Opstandige beweging op Borneo
breidt zich steeds verder uit
Ook Spoetnik lil ontmoet sterke kosmische stralen
Fa. B. ENGELENBERG
Socialistisch partijcongres in
Stuttgart met atoomcantate
C*Pracitótoel
3
„Crisis in het socialisme
met de dag manifester"
PNMS-Ambonezen willen
terug naar Indonesië
Jongens van elf jaar
gingen op roof uit
Herdenking op Franse ere
begraafplaats te Kapelle
Voorzichtigheid geeft
meer veiligheid
Prinses Beatrix op bezoek
in Beverwi jk
De Prins bij Eisenhower
Antwerpse amateurs
in Amsterdam
Berlijn luidt de alarmklok
in Bonn, dat doof lijkt
Dienstplicht in Indonesië
Limburgs verzetsmonument
Bonn vermaant Hamburg
met verwijzing naar Parijs
Probleem van retour
nog niet opgelost
Dodelijk ongeval
OFFICIëLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
Leiding zeil gematigden op een zijspoor rangeren
en de socialistische koers scherper omlijnen
Jupiter-neuskegel door de
dampkring teruggekeerd
Minister Von Brentano
naar Nederland
MAANDAG 19 MEI 1958
gy.P..voorzitter Van Doorn:
De voorzitter van de K.V.P., mr. H. W.
van Doorn, heeft aan het einde van de in
Tilburg gehouden „gemeentedag" van de
K V P de vraag gesteld of Nederland in
jje zin een gelukkig land is dat zijn ge
meenten een eigen zelfstandige plaats in
nemen in het bestuur van het land. Hij
zei onder meer: „Teveel is en wordt aan
geleund tegen de overheid, alsof zij de eni
ge is die het algemeen belang heeft na te
streven. Te weinig heeft de overheid be
seft dat stimulering van het particulier
initiatief een van haar eerste taken is.
De voorzitter van de K.V.P. zei vervol-
^"willen wij aan de ambtenarenstaal ont
komen, dan moeten wij opnieuw de maat
schappij ontdekken. Onze raadsleden die
„en bij voortduring gespitst te zijn op
functionele decentralisatie waar moge
lijk, op stimulering van het particulier ini
tiatief en op samenwerking van overheid
en georganiseerde burgerij, waar die sa
menwerking maar even kansen heeft.
Mr. Van Doorn herinnerde er voorts aan
dat hij tijdens het congres van de K.V.P.
van 1957 over een crisis van het socialis
me heeft gesproken. „Ik had toen het oog
op het Europese socialisme en niet in het
bijzonder op dat wat met een groot woord
in Nederland voor het socialisme, maar
dan voor het socialisme tussen aanhalings
tekens wordt versleten. Dat echter ook de
Nederlandse socialistische partij in zeke
re mate in een crisis geraakt, wordt met
de dag manifester", zo zeide hij.
De aanhangers van de ongeveer 200 le
den tellende Ambonese organisatie „Partai
Nasional Malaku Selatan" hebben in een
brief aan minister-president Djuanda van
Indonesië verzocht, als Indonesische
staatsburgers naar Indonesië te mogen te
rugkeren. In de brief zegt het bestuur van
deze partij, dat de leden „zich geroepen
voelen, met hun landgenoten in Indone
sië de elementen te bestrijden, die er op
uit zijn, Indonesië op te offeren aan het
kapitalisme en kolonialisme".
De vertegenwoordiging in Nederland
van de „Republiek der Zuid-Molukken"
heeft zaterdag een rondschrijven gezon
den naar alle Ambonezenkampen in Ne
derland, waarin op de bewoners van deze
kampen een beroep wordt gedaan, zich te
houden buiten ongeregeldheden tussen In
dische en Nederlandse jongelui, zoals die
de laatste dagen in Den Haag zijn voor
gevallen.
