K.L.M.-toestellen op Schiphol
bleven aan de grond
Na steun uit Tapanuli werd Medan
door de tegenregering bezet
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Oud Amsterdams pakhuis door
brand ernstig beschadigd
Garnizoen liep over onder
Batak-commandant
Passagiers met vliegtuigen van andere
maatschappijen naar hun bestemming
't SILVER ST0EPKE
72e JAARGANG No 211
MAANDAG 17 MAART 1958
303e JAARGANG No 59
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
PILOTEN IN STAKING
Niet vertrokken
Vliegers kwamen wel
&ea MORRIS before//oer jut//
Koud en schraal
Geen betaling
Het woord is aan
Amerikaans plan voor een
kernproef in de ruimte
Vertraging luchtpost
Geen verzoek om
bemiddeling
Waarschuwing aan
president Sukarno
De actie in het garnizoen
van Medan
LAATSTE NIEUWS
Amerikaanse kunstmaan
afgevuurd
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Sinds zondagavond 23.59 uur is van Schiphol geen K.L.M.-vliegtuig opge
stegen. De K.L.M.-vliegers zijn op dat tijdstip in staking gegaan, omdat cVï
directie niet bereid was, het aan de gezagvoerders De Laat en Metz op staande
voet verleende ontslag ongedaan te maken.
Het besluit om te gaan staken werd zondagavond genomen in een spoed
vergadering van de Vereniging van K.L.M.-vliegers, die door 287 leden werd
bijgewoond. Met overgrote meerderheid van stemmen (97 pet.) werd besloten,
dat alle in Nederland aanwezige vliegers zondagavond om één minuut voor
middernacht in staking zouden gaan.
Het besluit der directie niet in te gaan
op het verzoek van de vliegens het ontslag
van de heren De Laat en Metz ongedaan
te maken, bereikte het bestuur van de
vereniging van K.L.M.-vliegers zondag
avond een kwartier voor president-direc
teur Aler dit nieuws om 8 uur op een
persconferentie in Den Haag officieel be
kend maakte. Het bestuur der piloten-
organisatie heeft daarop per speciale koe
roer het stakingsbesluit ter kennis van de
heer Aler gebracht.
De directie heeft verklaard dat deze
staking onrechtmatig zou zijn en onnodig
schadelijk voor de maatschappij en al haar
medewerkers. De heer Aler verklaarde nog
gaarne tot overleg bereid te zijn.
De heer Aler zei dat de financiële conse
quenties van een staking niet te overzien
zijn. Hij zei niet te weten welke gedeelten
van het bedrijf over drie dagen nog in
stand kunnen worden gehouden en welke
niet.
De heer Aler verwachtte dat de vliegers van
het Westindische bedrijf van de K.L.M. en
van de dochtermaatschappij van de K.L.M.
op Nederlands Nieuw Guinea, „De Kroon-
duif", niet aan de staking zullen meedoen.
Als de staking lang zou duren, zal zij
volgens de heer Aler onherroepelijk gevol
gen van vérstrekkende aard hebben voor
het personeel van het bedrijf. Hij meende
dat er aanwijzingen zijn dat de andere
groepen van K.L.M.-personeel zich niet bij
de staking zullen aansluiten.
Hedenmorgen stonden de K.L.M.-toestel
len, die in de ochtend voor de Europese en
internationale diensten zouden moeten ver
trekken, op het platform van de Amster
damse luchthaven gereed voor het vertrek.
De eerste machine van de K.L.M., die had
moeten vertrekken, was de PH-LKA met
eindbestemming Lima. Gezagvoerder Wiar-
da en de twee andere vliegers van de
bemanning hadden zich niet op het bureau
Schiphol gemeld, hetgeen volgens de dienst
voorschriften behoort te geschieden.
Wel waren aanwezig de overige leden
van de bemanning, de boordwerktuigkun
dige, de radiotelegrafist en het cabineper
soneel. Van K.L.M.-zijde werd getracht de
reserves, die altijd voor bijzondere gevallen
op de lijst staan, op te roepen. Een half uur
voor het vertrek had zich nog slechts één
passagiere gemeld.
De toestellen van de K.L.M. voor Londen
en Manchester, met vertrektijden van '9.15
uur en 10 uur, vertrokken evenmin, omdat
de vliegers voor deze beide toestellen zich
niet hadden gemeld. De passagiers voor
Londen, totaal tien personen, kregen te
horen dat zij wel naar Londen vervoerd
konden worden, maar moesten wachten op
de toestellen van de B.E.A. en de „Finnair".
