ÜW NAAIMACHINE
r
Panda ïn het Wilde Westen
Vannacht weer lichte vorst
H E N S E N
„Europa mag uitgestoken Britse
hand niet weigeren"
SPIJKERBROEKEN
.EXTRA PERSBERICHT"
RUITHEMDEN
Wereldnieuws
Enzymen
DINSDAG 1 APRIL 1958
2
Pleidooi voor Vrijhandelszone
ER ZIJN MENSEN,
GOUDEN en ZILVEREN
FANTASIERINGEN
Gestegen winst bij Kon.
Ned. Papierfabriek
Parkhotel Amsterdam
Geen resultaat te Parijs
inzake Vrijhandelszone
Engels begrotingsoverschot
Produktie bij Van Heek
tijdelijk stilgezet
staat bij KUIPERS m de
BRILLEN
OGEM behaalde goede
resultaten buiten Indonesië
Stakingsdreiging in de
Duitse metaalindustrie
Dividendvoorstellen
Ontslagen
Kritiek op directeur van
Ned. Fondsen Mij.
Gelden voor Amerikaanse
werkloosheidsbestrijding
Nederlandse lening aan
Jeruzalem
J
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Gouverneur Platteel:
Economische basis van
primair belang voor
Nieuw-Guinea
Kinderdorp in Israel ter
ere van Anne Frank
H. BIJSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
ocU ió het zo
.y
Mr. D. U. Stikker, Nederlands ambas
sadeur te Londen, heeft te Rotterdam op
een lunchbijeenkomst van het departe
ment Rotterdam van de Nederlandse
Maatschappij voor Nijverheid en Handel
gesproken over „De economische betrek
kingen met Engeland". Hij gaf hierbij aan
het slot de volgende overweging: „Het is
onverstandig te blijven staren op nadelen
en gevaren van een Vrijhandelsgebied
Zoekt positief naar oplossingen, die voor
allen aanvaardbaar zijn en ons de grote
voordelen van een ruimer vrij afzetge
bied brengen. Vergeet niet, dat er haast
geen land in Europa is, dat de vergelij
king met Engeland kan doorstaan wan
neer het gaat om daadwerkelijk opbou
wen van stabiele en doeltreffende staat
kundige instellingen, zowel in eigen land
als in de verbonden gebieden. De Britten
steken Europa de hand toe. Grijpen wij
deze hand en brengen wij het Verenigd Ko
ninkrijk daarmee het Europese kamp bin
nen, dan is de kans groot dat hun ontwik
keling naar de Europese integratie door
gaat. Er is geen sterker Europa, dan wan
neer ook het Verenigd Koninkrijk daar
mee verbonden is", aldus mr. Stikker.
In het eerste deel van zijn betoog had
mr. Stikker een beeld gegeven van de te
genwoordige economische en financiële be
trekking met Engeland. In het tweede deel
van zijn betoog ging hij in .op enkele as
pecten van de tegenwoordige problema
tiek van de Europese integratie. Mr.
Stikker besprak daarbij het standpunt van
de Britten ten aanzien van Europa en de
eenwording daarvan. Het Verenigd Ko
ninkrijk heeft van het begin der onder
handelingen af duidelijk te kennen gege
ven, dat het van een supra-nationale or
ganisatie geen deel kan uitmaken. Voorts
is het er van uitgegaan, dat de algemene
overeenkomst inzake tarieven en handel
(G.A.T.T.) en de O.E.E.S. het V.K. en
andere landen als Nigeria en Ghana een
recht geven op non-discriminatoire be
handeling op de markten van de zes lan
den. De Britse uitvoer naar de Benelux zal,
wanneer het gemeenschappelijke tarief
tot stand is gekomen, over een hogere ta
riefmuur heen moeten, maar, wat vol
gens mr. Stikker nog erger is, Duitsland,
de grootste concurrent van de Britten, zal
vrije invoer in de Benelux hebben. Gezien
de kwetsbaarheid van onze landbouwex-
port ligt hier een probleem, waarop Ne
derland wel bijzonder attent mag zijn. Be
naderd uit de gezichtshoek van de EBU-
afrekeningen vroeg de spreker of men nu
ADVERTENTIE
die met het kiezen van geschenken
niet de minste moeite hebben. Als u
niet daartoe behoort, kunnen wij u
helpen. U zult zonder twijfel meteen
kunnen slagen. Zie alleen maar eens
naar onze bijzonder fraaie collectie
Pronkjuwelen van de
Edelsmeed-industrie.