In het hartje van de Rotterdamse bin
nenstad heeft de politie gistermiddag jacht
gemaakt op een drietal jongelui, die door
omwonenden ontdekt waren op de daken
van een rijtje woningen aan het Blekers-
hof. Agenten zetten het plein af en begon
nen een speurtocht, maar de geveltoeris
ten waren inmiddels via dakvensters in
diverse huizen verdwenen, zodat de po
litie aile panden in de Blekershof moesten
uitkammen. Tenslotte vond men het trio
in een kelder, maar nog gaven de jongelui
zich niet gewonnen. „Kom ons maar ha
len", riepen zij de politie toe van achter
de afgesloten kelderdeur. Men moest een
raampje forceren om het drietal te kun
nen inrekenen. De jongens, waarvan er
twee elf jaar en een veertien was, waren
in het bezit van breekijzer's. Men vond ook
een hoeveelheid kleingeld, sigaretten en
vulpennen in hun kleren, die zij blijkbaar
al buitgemaakt hadden. Zij zijn aan de
kinderpolitie overgeleverd. De oudste
heeft al eerder een bekeuring gehad we
gens kruimeldiefstallen.
Ook in Den Helder is, in de nacht, van
zaterdag op zondag, een aantal jeugdige
boefjes ingerekend. Het waren vier Duitse
jongens van dertien tot achttien jaar. Met
een auto, die zij in hun woonplaats Gel-
senkirchen gestolen hebben, zijn zij naar
Nederland getrokken, waar zij, onder an
dere in Groningen en Assen, diverse dief
stallen gepleegd zouden hebben. In Den
Helder werden zij gevat kort nadat ze in
gebroken hadden in een kiosk aan de Bui
tenhaven, waar rookartikelen en snoep
wérden buitgemaakt.
Voor het monument op de Franse ere
begraafplaats te Kapelle in Zeeland is de
jaarlijkse herdenking van de tijdens de
oorlog in Zeeland gesneuvelde Franse mi
litairen gehouden. De sobere plechtigheid,
waarbij op verzoek van de Fransen wei
nig werd gesproken, werd onder anderen
bijgewoond door de commandant van het
Franse 271ste regiment, dat in Zeeland
vocht, kolonel Billeron en meer dan 100
oudstrijders en nabestaanden.
Let eens op,
hoe VOETGANGERS de rijweg over
steken vlak naast voertuigen, die aan
de kant van de weg stilstaan. Ook
dat is onvoorzichtig, want tien tegen
één, dat ze daarbij onverhoeds voor
de wielen van naderend verkeer
lopen.
Voorzichtigheid geeft meer veiligheid!
Prinses Beatrix heeft het afgelopen week
einde een informeel bezoek aan oude ken
nissen in Beverwijk gebracht. Zij arriveer
de zaterdagavond omstreeks half acht in
de stad en gebruikte bij de familie Boreel
de avondmaaltijd.
Daarna is haar bij de familie Royaards,
wier dochter, een studiegenote van de
prinses, 21 jaar werd, een tuinfeest aan
geboden.
WASHINGTON (UP) President Eisen
hower zal vandaag om 16.00 uur Neder
landse tijd, Prins Bernhard ontvangen, al
dus is hier bekendgemaakt.
De Prins komt heden voor een onoffi
cieel bezoek van twee dagen in Washing
ton uit Los Angeles aan. Hij zal deze da
gen de gast zijn van ambassadeur dr. J.
H. van Rojen. De Prins zal in Washing
ton enige vrienden bezoeken. Men ver
wacht dat hij tevens informele besprekin
gen zal voeren op het ministerie van de
fensie. Woensdag vertrekt Prins Bern
hard voor een bezoek van drie dagen aan
New York. Daarna keert hij naar Neder
land terug.
T oneeluit wisseling
Onder auspiciën van de technische com
missie van het cultureel akkoord Bel-
gië-Nederland is een Antwerpse toneel
groep van de Federatie van Socialistische
Toneelkringen in Amsterdam op bezoek
geweest. Deze groep gaf zaterdagavond in
„Marcanti" onder leiding van de regis
seur Joost Noydens een opvoering van
het Waalse toneelspel „De familie Bergè
re" door Charles Bertin, vertaald door
Charles Gilhuys.