Dit was ook het geval met vier van de
zeven ingeschreven luchtreizigers voor het
toestel naar Manchester.
De Belgische luchtvaartmaatschappij
Sabena zond vanmorgen inplaats van een
„Convair" een DC-6 B naar Schiphol, die
een veel grotere capaciteit bezit. Om half
elf een half uur na de vastgestelde
schematijd konden 79 inplaats van 40
reizigers met de Sabena van Schiphol naar
Brussel vertrekken. In de Belgische hoofd
stad stapten zij voor zover noodzakelijk
over in toestellen met andere bestemmin
gen.
Hedenmorgen na negen uur verschenen
vele K.L.M.-vliegers in uniform op Schip
hol. Zy waren op de gebruikelijke wyze
aangewezen en opgeroepen voor het uit
voeren van de voor heden op het schema
staande vluchten. Zy hielden zich gereed,
indien zich een plotselinge wijziging in het
ADVERTENTIE
8ARTÊÜÖR1SSTR"HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162
SUèDE DAMES HERENJASJES
Verwachting tot morgenavond:
Droog weer met plaatselijk wol
kenvelden. Matige tot krachtige
wind tussen noordoost en oost.
Weinig verandering in tempera
tuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
stakingsconflict zou voordoen, onmiddellijk
hun diensten uit te voeren.
Van de zijde van de vliegersvereniging
werd medegedeeld dat de staking der bij
de organisatie aangesloten leden uitslui
tend geldt voor hen, die in Nederland ver
toeven. De vliegers, die dus op het ogenblik
en route zijn nemen hun normale diensten
waar en zullen de toestellen met passagiers
naar Amsterdam brengen. Dit geldt ook
voor de z.g. slipbemanningen, die dus, waar
zij zich ook thans bevinden, bij de aan
komst van een toestel de diensten van de
andere bemanningen overnemen voor het
volgende traject.
In de loop van de morgen werd van de
zijde van de vliegerorganisatie medege
deeld, dat geen vlieger zich heeft gemeld
voor devgebruikelijke grondinstructie, ver
der evenmin voor het lessen in de lucht en
dat ook enkele piloten, die af en toe wor
den aangewezen op het bureau technische
arbeid te verrichten, zijn weggebleven.
De directie van de K.L.M. heeft mede
gedeeld dat een vlieger, die het hem opge
dragen werk niet verricht, van dat moment
af geen betaling krijgt. Hem wordt voorts
officieel aangezegd, dat hij bij volharding
in zijn weigering op grond van dringende
redenen ontslagen kan worden.
Van de mogelijkheid om met de DC-6 B
van de Sabena naar Brussel te vliegen, kon
onder meer de Japanse filmster Miiko
Taka profiteren, die enkele dagen in
Nederland is geweest.
De bekende voetballer Faas Wilkes, die
woensdag als gast van „Valencia" in de
Spaanse havenstad tegen „Birmingham
City" zou moeten spelen, kwam echter van
morgen tot zijVi verbazing tot de ontdek
king dat zijn naam niet voorkwam op de
lijst van passagiers voor het Sabenatoestel
naar Brussel, hoewel hem zondag was ver
zekerd, dat hij in ieder geval geboekt zou
worden. Vlak voor het vertrek van het
Sabenatoestel naar Brussel bleek, dat een
aantal passagiers, dat wél op de boekings-
lijst van de DC-6 B stond, verstek liet gaan
om onbekende reden. Het gevolg was, dat
er toch nog een aantal plaatsen voor niet
op de lijst staande passagiers beschikbaar
kwam. Faas Wilkes kreeg daardoor toch
nog een plaatsje in de machine voor Brus
sel, vanwaar hij de reis naar Spanje zou
voortzetten.
De Vereniging van K.L.M.-vliegers
hield zaterdagavond in Amsterdam
een spoedvergadering, waar het ont
slag aan de gezagvoerders J. F. de Laat
en L. Metz werd besproken. Men be
sloot te gaan staken als dit ontslag niet
ongedaan werd gemaakt. De K.L.M.-
directie deelde zondagavond mede dat
zij daartoe niet bereid was.
Schelling:
Mythologie is het op hol geslagen reli
gieuze gevoel.
