TEXAS IN ZUID-HOLLAND
REEDS NEGENHONDERD KUBIEKE METER 0\\Z PER DAG
Van Winterswijk tot Werkendam
Erbij
Temidden van villa's en druivenkassen
verrijzen de boortorens van
n
rj
ACCUMULATIE VAN AARDOLIE EN AARDGAS
ZATERDAG 5 APRIL 1958
PAGINA V I ül;
IN DE KAMER van de terreinchef van op het laatste ogenblik zijn handtekening
het district West-Nederland van de n.v. Ne- weigerde te plaatsen onder het contract
derlandse Aardolie Maatschappij (N.A.M.) voor een reeds van a tot z uitgedokterd
in een modern kantoorgebouw aan de tracé voor een pijpleiding, zag men van
Rotterdamse Coolsingel hangt een met dit tracé af en werd een andere route
tientallen stippen bezaaide kaart van Zuid- ontworpen, hetgeen in dat geval mogelijk
Holland: al die kleurige punten tezamen was. In het algemeen echter ontmoet de
geven een gecomprimeerde grafische in- N.A.M. meer tegemoetkoming dan tegen
druk van de ontwikkeling van deze pro- werking, waaraan de vergoedingsregeling,
vincie tot oliewinningsgebied sinds in 1953 welke ruimschoots de normale opbrengst
het Rijswijkveld werd ontdekt. Gele stip- van het benodigde terrein bedraagt, wel
pen markeren de plaatsen waar men bezig niet vreemd zal zijn. Men ontvangt zelfs
is te boren, blauwe waar men van plan is wel eens een briefje, waarin de schrijver
te beginnen, zwarte herinneren aan de vraagt of men niet een stukje pijpleiding
mislukkingen waar tegenover rode schijf- door zijn land kan leggen of een boring
jes het optimisme aanwakkeren: dat zijn op zijn land kan slaan, omdat hij het geld
de produktieve olieputten, terwijl groene zo goed kan gebruiken,
stippen de actieve gasputten aanwijzen. Er
staan zestig rode stippen op die kaart: wel- Wie weet, dat de N.A.M. veel prijs stelt
plaatsen van de negenhonderd kubieke °P de goodwill van het. publiek, verioon-
meter ruwe olie. welke thans elke dag uit derf zich er niet over dat op de „Locatie
westelijk Nederland naar de raffinaderij in Naaldwijk .9" de hoorplaatsen worden
Pernis wordt vervoerd. 'n de vaktaal locaties genoemd de tijde-
Na vijf jaar bedraagt de Zuid-Hollandse bij de olieput behorende gasvlam ach-
olieproduktie een kwart van die van het ter een bescherming schuil gaat: een be-
Schoonebeekveld, waarvan de opbreng- woonster in de omgeving is hartpatiënte
sten na voltooiing van het boorprogramma en de aardoliemaatschappij heeft haar het
onvermijdelijk zullen dalen. Vandaar het onwillekeurig wat emotionele uitzicht op
grote belang van de aardolievondsten in die continu-brandende fakkel willen be-
westelijk Nederland, omdat deze enigszins sparen.
een compensatie voor die afneming bie-Gasvlammen
den. Overigens is het nog een open vraag
hoe de Zuid-Hollandse velden zich zullen DAT GAS wordt op de blokstations
ontwikkelen: de exploratie is nog in volle dat zijn centrale punten waarop de
gang, van de oliestructuur en de richting produktie van verschillende putten in één
der anticlinalen, welke de kans op succes- gebied wordt verzameld van de olie ge-
rijke boringen vergroten, is nog maar wei- scheiden in een separator en gedeeltelijk
nig bekend en de exploitatie van de reeds gebruikt in de warmwaterketels die stol-
In bedrijf zijnde putten is nog te jong om ling van de olie voorkomen,
daaruit nu reeds definitieve conclusies te De rest moet voorlopig worden ver
brand. Zo'n laaiende gasvlam ter hoogte
van Rijswijk en Pijnacker trekken er een
paar steeds weer de aandacht der trein
reizigers is dus slechts van tijdelijke
aard, want dit aardgas zal na het vol-
kunnen trekken.
