V&tkcuSe
Toeristen vluchtten te vroeg uit
het schouderophalend Parijs
Groen Co
Pro-westerse regering voor Japan
Vijftig jaar geleden
Van dag tot dag
Stoot m de rag
Stoot In de maag
BISCUITS
Philippijnen tegen
lanceerbases
Schrikbarendst aspect van de crisis zijn
de bange mannen in het Palais Bourbon
3
r
- die zijn heerlijk
Incident met Nederlandse
ambassade-auto bij Londen
Tragedie in Amersfoorts
gezin
,Enfoutisme
En toch
Op het scherp
EEN ONBERISPELIJK
OVERHEMD
Gp de
<~Praa.tótoel
FOTOGRAFEREN!
vraag AGFA films
Riskeer
niefsF
Parlementsverkiezingen in
België tussen 5 partijen
Slechts drie ervan hebben
overal kandidaten
Centrale Verwarming
Pow-R-Matic Oliebranders
Uit Haarlems Dagblad
van 23 mei 1908
VRIJDAG 23 MEI 1958
pe levering van Amerikaanse wapens
aan Djakarta „als eerste stap ter verbete
ring van de betrekkingen" moet op de Ne
derlandse regering wel een bijzonder
pijnlijke indruk maken, aangezien zij
volgens recente verklaringen van minis
ter Staf de mogelijkheid van een Indonesi
sche aanval op Nieuw-Guinea niet uitge
sloten acht.
De wapens, die Washington voor leve
ring aan Djakarta heeft vrijgegeven, be
staan uit gevechtsmiddelen voor politie-
en marechausseetroepen, aldus de medede
ling uit de mond der Amerikaanse woord
voerders. Of vliegtuigonderdelen kunnen
worden beschouwd als uitrusting voor de
politie, mag men betwijfelen en of
marechausseetroepen" identiek zijn met
de mobiele colonnes die zich specialise
ren in de jungle-oorlog en die indertijd gro
te ervaring hebben opgedaan in de strijd
tegen de Nederlandse troepen, valt ook
niet na te gaan.
Doch dat de geleverde en nog te leveren
wapens Djakarta de mogelijkheid geven
zich voor te bereiden op een nieuwe
krachtmeting met de Nederlanders, thans
om hei bezit van Nieuw-Guinea, kan voor
de Verenigde Staten toch allerminst ver
borgen zijn gebleven. En dat de Amerika
nen ten opzichte van de Nederlands-Indo
nesische kwesties een dubbele rol spelen, is
in het verleden ook meermalen duidelijk
gebleken.
In deze situatie wordt het wel een
vreemd bondgenootschap, dat Nederland
in Europa tot zulke enorme krachtsinspan
ningen verplicht, terwijl het in het Verre
Oosten moedwillig aan gevaarlijke drei
gingen wordt blootgesteld.
Nog altijd is de basis van het vertrou
wen, dat Nederland in zijn grote NAVO-
bondgenoten stelt, gelegen in de overwe
ging dat zij niet uitsluitend hun eigen,
doch het algemeen westelijk belang hoog
houden. Wanneer de houding van Ameri
ka in de Indonesische aangelegenheid zou
verraden dat die vertrouwensbasis niet
reëel is, zal de Nederlandse regering de
ruggegraat dienen te hebben om er de wèl
reële basis voor in de plaats te stellen bij
het bepalen van haar buitenlands beleid.
Wanneer wij vandaag plaatsruimte ver
lenen aan een brief van Russische zijde,
gericht aan het Nederlandse parlement,
handelend over het gevaar van een atoom
oorlog en de internationaal-politieke ont
wikkelingen die daarbij volgens Russische
zienswijze een rol spelen, doen wij dat in
de overweging dat de openbaarmaking van
de argumenten uit het andere kamp even
zeer een eis van goede voorlichting is als
een zo ruim mogelijke publikatie van wes
telijke opinies daarover.
