Nederland bereidde koninklijke
gasten een uitbundig welkom
HET WEER
menu
De strijd op Sumatra
Jubelende massa's in IJmuiden,
triomftocht door Amsterdam
De Staten en wij
BRITSE STAATSBEZOEK BEGONNEN
Straaljager verongelukt
die aan luchtparade
zou deelnemen
Vlieger om het leven
gekomen
&ee MORRIS 'itforeyof/dtsp/
damespantalons in kleuren
Opnieuw zachter
Luchtvaartbespreking met
Australië mislukt
Prins Bernhard wel bij
lunch en galadiner
Britse onderscheiding voor
Velsens burgemeester
Lof voor Nederland in de
grote Britse dagbladen
Pleidooi voor samengaan
in „Times" en Guardian
Het woord is aan
Mr. J. Schreuder directeur
Nederlandsche Bank
Vliegtuig neergestort in
Florida: acht doden
72e JAARGANG No 218 DINSDAG 25 MAART 1958 303e JAARGANG No 6 6
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 "ff" 11 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. 1"™*! "V* I I 1 I ^NT Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen,
prukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- JB B ff ff ff ff ff 1 i H 0 i J C 1 f I J f 1 Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 A A Vi^L V^flL A JL AAA kP AX \A JK^ A V^L fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster - TTD /-y N
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HA ARLE M S CHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
BUKITTINGGI (UP) De minister van
Binnenlandse Zaken der tegenregering
heeft eerst thans onthuld dat de regering
van Djakarta onlangs getracht heeft in
Painan, ten zuiden van Padang, troepen
aan land te zetten. De pogingen werden
echter opgegeven, toen het artillerievuur
van de „rebellen" te hevig bleek.
In een exclusief onderhoud met een
correspondent van het Agence France
Presse, heeft de militaire commandant
van Noord-Sumatra, luitenant-kolonel Dja-
min Gintings in Mcdan verklaard, dat
zijn troepen thans geheel Oost-Sumatra
onder controle hebben en dat majoor
Naingolan een hopeloze strijd voert. Het
zal waarschijnlijk niet lang meer duren,
voordat Naingolan op de vlucht zal moe
ten gaan, over het Toba-meer, naar Ta-
panuli. In dat geval zal hij de pantser
wagens en artilleriemunitie, die hij in Me-
dan had buitgemaakt, moeten achterlaten
of vernietigen. Hij wordt voortdurend door
vliegtuigen bestookt.
Het grootste deel der regeringstroepen
is volgens Gintings over zee naar Bela-
wan aangevoerd, en nog bijna dagelijks
worden versterkingen ontscheept. Radio-
Padang heeft gemeld, dat, naar men
meende, een sterke eenheid regerings
troepen was geland in Bagansiapiapi aan
de oostkust van Sumatra, die oprukte naar
het binnenland.
De regeringstroepen beheersen de ge
hele Oostkust van Sumatra, dat wil zeg
gen het gebied waar zich de voornaamste
havens bevinden, alsmede het gebied van
Midden-Sumatra dat op de opstandelingen
werd heroverd. Naar raming zijn de
strijdkrachten der centrale regering vijf
maal zo groot als die der opstandelingen
Begroeting tussen twee vorstinnen op
de landingssteiger aan de Prins
Hendrikkade in Amsterdam.
Het uitbundige welkom, dat Koningin Elizabeth II van
Engeland en Prins Philip van Edinburgh op de eerste dag
van hun staatsbezoek aan ons land ten deel is gevallen, moet
de hoge Engelse gasten een indruk hebben gegeven van de
grote plaats, die zij bij het Nederlandse volk innemen.
Meer dan het imponerend vlagvertoon van de Koninklijke
Marine bij het binnenvaren van hét statige koninklijke jacht
„Britannia" in de Nederlandse territoriale wateren, de dave
rende saluutschoten en het eerbetoon onzer koninklijke lucht
macht, zal het gejuich der duizenden langs de intochtsroutc
in Amsterdam, het Britse koninklijke paar ervan overtuigd
hebben, hoe bijzonder dit bezoek door het Nederlandse volk-
wordt geapprecieerd. Hun komst naar ons land heeft niet al
leen ten doel de reeds bestaande hechte banden tussen de
Engelse en Nederlandse koningshuizen te verstevigen, doch
ook om uiting te geven aan de oprechte vriendschap en het
respect die de volken van beide naties voor elkaar koesteren.