Vaktermen
IN HET gebouw van de Geologische dienst aan het Spaarne in Haarlem toont
men de belangstellende bezoeker een flesje met een bruinachtige, stroperige
vloeistof, die met zorg wordt geconserveerd. Het is een monster van de
eerste aardolie welke in ons land werd aangetroffen. Dat was vijfendertig
jaar geleden, toen men in de buurt van Winterswijk op zoek was naar steen
kool. In 1923 geloofde men nog niet aan economisch verantwoorde oliewin
ning in Nederland en de aangeboorde aardolie werd voorlopig als curiosum
bijgezet in het archief. In de daarop volgende zeven jaren kreeg de wereld
echter zo'n onlesbare oliedorst, dat de n.v. De Bataafsche Petroleum Maat
schappij zich toch voor de exploratie van aardolie in Nederland begon te
interesseren. In 1935 werd die belangstelling daadwerkelijk en zichtbaar door
de eerste zwaartekrachtmetingen voor het bodemonderzoek. Weer drie jaar
later werden twaalf ondiepe verkenningsboringen in het gebied tussen
Giethoorn en Coevorden geslagen. Zij gaven aanwijzingen voor het bestaan
van een gunstige structuur voor de aanzameling van koolwaterstoffen. In 1944
ontdekte men de Schoonebeekstructuur, die, toen de Duitsers eenmaal weg
waren, kon uitgroeien tot het huidige olieveld met tweehonderdvijfentachtig
producerende putten, waaruit elke dag vijfendertighonderd kubieke meter
ruwe olie wordt gehaald, nadat dit moet men niet vergeten in de
exploratie zestig miljoen gulden was geïnvesteerd. De Nederlandse olie
winning was dan ook van voldoende gewicht om er een aparte onderneming
voor op te richten, de thans algemeen bekende n.v. Nederlandse Aardolie
Maatschappij (N.A.M.) - een kind van Bataafsche en Standard Oil (New Jersey).
Werd in oostelijk Nederland de laatste jaren voornamelijk aardgas aange
boord - evenmin een te verwaarlozen bijdrage voor de nationale economie -
het accent in de oliewinning begint sinds 1953 meer en meer op Zuid-Holland
te vallen. Voor de veehouders, tuinbouwers, druivenkwekers en stedelingen
van deze provincie werd de boortoren een bekende verschijning in hun
landschap. Toen er meer en meer tankauto's op de wegen naar de hoor
plaatsen kwamen af en aan rijden, begreep men dat er perspectief zat in
het nieuwe bedrijf. Hoeveel perspectief is nog moeilijk te zeggen, ook al
ontwikkelde de opbrengst zich van viertiende percent van de totale olie-
produktie in ons land in 1953 tot de ongeveer vijfentwintig van vandaag.
Inmiddels breidde het concessiegebied in westelijk Nederland, dat aanvan
kelijk een gebied groot zestienduizend zeshonderdvijftig hectaren omvatte,
zich uit tot ruim tweehonderdduizend hectaren. Over enkele maanden zal een
boortoren in Werkendam worden gemonteerd, want de geologen en boor-
technici van de N.A.M. gaan het ook daar eens proberen.
Van Winterswijk tot Werkendam is een lange en kostbare weg, die echter
de moeite loont begaan te worden. Thans dekt de eigen winning een kwart
van de Nederlandse oliebehoefte, welke voor dit jaar door de O.E.E.S op zes
miljoen drie honderdduizend ton wordt geschat. De eigen oliewinning
betekent niet alleen een belangrijke deviezenbesparing, maar ook een ver
ruiming van de werkgelegenheid: de n.v. Nederlandse Aardolie Maat
schappij biedt aan elfhonderd eigen werknemers een plaats in het produktie-
proces. Daarnaast draagt zij, door de economische ontsluiting van soms tot
dusver minder goed ontwikkelde gebieden indirect bij tot onze welvaart.
Wij hebben gepoogd de vele en veelvormige aspecten van de activiteiten van
de N.A.M. in de hierbij opgenomen reportage te scnetsen.
H. Bartnian
STRUCTUUR en anticlinalen: die ter
men komen in een gesprek over oliewin- t00ien van het pijpleidingsysteem van het
ning voortdurend te pas. Met anticlinaien Staatsgasbedrijf verder worden gedistri-
bedoelt men de koepelvormige plooirug- bueerd in een uitgestrekt gebied, tezamen
gen in de aardlagen. In de koepels kun- mej- bet aardgas uit de putten in het
nen het is echter lang geen wet van noorden en oosten van het land. De N.A.M.
