AAN DE DWAZE BEVLIEGING VAN
EEN VLAAMSE PECHVOGEL
IN DELFT WORDT PIONIERSWERK GEDAAN
DANKTE HAARLEM IN 1779
EEN EIGEN
OPERAGEBOUW A
DE BELIJDENIS VAN HET KWAAD
qualyk bewaarde
O G T E R,
DESERT E UR,
Nederlandse opgravingen
in Rome voltooid
Litteraire
Kanttekeningen
ss te Iaten sIaan-j --
Erbij
SCHOUWBURG
Merkwaardige roman van Jan Walravens
(Vervolg van pagina 4)
ZATERDAG 31 MEI 1958
PAGINA VIJF
Word bekend gemaakt dat de Loge», Bak en Gtaodery,
zullen blyeen op de tegensuroordige Pryi, dog zal
de Scheliings-Plaats van geen gebruyk zyn
OP MAANDAG
Den 11Ma)1771,
Zal
Tm voordeelt van bel
Weez-en Oudemannenhuis,
Op den
IN DE NEDERDUITSCHE TAALE
VERTOOND WORDEN
OPERA 'n een Deel
Het Muficq door den Heerc D U N Y.
En ni het zelve
CROOTE OPERA >n drie Deeleo
Het Muficq door den Heere MONS1N1
Ten 6 uur en prifji op bel Tconeel.
T« Aofleldiro, hy liAAK DUIM. opJeoCingel. toifeheode WifQMtfTKfH,
*n dr One-KoatogAriat.
Neyts aan het decoratief van zijn voorstel
lingen veel zorg besteedde. Elders is er
sprake van een „nieuwe transparante*(sic)
decoratie" (voorstellende een toverpaleis)
alsook van „een Italiaansche straat". Toen
deze voor 't eerst gezien werd werd zij
met applaus begroet. Vast staat dat de
Vlaamse Opera in Amsterdam het publiek
trok en dat zij voor het plaatselijk toneel
een geduchte concurrentie betekende, wat
blijkt uit een protestbrief van een Amster
dammer, die schreef dat „de vreemde
bende de neering zoodanig naar zich trok,
dat er toen de Nederlandsche acteurs be
gonnen te spelen, bijna geen volk kwam".
HAARLEM heeft een eeuw
lang van 1779 tot 1879
buiten het Grote Houthek, dus
op het Plein, een houten
schouwburg gehad, die daar
onder de weidse titel „Opera
huis" gesticht was. De om
standigheden die tot het op
richten van dit gebouw aan
leiding gaven vormen een
belangwekkend verhaal.
Met enige plechtigheid is door het Ne
derlands Comité voor Ou heidkunde het
Mithras-heiligdom onder de kerk van
Santa Prisca overgedragen aan de stad
"lome.
Wat eerst niet anders leek dan een
Mithrasheiligdom, zoals er in Rome reeds
ongeveer honderd gevonden zijn, bleek
naarmate de opgravingen vorderden
het centrale heiligdom van die interessan
te mysteriedienst te zijn voor het ganse
Romeinse rijk. Het werd omstreeks het
jaar 200 na Christus ingericht in enkele
gelijkvloerse vertrekken van een voor
naam woonhuis, dat waarschijnlijk eerder
het particuliere verblijf is geweest van kei
zer Trajanus. Bij de opgravingen is een
dubbele laag wandschilderingen aange
troffen. Deze zijn van grote betekenis,
vooral omdat zij 21 versregels bevatten
beginregels van gewijde hymnen) dié
>ns wat meer leren over die zo weinig be-
cende godsdienst, die., de grootste „con
current" van het opkomend Christendom
is geweest. Totnogtoe waren er slechts
drie woorden Mithrastekst bekend.
Het decor, waarin gespeeld werd toen de
brand in de Amsterdamse Schouwburg uit-
brak. Op de andere afbeelding ziet men
hoe de vlammen opstegen boven het
toneel van de ramp.