Óm de vreugde over het bestaan van die wederzijdse
genegenheid te accentueren, wapperden vandaag de vlaggen
van de twee landen op tal van plaatsen in de hoofdstad en
zijn duizenden samengestroomd om op hun eigen manier de
hoge bezoekers te huldigen en te bejubelen. Welkome gasten
bereidt men een enthousiast onthaal. Welnu, in Amsterdam
heeft het aan enthousiasme niet ontbroken.
Een Thunderstreak-straal,iagcr, die zou
deelnemen aan de parade boven het Brit
se koninklijke jacht te Amsterdam, is van
morgen om half elf verongelukt. De be
stuurder kwam om het leven.
De vlieger moest wegens besturings
moeilijkheden de formatie, waarin hij
naar Amsterdam vloog, verlaten en naar
Eindhoven- terugkeren. Daar was blijk
baar een landing op de basis niet meer
mogelijk, zodat de piloot twee kilometer
voor de langdingsbaan met de schietstoel
zijn toestel verliet. Het vliegtuig was toen
echter al op te geringe hoogte. De piloot
kwam bij de val om het leven. Het toe
stel stortte even verder neer.
Koningin Elizabeth neemt, staande
tussen de Prinsessen Beatrix en Irene,
de hulde van eer. enthousiaste menigte
op de Dam in ontvangst.
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL, 13439
FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enige regen. Overwe
gend matige wind, ruimend van
zuidoost naar zuid tot zuidwest,
opnieuw zachter.
Volledige weerrappovten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S.
's-GRAVENHAGE— Van officiële zijde
wordt medegedeeld: Sinds 12 februari z\jn
in Melbourne onderhandelingen gevoerd
tussen een Nederlandse cn een Australi-
lische delegatie voor de burgerluchtvaart.
De Nederlandse delegatie heeft getracht
een uitbreiding van de landingsrechten,
waarhij een tweede dienst op Australië,
voor dc K.L.M. te verkrijgen. Het is niet
mogelijk gebleken overeenstemming te
bereiken over dit verzoek cn de Nederland
se delegatie keert derhalve naar Neder
land terug voor overleg met de regering.
De Australische directeur-generaal voor
de Luchtvaart heeft intussen zijn goedkeu
ring gegeven aan een verlenging voor een
periode van een jaar van de bestaande re
geling waaronder de K.L.M. op Australië
vliegt.
De leiders van de twee delegaties heb
ben beiden verklaard, dat de besprekingen
ij zeer aangename sfeer zijn gevoerd. De
leider van de Nederlandse delegatie heeft
de diepe teleurstelling van de Nederland
se regering tot uitdrukking gebracht, dat
het onder de bestaande omstandigheden
nog niet mogelijk is gebleken tot overeen
stemming te komen.
DE VELE DUIZENDEN, die in de kille ochtendvroegte naar IJmuidens midden-
sluis waren gekomen, om het koninklijk jacht „Britannia" met zijn hoge Britse
gasten te verwelkomen, zijn plotseling naar één punt van de zuidelijke kolkoever
samengedromd, toen Koningin Elizabeth en Prins Philip zich enige minuten op het
achterste promenadedek van het vorstelijke jacht lieten zien de Koningin in een
jeugdige, losse lichtbeige voorjaarsmantel, de Prins in admiraalsuniform. Een lange
juichkreet golfde door de toelopende menigte en een vriendelijke groet van het
Engelse koningspaar werd haar beloning. Een klein half uur later hebben zij, die
toevallig met de Velser ponten overgingen, nogmaals een glimp opgevangen van
de eerste regerende Britse vorsten, die sinds Karei II in 1647 een staatsiebezoek
aan Nederland brachten. Deze ongedwongen groet aan een gastvrij land volgde op
een streng protocol bij de binnenkomst der territoriale wateren. Uit de grijze nevel,
die vanmorgen vroeg de Nederlandse kustwateren bedekte, kwam voor de opvaren
den van de kruiser „De Zeven Provinciën" en de onderzeebootjagers „Utrecht" en
„Overijsel" vanmorgen om zes uur het koninklijke jacht „Britannia" te voorschijn
op ongeveer tien mijl ten westen van Scheveningen.
Achter de „Britannia" voeren de Britse
escorte fregatten „Grenville", „Paladin"
en „Pellew" Alle schepen voerden vlaggen
van top. met uitzondering van de „Britan
nia", die van de voortop af de koninklijke
standaard had waaien.
Even na zes uur. terwijl tussen de sche
pen met de lampen seinen werden gewis
seld, nam het escorte een formatie in, die
aan bakboordskant van de „Britannia" de
drie Britse schepen en aan stuurboords
zijde de Nederlandse kruiser en onderzee
bootjagers Pet opstomen naar IJmuiden.