De Belgische amateurs zijn ten stadhui-
ze ontvangen door mr. P. J. Mijksenaar,
die de gasten verwelkomde namens het ge
meentebestuur. De voorzitter van de
groep, de heer Albert van Camp, dankte
voor de ontvangst en wees op het belang
van deze culturele uitwisselingen. De Am
sterdamse toneelvereniging „Streven
naar kunst" zal later in het jaar een tegen
bezoek in Antwerpen afleggen en daarbij
„Herodes" van mr. Abel Herzberg opvoe
ren.
Zoals men zich zal herinneren werd de
reeks van zes uitwisselingsprogramma's
de vorige maand door de H.T.C. te
Brussel geopend.
De opstandige beweging op Borneo,
die reeds zeer actief is geweest op de
oostkust van het eiland (half Samarinda
is onlangs door leden van haar in de as
gelegd), heeft zich thans uitgebreid tot
Zuid-Borneo. Te Bandjarmasin is
door de plaatselijke autoriteiten een
aantal burgers en militairen gearresteerd,
na de ontdekking van een samenzwering
tegen het wettige gezag. Er zijn daarbij
documenten in beslag genomen die het
zegel van de tegenregering dragen.
Volgens een geheime zender van de op-
Het tienjarig bestaan van het lande
lijk comité voor de klederdrachtenver
zameling van Prinses Wilhelmina is
zaterdag gevierd met een samenkomst
in het Nederlands Openluchtmuseum
te Arnhem, in ivelks aula een défilé
van streekdrachten gehouden werd.
Provinciegewijs trokken de 134 deel
nemers door de zaal. De klederdrach
ten waren hoofdzakelijk uit de vorige
eeuw. Op de foto: een dame in Fries
costuum anno 1780 ineeen teder tête-a-
tête met een Groninger „bruiloftsom
roeper" uit het midden van de vorige
eeuw. Zijn taak bestond uit het aan
kondigen van de namen der gasten op
bruiloftsfeesten.
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
De Westberlijnse burgemeester Willy
Brandt heeft geklaagd over een „Berlijn-
moeheid", die hij heeft geconstateerd in
de Westduitse bondsrepubliek. Zijn op
merking slaat ongetwijfeld op het trage
verloop van de Oost-/Westduitse onder
handelingen over het scheepvaartverkeer
van West-Duitsland met West-Berlijn en
over de politieke onverschilligheid in
West-Duitsland voor het Westberlijnse pro
bleem.
Het scheepvaartverkeer met West-Ber
lijn staat tengevolge van de zware be
lastingmaatregelen van de Oostduitsers al
meer dan een week stil en dat komt neer
op een aanvoertekort aan kolen, levens
middelen en industriële grondstoffen van
35.000 ton. Ook deze week verwacht men
een dergelijke achterstand, welke met geen
tien goederentreinen is in te halen. Daar
bij komt dat het West-/Oostduitse overleg
pas in zijn beginstadium verkeert en ver
moedelijk weken in beslag zal nemen zon
der dat er iets zal gebeuren. Hierdoor
dreigt opnieuw het gevaar dat Wcst-Ber-
1 ijn op economisch gebied in een nood
toestand zal geraken. Brandt eist van de
regering te Bonn maatregelen om de po
sitie van West-Berlijn. dat als een eiland
met 2.5 miljoen inwoners in Oost-Duits-
land ligt, enigszins te verbeteren.
DJAKARTA (UP) De stafchef van het
Indonesische leger heeft vandaag bij
decreet een dienstplichtwet voor manne
lijke Indonesiërs tussen 18 en 40 jaar af
gekondigd. Het leger kan burgers oproe
pen voor burgerlijke of militaire dienst.
