EIEN NEDERLANDER HELPT DE INDiANIEN
IN BOLIVIA ZICHZELF TE HIELPEN
Rechter motiveert het vonnis
tegen de bisschop van Prato
Geschrokken Vaticaan gaf een
wenk aan de „Osservatore"
PONDERDAG 3 APRIL 1958
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
23
Italiaanse magistratuur geeft er blijk van haar
waardigheden te hebben behouden
„Fluisterende reus" landt
in juni op Schiphol
Eerste CPA-Poolvlucht met
nieuwe Bristol Britannia
Oxfordse studenten hangen
fietsen in de torens
Twee éénakters in de
Toneelschool
Regering geeft er blijk van de rechten van kerk
en staat te kunnen scheiden en onderscheiden
«Si
Vier jaar geëist tegen
inbreker
Kunstprijs voor de sport
Weense tram tarieven
omhoog
(Van onze correspondent in Rome)
In het weinig aantrekkelijke beeld, dat
het openbare leven van Italië sedert de
dood van De Gasperi biedt, heeft een ca
tegorie tenminste haar waardigheden we
ten te handhaven, namelijk: de magistra
tuur. Het vonnis dat de rechters van Flo
rence hebben uitgesproken in de zaak we
gens voortgezette laster tegen monseig
neur Fiordelli en Don Aiazzi, bisschop en
pastoor te Prato, heeft een ieder verrast,
zelfs de advocaten van de beschuldigden.
Na de rede van het O.M., waarin erkend
werd dat de bisschop zich in overdreven
ijver had schuldig gemaakt aan laster en
veel te ver was gegaan, maar vrijspraak
werd gevraagd, omdat niet de bedoeling
zou hebben voorgezeten de goede naam
van de echtelieden Bellandi te schaden,
was iedereen ervan overtuigd dat er vrij
spraak zou volgen. In het gunstigste ge
val vrijspraak met de formulering van
het O.M., maar waarschijnlijker nog al
gehele vrijspraak, „omdat het ten laste
gelegde geen strafbaar feit is", zoals de
verdediging had gevraagd.
Tegen alle verwachting in werd de bis
schop veroordeeld, de rechtbank deed een
uitspraak, die verder ging dan wat het
O.M. vroeg. De bedoeling te kwetsen, zon
der welke volgens de Italiaanse wet „las
ter" niet strafbaar is, wordt door de recht
bank bewezen geacht.
Kwestie van terminologie
de redenering van de rechters, die een
maand geleden vijf uren lang in de raad
kamer het voor en tegen hebben overwo
gen, is thans door de voorzitter van de
rechtbank met redenen omkleed op schrift
gesteld. De motivering is in grote trek
ken als volgt: Het staat de bisschop vrij
en het is als zieleherder zijn plicht, de ge
lovigen er op te wijzen dat een huwe
lijk, alleen op het stadhuis gesloten, voor
de kerk geen waarde heeft en beschouwd
wordt als een zondig concubinaat. Hij heeft
echter niet het recht om in een stad, waar
op vierhonderd huwelijken, die er per jaar
gesloten worden, gemiddeld vijftien op
het stadhuis worden voltrokken, een be
paald echtpaar met naam en toenaam aan
de openbare verachting prijs te geven door
ze te bestempelen als „levend in schan
delijk concubinaat" en over hun huwelijk
te spreken als „de gruwelijke misdaad".
Concubinaat moge in de terminologie dei-
kerk een uitdrukking zijn die in zulke ge
vallen wordt toegepast, de gewone man
geeft aan die term een geheel andere be
tekenis, namelijk die van een ongeregel
de verhouding.
