Stijgende werkloosheid in V.S.
Panda in het Wilde Westen
Noordenwind en bewolkt
Zoek ió Aet zo
YOEROEK
en KIRAS
Tapijten
WYERS
wii etaleren
NAAIMACHINES
Wereldnieuws
Auxinen
2
Zestien percent dividend
bij Hoogovens voorgesteld
Uitkering aan personeel
7.3 van het jaarloon
EBU-overschot in maart
Orderportefeuille Haze-
meyer met twintig percent
gedaald
Drs. Van der Beugel sprak
in Rome met collega's
Dividend Wernink's Beton
Resultaten De Spaarnestad
tevredenstellend
Onveranderd dividend
Franse maatregel om meer
toeristen te trekken
Verschure voldoende van
werk voorzien
Amerikaanse firma Heinz
koopt Taminiau te Eist
Willem Smit en Co's
handhaaft optimisme
Korter werktijd bij
Kaiser-Fraser
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Voor goede en
duurzame vloeren
EDELHOUT
ifloeren
R.V.S. in 1957
r
V,J
ZATERDAG 5 APRIL 1958
Eind maart was de werkloosheid in
Amerika ondanks het normaliter gunsti
ger worden van het seizoen nog toege
nomen. zo heeft het ministerie van Arbeid
meegedeeld. Het aantal nieuwe aanvragen
voor werkloosheidsuitkering bedroeg vo
rige week 421.900, 17.500 meer dan het aan
tal nieuwe aanvragen van de voorgaande
week. De staging en daling van deze aan
vragen geldt als een betrouwbare baro
meter voor de stand van zaken op de ar
beidsmarkt. Met deze toename van vorige
week is een eind gekomen aan de lichte
dalingen in de twee voorgaande weken.
President Eisenhower heeft een nieuw
programma bekend gemaakt om de wo
ningbouw te stimuleren. Het programma,
dat uit zeven delen bestaat, is een onder
deel van de campagne tegen de econo
mische teruggang in het land. Men wil op
deze wijze niet alleen meer woningen bou
wen, maar ook het aantal werklozen in
het land verminderen.
Beeide huizen van het Congres hebben
donderdag een wetsontwerp goedgekeurd,
waarbij ter bestrijding van de recessie nog
1,8 miljard dollar beschikbaar wordt ge
steld voor de aanleg van hoofdwegen.
Door doze wet komen er extra gelden be
schikbaar naast die, waarvoor onder de
bestaande federale en statenprogramma's
voor wegenbouw reeds voorzieningen wa
ren getroffen. Bovendien wordt het uit
geven van de reeds uitgetrokken gelden
bespoedigd.
Er zijn thans voorzieningen getroffen
voor het uitgeven van maximaal 5.5 mil
jard dollar voor de bouw van hoofdwegen
in het in juli beginnende begrotingsjaar.
Verwacht wordt, dat er door dit enorme
programma werk zal komen voor vele dui
zenden werkloze arbeiders.
De terugslag in de Amerikaanse econo
mie heeft het niet-blanke bevolkingsdeel
veel zwaarder getroffen dan het blanke, zo
blijkt uit een rapport van het ministerie
van Arbeid. De werkloosheid onder niet-
blanke arbeiders bedroeg in februari 16
Aan ieder Kiras en Yoeroek
tapijt herkent u het meester
schap van de wevers. Warme,
gloedvolle oosterse kleuren
flonkerend mooie dessins
Prijzen: (bijv. 200 x 300 cm)
f231.- en f325.-
Vraag uw woninginrichter naar
gegarandeerd door
onder
Internationaal
keurmerk
LN'TERTEST
In de vergadering van de raad van com
missarissen der Koninklijke Nederland-
sche Hoogovens en Staalfabrieken N.V. is
op voorstel van de directie besloten aan de
algemene vergadering van aandeelhou
ders, (te houden op 12 mie), voor te stellen
over het boekjaar 1957 een dividend uit te
keren van 4 percent op de prioriteitsaande
len en van 16 percent op de gewone aande
len.
Overeenkomstig statuten en arbeidsre
glement zullen aan het personeel, indien
het dividendvoorstel door de algemene
vergadering van aandeelhouders wordt
aanvaard, enige uitkeringen worden ge
daan. Aangezien dit jaar in het resultaat
der vennootschap wederom meewerkt
een dividend, ontvangen op het aandelen
pakket Dortmund-Hörder Hüttenunion
A.G. kan er 7,23 percent worden uitge
keerd aan het personeel.
