De huwende vrouw in het onderwijs
Gracieus en geraffineerd
ijsballet in Haarlem
Hongaars parlement betuigde
instemming met ex ecuties
Op en om het
Binnenhof
VRIJDAG 2 0 JUNI 1958
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
13
Examens
Val van Menado nog dit
weekeinde verwacht
Timmerman, na 40 jaar
uit V.S. gezet, stal
hier een fiets
Rechtbank wil hem
terugsturen
Engels testteam met moeite
op 237 runs voor 7
Moskou protesteert tegen betoging in Kopenhagen
Staking van exploitanten op
de Expo ging niet door
Attractiepark is voor
sommigen een strop
Scheepvaart
„Iris" is geen nieuw merk
Dr. E. van Raalte
In zijn aan vijfendertighonderd mensen
plaats biedende tenttheater op het „heli-
kopterveld" aan de Wagenweg in Haar
lem heeft het IJsballet van Maxi en Ernst
Baier donderdagavond de eerste voorstel
ling gegeven van zijn nieuwe programma
jToduktie 1958" (dat vorig jaar om
streeks Kerstmis in Utrecht zijn wereld
première beleefde). Toen al hebben wij
uitvoerig de loftrompet over dit fleurige
sportieve ijsfestijn gestoken. Het weerzien
met dit ensemble in de Spaarnestad heeft
dat gunstige oordeel tenvolle bevestigd.
Vergeleken bij de uitvoeringen van vorig
jaar heeft de show zelfs nog aan tempo
en samenhang gewonnen, hetgeen voor
namelijk bereikt is door het oorspronke
lijk programma, dat met ruim drie uur
ijspret wel wat van het goede teveel bood,
drastisch te beknotten. Zo is het sprook
jesballet „De poppenfee" dat voor kin
deren alleraardigst was, maar overigens
toch wel zeer weinig om het lijf had
geheel vervallen. Dat biedt het voordeel,
dat executanten èn toeschouwers zich
thans volledig op het grote ijsballet „De
Vier Jaargetijden" kunnen concentreren,
dat daardoor veel beter uit de grondverf
komt dan enkele maanden geleden in
Utrecht en Amsterdam, toen er in de
details hier en daar nogal eens wat ram
melde.
In de technisch welhaast perfecte uit
voering, waarin „De Vier Jaargetijden
thans wordt opgediend, leveren de Baiers
het bewijs, dat hun groep nog altijd tot de
besten ter wereld gerekend mag worden
en zelfs de vergelijking met de miljoenen
shows van Hollywood glansrijk door-
Haarlem. Voor het examen nuttige handwerken
aan de Rijkskweekschool te Haarlem zijn ge
slaagd: de dames C. van Bommel te Haarlem, H.
rrank te IJmuiden, A. P. Hoekstra te Haarlem. S.
Kilian te Haarlem, H. G. Spaargaren te Haarlem,
i M. Moes te Zandvoort. M. v. d. Wateren te
Haarlem, N. Bijster te Haarlem, E. H. J. Boers te
Velsen, M. M. Boeschoten te Haarlem. A. Cassee
te Overveen, E. J. C. Gerritse te Haarlem en H.
il van Veelen te Zandvoort.
Haarlem. Aan het Christelijk lyceum „Marnix
van Sint Aldegonde" te Haarlem zijn geslaagd
voor het eindexamen A: de dames M. W. J. C.
de Kluis, L. Maaskant, H. R. M. Palm en H. Vaan-
dering en de heren F. Keizer, H. G. Lyklema en
S Wierda. Afgewezen een kandidaat. Voor het
eindexamen B slaagden: de dames J. H. Haver
man en M. Tak en de heren E. T. de Boer. H. F.
Demmink, R. A. A. Koger, R. Kok, D. P. Lijesen
en J. H. van Nood. Afgewezen drie kandidaten.
Haarlem. Voor het eindexamen Christelijk Ly
ceum te Haarlem afdeling H.B.S.-A zijn geslaagd:
de dames G. M. Engel, Hillegom; A. W. Parle-
vliet, Neuw-Vennep; J. H. Pescliar, I. J. A. Schef-
fer. J. J. van Waarde, allen te Haarlem; E. W. J.
Zoek, Heemstede, en de heren A. D. Bakker, Sant
soort: H. Berger, Halfweg: H. Bruggemann en W.
Marijnis, Hllegom; J. I. H. de Bruijne. T. R.^H.
van Dijk, J. A. C. van der Giessen, B. W. J. Nie-
meijer en T. Petersen, allen te Haarlem; F. H.
Darlang en W. M. L. Duiven, Heemstede; E. Nieu-
wenhuis en L. J. Steenwinkel, Lisse; J. M. Wie-
gand, Zandvoort.
Bloemenclaal. Geslaagd zijn voor het onderwij
zersexamen aan de Da Costa-kweekschool te
Bloemendaal de dames T. Jongens en C. van Os
senbruggen te Haarlem, W. Kroon te Aerdenhout,
M. Wichers te IJmuiden en N. Winkel te Velsen.
Bloemendaal. Aan de Da Costa-kweekschool te
Bloemendaal zijn geslaagd voor onderwijzeres:
de dames J. S. Alblas. Santpoort: J. J. Boers.
Heemstede; P. M. Hofman. Heemstede; M. M.
Kooijman, Haarlem; A. A. Vromans, Bloemendaal.
Amsterdam. Gemeente Universiteit. Geslaagd
voor het doctoraalexamen geschiedenis: mej. M.
M. de Bakker, Amsterdam. Doctoraal examen
geologie: S. S. Cohen en C. J. Borghouts, Amster
dam, en C. Weiter, Blaricum. Doctoraalexamen
scheikundeA. van Kammen en M. van Ammers.
Amsterdam, en H. J. van der Lee, Wormerveer.
Doctoraalexamen natuurkunde: C. A. J. Ammer-
laan, Amsterdam.
Lelden. Gepromoveerd tot doctor in de wis- en
natuurkunde op proefschrift getiteld „Magneti
sche eigenschappen van enkele antiferromagne-
tische zouten tussen 1 en 300 gr. k" de heer H. M.
Gijsman, geboren en wonende te Leiden.
Leiden. Doctoraalexamen geschiedenis: Ph. H.