WASHINGTON (UP) De republikein
Patterson, lid van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden heeft te Washington
verklaard dat Amerikaanse geleerden tij
dens de serie kernproeven in de Stille Oce
aan een kernwapen tot ontploffing zullen
brengen in de ruimte, buiten de damp
kring van de aarde. Ook zullen proeven ge
nomen worden met het neerschieten of tot
explosie brengen van raketten die zich op
grote hoogte met grote snelheid voortbe
wegen. In totaal zullen vijftien proeven on
dernomen worden, waarvan het grootste
deel volgens Patterson „zeer realistisch"
zal zijn.
De proeven beginnen omstreeks 5 april,
en zullen waarschijnlijk tot in augustus
voortduren.
De twee door de K.L.M.-directie op
staande voet. ontslagen gezagvoerders
J. F. de Laat en L. Metz. Deze foto
werd gemaakt tijdens de zaterdag
avond gehouden spoedvergadering van
K.L.M.-vliegers, waar dit ontslag werd
besproken.
Als gevolg van de staking zal de lucht
post vertraging kunnen ondergaan, zo
deelt de centrale directie der P.T.T. mede.
Verzending uit Nederland zal geschieden
met de beschikbare snelste middelen, dus
met buitenlandse luchtdiensten of, wat na
bij gelegen landen betreft, eventueel ook
per trein.
Naar wij van welingelichte zijde ver
nemen heeft geen van de beide bij h?t
stakingsconflict betrokken partijen tot
maandagmiddag 12 uur een verzoek om
bemiddeling gedaan bij een van de rege
ringsautoriteiten, bijvoorbeeld bij de mi
nister van Sociale Zaken. Wel heeft de
minister yan Verkeer en Waterstaat, mr.
J. Algeraj hedenmorgen in zijn departe
ment een langdurig onderhoud gehad met
de president-directeur van de K.L.M. De
heer Aler heeft de minister een'overzicht
gegeven van de stand van zaken, ontstaan
door het conflict tussen de directie en de
K.L.M.-vliegers.
Omstreeks half twee zaterdagmiddag is
een felle brand, die door de Amsterdamse
brandweer als „grote brand" werd gekwa
lificeerd, uitgebroken aan de Realen
gracht in één van de zogenaamde „Groen-
land"-pakhuizen. Uit de bovenste ramen
van het 52 meter diepe gebouw dat de
naam „Potaschvat" draagt walmde een
verstikkende rook naar buiten. In het pak
huis waren zeep en chemicaliën opge
slagen.
De brandweer ging op alle verdiepingen
via ladderwagens met de slangen naar
binnen, nadat eerst de ramen en deuren
met bijlen verbrijzeld waren. De drijvende
motorspuit „Jan van der Heijden", hield
de belendende pakhuizen nat.
Het zeepwater stroomde aan alle kanten
langs de muren. De kelder werd een
schuimend meer van zeepsop. De chemi
caliën veroorzaakten een verstikkende
rook.
Vier brandwachts moesten naar het zie
kenhuis worden vervoerd, Eén hunner
moest worden opgenomen. Toen de vuur
haard geblust was, bleef een vuile, alles
verstikkende rook nog een paar uur lang j
naar buiten walmen. De nablussing nam
de hele zondag in beslag.
Ofschoon op de monumentenlijst voor het
bouwjaar der vier pakhuizen 1750 staat, da
teren ze echter volgens een deskundige
uit de tweede helft der zeventiende eeuw
(dus niet midden achttiende eeuw). De
grootste schade is aangericht in het mid
dengedeelte van de tweede verdieping van
het vijf' verdiepingen hoge pand waai
de brand het felst gewoed heeft. Aan de
voorzijde is het houtwerk geschroeid. Een
van de brandwachts die bedwelmd was
geraakt, is, na terugkeer in zijn kazerne,
later toch nog ter observatie in een zieken
huis opgenomen. Tijdens het blussingswerk
werden door vrijkomende chloordamp de
gummifilters der rookmaskers aangetast
en de damp mede ingeademd. Van een aan
tal brandweerlieden werd de kleding door
inwerking van scherpe chemicaliën ernstig
vernield.