Schout-bij-nacht Subyakto, stafchef van
de Indonesische Marine, heeft vandaag te
Djakarta verklaard dat „buitenlandse
oorlogsschepen zich in de territoriale wa
teren van Indonesië ophouden en intimi
derend optreden". Dc nationaliteit van de
schepen kon, naar Subyakto verklaarde,
niet worden vastgesteld.
standelingen hebben vliegtuigen van de
tegenregering nabij Bandjarmasin een
vrachtschip van de Djakartaanse regering
tot zinken gebracht en twee andere sche
pen, die troepen van dé centrale regering
aan boord hadden, alsmede oorlogsmate-
rieel, beschadigd.
Inmiddels is zondag uit Djakarta het
2000 ton metende s.s. „Darvel" (van een
rederij te Singapore) naar Oost-Borneo
vertrokken om vandaar 350 Europese
vrouwen en kinderen naar Java te bren
gen. Deze vrouwen en kinderen zijn ge
zinsleden van employés van de Konink
lijke Shell. De „Darvel" wordt 22 mei te
Tarakan verwacht en te Balikpapan op
24 mei; de aankomst in Tandjong Priok,
volgens het vaarschema, is op 28 mei. Hef
schip vaart onder het Rode Kruis-embleem
en heeft bij duisternis een extra verlich
ting. De bt. ianning ontvangt voor deze
reis een extra toelage van twee maanden
salaris. (Ook de bemanningen van andere
schepen, die zaterdag uit Singapore naar
havens op Java zijn vertrokken, hebben
een gevarentoeslag gekregen, zo heeft de
Vakbond van Zeelieden te Singapore
medegedeeld).
Over de activiteiten in de lucht boven
Indonesië wordt overigens gemeld, dat
zondag een B. 25-bommenwerper van de
opstandelingen is neergehaald door lucht
doelgeschut toen hij een aanval deed op
het vliegveld van Ambon. Het hoofdkwar
tier van het leger in Djakarta voegt daar
aan toe, dat er bij deze actie aan de kant
van de regeringsstrijdkrachten geen
slachtoffers zijn gevallen.
Het weekblad „Berita Minggu" te Dja
karta heeft onthuld dat twee piloten van
de Garuda hebben getracht met een vlieg
tuig van die. maatschappij uit te wijken
naar door de rebellen beheerst gebied;
'het plan is echter voortijdig uitgelekt en
de twee piloten zijn in hun „Convair" ge
arresteerd toen zij op het punt stonden
te vertrekken.
Sumatra
Volgens het Indonesische persbureau
PIA is er sabotage gepleegd aan olie
installaties in Atjeh. Een olieleiding van
het boorterrein te Peureula naar de raffi
naderij van de staat te Langsa is vernield
en telefoonleidingen zijn beschadigd.
Een pommissie van onderzoek der cen
trale regering heeft vastgesteld, dat in de
vroegere rebellengebieden van Sumatra
„ernstige morele en materiële schade is
aangericht als gevolg van de heerschappij
van de rebellen".
De centrale regering heeft een politie
man, die de vorige maand de zijde van de
rebellen verliet, Kaharuddin Datuk Ran-
korjo Bassa, tot gouverneur van West-
Sumatra benoemd. In dit gebied onder
vindt het herstel van de administratieve
machinerie zeer veel moeilijkheden door
de afwezigheid van 90 percent van de
ambtenaren.
Op de Cauberg in Valkenburg is zon
dagmiddag het Limburgse herdenkings
monument voor gevallen verzetsstrijders
onthuld.
De voorzitter van de stichting herden
king van de gevallenen van het verzet in
Limburg 1940-1945 hield vervolgens een in
leidende toespraak, waarna mr. dr. F.
Houben commissaris der Koningin in de
provincie Limburg het monument onthul
de. Nadat het Nederlandse volkslied was
gespeeld, verrichtte mgr. dr. M. J. A. Hans-
sen, bisschop van Roermond, de inzege
ning.