Rogaar, Voorburg. Kandidaatsexamen Franse
taal- en letterkunde: R. Landheer, Leiden (cum
laide). Kandidaatsexamen A wis- en natuurkun
de: D. Ch. Brandt, R. Roest, beiden Den Haag;
Frikkee. Leiden; K. Fokkens, Leiden. Idem F:
R. van Neerbos, Leiden; F. C. Fischer, Leiden.
Idem K: mej. C. B. Struijk, Leiden. Doctoraal
examen wiskunde: M. van Steenis, Leiden; E. J.
Wasscher, Leiden. Doctoraalexamen scheikunde:
M. E. Kronenberg, Leiden (cum laude). Docto-
taalexamen biologie: mej. N. Blom, Leiden; mej.
L. Sollewijn Gelpke, Leiden; H. P. M. Sanders,
Rotterdam; J. Tromp, Leiden.
's-Gravenhage. Geslaagd voor het tweede ge-
leelte notariële examens: H. F. K. Cranssen. Lei
den; G. Vruggink, Utrecht en J. H. L. M. van der
Werf, Tilburg.
Rotterdam. Nederlandse Economische Hoge-
•chool. Kandidaatsexamen: J. W. Bloem. Rotter
dam. Doctoraalexamen: G. J. Koningsveld, Haar
lem; A. A. Vlaardingerbroek, Geldrop.
Utrecht. Kandidaatsexamen wis- en natuurkun-
'e B: A. Schadee, Rotterdam. Idem D: A. J. M.
d. Beid, Deventer; F. A. Lootsma. Murmer-
oude; G. v. Middelkoop, Heerlen. Idem A: H.
M. Heideman, Oldenzaal: P. I. M. Johannesma,
Arnhem; W. H. Schikhof, Tilburg. Idem L: mei.
Vinkenborg, Utrecht: A. M. Soeterbeek, Hei-
rond. Idem J. J. de Boer, Wageningen; K. G.
Lmsvelt, Rotterdam; J. G. J. van Lith, Wijchen.
Mem K: Th. v. d. Berg, Utrecht; mej. F. J. H.
ran Dilst. Bussum; J. O. van Hemel, Hilversum;
mej. L. H. Hoyer, Budel; mej. E. L. Kettlitz, Rijs
wijk (Z.H.); mej. E. W. M. J. Rondagh. Maas-
Iricht. Idem E: E. M. Hornsveld, Soestdijk; J. C.
T. Tellier, Utrecht. Idem F: R. C. Reintjes, Wa-
Seningen; G. Versteeg, Utrecht. Idem G: U. M.
Tn. Houtsmuller, Zeist; F. v. d. Veen, Emmel-
wrd; J. A. Weber. Hilversum. Doctoraalexamen
'armacie: mej. A. Reintjes (cum laude). Utrecht:
I W. Kampman. Hilversum; mej. J. H. C. Th.
•nssenaar. Utrecht. Doctoraalexamen wiskunde:
- J. Kalmijn, Utrecht. Doctoraalexamen biolo
ge: mej. I. Roosheroe, Utrecht. Doctoraalexamen
scheikunde: A. Schaap, Huizen; P. L. Schuller,
Utrecht.. Doctoraalexamen klassieke letteren; A.
Kaas, Baam. Doctoraalexamen rechten: H. G. A.
ïbblnk, Utrecht.
Groningen. Te Groningen is de heer P. E. Hoek-
-ma, geboren te Groningen, gepromoveerd tot
ftctor in de geneeskunde op een proefschrift ge
leld „Over slechthorendheid bij schoolkinde-
:;n". Tot doctor in de geneeskunde is gepromo-
eerd mejuffrouw J. A. Kaars Sijpesteijn, gebo-
:;n te Bloemendaal. op een proefschrift „Enige
ornien van erfelijke niet- spherocytaire anae-
;iie bij kinderen".
.Groningen. Doctoraalexamen tandheelkunde
Me gedeelte: F. Beijderwellen en A. K. Panders
'(.Groningen; J. E. Edens, Zuidbroek; W. van
"illgen, Amstelveen; J. G. Schedler, Amsterdam
II G. s. Pastoor, Haren. Doctoraalexamen econo
mische wetenschappen: G. Abercrombie, Nije-
'een.
Tilburg. Kath. Economische Hogeschool. Kan
didaatsexamen: G. Pikkemaat, Ulft; H. Ruys,
jjoerden: J. Voets. Bergen op Zoom; J. Lenoir,
iulsberg (met lof); J. Rijpkema, Venlo; Th. van
Aell, Waalwijk.
Nijmegen. Doctoraalexamen pedagogiek: Th. A.
j-M. Gerritse, Den Bosch; zr. Reinalda (mej. W.
van Raaphorst), Steenwij kerwold; pater B.Th.
Veldhoven S.C.J., Hees-Nijmegen. Kandidaats-
'camen Frans: A. Evers, Eindhoven; R. Th. I. J.
•deVreese, Den Haag. Doctoraalexamen Frans:
Ster AP. A. de Jong M.S.F., Kaatsheuvel; mej.
M. E. Schmets, Vaals. Doctoraalexamen rech-
4nj C. L. M. de Quay, Den Bosch.
Nijmegen. Gepromoveerd tot doctor in de po-
-Jeke en sociale wetenschappen op het proef-
;;j]rift „Katholiek middelbaar onderwijs en in-
•cllectuele emancipatie'" de heer M. A. J. M.
••althijsen te Den Haag.
Melbourne. Op een proefschrift „Contribution
J)the study of the poetry of Gerrit Achterberg"
jde heer R. P. Meyer aan de universiteit van
'«lbourne gepromoveerd tot doctor in de filo-
die. Het is de eerste keer, dat de universiteit
=n Melbourne deze graad heeft toegekend op
Proefschrift over een Nederlands letterkun-
•5 onderwerp. De heer Meyer is lector aan deze
■^versiteit.
staat. Wat de solisten als het nieuwe lei
dende duo Irene Braun en Lothar Müller,
het acrobatenteam Rike Schropp en Pol-
di Bierer, de Hongaarse kampioene Hedy
Palinkas en de 'temperamentrijke Engel
se Joy Aston, op technisch gebied preste
ren, spot werkelijk met alle wetten van
de zwaartekracht. Om nog maar te zwij
gen van de verbijsterende salto's, spron
gen en razensnelle wendingen van de Ame
rikaanse ijskomiek Jack Duncan, die in
e-.n van zijn solo's zelfs met een formida
bele kuitenflikker van de ijsvloer midden
tussen het publiek duikt waar hij dit
ter geruststelling in een verdekt opge
stelde kist met schuimrubber belandt. Ook
het dwaze kelnersduet, dat deze virtuoos
samen met de Britse kunstrijder Bill Ste
wart ten beste geeft, is ijsvermaak van de
bovenste plank; een nummer van wereld
klasse.