Het is een van de meest kenmerkende
verschillen tussen een „volksdemocratisch"
regiem en een westers-democratisch staats
bestel, dat onze grondwettelijke persvrij
heid de mogelijkheid biedt om een veel
zijdige informatie te verstrekken over pro
blemen, die ieder mens ten zeerste aan
gaan. Wanneer wij door vrees of zwakheid
of door twijfel aan eigen overtuiging
de methoden van het Sovjet-Russische re
giem zouden navolgen en alles zouden ver
zwijgen en verstoppen wat niet in onze
kraam past, zouden wij al een zeer slecht
en onverantwoord gebruik van die pers
vrijheid maken. De publikatie van een Rus_
sisch betoog waarvan wij aannemen dat
het elementen bevat die voortkomen uit
het verlangen om misverstanden uit de weg
te ruimen is een gevolg van de vrijheid,
die het democratische staatsbestel zijn bur
gers verleent, om kennis te nemen van
alles wat hem helpen kan een eigen, ge
zonde, ongedwongen rtiening te vormen. De
westelijke democratie is in wezen onkwets
baar voor een stoot in de maag, ook al zou
die haar naar adem doen snakken.
Wanneer dit standpunt ook in de Sovjet-
Unie ingang zou kunnen vinden en het
communistische regiem zijn burgers de ge
legenheid zou geven, vrijuit kennis te
nemen van wat de mens in het westen
bezighoudt en beroert, zou de politieke
strijdvraag, die het onderwerp vormt van
de heden gepubliceerde Russische brief,
wellicht minder scherp en minder gecom
pliceerd kunnen worden gesteld. Zij zou
dan tenminste niet meer doen twijfelen
over het punt, dat in het Russische schrij
ven zo nadrukkelijk als overwegende factor
wordt aangeduid: namelijk, dat ook in het
westen het ontstaan van een hernieuwde
oorlogshaard binnen de Duitse grenzen
wordt verafschuwd en dat de les van de
Tweede Wereldoorlog zeer navrant in de
overtuiging der oudere generatie gebrand
is gebleven.
Dat het westen geen atoomoorlog wil en
dat het slechts de vrees voor nieuwe ge
welddaden en nieuwe onderdrukking is, die
bet westen naar de wapens heeft doen
grijpen al rusten die nog in een tot ver
dediging bereide hand is wellicht in de
Sovjet-Unie nog niet genoegzaam bekend.
Méér vrijheid van inlichting en méér toe
gang voor oprechte meningen uit het wes
ten zou dat misverstand kunnen ophel
deren. Vandaar, dat de openbaarmaking
van de Russische brief vergezeld mag gaan
van de hoop, dat de vrijheid van menings-
uiting als bereider van de weg des vredes
eerlang ook in het oosten als zodanig zal
worden herkend en erkend.
ADVERTENTIE
HET IS KWALITEIT c
TOKIO (UP) De Liberaal-Democra
tische Partij in Japan heeft de algemene
verkiezingen gewonnen en als gevolg daar
van zal de pro-westerse regering van pre
mier Noboesoeke Kisjii weer aan het be
wind komen. De leiders van de Liberaal-
Democratische Partij zijn van plan om de
nieuwe Diet ongeveer 10 juni bijeen te roe
pen om Kisjii weer tot premier te kiezen.
De Russische minister-president, Kroesj-
tsjef, heeft Japanse vakbondsleiders mee
gedeeld, dat Japan een doelwit voor kern
wapens kan worden zolang er buitenland-
LONDEN, (reuter) Naar aanleiding
van het feit dat de Nederlandse ambassa
deur in Londen niet had willen afzien van
de diplomatieke onschendbaarheid met
betrekking tot een auto van zijn ambassa
de, die betrokken was bij een ongeluk in de
buurt van Londen, waarbij een Brits on
derdaan om het leven kwam, heeft het La-
bour-parlementslid Albert Hunter de Brit
se minister van Binnenlandse Zaken ver
zocht om een onderzoek naar de regelingen
omtrent beroep op de diplomatieke on
schendbaarheid van automobilisten in En
geland.
De onderstaatssecretaris David Renton
antwoordde dat er op dit punt geen regelin
gen bestaan. De beginselen van diploma
tieke onschendbaarheid, aldus Renton, zijn
ook op overtredingen van toepassing en de
minister zag geen aanleiding voor een na
der onderzoek.
Hunter zei dat een inwoner van zijn kies
district kortgeleden was doodgereden door
een auto van de Nederlandse ambassade
die blijkbaar alleen tot taak had een brief
naar het vliegveld te brengen.
se militaire bases op zijn grondgebied
zijn, aldus meldt Reuter uit Tokio.