NEYT'S GEZELSCHAP is helaas direct
betrokken geweest bij de brand, die op 11
mei 1772 de Amsterdamse Schouwburg
aan de Keizersgracht verwoestte. Op zater
dag 9 mei was Neyts, na afloop van het w biizonder betreürens- was en bleef voor de ..Vlaamse Operisten"
toneelseizoen, met zijn jaarlijkse opera- at de ie.mp mjzoiider betreürens verboden terrein Het werd dus weer maar
campagne begonnen. De maandag daarop dan' achttien^veSoolde liiken zwerven en spelen in de kermistent.
stond op zijn programma de nieuwe succes- S-TflS DE TWEEDE roman van Jan Walravens, van blinde vergeldingsdrift. Sinds hij zes
opera „De Deserteur" van Monsim (Parijs waren ook de stoffelijke resten EINDELIJK KWAM NEYTS op het idee te die - nadat het manuscript met de Leo J. tig jaar oud nu. voorlopig op vrije voeten
1769) voorafgegaan voor „De qualijck be- rb« koshSie? van het^ooeSgezelsch® Haarlem buiten de Grote Houtpoort een Krijn-prijs was bekroond - onder de titel is gesteld, heef hij met een demonische
waarde Dogter" („La fille mal gardée") van de kostumiei van het operagezelschap. theater bouwen Zijn zogenaamd „Ope- „Negatief bij A. Manteau te Brussel ver- weloverwógenheid een vierdaagrvernS
van Duni (1758). HET WAS BEGRIJPELIJK dat heel Am- rahuis" kwam in 1779 klaar. Deze vestiging scheen, roept een aantal vragen op, waar- tigingsplan" opgesteld, een soort celebra-
Neyts had, om in het eerste bedrijf van sterdam treurde over het verlies van zijn heeft Haarlem toen een operaseizoentje van de beantwoording beslissend is voor tie van het slechte zoals men anders het
ciwns 17RH werri Hp Am5fprHamCP "De Deserteur" eGn sterke verlichting te schouwburg. Maar nu kwamen ook onver- verschaft. Ik zeg „seizoentje" omdat Neyts de waardering van dit merkwaardige boek. goede en heilige eert. Esneux heeft aan
h tc ht h t krijgen, het aantal kaarsen in de licht- holen de reacties los van de tegenstanders het op het Plein niet lang kon bolwerken. Verwonderlijk is dat niet. Walravens be- de in zijn oog tot nul gereduceerde levens-
Schouwburg aan oe Keizersgracht in het kokers tussen de schermen laten verdub- van de opera. En Neyts was de zondebok. Haarlem was voor zijn troep niet rendabel hoort immers, al zou hij naar leef- waarden het vertrouwen nnpptppH hii op
beIen' de tweede akte die in een ge- De Hollandse rijmlust heeft zich toen genoeg. Nog hetzelfde jaar 1779 sloeg de lijd tot de al wat oudere generatie looft aan God noch S^KnllrfdeLo^h
np7P ondernemende theaterdii^cteur had ^ngemsdecor speelde, had men de bran- gespuid in een bijna niet te overziene ondernemende operadirecteur zijn tent op gerekend moeten worden, tot de Vlaamse recht, aan humaniteit noch staatsrechte-
üez i u j dende kaarsen met blikken schuiven afge- stroom van schotschriften en klaagliederen, te Buiksloot, dus onder de rook van avant-garde. In woord en geschrift heeft liike orde hii eelonft allppn nno aan hot
in 1/56 een operagezelschap gevormd, s]0ten. Zonder dat de machinisten het had- Scheurleer spreekt in zijn „Het muziek- Amsterdam, terplaatse waar reeds in hij de noodzaak van de modernistische kwaad aan de vernietiging van wat er
waarmee niet zonder succes voorstellingen den kunnen rrrerken, Was het kaarsvet ge- leven te Amsterdam" over vier boekdelen vroeger jaren een uit de hoofdstad ver- poëzie bepleit. Voor hem en zijn geestver- nog tussen hem en het kwaa'd instant om
gegeven werden te Brugge, Gent, Brussel, smoiten en aan het branden geraakt. Als pamfletten. Op een enkele uitzondering na, jaagde operatroep een toevluchtsoord wanten ligt de wereld ,het mens-zijn in —zo zou men het kunnen noemen de
Mechelen en elders in het Vlaamse land. een iopend vuur bereikte het de schermen aldus de Haagse musicoloog en verzame- zocht. Maar dit middel om het Amster- deze wereld, „aan scherven". Overgeleverde Duivel de volle kans te geven T-Tii wil
Het repertoire bestond uit de nieuwste en weidra stond het toneel en daarna ook laar, kan men het lezen van dit dicht en damse operapubliek buiten de stadsgrens normen - zedelijke, esthetische, geestelijke, niet alleen neen zéggen hii wil in de meest
Franse komische opera_s van Pergolesi, het hele gebouw in lichtelaaie. In korte ondicht een strafoefening noemen. Het te lokken, schijnt evenmin geslaagd te maatschappelijke en religieuze - gelden volstrekte zin neen^dóén en daarmee ziin
Grebry, Monsigny^ Philidor,_£rasec^Dum, tijd was de schouwburg een smeulende gerijmd is ontzettend en de geest, die er zijn als het Haarlems avontuur buiten het niet meer. Een chaotisch tijdsbestek heeft negativisme tot een positieve „levenshou-
„Heerenhek". ze achterhaald en teniet gedaan. Wat de ding" verheffen.
