ZONDER
RENTE
^JPanda in het Wilde Westen
J
Waarschijnlijk zal lagere overheid in
'58 meer investeren dan vorig jaar
tK kerko
Kans op regen
;fuX£g
HAARLEMSE
KLEDING CENTRALE
Wereldnieuws
och ió het zo
Ogenblik
2
President Nederlandsche Bank
N.v. De Landbouwbank
Geen dividenduitkering
Raad van commissarissen
bij DRU afgetreden
KLEDING
TERMIJN
ïSJk
*f|350
Gang van zaken bij AIME
niet onbevredigend
Ontslagen aangevraagd
Lening Mariastichting
sterk overtekend
Onveranderd dividend
De Bijenkorf
Onzekere vooruitzichten bij
Nijverdal-Ten Cate n.v.
Jaarvergadering AKU
Onveranderd dividend
Furness' Scheepvaart
Coöp. Beleggingsfonds
voor Spaarbanken
Machinefabriek „Alkmaar"
vergroot arbeidsveld
Goudse kaarsenfabriek
honderd jaar
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
DONDERDAG 22 MEI 1958
Dr. M. W. Holtrop, president van de Nederlandsche Bank, heeft op het congres
van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten te Groningen gesproken over de
investeringen van de lagere overheid en de gemeentelijke zelfstandigheid. Het
probleem is het vinden van een niveau voor het totaal der gemeentelijke investerings
uitgaven, dat niet in strijd komt met de noodzakelijke handhaving van het
algemene economische en monetaire evenwicht in ons land; en in de tweede plaats
het kiezen van de middelen, waarmee dit niveau zal worden bereikt en gehandhaafd.
Wanneer de overheid de door haar begeerde investeringen doorzet, maar verzuimt
de daarvoor benodigde financieringsmiddelen aan de kapitaalmarkt te onttrekken
en deze aan anderen overlaat, die daarmee ook weer investeringen financieren, is zij
er de oorzaak van dat het economische en monetaire evenwicht wordt verbroken.
Hoe belangrijk de betrokken investeringen ook geacht moeten worden, toch zal
dan het oordeel moeten luiden, dat het die investeringen waren, welke niet met
kapitaalmarktmiddelen werden gefinancierd, die de draagkracht van de nationale
economie te boven gingen. De grens voor de aanvaardbare omvang der gemeentelijke
en alle andere investeringen ligt dus in haar financierbaarheid, en wel hetzij met
middelen ontleend aan het lopende bruto inkomen (belastingmiddelen), dan wel
met middelen ontleend aan de kapitaalmarkt.
De gestelde grondbeginselen geven nog
geen antwoord op de vraag, op welke wijze
nu de aanpassing tussen investeringen en
beroep op de kapitaalmarkt moet worden
tot stand gebracht. Mag het streven van de
lagere overheid er op gericht zijn haar be
roep op de kapitaalmarkt zonder meer in
overeenstemming te brengen met de om
vang van de door haar gewenste investe
ringen, of dient zij veeleer te trachten haar
investeringen aan te passen aan het be
schikbare kapitaalmarktaanbod? Uit een
oogpunt van strikt monetair evenwicht is
het betrekkelijk onverschillig, welk alter
natief wordt gekozen, maar uit een alge
meen welvaartsoogpunt kan de zaak heel
anders liggen. Hiermee rijst de vraag of
de wederzijdse aanpassing van investerin
gen en beroep op de kapitaalmarkt van de
lagere overheid moet worden bereikt door
ingrypen van de centrale overheid, dan wel
geheel kan worden overgelaten aan de vrye
markt.