Algemene voldoening
Het is van geen betekenis dat het von
nis uiterst mild is, een geldboete van nog
zeen 250 gulden, bovendien nog voorwaar
delijk met 5 jaren proeftijd. Niemand wil
ie bisschop achter de tralies zien. Het gaat
ten een kwestie van principe en zo be
bouwd is het voor Italië, waar de zo
duur verworven vrijheden sedert jaren het
grootste gevaar lopen, een heuglijk feit
dat hier recht is geschied. De overgrote
meerderheid der bevolking, ook die
rooms-katholieken die zich verre houden
van de in dit land fanatieke rooms-katho-
lieke actie, heeft het vonnis met voldoe
ning ontvangen. Vele duizenden Italianen
zouden openlijk met de kerk hebben ge
broken, indien de bisschop zou zijn vrij
gesproken. Verheugend is voorts het bui
tengewoon hoge peil waarop deze zaak
werd behandeld.
Acuut conflict
In te laatste maanden is het ernstige
conflict tussen kerk en staat in Italië zeer
acuut geworden. De clericale druk wordt
steeds gróter op elk gebied en als reactie
daarop ontstaat een anti-clericalisme (in
Italië, waar men nu eenmaal het Vati-
caan binnen de landsgrenzen heeft, is an
ti-clericalisme een veel sterker en ook veel
begrijpelijker geesteshouding dan in an
dere landen). Zolang dit anti-clericalisme
alleen tot: uiting komt bij personen, die
weten waar liet om gaat en niet de pries
ter of de kerk als zodanig bestrijden, maai
de zich met de politiek bemoeiende pries
ter en de kerk, die tracht het staatsgezag
te ondermijnen, is alles in orde. Helaas
hebben de communisten zich op de zaak
geworpen. De verkiezingen staan voor de
deur en voor de eenvoudigen van geest is
het verleidelijk christen-democraten en
Op 2 juni zullen de „Canadian Pacific
Airlines" het nieuwe viermotorige Britse
schroefturbinevliegtuig, Bristol Britannia
voor de eerste maal in het gerelde passa-
giersverkeer gebruiken en wel op de lijn
Vancouver-Amsterdam en terug met een
frequentie van drie keer in de week", al
dus heeft gezagvoerder W. S. Roxborough
chef-vlieger van de Britanniavloot, aan
verslaggevers op Schiphol medegedeeld.
De eerste Britannia zal op 3 juni om 10.35
uur op de Amsterdamse luchthaven neer
strijken. Het traject tussen Vancouver en
Amsterdam, 'n afstand van 7800 km, zal
in nog geen veertien uur via de poolge
bieden zonder tussenlanding kunnen wor
den afgelegd. In omgekeerde richting zal
de „fluisterende reus" een vliegtijd van
'2 uur maken, omdat men dan hoopt te
profiteren van de op grote hoogte aanwe
zige luchtstromingen, die soms snelheden
van meer dan 200 km. per uur bereiken.
De Britannia kan plaats bieden aan hon
derd passagiers, maar de maatschappij
is van plan de indeling als volgt te maken:
16 plaatsen eerste klasse, 12 plaatsen toe
ristenklasse en 60 voor de zeer goedkope
..economy" klasse. De bemanning bestaat
uit drie vliegers, twee navigators, een
boordwerktuigkundige, een elektro-techni-
cus en twee of meer stewardessen en ste
wards".
..De Britannia, die op 4 juni van Amster
dam terugvliegt naar Vancouver, zal daar
onmiddellijk aansluiting geven op het toe-
ziel, dat naar Australië en Nieuw Zeeland
vliegt. Dat betekent, dat men van juni af
in 39 uur van Amsterdam uit Sydney kan
bereiken".
rooms-katholieken te verwarren. In de
communistische mond wordt anti-clerica
lisme weldra tot strijd tegen de kerk, te
gen de geestelijkheid, tegen het christen
dom, tegen elke religie. Al te ijverige gees
telijken, als bisschop Fiordelli, maken het
de communisten gemakkelijk.