Van „De Vier Jaargetijden" een
schepping van balletmeester Günther
Lorenz naar een idee van Maxi Baier
bekoorde vooral het herfsttafreel met de
jacht op het betoverde vosje in het dam
pende najaarsbos. Een bijzonder sugges
tieve sfeer was hier bereikt door de knap
pe belichting. De 'wilde dooreenwerveling
van fantastische bosgeesten en roodgerok-
te jagers was een lust voor het oog. De
expressieve zigeunerinnendans van Joy
Aston was een der hoogtepunten van de
avond. Een charmant kijkspel, vooral om
zijn bijzonder verzorgde kostumering,
vormde voorts het tafreel „Lente" met
de flirtzieke meisjes en gepommadeerde
flaneurs uit het vrolijke Berlijn anno
1900, waarbij ook „das Militar" natuur
lijk in ganzenpas marcherend en met de
„Pickelhaube" op het hoofd niet ont
brak.
De climax van gratie en raffinement
komt echter in de finale, het feërieke win-
tertafreel met zijn wervelstorm van fan
tastische ijsbloemen en ijskristallen, de
wilde slierten van carnavalsgangers en
de onsterfelijke Weense wals, terwijl uit
de staalblauwe winterlucht een meteo
rologisch fenomeen! een „echte"
sneeuwbui van zeepbellen neerdaalt.
Twee jaar, wij hebben het al" eerder
vermeld, is er aan dit nieuwe program
ma gewerkt en geschaafd. De Baiers, die
zelf niet meer meedansen, ontwierpen zelf
de fraaie kostuums, die bijna een ton ge
kost hebben. Zij studeerden met hun bal
letmeester de solo's en ensembles in tot
dat alles tot in de puntjes klopte. Het re
sultaat is een ijsfeest, dat ge niet verzui
men moogt. Het IJsballet blijft tot en met
dinsdag in Haarlem.
DJAKARTA (ANP) De woordvoerder
van het Indonesische leger, Pirngadie,
heeft donderdagavond medegedeeld, dat
de regeringstroepen, die het vliegveld van
Menado, Mapanget, bezetten, 50 opstande
lingen gevangen hebben genomen. TWee
gevechtswagens, 12 kanonnen en 50 lichte
infanteriegeweren werden buitgemaakt.
Verschillende rebellen waren volgens hem
met kettingen aan de kanonnen vastge
klonken toen zij door de regeringstroepen
werden aangetroffen.
Het vliegveld blijkt op maandag 16 juni
al te zijn veroverd. Na de bezetting van
de vliegbasis op Morotai door de rege
ringtroepen was Mapanget het belang
rijkste vliegveld, dat nog in handen van
de opstandelingen was. Zij beschikten na
deze verovering nog over een klein lan
dingsterrein, dicht bij Menado.
In Djakarta verwachtte men, dat Menado
zelf waarschijnlijk vóór het aanstaande
weekeinde in handen der regeringstroepen
zou vallen.
„Na veertig jaar in Amerika te hebben
gewoond, kan deze man hier niet meer
aarden. Het is gebleken dat hij zich niet
weet aan te passen aan onze maatschap
pelijke omstandigheden. Daarom, al is hij
dan ook nog steeds Nederlander, zal het
het beste zijn als hij zo gauw mogelijk
weer naar Amerika teruggaat."
Dit overwoog de Haagse rechtbank ten
aanzien van een 54-jarige timmerman,
een oud-Hagenaar, thans zonder vaste
woon- of verblijfplaats, die twee jaar ge
leden Amerika was uitgezet, waar hij 40
jaar heeft gewerkt en waar zijn Ameri
kaanse vrouw en kinderen nog steeds wo
nen. Het verdere verblijf in de Verenigde
Staten was hem geweigerd, nadat hij vier
jaar gevangenisstraf had uitgezeten we
gens het aanbieden van ongedekte
cheques.
De man was teruggegaan naar Neder
land. Hij had het hier echter zeer moei
lijk. Pogingen om zijn vrouw en kinderen
te onderhouden strandden op het feit, dat
hij voor vier gulden slechts één dollar kan
kopen en omdat in Amerika de koopkracht
van een dollar niet zo heel veel verschilt
van de koopkracht van een gulden in ons
land.
Hij kon 't niet bolwerken, ondanks 't feit
dat hij overdag hard werkte in de bouw
vakken en 's avonds bijverdiende met wer
ken in een restaurant. De financiële nood
steeg zo hoog, dat hij er toe kwam om op
28 april in Voorburg een fiets te stelen.
Hij trof het niet, want toen hij de fiets
aan iemand te koop aanbood, bleek deze
een broer van de eigenaar te zijn, die het
rijwiel onmiddellijk herkende.
Thans verblijft de Nederlandse Ameri
kaan in het Huis van Bewaring in Den
Haag. Van daar uit voert hij een uitgebrei
de correspondentie met de Amerikaanse
autoriteiten. Er is een kans dat men hem
in de Verenigde Staten toch weer zal toe
laten, omdat hij getrouwd is met een Ame
rikaanse vrouw. De officier van Justitie
vorderde echter zes maanden gevange
nisstraf tegen hem. De timmerman zette
in het Nederlands, doorspekt met talrijke
Amerikaanse uitdrukkingen, uiteen hoe
zijn kansen op terugkeer naar de Verenig
de Staten er voorstaan. Zijn in Den Haag
wonende broer zou bereid zijn, de reis
te betalen. De rechtbank vroeg verdach-
te's advocaat de kwestie met het Ameri
kaanse consulaat te bespreken en de
rechtbank binnen een week verslag uit
te brengen over zijn bevindingen. De
rechtbank zal daarna op 3 juli uitspraak
doen.