Deze uitkering zal worden berekend van
het jaarloon over 1957. Het percentage zal
daarbij afgerond worden op 7,3.
Breedband
In de vergadering van de Raad van
Commissarissen van de Breedband n.v.
is op voorstel van de directie besloten aan
de algemene vergadering van aandeel
houders op 12 mei voor te stellen over het
boekjaar 1957 een dividend van acht per
cent uit te keren.
De Nederlandsche Bank deelt mede, dat
het betalingsverkeer met de aan de Euro
pese Betalings Unie deelnemende landen
voor Nederland in de maand maart 1958
een overschot van 98.264.200 (25.859.000
dir.) heeft opgeleverd.
Van dit bedrag zal Nederland bij de ver
rekening op 15 dezer 73.697.200 (dir.
19.394.000) in goud of dollars ontvangen,
terwijl voor een bedrag ad 24.567.000 (dir.
6.465.000) door Nederland krediet wordt
verleend aan de E.B.U. Op het door Neder
land aan de E.B.U. verleende krediet zal
in mindering worden gebracht een bedrag
van 9.811.600 (dir. 2.582.000), dat op de
zelfde datum uit hoofde van de met Dene
marken, Engeland, Frankrijk, Italië, Noor
wegen en IJsland gesloten consolidatie-
overeenkomsten in goud of dollars wordt
ontvangen. Na de uitvoering van bovenge
noemde verrekingen zal de vordering van
Nederland op de E.B.U. 339.860.000 (dir.
89.437.000) bedragen.
percent en onder de blanken 7 percent.
Vergeleken met februari 1957 steeg het
aantal niet-blanke werklozen met 90 per
cent (van nog geen 400.000 tot 700.000), en
het aantal blanke werklozen met 70 per
cent. Ongeveer 95 percent van het niet-
blanke arbeidsreservoir wordt gevormd
door negers. Ter verklaring wordt in het
rapport gezegd, dat veel niet-blanken be
horen tot de categorie der ongeschoolde
arbeiders, waarin de werkloosheid hoger
is dan elders. (UP en Reuter).
De omzet van de n.v. Fabriek van Elek
trische Apparaten voorheen F. Hazemeyer
en Co. te Hengelo (O.) steeg in 1957 ten
opzichte van 1956 met ruim zeven percent.
De orderportefeuille per 31 december is
echter ten opzichte van het begin van het
boekjaar gedaald met ongeveer 20 per
cent, welke daling zich voornamelijk open
baart in de laagspanningssector, aldus
wordt gemeld in het jaarverslag. In hoe
verre het zal gelukken door kortere lever
tijden en het introduceren van nieuwe
produkten voldoende werk in deze sector
te blijven houden, kan thans nog niet
worden beoordeeld.
Evenmfn kunnen wij, aldus de directie,
vooruitzien op de gevolgen van de maat
regelen die de regering denkt te nemen ter
bestrijding van de toenemende werkloos
heid, nu mede de investeringsbeperking
gebleken is min of meer debet te zijn aan
de vermindering van werk. De directie
verwacht evenwel niet dat deze maat
regelen tot werkverruiming in haar sector
van schakelapparatuur zal leiden. Wel
wordt met genoegen geconstateerd dat in
de hoogspanningssector geen orderterug
gang van betekenis bij Hazemeyer te be
merken valt.
Het saldo van de exploitatierekening
over 1957 bedraagt 5.386.306 (v.j.
i 5.042.684). De afschrijvingen bedragen
2.816.881 (v.j. 1.912.269). De netto winst
bedraagt 1.195.447 (v.j. 1.120.262). Voor
de vennootschapsbelasting is gereserveerd
f 1.220.000 (v.j. 6.662.000). Er is een con
junctuurreserve van 2.500.000 aanwezig.
