Het is weer zover
Panda ïn het Wilde Westen
Fa. B.
Droog en minder koud
wii etaleren
Spaarcijfers over februari
zijn zeer gunstig
DE BELASTINGBILJETTEN MOETEN
1 APRIL ZIJN INGEVULD
GESPREK IN ZIEKENHUIS
Wereldnieuws
ocl\ ió het
zo
DINSDAG 4 MAART 1958
2
J
OFFICIËLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
Gunstige resultaten bij
n.v. Gazelle
De Schelde over lopende
gang van zaken niet
ontevreden
Vrouwen
H. BUSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
Financial Times over Franse
tegenvoorstellen over het
Vrijhandelsgebied
Dividend Van Vlissingen
Erhard wil „de brandweer
niet te vlug roepen"
Dividend Utrechtse
Hypotheekbank
Aanzienlijk meer ingelegd
dan opgenomen
li
Belgen nemen leiding over
van Zuid-Preanger
PRAVDA
.J
(Van onze belastingmedeioerker)
Voor we verdergaan met het behande
len van enige markante punten uit de aan
gifte willen we er onze lezers nog even
op wijzen, dat de termijn van inlevering
der aangiftebiljetten enigszins is ver
vroegd. Was dat verleden jaar 15 april,
thans verwacht de inspecteur uw aangifte
biljet 1 april terug.
En dan willen we onze lezers nog iets
verklaren, dat hun wellicht erg vreemd
voorkomt. Het zal ongetwijfeld velen,
die de toelichting bij het biljet aan
dachtig hebben gelezen zijn opge
vallen, dat onder het hoofd „Kinderaf
trek" daarin de volgende passage voor
komt: „bovendien kunt u kinderaftrek
krijgen voor een dochter (niet voor een
zoon) die in 1957 is getrouwd en op de dag
van haar huwelijk nog voor kinderaftrek
in aanmerking kwam." Het lijkt wel erg
apocrief, dat de vader van een dochter an
ders behandeld wordt dan de vader van
een zoon. En toch is het zo. De oorzaak
is gelegen in art. 47 I.B., dat de kinder
aftrek regelt. Het laatste lid van dit arti
kel zegt, dat aan de voorwaarden voor
kinderaftrek moet zijn voldaan aan het
einde van het belastingjaar of belasting
tijdvak „of bij het eindigen van hun be
lastingplicht in de loop van het kalender
jaar of belastingtijdvak." „Belasting
plicht" is hier de z.g. subjectieve belas
tingplicht, de belastingplicht, die op iede
re ingezetene rust, onverschillig of hij
daadwerkelijk een aanslag krijgt of niet.
En daar nu deze belastingplicht voor een
vrouw eindigt, als zij trouwt (haar even
tuele inkomen wordt inkomen van haar
man) maar voor een man niet, is dit
enigszins wonderlijke verschil hiermede
verklaard. De dochter, die voor kinder
aftrek in aanmerking komende trouwt,
verliest haar belastingplicht in de loop
van het jaar en haar vader krijgt dus voor
het gehele jaar kinderaftrek, al trouwt zij
ook op 2 januari. Of dit gevolg wel ooit
in de bedoeling van de wetgever heeft ge
legen mag wel ernstig betwijfeld worden.
Na deze uitweiding gaan we een paar
opmerkingen maken over wat het aangif
tebiljet noemt „winst uit bedrijf of vrij
beroep." Er is over de berekening van
winsten al zo ontzettend veel geschreven
en er zitten aan de jaarlijkse winstbere
kening zoveel kwesties vast, dat het een
onbegonnen werk is, hierover in één arti
kel iets te zeggen, dat enigszins een afge
rond geheel vormt. Wij blijven ons ook
stellen op het standpunt, dat vrijwel allen,
die een bedrijf hebben, hun aangifte door
een deskundige laten verzorgen. We heb
ben dan ook meer het oog op het vrije
beroep. Dat vrije beroep, of zoals het Be
sluit op de Inkomstenbelasting het noemt
„zelfstandig uitgeoefend beroep", omvat
een groter aantal activiteiten, dan men
soms wel denkt. Het Besluit I.B. noemt
er bij wijze van voorbeeld 16 op, waar
onder: notaris, deurwaarder, collecteur
der Staatsloterij, advocaat, octrooibezor
ger, arts, tandarts, componist, opleider.