De voorzitter van de Algemene Raad
van Japanse Vakbonden, Haragoetsji, zegt
een brief van Kroesjtsjev te hebben ont
vangen in antwoord op een vraag over de
Russische politiek jegens Japan, indien
dit niet beschikt over kernwapens. Kroesj
tsjev belooft, dat Japan in het geval van
oorlog niet met kernwapens zal worden
aangevallen als er geen buitenlandse ba
ses in Japan meer zijn.
Uit Manilla meldt UP, dat de uit 24 le
den bestaande Philippijnse senaat een re
solutie heeft aangenomen tegen de vesti
ging van lanceerbases voor geleide pro
jectielen in het land.
Kort tevoren had senator Claro M. Rec
to verklaard, dat de vestiging van derge
lijke bases deel uitmaakt van een „knap
Amerikaans plan" om atoomaanvallen op
de Verenigde Staten te voorkomen.
De resolutie verbiedt het sluiten van
een overeenkomst over het opslaan van
atoombommen en de vestiging van lan-
ceerplaatsen voor kernwapens zonder
voorafgaande toestemming van het Con
gres.
In een woning aan de Pieter Jelles Troel-
stralaan in Amersfoort heeft, naar pas
thans gebleken is, de 68-jarige oud-bank
directeur A. S. dinsdagmiddag zijn 64-jari-
ge vrouw doodgeschoten en daarna zich
zelf met een pistoolschot van het leven be
roofd. De man leed al geruime tijd aan
een ongeneeslijke ziekte. Men veronder
stelt, dat zijn ziekte aanleiding is geweest
tot deze tragedie. Het echtpaar was kin
derloos.
ADVERTENTIE
(Van onze reisredacteur)
ers zwaai-
PARIJS. Lange rijen lichtbundels uit de koplampen van tegen.,6,.,g
den mij tegemoet over de glooiende donkere wegen van Noord-Frankrijk waar
langs ik naar Parijs reed. Die koplampen waren wit, in tegenstelling tot het
strikt voorgeschreven geel voor Franse auto's. Het leek een veeg teken.
De buitenlandse toeristen verlieten Parijs in mei, de heerlijkste maand, die de
Franse hoofdstad kent. En St. Germain des Prés., dat zich in deze tijd tot een
gonzende internationale kolonie behoort te verpoppen, was half leeg, hotelkamers,
die men anders weken van tevoren moet bespreken, te kust en te keur beschik
baar, de obers en de meisjes in de nachtclubs uit hun verveling opschrikkend
voor een eenzame boemelaar. Eén blik op de krantenkoppen „Burgeroorlog
dreigt" heeft het merendeel der toeristen verjaagd. Zij hebben hun koffers
gepakt en op hun auto's geladen en zijn langs de honderden rondlummelende
agenten op de Champs Elysées en de Place de la Concorde Parijs uitgereden
om elders vakantie te vieren.
Zij hadden, geloof ik, rustig kunnen
blyven. Want in het vaderland van de
barricade is nog geen steen uit het pla
veisel getrokken. Zeker zijn er dreigende
ogenblikken geweest, er hangt nog span
ning in de lucht, maar zij gaat eerder
zwaar van schouderophalende lusteloos
heid, dan van revolutionaire dadendrang.
Het lijkt alsof Parijs zijn krachten heeft
verstookt, de stad ligt oud en moe onder
een dunne kille voorjaarsregen, die langs
de verweerde grijze gevels druipt. En het
commentaar van de man-in-de-straat op
de gebeurtenissen, die over de toekomst van
de vierde republiek kunnen beslissen, is
voornamelijk: „Je m'en fous", hetgeen de
kortste en krachtigste manier is om te
zeggen: „Het kan mij hoegenaamd niet
schelen".
Het eerste hoorde ik het aan de Franse
grens. Ik vroeg de douanier of er nog
nieuws was. „Nieuws?" zei hij, niet be
grijpend. „Nieuws uit Parijs", verduide
lijkte ik. Het bleef hem duister waar ik
het over had. „Nieuws over de rebellie in
Algerije, nieuws over De Gaulle. Ik ben
journalist", preciseerde ik. Zijn rode ge
zicht onder kepi klaarde op. „Aha", zei
hij, „het interesseert u vanwege uw be
roep". Nu, ik als Fransman zeg u: „Je
m'en fous".