Tenslotte werden kransen gelegd, onder
andere namens prinses Wilhelmina, de
provincie Limburg, de gemeente Valken
burg, de stichting en verscheidene kerk
genootschappen. Honderden meisjes brach
ten een bloemenhulde.
de
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
De West-Duitse regering heeft bij het
gerechtshof voor grondwetszaken te Karls
ruhe officieel haar aanklacht tegen het
Land Hamburg ingediend, wegens de door
de regering van deze stad op 8 juni aan
gekondigde volksstemming over de kern
bewapening van het Westduitse leger. De
minister van Binnenlandse Zaken. Schro
der, verklaarde dat ook tegen het Land
Hessen een aanklacht zal worden ingediend
daar ook de Hessische regering, die even
als die van Hamburg door socialisten wordt
beheerst, niet van plan is de volksstem
mingen te Darmstadt, Frankfort en Of
fenbach te verhinderen. Schroder wees er
op dat het Franse voorbeeld aantoont, dat
het staatsbestel in gevaar kan komen in
dien de parlementaire orde wordt ver
zwakt. Wat men in Hamburg en Hessen
van plan is, komt zijns inziens neer op een
verzwakking van het parlementaire stel
sel van West-Duitsland, nu de Bondsdag
het wetsontwerp voor de kernbewapening
van het leger op regelmatige wijze heeft
aanvaard.
De actie voor volksstemmingen is een
poging om beslissingen van het parlement
te ondergraven. Er is volgens minister
Schroder geen sprake van dat de rege-
nng-Adenauer, zoals de socialistische op
positie beweert, bang" is voor de'stëm des'
volks. Niet minder dar, vijf maal zal dit
jaar in onderscheiden Lander worden ge
stemd. waarbij ook het regeringsbeleid in
het geding komt.
Belangrijker dan welk bewapenings
vraagstuk acht Schroder het feit dat staat
en maatschappij gegrondvest moeten zijn
op een grondwettelijke orde. Met een ver
tegenwoordigende democratie, waarbij het
volk het parlement voor een bepaalde pe
riode heeft gekozen, is geen plebisciet te
rijmen. Daarbij komt, aldus Schroder, dat
Hamburg een volksstemming laat houden
over een zaak, die beleid van Bonn vormt
en niet van een Land, te weten de defensie
Meer dan 90°/n tegen
(DPA) In drie kleine Hessische ge
meenten is al een volksstemming gehouden
over het uitrusten van de, Westduitse
strijdkrachten met kernwapens, namelijk
in Niedershausen, Odersbach en Blessen-
bach. Van de stemgerechtigden sprak zich
91 tot 94 percent tegen kernbewapening uit.
De drie gemeenten tellen elk ongeveer 700
inwoners. De C.D.U. heeft daar bij de laat
ste bondsdagverkiezingen 20 tot 25 percent
van de stemmen gekregen. Van de inwo
ners is 35 tot 40 percent rooms-katholiek.
DUSSELDORP (UP) De secretaris
generaal van de Britse Labourpartij, Hugh
Gaitskell, heeft op een bijeenkomst in Dus-
seldorp verklaard dat kernbewapening van
de Bundeswehr moet worden uitgesteld tot
na de topconferentie. Gaitskell wees tevens
op het gevaar, dat vrijwel alle staten bin
nen tien jaar over kernwapens zullen be
schikken, en dat een kleine oorlog gemak
kelijk in een kernoorlog kan ontaarden.
Kalveren voor Kongo. Vanochtend is
een toestel van de Sabena van het vlieg
veld Meisbroek bij Brussel vertrokken met
een lading stamboekkalveren uit Fries
land naar Stanleyville in Belgisch Kongo.
Dit is waarschijnlijk de eerste keer dat
Fries zwartbont fokvee naar de Kongo
wordt uitgevoerd.
MOSKOU (Reuter) Professor Tsjebo-
tarev van de Academie van Wetenschap
pen te Leningrad schrijft in het tydschrift
„Sovjet-Rusland" dat de waarnemingen
van spoetnik III de Amerikaanse waar
nemingen hebben bevestigd volgens welke
de kosmische straling in de ruimte inten
siever is dan tot nog toe werd aange
nomen. Daarom zullen de geleerden eerst
moeten zoeken naar metalen die de mens
voor de inwerking van die straling kun
nen vry waren voordat de mens zich in de
ruimte kan wagen. Ook het probleem van
het terugkeren op aarde is nog niet opge
lost, aldus de professor.