Meden en Perzen accumulaties van gas beeft het Staatsgasbedrijf gedurende twin-
en olie voorkomen. Deze vindplaatsen van jjg jaar dagelijkse levering aangeboden
olie en gas, welke in dezelfde anticlmaal van njet mincjei- ban vijfhonderdvijftig-
voorkomen, noemt men tezamen een pro- duizend kubieke meter aardgas, dat met
duktieve structuur. Zo spreekt rnen over zjjn verbrandingswaarde van vijfentach-
de „De Lierstructuur" (welke zich overi- tighonderd calorieën twee keer zo rijk is
gens tot Monster en Terheiden aan de ajs steenkolengas. Het buizennet is echtei
kust uitstrekt en die wel twaalf producen
ten omvat).
Geologie en tecniek gaan innig samen
om de anticlinalen en de eventueel daarin
aanwezige produktieve lagen op te sporen,
al sluit men de ezelsbruggetjes niet uit om
tot een prognose te komen. In ons over-
nog niet geheel gereed en vandaar dat op
sommige locaties en blokstations het gas
nog verbrand wordt.
Geen druppel
DE MEESTE MENSEN denken, dat de
wegend veenachtige land werden van oliewinning een vuil bedrijf is. Waarschijn-
oudsher de wegen en nederzettingen aan- lijk werden zij in die waan gebracht door
gelegd op die plaatsen, waar zich een de indruk welke sommige Amerikaanse
droge zandrug voordoet. De kans is groot, films wekken: olie, die bij stromen in een
dat men daaronder met een anticlinaal te woud van boortorens vloeit en de toe
doen heeft. Het is ook niet toevallig, dat schouwers als het ware om de oren spuit.
In werkelijkheid houdt men de olie netjes-
onder de duim. zelfs wanneer ze. zoals
in De Lier, onder meer dan honderd at
mosferen druk onstuimig omhoog wordt
gestuwd. Tenslotte verdwijnt de aan
staande smeer- en brandstof heel gedwee
door een buis met een diameter van zeven
O HAARLEM
°<T
AMSTERDAM^"
Noordwijk
O LEIDEN
Wassenaar 7
Zoetermeer
Moerkapelle
i
iNHAGE Leidschendam
Rijswijk^ ^Pijnacker
•«-GRAVENHAG
Knswijk-" \rijr
MonsteA DELFT
N^ldwjj^&j Lief
o
GOUDA 1
Berkel
ROTTERDAM I
Ridderkerk
"Alblassèrdam
De separatoren van het meetstation Rijs
wijk, waarin olie, gas en zout water van
elkaar worden gescheiden.
en een halve centimeter onder een geringe
druk in de meettank. Daar in Zuid-Hol-
misch element in het landschap. Op die
hoorplaatsen wordt continu gewerkt, om
land als regel voldoende druk in de olie- dat een rustperiode tijdens de boring zo-
laag aanwezig is, ontbreekt hier meestal veel kansen op afbrokkeling en instorting
Het meetstation van De Lier, vanwaar de
uit de omliggende putten verzamelde olie
nu nog per tankauto wordt of gevoerd naar
ziet er dus wat rommeliger uit dan een baarheid, van de olie is een natuurlijk ge- pernis. 9P„ cle voorgrond een gekooid
in exploitatie zijnde olieput. geven, de te overbruggen afstand tussen »spuitkruis op een olieput.
Dit komt hoofdzakelijk door de veel- raffinaderij en winplaats een economisch,
heid van op de locatie aanwezige materi- Twee a drie treinen van dertig tank-
de zuigerpomp met de ja-knikker, die voor in het reeds geboorde onvorbuisde gat met alen voor gebruik van slechts enkele we- wagons elk brengen elke dag de vijfen-
het Schoonebeekveld zo karakteristiek is. zich zou brengen, dat men dat risico niet ken. Een uit klei en water bestaande dertighonderd kubieke meter olie van het
Daarachter
een der meettanks. In het midden de sepa
rator, waarin olie en gas worden
gescheiden.