Pijnlijk geval
Een pijnlijker geval deed zich voor op
Sicilië. Bij een mijnongeluk waren daar
negen arbeiders om het leven gekomen
in een zwavelmijn. Er werd een groots
opgezette begrafenis georganiseerd in de
hoofdkerk van het stadje Caltanisetta.
Toen de stoet verscheen, liet de pastoor
acht van de lijken de kerk binnendragen,
doch weigerde het lijk van de negende
toe te laten. Wat had deze man misdaan?
Het was een gelovige katholiek, een arme,
ongeschoolde mijnwerker. Terugkerend
uit de oorlog en uit Duitse gevangenschap
had hij bemerkt dat zijn vrouw met een
andere man was gaan samenleven. Hij
bleef alleen met een kind van vier jaar.
Een jonge buurvrouw hielp hem met een
en ander en op de duur was er een verhou
ding ontstaan tussen hem en die vrouw.
Hij had haar willen trouwen, maar in Ita
lië, waar echtscheiding onmogelijk is, kan
ADVERTENTIE
Spaar de vlaggetjes: op elk pakje is er één!
De torens en muren van de colleges in
de Engelse universiteitsstad Oxford lijken
te zijn gebouwd om nieuwe studenten tot
klimmen uit te dagen. Zo nu en dan klau
tert er een naar boven waar hij, ter de
monstratie van zijn klimkunst, een of
ander opzienbarend voorwerp achterlaat.
De mensen in Oxford zijn gewend om
lingerie van de transen der eerbiedwaar
dige gebouwen te zien wapperen.
Dezer dagen hebben studenten fietsen
opgehangen aan de sierlijke pinakels. Het
was de eerste maal dat een fiets waardig
werd gekeurd als klimtrofee te dienen.
In de afgelopen jaren hebben verscheide-
nen hun klimpartijen met de dood moeten
bekopen.
dit niet en dus leefde hij „als openlijk zon
daar". Er werden twee kinderen geboren,
die niet beter wisten of hun vader en moe
der waren getrouwd. Nu, na het schandaal,
door de pastoor verwekt, bevinden zij zich
in een scheve positie en weten dat zij bij
de burgerlijke stand staan ingeschreven
als kinderen van een andere moeder, de
eerste vrouw van hun vader. Gelukkig
heeft Caltanisetta een verstandige burge
meester, die hoewel hij christen-demo
craat is, toch begreep dat de pastoor te
ver ging en in het stadhuis in tegenwoor
digheid van alle autoriteiten van stad en
provincie een speciale rouwdienst, zij het
dan zonder pastoor, hield voor „de arme
zondaar", die overigens op last van de
pastoor niet in gewijde grond begraven
mocht worden.
Na de twee discussieavonden van de
sectie toneelhistorie over de „Gysbrecht
van Aemstel" zal de studiekring voor dra
matische kunst ten derde male in de open
baarheid treden met de sectie toneel
schrijfkunst, ditmaal in samenwerking
met de Akademie voor Dramatische
Kunst „De Toneelschool".
Op zaterdag 9 april om half drie zullen
in 't Nieuwe de la Mar-theater in Amster
dam enige studiescènes en twee eenakters,
respectievelijk van Magda Berg en Erik
Brent Besemer worden opgevoerd welke
in de werkzaamheden in de sectie hun
ontstaan en voltooiing hebben gevonden.
Regisseurs zijn onder meer Johan Fiolet
en Erik Vos.
„LATEN WE nou maar niet
praten over mijn leven 'jaar
zei Peter Kruithof: „Ik heb
dat leven gekozen, ik praal
liever over mijn werk". De
tengere. 33-jarige Hollander
lacht als hij dit zegt. Hij heeft
juist een jaar werken mel
Indianen op de hoogvlakten
van Bolivia achter de rug. De
UNESCO heeft hem voor nog
twee jaar uitgestuurd. Hij
maakt deel uit van een groep
mensen, die er de basis leggen
voor onderwijs, dat het volk
naar grotere welvaart voert.