De tweede testmatch
Op de eerste dag van de tweede test
match EngelandNieuw Zeeland, die op
Lords wordt gespeeld, hebben de Engelse
batsmen in laag tempo en met weinig suc
ces staan verdedigen. In zes uur verza
melden zij 237 runs voor het verlies van
7 wickets met een gemiddelde van minder
dan 40 runs per uur.
Het fielden van de Nieuw Zeelanders
onder de bewonderenswaardige leiding
van hun captain John Reid en met het
goede werk van de pace-bowlërs John
Hayes (3 voor 21) en Tony MacGibbon
(2 voor 69) droeg in belangrijke mate bij
tot deze teleurstellende Engelse score.
Alleen Colin Cowdrey, die een goed 65
met negen vieren scoorde, oogstte nog enig
succes voor het Engelse testteam.
BOEDAPEST (Reuter en UPI) Er
klonk gisteren een kort applaus toen de
plaatsvervangende premier Antal Apro
van Hongarije in het parlement mededeling
deed van het aan ex-premier Nagy en zijn
(Van onze correspondent in Brussel)
De opwinding over een voorgenomen
staking en de moeilijkheden in het attrac
tiepark op de Expo worden sterk overdre
ven, aldus een woordvoerder van de we
reldtentoonstelling. Dg staking van enkele
ontevreden standhouders van het attractie
park is vandaag niet door gegaan. Enkele
grote exploitanten, die hun zaak op so
lide financiële en commerciële basis heb
ben opgezet, zoals het café „Ober^Bayern",
zouden in ieder geval niet aan de staking
hebben deelgenomen. Enkele kleine stand
houders van het attractiepark zijn onte
vreden, omdat het bezoek tot nu toe L
tegengevallen. Dat was in 1935 ook hot
geval, aldus de woordvoerder van de Expo.
Tot 20 juli werden in 1935 weinig zaken
gedaan, daarna wijzigde de toestand zich
volkomen en werd de Expo in goede om
standigheden voor alle standhouders van
het attractiepark beëindigd.
Sommigen hebben echter gedacht, dat zij
miljonair zouden worden, na al hun instal
laties te hebben afgeschreven. Zij moeten
echter hard werken om aan de kost te
komen, aldus deze woordvoerder.
Het commissariaat-generaal heeft van
ochtend een delegatie van de ontevrede
nen ontvangen. Er zijn besprekingen be
gonnen over de minimumstroomleveringen
de tarieven van de elektriciteit en de stand
gelden. Een woordvoerder van de organi
serende maatschappij van het attractie
park, de maatschappij Sobera, verklaarde
eveneens dat de meeste grote standhouders
in het attractiepark zich afzijdig houden
van de kleine groep ontevredenen.
Enkele standhouders zijn niet te spre
ken over de, naar hun mening, hoge som
men welke zij, onder meer voor het ge
bruik van elektriciteit moeten betalen. Een
van de ernstigste grieven is de aanslag
van 12.000 francs voor de verlichting, die
voor ieder gelijk is, ongeacht de grootte
van het stukje Expo dat hij heeft gepacht.
Sommige exploitanten willen de aparte
toegangsprijs voor het vermakelijkheden-
park afschaffen, teneinde meer Brusselaars
te trekken
medewerkers voltrokken vonnis. Apro ver
klaarde dat de Hongaarse regering de
genen die misleid waren had vergeven,
maar geen genade toonde voor leiders van
de contra-revolutie. „Er zullen thans in
het Westen geen geruchten meer zijn over
Nagy en zijn medeplichtigen, nu het Hon
gaarse volk de aanleggers van de opstand
in 1956 heeft geliquideerd". Het was „een
strenge, maar rechtvaardige straf", zo zei
hij.
MOSKOU (Reuter) Rusland heeft bij
Denemarken geprotesteerd tegen de de
monstratie voor de Russische ambassade
in Kopenhagen, die volgde on de terecht
stellingen in Hongarije. De Russische mi
nister van Buitenlandse Zaken, Gromyko
zegt te menen dat de „vijandige actie met
voorkennis van de Deense overheid is ge
voerd" daar een aantal Deense bladen had
bericht over voorbereidingen voor een
dergelijke actie en de Russische ambassade
het Deense ministerie van Buitenlandse
Zaken van het verschijnen van een groep
verdachte personen buiten het gebouw op
de hoogte had gesteld.
WENEN (Reuter) In weerwil van de
voorzorgsmaatregelen van de Weense po
litie zijn in de nacht van woensdag op
donderdag op de muren van het Hongaarse
gezantschapsgebouw leuzen gekalkt. Po
litiepatrouilles waren de gehele dag in de
weer om betogingen voor de Hongaarse
legatie en de Russische ambassade te ver
hinderen.
Barbaars
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaanse senaat heeft eenstemmig in een
motie zijn verontwaardiging uitgesproken
over de „barbaarsheid en trouweloosheid"
van de Sovjet-Unie. De Senaat verzocht
president Eisenhower alle geschikte mid
delen te gebruiken om het medeleven van
alle Amerikanen met het Hongaarse volk
bij deze nieuwe uiting van „politieke on
derdrukking en terreur" kenbaar te maken
STRAATSBURG (Reuter) Het comité
van plaatsvervangers der ministers van
de Raad van Europa heeft de „barbaarse
terechtstellingen" veroordeeld.
NEW YORK (Reuter) De speciale
UNO-commissie voor Hongarije zal mor
gen in spoedzitting bijeenkomen om zich
te beraden over de toestand die na de te
rechtstellingen is ontstaan.
SANTIAGO (UPI) De Chileense Ka
mer van Afgevaardigden heeft, naar aan
leiding van een petitie van verscheidene
afgevaardigden, besloten een nota aan de
UNO te zenden waarin verzocht wordt om
een internationaal ond' zoek naar de
terechtstellingen.
Advertentie
alle goede koolzuurhoudende,
alcoholvrije dranken zijn fris-dranken
EEN RUSTIGE politieke sfeer viel er in
de jongste tijd in de Tweede Kamer waar
te nemen. Dit was zowel het geval bij de
behandeling van een aantal, in hoofdzaak
technische, wijzigingen, die de winkelslui
tingswet zal ondergaan als gedurende de
beraadslagingen over de Jeugdspaarwet.