Het liep met Neyts' onderneming op jonge dichter te doen staat is het verken- Zijn daden zijn afschuwelijk, zijn ge-
een eind. In 1780 ontbond de operadirecteur nen van nieuw levensterrein en - daarmee dachten, deze belijdenis van het slechte
zijn troep. Hij verliet het land om zich te ten nauwste verbonden - een zich onver- afschrikwekkend, waarbij men zich steeds
Mechelen te vestigen. Pogingen om daar
opnieuw operavoorstellingen te geven
Martini enzovoorts. De stukken werden
in „Nederlandsche" vertaling uitgevoerd,
waarvoor Neyts zich heel wat werk ge
troostte. Ongeveer vijftig libretto's, die
zijn naam als vertaler dragen, zijn bewaard
gebleven en getuigen van zijn noeste vlijt,
meer dan van zijn taalkundige ontwikke
ling. Zijn operatoneel zal wel hoofdzakelijk
in een kermistent opgeslagen geweest zijn,
ook wanneer hij boven de Moerdijk zijn
geluk ging beproeven. Maar toen Neyts
eenmaal in Amsterdam vaste voet ge
kregen had namelijk door toestemming
om zijn vertoningen in de Schouwburg te
geven werd het ernst met zijn onder
neming. Het uitgaande publiek stoorde
zich blijkbaar niet aan het brabbeltaaltje
van zijn libretto's. Het was verzot op
opera's en gunde hem de bijval, die hij
wellicht meer door muzikale dan litteraire
eigenschappen verdiende. Een kunstkritiek-
die ons daarover positieve gegevens zou
kunnen verstrekken, bestond destijds niet.
Er waren ook geen programma's die de
namen van dirigent, regisseur of leden van
het gezelschap vermeldden. Alleen weten
wij uit een brief, waarin verscheidene
acteurs geprezen werden, dat de vrouw van
Neyts een der voornaamste krachten van
het gezelschap was. Zij werd getypeerd als
„een wijf dat er tamelijk smaakelijk uit
zag". En verder kunnen wij uit die par
ticuliere correspondentie opmaken dat
voor ogen moet houden dat Esneux een
symbool is en wel van het menselijk
kwaad in zijn volmaakte manifestatie, zo
goed als zijn tegenspeler Felix de functie
verviilt van het innerlijk verzet tegen den
boze. Om aan deze symbolische toespit
sing van de „actuele situatie" alle moge
lijke kracht der overtuiging bij te zetten
heeft Walravens zich bediend van een
en een compositievorm, die,
dat cijfer schijnt in vergelijking met
andere universiteiten en hogescholen nog
Straushuis aan de Oude Delft, dat de naam aa" de laga ka:ta
draagt van een rijke Amerikaan die uit tljd de neigin« heeft langer te woi den en teekeningen" schreef: „Heb ik immermeer tempel afgebroken,
dankbaarheid voor wat Nederlandse stu- ook meern/-i!le,re"' mijn leeven aanmerkingen op onze Natie
toten tijdens de besetting voor hun g»™ gemnakt, het is in dien tijd geweest". En
hadden niet het gewenste succes. Toen
begon hij een handel in wijnen en hout.
Doch zijn passie voor het zangtoneel liet
hem niet met rust. Weldra werd hij
factor van de oude rederijkerskamer „De
Pioen" en wist hij deze om te vormen
tot een gezelschap dat zich „Nieuwe NedeK neeit wairav(
duitsche Opera" noemde. Na zeven schrokken confronteren met de realiteit, '<"r/dU
maanden, waarin echt zangspelen vertoond zoals deze zich, van alle schijn ontdaan, h t onmiddellijker dan de
werden, werd ook deze zaak ontbonden, voordoet aan de jonge mens die het geloof conventionele Verteltrant 1doordrink tot de
Hiermede ging de in 1488 «estichte aan traditionele waarden heeft verloren. enuoneie verteltrant doordnngt tot de
U1WC, ue a*°ö sesucnie innerlijke ervarmgszone van de lezer.