(UP) De raket, welke de derde Rus
sische aardsatelliet. in haar baan rond de
aarde heeft gebracht, heeft thans een an
dere omloopbaan dan de Spoetnik. De
draagraket zal vandaag zeven minuten
voor de satelliet uitkomen, en iedere dag
deze tijdwinst vergroten. De baan van de
raket ligt lager dan die van de satelliet.
1-Iet instrumentarium in de satelliet
functioneert feilloos en de waarneemsta-
tions ontvangen de automatische uitzen
dingen uitstekend. Gisteren en vannacht
hebben optische waarneemposten in het
zuiden van de Sovjet-Unie satelliet en ra
ket beide gezien, aldus meldt „Tass".
De „Pravda" zegt vandaag in een hoofd
artikel over de ontwikkeling van de we
tenschap in China, dat „de Chinese weten
schap de technologie en de wetenschappe
lijke resultaten van de Sovjet-Unie be
studeert, met het doel in de nabije toe
komst een eigen spoetnik af te vuren".
Men verwacht dat Russische geleerden
de Chinezen hulp zullen bieden en met
hen zullen samenwerken om ook commu
nistisch China een plaats in de wereld
ruimte te geven.
WASHINGTON (UP) Generaal-ma-
joor Schriever, chef van de rakettenaf-
deling van de Amerikaanse luchtmacht,
heeft in een televisie-in terview verklaard,
dat de Verenigde Staten „op het gebied
van ballistische projectielen achterstaan
bij de Russen". Een kunstmaan zo zwaar
als de derde spoetnik kan Amerika op
zijn vroegst pas omstreeks het eind van
dit jaar lanceren. Hij acht het bewijs ge
leverd dat de Russen de besturingsorganen
hebben kunnen bouwen die voor een lange
vlucht in de ruimte nodig zijn.
Zestien mensen zijn om het leven ge
komen in een garage aan de Rue d'
Oslo te Parijs, toen een lekke benzine
tank tijdens herstelwerkzaamheden
tot ontploffing kwam. Het gebouw van
zes verdiepingen, waarin de garage ge
vestigd was, stortte door het geweld
van de explosie ineen. Auto's tuimelden
naar buiten. Er werden 35 mensen zo
ernstig gewond, dat zij in een zieken
huis moesten worden opgenomen. In
de Rue Coysevox, aan de achterzijde
van het gebouw, werden vrijwel alle
ruiten vernield. Deze foto geeft een in
druk van de ravage.
De heer N. Gijn uit Zaltbommel ver
leende in 's-Hertogenbosch met zijn brom
fiets geen voorrang aan een bestelauto
Hij werd aangereden en zo ernstig ge
wond, dat hij na aankomst in het Groot-
ziekengasthuis is overleden. Zijn elfjarig
zoontje, dat achter op de bromfiets zat,
moest met een zware hersenschudding in
het ziekenhuis worden opgenomen.
De vis van Bert
In een gesprek, dat in een alleenspraak
van mijn gastheer was veranderd, greep
ik onlangs naar het beproefde excuus om
er eens eventjes uit te zijn. Ik vroeg mij
een moment te mogen afzonderen en de
man beduidde mij omstandig het daartoe
bestemde vertrekje. De wetenschap, dat
ik straks weer zou neerzitten onder zijn
ode aan zichzelf en dat ik alleen maar ge
legenheid zou krijgen, daar uitdrukkingen
als tjonge, asjeblief en goeiemorge tus
sendoor te werpen, deed me in deze veilige
omslotenheid achter het haakje toch even
diep zuchten.
Ik bevond mij oog in oog met een ver
jaardagskalender, als om mij eraan te her
inneren, dat ook figuren als hij een nor
maal familieleven moeten leiden. Ik vroeg
mij af, of oom Nol (2 juli) hem zou mogen
en of mevrouw Langemeier (26 september
hem bij feestjes wel zou laten uitspreken.