Het eerste punt, waar we iets van zeg
gen willen, is de investeringsaftrek. In het
jaar waarin voor meer dan 3000 ver-
ADVFRTKNTTE
plichtingen zijn aangegaan of voortbren-
gingskosten zijn gemaakt voor de verwer
ving of verbetering van bedrijfsmidde
len en in de volgende 4 jaren, mocht tot
voor kort telkens 4 percent van die ver
plichtingen worden afgetrokken. Zoals al
gemeen bekend is, is de investeringsaftrek
thans opgeschort. Voor 1957 kan alleen in
vesteringsaftrek worden genoten, als in
1956 of een vroeger jaar aanspraak op af
trek bestond. Deze lopende investerings
aftrek gaat namelijk ondanks de opschor
ting door, tot de 5 jaar vol zijn. Voor het
pendant van de investeringsaftrek, de des-
investeringsbij telling, geldt hetzelfde.
Van meer belang dan de geschorste in
vesteringsaftrek is de vervroegde afschrij
ving, want deze bestaat nog wel. Bij aan
koop van een bedrijfsmiddel ook bij
verbetering ervan - mag 1/3 van de kosten
willekeurig mits"vervroegd worden afge
schreven. Dat wil dus zeggen, dat de ver
vroegde afschrijving steeds moet gaan bo
ven de normale. De minister heeft bij de
wet het recht gekregen om te bepalen, dat
de vervroegde afschrijving niet meer in
één jaar zal mogen bedragen dan 10% van
de gemaakte kosten (het z.g. temporise
ren van de afschrijving). De minister
heeft van dit recht een ruim gebruik ge
maakt en thans is de toestand zo, dat van
geen enkel bedrijfsmiddel de vervroegde
afschrijving in één jaar 10 percent van de
kosten mag te boven gaan.
Een klein voorbeeld kan het geheel ver
duidelijken en tevens laten zien, hoe de
(vervroegde) afschrijving moet worden
berekend. Laten van een bedrijfsmiddel
de totale aanschaffingskosten 9000 be
dragen. Normale afschrijving 10 percent
per jaar. Gebruik makend van de ver
vroegde afschrijving mag de afschrijving
dan zijn:
Vervroegd 1/3 van 9000.be
perkt tot 10% van 9000.— 900.—
Normaal 10% van 2/3
van 9000.— 600
Totaal
Doelstraat 39 - Haarlem - Tel. 15232
ALLE SOORTEN MENIEVERVEN
Het saldo bedrijfsrekening, na aftrek
van de verschuldigde vennootschapsbe
lasting en vóór afschrijving, van de n.v.
Gazelle Rijwielfabriek v/h Arentsen en
Kölling te Dieren heeft over 1956-57 be
dragen 895.534 tegen 873.396 over 1955-
56. Afgeschreven werd op fabrieksgebou
wen en terreinen, inventaris, machines en
installaties 655.973 555.330). Hierna res
teert een winst van 258.153 333.019).
Voorgesteld wordt 9 percent (onv.) over
het kapitaal van 2.400.000.
Het gunstige resultaat is grotendeels te
danken aan de belangrijke investeringen
der laatste jaren. Sedert 1947-48 tot en met
1956-57 beliepen de investeringen
3.632.000, waarvan 3.000.000 uit de winst
werd afgeschreven. In de laatste twee ja
ren bedroegen de investeringen 1.160.000
en de afschrijvingen 1.211.000.
Hoewel het hoofdprodukt het rijwiel is,
heeft toch de verdere motorisering van
het vervoersapparaat de volle aandacht.
Gazelle bromfietsen, motorcarriers en
motortrucks mogen zich in een toenemen
de vraag verheugen. Voor 1957-58 ver
wacht de directie redelijk goede resulta
ten.
In de algemene vergadering van aan
deelhouders der n.v. Koninklijke Maat
schappij De Schelde en de n.v. Nationaal
Bezit van Aandelen Koninklijke Maat
schappij De Schelde zijn de jaarstukken
ongewijzigd met algemene stemmen goed
gekeurd en werd conform de voorstellen
van directie en commissarissen, het divi
dend vastgesteld op 12 percent voor De
Schelde en 12V2 percent voor Nationaal Be
zit. De voorgestelde statutenenwijziging
werd in de vergadering van de n.v. Ko
ninklijke Maatschappij De Schelde met al
gemene stemmen goedgekeurd. Het voor
stel betreft voornamelijk een uitbreiding
van het maatschappelijk kapitaal en de
winstdeling voor het personeel. Over een
nieuwe emissie staat nog niets vast.