Zo bleef het onderweg, iedere ober,
iedere benzinepomphouder zei het: „Wij
hebben wel wat anders te doen, de poli
tiek in Parijs „On s'en fou". Zo is het in
Parijs goeddeels ook, het „enfoutisme"
want de slagzin van het na-oorlogse
Frankrijk, die een geesteshouding typeert,
is reeds als „-isme" gecatalogiseerd
blijft bewaard bij de schokkende gebeurte
nissen, die het zelf grotendeels heeft ge
schapen.
Er zijn op de dag van De Gaulles pers
conferentie wat korte stakingen geweest,
om de generaal te waarschuwen, dat de
arbeiders geen dictatuur zouden dulden.
Het waren slechts kleine groepjes, die
staakten, het ware vuur was er niet bij.
En wie vandaag naar het rode bastion, de
Renault-fabrieken in Boulogne-Billan-
court gaat, en na het werk met de arbei
ders in hun blauwe werkpakken baret
op en gauloise in het hoofd een glas
wijn aan de toonbank van het buurtcafé
drinkt, krijgt bepaald niet de indruk dat
zij straks de barricades zullen beklim
men. Niet dat het onmogelijk is, zij zeg
gen moe en humeurig, dat zij de „fascis
ten" nooit zullen toestaan de macht in
handen te nemen. Maar het klinkt niet
erg overtuigend, vooral niet als men op
precisering aandringt. Staken, ha, dat zal
wel gaan, vechten, nou, als het niet an
ders kan. En als men maar lang genoeg
doorpraat, komt het woord er wel weer
uit: „Je m'en fous".
De verslaggever op zoek naar zijn drei
gende burgeroorlog loopt de zolen van zijn
schoenen, zijn collegae van de Britse po
pulaire bladen hebben de moed opgegeven.
Zij zagen de vlammend-* koppen al op
doemen. Nu hangen zij verveeld op de
terrassen en vinden het ongerezen revo
lutionair baksel bepaald geen vakwerk
van Franse vechtersbazen.
En tóch, al moet men naar tastbare te
kenen zoeken, valt het allerminst te ont
kennen, dat er een zware, stille dreiging
over Frankrijk hangt, vol mogelijkheden
waarvan de ene nog akeliger is dan de an
dere en zo ingewikkeld, dat men ook haast
neiging krijgt tot de vlucht in het „enfou
tisme". Men doet dat niet, maar gaat in-
stede naar het brandpunt van de span
ningen, de Assemblée Nationale, het
Franse parlement. Het gebouw met zijn
klassieke pilaren, dat over de Seine en
de wijde Place de la Concorde naar zijn
tegenvoeter, de Madeleine-kerk, aan het
einde van de Rue Royale kijkt, staat in
de steigers. Het had een restauratie hard
nodig. De slotsom die zich na het bezoek
opdringt, dal niet het gebouw, maar het
parlement zelf een restauratie nog drin
gender van node heeft, is aan de gemakke
lijke kant, maar daarom niet minder on
weerstaanbaar.
Met de schuchtere eerbied, die de libe
rale democraat bij het binnentreden van
een parlement bevangt, neemt men het
theatraal decor van het Palais Bourbon
op de koop toe, de steil oplopende halve
cirkel van de afgevaardigden zet zich
voort, in de tribunes: opera-loges met veel
rood pluche, veel pilaren, veel gobelins.
De eenarmige voorzitter Le Troquer presi
deert in rok, aan het l.alijnse decorum is
voldaan. Maar wanneer het spel begint,
raakt men bevangen van een mateloze
schrik.
De communistische leider Jacques Du-
clos spreekt, een dikke man, wiens uiter
lijk even omvangrijk is als de ontzaglijke
huichelarij, waarmee hij aankondigt dat
zijn partij zal stemmen vóór het verlenen
van volmachten aan de regering-Pflimlin
in Algerije. Maar het even massaal seg
ment in de halve cirkel van de 140 com
munistische afgevaardigden applaudis
seert militant en schreeuwt de scheld
woorden van de straat naar de interrum
perende rechtervleugel aan de overkant,
waar mannen van kwaliteit als Pinay,
Reynaud en hun vrienden omringd zijn
door een vreemde verzameling aartscon
servatieven, door verbittering vergiftigde
middenstanders van Poujade en ex-Vichy-
fascisten. Dat is, voor het gemak van het
ogenblik, de parlementatee steunpilaar
van de Algerijnse „colons" en generaals,
alsmede van de generaal De Gaulle.