„ONZE GROEP bestaat uit
een dokter, verpleegsters, een
landbouwkundige en een tech
nisch assistent voor onder
wijsprobleem dat ben ik"
Dit laatste voegde hij er met
een glimlach aan toe.
„En wat is nu precies uw
werk?" vroeg ik. Het ant
woord: „Ik moet de mensen,
die „op het platteland", on
derricht geven, bij hun werk
helpen, hun basis vergroten
en hun duidelijk maken, dat
zij de Indianen niet alleen
Spaans moeten leren lezen en
schrijven en moeten leren re
kenen, maar dat zij de hele
gemeenschap moeten helpen
zich te ontwikkelen, zodat zij
hun levensstandaard kunnen
verhogen".
„Zijn 'de omstandigheden,
waaronder de mensen daar
leven, moeilijk?" Bij wijze
renliek liet Peter Kruithof mii
(Van onze correspondent in Rome
Wie onbevangen kennis neemt van de
reacties van rooms katholieke zijde op het
vonnis, dat de Florentijnse rechter heeft
uitgesproken tegen bisschop Fiordelli van
Prato, zou de indruk krijgen dat deze pre
laat, zo hij al niet ter dood veroordeeld is,
toch zeker levenslang in de kerker wordt
opgesloten. De Paus zegde het feest ter
herdenking van zijn kroning af, de rector
van het Lateraal Atheneum sprak in het
byzyn van elf kardinalen en van het ge
hele diplomatieke corps bij de Heilige Stoel
over een „onrechtvaardig vonnis". Het or
gaan van Vaticaanstad, de „Osservatore
Romano" heeft de onduidelijkheid en on
handigheid die dit blad helaas onderschei
den. melding gemaakt van 2 artikelen uit
het canonieke recht, volgens welke, ten
eerste degene, die zijn bisschop voor de le
enrechter sleept op dat ogenblik zelve ge
troffen wordt door de kerkelijke ban, en
ten tweede allen, die hun bisschop recht
streeks of zijdelings dc uitoefening van de
kerkelijke jurisdictie beletten, eveneens
worden geëxcommuniceerd. Het blad
-.egt: onze aandacht word' nog geves
tigd op twee artikelen van het canonieke
recht en laat dan de teksten volgen, maar
het laat in het midden of deze wel van toe-
Leiders van een dorpsgemeenschap krijgen elementaire inslruc.
Op de achtergrond: studenten van de universiteit.
al wat zij oogsten is wat
schrale gerst, bonen en aard
appelen. In hun omstandighe
den is de kindersterfte heel
groot, op sommige plaatsen
bedraagt ze tachtig percent
van het geboortetal.
„U zegt een grote verant
woordelijkheid te hebben. Wat
bedoelt u precies?" Ook dat
wordt duidelijk: „De mensen
vinden de omstandigheden
waaronder ze leven normaal
en ze menen, dat er geen mo
5 Hefteden z>':n deze ver-
twee dagen een afgelegen dorp
te bezoeken, laten we zeggen
op zeventig mijl afstand, dan
staat als we daar aankomen
iedereen ons al op te wachten,
het nieuws wordt buitenge
woon snel verspreid. Sommige
dorpen, hoog in de bergen,
waren voor onze truck onbe
reikbaar. Derhalve vroegen
we de Indianen een weg te
maken. En die kwam er ook".
De foto's lieten een dunne ge
le lijn zien, die tussen de heu-
'oor --c'o|.?r de horizon
Dorpelingen trekken over
de Boliviaanse hoogvlakten om een
de opvoedkundige werkgroep is
een paar foto's zien. Ze ver
toonde ruige, besneeuwde top
pen, verlaten hoogvlakten
met alleen maar zand, rotsen
en plukjes geelachtig gras, zo
ver als het oog reikte en
kleine vensterloze huizen met
rieten daken. „De nachten
daar boven zijn heel koud.