Bij de rondvraag werd geïnformeerd
of in de contracten voor de bouw op de werf
de annuleerbaarheidsclausule is opgeno
men. De president-directeur, de heer J. W.
Hupkes, antwoordde dat dit niet het ge
val was. De raad van beheer is niet pessi
mistisch ten aanzien van de bedrijfsresul
taten in het lopende jaar.
1500.—
Voor vervroegde afschrijving blijft dus
nog over 1/3 van 9000.minus 900.
of 2100.—.
Al brengt de vervroegde afschrijving al
leen maar verschuiving in de belasting
betaling, omdat hogere afschrijving thans
onherroepelijk lagere afschrijving in de
toekomst betekent, toch vindt zij veel toe
passing. En dat is niet te verwonderen.
Juist bij nieuwe aanschaffingen komt de
vervroegde afschrijving door de belas
tingvermindering aan de eisen van de
liquiditeit tegemoet. Vermelden we ter
voorkoming van alle misverstand nog, dat
ook „bedrijfsmiddelen", die in het
vrije beroep worden gebezigd voor ver
vroegde afschrijving in aanmerking ko
men. Vermelden we ook nog, dat
door de temporisering de vervroegde af
schrijving weinig of niets uithaalt, wan
neer de normale afschrijving al zeer hoog
is. We denken b.v. aan de (dokters)auto
die in 5; 4 of zelfs wel in 3 jaren wórdt
afgeschreven. De .vervroegde" afschrij
ving sorteert dan geen effect.
Over die bedrijfsmiddelen nog dit: Er
zijn bepaalde zaken, die in het bedrijf of
j vrije beroep worden gebruikt, maar waar
van de belastingplichtige niettemin vrij is,
om ze als bedrijfsmiddel of als privé-
zaak te beschouwen. Alleen, wanneer hij
eens gekozen heeft, is hij daaraan norma
liter gebonden. Nu kan deze keuze, mede
door de vervroegde afschrijving van groot
belang zijn. Nemen we als sprekend voor
beeld het huis van een dokter, waarin hij
woont en ook praktijk uitoefent. Wanneer
een arts zulk een huis koopt, is hij vrij
dat als een privé- of als een beroepshuis
te beschouwen. Doet hij dat laatste, dan
kan hij vervroegd afschrijven, hetgeen
natuurlijk een aanzienlijke belastingver
mindering betekent en wat niet mag, als
het een privé-huis is. Zonder keerzijde is
de medaille niet, want als het huis, dat
in het beroepsvermogen is opgenomen,
met winst wordt verkocht, is die winst be
last en ook bij overlijden moet over het
verschil tussen de werkelijke waarde en
de waarde, zoals die na de afschrijvingen
op de overlijdensdatum is, belasting wor
den betaald, zij het ook tegen een ver
laagd tarief. We kunnen daar in dit arti
kel niet nader op in gaan.
Een volgend maal hopen we te begin
nen met iets over het privé gebruik van
bedrijfs- en beroepsauto's, een onderwerp,
waarover altijd nog zeer veel te doen is.
ADVERTENTIE
Vrouwen hebben vaak moeilijke en pijnlijke
tijden. Zij kunnen deze aanmerkelijk ver
lichten, ja die pijnen doen verdwijnen door
het gebruik van Togal, de grote pijnverdrij-
ver. Togal is onschadelijk voor hart, nieren
en maag. Bij apotheek en drogist f 0.95,
2.40 en 8.88.
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
Het Franse tegenvoorstel inzake een
Europees Vrijhandelsgebied bevestigt de
ergste verwachtingen en schijnt ten doel
te hebben iedere kans op het bereiken van
een bevredigende overeenkomst te vernie
tigen, zo schrijft de „Financial Times".
Wat het voorstel om voor elke industrie
tak afzonderlijk een overeenkomst te slui
ten betreft meent het blad, dat dit niet
uitvoerbaar is. Indien tariefsverlagingen
in elke bedrijfstak moeten wachten totdat
overeenstemming is bereikt voor de gehe
le industrie in alle 17 landen der O.E.E.S.
is het volgens de Financial Times nauwe
lijks de moeite waard te beginnen.