Past ze eens aan bij
De kleine zaak met de grootste keuze
Gr. Houtstr. 49 - Haarlem - Tel. 20049
Grotere produktie en besparingen
tegenover gestegen kosten
In het jaarverslag van de Koninklijke
Nederlandsche Papierfabriek n.v. te
Maastricht wordt enerzijds als ongunstige
faktor genoemd de stijging van de loon
kosten, anderzijds als gunstige faktor de
grote produktie; ook wordt een niet on
aanzienlijke besparing op de energiekos
ten genoemd. Het exploitatiesaldo heeft
ƒ10.587.254 bedragen (v.j. 8.182.843).
Aan diverse baten kwamen binnen 71.644
202.263). Na afschrijvingen en dergelij
ke resteert een saldo winst van 2.611.029
2.504.377).
Er wordt voorgesteld een bedrag van
550.007 aan de algemene reserve toe te
voegep, waardoor deze gebracht wordt op
5 miljoen, alsmede, zoals bekend, een
onveranderd dividend van 12 percent op
een onveranderd kapitaal van 15 mil
joen. Geïnvesteerd werd voor een bedrag
van 11.758.000 12 297.000). De totale
investeringen van 1948 tot en met 1957
waren 50.399.000.
De papiermachines waren volledig be
zet. Door het aanbrengen van technische
verbeteringen en verdergaande rationali
sering kon een netto produktie worden be
reikt van 44.600 ton of 9 percent hoger dan
het vorige jaar (40.800 ton; in 1948 11.400
ton). In de laatste maanden van het jaar
was op de grondstoffenmarkt een ontspan
ning merkbaar. In de belangrijkste grond
stof, de cellulose, trad een lichte prijsda
ling in en hierdoor werden de voorraden
enigszins beperkt. De afzet van de pro-
dukten ondervond geen moeilijkheden en
de vraag naar gestreken papier was groot.
Tegen het einde van het boekjaar vertoon
de de markt een zekere achteruitgang, die
echter voor het bedrijf geen verontrusten
de vormen heeft aangenomen.
De export beliep rond de 20.800 ton, of
47 percent van de omzet, tegen 46 percent
in 1956. Het overgrote gedeelte hiervan
werd in de Euromarktlanden afgezet.
Tengevolge van een sterker stijgen van
de exploitatiekosten, waaronder voorname
lijk de post Lonen (A.O.W. en huurcom-
pensatie) sluit de exploitatierekening van
de n.v. Parkhotel en restaurant te Amster
dam over 1957 met een iets lager saldo. In
1957 bedroeg deze rekening 237.323 (v.j.
248.075). Na afschrijvingen en dergelijke
resteert een netto winst van 53.796 (v.j.
ƒ57.692). Voorgesteld wordt op het onver
anderde geplaatste kapitaal van 550.000
een dividend van 8 percent (onv.).
redelijkerwijs kan verlangen, dat in
dien de concurrentiepositie van het Ver
enigd Koninkrijk in de Europese Gemeen
schap door de nieuwe tariefstelling wordt
aangetast en het tekort aanzienlijk zou
gaan stijgen, hetgeen de positie van het
pond sterling zou gaan ondermijnen het
Verenigd Koninkrijk in staat of bereid zou
zijn als de financier van de zes te blijven
optreden?
De Britten hebben dit alles beseft en zijn
na het rapport-Spaak met hun voorstel
voor een Europees gebied van vrije han
del gekomen en geloven hiermee een be
ter een open karakter van de Europese in
tegratie te kunnen waarborgen. Intussen
is het aanvaarden van de gedachte van
dit Europese gebied van vrije handel zon
der enige twijfel een beweging weg van
het gemenebest naar Europa. Zouden de
onderhandelingen, die in een moeilijk sta
dium verkeren, mislukken dan fluistert
men over het einde van G.A.T.T., O.E.E.S.
en de E.B.U. Wij zouden dan weer komen
tot bilateralisme en blokvorming. Politiek
zou Engeland zich gaan afwenden van
Europa en het is nauwelijks denkbaar dat
als de Britse produkten door de Duitse
concurrent van de markt in de zes landen
zouden worden verdreven het deelne
men aan de verdediging van Duitsland in
de Engelse politiek nog een haalbare trek
zou zijn.