Wevfc" hemneiinöpe^ieeTrirWiWenS 1°01 Het was dus te verwachten dat Walra- Rijkelijk maakt hij, de rationele en psy-
-hend en etn dnndf/nnnil vens voor de uitdrukking van deze „ge- chische logica opzij zettend, gebruik van
\tJTc h Q n doodvonnis getekend had. engageerde" gewaarwordingen niet de het (°P ziJn beurt alweer traditioneel ge-
i y ie wegens politieke zaken de wijk vorm zou kjezen van de gangbare roman worden) expressiemiddel der associatie-
sTneTin Ia7n94n3 Boulogne- Hij noemde zijn boek dagn ,eln ve gedachten, discontinue zelfgesprek-
tie", waarmee hij allicht iets anders be- ken en uit het onderbewustzijn opwellende
,.TrrTTC;Q„-T CT.,m doelde dan dat elke roman, al dan niet wensdromen, die met elkaar dan de chaos
r>i /u i i Haarlem op het experimenteel, het werk is van de fanta- moeten suggereren. Daar is op zichzelf
lein (hoek Tempeliersstraat) de houten sie „frictie" heeft voor hem, dunkt me, niets te8en en alleen dan iets vóór, als
schouwburgzaal, die door de „Vlaamse zowei een nagatieve als eer. positieve daarmee inderdaad een sensatie wordt ge-
Openst m een vlaag van overmoed was strekking: ze beeldt geen realiteit uit, wekt- die door de traditionele roman niet
gesticht, maar die hem weinig baat be- maar verbeeldt in tegendeel op een sym- bereikt "zou kunnen worden. Ten dele
zorgd had. Voor Haarlem was het ge- bolische wijze een idee, een visie, "een slaa& Walravens daar ook wel in. „Ik
bouw met onpas gekomen. Het heeft Wereld- en levensbeschouwing, als men wil"> zegt Esneux, „een teken van af-
dan ook lang in de schouwburgbehoefte het zo noemen wjk Qf, juister misschien schuw zijn"— een bewijs dus dat het
van de stad voorzien Het was m eigen- nogi een innerlijke gesteldheid, dierte weeg mensdom hem niet onverschillig laat. Wel-
J™ S S ïnna J8"0" ove.r,gegaa"- is gebracht door de ziektetoestand, waar- nu, „Negatief" is wat het zijn wil: een af-
uit spreekt, ellendig. Duf en kleinzielig. Toen het in 1806 openbaar geveild werd, in de Wereld zoals Walravens deze ziet schuwelijk teken, een aanklacht, een
Bombast en femelarij. Te vergeefs zocht waren het de Haarlemse dichter en toneel- is komen te Verkeren Door zich wat waarschuwing, een convexe spiegel, waar-
men naar een woord van ware, ongekun- man Jan van Walre en zijn schoonzoon hem lang niet Qver de gehele linie is in het menselijk gezicht zich schrikwek-
stelde aandoening bij de werkelijk grote C. Gerlings die eigenaars van het „Opera- lukt te distanciëren van de conventio- kend vergroot en caricaturaal-verwron-
ramp. En misschien het allerhinderlijkste huis werden. In 1850 deden dezen het van nele verhaaltrant heeft hii zich zeer od- §en aftekent. Dat men dit zo ervaart is
is dat men de plotseling brodeloos ge- de hand en werd de logementhouder J. C. zettelijk (om niet te zeggen Geforceerd) het bewiJs dat Walravens' gewild-moder-
Wurl!nx7ia^ingen n°g- b?spo.tte uatnien fVail+ "DeTgroen3 yalk" °P een vrijheid van compositie en zegging nistische poging niet geheel en al is mis-
schold. Het is een weinig fraaie bladzijde het Plein, de bezitter. Later exploiteerde veroorloofd, die hem ontslaat van elke ver- lukt- Maar tegenover de geslaagde frag-
in onze beschavingsgeschiedenis diens zoon J C. H. van den Berg het p]jchting ten aanzien van een logische" menten staan talrijke passages, waarin