De landen, die in een bepaalde tak van
nijverheid een concurrentievoorsprong
hebben, zullen snel tot een vrijere han
del willen komen, terwijl de landen, die
hierbij vermoedelijk iets te verliezen zul
len hebben, waarschijnlijk in het geheel
geen maatregelen in die richting zullen
willen nemen.
Het andere nieuwe aspect van de Fran
se voorstellen zal nog minder aanvaard
baar voor de Engelsen zijn, aldus de „Fi
nancial Times". Dit betreft de imperiële
preferenties; Frankrijk wil dat Engeland
de voordelen hiervan maar niet de kos
ten deelt met zijn Europese concurren
ten. Deze imperiële preferenties zijn geen
geschenk van het Gemenebest, maar wor
den door de landen van het Gemenebest
toegestaan in ruil voor soortgelijke con
cessies ten aanzien van produkten uit het
Gemenebest en voor de verschaffing van
investeringskapitaal. Mochten de landen
van de Gemeenschappelijke Markt bereid
zijn dergelijke voorrechten toe te staan
aan de Engelse dominions en koloniën,
dan zou er althans een basis voor onder
handelingen zijn. De Fransen willen het
delen in de voordelen der imperiële pre
ferenties evenwel eenvoudig zien als de
prijs voor het toestaan van vrije invoer
van Engelse goederen in Europa. Zij moe
ten echter inzien dat er geen kans op het
bereiken van overeenstemming bestaat
op de basis van een dergelijke eenzijdige
ruil, aldus de „Financial Times".
De directie van de n.v. P. F. van Vlis
singen en Co's Katoenfabriek te Helmond
zal op de aanstaande algemene jaarver-
gadei-ing voorstellen een dividend van 12
percent (onveranderd) op de gewone aan
delen uit te keren.
De Westduitse minister van Economi
sche Zaken, prof. dr. L. Erhard, die op 2
maart het feit herdacht dat hij tien jaar
een verantwoordelijke economisch-politie-
ke functie in de Duitse Bondsrepubliek
bekleedt, waarvan negen jaar als minis
ter van Economische Zaken, sprak maan
dag in een persconferentie de hoop uit,
dat de Bondsrepubliek zich evenals in het
jaar 1952 van de ontwikkeling der wereld
conjunctuur zal losmaken om haar eigen
conjunctuur te vormen.
Een economische achteruitgang in an
dere landen behoeft volgens Erhard geen
uitwerking te hebben op de conjunctuur in
West-Duitsland. Sprekende over het ne
men van maatregelen tot het steunen van
de conjunctuur zei Erhard, dat men de
brandweer eerst dan moet roepen, wan
neer het huis brandt, niet als de melk aan
gebrand is.
In de aandeelhoudersvergadering van
de n.v. Utrechtse Hypotheekbank zijn de
voorstellen goedgekeurd en werd het divi
dend bepaald op 20 percent.
ADVERTENTIE
Bar teljorisstraat 13-17
telefoon 13915 Haarlem
By de Rijkspostspaarbank werd in fe
bruari by na 16 miljoen meer ingelegd
dan opgenomen. Niet alleen lag het inge
legde bedrag hoger dan op grond van de
ontwikkeling in de voorgaande maanden
viel te verwachten, maar bovendien daalde
het opgenomen bedrag "rij sterk. Deze
wijzigingen zyn in belangrijke mate een
gevolg van de bekendmaking van de ver
hoging van de rente tot 3% in het begin
van de maand. Bij de Rijkspostspaarbank
werd in februari 1958 ingelegd f 60,1 mil
joen en terugbetaald 44,3 miljoen, het
geen een positief spaarverschil opleverde
van 15,8 miljoen (vorige maand 12,1
miljoen en in februari vorig jaar 17,7
miljoen). In 1958 is tot dusver by de RPS
gespaard 3,7 miljoen tegen f 30,9 mil
joen in hetzelfde tijdvak van 1957. Het
saldo-tegoed per ultimo februari bedraagt
1960,8 miljoen (vorige maand 1945,0
miljoen en ultimo februari vorig jaar
1944,0 miljoen.