SINGAPORE (Reuter) Radio-Padang deelde zondagavond mede: Troepen uit
Midden-Sumatra hebben, met de steun van overgelopen troepen van de centrale
regering, het vliegveld van Medan bezet. Volgens de radio werd de aanval onder
nomen door het in Medan gelegerde 131ste bataljon infanterie en een bataljon
derde regiment uit Tapanuli, met de steun van artillerie. Deze strijdmacht bezette
het vliegveld te Medan. D.e aan de centrale regering trouw gebleven troepen
waren niet in staat, het vliegveld te verdedigen, aldus Radio-Padang, die hieraan
toevoegde, dat brigade-generaal Djatikusumo, die in Noord-Sumatra het commando
heeft over de eenheden der centrale regering, Medan heeft verlaten en naar ver
wacht werd, via de haven Belawan de vlucht zou nemen.
SINGAPORE (UP) In Singapore werd
zondagavond zowel uit revolutionaire als
uit officieel Indonesische bron vernomen,
dat Medan geheel in handen van de op
standige troepen onder leiding van majoor
Naingolan was en dat voor de middag
daar een eind aan de stryd was gekomen.
Radio-Medan was terug in de ether en
gaf twee speciale verklaringen uit.
De eerste luidde: „Als president Sukarno
als staatshoofd en hoofd van de strijd
krachten geen eind maakt aan de aanval
op Midden-Sumatra en Noord- en Cen-
traal-Celebes, zal het eerste commando-
gebied van Bukit Barisan (Naingolans
commando) tot actie overgaan en hem
niet langer erkennen ten einde een broe
der-krijg te verhinderen".
In de tweede "erklaring werd gezegd,
dat er overeenkomst was bereikt tussen
majoor Naingolan en de commandant van
het vliegveld Medan, kapitein Sumardi.
Naingolan beloofde het luchtmachtgarni
zoen niet aan te zullen vallen onder de
voorwaarde, dat vliegtuigen en troepen
van de centrale regering de basis niet zou
den gebruiken voor oorlogsdoeleinden.
Djakarta bevestigt opstand
DJAKARTA (UP) In Djakarta heeft
vandaag een woordvoerder van het In-
ADVERTENT1E
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN PAGINA'S
PRISMA-HORLOGES
verkrijgbaar bij:
De kleine zaak met de grootste keuze
Grote Houtstraat 49 - Haarlem
Telefoon 20049
donesische leger bevestigd dat Indonesische
soldaten in Medan zondag in opstand zijn
gekomen. Volgens deze woordvoerder
wordt er op het ogenblik in Medan nog
gevochten.
Geheel Tapanuli achter Padang
SINGAPORE (Reuter) Reeds eerder
was gemeld dat het regiment in Tapanuli,
behorende tot de strijdkrachten van de
centrale Indonesische regering, was over
gelopen naar de tegenregering. Zaterdag
avond maakte Radio-Padang bekend dat
geheel Tapanuli steun verleent aan de
tegenregering.
DJAKARTA (UP) In een legercom
muniqué wordt gezegd dat „versterkingen
en andere troepen trachten de situatie te
Medan terug te brengen tot normaal".
De rebellie is zondag om tien over vier
in de octhend begonnen. Troepen onder het
bevel van luitenant-kolonel Naingolan.
aldus het communiqué, en van enkele zij
ner vrienden „werden misbruikt om niet-
officiële militaire acties op te zetten".
Een woordvoerder van de tegenregering
op Sumatra heeft in Singapore medege
deeld. dat het garnizoen van Medan onder
leiding stond van kolonel Gintings. die
trouw had beloofd aan Djakarta. De mili
tairen die thans in opstand zijn gekomen
tegen Gintings worden geleid door luite
nant-kolonel Naingolan. Zij waren ken
baar door witte strepen op hun uitrusting
Aan de verovering van het vliegveld is
een bittere strijd voorafgegaan, aldus de
woordvoerder.
Het garnizoen van Medan bestaat uit
ongeveer 2400 man.
De leider van de opstandige troepen, lui
tenant-kolonel Naingolan, is een Batak van
Tapanuli, het gebied dat zich, zoals ge
meld. vorige week solidair had veridaard
met de rebellen in Midden-Sumatra
Naingolan viel het vliegveld van Medan
aan om de 300 parachutisten onschadelijk
te maken die daar waren aangekomen na
acties te hebben uitgevoerd in Pakanbarn
en tevens om de regeringstroepen van
Djakarta te beletten het vliegveld tp ge
bruiken voor verdere operaties tegen Mid
den-Sumatra.