De liquiditeitspositie is in de loop van het
boekjaar vooruitgegaan. Weliswaar verg
den de investeringen en de betaalde be
lastingen belangrijke bedragen, maar dit
werd gecompenseerd door de verminde
ring der voorraden. De directie meent dat
de liquiditeitspositie in 1958 geen grote
veranderingen zal ondergaan. Voorgesteld
wordt een dividend uit te keren van 12
percent (onveranderd), 263.342 over te
boeken naar statutaire reserve, 256.236
te bestemmen voor uitkering in tantièmes
en 195.867 toe te voegen aan de dividend
reserve.
De Vrijhandelszone
Na in Parijs een bijeenkomst te hebben
bijgewoond van de Maudling-commissie,
destijds door de raad van ministers van de
Organisatie voor Europese Economische
Samenwerking onder leiding van de Britse
paymaster-general (minister zonder porte
feuille) ingesteld om de plannen uit te
werken voor een Europese Vrijhandels
zone, is drs. E. H. van der Beugel, staats
secretaris van Buitenlandse Zaken, naar
Rome gereisd om van gedachten te wisse
len met de minister van Buitenlandse
Zaken Pella en met de minister voor Han
del Carli.
Vrijdagavond, na aankomst op Schiphol
van het K.L.M.-vliegtuig uit Rome, deelde
drs. Van der Beugel aan een verslaggever
van het A.N.P. mede, dat tijdens de be
sprekingen met de beide ministers over de
Vrijhandelszone bleek, dat Italië en Neder
land op heel veel punten een gelijke visie
hebben. Zowel Italië als Nederland staan
op het standpunt, aldus drs. Van der Beu
gel, dat de Vrijhandelszone er zo spoedig
mogelijk moet komen. De Vrijhandelszone
dient tegelijk in werking te treden met het
afbraakproces van de onderlinge handels
belemmeringen der E.E.G.-landen, dus op
1 januari 1959. Op 22 april komen de minis
ters van de zes verdragslanden der E.E.G.
te Parijs bijeen, waarna de Maudlingcom-
missie op 2 en 3 mei haar besprekingen,
eveneens te Parijs, zal vervolgen.
Commissarissen en directie der n.v. Wer
nink's Beton Maatschappij te Leiden heb
ben besloten aan de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders voor te
stellen over het boekjaar 1957 een dividend
uit te keren van 7 (vorig jaar 6
De n.v. Delftsche Electrische Installatie-
Maatschappij boekte in 1957 een winstsaldo
van 26.344 (v.j, 25.778), welke een uit
kering van 9 °/o mogelijk maakt op alle
aandelen. Voorgesteld wordt voorts aan de
algemene reserve 5844 toe te voegen en
2000 aan de dividendenreserve.
In de komende algemene vergadering
van aandeelhouders van Zwaardemaker's
Handel en Industrie n.v. zal de raad van
commissarissen voorstellen over het boek
jaar 1957 8 °/o dividend uit te keren.
Ondanks de ingetreden depressie is de
exploitatie van de tijdschriften en neven-
uitgaven der n.v. Drukkerij De Spaarne
stad te Haarlem nog steeds tevredenstel
lend verlopen, aldus het verslag. De op
lagecijfers reageerden in 1957 slechts in
bescheiden mate op de veranderde om
standigheden. Het advertentievolume nam
nog verder toe. De in waarde en omvang
wederom belangrijk gestegen exportor
ders droegen in ruime mate bij tot de
goede gang van zaken. De exploitatiere
kening nam toe van 2.154.246 tot
3.475.809. Het saldo winst beliep 772.222
(v.j. 748.495). Voorgesteld wordt 7 per
cent (onv.) dividend op de preferente aan
delen en 16 percent (onv.) op de gewone
aandelen.
Zowel de papierprijzen als de lonen en
salarissen vertoonden een stijging. Voor
1958 worden geen verdere verhogin
gen verwacht. De drukkerij te Etten werd
in gebruik genomen. De afschrijving op
dit object vergde een bedrag van bijna 3
miljoen.
De zaken van de n.v. Internationale Uit
geversmaatschappij te Antwerpen verlie
pen zeer bevredigend. Het bedrijf van de
Internationale Clichéfabrieken Pax-Hol-
land n.v. te Amsterdam herstelde zich en
boekte enige winst. Het couranten- en
drukkerijbedrijf te Amsterdam kon weder
om met enige winst afsluiten. De n.v. Uit
geversmaatschappij „Joost van den Von
del" boekte opnieuw gunstige resultaten.