Zeker, van de zijde van de K.V.P. heeft
het niet ontbroken aan pogingen om ter
gelegenheid van de gedachtenwisseling
over laatstgenoemd wetsontwerp het stok
paardje van de bezitsvorming voor de dag
te halen. Maar eerlijk gezegd was het maar
een heel mager beestje, dat men te aan
schouwen kreeg, zodat het de grootste
moeite kostte om wie dan ook hierover in
geestdrift te doen ontlaaien. Zeker, de
voorgestelde regeling als zodanig verdiende
instemming en die kreeg zij dan ook alom.
Er zit ongetwijfeld iets goeds in, de spaar
zin te bevorderen en daarmee dan aan te
vangen bij de jeugd. Maar nog eens, bij
zonder veel om het lijf had het ontwerp
niet. Dit houdt allerminst een verwijt aan
het adres van minister Struycken noch aan
dat van staatssecretaris Schmeltzer in.
Veeleer pleitte het voor hun werkelijk
heidszin, dat zij inzagen, dat hier als parool
diende te gelden: „klein beginnen." Pas
zeer geleidelijk aan zal het waarschijnlijk
mogelijk zijn van overheidswege, dat wil
zeggen met behulp van wetgevende maat
regelen, een steentje tot particuliere bezits
vorming bij te dragen. Doch daarom juist
had het ook geen zin thans al luide de
trom van bezitsvorming te roeren Zo lag
het, alles tezamen genomen, voor de hand,
dat zelfs indien hier of daar het verlangen
aanwezig geweest mocht zijn op de ont
ketening aan te sturen van een groot
scheeps debat tussen enerzijds socialisten,
die nu eenmaal minder zien in bescherming
en bevordering van particulier bezit dan
de niet-socialistische groepen, en anderzijds
deze groepen, verwezenlijking van dat ver
langen achterwege moest blijven. Natuur
lijk viel er wel een onderscheid waar te
nemen in de wijze, waarop de P.v.d.A. zich
naar aanleiding van het ontwerp Jeugd
spaarwet uitte en de manier waarop dit b.v.
de woordvoerder van de K.V.P., de heer
Koersen deed. Doch dat alles geschiedde in
een volslagen rust. Ja, het had er zelfs
veel van weg alsof men zich in oprechtheid
niet druk over dit voorstel kon maken.
Kortom, van min of meer diepgaande prin
cipiële tegenstellingen viel niets te bespeu
ren.
Anders was het gesteld, toen j.l. donder
dag het wetsontwerp aan de orde kwam
tot wijziging van de Lager Onderwijswet.
Laat ik, ter vermijding van misverstand
voorop stellen, dat het ook daarbij heel
kalm toeging. Intussen, in dit geval bleek
toch heel duidelijk, dat er een beginsel
kwestie in het geding was.
Het door minister Cals verdedigde wets
ontwerp houdt onder meer in, dat voortaan
het vijfde lid van artikel 38 van de Lager
Onderwijswet zal gaan bevatten, dat de
gemeenteraad kan bepalen, dat de onder
wijzeres, die in het huwelijk treedt, op die
grond wordt ontslagen met ingang van de
dag, volgende op die van het huwelijk.
Met andere woorden, de landswetgever
zal aldus aan de plaatselijke wetgevers
de gemeenteraden de vrijheid laten om,
bij wijze van huwelijksgeschenk, zoals de
communistische afgevaardigde de heer
Gortzak zeide, de onderwijzeres, die in het
huwelijk treedt de straf van ontslag
toe te dienen. Wie, met schrijver dezes, in
beginsel een discriminatie van de vrouw
ten opzichte van de man uit den boze vin
den, zullen het natuurlijk onrechtmatig
achten, dat de onderwijzeres die trouwt
deswege wel en de onderwijzer die in het
huwelijksbootje stapt, niet ontslagen kan
worden. Intussen moet ik hieraan meteen
toevoegen, dat het voorgestelde artikel in
kwestie toch ai een niet geringe vooruit
gang betekent. Op het ogenblik toch stelt
de Lager Onderwijswet in zulk een geval
de ontslagverlening aan de huwende on
derwijzeres verplicht! Deze bepaling da
teert van 1935, toen men van kwaad tot
erger verviel, door het tien jaar te voren
tot stand gebrachte artikel, dat de m o g e-
1 ij k h e i d tot ontslag onder een dergelijke
omstandigheid opende, te vervangen door
het op het ogenblik nog steeds, sinds 1935
geldende, bindende voorschrift.
Er waren, voor zover na te gaan, tijdens
de donderdag over deze kwestie gevoerde
discussies geen vreemdelingen onder het
gehoor. Zij zouden er vermoedelijk hele
maal niets van begrepen hebben en zich
allicht hebben afgevraagd, hoe een in me
nig ander opzicht toch zo modern aandoend
land als Nederland, met betrekking tot
deze aangelegenheid zo „achterlijk" kan
zijn. De verklaring hiervan is vrij eenvou
dig. Zij komt, kort samengevat, hierop neer,
dat vrijwel het gehele Nederlandse volk,
veel sterker dan het zich zelf dikwijls ver
mag te realiseren, „ge-Calviniseerd" is, zo
als eens de begaafde journalist C. K. Elout,
jarenlang parlementair redacteur van het
Algemeen Handelsblad, het heeft uitge
drukt. De gehuwde vrouw heeft haar taak
in haar gezin, haar plaats is thuis en de
wetgever heeft er zoveel mogelijk tegen te
waken, dat getrouwde vrouwen, op voet
van gelijkgerechtigheid met de mannen,
buitenshuis werkzaam zijn. En zeker hoort
dit niet het geval te wezen in openbare
functies. Die gedachte nu heeft, al wordt
zij sinds jaar en dag reeds, in het algemeen
zeker niet aangehangen door vrijzinnig
Nederland en evenmin door socialisten, heel
lang de overhand kunnen behouden, zowel
in protestants-politieke kring alsook, in be
langrijke mate, zij het wel met enige nuan
cering, in het kamp van de Katholieke
Staatspartij eertijds, de Katholieke Volks
partij vervolgens. Allengs is er echter, in
het bijzonder te midden van de K.V.P., in
dit opzicht een kentering ontstaan. Zo is
het dan mogelijk geweest, dat op 22 sep
tember 1955 de toen nog honderd leden
tellende Tweede Kamer met 46 tegen 44
stemmen een motie van mejuffrouw mr.