En dan was daar de met rode inkt ge
schreven Roelinda. Ik probeerde me van
haar een voorstelling te maken en kwam
uit bij een nogal wilde nicht, die af en toe
de waardigheid van mijn gastheer opeens
kwam ondermijnen, maar mogelijk zeer
geliefd zou zijn bij diens echtgenote om
dat ze zo leuk met de kinderen ravotte.
Zo dacht ik mij Roelinda
Tenslotte viel mijn oog op „de goudvis
van Bert", wiens verjaardag nauwkeurig
op de dag van vandaag vermeld stond.
Een wankele kinderhand had het beestje
opgetekend. Ik vroeg mij oprecht af hoe
de vis het zou maken. De vraag hield mij
ook bezig in de huiskamer, gedurende het
vervolg van 's mans toespraak.
Bij het afscheid werd zijn zoontje nog
even aan mij voorgesteld. Het was Bert en
ik feliciteerde hem met de verjaardag van
zijn vis. „Roelinda liep hem doodge
maakt", zei Bert nors. Ik probeerde het te
verwerken, terwijl ik mijn jas aantrokIk
kon me dit eenvoudig niet voorstellen van
Roelinda. Maar terwijl mijn gastheer mij
uitliet trippelde een dikke kater, zich lij
zig uitrekkend, het halletje binnen. „Kom
derin Roelinda", hoorde ik nog juist zeg
gen.
Henk Biersteker
ADVERTENTIE
Doolstraat 39 - Haarlem - Tel. 15232
ALPHA PASTA WATERVERF
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Te Stuttgart begon gisteren het partij
congres van de Westduitse socialistische
partij. De openingsdag eindigde njet dc uit
voering van de „Göttinger Kantate", een
voor de S.P.D. geschreven koorwerk over
de oproep van achttien Göttingse hoog
leraren, op tekst van de dichter AVeissen-
born en mei muziek van de componiste
Aleide Moulijn. Deze gehele week zal ge
discussieerd worden over het nieuwe par
typrogram en tevens zal moeten blijken of,
zoals de geruchten willen, de invloed van
gematigden, zoals professor Carlo Schmid,
Erler, Zinn en Brandt, getaand is door de
rijzende macht van de orthodoxe groep en
het bezoldigde apparaat van partijfunctio
narissen. De tendens tot matiging is vooral
ook verzwakt door de zeer agressieve strijd
van de socialisten tegen de kern-bewape
ning van het Westduitse leger.
Het staat vast dat Ollenhauer weer tot
partijvoorziter zal worden gekozen. Naast
hem zullen, op gelijk niveau, twee plaats
vervangers komen. Men neemt aan dat de
Beier Von Knöringen, een gematigde, niet
zeer krachtige, S.P.D.'er, en de financiële
deskundige Schöttle, die gesteund wordt
door de partijfunctionarissen, naast Ollen
hauer, op de S.P.D.-troon zullen komen te
zetelen. Gematigden als Wehner, Schmid,
Brandt en anderen zouden op een zijspoor
gerangeerd zijn, niet in het minst omdat zij
er op uit waren het stelsel van bezoldigde
partijfunctionarissen af te schaffen. Zij
wilden jongere partijleden naar voren
schuiven. Deze gematigde groep geeft het
partijapparaat de schuld van de nederlaag
bij de verkiezingen in september, omdat de
partij, huns inziens, toen te weinig soepel-
WASHINGTON (Reuter) Ameri
kaanse deskundigen zijn er in geslaagd
een neuskegel van een jupiterraket, die de
rakètlading beschermen moet, door de
dampkring naar de aarde te laten terug
keren en uit de Atlantische Oceaan op te
vissen. De raket was van het proefterrein
van Cape Canaveral in Florida gelanceerd
en had de voorgenomen afstand van 2400
kilometer afgelegd.
(UP) Volgens een woordvoerder van
het Amerikaanse departement van De
fensie is dit de eerste keer, dat een neus
kegel van een volledig toegerust ballis
tisch projectiel na zijn terugkeer in de
dampkring van de aarde gevonden werd.