Het regiem, waaronder wij in de jaren
na de oorlog hebben geleefd, hield naar de
aard van zijn financiële beginselen, een
heen en weer springen in tussen deze twee
uitersten. Dit regiem vond zijn uitdrukking
in het voorgeschreven rentegamma, dat
volkomen heeft gefaald als middel tot het
effectief beperken der investeringen van
de lagere overheid. Het verlenen van een
absolute voorrang aan het bedrijfsleven tot
beroep op de kapitaalmarkt, zodra een
zekere rentelimiet was overschreden, zou
trouwens de investeringen van de lagere
overheid aan zodanige scherpe schomme
lingen heben onderworpen, dat dit niet
draagbbaar zou zijn geweest. Er moest dus
wel een middel tot vermindering der span
ningen worden gevonden. Dat middel kon
niet anders zijn dan ofwel de opheffing van
het rentegamma, ofwel het verbreken van
de band tussen investeringen en beroep op
de kapitaalmarkt. De overheid koos het
laatste. Ware de eerste keuze gedaan en
ware in de zomer van 1956 het rentegam
ma voor lang lopende leningen tijdig aan
gepast of opgeheven, dan zou zonder twij
fel reeds toen de rentestand op de kapitaal
markt aanmerkelijk zijn gestegen. Hierdoor
zou tijdiger zowel op de woningbouw als
op de private investeringen een druk zijn
uitgeoefend en zou de schommeling van het
conjunctuurverloop zijn getemperd.
vesteringen leven, beantwoordt ten volle,
aldus de spreker, aan de door mij gestelde
monetaire beginselen: nieuwe investerin
gen mogen slechts worden ondernomen, in
dien daarvoor kapitaalmarktmiddelen be
schikbaar zijn. Het rentegamma is in feite
opgeheven. En daarvoor in de plaats is ge
steld het kapitaalmarktmonopolie van de
Bank voor Nederlandsche Gemeenten. Van
de zelfstandigheid der gemeenten is echter
weinig overgebleven, omdat alleen die in
vesteringen kunnen worden ondernomen,
die door hoger gezag worden goedgekeurd.
Dit systeem heeft aantrekkelijke kanten,
maar tegenover de voordelen staan ook
nadelen.
De concentratie van de vraag op de kapi
taalmarkt in de handen van één instelling
maakt, dat de markt minder intensief kan
worden uitgeput dan wanneer honderden
gemeenten bij hun relaties een beroep kun
nen doen op lokale offerbereidheid. En
ten slotte, is er voor een autonoom beleid
der gemeenten geen enkele ruimte. Op den
duur zal, naar het spreker voorkomt, dit
stelsel daarom niet kunnen worden ge
handhaafd. De vraag door welk stelsel het
dan zal moeten worden vervangen, is niet
aan de president van de centrale bank om
te beantwoorden. Indien de juiste finan
ciële grondbeginselen slechts worden in
acht genomen, is de keuze der middelen,
monetair gesproken, betrekkelijk onver
schillig.
Het is mogelijk dat de vrees voor on
matigheid van de zijde der gemeenten
overdreven is. Maar wij moeten toch onder
het oog zien, dat de grenzen die aan de
totale omvang der gemeentelijke investe
ringen zijn gesteld, tamelijk eng zijn. In de
jaren 1954 tot en met 1957 beliepen de di
recte en indirecte investeringsuitgaven van
de lagere overheid, exclusief de woning
bouw, tussen 3,0 en 3,8 percent van het
bruto nationale inkomen. Op basis van het
bruto inkomen van 1957 betekenen deze
percentages een bedrag aan bruto investe
ringen van tussen 1000 en 1250 miljoen.
Het ziet er naar uit, dat in 1958 eerder het
hogere dan het lagere bedrag door de la
gere overheid buiten de woningbouw zal
worden geïnvesteerd.
iv -• rTOOrv^rp/ r in nrA
Na uitvoerige discussies hebben aan
deelhouders in de Koninklijke Fabrieken
Diepenbrock en Reigers n.v. te Ulft in de
jaarvergadering met algemene stemmen
besloten niet tot dividenduitkering over te
gaan. Er was een dividend van 5 percent
voorgesteld (v.j. 10 percent), maar gezien
de liquiditeit van de onderneming, werd
besloten de netto winst over te boeken op
een „speciale rekening 1957". Aan het be
gin van de vergadering legde de voorzitter
van de raad van commissarissen een ver
klaring af, waarin medegedeeld werd dat
de raad en bloc aftrad. Een binnenkort te
houden algemene vergadering zal in de
ontstane vacatures moeten voorzien.
In de bij de aanvang van de druk bezoch
te vergadering afgelegde verklaring zei de
voorzitter, dat de raad van commissaris
sen er van op de hoogte was dat er weer
was met de gang van zaken. Nu er bij de
een groep aandeelhouders ontevreden
mindere gang van zaken terstond weer
een georganiseerde oppositie ontstaat", zo
zei de voorzitter, „hebben commissarissen
er genoeg van. Alle commissarissen zullen
aan het eind van deze vergadering als zo
danig aftreden en zijn niet bereid een
eventuele herbenoeming in overweging te
nemen".