Met een vaart van twaalf mijl werd koers
gezet naar de verkenningston van IJmui
den.
Saluut
Op het semafoorduin en aan de randen
van de kanalen naar de sluizen hadden
zich inmiddels duizenden belangstellenden
verzameld. Het was even voor half acht.
toen het eerste van de eenentwintig scho
ten als een saluut aan de Koningin van
Engeland werd afgevuurd. De driemijls-
zone werd binnengevaren, nadat de En
gelse oorlogsvlag in de voormast van „De
Zeven Provinciën" was gehesen. Tijdens
het saluut werd door de bemanningen van
de Britse en Nederlandse schepen front
gemaakt naar het koninklijke jacht. Ieder
een stond aan del: in de houding en de
gewapende wacht aan boord van de zes
schepen presenteerde het geweer. Na het
lossen van de eenentwintig schoten werd
de oorlogsvlag weer neergehaald en ver
liet „De Zeven Provinciën" het konvooi
om op te sternen naar IJmuiden.
In de sluis
Het was klokslag acht uur, toen de „Bri
tannia" tussen de hoofden van de IJmui-
dense pieren doorvoer. Als een schim gleed
het schip in het nevelige weer binnen.
Twee politiescheepjes en de sleepboten
„Winston Churchill" en „Elisabeth Goed
koop" volgden het jacht op enige afstand
naar de middensluis.
Achter de „Britannia" liep het fregat
„Grenville" binnen, dat een saluut van
eenentwintig schoten aan de Nederlandse
natie afgaf. Een lichte regenbui ontlaadde
zich boven IJmuiden, toen ook de kust-
batterij van IJmuiden in actie kwam en
eveneens eenentwintig schoten afgaf.
Bloemen en vlaggen
Vanmorgen om vijf uur was de Plant
soenendienst van Velsen al bezig met het
aanleggen van „bollenveldjes" op de sluis-
kaden: gele narcissen, die een vrolijke
noot vormden in het grauw van de och
tend en daarboven om en om de Engelse
en Nederlandse vlaggen langs de hele kolk.
Toen de ..Britannia" eenmaal lag afge
meerd niet geheel volgens de afge
sproken regel, want het sc.hip schoof niet
ver genoeg door en ijverige Jannen moes
ten in allerijl de loopplank versjouwen,
opdat de liaison-officieren aan boord kon
den gaan knapte er nog gauw even een
voortros tol schrik van Britannia-beman
ning en omstanders, maar toen kon het
programma toch weer doorgaan.
Sir F. J. Cartright, de Britse marine
attaché ging als eerste aan boord en ter
wijl critiek en bewondering over het En
gelse koninklijke jacht langs de haven
kant opklonken, is het koningspaar aan
dek verschenen. De Koningin in een beige
mantel en een met maritieme afbeel
dingen doorweven hoofddoekje om het
haar, haar gemaal in het admiraalsuni
form. Met de admiraalsvlag uitwaaiend
van de voormast, de koninklijke standaard
van de middelste en de Union Jack van de
achterste mast heeft de „Britannia" zich
een klein half uur gekoesterd in duizen
den bewonderende blikken en een lang-
zaam-doorbrekende zon, om te kwart voor
negen met een aanzienlijke vaart op de
Velserbrug af te stevenen en de ponten te
passeren, waar het koningspaar wederom
aan dek verscheen. Het marine-escorte
en vele politieboten waren inmiddels de
reis naar Amsterdam eveneens begonnen.
(Vervolg op pagina 11)
Prins Bernhard, die herstellende is van
een griepaanval, zal op advies van zijn
geneesheren heden uitsluitend de lunch en
het galadiner in het paleis op de Dam bij
wonen. Morgen zal de Prins met Prins
Philip de jaarbeurs bezoeken en aan de
lunch te 's Gravenhage deelnemen,
's Avonds zal hij het regeringsdiner in de
Trèveszaal en de ontvangst in de Ridder
zaal meemaken.
Naar het zich laat aanzien, zal de Prins
donderdag aan het gehele programma
mogen deelnemen.
Per missive van de Britse ambassadeur
in Nederland, Sir Paul Mason is burge
meester mr. M. M. Kwint van Velsen er
van verwittigd, dat het Koningin Elizabeth
van Engeland behaagd heeft hem te benoe
men tot Honourable Member of the Royal
Victorian Order.
Dit is één van de drie koninklijke ordes
in het Britse koninkrijk; de andere twee
zijn The Order of Bath en de orde van de
kouseband.