O.E.ES.-ministers uiteen
De ministers van Economische Zaken
der zeventien O.E.E.S.-landen hebben
maandag voortijdig een conferentie van
twee dagen over de Europese Vrijhandels
zone besloten zonder enig resultaat te
hebben geboekt. Officieel is de transport
staking in Frankrijk als reden voor de be
ëindiging der conferentie gegeven.
Op de agenda stonden Franse en Itali
aanse voorstellen die ten doel hadden de
Engelse plannen meer aanvaardbaar te
maken. Maar bij de aanvang der verga
dering bleek dat de afgevaardigden de
voorstellen nauwelijks hadden bestudeerd.
Op 2 en 3 mei zullen de ministers opnieuw
bijeenkomen. Dan zullen niet alleen de
Franse en Italiaanse plannen, maar ook
de suggesties der zes ministers van de
Euromarkt-landen, die op 22 april ver
gaderen, zijn bestudeerd.
Frankrijk wil voorkomen dat landen die
lage invoerrechten heffen op grondstoffen
bij export van fabrieksgoederen naar an
dere landen van het Vrijhandelsgebied in
een bevoordeelde positie komen. De Fran
se regering ziet de oplossing in het hef
fen van hogere belasting op geëxporteer
de fabrieksgoederen. Deze belasting, ge
heven door het importerende land, zou
evenredig moeten zijn met de belasting
die dit land op de import van grondstof
fen heft. (UP)
Uit de cijfers van het Engelse ministe
rie van Financiën omtrent het op 31 maart
1958 geëindigde begrotingsjaar blijkt,
dat er op de gewone begroting een over
schot was van meer dan 423 miljoen pond
sterling tegen een overschot over het be
grotingsjaar 1956-1957 van ongeveer 290
miljoen pond sterling.
In de begroting werd verleden jaar een
overschot van 462 miljoen pond sterling
geraamd, maar bij aanvullende ramingen
werd dit overschotbedrag verminderd tot
316 miljoen pond sterling. Het overschot
is dus 107 miljoen pond sterling groter dan
de raming.
De groepuitgaven die grotendeels be
staan uit leningen aan plaatselijke autori
teiten en de genationaliseerde industrieën
heeft een tekort van 631 miljoen pond ster
ling, tegen een jaar geleden 618 miljoen
pond sterling. Het totale tekort, dat ont
staat door het overschot op de gewone be
groting af te trekken van laatstgenoemd
tekort bedraagt dus 208 miljoen pond ster
ling.
Met ingang van maandag zijn de pro-
duktie-afdelingen van het textielbedrijf
Van Heek en Co te Enschedé stil gezet.
Deze maatregel is reeds enige tijd gele
den aangekondigd en houdt verband met
de grote voorraad gereed produkt. Volgen
de week dinsdag zal het werk op norma
le wijze worden hervat.
ADVERTENTIE
Kleine Houtstraat 112 Haarlem - Tel. 11142
ADVERTENTIE
ZIJLSTRAAT97- HAARLEM
T EL EF0ON 1 2 7 2 6
Dc n.v. Overzeese Gas- en Electriciteit-
Maatschappij te Rotterdam behaalde in
1957 buiten Indonesië een nettowinst van
ongeveer 5.100.000.(vorig jaar
4.484.528). De raad van commissarissen
heeft besloten aan de algemene vergade
ring van aandeelhouders voor te stellen
het dividend over genoemd boekjaar op 10
percent (vorig jaar eveneens 10 percent)
vast te stellen, waarvoor inclusief de tan
tièmes, 1.980.000 nodig zal zijn.
Verder zal worden voorgesteld om de in
de loop van 1957 uit Indonesië ontvangen
winsttransfer toe te voegen aan voorzie
ning verlofkosten, belangen personeel en
dergelijke, „waardoor deze toereikend zal
zijn onder meer ter voldoening van de ver
plichtingen, die voortkomen uit de repa
triëring van het Nederlandse stafpersoneel
der maatschappij in Indonesië.