(ANP) De neuskegel was uitgerust
met een ballon, die automatisch werd op
geblazen toen de kegel in de oceaan viel.
Deze ballon had een doorsnede van vijftig
meter en was oranje en geel gekleurd om
duidelijk zichtbaar te zijn. Op de ballon
brandde een knipperlicht en een radiozen
der zond seinen uit die het opsporen verge
makkelijkten. Voorts verspreidde de neus
kegel in het water een speciale vloeistof,
die haaien op-een afstand hield omdat ge
bleken is dat het plastic waarvan de ke
gel gemaakt is, door haaien als een delica
tesse wordt genoten.
heid toonde bij de benadering van andere
kiezersgroepen dan de arbeiders.
De orthodoxen in de S.P.D. willen waar
schijnlijk proberen de partijlijn, die vol
gens vele afdelingen zo onduidelijk is op
tal van belangrijke punten, scherper te stel
len. Hun voorstellen komen weliswaar niet
neer op het stempelen van de naam Marx
op de grondstellingen van de partij, maar
wel op het leggen van de nadruk op de
strijd tegen het kapitalisme, waarmede de
grote bedrijven en hun bezitters in West-
Duitsland worden bedoeld.
De doelstelling van de orthodoxen houdt
in het in staatsbezit overgaan van de grote
bedrijven in de chemische, grondstoffen,
energie, bank en verzekeringssectoren. Hun
uitgangspunt is nog steeds het bestaan van
een klassenmaatschappij. Hun vijand is de
groep van leiders en bezitters van de mam-
moetbedrijven. Zij menen dat zij slechts
dan de kiezers kunnen meekrijgen wanneer
zij een duidelijk omschreven alternatief
voor het huidige sociaal-economische stel
sel van West-Duitsland kunnen bieden,
waarbij de orthodoxen er van uitgaan dat
men kiezersgroepen, die buiten de arbei
ders vallen, niet moet aantrekken door
concessies, maar door overtuigende denk
beelden. Wat zij wensen komt in feite neer
op een verstrakking van de socialistische
koers van de partij, niet op een soort door
braak naar een grote volkspartij.
Anti-atlantisch
In het zelfde vlak ligt de positie van de
partij, volgens hen, tegenover buitenlandse
problemen. Voor de orthodoxen bestaat
niet de keus tussen het Westen en het Oos
ten, omdat het Oosten communistisch en
het Westen huns inziens kapitalistisch is.
Zij willen een tussenpositie veroveren,
een soort derde machtspositie, socialistisch
van kleur. Zij distanciëren zich dan ook
van de Noordatlantische verdragsorgani
satie, die huns inziens veel te kapitalistisch
van structuur en uiterlijk is. Tegen deze
achtergrond wordt in de zeer strijdvaar
dige S.P.D. te Stuutgart om een nieuw
partij-programma, een nieuwe leiding en
een nieuwe koers op belangrijke gebieden,
als defensie en dergelijke, gestreden.
De belangstelling in West-Duitsland voor
dit congres is zeer groot. Men erkent alge
meen dat het voor het gehele land van be
lang is te weten, welke koers de grootste
oppositiepartij, die nu alles concentreert op
de kernbewapening, in de komende twee
jaren en vooral bij de komende Lander-
verkiezingen zal varen.
BONN (UP) De Westduitse minister
van Buitenlandse Zaken, Von Brentano,
zal begin juni een bezoek brengen aan
Nederland. Hij zal trachten, de ruim twee
jaar geleden begonnen onderhandelingen
tussen Nederland en West-Duitsland weer
op gang te brengen, zo heeft een woord
voerder van zijn ministerie in Bonn mede
gedeeld.
Deze onderhandelingen hebben betrek
king op grenscorrecties en de landaan
winning in het gebied van de Dollard. Zo
als bekend is, vreest de Westduitse re
gering dat dit project verzanding van de
haven van Emden tot gevolg zal hebben.