Met algemene stemmen besloot de ver
gadering de netto winst ad. 449.985.47
over te boeken naar een „speciale reke
ning 1957". De gewijzigde balans en winst
en verliesrekening werden hierna goedge
keurd.
ADVERTENTIE
zonder prijsverhoging
op
3ansstraat 63
Kerkstraat 8 - Beverwijk
Betaling vanaf f 2.per week
Ruime keuze
Kostuums - Pantalons
Colberts - Regenjassen
Japonnen Mantels
Mantelkostuums
Regenmantels enz.
ADVERTENTIE
Op een vraag van aandeelhouders, hoe
het stond met de belangen van de n.v. Al
gemene Industriële Mineraal- en Erts
maatschappij „Aime-Amsterdam" in In
donesië, heeft het bestuur in de algemene
vergadering geantwoord, dat er in Indone
sië voor de n.v. geen ertswinning meer is
en ook de mangaanmijnen niet zijn gereha
biliteerd. De directie is er op zeer voldoen
de wijze in geslaagd het wegvallen van de
ze aanvoerbron te compenseren door zich
erts te verschaffen in andere landen. De
onderhandelingen over een op te richten
maatschappij in Egypte zijn sluimerend,
hoewel niet definitief afgebroken.
De gang van zaken in 1958 tot nog toe is
niet onbevredigend.
In Duitsland heeft AIME voor
dm. 390.000 een mangaanbedrijf overgeno
men, waardoor belangrijke invloed verkre
gen werd onder Duitse afnemers. De klei
ne onderneming in de Ver. Staten dient om
een voet aan de grond te krijgen bij bepaal
de transacties.
Voor veertig personen is door Verdugt,
Industrie- en Handelsonderneming te Tiel
ontslag aangevraagd. Dit houdt verband
met de sterk verminderde export van
mandflessen. Vooral de uitvoer naar oost-
Aziatische landen is belangrijk teruggelo
pen. Men verwacht in directiekringen,
dat de produktie enige maanden gestopt
zal moeten worden om de grote voorraad
flessen te kunnen ruimen.
De 5Vi percent lening van de Vereeni-
ging der Ziekenverpleegsters Francisca
nessen van de Mariastichting te Haarlem
is sterk overtekend.
Op de inschrijvingen moet een belang
rijke reductie worden toegepast. De le
ning was groot 1.800.000, waarvan reeds
300.000 op emissievoorwaarden was ge
plaatst.
Commissarissen en directie van de n.v.
Magazijn De Bijenkorf zullen aan de alge
méne véïgadéring "van aandeelhouders
voorstellen over het boekjaar 1957-1958 op
de gewone aandelen een dividend uit te
keren van 12 percent (onv.).
EEN „ogenblik" is in het dagelijks leven
wel zo'n beetje de kortste tijdspanne die
we ons kunnen indenken. Onze ogen zijn
geen fotolenzen die voortdurend op één
object zijn gericht, maar bewegen zich
voortdurend heen en weer, van het ene
punt dat wij willen waarnemen naar het
andere, en deze flitsende bewegingen vol
trekken zich uiterst snel. Bij de bewegin
gen van de ogen kunnen we drie mogelijk
heden onderscheiden. Als we
„turen", laten we de blik heen
en weer glijden, om het ver
wachte object direct bij zijn
verschijnen in het oog te heb
ben. Bij het „volgen" van een
voorwerp laten we de blik er
als het ware aan hangen,
''vaardoor de beweging van
het oog zeer gelijkmatig verloopt. Maar
het is ook mogelijk, dat we de blik heen
en weer laten springen om een object en
alles wat daarmee te maken heeft te kun
nen waarnemen en beoordelen. Dat ver
springen van het oog van het ene punt
naar het andere gaat, zoals gezegd uiterst
snel en het duurt werkelijk maar een
ogenblik, of het andere punt is al weer
bereikt. Toch is het de vraag, of bij de
tegenwoordige stand van de techniek een
„ogenblik" niet een beetje te lang gaat
duren. Om dat vast te stellen zijn de oog
bewegingen, die een piloot in de cockpit