Het land ligt ongeveer vier
honderd meter boven de zee
spiegel. Daarom halen de men
sen hun vee 's nachts in huis".
Op één van de foto's zag ik
een heel klein huis met der
tig kinderen voor de deur.
„Dat was vroeger de school",
zei Peter Kruithof. „Ramen
zaten er niet in en er was
maar één vertrek met afme
tingen van ongeveer twee-en
een-halve bij drie-en-een-hal
ve meter. Die ruimte diende
als schoollokaal en tevens als
slaapkamer voor de onder
wijzer, die haar overigens ook
nog gebruikte om er zijn aard
appels in op te slaan. Niette
min kwamen er kinderen van
vijf tot zes mijl over de bei-
gen naar toe om er onderwij
te kunnen krijgen. Iedere da;
moesten ze heen en terug
Maar we hebben nu een nieu
we school gebouwd. De vol
wassenen hebben evenvee
behoefte om te leren als dc
kinderen, afgezien van he:
feit, dat het voor hen moei
lijker is onderwezen te wor
den. Er wordt nu 's avond1-
les gegeven, maar aangeziei
veel ouderen niet meer iedere
dag over de bergen naar ons
toe kunnen komen zoeken we
hen op. We hebben een auto
met film en geluidsinstallatie
en trekken daarmee door hel
land. In de dorgen vertonen
we films en praten met de
mensen. We hebben een grote
verantwoordelijkheid. Ze zijn
bijzonder arm, hun landbouw
werktuigen zijn erg primitief,
beteren, daarom accepteren ze
hun situatie. Maar als wij hun
vertellen: jullie kunnen dit
allemaal veranderen, jullie
hoeven geen honger te heb
ben, jullie kunnen voorkomen
dat jullie kinderen sterven
en hen niet onmiddellijk helpen
die veranderingen aan te
brengen, dan zullen ze teleur
gesteld zijn. Ze zullen zich
ontmoedigd voelen en mis
schien gaan wanhopen. Alles
moet veranderen, maar wij
kunnen alleen suggereren dié
veranderingen te bewerkstel
ligen, waarvoor wij over de
noodzakelijke middelen be
schikken. Èn die middelen zijn
vaak zeer schaars".
Hoe er in de dorpen op zijn
komst wordt gereageerd? „We
krijgen een uitstekende ont
vangst. We hoeven alleen
maar de mensen in een dt>rp
vier mijl van onze basis ver
wijderd te laten weten, dat
we het plan hebben binnen
Wmós
ie in ctn cut sus van twee weken,
van La Paz.
elementair onderwijs heeft..
We kunnen bij ons werk ook
een heleboel overlaten aan de
intelligentste dorpelingen. Pas
geleden hebben we nog enke
len van deze Indianen uitge
nodigd deel te nemen aan een
opleidingscursus. Ze kwamen
van ver over de bergen en ble
ven twee weken bij ons voor
de bestudering van landbouw
kundige problemen, van nieu
we methodes om hun voedsel
te bereiden er. ook van de
grondbeginselen van hygiëne".
„Wordt u ook door mensen in
de steden bij uw werk gehol-
pen?" Het blijkt dal stadsbe
woners doorgaans nogal wat
minachting voor de campesi-
ïos, de streekbewoners aan de
dag hebben gelegd. „Tot op
zekere hoogte is hun houding
X-nF U onveranderd. Ik ben er toch in
geslaagd een aantal studenten
van de universiteit in La Baz
bereid te vinden bij ons in
een soort werkkamp te ko
men. Zij waren hun bezwaren
tegen handarbeid gauw kwijt
;n stonden verbaasd toen ze
merkten hoe graag de India
nen onderwezen willen wor
den en hun kennis willen zien
vergroot. Op hun beurt waren
de „campesinos" getroffen
toen zij de „jonge heren" aan
het werk zagen, bezig met ge
wone handarbeid. Dit kamp
heeft vmr mijn gevoel even
veel vrucht afgeworpen als de
vele internationale werkkam
pen. die ik in Europa heb mee
gemaakt. En ik heb het plan
dit experiment te herhalen en
dan op grotere schaal".