De- looncommissie van de Westduitse
Vakbond van Arbeiders in de metaalin
dustrie heeft maandag besloten het vak-
bondsbestuur aan te bevelen op 9 april een
staking in de staalindustrie van het Roer
gebied af te kondigen om de eis van
200.000 arbeiders voor een loonsverhoging
van tien percent kracht bij te zetten. Tot
nu toe hebben de werkgevers slechts een
loonsverhoging van drieëneenhalf percent
aangeboden.
De raad van comissarissen der n.v. Ge
meenschappelijk Eigendom, Maatschap
pij tot Exploitatie van Woon- en Winkel
huizen, zal aan de op 28 april te houden
algemene vergadering van aandeelhou
ders voorstellen, na afschrijvingen en re
serveringen, 5.8 percent (v. j. 5.8 percent)
dividend uit te keren op de preferente
winstdelende aandelen en 12 percent (v.j.
11 percent) op de gewone aandelen.
In de vergadering van commissarissen
van de Fabriek voor Elektrische Appara
ten voorheen Hazemeijer n.v. is besloten
aandeelhouders voor te stellen over 1957
een dividend van 12 percent (onveranderd)
uit te keren.
Bij de n.v. Nico ter Kuile en Zoon te
Enschedé is aan tachtig personeelsleden
uit alle afdelingen ontslag aangezegd, on
der andere wegens het gebrek aan export
orders. Daardoor is een inkrimping van
de produktie noodzakelijk geworden, het
geen tot dit ontslag heeft geleid.
In de vergadering van aandeelhouders
van de Nederlandsche Fondsen Maat
schappij n.v. heeft een aandeelhouder kri
tiek geleverd op de activiteit van de di
rectie. De aandelen noteren ter beurze
thans 106 percent. De intrinsieke waarde
bedroeg per 31 december 124 percent en
thans 136 percent. Het fonds, aldus aan
deelhouder, heeft naar buiten zo weinig
bekendheid, dat het ter beurze als incou
rant dreigt te worden beschouwd. Hi
meende dat van het bestuur der n.v. grote
re activiteit in zake popularisering van de
aandelen dient uit te gaan. De directie ant
woordde vaak gedacht te hebben aan ma
nieren om de aandelen meer bekend te ma
ken. Nu dit punt ter vergadering is bespro
ken, zal ernstig worden gestreefd aan
deelhouders op dit punt tevreden te stel
len, al moet met de kosten rekening wor
den gehouden.
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft een wetsontwerp aangeno
men waardoor een bedrag van 840 mil
joen dollar, goedgekeurd voor uitgaven
in het belastingjaar 1959, door de Ameri
kaanse regering in het fiscale jaar 1958
besteed kan worden. Er was voor de rest
van dit jaar nog 195 miljoen dollar beschik
baar, maar de bestrijding van de werk
loosheid maakte een vergroting der rege
ringsuitgaven noodzakelijk.
De minister van Arbeid, Mitchell, heeft
inmiddels verklaard dat april de kritieke
maand zal zijn, „de maand van beslis
sing". De werkloosheidscijfers voor maart
zullen iets hoger liggen dan die voor fe
bruari 5.173.000 werklozen waren in fe
bruari ingeschreven en deze maand vorm
de een dieptepunt. „Maar er is absoluut
geen reden tot bezorgdheid, laat staan
paniek", zei minister Mitchell.
Een Nederlandse financiëlt groep heeft
een lening van 2 miljoen dollar verstrekt
aan de stad Jeruzalem teneinde het ge
meentebestuur van deze stad in staat te
stellen ontwikkelingsprojecten ter plaatse
uit te voeren. De lening heeft een loop
tijd van 30 jaar en draagt een rente van
zes percent.
ADVERTENTIE
J'/i ton verduisterd. Eigenaar vat te lezen.
