liederen van Tsjaikofsky, e
onder andere de Humoreske voor pia- e
no en het bekende lied „Nur wer die 5
Sehnsucht kennt". De wijze waarop e
Strawinsky het muzikale gegeven van e
Tsjaikofsky omwerkt van een melodie
met eenvoudige akkoordbegeleiding tot
een soort opera-aria zonder woorden
is een voortreffelijk voorbeeld van de
metamorfose, die hij zijn illuster voor-
beeld doet ondergaan zonder dat men
een moment het gevoel krijgt de mees-
ter der Slavische nostalgie in een lach-
spiegel te zien. Integendeel, door de e
scheppende impuls die het werk stuwt
is er in melodievorming, instrumenta-
tie, harmonie en formele opzet die
voortdurende wisselwerking tussen de j=
beide muzikale krachten, die dit tot een
bijzonder boeiend geheel maakt voor
iedereen, die zich voelt aangetrokken
tot de muziek van déze en niet afgesto-
ten door die van een verleden tijd.
De uitvoering staat, zoals men kan e
verwachten van een eersterangs en-
semble als het Cleveland Orchestra, op
zeer hoog niveau.
Sas Bun ge
Ronde
Serie
1
2
3
4
AAN DE KOP
A
270
B. WESTERWAL, VELSEN
B
C
D