van zijn vliegtuig moet maken om de ver
schillende instrumenten af te lezen, ter
dege onderzocht en ook gefilmd. Het bleek,
dat in normale gevallen één- tot twee-
tiende seconde voldoende was om de pi
loot een blik op een instrument te gun
nen. Maar bij de landing is altijd een wat
grotere zorgvuldigheid vereist, waardoor
afhankelijk van het type vliegtuig
vaak een driehoekvormige beweging van
de ogen noodzakelijk is. Hiervoor is uiter
aard meer tijd nodig, te weten drie- tot
vier-tiende seconde. Trouwens, die drie
hoekige beweging van de ogen is niet al
leen in de wereld van de luchtvaart be
kend, maar zij wordt ook herhaaldelijk
uitgevoerd door automobilis
ten, wanneer zij het dashbord
de verkeerstekens aan de
berm van de weg die zij rij
den gelijktijdi (maar dat
gaat niet!) in het oog wülen
houden. Ook in die gevallen
gaan er drie-tiende seconden
met dat „ogenblik" ver
loren. Rijdt de auto met een snel
heid van 100 km per uur, dan zijn
10 m afgelegd die de automobilist in het
geheel niet heeft gezien. Het vliegtuig dat
op de landingsbaan afstuift heeft in dat
zelfde ogenblik 20 of 30 m achter de rug,
zonder dat de piloot in staat is geweest die
afstand waar te nemen. Op zichzelf lijken
deze afstanden hoogst onbetekenend. We
moeten echter niet vergeten, dat van het
werkelijk „zien" van wat zich binnen die
afstand op de weg van het vliegtuig of van
de auto had kunnen afspelen, nog in het
geheel geen sprake is geweest. Gaan we
daarover spreken, dan worden de afstan
den van 10 of 30 m voor auto of vliegtuig
plotseling aanzienlijk groter.
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
(Nadruk verboden).
Thans gezond
Het regiem, waaronder wij op het ogen
blik ten aanzien van de gemeentelijke in-
Blykens de geconsolideerde verlies- en
winstrekening over 1957 heeft de exploi
tatiewinst, na afschrijvingen en interne
reserveringen en te betalen vennootschaps
belasting van de Koninklijke Textiel
fabrieken Nijverdal-Ten Cate n.v. te Al
melo 5.423.000 bedragen tegen eerste
halfjaar 1957 2.930.000. In verband met
de fusie worden geen vergelijkende cijfers
met 1956 gegeven. Interest uit baten en
deelnemingen bedroeg 541.000 180.000).
De door de ruiltransactie met de houders
van aandelen in de Koninklijke Stoom
weverij, te Nijverdal n.v. ontstane bank
kosten alsmede de registratierechten ten
gevolge van de plaatsgevonden kapitaals
uitbreidingen, in totaal 1.465.000 zijn ten
laste van de jaarresultaten geboekt.
In verband met de onzekere vooruit
zichten werd een bedrag van 3.000.000
afgezonderd ter vorming van een voor
ziening voor conjunctuurrisico's. Het
winstsaldo bedroeg 2.964.000 (eerste half
jaar 1957 ƒ3.110.000). Voorgesteld wordt
een dividend van 11 percent (v. j. werd
door de Koninklijke Stoomweverij te Nij
verdal en H. ten Cate Hzn. en Co, even
eens 11 percent uitgekeerd).
Het aandelenkapitaal bedraagt thans
34 miljoen (eerste halfjaar 1957 20 mil
joen). Tegenover een verminderde afzet in
Nederland staat een kleine stijging van de
exporten.
De recessie wordt voor de Nederlandse
katoenindustrie verergerd door het weg
vallen van de export naar Indonesië. Een
jaar geleden kon ternauwernood op tijd
aan de leveringsverplichtingen worden
voldaan, thans echter moet het werken in
short-time ernstig worden overwogen. De
directie waarschuwt voor een al te groot
optimisme en ziet 1958 als een moeilijk
jaar.
Voor de jaarvergadering van de AKU,
die geleid werd door dr. ir. T. S. G. J. M.
van Schaik, bestond grote belangstelling.