(Z6 boeiend n nu PAN ORAM Al)
In de afgelopen nacht kwam bijna over
al lichte vorst voor. De laagste tempera
turen varieerden tussen een en vier graden
onder nul. Verder woei er een krachtige
oostelijke wind, waardoor het weer een
schraal karakter kreeg. De begrenzing van
de koude lucht verplaatste zich verder naar
het zuiden en strekte zich dinsdagochtend
uit van de Alpen over Noord-Frankrijk
naar Midden-Engeland. Een oceaanstoring,
die gisteren op de oceaan ten noordwesten
van Spanje tot ontwikkeling kwam, ver
plaatste zich naar Zuid-Frankrijk. Een be
langrijke depressie, die maandag in Libië
een zware zandstorm veroorzaakte bij een
temperatuur van 40 graden celcius, koerste,
in diepte toenemend, naar de Balkan. Zij
wordt verder noordelijk bij Polen vooraf
gegaan door een kleine, naar het westen
bewegende storing, die van sneeuwval ver
gezeld gaat. De wind heeft in ons land de
neiging in kracht af te nemen en naar
richtingen tussen noord en noordoost te
draaien, waarbij de komende nacht door
de krachtige uitstraling op vele plaatsen
weer overwegend lichte vorst zal voor
komen. Morgen overdag zullen de tempe
raturen over het algemeen niet veel met
die van vandaag verschillen.
WEERRAPPORTEN
nperat
en binnenland: heden
morgen 7 uur. Neerslag:
laatste 24 uur.
Woensdag 2 april
Zon op 6.15 uur, onder 19.14 uur.
Maan op 17.22 uur, onder 5.08 uur.
Maanstanden
4 april 4.45 uur volle maan.
11 april 0.50'uur laatste kwartier
19 april 4.23 uur nieuwe maan.
26 april 22.36 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water In IJmuiden
Woensdag 2 april
Hoog water 2.09 en 14.30 uur.
Laag water 9.59 en 22.31 uur.
Het hoog en laag water te ZandvoOrt is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Madrid
Mallorca
Algiers
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
Vlv. Z.-Limb.
onbewolkt
zwaar bew.
onbewolkt
geheel bew.
geheel bew.
regen
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
half bew.
regen
zwaar bew.
zwaar bew.
licht bew.
zwaar bew.
geheel bew.
zwaar bew.
half bew.
zwaar bew.
geheel bew.
half bew.
licht bew.
half bew.
half bew.
ono
nno
windst.
n
zzo
ono
ono
o
ono
ono
w
windst.
nw
ono
o
nno
windst.
-6
-5
-6
-2
2
5
-1
-1
-3
5
10
6
-2
-3
-1
3
2
windst. -0
n
o
ozo
windst.
nw
w
onbewolkt ozo
onbewolkt ono
onbewolkt ono
onbewolkt ono
onbewolkt ono
onbewolkt ono
onbewolkt o
onbewolkt ono
-1
3
7
3
15
16
-1
-2
-1
-3
-4
-2
-2
-1
0
0
0
0
11
1
0
0
0
0
13
0
0
0
3,1
0
0
0
0
0
0,2
8
0
3
0
0
0
0
0
0
0
0
29. Joris scheen zich bijzonder op zijn
gemak te voelen tussen het ongunstige
gezelschap, dat zich in „HET HOEFIJZER"
ophield. Hijzelf viel ook in de smaak van
de ongure lieden. Ze lachten om alles wat
Joris zei en verzekerden bij elk glaasje,
dat zij op zijn rekening dronken, dat zij
hem een fijne vent vonden. „Waard!" riep
Joris, een nieuwe beurs op de toonbank
werpend, nog een rondje!" Dit werd mei
gejuich begroet. „Je zit er warmpjes bij,
vreemdeling", zei de waard waarderend.
„Maar waarom berg je je geld in zoveel
beurzen? Is het niet handiger om alles in
één beurs te bewaren?" „Jahm
Maar mijn kapitaal is te groot voor één
beurs", antwoordde Joris, voorzichtig zijn
woorden kiezend. „Och kom", lachte een
breedgeschouderde cowboy, Joris vriend
schappelijk op de schouder kloppend, „je
hebt natuurlijk de postkoets beroofd, niet
waar?" En me' een olijk knipoogje ver
volgde hij: ,.Daar hoef je hier geen geheim
van te maken, we zijn toch zware jongens
onder mekaar. Dat doen we allemaal wel
eens, wanneer we een beetje krap zitten.