Tendeloo de helaas te vroeg overleden
tot de P. v. d. A. behoord hebbende afge
vaardigde aannam, die een overwinning
betekende voor hen, die de gehuwde of
huwende ambtenares niet bij haar manne
lijke collegae ten achter gesteld wilden
zien. De motie hield in, dat het niet op de
weg van de staat ligt, behalve bij het
blijken van misstanden, de arbeid van de
gehuwde vrouw te verbieden. Als gevolg
daarvan is met ingang van 1 januari van
dït jaar een desbetreffende verbodsbepa
ling uit het Rijks Ambtenaren Reglement
geschrapt. Vijf leden van de fractie van de
K.V.P., te weten mejuffrouw dr. Klompé,
mej. mr. De Vink, alsmede de mannen mr.
Blaisse, Visch en Koersen en voorts jkvr.
mr. Wittewaal van Stoetwegen en de heer
Krol van de C.H. gingen toen met de motie
mee. plus de V.V.D.. de P.v.d.A. en de com
munisten.
Het Rijk neemt dus niet langer het stand
punt in, dat het aan de staat is om uit te
maken of een gehuwde vrouw ambtena-
resse kan blijven en gaat er van uit, dat
zulks een zaak is, die man en vrouw onder
ling hebben uit te maken. Om die reden
beoogt thans ook het aanhangige ontwerp
tot wijziging van de Lager Onderwijswet
niet langer de volstrekte verbodsbepaling
voor de huwende onderwijzeres te hand
haven. Maarde leerkrachten van de
lagere school zijn, voor zover het niet bij
zondere scholen betreft, waar zij in dienst
zijn van zulk een bijzondere school, niet in
rijks-, doch in gemeente-dienst. En nu heet
het, dat het in strijd met de gemeentelijke
autonomie zou zijn om met behulp van de
wet volstrekt uit te sluiten, dat deze of
gene gemeente, waar men overwegende
bezwaren zou hebben tegen het feit, dat
een getrouwde vrouw voor de klas zou
staan, een in het huwelijk tredende onder
wijzeres zou kunnen ontslaan. Zowel de
heer Van Sleen (Arb.), die een amendement
heeft ingediend om uit het ontwerp de
bepaling te schrappen, welke uitdrukkelijk
aan de gemeenteraden een vrijbrief zou
verstrekken, in dergelijke gevallen tot ont
slagverlening over te gaan als jkvr. mr.
Wttewaal van Stoetwegen betoogden, dat
ook als de wet hierover voortaan het stil
zwijgen zou bewaren, de gfemeenten altijd
nog vrij blijven wel een zich tegen aan
blijven van trouwende onderwijzeressen
richtende verordening uit te vaardigen
Hiertegenover was mr. Tocopeus (V.V.D.)
alsook de heer Peters (K.V.P.) van oordeel
dat aanneming van het amendement-Van
Sleen de gemeenten niet meer zou toelaten
om zulk een verbodsbepaling uit te vaar
digen. Zonder de lezers te vermoeien met
de juridische problemen, waarom het hier
gaat, volsta ik met de opmerking, dat mijns
inziens in rechte het gelijk aan de zijde
van de twee eerstgenoemde afgevaardig
den is.
Minister Cals gaf er de voorkeur aan
zich over deze zijde van - de zaak niet
duidelijk uit te spreken. Hij gaf alleen te
kennen, dat er in het licht van de ge
schiedenis van wat er op dit punt zo al
met de Lager Onderwijswet was gebeurd
en gegeven ook de uiteenlopende meningen
in de Kamer, twijfel kon bestaan, of de
gemeenten inderdaad nog wel wegens hu
welijk van een onderwijzeres ontslag zou
den kunnen geven, indien het amendement-
Van Sleen een meerderheid zou behalen.
Die twijfel nu achtte hij dermate bezwaar
lijk, dat hij zich genoopt zag deswege het
amendement-Van Sleen ten sterkste te ont
raden. Onaannemelijk noemde hij het ech
ter niet. Dat was ook heel begrijpelijk,
aangezien hij immers zelf, „persoonlijk"
zo zei hij in beginsel voor gelijkberech
tigdheid van de in het huwelijk tredende
mannelijke en vrouwelijke onderwijskrach
ten is. Blijkbaar had hij intussen over
wegingen om in dit geval niet zijn per
soonlijke principiële zienswijze geheel en al
te doen triomferen. Het gevolg van deze
ietwat halfslachtige houding was, dat zijn
uiteenzettingen bepaald niet door krach
tige noch deugdelijke argumentatie uit
muntten.
Indien de minister vóór het aanstaande
dinsdag tot een beslissing komt, nog eens
het oordeel zou inwinnen, b.v. van des
kundigen van Binnenlandse Zaken, des
kundigen met name ten opzichte van de
vraag, of rechtens gemeenten de vrijheid
behouden een verbodsverordening vast te
.«tellen gelijk boven bedoeld, ook indien
het amendement-Van Sleen zou worden
aangenomen, dan zal hij ongetwijfeld op
de hieromtrent door jkvr. mr. Wttewaal
van Stoetwegen gestelde vraag een beves
tigend antwoord moeten geven. En in dat
geval zou het heel goed denkbaar zijn, dat
een aantal Christelijk-Historischen met ge
noemde afgevaardigde en haar fractiege
noot de heer Krol alsook onder meer de
beide vrouwelijke leden van de K.V.P. het
amendement zouden helpen aannemen.
Want dan valt niet langer vol te houden,
dat men omderwille van de rechten van de
vrouw, het in veler ogen wel buitengewoon
heilige huisje van de gemeentelijke autono
mie ook maar iets te na zou komen.
Aagtekerk, 19 te Sydney verwacht v. Melbourne.
Abida, 23 te Curasao verwacht.
Aegis, 19 te New Orleans verwacht v. Houston.
Agamemnon, 19 v. New York, 20 te Baltimore.
Alblasserdijk, 19 te Houston verwacht.
Alderamin, pass. 19 Finisterre n. Hamburg.
Algol, 20 te Rotterdam.
Alkaid, 19 v. Santos n. Rio de Janeiro.
Almkerk, 19 te Bremen.
Alphacca, 20 te Rio de Janeiro verw. v.1 Trinidad.
Alphard, 19 v. Rosario n. Buenos Aires.