De onderscheiding, die Velsens burge
meester ten deel is gevallen en die samen
valt met het koninklijk bezoek aan Neder
land, is gelijk te stellen met het officier
schap in een Nederlandse orde. Mr. Kwint
is gerechtigd de afkorting M.V.O. achter
zijn naam te voeren.
(Van onze correspondent in Londen
Enkele Britse bladen wijden vandaag
hoofdartikelen aan Nederland. De Times
doet dat onder het opschrift „Onwrikbaar".
Het blad wijst op de oude historische ban
den en zegt dat Groot-Brittannië in de
laatste oorlog een nieuwe betekenis voor
het Nederlandse volk heeft gekregen
Koningin Juliana zei in 1950 te Londen
„Engeland was toen een tehuis en een
hoop" voor de gehele Nederlandse natie
Het herinnert aan de drie rampen die Ne
derland in de jongste historie hebben ge
troffen: de oorlog, de stormramp en de
tegenslag in Indonesië. Nederland geeft
geen krimp. Een nieuw Rotterdam zal zich
donderdag aan de koninklijke bezoekers
vertonen. De zee is teruggeslagen. In Delft
zullen zij iets leren over de plannen voor
een uitbreidend tegenoffensief. In deze
geest worden de nieuwe moeilijkheden
tegen gegaan. Wat ook voor Europa moge
zijn weggelegd, het is ondenkbaar dat de
banden, welke de historie en aardrijks
kundige ligging reeds zo nauw hebben ge
maakt niet nog nauwer zullen worden,
voor het welzijn van beide volken en de
vrije wereld, aldus de Times.
De „Manchester Guardian" zegt dat wan
neer Nederlanders en Britten elkaar bij
wijlen mochten hebben bevochten, zij vaker
bondgenoten waren ter verdediging van de
menselijke vrijheid tegen elke totalitaire
vorm. De banden tussen het Nederlandse
en Britse volk worden ook gesymboliseerd
door familierelaties tussen het Huis van
Oranje en het Huis Windsor. Het is een
gelukkig toeval, dat beide landen een
vrouw als soeverein bezitten, hetgeen de
nadruk legt op de vooraanstaande plaats
welke het gezin in het Nederlandse en
Britse leven inneemt. In een onrustige
wereld is het niet gemakkelijk het een
voudige geluk van het gezinsleven deel
achtig te worden, maar aan beide oevers
van de smalle zee wordt hetzelfde ideaal
nagestreefd. Het blad haalt tenslotte de
woorden aan van minister-president dr. W.
Drees in het speciale bijvoegsel over
Nederland, namelijk dat wij op het ogen
blik opnieuw als bondgenoten verenigd zijn
in de organisatie der vrije volken, welke
de vrede willen verzekeren, zonder de
vrijheid te verliezen.
Mark Twain:
Dc mens is het enige schepsel dat bloost
of moet blozen.
ADVERTENTIE
van de dag
Doperwtjes
a la Bonne Femme
Fijne doperwtjes
(uit blik)
blokjes spek en
k blokjes (Pariser)
|L aardappelen.
Bij Koninklijk Besluit is met ingang van
1 september 1958 tot directeur van de Ne
derlandsche Bank benoemd mr. J. Schreu
der, directeur van de Coöperatieve Cen
trale Raiffeisenbank te Utrecht. Hij volgt
mr. H. R. van Taalingen op als directeur,
die niet voor herbenoeming in aanmerking
wenst te komen.
MIAMI (Reuter) Een viermotorig
vliegtuig van de „Braniff Airways" is
kort na net opstijgen van het vliegveld
van Miami (Florida) neergestort en in
brand gevlogen. Acht van de 24 inzitten
den zijn om het leven gekemen, de ande
ren werden gewond. Hei toestel was on
derweg naar Panama.
Morgen gaat gij, kiezer, naar de stem
bus om deel te nemen aan de samenstel
ling van de Provinciale Staten voor de vol
gende vier jaar. Als ge behoort tot die
grote meerderheid van stemgerechtigden,
die slechts in de zeer in 't oog lopende
aspecten van de politiek geïnteresseerd is,
maakt ge die gang naar de stembus voor
namelijk omdat er bij ons nu eenmaal
stemplicht bestaat en niet omdat ge zo
geboeid mééleeft met het wel en wee van
de Staten van Noordholland.