De spaarcijfers bij de Nutsspaarbank te
Haarlem gaven in de afgelopen maand een
zeer grote vooruitgang te zien. De inleg
gingen bedroegen ir februari 2.861.270,—
en de terugbetalingen 1.934.636,zodat
het spaaroverschot 926.634,beliep, te
genover 2.627,in januari. Het spaar
tegoed bereikte hiermede een totaal be-
ADVERTENTIE
„Ik had die sneltrein echt niet in de gaten, zat te lezen.''
(Zó boeiend- is nu PANORAMA
Boven de Golf van Biscaye en West-
Europa bevindt zich een gebied van hoge
druk. Nabij IJsland wordt daarentegen
een gecompliceerd depressiegebied aan
getroffen. Tussen beide druksystemen is
een krachtige zuidwestelijke stroming ont
staan. die zachte oceaanlucht via de Brit
se eilanden naar Scandinavië voert. De
oceaanlucht dringt nu ook langzaam ons
land binnen, zodat een geleidelijke stij-
WEERRAPPORTEN
Temperaturenbuiten
en binnenland: heden
morgen 7 uur. Neerslag:
laatste 24 uur.
Helsinki
Stockholm
Oslo
licht bew.
sneeuw
mist
ging van de temperatuur is te verwachten. Kopenhagen yzel
De bewolking houdt echter nog een snelle ^De',cleen
verwarming tegen. In Engeland, waar de ij0nclen
zon wel doorbrak, werden gisteren maxi
mumtemperaturen van 10 tot 13 graden
C
ÏT,
w
Amsterdam
Brussel
geheel bew. zzw
geheel bew. windst.
geheel bew. zw
geheel bew. wzw
bereikt. Het bij het IJslands depressiege- Luxemburg geheel bew. windst. -0
bied behorende front dringt langzaam
over de Noordzee naar het zuiden door.
Het zal waarschijnlijk Nederland niet kun
nen bereiken. Daarom blijven de neerslag
kansen uiterst gering.
geheel bew. windst.
geheel bew. no
geheel bew. wnw
licht bew. nnw
geheel bew. zzw
geheel bew. windst.
Woensdag 5 maart
Zon op 7.19 uur, onder 18.25 uur.
Maan op 18.32 uur, onder 6.43 uur.
Maanstanden
5 maart 19.28 uur volle maan.
12 maart 11.48 uur laatste kwartier.
20 maart 10.50 uur nieuwe maan.
28 maart 12.18 uur eerste kwartier.
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Garmisch P. geheel bew. n
Zürich zwaar bew. no
Genève geheel bew. nno
Locarno onbewolkt o
Wenen onbewolkt n
Innsbruck mist wzw
Rome licht bew. o
Ajaccio onbewolkt ono
Madrid onbewolkt nnw
Mallorca half bew. w
Algiers half bew. zw
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Plet hoog en laag water te Zandvoort is Eindhoven
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 5 maart
Hoog water 3.20 en 15.35 uur.
Laag water 11.16 en 23.42 uur.
mist wzw
geheel bew. wzw
geheel bew. zw
mist wzw
geheel bew. zw
geheel bew. zw
geheel bew. zw
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden. Vlv. Z.-Limb. geheel bew. zw
to
2?.
E
g
s
Is
-23
0
-3
2
-1
0,5
-0
0,1
7
0,1
3
0
2
0
3
0
-0
0
4
0
4
0
3
0
6
0
-2
0
1
0
-2
3
-1
4
1
0,1
3
0
3
0
-2
7
-4
1
5
0
3
0
-1
0
4
0
7
7
4
0
3
0,1
2
0
0
0,1
2
0
l
0
3
0
3
0
5. „Dag notaris", zei Panda, met uitge
stoken hand op zijn bezoeker toetredend,
„wilde u mij spreken?" „Juist ja", ant
woordde de notaris, naar Panda's hand
tastend. „U bent dus meneer Panda? Waar
is uw hand?Ah, hier. Hoe maakt u
het?" „Au, u trekt aan mijn oor", riep
Panda, „HIER is mijn hand!" „Excuseer",
sprak de notaris, „soms heb ik last van een
lichte bijziendheid. Maar nu terzake: ik
ben notaris J. Goudblut, zaakgelastigde
van wijlen uw oom Zacharias". „Hè?", riep
Panda verbaasd, „ik wist niet eens, dat
ik een wijlen oom Zacharias had!" „Dan is
het hoog tijd, dat ge op de hoogte gesteld
wordt van zijn bestaan, of beter: van wij
len zijn bestaan", antwoordde de notaris,
want uw oom heeftwaar is mijn las?"