■v V uuKUKtc.Hi ue meeste puiten zijn siecnts nerxenoaar mag lopen. De chef-boormeester en de vier
aan een eenvoudige stalen kooi, waarin boormeesters, die per locatie werkzaam
V s-s' zich een tweearmig spuitkruis, in de wan- zijn, behoren uit hoofde van hun verant-
deling „Kerstboom" genoemd, bevindt, woordelijk en nauwkeurig werk tot de
er olie is gevonden in de buurt van Delft Wanneer alles in orde is, als er geen lek- best geklasseerde vaklieden en de chef het boorgat af te pleisteren. Bovendien is, dat er elke dag omstreeks vier uur een
en Rotterdam, welke plaatsen op wat ho- ken zijn in pompen en buizen krijgt men heeft meestal een langdurige ervaring op houdt de spoeling de onder druk staande trein van ongeveer zes tankwagons twee
de buitenlandse velden opgedaan, want de
spoeling die in het boorgat rondgepompt Schoonebeekveld naar Pernis: de olie-
wordt, wordt in stalen of betonnen bak- treinen zijn op de spoorlijnen tussen Coe- De dagelijkse olietrein van het verlaad-
ken opgevangen. De spoeling dient om het vorden en Rotterdam een vertrouwde ver- station aan de Loolaan, dicht bij het
boorgruis op te voeren en de wand van schijning geworden. Veel minder bekend Haagse villapark Marlot.
ger gelegen gronden zijn ontstaan. In het in het gehele bedrijf geen druppel olie te
buitenland, waar zich grote gebieden nog zien.
in ongerepte taat bevinden, merkt men bij
de luchtverkenning wel eens complexen
boomsoorten op, welke slechts in een be
paalde grondsoort die aan de oppervlakte
treedt, voorkomen. Ook dat kan een aan
duiding voor een anticlinaal zijn.
Boortorens
Opsporing
MAAR DIE boortorens dan? zal men
vragen. Want zo'n Texasfilm heeft in
onze herinnering een lang leven. Boor
torens gevaarten van vijftien meter
hoog ziet men vrijwel alleen op de
hoorplaatsen, dus in het boorstadium der
DE TECHNISCH wetenschappelijke me- oliewinning. De bewoners van het Haagse
thoden welke in Nederland op grote schaal villapark Marlot hebben op het ogenblik
zijn toegepast om de bodemgesteldheid be- bijvoorbeeld het uitzicht op zo'n dyna-
ter te leren kennen, zijn vooral de gravi-
metrie en de seismologie.
In het eerste geval gaat het om de me
ting van de zwaartekracht, welke niet
overal gelijk is. Bijna dertigduizend me
tingen hebben sinds 1935 de ingenieurs
van de n.v. De Bataafsche Petroleum
Maatschappij en later van de n.v. Neder
landse Aardolie Maatschappij in staat ge
steld een globaal inzicht in de bouw van
de ondergrond te verwerven. De seismi
sche methode, die tegenwoordig in ons
land wordt toegepast, berust op het regi
streren van geluidsgolven, welke teweeg
gebracht worden door explosies in schiet
gaten van vijftien tot zeventig meter
diepte in de aardbodem. Deze golven
planten zich door de aarde voort en wor
den gebroken en teruggekaatst op die
plaatsen, waar de fysische eigenschappen
van de aardlagen veranderen, dat wil zeg
gen op de scheidingsvlakken der aard
lagen. De schietgaten worden op een af
stand van vierhonderdvijftig meter van
elkaar geboord langs zogenaamde seismi
sche profiellijnen, welke over geheel Ne
derland een net vormen van ruim twaalf
duizend kilometer. Sinds 1947 werden
langs die schotlijnen wel veertigduizend
seismogrammen opgenomen.
Intussen kan men de seismische methode
in het Westland niet erg vlot en soms in
het geheel niet toepassen: een krachtige
explosie zou gevolgd worden door het ge
rinkel van de in scherven gevallen drui
venkassen. En wanneer er nu iets is wat
de N.A.M. als een melaatse schuwt, dan is
het wel het toebrengen van schade aan
andermans bezit.
Is er al eens een grondeigenaar of een
landbouwer weinig toeschietelijk om de
boorinstallaties of de leidingen op en onder
zijn erf toe te laten, dan zoekt men in
dien mogelijk een omweg om tot het ge
stelde doel te geraken. Zelfs toen ergens
in den lande één hoofdige boer uit ran
cune jegens een der andere betrokkenen
Kopzorgen
praktijk is de voornaamste leerschool in aardlagen in bedwang en de boorbeitel
het oliebedrijf. Hun vakkennis, paraatheid koel.
en ervaring komt vooral van pas bij
scheefboren, het zogenaamde deviëren, dat
noodzakelijk wordt wanneer er door de
omringende bebouwing niet voldoende
locaties (hoorplaatsen) kunnen worden ge
maakt. In het tot en met de laatste vier
kante centimeter in exploitatie genomen
Westland komt die situatie nogal eens
voor.