Dat is eigenlijk heel jammer. Want de
Provinciale Staten hadden, als vertegen
woordigers van een uiterst belangrijk stuk
vaderlandse staatkundige traditie, beter
verdiend dan bij de gemiddelde Nederlan
der geleidelijk ongeveer in 't vergeetboek
te raken. Wij mogen er danook nog wel
eens aan herinnerd worden, dat zij een
rol in onze geschiedenis hebben gespeeld
sedert zij voortkwamen uit de middel
eeuwse „standen" en dat zij een paar eeu
wen lang a\s hoogste bestuurslichamen
van de elk-voor-zich soevereine gewesten
der Verenigde Nederlanden zelfs met
hogere macht waren bekleed dan de Sta-
ten-Generaal, die immers slechts uit afge
vaardigden van die zelfstandige gewesten
bestonden. Het waren deze zelfde gewes
telijke Staten, waarachter prins Willem
van Oranje zich in 1559 tegenover de ko
ning zou hebben willen verschuilen vol
gens het schoolboekjesverhaal, dat eindigt
met Filips' dramatische beschuldiging aan
het adres van de Zwijger: „Niet de Sta
ten, maar gij, gij, gij!"
De macht van de gewestelijke Staten kon
slechts voortduren zolang er in de Neder
landen een zwak centraal gezag bestond
en naarmate de centrale regering sterker
werd vooral door en na de Franse
tijd werd de positie van de Staten dus
zwakker. Deze ontwikkeling lag voor de
hand, want de moderne maatschappij is
een te gecompliceerd samenstel van func
ties om het geheel autonoom naast elkaar
voortbestaan van zeer kleine gebieden nog
mogelijk te maken. Maar dat wil niet zeg
gen, dat de betekenis van de provinciale
besturen, en dus ook van de Staten, nu
verder maar kan worden verwaarloosd.
Want er zijn (gelukkig!) nog tal van re
gionale belangen, waarover die besturen
te beslissen hebben en die inderdaad be
ter aan hen zijn toevertrouwd dan aan de
centrale regering.
Aan die regionale belangen is bij de
verkiezingspropaganda van de politieke
partijen helaas maar heel weinig aandacht
gewijd. Want voor die partijen ligt het
zwaartepunt van de verkiezingen van
morgen nu eenmaal bij het feit, dat deze
een nieuwe peiling zijn twee jaar na
de jongste Kamerverkiezingen van de
politieke stemming in het land. Onze po
litici hechten er een soortgelijke betekenis
aan als hun Britse collega's aan een tus
sentijdse verkiezing voor het Lagerhuis.
Dat is, gezien tegen de achtergrond van
de parlementaire en de regeringspoütiek,
natuurlijk heel interessant, maar het is
toch wel een vervalsing van het eigenlijke
karakter der Statenverkiezingen, dat im
mers een strikt regionaal karakter is of
zou moeten zijn. Men tracht nu het „na
tionale" aspect van die verkiezingen te
versterken door onevenredig veel nadruk
te leggen op de bevoegdheid van de Sta
ten om de leden van de Eerste Kamer te
kiezen, maar daarmee wordt de aandacht
afgeleid van de hoofdzaak naar een bij
zaak. En vooral in Noordholland is die
bijzaak ditmaal wel van heel onderge
schikt belang, want in deze prcvincie
zullen pas weer in 1963 nieuwe leden van
de Eerste Kamer worden gekozen, dat wil
zeggen: liet door de Provinciale Staten die
wij morgen gaan kiezen maar door het
college dat hen pas na de verkiezingen van
1962 zal opvolgen!
Dit zou een reden te meer moeten zijn
voor elke stemgerechtigde om morgen zijn
beslissing te nemen op grond van over
wegingen, die in de allereerste plaats be
trekking hebben op provinciale kwesties.
Het terrein van de bevoegdheden der Sta
ten op dat gebied is, ondanks alle beper
kingen die hun zijn opgelegd, nog altijd
ruim genoeg om van werkelijke betekenis
te zijn. Het toezicht op de gemeentebestu
ren, de nanleg van, het beheer over en het
onderhoud van wegen, bruggen, kanalen,
dijken en polderwerken, de planologische
dienst met zijn taken betreffende de voor-
in Noordholland zo belangrijke streek
plannen, het treffen van voorzieningen
voor toekomstige woningbouw- en recre
atiegebieden, de werkgelegenheidspolitiek,
de gezondheidszorg, agrarische, industri
ële, culturele en nog vele andere zaken
vallen daaronder. De meeste politieke par
tijen hebben zich over aangelegenheden
van deze aard niet of nauwelijks uitge
sproken, omdat zij meenden de volle na
druk te moeten leggen op kwesties van
(Vervolc no pagina