Op vragen van aandeelhouders antwoord
de de president-directeur, ir. A. J. Engel,
dat de kans bestaat op iets lagere ontwik-
kelings- en aanloopkosten van nieuwe pro-
dukten te kunnen ontwikkelen.
Het mag worden aangenomen dat de
produkten akulon, enkalon en terlenka
een gunstige invloed zullen hebben op de
winst en wel zodanig dat de lagere op
brengst van andere produkten daardoor
kan worden opgevangen. Akulon is lang
zaam maar zeker bezig zich in bepaalde
sectoren van de nylon-plasticmarkt een
zeer bijzondere plaats te veroveren.
De A.K.U. heeft van Duitse bankiers
het verzoek ontvangen haar aandelen te
introduceren op de Westduitse effecten
beurzen. Het bestuur ziet echter geen aan
leiding op dit verzoek thans in te gaan.
De inkomsten over 1957 van de n.v. De
Landbouwbank te Utrecht aan interest en
provisie, inclusief het onverdeelde saldo
van het vorige jaar, hebben bedragen
142.278 (v.j. 124.887;. Na afschrijvingen
resteert een winstsaldo ter verdeling van
50.149 38.957). Voorgesteld wordt een
dividend van 4 percent (3'/2 percent) over
een onveranderd aandelenkapitaal van
1.012.000. De stijging van de rente heeft
de resultaten gunstig beïnvloed. Vooral de
uitzettingen van de liquide middelen zijn
aan de interestrekening ten goede gekomen.
Blijkens het verslag van Furness' Scheep
vaart- en Agentuur Maatschappij n.v. te
Rotterdam over 1957 bedroegen de bedrijfs
winsten 1.319.124 (v.j. 1.245.914). De
ontvangen dividenden van de dochter
ondernemingen bleven iets ten achter en
waren 2.167.421 (v.j. 2.660.354). Aan
rente en dividenden werd getoucheerd
419.969 (v.j. 228.929). Na afschrijvingen,
reserveringen en dergelijke resteert een
saldo winst van 2.297.789 2.534.331).
Voorgesteld wordt een dividend van 25
percent (onv.), waarvan reeds 5 percent
interim werd betaalbaar gesteld. Het kapi
taal bleef 5.000.000.
De gezamenlijke winst van de afdelingen
lag iets hoger dan die over 1956. Over het
bedrijf in Antwerpen meldt het verslag,
dat de resultaten aldaar die van 1956 over
troffen. De n.v. Rotterdamsche Stuwadooor
Maatschappij kon een onveranderd divi
dend van 700.000 uitkeren na een af
schrijving van 100.000.
Het weer in ons land wordt beheerst
door een zuidwestelijke stroming van koe
le oceaanlucht, waarin het weer een wis
selvallig karakter heeft met opklaringen
en overdag enkele verspreid voorkomen
de buien. De temperaturen bereiken hier
in waarden, die enkele graden beneden
normaal zijn voor de tijd van het jaar.
In de luchtdrukverdeling zijn de afgelo
pen vierentwintig uur enkele belangrijke
wijzigingen opgetreden. De depressie bij
Schotland is verder in diepte afgenomen,
terwijl een storing, die gisteren nog bij
New Foundland lag in een versneld tempo
naar het zeegebied ten zuidwesten van Ier
land is getrokken. In Ierland zelf begon
bewolking in de hogere niveaus binnen te
drijven, wat met deze storing samenhangt.
De storing zal zich waarschijnlijk tot een
vrij actieve depressie ontwikkelen e^ het
weer bij ons morgen gaan beïnvloeden.
De wind draait naar zuidelijke richtingen
en later zal van het westen uit een regen
zone ons land bereiken. In eerste instan
tie komt er nog weinig verandering in de
temperaturen.
WEERR4PPORTEN
Vrijdag 23 mei
Zon op 4.36 uur, onder 20.38 uur.
Maan op 9.00 uur, onder uur.
Maanstanden
26 mei 5.38 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrijdag 23 mei
Hoog water 6.26 en 18.52 uur.
Laag water 2,02 en 14.23 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Temperaturen, buiten
te
oo
en binnenlandheden
i
morgen 7 uur.
Neerslag:
laatste 2*5
1 uur.
