Gomoelka zou zich van Nagy's
executie distanciëren
Hammarskjoeld zoekt de
sleutel in Cairo
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Moord en brute vergelding,
zegt de pers in Belgrado
Verhoging van telefoon- en
draadomroep-tarieven
Rassenvermenging wordt 2\ jaar
opgeschort in Little Rock
UNO-actie en westelijke interventie
als stok achter de deur voor Nasser
72e JAARGANG No 290
MAANDAG 23 JUNI 1958
303e JAARGANG No 138
Stemming over kandidatuur
voor Europese hoofdstad
s&ee MORRIS before i/ort fat//
Meer opklaringen
Het woord is aan
Werkzaamheden van Shell
in Balikpapan hervat
Cairo dreigt met
Arabische vrijwilligers
Op Cyprus zijn thans 37.000
man Britse troepen
Schoolbestuur mag neger-
leerlingen verwijderen
Minister Von Brentano met
collega Luns in conferentie
Landingsrechten van K.L.M.
op Singapore beknot
0'
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Zaterdagochtend had het plein voor
het Victoria-station te Londen voor
het eerste na zeven weken de ver
trouwde aanblik. De bekende rode dub
beldekkers reden weer af en aan. Op
dit plaatje ziet men nog niet veel pas
sagiers, maar de opname werd 's mor
gens in alle vroegte gemaakt.
STRAATSBURG (ANP) Het Europese
parlement is vanochtend om 11.17 uur pre
cies onder grote belangstelling begonnen
met de stemming over het advies aan de
ministers ihzake de zetel der Europese in
stellingen. Er zijn twee stemmingsronden
met een ingewikkelde telling, zodat het
wel geruime tijd zal duren, voor de uitslag
bekend zal zijn.
Bij de eerste stemmingsronde geven de
afgevaardigden op een lijst van de tien
kandidaatsteden vijf steden een voorkeur-
cijfer, variërend van vijf tot één. De vijf
steden, die bij de eerste ronde de meeste
stemmen behalen, dingen mee in een twee
de stemmingsronde, waarbij de afgevaar
digden drie steden de voorkeurcijfers, va
riërend van drie tot één voorzien.
De uitslag zal dus drie steden opleveren,
doch ook de uitslag der eerste stemming
zal in het advies aan de ministerraad wor
den opgenomen.
Intussen gaat in Straatsburg het gerucht,
dat de ministers reeds besloten hebben de
keuze van een Europese hoofdstad nog vier
jaar uit te stellen, dat wil zeggen tot aan
het einde van de eerste overgangsperiode
van de Europese Economische Gemeen
schap.
De steden Straatsburg, Brussel, Nice,
Milaan en Luxemburg hebben de meeste
stemmen behaald bij de eerste stemmings
ronde.
(AFP) Volgens officieuze cijfers is
Straatsburg bij de eerste stemmingsronde
als eerste uit de bus gekomen met 271 pun
ten. Brussel kreeg 270 punten.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOISTR 48 A' DAM TEL'. 717162
TWEKA STRAND-BADKIEDING
Verwachting tot morgenavond:
Perioden met zonneschijn maar
ook plaatselijk enkele buien. De
zelfde temperaturen als vandaag
of iets hogere. Zwakke tot ma
tige wind overwegend uit weste
lijke richtingen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S.
Publilius Syrus
Het kenmerk van een goed mens is,
dat hij niet weet hoe hij iemand zou
moeten beledigen.
beelden van de groep-Tito". Dit rapport
werd met algemene stemmen goedgekeurd.
PARIJS (UPI) Volgens berichten uit
Oosteuropese diplomatieke kringen is het
zeer wel mogelijk, dat er verleden week
op de bijeenkomst van het centrale comité
van Russische communistische partij, een
tegenstelling is geweest tussen Kroesjtsjev
en tegenstanders, waarschijnlijk stalinis
ten. Die zegslieden verklaren, dat de
positie van Kroesjtsjev „verzwakt" is door
tegenslagen: op landbouwgebied, in de
verhouding met Joegoslavië en met de
trage voorbereiding van een topconfe
rentie.
Het falen van Kroesjtsjev, Tito terug te
brengen in het communistische kamp,
dwong Kroesjtsjev iets anders te vinden,
om zich te compenseren en te proberen
meer prestige te winnen onder het volk.