Een andere woordvoerder van de tegen
regering verklaarde dat er zich in het gar
nizoen reeds eerder een opstand zou heb
ben voorgedaan, als het garnizoen niet zo
verdeeld was geweest. De commandant van
de stad Medan. majoor Sugiharto, zou ge
heel op de hand van de centrale regering
zijn geweest. Omdat hij niet voldoende
troepen onder zijn commando had, moest
hij troepen van elders naar dp stad laten
komen om orde en rust te handhaven -
Eenheden onder het commando van ma
joor Manab Lubis. die 150 kilometer ten
zuiden van Medan waren gelegerd, zullen
zich na de gebeurtenissen in Medan even
eens bij de rebellen aansluiten.
De woordvoerder verwachtte dat na de
militaire actie te Medan geheel Noord-
Sumatra in opstand zou komen tegen Dja
karta. En dit zou Zuid-Sumatra dat tot
nu toe neutraal is gebleven er toe kun
nen brengen eveneens de zijde van de
tegenregering te kiezen.
SINGAPORE (UP) Uit officiële Indo
nesische bron in Singapore werd nader
vernomen, dat de troepen van luitenant
kolonel Naingolan 21 Javaanse militairen
en burgers in Medan hebben gearresteerd.
De beschieting van het vliegveld met
mortiervuur duurde van twee uur tot
half vijf in de morgen en daarna kon men
in de stad bij tussenpozen schoten horen
van automatische en gewone geweren, tot
dat omstreeks het middaguur het hele ge
bied in handen van de opstandelingen was.
„Naingolan is nu heer en meester in
Medan", verklaarden de zegslieden.
Medan maandagmorgen
SINGAPORE (UP) De telegraafver
binding tussen Singapore en Medan is
maandagochtend op de normale wijze ge
opend. Maar uit Medan werd naar Singa
pore geseind dat er vandaag geen verkeer
zou worden afgehandeld over de telegraaf
lijnen. „Er lopen hier overal soldaten en
niemand weet precies hoe de toestand is",
seinde de telegrafist in Medan.
Eerder was gemeld, dat de luchtvaart
maatschappijen, evenals de Indonesische
„Garuda", hun vluchten op Medan hadden
gestaakt.
DJAKARTA (UP) Radio-Palembang
heeft een verklaring omgeroepen van de
militaire leiding in Zuid-Sumatra, waarin
critiek wordt geuit op een nieuw tegen de
rebellen gericht radiostation, dat „sensa
tionele berichten" uitzendt over de ge
beurtenissan met betrekking tot de op
stand.
„We zijn er zeker van, dat de bevolking
van Zuid-Sumatra zich niet zal laten be-
invloeden door de valse propagandametho
den van de zogenaamde radio-Andalas (een
andere naam voor Sumatra)", aldus de
verklaring.
Verklaring van Nasution
DJAKARTA (UP) Generaal-majoor Na
sution, stafchef van het leger, heeft maan
dag een afzonderlijke verklaring uitgege
ven, waarin hij stelt dat de gebeurtenissen
in Medan „opnieuw bewijzen dat de staat
voor moeilijkheden staat die soldaten en
volk zullen doen lijden".
Hij deelde roede, dat alle militairen In
Medan rechtstreeks onder zijn bevelen zijn
geplaatst. Hij vroeg de muiters „terug te
keren op het rechte pad".
Boyke Naingolan
SINGAPORE (UP) Luitenant-kolonel
Boyke Naingolan is 34 jaar oud en geldt
als een van de officieren met de beste op
leiding in Indonesië. Ongeveer drie jaar
geleden werd hij als bataljonscommandant
naar Medan gezonden om een eind te ma
ken aan communistische ongeregeldheden.
Later ging hij ter voltooiing van zijn op
leiding naar Amerika, vanwaar hij een half
jaar geleden terugkeerde'. Tot voor de aan
val op Pakanbaru gold hij als „de goede
militair die 2ich buiten de machtsstrijd
hield". De bommen op Kakanbaru lijken
hem ertoe gebracht te hebben zich aan
de zijde der revolutionaire regering te
scharen. Men verwacht nu. dat hij Medan
zal overdragen aan kolonel Simbolon, die
commandant, was van dit gebied, voordat
hij in opstand kwam tegen Sukarno. Sim
bolon is nu miniéter van Buitenlandse
Zaken in de revolutionaire regering.
CAPE CANAVERAL (UP) Op de
Amerikaanse raketbasis Cape Canaveral is
vandaag een raket van 't type „Vanguard"
afgevuurd, voorzien van een kunstmaan.
ADVERTENTIE