De dochteronderneming, waarin de Duit
se Libelle wordt geëxploiteerd kon ook in
1957 niet zonder verlies afsluiten. Tegen
over dit belang werd voldoende gereser
veerd.
Voor het personeel werd als gewoonlijk
een ruime dotatie uitgetrokken. De kosten
van verbouwing en uitbreiding van de ge
bouwen ad 235.180 en de bedragen voor
vernieuwing en uitbreiding van de inven
taris ad f 4.267.198 werden geheel afge
schreven, zodat de balansposten „grond
en gebouwen" en „inventaris" beide voor
1 te boek staan. Het kapitaal bleef ge
handhaafd op 4,5 miljoen.
Buitenlandse bezoekers zullen voortaan
in Frankrijk Franse goederen belasting
vrij kunnen kopen, als zij deze goederen
betalen met Canadese of Amerikaanse
dollars, valuta van de Europese-Betalings-
Unie-landen, of met reischeques in een van
deze valuta, zo maakte het Franse ministe
rie van Financiën donderdag bekend. De
maatregel heeft ten doel toeristen aan te
trekken en deviezen naar de staatsreser-
ves te doen toevloeien en uit handen van
de niet-officiële handelaren te houden.
ADVERTENTIE
Bartcljorlsstraat 13-17
telefoon 13915 Haarlem
Het bedrijf van Verschure en Co's
Scheepswerf en Machinefabriek n.v. Am
sterdam is in 1957 in het algemeen van
voldoende werk voorzien geweest. Het sal
do exploitatierekening nam toe van
2.675.684 tot 2.798.174. Na aftrek van
belasting en afschrijvingen resteert een
saldo van 800.265 (v.j. 787.115). Voor
gesteld wordt 7 percent dividend (onv.) op
de preferente winstdelende aandelen en
12 percent (onv.) op de gewone en priori
teitsaandelen. Voorts zal 480.000 worden
bestemd voor de reserve voor vernieuwin
genen en uitbreidingen. Het geplaatste ka
pitaal bleef gehandhaafd op 1.701.250. Het
bedrijf is goed van werk voorzien.
De investeringen beliepen 1.399.969.
Hierop werd afgeschreven 1.023.178, zodat
per saldo meer werd geïnvesteerd 376.791.
ADVERTENTIE
Alle merken dus ruime keuze
ENGEL. Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
Verschillende storingsgebieden hebben
het weer in West-Eurona de laatste da
gen een veranderlijk karakter gegeven.
Zij gingen gepaard met grote tempera
tuursverschillen op korte afstanden. Zo
kwamen vrijdag in Oost-Frhnkrijk maxi
mumtemperaturen van omstreeks 15 gra
den voor, terwijl in noordwest-Frankrijk
enkele stations aan het einde van de mid
dag zelfs sneeuw meldden Ook zaterdag
morgen kwamen nog grote verschillen
voor. Een van de storingen trok namelijk
in noordwestelijke richting over België in
de richting van Engeland. In ons land kwa
men toen opklaringen voor en steeg de
temperatuur op verschillende plaatsen tot
boven de 10 graden. In de omgeving van
Londen daarentegen sneeuwde het uren
achtereen bij temperaturen dicht bij het
vriespunt.
Ook in Scandinavië blijven de tempera
turen nog steeds laag, hetgeen zijn oor
zaak vindt in het feit dat de winterse
drukverdeling daar nog steeds voortduurt
en er nog geen flinke dooi is opgetreden.
In Denemarken lagen de maximumtempe
raturen de laatste dagen nog maar enke
le graden boven het vriespunt. De sto
ringsgebieden boven West-Europa zijn
nu wel in betekenis aan het afnemen en
over de Britse eilanden trekt een gebied
van hoge luchtdruk langzaam naar het
oosten. Voor onze omgeving zal dit tot ge
volg hebben dat de winden de komende da
gen in hoofdzaak uit noordelijke richtin
gen zullen waaien, waardoor koude lucht
over de Noordzee zal worden aangevoerd
en wolkenvelden het land zullen binnen
drijven. De kans op neerslag is gering,
daar de storingsgebieden verder in activi
teit afnemen.
WEERRAPPORTEN
Zondag 6 april
Zon op 6.06 uur, onder 19.21 uur.
Maan op 22.48 uur, onder 7.15 uur.