.s-g
c
5)
V
Den Helder
mist
z
8
0
Ypenburg
zwaar bew
zzw
10
0
Vlissingen
licht bew.
wzw
9
0
Eelde
halt bew.
zzw
7
0,5
Twente
licht bew.
z
9
0,4
De Bilt
geheel bew
zzw
8
0,1
Eindhoven
licht bew.
zzw
8
0,1
VIv. Z.-Limb
zwaar bew
z
9
0,1
Helsinki
geheel bew
z
13
0
Stockholm
onbewolkt
w
18
0
Oslo
licht bew.
zw
13
0,1
Kopenhagen
zwaar bew
wzw
14
0,1
Aberdeen
zwaar bew.
windst.
11
1
Londen
zwaar bew
zw
17
0
Amsterdam
geheel bew
zzw
14
0
Brussel
half bew.
wzw
16
0
Luxemburg
licht bew.
ono
14
3
Parijs
zwaar bew
zw
15
0
Bordeaux
onbewolkt
windst.
16
0
Grenoble
geheel bew. wnw
18
0,1
Nice
zwaar bew.
no
22
0
Berlijn
half bew.
n
20
4
Frankfort
mist
windst.
16
6
München
geheel bew
ono
24
10
Zürich
geheel bew. nnw
20
8
Genève
zwaar bew.
no
16
3
Locarno
regenbui
ono
25
0,1
Wenen
zwaar bew.
nw
27
0
Innsbruck
regen
O
28
11
Rome
onbewolkt
windst.
28
0
Ajaccio
zwaar bew.
windst.
21
0
Madrid
licht bew.
windst.
24
0
Mallorca
geheel bew. windst.
69. „Ik begrijp Jolliepop niet", dacht
Panda, door de straten hollend, „waarom
liet hij Billy de Buffel vrij? Hij zou me
helpen tegen de bandieten en nu laat hij
zelf de grootste bandiet los! Straks gaat
Billy natuurlijk weer de bank beroven".
Op dat ogenblik klonk er een wild rumoer
uit het café „Het Hoefijzer". „Op naar de
bank!" weerklonken kreten, „plunder de
kluizen!" „Daar heb je het al", dacht Pan
da, „Billy voert de bandieten aan voor een
nieuwe bankroof!" Maar het was heel
iemand anders, die aan het hoofd van een
woeste troep naar buiten stormde. „Jollie
pop!" riep Panda, voor de wild galopperen
de knecht opzij springend, „wat is er toch
met jou aan de hand?!" Maar Jolliepop
luisterde niet. „Jippie jippie joedelheeeü"
schalde zijn strijdkreet. „Op naar de
bank! Laat ons plunderen en dan het vuur
er in!" „Nee! Niet doen!" riep een wan
hopige stem, „niet mijn bank plunderen!!"
Het was Joris Goedbloed, die verwilderd
achter het woeste troepje naar buiten
snelde. Maar ver kwam hij niet, want ach
ter hem donk Billy de Buffel op, die hem
met forse hand in de kraag greep. Wacht
jij eens even", gromde de bandiet, „we
hebben nog samen iets af te rekenen!"
Voor de vergoeding van een zo hoog mo
gelijke rente aan de spaarders zijn de
spaarbanken aangewezen op een zo gun
stig mogelijk rendement van hun beleg
gingen. Het streven van de spaarbanken
is daarop voortdurend gericht, maar ui
teraard binnen de grenzen van een solied
beheer. Aangezien langzamerhand de ge
dachte veld won, dat het rendement der
liquide beleggingen door een concentratie
van de daarvoor beschikbare middelen zou
kunnen worden verhoogd, is dezer dagen
naar de Nederlandse Spaarbankbond
meldt door een aantal spaarbanken op
gericht het „Coöperatief Beleggingsfonds
voor Spaarbanken G.A.", dat gevestigd is
ten kantore van de Nederlandse Spaar
bankbond te Amersfoort.
Het bedrag van in 1957 binnengekomen
orders bij de Nederlandse Machinefabriek
„Alkmaar" n.v. verminderde met onge
veer dertig percent. De directie tracht door
het vervaardigen van nieuwe speciale ar
tikelen het arbeidsveld te vergroten. Daar
mede gaan grote speurwerkkoslen gepaard,
die in 1957 50.000 beliepen.