Samengeknepen tussen de blokken van
uiterst rechts en uiterst links, zit het seg
ment dat Frankryks hoop zou moeten zjjn:
de gematigde, maar versplinterde, demo
cratische partijen, christelijke, vrijzinnige
en sociaal-democraten. Hun positie in het
parlement symboliseert die van het res
tant der Franse parlementaire democratie.
Machteloos door onderlinge verdeeldheid,
samengedreven door de scheldwoorden en
dreigementen van de falanxen van links
en rechts, balanceert dat middelste seg
ment op het scherp van de snede. Het
maakt uw kleding volmaakter. Een
prettig zittende boord, die ook
prettig blijft zitten, draagt daartoe
bij. Wij presenteren een overhem
den-collectie waarin ook u het
overhemd naar uw smaak zult aan
treffen. Prijzen vanaf ƒ10.95.
SPECIAAL REGENKLEDING
maakt in deze zitting vooral een indruk
van dodelijke benauwdheid. De kleine
mannen hokken om de paar leiders van
formaat, de eerlijke Pflimlin, de gerouti
neerde Mollet, de Ijzige Mendès-France.
Het debat gaat alle perken te buiten:
op het ogenblik dat Frankrijk wankelt,
scheldt 'men "elkaar voor schoft en moor
denaar, licht men elkaar beentje met pro
cedure-kwesties. twistend geschreeuw
maakt de meeste sprekers onverstaan
baar. President Le Troquer moet met ge
hamer en het gelui van een soort scheeps-
bel een geringe mate van stilte teweeg
brengen. De rechterzijde probeert met een
doorzichtige derderangs-manoeuvre het
parlement tot een geïmpliceerde lofuiting
aan de rebellerende generaals in Algerije
te brengen.
Een socialistische motie brengt tenslotte
het reddend compromis: een parlementair
eerbewijs aan het ganse Franse leger,
maar in de staart van die motie schuilt
een abjecte smeekbode aan het leger om
zich alsjeblieft netjes en legaal te ge
dragen. De Assemblée is opgelucht, men
staat op, applaudisseert en glimlacht.
De toeschouwer staart ontzet naar
deze bange mannen. Hij heeft het
schrikbarendste aspect van de Fran
se crisis gezien. De narlementaire
correspondenten, die aan het schouwspel
gewend zijn geraakt, vinden het een be
trekkelijk kalme zitting. De routiniers zeg
gen dat ook deze crisis \.el weer opgelost
zal worden. De volgende zal pas erger zijn.
Men wandelt verbijsterd naar buiten de
mooiste stad van Europa in.
Op de Assemblée wappert de Franse
vlag.
En over de tricolore zakt de avond.
De Amerikaanse legerorder, waarin de
militairen ontraden werd Parijs te be
zoeken, is ingetrokken. De order werd
zaterdag uitgevaardigd.
V roeier
Nog maar nauwelijks een week en het is
gemeenteraadsverkiezing maar onze ge
meente is te groot om daar helemaal op
gewonden van te raken. Bij mij vroeger in
dat kleine stadje was dat heel anders,
daar waren wij zes of acht weken voor
de grote dag al helemaal mee bezig.
Trouwens, daar kenden wij ze allemaal.
Alle kandidaten. Persoonlijk. De advocaat,
de bakker, de visboer, de dokter, alle win
keliers, de fabrikant, de notarisklerk. Er
was al wel evenredige vertegenwoordiging
en zij waren allemaal wel al netjes inge
deeld in partijen maar wij keken er hen
toch nog helemaal persoonlijk op aan. Er
waren trouwens altijd wel lijsten die wel
een mooie partijnaam voerden, maar die
toch helemaal persoonlijk waren. De bak
ker had het maar Middenstandspartij ge
noemd en de notarisklerk Onafhankelijke
Partij en er was een Winkelierspartij en
een Bond van Onafhankelijke Middenstan
ders, maar iedereen wist dat die partijen
geen partijen waren maar dat zij alleen
bestonden om Van der Sluis en De Wit en
Doorman in de gemeenteraad te brengen
en dat was nu juist het aardige. Niet zo
zeer principieel en politiek als v)el per
soonlijk en het ivas een goed ding voor de
Bond van Onafhankelijke Middenstanders
dat Van der Sluis de midvoor van het
eerste elftal van onze enige eersteklasclub
was.