Zo begreep het ook de beroemde toneel- gebouw. In 1879 precies een eeuw na de afwikkeling Van ziin verhaal De'chaos het schokkende effect teniet wordt gedaan
speler Corver, die in zijn „Tooneel-Aan- oprichting, werd de bescheiden muzen- aldl ziin uitganasDimt kunnen door eGn betoogtrant, die niet ver is van
„-K beredeneren Sniet lSSPfflj te drift retoriek, en een verhaaltrant die
instinct, impuls. Hij is in zijn huidige ver- bedenkelijk tot het melodramatische na-
fk had gehoopt dit artikel met 'n afbeel- schijningsvorm het losgebroken kwaad de dert-
^™nkdé IteSSE.ta&JESt PrincfpSSete1omtotVntet als cflfte- uZ W kwaad-en daarmee raakt Wal- yeyijp tegen de litteraire, geboden ten
paardje van de oude studentenhuizen in yan de 486 ge- ^tje^ °"der, ande^ een versje °nder lukt er een tektning van te vinden' Alleen ravens aan de metafysische kernvraag leggen. Zoveel mogelijk - maar ook
Delft geworden. Maar ook elders zijn door studenten\vonen er dan oolc maar „Na-Brand-Spuit berust in het Haarlems archief een plaat van het goede en slechte, van God en bij hem kruipt het bloed wel eens waar het
U-1 nuwde centen wonen a J760> Waarop z0 ongeveer de plek aan Duivel - heeft de auteur zijn symbolische niet gaan kan - heeft hij het zwaartepunt
te wijzen is waar in 1779 het aebouw zou ho°fdPersoon Pierre Esneux de volledige va" zijn fictie verlegd van het litteraire"
consekwentie laten trekken. Esneux voert naar het „getuigende vlak. Daar is hij
verrijzen. Waarschijnlijk is gemis aan pit- ket slechte ad absurdum, ten dele uit tenslotte een avant-gardist voor, wiens
de studenten zelf, met heel wat geringer
middelen maar met even grote toewijding nd 5nirP ^n wnnpn hnifpn Delft"
en vindingrijkheid, bewonderenswaardige mer- De nl.e
verbouwingen tot stand gebracht. Het na- wie ongeveer- MO op kamei(s). D«e
to, va„ diezelfwerite dat de V'ïeTuwdl
ZZeSZ ™gf fhTT ZZLS1
dat ze hun home naar eigen smaak kun- doorschemeren. Hier is sprake van hygie-
nen schilderen, behangen en inrichten. In
nische, dus medische, en sociale gevaren
van niet geringe omvang. Desondanks kan
Bedaar! Bedaar! Bedaar!
O, schrijvers en Poëten,
Blusch, Blusch uw hevig vuur
En dollen ijver uit
En laat malkander vrij,
En 't denken en 't geweten.
Neem diesen raad in acht,
Bedien uw van dies' spuit.
de hope hnllp kamprs uit vropser eeuwen van "iei uuivcmg. "«uiiucum iv«*h uitekaakd Kon de titel „Uperanuis"
Ed WvS ^isTnnShwo^nnhSspro£n'NEYTS WAS ER blökbaar de man niet
toreske aantrekkelijkheid oorzaak geweest, haat, ten dele bij wijze van experiment vormgeving aan een beklemmende tijds—
dat wij deze illustratieve bijzonderheid met het tegendeel van het mislukte goe- ervaring zich nog in het stadium van het
moeten mmsen de- om te ervaren of daarin eventueel een experiment bevindt. Dat hij dat experi-
levensmogelijkheid zou kunnen schuilen. ment door een zucht om hoe dan ook bui-
ttttttt? a a rtt Vnn Hp titpi nnarah,Ssneux is in alle opzichten een slachtof- tenissig te doen en te schrijven, schaadt,
UITERAARD kon de titel „Operahuis - fer; yan zjjn geboorte) zijn milifiUi zijn lijdt naar mijn gevoelen geen twijfel. Een
opvoeding, zijn „tijd". Hij is wat er van andere kwestie is het. of de strekking en