Het saldo-exploitatierekening bedroeg
1.084.234 911.712). Na onder andere af
schrijvingen ad 444.119 351.099) en be
lastingen ad 197.000 87.000) resteert
een saldo winst van 378.198 398.856),
waaruit een onveranderd dividend van 12
percent wordt voorgesteld.
De directie hoopt dat de overheid de in
dustrie zal steunen in haar streven straks
als gelijkwaardige partner in de Euro-
markt te verschijnen.
De n.v. Koninklijke Stearine-kaarsen-
fabriek „Gouda-Apollo" in Gouda gaat
deze week haar honderdjarig bestaan
vieren. Het is een feest dat heel Gouda
raakt. Want „de kaarsenfabriek", waar
over ieder nog gemoedelijk spreekt al gaat
er achter die^benaming een modern uitge
rust chemisch bedrijf schuil, is Gouda's
grootste nijverheid, maar ook Europa's
grootste stearine-industrie.
We willen maar zeggen, dat Gouda's
kaarsenfabriek geen halfdonkere loods is
waarin baardige mannetjes tuitkannetjes
met stearine leeggieten in kaarsenvormen
zoals in de jaren van „La fabrique Che-
vreul". waaruit deze fabriek in 1858 is ont
staan. De ontwikkeling van kaarsengiete
rij tot chemisch bedrijf, dat nog steeds
voor „candlelight by dinner" zorgt, maar
zijn bestaanszekerheid zou hebben verlo
ren, als het niet met zijn glycerine, oleïne
en stearine, de produkten verkregen door
vetsplitsing, de fabrikant was geworden
van grondstoffen voor een breed gamma
van industriële ondernemingen. Want dui
zendvoudig zijn de toepassingen van de
produkten van de kaarsenfabriek in de rub
berindustrie, de cosmetische, de cellophaan-
de kunstharsindustrie, de pharmaceutische
industrie om maar enige klanten van Gou
da's honderdjarige te noemen.
..Gouda-Apollo" ontstond in 1929 toen 't
Goudse bedrijf fuseerde met de kaarsenfa
briek „Apollo" te Schiedam.
Na de laatste-oorlog heeft de kaarsenfa
briek naar Amerikaans voorbeeld een
grondige vernieuwing en uitbreiding on
dergaan, waarbij voor 17,5 miljoen Werd
geïnvesteerd, zodat het vetsplitsingspro-
ces nu continu verloopt.
Het feest wordt gevierd met een recep
tie van commissarissen en directie in Rot
terdam. een samenkomst met het Goudse
gemeentebestuur in het (natuurlijk met
kaarsen verlichte) Goudse stadhuis, een
herdenkingsbijeenkomst en een perso
neelsfeest in de Haagse Dierentuin.
Aardig is, dat ook Philips n.v. de Goudse
honderdjarige zal komen huldigen. In
1892 plaatste de kaarsenfabriek namelijk
in Eindhoven een order van 300 gloeilam
pen en werd daarmee de eerste debiteur in
de boeken van dit bedrijf.
Sluiting bedrijf
Na gedurende 65 jaar in Rotterdam gevestigd
te zijn geweest heft de n.v. Esders' Kledingmaga
zijnen haar beide zaken in de Maasstad op. De
uitkomsten zijn van dien aard dat het voortzet
ten van het bedrijf niet verantwoord wordt ge
acht. Aan het gewestelijk arbeidsbureau is toe
stemming gevraagd voor het ontslag van het uit
ruim 150 personen bestaande personeel.
ADVERTENTIE
JOVANDA NYLONS
Operatic. Earl Attlee, de vroeger Britse
labourpremier zal vrijdag in een zie
kenhuis worden opgenomen voor een
herniaoperatie. Men verwacht dat hij
tien dagen in het ziekenhuis zal moeten
blijven.
Grote vergissing. Vice-president Nixon
heeft voor de nationale persclub te
Washington verklaard, dat het een
„grote vergissing" zou zijn de geweld
daden, waarmee hij in Latijns-Ameri-
ka is bejegend, uitsluitend aan commu
nisten toe te schrijven. „De communis
ten leidden de aanval, maar zij hadden
een groot aantal gewillige helpers," zo
zei hij.