„Is het werkelijk mogelijk
het leven van deze mensen te
veranderen?" Een conclusie
mag niet ontbreken: „Het is
een enorm werk en het zal ja
ren vergen. Het meest hebben
we op het ogenblik gebrek aan
leiding. Maar als we het voor
zichtig aan doen, als we ons
beperken tot wat werkelijk
praktisch nut heeft, zullen we
voetje voor voetje land win
nen en in staat zijn veel voor
deze Indianen te doen. Dan
zullen we hun kunnen leren
hoe ze veel voor zichzelf kun
nen doen".
Hugues Varnac
lUmvuorsteiLiny te zien, die door
georganiseerd.
verdween. „Ik heb heel wat
foto's van die weg gemaakt
om de inheemsen te kunnen
laten zien waartoe ze in staat
zijn. Dat geeft hun vertrou
wen", zei Peter Kruithof.
„En hoe is het met de on
derwijzers? Vinden zij hun
werk leuk en doen ze 't goed?"
vroeg ik vervolgens. „Ach
het is als overal. Sommigen
doen het met veel plezier, an
deren wat gelijkmoediger. Zij
hebben overigens niet meer
dan drie jaar scholing nodig
om onderwijzer „op het platte
land" te kunnen worden. Dat
geeft toch wel een indruk van
wat zij kunnen. Niettemin
kunnen zij hun kwaliteiten
met onze hulp nog verbeteren.
We proberen voor de besten
onder hen subsidies te krijgen,
zodat zij zich op betere scho
len op hun taak kunnen voor
bereiden, misschien zelfs in
Patzcuaro in Mexico, waar de
UNESCO een centrum voor
De procureur-generaal bij het gerechts
hof in Den Haag heeft een gevangenis-
itraf van vier jaar gevorderd tegen een
.16-jarige mbreker uit Rotterdam, die in
beroep was gekomen tegen een vonnis van
de Rotterdamse rechtbank van twee en een
half jaar gevangenisstraf, hem opgelegd
wegens twee inbraken te Rotterdam.
Hij was destijds tegen de lamp gelopen
dankzij de bemoeiingen van een man, aan
wie hij had voorgesteld samen te gaan
stelen. Deze man waarschuwde de recher
che, die de-verdachte daarop enige nach
ten lang schaduwde. Men had hem twee
nachten lang waargenomen bij het wissel
kantoor van het centraal station te Rotter
dam. De politie-auto had met gedoofde
lichten urenlang in een rij geparkeerde
auto's langs de stoeprand gestaan. De in
zittende rechercheurs hadden de ver
dachte enige keren op het raamkozijn van
het wisselkantoor zien klimmen en de
sponning van het tuimelraam boven de in
gang zien betasten. Ook had men hem zien
staan in het portiek van een kledingzaak.
Prompt daarna werd in het wisselkantoor
en in de kledingzaak ingebroken. De buit
in de kledingzaak bedroeg 100 gulden, uit
het wisselkantoor verdween 540.-.
De verdachte bleef hardnekkig ontken
nen. Hij kon geen verklaring geven van
het feit. dat hi.i de dag na de inbraak in
het wisselkantoor f 430.- had uitgegeven,
terwijl nog 109 op hem werden aange
troffen. Het gerechtshof zal op 16 april
vonnis wijzen.
Het Prins Bernhard'onds loof ook dit
jaar weer de „Kunstpr.js voor de sport"
2000,-) uit, bestemd voor het beste
tussen 15 en 30 april ingezonden beeld
houwwerk, schilderij of grafisch werk dat
op de sport in de ruimste zin genomen be
trekking heeft.
n\' 'rRTENTlF.