We lappen de wet aan onze laars. Geen
sheriff durft hier te komen". „Je vergist
je!" riep opeens een ietwat bevend stem
metje. Hier ben ik!" Verbaasd wendden
allen zich om endaar zagen zij Panda
staan. Hij had een zware revolver in de
hand, die hij met enige moeite ophief. „Ik
ben de nieuwe sheriff", zei hij zo ferm
mogelijk. „Enneik. vind het niet goed,
dat jullie steeds postkoetsen beroven!"
De Suezmaatschappü
D« Wereldbank heeft bekend gemaakt, dat de
onderhandelingen over schadeloosstelling van de
aandeelhouders der Suezkanaalmaatschappij op
31 maart te Rome zullen worden hervat. Aan de
besprekingen zal worden deelgenomen door ver
tegenwoordigers van de Egyptische regering, van
de aandeelhouders en van dc Wereldbank.
Minister Erhard
De Westduitse minister van Economische Zaken
prof. Ludwlg Erhard heeft in een artikel dat hi]
schreef voor „U.S. News and World Report" de
mening geuit dat er iets moet worden gedaan om
de Amerikanen over hun „overdreven pessimis
me" ten aanzien van de recessie heen te brengen.
(Voor de beurs zie pagina 7).
ADVERTENTIE
lONGENSHEMDIES v.a. 4.75
maat 29
HERENHEMDEN v.a. 6.75
maat 37
ijzersterk - „SANFOR"
vanaf maat 6 f 8.85.
PAARLAARSTEEG 1
HAARLEM
„Als primaire taken in Nederlands
Nieuw-Guinea zie ik het opsporen en aan
tonen van de economische mogelijkheden
en het rijp maken van de Papoea's om
daarin deel te nemen". Dit heeft dr. P. J.
Platteel verklaard, die met ingang van l
mei is benoemd tot gouverneur van Ne
derlands Nieuw-Guinea als opvolger van
dr. J. van Baal.
Hij is van mening, dat alle ontwikke
lingen in dit gebiedsdeel waaraan een eco
nomische basis zou ontbreken en waarbij
de Papoea's economisch niet tot zelfstan
digheid zouden komen en een rol zullen
spelen, een politieke fictie is. Het is zijns
inziens niet mogelijk tot een gezonde ont
wikkeling te komen als de bevolking niet
wordt ingeschakeld en ook politiek niet
een eigen rol speelt. De ontwikkeling volgt
dan vanzelf. Deze ontwikkeling moet ook
een culturele en zedelijke inhoud hebben
en hierbij is ook de taak van missie en
zending van groot belang. Nederland moet
Nederlands Nieuw-Guinea ook iets an
ders brengen dan alleen techniek en weten
schap, aldus dr. Platteel. Hij juichte de
nauwe samenwerking met Australië en de
commissie voor de Zuid-Pacific toe. Nieuw-
Guinea is een deel van het vraagstuk van
Zuid-Oost-Azië. Welke staatkundige ont
wikkelingen er in de toekomst ook zullen
komen een nauw samengaan met de ont
wikkeling in dit gehele gebied zal er zijns
inziens moeten zijn.
Over de uiteindelijke verhoudingen tus
sen Nederland en Nederlands Nieuw-
Guinea is het hem uiteraard onmogelijk
voorspellingen te doen. „Komt het tot
uiteenlopende wegen, dan hoop ik, dat de
schade en schande, waarmee de scheiding
tussen Nederland en Indonesië gepaard is
gegaan, beide volken gespaard zullen blij
ven", zei hij.
Mevrouw Ben Zvi, echtgenote van de
Israëlische president, heeft bij Ramat Ha-
dassah Sold in Galilea de eerste steen ge
legd voor een kinderdorp, dat de immi
granten-jeugdorganisatie „Aljah" ter her
innering van Anne Frank wil bouwen. De
Aljah hoopt in de komende drie jaren
honderdduizend jongeren naar Israel te
kunnen laten emigreren.