lingen zullen wel in de minderheid «e- hem gemaakt werd: een voor „het goe- conclusie van zijn fictie niet desondanks
Kuestereii vuur uc «nueu w«.«.i..iBue vcicu «--» ziJn troeP in Am" 7fin Maar %ii nnfhraSn tnrh~pn« de" verloren mens. Vier maal werd hij we- van betekenis is. De proefneming van Pier-
in de vorm van het sterrenbeeld De Grote huwelijk onder de slechtst denkbare sterdam en trachtte met het geven van hnf Mr H i,1^ nR gens ^leptomanie in een gesticht ingeslo- re Esneux met het volstrekte kwaad als
Beer gemonteerd. Voor het maken van een ™taïdi2SeS beginnen De SHchtfnl concerten in de eerste behoeften te voor- ^et' df lot«ev?ilen van het eeboïw ver ten" Ziin vader heeft hem geslagen! zijn levensmogelijkheid vindt namelijk haar
wandversiering zijn er altijd zoveel ge- p0^0g^ Le komen door zien. De kermistent in de hoofdstad op de daaromtrent Seve^ moedw heof1 dat zondei" verzet laten ge" onvermijdelijke dood. Esneux sterft,
gadigaen, dat men zich bij een bezoek aan - mo<*eliik als beheerder der te slaan zal hem op dit moment wel een al verstrekt rG werden zo ze^t hii° vaude beuren, zijn vrouw verliet hem, zijn zoon Daarmee is weliswaar niets opgehelderd
de studentenhuizen soms op de Academie paviH0ens en huizen aan te stellen te hachelijke onderneming hebben geleken, vflles en iSd^hand 'onk andeïeUhfkken keerde zich van - hem af, en zo voelt hij (klaarheid is niet Walravens sterke zijde)
voor beeldende kunst waant Zelfs de kei- ySanLr een vee?- Maar amper zes weken na de ramp trok zicb verraden door wat hij had kunnen maar wel iets gesignaleerd: het bedrei-
dermuren van de flats aan de Oudraadt- VmS ^Snnetjes aan hij met zijn gezelschap naar Haarlem en dS One^a Der {355 willen liefhebben. Op dat verraad, op gende lot van een cultuur, die zich èl
weg zijn aan die kunstzin niet ontkomen. OQede tijdelijke woning worden ge- hervatte er in een kermistent zijn opera- Weber en De Bruiloft van Fi die verminking van zijn andere, betere Ik, meer en al systematischer met het kwaad
Als reactie op zoveel artistiek besef kan ae" *oede tijdelijke woning women g vertQningen g?r0" van Mozart vStonerHet iaar da^" heeft hij zich gewroken. Hij heeft moorden inlaat. In deze zin bevat dit boek een waar-
men m een trappenhuis ook wel een wand- Zo werd ook Haarlem in de pamfletten- Uil ri Pran«P Wn gepleegd en de meest perfide middelen schuwing, die geen twijfel laat aan de
versiering aantreffen welke geheel uit De Delftse studentengemeenschap is strijd betrokken, getuige een schotschrift W aangewend om de onschuld te brandmer- positieve strekking van deze „negatieve"
reclameblaadjes van Slager Gillemans be- overigens overwegend een mannenge- dat ik in de Universiteitsbibliotheek te T ,„09 tpr ppipppnUpiH „Sn kprmic. ken met het teken van het verderf. Maar fictie.
staat. Kolderieke opschriften ontbreken meenschap. Van de 5500 studerenden zijn Amsterdam copieerde: „Heilwensch aan de wppk wp'd in w Onemhnic" tip Rarhior dat alles was nog maar een zinloze uiting C. J. E. DinaUX
natuurlijk evenmin, zoals in dat achttien- er slechts negentig meisjes, die overigens stadt Haarlem gedaan door de inwoonders ÜnU'SSSJ rS 'SU aïnïS
de eeuwse kavalje aan de Oude Delft, ook moeite hebben aan een kamer te der Stad Amsterdam wegens het ontfangen n,c,nnJ ,„pvri yanocnei Ln tor.