Alpherat, 19 v. Buenos Aires n. Montevideo.
Alwaki, 19 ten anker rede Chittagong.
Ameland, 19 600 m. z.w. Azoren n. Curasao.
Ampenan, pass. 19 Flores (Azoren n. Houston.
Amsteldijk, 19 v. Antwerpen n. Lissabon.
Amstelland, 19 110 m. z.w. Madeira n. Amsterdam.
Amstelpark, 19 1070 m. w.n.w. Kaap Leeuwin n.
Albany.
Angolakust, 19 te Bremen.
Annenkerk, 19 400 m. z.o. Guardafui n. Aden.
Arendsdijk, 20 te Rotterdam.
Arenskerk, 19 100 m. n.n.o. Port Sudan n. Aden.
Argos, 19 v. Amsterdam n. Lissabon.
Bantam, 19 50 m. o.n.o. Algiers n. Port Said.
Bali, 19 270 m. z.o. Madras n. Rangoon.
Baud, 20 v. Singapore n. Chittagong.
Beninkust, 19 te Amsterdam.
Bennekom, 18 760 m. n.o. Barbados n. Rotterdam.
Blitar, 20 te Djibouti.
Bonita, 20 te Piraeus.
Calamares, 19 te Mobile verwacht.
Caltex Rotterdam, 19 v. Port Said n. Rotterdam.
Caltex Utrecht, 19 318 m. z. Dakar n. Bordeaux.
Camitia, 21 et Curasao verwacht.
Casamance, 19 345 m. z.w. St. Vincent n. Nantes.
Cinulia, 9/7 te Brisbane verwacht.
Cistula, 19 v. Sorong n. Singapore.
Clavella, 29 ter hoogte Landsend verwacht.
Coolsingel, 19 v. Newport News n. Rotterdam.
Cradle of Liberty, 18 v. Suez n. Mena.
Daphnis, 19 te La Guaira v. New York.
Delfland, 20 te Amsterdam.
Dorestad, 18 1000 m. z.o. Fayal n. Londen.
Doris, 19 te La Guaira v. New Orleans.
Drente, 19 50 m. w. Labuan n. Taclobon.
Duivendijk, 22 te Rotterdam verwacht.
Eemdijk, 20 te Havana.
Ena, 19 v. Curagao n. Three Rivers (Quebec).
Esso Nederland, pass. 19 Burlings n. Port Said.
Etrema, 19 te Berre verwacht v. Malta.
Farmsum, 19 200 m. z.w. Seoel n. Chinwangtao.
Fravizo, 19 v. Teneriffe n. Liverpool.
Friesland SSM, 19 v. Setubal n. Rotterdam.
Garoet, 19 v. Galveston n. New Orleans.
Ghanakust, 19 80 m. n. Las Palmas n. Le Havre.
Guineekust, 20 te Point de Noire.
Haarlem, 19 te Amsterdam.
Hector, pas. 19 Gibraltar n. Algiers.
Heelsum, 19 1300 m. v. Houston.
Helicon, 19 te Ciudad Trujillo.
Hera, 19 te Puerto Ordaz v. Ciudad Bolivar.
Hermes, 19 te Aruba verwacht v. Puerto Limon.
Hersilia, 19 v. Pt. Au Prince n. Santiago de Cuba.
Hilversum, 26 te Finnert verwacht.
Jacob Verolme, 20 te Montevideo.
Japara KPM, 19 v. Mahe n. Zanzibar.
Jason, 19 te La Guaira verwacht.
Jupiter, 18 v. Lissabon n. Sevilla.
Kabylia, 22 te Curasao verwacht.
Kalinga. 1/7 te Geeiong verwacht.
Kara, 20 te Curasao verwacht
Katelysia, 21 gereed dokken Schiedamn. Curasao.
Kelletia, 19 290 m. o.n.o. Durban n. Singapore.
Kellia, 19 te Miri.
Kenia, 20 te Curasao v. Perth Amboy.
Kieldrecht, 19 v. Aden n. Colombo.
Kinderdijk, pass. 19 Wight n. Antwerpen.
Koratia, 19 et Rotterdam.
Korenia, 19 v. Rotterdam n. Hamburg.
Korovina, 23 te Curasao verwacht.
Kosicia, 19 600 m. n.o. Antiqua n. Rotterdam.
Krebsia, 19 v. Boston n. Mamonal.
Kreeft, 22 te Rotterdam verwacht.
Kylix, verm, 21 v. Rouaan n. Wilmington.
Laertes, 19 te Port Swettenham verw. v. Slngap.
Laurenskerk, 19 te Akaba v. Djibouti.
Leopoldskerk, 19 140 n.o. Aden n. Suez.
Lieve Vrouwekerk, 19 v. Londen n, Marseille.
Limburg, 19 60 m. w. Sabang n. Aden.
Lissekerk, 19 te Antwerpen.
Lombok, 19 v. Port Alberny n. Cowichanbay.
Luna, 19 te Amsterdam.
Maashaven, 19 v. Bahia Blanca n. Las Palmas.
Maaskerk. 19 v. Rotterdam n. Antwerpen.
Maaslloyd, 20 te Damman.
Macoma, 19 80 m. n.o. Christmas eil. n. Fremantle.
Malea. 24 te Miri verwacht
Mapia, 19 v. Chinwangtao n. Singapore.
Mataram, 20 v. Kuwait n. Kaapstad.
Meerkerk, 20 et Bremen.
Mentor, 19 te Mobile.
Merwede. 20 te Takoradl.
Merwelloyd, 20 te Manilla.
Mississipuilloyd, 19 te Singapore.
Modjokerto, 19 t.a. rede van Blinju.
Montferland, 19 v. Bremen n. Hamburg.
Munttoren, 19 160 m. n. Massaua n. Band.mashur.
Musilloyd, 20 te Suez.
Naess Lion, 19 te Suez verwacht n. Houston.
Nieuwholland, 20 te Djakarta.
Notos, 18 120 m. n. Benghazi n. Tunis.
Oldekerk, 19 v. Port Said n. Genua.
Omala. 19 te Curasao.
Ondina, 25 te Yokohama verwacht.
Oostkerk, 20 te Bremen.
Ootmarsum, 19 te Bremen verwacht.
Oranjefontein, 20 te Antwerpen.
Oranje Nassau, 19 te Laguaira v. Trinidad.