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 2« II
TEL. 14519
Beweging. Naar schatting tien tot vijftien,
duizend Spaanse arbeiders hebben
maandag het werk hervat. In Barcelo
na zijn echter twaall' grote fabrieken
nog steeds, op bevel van het gouver
nement, gesloten. Het aantal stakers
wordt geschat op dertigduizend. De
stakingsbeweging, volgens de regering
„op instigatie van communisten en
vreemde elementen" is de tweede week
ingegaan. Zaterdag bedroeg het aantal
stakers vijftigduizend.
Uitzondering. De Westduitse bisschop dr
Hans Lilje, president van de lutherse
wereldfederatie, heeft maandag een
tocht gemaakt door Nazareth tijdens
zijn paasbezoek aan Israel. Bisschop
Lilje bezocht alle kerkgebouwen in het
stadje met uitzondering van het protes
tante, dat gesloten was.
Nationale noodtoestand. De volksvertegen
woordiging van Cuba heeft in een bui
tengewone zitting de nationale noodtoe
stand afgekondigd en president Fulgen-
cio Batista voor 45 dagen volmachten
verleend om het hoofd te bieden aan
de dreiging met „totale oorlog" van de
opstandelingen. De zitting volgde op de
bekendmaking van de regering over het
in beslag nemen van een scheepslading
wapens voor de rebellen en het sneu
velen van dertien rebellen in de strijd
tegen de regeringstroepen.
Ontwikkeling. Hongarije gaat meer geld
uitgeven om de diplomatieke, econo
mische en culturele betrekkingen met
kapitalistische landen te normaliseren
en verder te ontwikkelen. Het ministe
rie van Buitenlandse Zaken en de di
plomatieke missies in het buitenland
krijgen onder de huidige internationa
le omstandigheden „nieuw en meer
werk" te doen.
Bezoek. De Westduitse minister van Bui
tenlandse Zaken Von Brentano is maan
dag voor een bezoek van drie dagen in
Portugal aangekomen Donderdag ver
trekt Von Brentano naai Spanje.
Opvolger. Groothertogin Charlotte heeft
Pierre Frieden van de christelijk-so-
ciale partij officieel benoemd tot eer
ste minister van Luxemburg. Hij volgt
de 71-jarige Joseph Bech op, die mi
nister van Buitenlandse Zaken en van
wijnbouw blijft. Bech is al sedert 1926
minister van Buitenlandse Zaken. De
65-jarige Frieden blijft ook minister
van Onderwijs en Binnenlandse Zaken.
Verboden. De Sovjet-autoriteiten hebben
in het afgelopen weekeinde plotseling
alle reizen van buitenlanders en diplo
maten naar de Oekraïne, de Kaukasus
en geheel Midden-Azië verboden, zo
verluidt in Moskou. Het verbod, dat
vermoedelijk twee weken zal gelden,
kwam zo onverwacht, dat buitenlan
ders die in de verboden gebieden wa
ren, uit hun hotels werden gezet en
naar Moskou teruggezonden. Vorig
jaar is ook een dergelijk verbod van
kracht geweest. De reden is niet be
kend.
Overgedragen. De Amerikaanse lucht
macht heeft de basis Neubiberg aan de
Westduitse luftwaffe overgedragen. De
bases, Erding, Kaufbeuren, Fürsten-
Feldbruck en Landsberg zijn reeds eer
der overgedragen. Op deze bases blij
ven Amerikaanse troepen gelegerd
voor instructie van het Westduitse
luchtmachtpersoneel.
Voorbereid. Het Britse blad „Daily Mail",
waarvoor Peter Townsend regelmatig
bijdragen schrijft, deelt mee, dat het
gesprek van de kolonel-vlieger met
prinses Margaret geen ontstemming
heeft gewekt aan het hof. Townsend
hoopt, dat hij, wanneer hij aan het
einde van de volgende maand weer
naar Groof-Brittannië zal gaan, de prin
ses te ontmoeten. Er zouden vele voor
bereidingen zijn getroffen voor het on
derhoud van de prinses en de kolonel.
Het denkbeeld van een geheime ont
moeting werd overwogen, maar als on
raadzaam van de hand gewezen.
Townsend is gisteren in Brussel terug
gekeerd.
Kandidaten. Tien steden hebben zich kan
didaat gesteld als zetel der Europese
instellingen: Parijs, Biussel, Luxem
burg,. Milaan, Turijn Stresa, Monza,
Straatsburg, Nice en Chantilly (Oise).