Maandag 7 april
Zon op 6.03 uur, onder 19.22 uur.
Maan op 23.57 uur, onder 7.58 uur.
Dinsdag 8 april
Zon op 6.01 uur, onder 19.24 uur.
Maan op uur, onder 8.48 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zondag 6 april
Hoog water 5.03 en 17.25 uur.
Laag water 0.46 en 13.14 uur.
Maandag 7 april
Hoog water 5.48 en 18.12 uur.
Laag water 1.29 en 14.00 uur.
Dinsdag 8 april
Hoog water 6.33 en 19.00 uur.
Laag water 2.13 én 14.41 nnr.
Het hoog en laag water te Zandvoort is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Temperaturen: buiten
u
en binnenland: heden
S
g
morgen 7 uur. Neerslag:
T3*J
A
~A -
u H
laatste 24 uur.
c
8"
2
c5
Helsinki
geheel bew. ozo
-1
0
Stockholm
sneeuw
ono
0
0,1
Oslo
zwaar bew.
n
1
0,1
Kopenhagen
geheel bew. ono
1
0
Aberdeen
regen
nno
3
0
Londen
sneeuw
nw
1
4
Amsterdam
geheel bew. no
4
0,5
Brussel
zwaar bew.
ozo
7
5
Luxemburg
geheel bew. z
6
5
Parijs
geheel bew. wzw
2
22
Bordeaux
onweer
zw
4
8
Grenoble
regen
nw
4
8
Nice
regen
nnw
10
19
Berlijn
mist
ono
3
0,1
Frankfort
zwaar bew.
no
3
0
München
zwaar bew.
zw
5
3
Garmisch P.
half bew.
nno
4
7
Zürich
geheel bew. ozo
5
2
Genève
geheel bew.
zzw
4
6
Locarno
mist
windst.
5
14
Wenen
zwaar bew.
wzw
9
0
Innsbruck
half bew.
wnw
5
1
Rome
zwaar bew.
z
12
18
Ajaccio
regenbui
O
11
2
Madrid
onbewolkt
windst.
3
2
Mallorca
half bew.
nw
13
0
Algiers
licht bew.
wzw
11
10
Den Helder
mist
ono
4
0,6
Ypenburg
half bew.
no
5
0,1
Vlissingen
licht bew.
ono
5
2
Eelde
dichte mist
ono
4
0,4
Twente
zwaar bew.
O
4
0
De Bilt
zwaar bew.
no
4
0,1
Eindhoven
half bew.
O
5
0,2
8
Vlv. Z.-Limb.
half bew.
zo
8
32. „Komaan"sprak Joris, een ongeruste
blik op de revolver werpend, die Panda
ietwat onzeker op hem gericht hield.
„Wapper niet zo met dat wapen. Berg het
weg. Ik zal gewillig met u medegaan".
„Maar waarom wil je opeens, dat ik je ar
resteer?" vroeg Panda verbaasd. „Nu drukt
ge u toch verkeerd uit, makkertzei
Joris, „het is geenszins mijn wens, m ge
arresteerd te worden. Maarvervolg
de hij, een traan wegpinkend, „daar gij als
sheriff, dit uw plicht schijnt te achten, zal
ik mij er niet tegen verzetten. Tenslotte
vertegenwoordigt gij thans de wet en dat
is iets heel moois. Indien ge me beter
kendet zoudt ge weten, dat ik wet en
recht altijd in ere heb gehouden". Hij liet
zijn tranen de vrije loop en hernam met
gesmoorde stem: „Komaan, wat aarzelt
ge nog? Arresteer mij. Stop de enige
vriend, die ge hier hebt, in het cachot.
Houdt geen rekening met mijn gevoelens"
„Goed", zei Panda, „als je het wilt
„Nee, IK wil het niet", zei Joris nogal
korzelig, „maar GIJ schijnt het te willen.
Gij schijnt u van uw enige vriend te wil
len ontdoen, hoewel een sheriff hier toch
al geen vrienden heeft". Deze laatste
woorden werden al dadelijk bevestigd,
toen een drietal woest schietende cowboys
het café binnenholde. „Waar is de she
riff?!" riepen zij.