Vlak voor uw voeten", antwoordde Pan
da, „nee, dddr! Wacht, ik zal hem u wel
gevenAlstublieft". Notaris Goudblut
opende de tas en doorzocht met tranende
ogen de inhoud„Ah, hier is het", zei hij,
een document er uit nemend, dat er even
gewichtig uitzag als een dwangbevel. „Het
testament van wijlen uw oom Zacharias,
waarin hij u zijn landerijen in het Verre
Westen heeft nagelaten".
dag van 48.703.896,In februari 1957
werd 636.365,gespaard. In de afgelo
pen maand werden 859 nieuwe spaarders
ingeschreven, waardoor het totaal aantal
spaarders steeg tot 86.314. Het aantal
spaarbusjes in omloop steeg met 167 tot
een totaal van 14.166.
De spaarbank voor de stad Amsterdam
heeft in februari een inlegoverschot ge
boekt van niet minder dan ruim 1*A mil
joen, waardoor het inleggerstegoed steeg
van 149.289.901 tot 150.834.260. Inge
legd werd 6.445.720 en terugbetaald
4.901.361,—.
Het overschot bij de spaarbank te Rot
terdam, dat in januari rond 540.000,
bedroeg, nam in februari verder toe. In
ronde cijfers was de inleg in februari 1958
8.938.000,- en de terugbetaling 6.811.000-
zodat er een overschot was van 2.127.000,-
tegen 1.891.000,- in februari 1957.
Gedurende de maand februari 1958 werd
bij de nutsspaarbank te 's Gravenhage
ingelegd f 10.571.701 en terugbetaald
9.264.678 zodat het spaartegoed vermeer
derde met 1.307.022. Vorige maand was
er een vermindering van het spaarders
tegoed van f 1.553.000, vorig jaar februari
een inlegoverschot van 2.300.544.
Bij de nutsspaarbank te Groningen werd
in februari ingelegd 2.838.388,- (in de
maand januari 3.959.982,- en terugbe
taald 2.376.678,- (vorige mnd. 4.327.254-).
Meer ingelegd dan terugbetaald werd
461.710,-. In de maand januari werd min
der ingelegd dan terugbetaald 367.272,-.
Goede resultaten over 1951
In de buitengewone algemene vergade
ring van aandeelhouders in de n.v. Zuid
Preanger Rubbermaatschappij, waarin
een belangrijke Belgische meerderheid
aanwezig was, werd afscheid genomen
van vier aftredende Nederlandse commis
sarissen. Als commissarissen werden be
noemd baron A. t'Kint de Roodenbeke te
Brussel en de heer E. L. Rubben te Ant
werpen. Tot directeur werd benoemd de
heer H. H. J. G. Dochen te Huy (België).
De heer Dochen betuigde zijn vreugde
over het feit, dat de goede verstandhou
ding en de goede samenwerking tussen
Nederlandse en Belgische belanghebben
den door de mutaties niet zijn verstoord.
De activiteit van Belgische zijde houdt
zeker niet in een mindere waardering voor
het vele en belangrijke werk dat de af
tredende Nederlandse bestuurders hebben
verricht. Slechts de tijdsomstandigheden
hebben er toe geleid dat van Belgische
zijde werd aangedrongen op wijzigingen.
De heer Dochen verzekerde, dat het nieu
we bestuur op de zelfde loyale wijzen de
belangen van Indonesië en die van het be
drijf zal behartigen.
In antwoord op vragen deelde de heer
Hoegen mee, dat over 1957 de vennoot
schap beslist een zeer redelijke winst moet
hebben gemaakt. Aan transfer uit Indone
sië moet nog 400.000 ontvangen worden.
Hoewel personeelsleden gerepatrieerd
zijn, kan de personeelssituatie niet ernstig
genoemd worden. Wellicht dat Belgische
deskundigen ter aanvulling zullen worden
uitgestuurd.
(Voor de beurs zie pagina 7).