Dat heeft er tegenwoordig bij ons niets
meer mee te maken. Er staat niemand op
een van de lijsten omdat hij zo goed voet
ballen kan. Het is allemaal veel princi
piëler geworden.
Mijn stadje lag in het zuiden, beneden
de Moerdijk, en de socialisten konden geen
zaaltjes huren. Wie toen de mogelijkheid
zou hebben geopperd dat monseigneur No-
lens met Pieter Jelles Troelstra in één re
gering zou zitten, zou als een misdadige
gek worden beschouiod en communisten
waren er nog niet. Wel Wijnkoop en Van
Ravesteijn in de Kamer, maar dat was
helemaal in Den Haag. Bij óns in de ge
meenteraad kón dat niet. Die ene socialist
was al schande genoeg voor de stad. Op
weg naar school moest ik altijd langs zijn
winkeltje. Ik vond dat maar griezelig.
Maar maanden tevoren was de hele stad
al vol van de grote dag. Het waren span
nende, drukke en opgewonden weken. Als
gymnasiasten bezochten wij alle vergade
ringen en beluisterden wij alle kandidaten,
al hadden wij nog lang geen stemrecht.
Er gebeurden allerlei heerlijk-opwinden
de dingen en ik herinner mij nog de ge
weldige verwarring toen jonkheer De
Jonge voor de socialisten kwam spreken.
Hij had een zwarte baard en niemand be
greep hoe het kon.
Als ik er aan terug denk geloof ik stel
lig dat het toen aardiger was dan nu.
Vooral toen de visboer er met twee kor
nuiten in kwam.
Zó iets opwindends gebeurt niet meer.
Elia-s
ADVERTENTIE
Een kijkje, in de Assemblée Nationale,
waarin onze reisredacteur de schrik
om het hart sloeg. Deze foto werd ge
maakt in januari 19.16, toen (wijlen) de
communist Marcel Cachin, als oudste
lid, de eerste vergadering na de ver
kiezingen presideerde. De regerings-
bank is leeg en de president van de
Nationale Vergadering, André Le
Toquer, is nog niet herkozen.
BRUSSEL, (Belga) Voor de verkie
zingen die op 1 juni in België zullen worden
gehouden voor de kamer van volksverte
genwoordiging en de senaat, hebben vijf
partijen lijsten ingediend: de sociaal-de
mocraten, de christelijke volkspartij, de
liberalen, de Vlaamse unie en de commu
nisten. Alleen de eerste drie partijen heb
ben overal kandidaten gesteld. De socia
listen en liberalen, de huidige regerings
coalitie, komen in de provincies Limburg
en Luxemburg met een gemeenschappelij
ke lijst uit.
Volgens de Belgische grondwet wordt de
Kamer om de vier jaar in haar geheel
rechtstreeks gekozen. De leden van de Se
naat worden deels in getrapte verkiezin
gen gekozen. Er zijn bijna zes miljoen
kiesgerechtigden, onder wie bijna driehon
derdduizend meer vrouwen dan mannen.
De Kamer bestaat thans uit 96 rooms-ka-
tholieken, 86 socialisten, 25 liberalen, vier
communisten en één lid van de Vlaamse
unie.
ADVERTENTIE
BLOEMENDAAL
TELEFOON 54855
Op Goeden Vrijdag en de twee
Paaschdagen heeft de Engelsche politie
op den weg van Londen naar Brighton
zich verdekt opgesteld om na te gaan
hoeveel automobielen harder reden dan
de wet toelaat, dit is harder dan 32 km
in het uur. Op Goeden Vrijdag reden
er van de 152 auto's 47 meer dan 32 km,
maar gedagvaard werden alleen de be
stuurders van auto's, die meer dan
40 km in 't uur reden. Dat waren er
23 van de 47. De snelheid werd gemeten
ov«r een afstand van 21 km.