OxtfunuJ
PARFUMERIE BIJOUTERIE
(Van onze correspondent in Wenen)
Armoe is troef op het platteland. Op de boerderijen waar voornamelijk aardappelen en bonen
worden verbouwd, bedient men zich van primitieve hulpmiddelen. Hier ziet men een Indiaanse
vrouw gerst oogsten.
Na een langdurige strijd tussen de twee
rote partijen in de Weense gemeente-
aad zijn de socialisten en de rooms-katho-
■cke volkspartij tot de overtuiging geko-
nen dat het tekort in de gemeentekas al-
'een kan worden aangezuiverd door ver
hoging van de gas- en tramtarieven. Om
deze bittere pil enigszins te verzoeten
heeft de gemeenteraad het ene tramkaar
tje van 1.90 schilling (ongeveer dertig
cent) afgeschaft en daarvoor in de plaats
drie kaartjes ingevoerd. Een van een
schilling voor een traject van een kilome
ter, een tweede van 1.80 voor een traject
van twee kilometer en tenslotte een kaart
je van 2.20 voor een ongeperkte afstand.
Ook zullen er retourtjes en overstapjes
worden ingevoerd. De prijs van weekkaar
ten voor werknemers wordt eveneens ver
hoogd. Het gebruik daarvan wordt stren
ger dan vroeger aan bepaalde dagen en
uren gebonden.
Ook de prijzen voor gas in huishouding
en industrie zijn aanzienlijk verhoogd.
passing zijn. Men kan dus veronderstel
len dat allen, die bij het vonnis van Prato
betrokken zijn, de familie Bellandi, rech
ters, advocaten, zich allen excommunica
tie op het lijf zouden hebben gehaald, ook
al staat dat er niet bij.
Wat de Bellandi's betreft, is er geen
twijfel mogelijk, daar Bellandi als lid van
een marxistische partij toch reeds onder
de kerkelijke ban is Wat de rechters en
advocaten betreft, kan niemand beweren,
dat zij de bisschop hebben belet zijn juris
dictie uit te oefenen, zodat in hun geval de
kerkelijke wet volkomen ten onrechte
wordt aangehaald. Bovendien zou het
toch al te erg zijn wanneer in Italië de
rechters, die doorgaans rooms katholiek
zijn, geen recht meer zouden kunnen spre
ken, zonder te moeten bedenken of zij daar
mede misschien onder de kerkelijke ban
zouden komen.
Men is er in het Vaticaan zelf van ge
schrokken. Er zijn besprekingen gevoerd
tussen enkele vooraanstaande Vaticaanse
autoriteiten en een paar belangrijke per
sonen van de christen-democratische par
tij, met het gevolg dat de „Osservatore Ro
mano" zich een beetje voorzichtiger be
gint uit te laten.
Ook buiten het Vaticaan wordt sterk
overdreven. Kardinaal Lercaro, de aarts
bisschop van Bologna, die alle kerken van
zijn bisdom met rouwfloers heeft doen be
hangen, en iedere dag van alle kerken de
doodsklokken liet luiden, gaf daartoe het
signaal. De bladen van de rooms katholie
ke actie, die Italië vergelijken met Sovjet-
Rusland en communistisch China, volg
den. Onder- of nevengeschikt?
Maar wat moet men denken van bis
schop Fiordelli zelf? Hij prijst zich geluk
kig omdat hij het kruis mag dragen naast
het kruis van Christus en vergelijkt zijn
veroordeling met die van sommige bis
schoppen van achter het ijzeren gordijn.
En dit alles voor een voorwaardelijke ver
oordeling van veertigduizend lire. Het
gaat de bisschop echter helemaal niet om
die geldboete. Wat hem treft is het feit, dat
de rechter heeft vastgesteld dat de Ita
liaanse wet voor alle burgers 'gèlijk is, ook
voor geestelijken. Er bestaa' nu eenmaal
in de rooms katholieke kerk de neiging
zich te beschouwen als een volmaakte ge
meenschap, verheven boven de onvol
maakte tijdelijke gemeenschap, die ge
vormd wordt door de staat. In alle moder
ne lande, ook in Italië, is de scheiding tus
sen kerk en staat sedert lang een feit.