Speurhond. Twee meisjes van negen en
vier jaar uit de Westduitse plaats We-
litsch zijn onder de prikkeldraadver
sperring tussen Oost- en West-Duits-
land gekropen om het gouden bruilofts
feest van hun grootouders te kunnen
bijwonen. De Oostduitse politie vond
hen, toen een speurhond hun spoor
volgde. De kinderen mochten nog een
paar uur blijven en werden toen door
de politie over de grens gebracht.
Invitatie. De van Cyprus verbannen
Grieks-orthodoxe aartsbisschop Maka-
rios is uitgenodigd de volgende maand
in Londen een conferentie van Angli
caanse bisschoppen en aartsbisschop
pen bij te wonen. Makarios, de leider
van de beweging voor aansluiting van
Cyprus bij Griekenland, zou de gast
zijn van de aartsbisschop van Canter
bury, dr. Geoffrey Fisher, die ook een
aantal andere hoogwaardigheidsbekle
ders van oosterse kerken zou hebben
uitgenodigd.
Totaal. In het Indische staalcentrum Jams-
hedpur is woensdag, na hevige onlus
ten, die gepaard gingen met plunde
ren en brandstichten een totaal uit
gaansverbod afgekondigd. De plaatse
lijke overheid heeft de hulp van het le
ger ingeroepen voor het handhaven
van de openbare orde. In de Tata-staal-
fabrieken de grootste van India
kwam het werk tot stilstand, nadat een
door communisten geleide langzaam-
aan-actie in de fabriek was ontaard in
een demonstratie van tienduizend men
sen waarbij een betoger om het leven
kwam en 75 personen, onder wie 62
agenten, werden gewond. De demon
stranten protesteerden tegen de arres
tatie van de leiders der langzaam-aan-
actie.
Abuis. President Urho Kekkonen van Fin
land wordt vandaag in Moskou ver
wacht. Abusievelijk meldden wij dat de
Finse president reeds in Moskou was
aangekomen.
Uitstekend. Koning Saoed van Saoedi-
Arabië, die vorige week in het zieken
huis van de Amerikaanse luchtmacht
te Dahran in Saoedi-Arabië werd op
genomen. was oververmoeid en had
rust nodig, aldus een medisch commu-
qué. De koning is geheel hersteld en
heeft een uitstekende gezondheid, zo
wordt gezegd.
Geld. In de woning van een Wener, die
kleermaker is geweest aan het keizer
lijk hof, is een zeer zeldzaam exem
plaar gevonden van een zeventiende-
.eeuwse bijbel, zo meldt het Weense
blad „Express". Een Amerikaanse uni
versiteit zou er honderdduizend dollar
voor hebben geboden, maar de eige
naar hoopt er nog meer geld voor te
kunnen krijgen.
Vasten. Acharya Bhansali, een volgeling
van Ghandi, heeft al vijftig dagen ge
vast „om de mensheid te behoeden
voor een atoomramp." Hij wil het 66
dagen volhouden, dan wat eten en ver
volgens voor hetzelfde doel opnieuw
vasten. Bhansali is al meer dan dertig
pond afgevallen. Tweemaal per dag
neemt hij een koud bad.
Spoorwegongeluk. Bij het spoorwegonge
luk ir India nabij het station van
Tsjamraraj, waar woensdag een snel
trein ontspoorde, zijn zeker 21 mensen
omgekomen en 44 gewond.
Tegen. De Philippijnse senaat heeft zich
eenstemmig uitgesproken tegen het op
slaan van raketten op Philippijns grond
gebied. Men ziet hierin een weigering
in beginsel om met de Verenigde Sta
ten te onderhandelen over de aanleg
van nieuwe Amerikaanse raketbases
op de Philippijnen op basis van een
nieuw Philippijns-Amerikaanse over
eenkomst voor wederzijdse verdedi
ging.
Via de maan. In de Verenigde Staten zijn
proeven genomen, die hebben aange
toond dat het mogelijk is televisie-uit
zendingen of radio-uitzendingen op ul
tra korte golf uit een bepaald wereld
deel op te vangen in een ander conti
nent met behulp van de maan. Het ob
servatorium in Bonn heeft met een
zeer sterke antenne signalen van het
observatorium te New Jersey opgevan
gen, die gericht werden op de maan.