Oranjestad, 19 te Paramaribo verwacht.
Osiris, 19 te Curasao.
Ossendrecht, 19 op proefvaart vanuit Savona.
Ovula, 19 v. Singapore n. Bangkok.
Parkhaven, 20 te Atnwerpen.
Peperkust, 18 v. Monrovia n. Grand Bassa.
Pendrecht, 19 165 m. z.o. Mombasa n. Mombasa.
Prins d. Nederlanden, 19 600 m. w.z.w. Landsend
naar Barbados.
Prins Frederik Willem, 19 te Montreal v. R'dam.
Prins Johan Willem Friso, 19 te Pto. Barrios.
Prins Willem II, 19 v. Bremen n. Glasgow.
Prins Willem III, 19 te Hamburg.
Prins Willem IV, 19 v. Le Havre n. Montreal.
Provenierssingel, 19 te Rotterdam.
Pygmalion, 18 v. Puerto Plata n. Antwerpen.
Ridderkerk, 19 voor anker rede Colombo.
Roebiah, 19 te Los Angeles verwacht.
Roepat, 20 te Singapore.
Rondo, 19 100 m. z.w. Djeddah n. Suez.
Rijndam, 20 te Quebec.
Rijnkerk, 19 te Duinkerken.
Saidja, 19 dw. Banka n. Pladju.
Samarinda, 19 250 m. z.w. Aruba n. Trinidad.
Saroena, 16 te Singapore.
Sarpedon, 20 te Norfolk.
Schelpwijk, 19 480 m. w.z.w. Ushant n. Le Havre.
Schie, 19 te Beyrouth verwacht v. Alexandrië.
Schiedijk, 19 v. R'dam, 19 te Antw. n. New York.
Senegalkust, 19 140 m. o.z.o. Madeira n. Freetown.
Sloterdijk, 19 v. New York n. Antwerpen.
Soestdijk. 20 v. Rotterdam n. Hamburg.
Solon, 18 500 m. v. Flores v. Hamburg n. S. Juan.
Stad Alkmaar, 19 65 m. o. Sundsvall n. Amsterdam.
Stad Haarlem, 20 te Rotterdam.
Stad Rotterd., 19 100 m. n.n.w. K. Blanco n. Pepel.
Stad Schiedam, 19 v. Palermo n. Melilla.
Stad Utrecht, 19 v. Antwerpen n. Hampton Roads.
Stad Vlaarding., 19 90 m. w. Freetown n. Emden.
Stanv. Riau. 19 te Buatan verw. v. Sungeigerong.
Statue of Liberty, 19 te Philadelphia.
Straat Bali, 16 te Singapore.
Straat Banka, 19 v. Adelaide n. Albany.
Straat Johore, 19 130 m. o.z.o. Christmas eil. naar
Brisbane.
Sunetta, 20 te Geelong verwacht v. Brisbane.
Tamo. verm. 19 v. Hamburg n. Bremen.
Tankhaven I, 19 v. Belawan n. Sungeigerong.
Tankhaven III, v. Sungeigerong n. Bangkok.
Tara, 19 10 m. n. St. Vincent n. Antwerpen.
Tarakan, 20 te Tandj. Priok verw. v. Surabaja.
Taria, 19 120 m. n.o. Bahrein n. Singapore.
Teiresias, 19 te Bangkok.
Telamon, 19 v. Port of Spain n. Amsterdam.
Tiberius, 19 te Antwerpen verwacht v. Hamburg.
Tibia, 19 v. Madras n. Calcutta.
Titus, 19 v. Pto. Barrios n. Pto. Cortez.
Tjibodas, 19 dw. Natuna eil. n. Tandjong Priok.
Piitjalengka, 19 te Okinawa verwacht.
Tjikampek. 19 v. Bintang n. Singapore.
Tomocvclus. 19 v. Pta. Cardon, 20 te Curasao.
Towa, verm. 19 v. Buen. Rires n. Pto. Achevedo.
Triton. 19 te Cartagena verwacht.
Van Linschoten, 19 v. Singapore n. Mombasa.
Van Noort, 19 te Dunedin verwacht.
Vasum, 19 rede Bombay.
Vivipara, 25 te Thameshaven verwacht.
Waterland, pass. 19 Madeira n. Amsterdam.
Weltevreden, 20 te Rotterdam.
Wieldrecht, 19 25 m. n.n.o. Philippeville n. R'dam.
Woensdrecht, 19 te Liverpool.
Woltersum, 19 v. Savannah n. Le Havre.
Zeeland, 19 216 m. w.z.w. Minicoy n. Djibouti.
Zonnekerk, 20 te Durban.
Zuiderkerk, 19 60 m. n. Berlenga eil. n. Antwerp.
KLEINE VAART
Alcetas, 18 v. Malta n. Piraeus.
Atlas, 19 te Antwerpen n. Amsterdam.
Draco, 18 v. Malaga n. Tanger.
Elsa, 18 te IJmuiden verwacht.
Joost, 18 v. Zaandam n. IJmuiden.
Kaap St. Vincent, 18 v. Middelburg n. IJmuiden.
Leliegracht, 19 v. Naestved te Kotka verwacht.
Midas, 19 70 m. n.n.w. Kp. Bougaroni n. Tanger.
Pavo, 18 dw. Schiermonnikoog n. Zaandam.
Schippersgracht, 18 150 m. o. eil. May n. Hamina.
Thaletas, 18 v. Canneto n. Lissabon.
SLEEPVAART
Barentsz Zee, 20 v. Antwerpen n. Maassluis.
Clyde, 20 v. Halifax n. Rotterdam.
Cycloop, 20 v. Las Palmas te IJmuiden.
Friesland, 20 te Manilla.
Humber, 20 160 m. o.z.o. Recife n. Montevideo.
Mas, 19 Holtenau gepass. n. Harlingen.
Noordholl., 20 450 m. w.n.w. St. Vine. n. Barbados.
Oostzee, 20 120 m. z.w. Landsend n. Lissabon.
Rode Zee, 20 140 m. z.o. Bermuda n. Ravenna.
Tyne, 20 120 m. n.o. Gibraltar n. Southampton.
Zeeland, 20 270 m. z.z.o. Savannah n. Terneuzen.
Zwarte Zee, 20 dw. Kaap Da Gata n. Turkije.