waar een brutaal plakaat ons waarschuw- komen. De verhuursters beschouwen meis- en plaats geven van hun geweezene en weid e^n zangspel va" Jan ,van
de: „Op samenscholingen wordt gescho- jes immers als verwante wezens, die even- speeiende troep Vlaamsche Operisten":
ten".' Öpmerkeiijk, dat' de leden van het eens willen wassen, strijken en koken en of het Gansje" een vaudeville, die jaren
speelende troep Vlaamsche Operisten'
Corps, die"dikwijls uit beter gesitueerde dat maakt ze als gasten er niet welkomer Juicht Haarlem! Juicht nu vrij! nu dat voorheen door de elite-toneelvereniging
milieus komen, een zekere voorliefde op. De Stichting heeft zeven meisjes in uw ingewanden. Zo vergevorderd zijn in „Leerzaam Vermaak ten doop was ge-
demonstreren voor oude, vervallen pan- één huis ondergebracht. Men moet drs. Konst en in Muziek: Dat wij een Operist! houden. Nasporingen omtrent de muziek
den, zoals dat uit 1782 daterende huis aan Heemstra maar liever niet vragen of hij een Monsieur Vlaaminck kriek! Met zijn vtm dit Haarlems zangspel leerden mij dat
de Oude Delft dat broodnodig onderhan- beter met zijn mannelijke dan met zijn geheelen Troep de kost geeft, dat's geen Jan van Walre heel handig zijn verzen
den moet worden genomen, hetgeen in de vrouwelijke klanten overweg kan. schanden. 't Is uit geen haat noch nijd, dat adopteerde op melodieen van in de mode
aanstaande zomervakantie dan ook ge- Hij heeft trouwens nog wel meer zorgen ik dies wensch U doe! Geniet er vreugde zijnde Franse romancen en arietten. Een
beurt. De vloeren hellen, de daken lekken, aan zijn hoofd. Wanneer in de zomer de van, wij zijn hun wantaal moe. Jaar Jatei' speelde het gezelschap van
de trappen zijn van steilte bijna onbegaan- studenten voor een belangrijk deel weg- Nournt weer in het gebouw buiten het
baar, desondanks voelt men er zich be- trekken, vaak om praktisch te werken, MET DE SEPTEMBERKERMIS waagden weerennek.
baaglijk. arriveren er nieuwe gasten in 't Duyvels- de Vlamingen zich weer in de hoofdstad.
Vraag niet wat zo'n verbouwing kost. gat en aan de Oudraadtweg. Dat zijn bui- En dat de pamflettenlawine de opera- Uit deze weinige gegevens blijkt, dat de
pi's. Heemstra hield ons een globaal be- tenlanders, die door de Technische Hoge- liefhebbers niet van streek had gebracht, Haarlemmers van toen lang niet verstoken
rekeningetje voor over een huis aan de school belegde congressen komen bijwo- bewees het feit dat Neyts het er best waren van de 0perakunst en zelfs op de
Spoorsineel dat od het ogenblik voor veer- nen of hier tijdelijk verblijven om stages kon uithouden. In november vestigde hij
«en stuSenlbewooribaS wordt gemaakt: temaken. De Studentenhuisvesting wordt zich aan de Overtoomseweg en begon daar hoogte van de ophefmakende noviteiten
aankoop 33 mille, verbouwingen 20 mille, dan een soort hotelbedrijf hoewel altijd een operaseizoen van zes maanden, te- als „Freischütz" en „Barbier" konden blij-
centrale verwarming 9 mille, meubilair 6 strikt beperkt tot de T.H.-sfeer met alle zamen zestig voorstellingen. Ondertussen ven. Dit dankten zij ten slotte voor een
mille. Totaal: Zeventig mille. organisatorische rompslomp yan lakens, was men op het Leidseplein met de bouw aanmerkeUjk deel aan de dwaze bevUe.
dekens, bestek en serviesgoed, maar ook van de nieuwe schouwburg begonnen en
WE KWAMEN bij onze rondgang al eer- met wat revenuën welke ten goede komen Neyts kreeg toestemming van het stads- van de pechvogel Neyts, die de Am-
der de student-beheerder tegen. Als regel aan de studenten die hun kamers voor de bestuur om vlak voor het nieuwe gebouw sterdammers meende te tarten door de
zijn dat gehuwde studenten, die een huis- buitenlanders beschikbaar hebben gesteld, een houten tent op te slaan. Hij kreeg zelfs Haarlem een „Operahuis" te vestigen.
vestingsprobleem apart vormen. In Delft En ook die bedoening wordt allemaal door vijfhonderd gulden subsidie. Maar toen in
maken zij naar schatting reeds tien per- het kleine kantoor van de Stichting ge- augustus 1774 de schouwburg klaar kwam
cent van de studentenmaatschappij uit en regeld. moest hij zijn matten rollen. Amsterdam Jos. ae Klerk
Trb-' -Y/'*w"
1 f"-G'
T'.