olie, gas- of zoutwateraccumulaties in de honderd ton ruwe olie van het R.O.V. aan
de Loolaan bij Den Haag naar Pernis
DE AFVOER van het zoute water be
rijdt. R.O.V. betekent Ruwe Olie Ver-
laadstation en aan de Loolaan wordt de
produktie verzameld van de zeven putten
tussen Den Haag en Wassenaar en de vijf
producenten in de Zoetermeer- en de
Lering en vermaak
By de olie-exploratie in Zuid-Hol
land z(jn de belangen van de olie-
maatschappyen twee keer samenge
gaan met die van tentoonstellingsorga
nisatoren. Vlak voor de tweede wereld
oorlog werd in Den Haag een kolo
niale tentoonstelling gehouden. Ter ge
legenheid daarvan werd op de Mient
een boring verricht, omdat de B.P.M.
daar natuurlijk niet mocht ontbreken.
In 1955 werd andermaal op een tentoon
stellingsterrein geboord. Dat was op
Kleiboer's E 55 in het Rotterdamse
Park.
In beide gevallen werd geen olie aan
getroffen, maar ook dat negatieve re
sultaat had wel degelijk praktische
waarde. Zo ging het nuttige met het
aangename samen en dat tot lering en
vermaak van duizenden.
Men boort dan van één hoorplaats uit
in verschillende richtingen, waarbij men
bij een diepte van ongeveer twaalfhon- bevorderd door het gebruik van water-
derd meter op driehonderd meter afstand dichte cementbakken. De zoetwaterlagen
zorgt de ingenieurs in de oliewinning Moerkapellestructuur. De olie van de win-
nogal wat kopzorg. In Schoonebeek wordt plaatsen ten noorden van de lijn Den
het na reiniging in een zuiveringsinsta:- HaagUtrecht is asfalteus van aard in
latie teruggepompt om de druk in de olie tegenstelling met de olie zoals die door
voerende laag op peil te houden. In Zuid- de zuiderlijker gelegen putten wordt ge-
Holland is- dat nog niet nodig en voert produceerd, welke paraffineus is.
men het naar zee af. De hygiëne op de
boorvelden en winplaatsen wordt verderPijpleidinq
Innr Kot rföKvuilr xron xirotor*
van de boortoren kan komen. De vakken
nis der boormeesters wordt ook op de
DE OLIE uit Rijswijk, Delft, Berkel en
worden niet verontreinigd, omdat stalen Pünacker wordt via een pijpleiding naar
buizen bovendien nog door een dikke ce- een R.O.V. aan De Vliet gepompt, waar
proef gesteld wanneer er eens een instru- mentlaag worden omgeven. In het water- elke dag een binnenvaarttanker of lichter
ment of een gedeelte van de boorpijpen wingebied men gaat bij Meijendel in de opbrengst voor het vervoer naar Per
met beitel in het diepe boorgat valt of de Wassenaarse duinen boren worden nis komt afhalen. De olie uit de De Lier-
achterblijft. Dan moet er met diverse in- de gebruikelijke voorzorgen getroffen bij structuur gaat nu nog per tankauto naar
strumenten, waaronder magnetische grij- de bovengrondse installaties en overigens Perns: dat duurt echter nog maar een
pers, heel wat gehengeld worden, voor voldoet de N.A.M. natuurlijk aan alle paar maanden, want er is een pijpleiding
men de kostbare apparatuur weer boven
heeft.
Zo'n boortoren is eigenlijk een hoge
hijslier, welke het wisselen van de beitel
vergemakkelijkt omdat men de negen
meter lange boorpijpen telkens in stellen
van drie, de zogenaamde „stands" van
zevenentwintig meter, uit het boorgat kan
trekken en verticaal kan neerzetten op de
Producerende putten
Tot nu toe werd in het eonccssiege
bied Zuid-Holland op de volgendr
plaatsen olie aangetroffen:
1953
1954
1955
1955
1956
1956
1957
1957
1957
Rijswijk
Berkel en Delft
Pynacker
De Lier
Wassenaar
IJsselmonde
Ridderkerk
Zoetermeer
Moerkapelle
11 producenten
6 producenten
6 producenten
12 producenten
7 producen'en
6 producen'
5 producen'' i
3 producen'-
2 producen'- i
1957 Monster en Alblassèrdam elk é'n
Bij IJsselmonde staat een „ja-knik
ker" naast een benzinestation, hetgeen
leken wel eens doet veronderstellen
dat daar een „eigen produkt" wordt
verkocht. De ruwe olie moet echter heel
wat kilometers afleggen naar en in de
raffinaderij van de Shell te Pernis voor
ze als motorbrandstof weer in IJssel
monde belandt.