H. J. Heinz Company deelt mede, dat zij
het gehele kapitaal heeft verworven van
Taminiau's Conservenfabrieken n.v. te Eist
in Nederland. De Amerikaanse maatschap
pij deelt voorts mede, dat zij en het bedrijf
te Eist zal voortgaan met de produktie van
jams enzovoorts, zoals dit thans door Ta
miniau geschiedt en dat geleidelijk zal
worden overgeschakeld op de vervaardi
ging van de 57 Heinz artikelen. Het bedrijf
te Eist zal aanvankelijk vooral produceren
voor de Beneluxlanden, maar uiteindelijk
zal ook de afzet zich uitbreiden tot de an
dere landen der Europese Gemeenschappe
lijke markt.
De directie van Taminiau's Conserven
fabrieken n.v. deelt mee, dat tussen H. J.
Heinz Company te Pittsburg en de n.v.
Centrale Suiker-Maatschappij te Amster
dam een overeenkomst is gesloten, waarbij
Heinz alle belangen, die de Centrale Sui
kermaatschappij in Taminau's Conserven
fabrieken n.v. te Eist had, per 1 april 1958
heeft overgenomen. De n.v. Taminiau zal
op de oude voet blijven voortbestaan en zij
zal dezelfde artikelen blijven produceren,
die zij tot nu toe in de handel bracht, ter
wijl ook de huidige directie in functie zal
blijven. Het ligt echter in de bedoeling van
Heinz om haar artikelen in Taminiau's
Conservenfabrieken zowel voor Benelux
als voor export naar andere landen te gaan
produceren, zodat geleidelijk een belang
rijke uitbreiding aan de bestaande instal
laties zal worden gegeven.
De Centrale Suikermaatschappij meent
haar belang in de n.v. Taminiau's Conser
venfabrieken te moeten afstoten omdat zij
met de verkoop van Taminiau's produkten
in veel gevallen haar suikerafnemers be
concurreerde, hetgeen een ongewenste si
tuatie voor haar was.
Nu meer dan de helft verstreken is van
het lopende boekjaar 1 juli 1957-30 juni
1958 van Willem Smit en Co's transforma-
torenfabriek n.v. te Nijmegen, wordt mee
gedeeld, dat in enkele afdelingen een ze
kere vermindering van de afzet is opge
treden, maar hiertegenover staat dat de
gemiddelde produktiviteit enige verbete
ring vertoont en dat de transformatoren
produktie naar wens verloopt. Gemeend
wordt dan ook dat de in het vorige jaar
verslag uitgesproken verwachting, dat
onvoorziene omstandigheden voorbehou
den de resultaten van het lopende boek
jaar niet ten achter zullen blijven bij die
van het voorgaande jaar, gestand zal kun
nen worden gedaan.
De directie van de Nederlandse Kaiser-
Fraser fabrieken te Rotterdam heeft be
sloten over te gaan tot het instellen van
een 35-urige werkweek met ingang van
14 april als gevolg van verminderde af
neming van personenauto's.
Suezkanaalmaatschappij
De besprekingen tussen Egypte en vertegen
woordigers der aandeelhouders van de oude Suez
kanaalmaatschappij zijn voor de tweede maal
binnen drie maanden- afgebroken. Egypte is be
reid schadevergoeding uit te keren voor de aan
delen zoals die vóór de nationalisatie op de Pa-
rij se beurs stonden genoteerd, op voorwaarde dat
activa der maatschappij buiten Egypte aan de
regering in Cairo worden overgedragen. Dit komt
neer op een bedrag van 14 miljoen pond sterling.
De aandeelhouders betogen dat zij recht hebben
op de winst die zij gedurende de tien jaren dat
de concessie van de maatschappij nog liep zou
den maken. Egypte voert aan dat de aandeel
houders hun geld elders kunnen investeren en zo
ook winst maken.
B.E.A. koopt Comets
Lord Douglas of Kirlteside, president-directeur
van de „British European Airways" heeft een
contract getekend met de De Havilland-fabrieken
voor zes stuks van het eerste straalverkeersvlieg-
tuig van deze maatschappij, de „Cornet 4b". Met
het contract is met inbegrip van onderdelen een
bedrag van ongeveer zeventig miljoen gulden ge
moeid. De toestellen worden aangedreven door
vier Rolls-Royce „Avon"-straalmotoren.