Voorts heeft Den Haag zich kandidaat
gesteld voor het Hof van Justitie. De
termijn voor het stellen van de kandi
datuur is maandag verstreken.
Veroordeeld. De directeur van een melk
fabriek in het Duitse stadje Hagen is
tot een jaar gevangenisstraf veroor
deeld, omdat de melk die hij had ge
leverd oorzaak werd van een tyfus-
epidemie, welke drie mensen het leven
kostte. De gezondheids-inspecteur van
de stad die de directeur herhaalde ma
len had gewaarschuwd werd vrijge
sproken.
WE HEBBEN een jaar of drie geleden
op deze plaats eens iets verteld over de
werking van vitamine C. Dat bleek toen
een uitermate ingewikkelde kwestie te
zijn, die nog vele vraagtekens openliet.
Vraagt men, hoe vitamines in het alge
meen werken, dan zouden we eerst iets
moeten vertellen over de enzymen, ook
fermenten genoemd, die de katalysatoren
in de levende natuur zijn. Het
zijn eiwitachtige stoffen, die
beschouwd moeten worden als
een integrerend bestanddeel
van het protoplasma. Behalve
de enzymen, die in de cel aan
wezig zijn ten behoeve van de
stofwisseling van de cel zelf, V.
zijn er enzymen die door het
weefsel gemaakt worden om ergens an
ders hun werking uit te voeren. Met de
enzymen hebben we dus een geweldig
grote groep van eiwitachtige stoffen aan
geduid, die door hun katalytische werking
de ontelbare chemische reacties mogelijk
maken, op welks fijnzinnige samenspel het
leven berust. We kunnen in deze materie
helaas niet al te diep duiken en vermelden
daarom alleen dat het enzym in vele ge
vallen niets kan uitrichten zonder een co-
enzym, dus zonder de stof die de kataly
tische werking van het enzym mogelijk
maakt. We zijn hier weliswaar bezig met
een cirkelredenering, maar dat doet er niet
toe, nu we er onmiddellijk bijvoegen, dat
de meeste vitamines co-enzymen zijn. Hoe
ingewikkeld deze kwestie is, blijkt uit het
onderzoek van Warburg, die bij de cel
ademhaling het gele enzym, of lacto-fla-
vine vond. Het bleek, dat de werkzame
groep van dit enzym het vitamine B2 is.
Maar om werkzaam te kunnen zijn, moet
vitamine B2 eerst aan fosfor gebonden
worden. En die binding kan pas weer be
werkstelligd worden door een hormoon uit
de bijnierschors, cortine genaamd. U ziet,
de biologen en scheikundigen zijn wel een
eind gevorderd, maar stuiten aldoor op
nieuwe vraagtekens. Was men er vroeger
reeds verheugd over, toen geleerd werd,
dat eiwit in de voeding onontbeerlijk is en
meende men toen, dat een dieet, bestaande
uit koolhydraten, vetten en
eiwitten voldoende en vol
waardig was om mens en dier
in leven te houden, later werd
er nog bijgeleerd de voedings
waarde in warmte-equivalen-
ten uit te drukken. Toen kon
men precies becijferen hoe
veel gebonden energie iemand
in zijn voedsel tot zich moest ne
men. Vervolgens komen de ontdek
kingen der verschillende vitamines en
wéér later de synthetische bereiding van
vele hunner, waarna de scheikundige wer
king kan worden nagegaan. Maar dan
stuiten de onderzoekers op andere stoffen
die, in het lichaam aanwezig, bevorderend
of remmend blijken te werken op de vita
mines die op hun beurt moeten medewer
ken aan de katalytische werking der en
zymen die tenslotte de scheikundige reac
ties van andere stoffen mogelijk maken.
En het eind van deze ketting is nog lang
niet in zicht. In het kort kunnen we zeg
gen, dat de detailkennis in de laatste der
tig jaren geweldig is vermeerderd, maar
dat de werking der vitamines wordt door
grond, neen, dat is beslist nog niet het
geval. Dat. blijkt alleen al uit de geregelde
vermeerdering van het aantal vitamines.
Daarover een volgende keer.
H. Vétilhn
(Nadruk verboden).