Onheus. Joegoslavië heeft zijn gezant in
Tirana niet naar zijn post terug laten
gaan uit protest tegen het onheuse op
treden van Albanese politie autoritei
ten tegenover Joegoslavische diploma
ten. Joegoslavië zal in Tirana voorlo
pig door een zaakgelastigde vertegen
woordigd zijn.
Indirect. In een vraaggesprek met een ver
slaggever van de „New York Times"
heeft president Tito van Joegoslavië
verklaard dat Joegoslavië tegenstander
is van de vestiging van raketbases in
Italië. Tito is van mening dat Joegosla
vië hierdoor indirect wordt bedreigd.
Opvolger. De Zweedse generaal-majoor
Carl Carlsson von Horn is benoemd tot
stafchef van de UNO-organisatie, be
last met het toezicht op de naleving van
het bestand in Palestina, als opvolger
van de Canadese generaal majoor E. L.
M. Burns, die in 1956 hoofd werd van
de UNO-politie in Palestina. Von Horn
heeft graaf Folke Bernadotte geassis
teerd bij de repatriëring van de krijgs
gevangenen van 1943 tot 1945.
Bevolking. De bevolking van Israel be
droeg op 1 januari 1.976.000 zielen, het
geen een toeneming met 104.000 in
1957 betekent. De Joodse bevolking tel
de 1.879.000 zielen, 95.000 meer.
Veroordeeld. Dragoslav Stranjakovitsj,
hoogleraar in de theologie te Belgrado,
die met drie andere Joegoslaven be
schuldigd is van samenzwering tegen de
Joegoslavische regering, is veroordeeld
tot zes jaar gevangenisstraf. De vorige
maand werden Pavlovitsj en Krekitsj,
functionarissen van de vooroorlogse so
cialistische partij, veroordeeld tot 8V2
en 7 jaar gevangenisstraf. De vierde
beschuldigde Zujovitsj kreeg, als me
deplichtige, vier jaar.
Naar Moskou? Walter Ulbricht, de Oost-
duitse partij-secretaris is met onbeken
de bestemming uit Oost-Berlijn ver
trokken „voor een vakantie van drie
weken". Politieke waarnemers in West-
Berlijn menen dat Ulbricht misschien
naar Moskou gaat. Vorige maand zijn
drie tegenstanders van Ulbricht uit ho
ge partij-posities gezet. Op het hoogte
punt van deze crisis vertrok premier
Grotewohl met onbekende bestemming
voor een „kuur" uit Oost-Berlijn. Vol
gens onbevestigde berichten ging hij
naar Moskou.
Oplossing. Koning Paul van Griekenland
heeft Constantine Georgacopoulos,
voorzitter van het Griekse Rode Kruis,
verzocht een zakenkabinet te vormen,
dat zal trachten binnen twee weken de
omstreden kieswet goedgekeurd te krij
gen. Daarna zal het parlement worden
ontbonden en zullen er nieuwe verkie
zingen worden uitgeschreven.
Misbruik. In de Russische kranten zijn
aanvallen gedaan op het drankmisbruik
in de Sovjet-Unie, waaraan de helft van
alle ongelukken en zeventig percent van
de misdaden in Rusland te wijten zou
zijn. Het regeringsblad Izvestia schreef
dat in teveel films en toneelstukken al
cohol wordt verheerlijkt en dat de te-
levisje en krantenfoto's te vaak gezin
nen tonen, waar de drankfles op tafel
staat.
Overtuigend. Leden van de vereniging van
jonge conservatieven in Engeland heb
ben het advies gekregen voortaan geen
jonge socialisten meer toe te laten op
hun bijeenkomsten. Het advies kwam,
nadat een jonge socialist, die door de
conservatieven in Burnham was uitge
nodigd, zijn gastheren er toe had ge
bracht socialist te worden.
Heter. De „ZETA", het apparaat, dat in
het Britse centrum voor kernenergie te
Harwell wordt gebruikt voor fusie van
waterstofatomen, wordt gereed ge
maakt voor temperaturen tot vijtien
miljoen graden Celcius. Er zijn met de
„ZETA", reeds temperaturen tot vijf
miljoen graden Celsius bereikt en men
hoopt temperaturen tot honderd miljoen
graden Celcius te bereiken.