Auto'Parts Haarlem
Aan de n.v. Auto Parts te Haarlem is een rege
ringsopdracht verstrekt voor voertuigonderdelen
ten bedrage van 89.246,53.
(Voor de beurs zie pagina 8)
ADVERTENTIE
HAARLEM
ZIJLSTRAAT 96
TELEE. t 20340
Slagwoorden. Het Hongaarse blad Magyar
Nemzet klaagt dat vele theaterbezoe
kers in Boedapest alleen maar toneel
voorstellingen bijwonen om te kunnen
applaudisseren wanneer in de handeling
woorden als „rooms katholiek", „Hon
garije", „Patriot" of „Vrijheid" val
len. aldus meldt het Oostenrijkse rooms
katholiek persagentschap.
Symbool. In Cairo zal een standbeeld
worden opgericht voor Soliman El Ha-
labi, die in 1800 de Franse generaal
Jean-Baptiste Kléber heeft vermoord.
Voor de nieuwe Verenigde Arabische
Republiek is El Halabi een symbool en
een martelaar voor de Arabische een
heid, aldus het Egyptische blad „Al
Akhbar".
Verdacht. De Westberlijnse politie heeft
een groep smokkelaars aangehouden,
die er van wordt verdacht zeshonderd
slachtpaarden uit Oost-Berlijn naar
het westelijke stadsdeel te hebben ge
smokkeld. De smokkelaars reden gere
geld met een lege wagen met twee
paarden er voor naar West-Berlijn. Als
zij terugkeerden werd de wagen ech
ter door slechts een paard getrokken.
Afgeschaft. In de Amerikaanse staat De
laware is de doodstraf afgeschaft. Elf
jaar geleden werd het laatste doodvon
nis in deze staat voltrokken.
Taalkundig. Zoölogen en filologen van de
universiteit van Kioto (Japan) hebben
uit het gedrag van apen op het eiland
Kioesjioe, opgemaakt dat deze dieren
een taal hebben. De beesten zijn vol
gens de geleerden in staat zinnen te
formuleren om uiting te geven aan ge
voelens van vriendschap, voldaanheid
enzovoort.
Amusant. De Joegoslavische communis
tische partij heeft besloten dat 1 mei
dit jaar niet met militaire parades zal
worden gevierd. Alle aandacht zal uit
gaan naar pogingen om de arbeiders
zoveel mogelijk amusement te ver
schaffen.
Eerherstel. Een gerechtshof in Warschau
heeft de rooms-katholiek pater Zyg-
munt Kaczynski postuum gezuiverd
van de beschuldiging van tegen de
de staat gerichte politieke activiteit.
De geestelijke stierf in 1952 in de ge
vangenis.
Communist. Bombay heeft een commu
nistisch burgemeester gekregen. De
communist Mirajkar versloeg Worlikar
de kandidaat van Nehroe's congrespar
tij.
Onaanvaardbaar. Prmier Nehroe van In
dia heeft eèn voorstel om „topbespre-
kingen" tussen India en Pakistan over
Kasjmier te houden „geheel onaan
vaardbaar" genoemd Dr. Frank Gra
ham, de speciale UNO afgevaardigde
inzake de kwestie Kasjmier, heeft in
een verslag aan de veiligheidsraad de
topbesprekingen voorgesteld. Pakistan
is daartoe in principe bereid.
Schijn. Een stembureau in Kaapstad was
donderdag beplakt met de woorden
„schijnverkiezing" en oproepen tot een
boycot toen de kleurlingen van de Kaap
provincie voor het eerst konden stem
men op een aparte lijst. De kleurlin
gen (gemengdbloedigen) kiezen vier
blanken, die hen zullen vertegenwoor
digen in de Volksraad (tweede kamer).
Geen van de twaalf kandidaten is aan
gewezen door een grote politieke par
tij, maar sommigen zeggen de steun
te hebben van hetzij de regerende Na
tionale partij of de Verenigde (opposi
tie-) partij.
Lawaaiig. Russische passagiers-vliegtui
gen met straalaandrijving van het type
Toe-104 zullen niet op het Parijse vlieg
veld Orly mogen landen omdat ze te
veel lawaai maken. De Tsjechoslo-
waakse luchtvaartmaatschappij C.S.A.
die een dienst van Praag op Parijs on
derhoudt, had toestemming gevraagd
om met de Toe-104 op Parijs te vlie
gen.