voorschriften en aanwijzingen van de in aanleg tussen Rijswijk, De Lier en
Mijninspectie. Vlaardingcn, die elk bovengronds trans-
Verder besteedt de Aardoliemaatschap- port van de hiergewonnen olie overbodig polderland mogelijk een zwakke plek zou
pij veel zorg aan de landschappelijke af- zal maken,
werking der terreinen, waartoe wordt
samengewerkt met de Heidemaatschappij, Men moet echter niet denken, dat men
de planologische instanties en de gemeen- daartoe alleen maar een reeks buizen aan
telijke plantsoendiensten. Wanneer een elkaar behoeft te schroeven. Terwille van
boring na enkele maanden voltooid is, het behoud der vloeibaarheid paraffi-
ontstaan die catastrofale gevolgen met
zich zou kunnen brengen.
Ontsloten
WIE LANGS zo'n nieuwe weg door het
boven de begane grond bevindt. De
hoorplaats draagt alle kenmerken van een
tijdelijke werkplaats in de open lucht en
boorvloer, die zich ongeveer vier meter wordt de boortoren gedemonteerd en el- neuze olie stolt al bij twintig graden Cel- Westland rijdt ziet overal pas gebouwde
ders opnieuw gebruikt. In het buitenland sius dient het produkt met grote snel- kassen: de door de N.A.M. aangelegde
laat men de torens inderdaad wel eens heid door geïsoleerde leidingen met kleine wegen maken de afvoer van kwekerijpro-
staan. maar al dat staal op eenvoudige diameter te worden geperst. Men kan ook dukten mogelijk en de boeren haasten zich
olieputten betekent in feite een kostbare orn de twee of drie kilometer verwar- deze kans te benutten: de glascultuur ver
investering. mingsstations bouwen, doch dit neemt zekert hen van een vijfvoudig rendement
weer meer terrein in beslag. Verder heeft van hun weiland. Op die manier werden
Transport men nog rekening te houden met optre- jn Drente hele streken economisch ont-
dende corrosie. Alle leidingen voor olie en sloten door de wegen welke de N.A.M.
OLIEWINNING is in feite een trans- gas in West-Nederland zijn daarom dan m0est aanleggen of verbreden en verbete-
portbedrijf, zegt onze gastheer, de terrein- ook kathodisch beschermd tegen corrosie. ren ten behoeve van de aanvoer van het
chef. Men vervoert (verpompt) de delfstof Een moeilijk punt vormen de lassen: die zware boormateriaal en voor het vervoer
immers van de oliehoudende lagen naar de worden dan ook door een Röntgenonder- van ^e eveneens omvangrijke behande-
raffinaderij in Pernis en daarmee is deze zoek gecontroleerd voor de leidingen wor- üngsinstallaties om de putten van tijd tot
tijd schoon te maken.
Bij de foto op pagina 5:
miljoenenaffaire tot een pretentieloze for- den toegedekt.
mulering gereduceerd. Maar men begrijpt
dat er na het probleem van de opsporing Bij de aanleg van zo'n pijpleiding ervaart
van de olie en het „boven aarde" brengen men weer met hoeveel onvermoede facet-
daarvan nog wel een paar vraagstukken ten men te maken krijgt, wanneer men
over blijven om uit te puzzelen. letterlijk ingrijpt in het landschap. Bij de Stevige voorzorgsmaatregelen bij e'en
Boonervliet bijvoorbeeld komt de geïso- exploratieboring: txissen het gat waarin tf?
In Nederland worden verschillende leerde leiding boven aarde om het water buizen met de boorbeitel verdwijnen en
transportmiddelen gebezigd, namelijk trein, op het niveau van de brug te kruisen. Het de eigenlijke boorvloer, welke op de foto
tankauto, lichter en pijpleidingen, waar- was niet mogelijk om de olieleiding via niet zichtbaar is, bevindt zich een ver-
van de keuze van gebruik door verschil- een duiker en zinkstukken onder het wa- zameling afsluiters als beveiliging tegen
lende factoren wordt bepaald. De viscosi- ter door te leiden, omdat dan in de lage een eventueel in de aardlagen te ont
telt, dat wil zeggen de graad van vAoei- en smalle bedijking van het omringende moeten hoge druk.