Maar de omstandigheid dat in Italië se
dert jaren alle macht in handen is van
rooms katholieken, heeft kunnen leiden tot
de misvatting dat deze door rooms ka
tholieken bestuurde staat z>ch nu ook on
dergeschikt, en niet nevengeschikt, zou
achten aan de kerk.
Gelukkig is gebleken dat men er in re
geringskringen beslist niet zo over denkt.
Minister-president Zoli heeft verklaard:
als rooms katholiek ben ik bedroefd, maar
als eerste minister stel ik vast dat het
recht zijn loop heeft, gehad.Ook het officië
le orgaan van de christen democratische
partij uit zich in die geest. Wij betreuren
dit alles als rooms katholieken, maar kun
nen er tevens onze tegenstanders op wij
zen, dat de rechterlijke macht in een door
christen-democraten bestuurde staat vrij
is en generlei pressie ondergaat.
Monseigneur Fiordelli heeft zijn zaak
veel kwaad gedaan doo? te weigeren voor
de rechter te verschijnen en zelfs uitdruk
kelijk in een brief aan de voorzitter van de
rechtbank te verklaren, dat een burgerlijk
gerechtshof geen jurisdictie heeft over de
daden, die een bisschop begaat bij de uit
oefening van zijn geestelijk ambt. Ook vol
gens het concordaat komt immuniteit al
leen de Paus toe en niet de bisschoppen.
Er is in de handelwijze van de bisschop
van Prato iets onlogisch Het. is zijn recht,
en zelfs zijn plicht, de gelovigen er op te
wijzen dat het huwelijk een sacrament is
cn dat een huwelijk, alleen op het stadhuis,
voor in 't rooms katholieke geloof gedoop
te christenen geen waarde heeft en gelijk
staat met openlijk concubinaat. Maar
zodra hij zegt: die man en die vrouw, die
een „zogênaamd" huwelijk hebben aange-
gegaan op het stadhuis,"leven in openbaar
concubinaat, zijn openlijk zondaars, en
zelfs zo ver gaat dit huwelijk een
misdaad te noemen, komt hij in
strijd met de Italiaanse wet inzake laster.
Bovendien was het al verkeerd er op aan
te dringen dat Bellandi in de kerk zou
trouwen, omdat de Paus zeei speciaal al
len, die lid zijn van een marxistische par
tij en Bellandi is een communist in de
kerkelijke ban heeft gedaan, zodat het
verboden is hun de sacramenten toe te die
nen. De bisschop blijft ook verder onlo
gisch. Hij spreekt over „vervolging der
kerk", over zijn martelaarschap, zegt
dat er in Italië geen vrijneici meer bestaat
voor de kerk en soortgelijke dingen, die
zeer overdreven zijn. Verder heeft hij,
waar hij eerst de bevoegdheid van het bur
gerlijk gerecht heeft ontkend thans toege
staan dat zijn verdedigers stappen on
dernemen in hoger beroep te gaan, even
eens bij de Italiaanse rechter.
De Italiaanse pers, met uitzondering
van het blad der rooms katholieke actie en
vreemd genoeg, de Corriera Delia Sera,
staat critisch tegenover de veel te heftige
reactie van het Vaticaan
Vele Italianen worden zich in deze da
gen er van bewust, hoe dicht men bij een
volkomen cleriscale theocratische staat
was gekomen, maar daar staat tegenover
dat tal van anderen, lauwe rooms-katholie
ken plotseling bemerken dat hun plaats
achter de bisschop is.
De verkiezingsstrijd, die grotendeels
een strijd zal worden tussen kerk en staat,
belooft buitengewoon fel te worden.