De Rotterdamsche Verzekering-Sociëteit
te Rotterdam heeft in 1957 een nettowinst
geboekt van 3.703.889 (v.j. 3.645.464).
Het bestuur stelt voor hiervan onder an
dere 2.319.678 te voegen bij de extrare
serve, 360.000 te bestemmen voor de
winstgratificatie van het personeel,
184.210 te bestemmen voor tantièmes en
630.000 te bestemmen voor het uitkeren
van een onveranderd dividend van 9 per
cent over het van 4 tot 7 miljoen gulden
vergrote geplaatste kapitaal.
Het verzekerde bedrag steeg netto met
f 153.802.158 (151.417.485) tot 2.040.207.079.
De produktie van nieuwe verzekeringen
was groter dan ooit tevoren. De gemiddeld
gekweekte interest van de beleggingen
steeg tot 3,59%.
ONGEVEER in dezelfde tijd dat Wil-
diers aantoonde, dat zowel Louis Pasteur
als Justus von Liebig met hun groei-
proeven juiste uitkomsten hadden ver
kregen, deed Bottomley proeven met een
denkroos, dat hij in zuivere minerale op
lossingen bracht. Elke groei bleef achter
wege, maar toen aan de oplossing een ex
tract van plantenresten (turf) werd toe
gevoegd, bleek het eendenkroos welig te
willen tieren. Bottomley on
derstelde daarom, dat in de
turf groeistoffen aanwezig
waren, die hij auximonen
noemde. Behalve vele anderen,
werkten vooral ook F. W.
Went en zijn school aan de
auxine-groep. Een prachtig
object voor de proeven was
het zogenaamde coleopthiel van de kiem-
plan van de haver (avena), kortweg Ave
na-coleopthiel genoemd. Het coleopthiel is
een kegelvormig eindigend cilindertje, die
het eerste groene plantenblad en de groei-
top (het vegetatiepunt) van de plant om
sluit. Die groeitop is het belangrijkste,
want wordt de top afgesneden, dan staat
de groei van het coleopthiel stil. F. W
Went nu, plaatste afgesneden toppen op
plaatjes gelatine, sneed de gelatineplaat-
jes na enige uren in stukken en plaatste
deze stukjes op de onthoofde coleopthielen
van de haverplantjes. Het gevolg hiervan
was, dat de coleopthielen even hard be
gonnen te groeien als vóór de operatie.
Waarmee bewezen was, dat de stoffen, die
de groei van de toppen bewerkstelligden,
in de gelatine getrokken waren. Nu was
het nog de kunst die groeistoffen uit de
gelatine te krijgen. De Utrechtse hoog-
leraar Kögl slaagde erin deze haver-
groeistof in handen te krijgen, maar in
zulke geringe hoeveelheden, dat de schei
kundige natuur daarvan niet kon worden
vastgesteld. Maar gelukkig bleek ook de
menselijke urine groeistoffen van de Ave-
na-groep te bevatten en Kögl wist deze
stof af te zonderen en noemde haar
auxine-a. Eén gram hiervan is voldoende
om 50 miljard coleopthielen te doen
groeien! Geen enkele che
mische methode is zo gevoelig
om zulke hoeveelheden als
0,000 000 02 gram. aan te tonen.
De kiemplant is dan ook veel
gevoeliger dan elke che
mische reactie. Van de bac
terie kan overigens het
zelfde worden gezegd. Maar
goed, behalve auxine-a, kon Kögl uit
maïsolie een tweede stof verkrijgen, die
hij auxine-b noemde. En uit de schimmel
Rhizopus kwam een derde hetero-auxine
te voorschijn. Deze auxine is de bêta-indol-
azijnzuur en heeft de „halve kracht" van
auxine-a. Het indol-azijnzuur komt veel
algemener in de plant voor dan auxine-a
en -b, dat sinds Kögl nimmer meer ge
ïsoleerd kon worden. Daarom voeren voor
al Amerikaanse onderzoekers sterke argu
menten aan om het indolazijnzmir als de
natuurlijke auxine te beschouwen.
Over het mechanisme van de auxine-
werking bestaat geen zekerheid. Deson
danks kunnen we wel het een en ander
vertellen over praktische toepassingen van
dergelijke stoffen.
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
(Nadruk verboden).