Vrijspraak. De Zweedse prins Carl Ber
nadotte, die medeplichtigheid ten laste
was gelegd in een zwendel-affaire, is
door een rechtbank te Stockholm vrij
gesproken. De hoofdverdachte, een za
kenman werd tot achttien maanden
tuchthuis veroordeeld wegens het ver
krijgen van 435.000 kronen van een 76-
jarige dame, die hij valse voorspiege
lingen had gemaakt over een schan
daal dat hem en prins Carl bedreigen
zou. Volgens het Zweedse dagblad Af-
tonbladet zal de prins zich in België
vestigen, waar zijn zwager, koning
Leopold, hem een betrekking en een
huis zou hebben aangeboden.
Automatiek. In een nieuwe steenkoolmijn
in de Oekraine zullen geen mijnwer
kers meer nodig zijn, aldus radio Mos
kou. Het werk is volledig geautomati
seerd en met televisie kan men controle
uitoefenen.
HET dagbladwezen is in Rusland, vóór
de Sovjets aan het bewind kwamen, altijd
maar magertjes tot ontwikkeling gekomen.
Voor een deel lag dit aan het regime dat
bij tijd en wijle een strenge censuur toe
paste, waardoor de kranten of nauwelijks,
of helemaal niet konden verschijnen. In
1828 werd bijvoorbeeld alle drukwerk aan
een preventieve censuur onderworpen,
waarvan de leiding berustte
bij de beruchte Ochrana (Der
de Sectie). Tegen bijkans elke
schrijver werd een eindeloos
aantal straffen uitgesproken,
tijdschriften werden verboden,
boeken eerst na „zuivering"
voor publicatie vrijgegeven, V.
toneelstukken hetzij verboden
na de eerste voorstelling, hetzij zwaar ver
minkt, enz. Dit absurde systeem nam wel
iswaar in de tweede helft van de vorige
eeuw een einde, maar men bleef in Rus
land toch zó bang voor het gedrukte woord,
dat allerlei beperkende bepalingen bleven
bestaan, om nog maar niet eens te spre
ken van de verscherpte censuur die ook
in liberale perioden herhaaldelijk werd
ingesteld. Onder het gematigde bewind
van Alexander II ontwikkelde de pers zich
weliswaar snel, maar het aantal kranten
dat in 1862 in heel Rusland verscheen was
desondanks maar 20 percent van het aan
tal kranten dat in het aanzienlijk kleinere
Frankrijk circuleerde. En van alle Russi
sche dag-, week- en maandbladen was er
niet één die een oplaag had van meer dan
25.000 exemplaren. De ontzettende armoede
van de Russische pers werd echter niet
alleen veroorzaakt door de herhaaldelijk
optredende censuur, maar voor een niet
minder belangrijk deel door het geweldige
grote aantal analfabeten, die veel meer
dan de helft van de bevolking uitmaakten.
Houden we dit alles in het oog, dan kan
de Pravda, de spreekbuis van het Sovjet
regime, onmogelijk op een hoge ouderdom
bogen. Ieder die zich in deze materie heeft
verdiept, weet trouwens wel, dat dit blad
in de pers eigenlijk pas komt kijken. Des-
ondanks is de Russische
Pravda (Roeskaja Pravda) uit
de 11de eeuw bekendHet
woord Pravda - en daar
wilden we vandaag uitdruk
kelijk eens op wijzen, bete
kent echter niet alleen „Waar
heid" .gelijk velen veronderstel
len, maar het heeft tevens de
betekenis vcm „wet", een coïncidentie die
juist door de plaats die de Pravda in Rus
land inneemt, van bijzondere betekenis is.
De Roeskaja Pravda uit de 11de eeuw is
dan ook niet een communistenblad ge
weest, maar het wetboek dat in die dagen
is ontstaan. Het is overigens merkwaardig,
dat in de geschiedenis van de Riissische
tijdschriften de naam Pravda ook vóór de
tegenwoordige Pravda bestond, herhaalde
lijk als kop van een blad heeft gesierd,
maar die bladen gingen altijd tegen de
heersende kaste in, omdat de schrijvers
behoefte hadden de waarheid eens te zeg
gen. Ook met die traditie is na de revolu
tie gebroken.
Waarom de Russenhet Cyrilische schrift
gebruiken, is weer een ander hoofdstuk.
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden
H. Pétillon