„Hij begrijpt bijvoorbeeld", zei een diplo
maat, „de Russische boer heel goed. Het
is zijn doel zijn populariteit onder de boe
ren te doen toenemen, door het systeem
van de gedwongen leveringen aan de staat
af te schaffen".
Diplomatieke deskundigen zijn van oor
deel, dat de executie van de Hongaarse
revolutionaire leiders niet tot doel had in
druk op Tito te maken, maar op zijn tegen
standers in Rusland zelf. Een van de des
kundigen zei: „Kroesjtsjev weet heel goed,
dat Tito zich niet gemakkelijk bang laat
maken". De deskundige zei verder, dat
Kroesjtsjev de dood van Nagy c.s. beval
om bepaalde mensen in Rusland zelf
schrik aan te jagen.
Shell Indonesië heeft heden het her
openen van de raffinaderij te Balikpapan
in Oost-Borneo bekend gemaakt. De
maatschappij werd vorige week door de
Indonesische regering gevraagd de werk
zaamheden in dat gebied te hervatten na
de verovering van het laatste vliegveld
van de opstandelingen in Noord-Celebes.
De woordvoerder van de Shell zei he
den dat men hoopt een tankvloot, die
thans onderweg is van Australië naar
Singapore, in de komende dagen naar het
olieveld Bunju te kunnen dirigeren om
de eerste lading ruwe olie voor de raffi
naderij te Balikpapan in te nemen. De
woordvoerder voegde hieraan toe dat in
tussen, in afwachting van de bezetting
van Menado door de regeringstroepen, de
Shell een week geleden begon met het
pompen van olie door de pijpleiding van
de velden van Sangasanga naar Balikpa
pan, zodat voldoende voorraden ruwe olie
aanwezig zijn om de raffinaderij te ope
nen. Het zal ongeveer veertien dagen du
ren voor de tankervaart weer regelmatig
loopt. De raffinaderij bij Balikpapan, die
een capaciteit van 50.000 vaten per dag
heeft, en de boortorens bij Tarakan en
Bunu zullen hun werkzaamheden nor
maal hervatten. (ANP)
LONDEN (UPI) Naar verluidt heeft de secretaris-generaal van de Poolse
communistische partij Wladislaw Gomoelka vorige week een brief gezonden
aan premier Kroesjtsjev van de Sovjet-Unie waarin hij zich, mede namens de
Poolse partij, distantieert van de terechtstelling van Imre Nagy en zijn mede
werkers. Gomoelka zou er in de brief zijn teleurstelling over hebben uitgedrukt,
dat hij en de Poolse partij niet geraadpleegd werden inzake de zaak-Nagy.
Volgens deze kringen zou de Poolse partij nooit haar goedkeuring hebben
gegeven aan een voorstel om de doodstraf toe te passen op Nagy c.s. In dezelfde
kringen werd verklaard, dat er een nieuwe zuivering in de partij van Polen op
handen is ter versterking van de macht van Gomoelka en ten koste van de over
gebleven stalinisten in de Poolse partij.
Deze zegslieden zijn in tegenspraak met
berichten als zou spoedig de vervanging
van Gomoelka te verwachten zijn. Hij zou
worden opgevolgd door de stalinist Fran-
ciszek Mazur, de huidige Poolse ambassa
deur in Praag, omdat hij Tito hardnekkig
zou blijven steunen tegen de rest van het
communistische blok.
De brief aan Kroesjtsjev, aldus de zegs
lieden, bewijst dat Gomoelka zich sterk
voelt tegenover de Russische leiders. In
de jongste offensieven tegen „revisionis
tische" tendenzen is Polen niet beticht
van een dergelijke ketterij.
Ontkenning
(ANP) De legatie van de Poolse volks
republiek te 's-Gravenhage heeft ons heden
het volgende communiqué verstrekt: „Be
paalde Nederlandse couranten hebben een
gerucht Verspreid volgens welke veran
deringen te wachten zouden zijn in dt-
leiding van de Poolse communistische par
tij. De legatie heeft opdracht gekregen
deze geruchten categorisch te ontkennen
en aan te merken als vals en zonder grond"
Reuter) Waarnemers in Polen wijzen
er op dat de executies in Hongarije de lei
ding van de Poolse communistische partij
voor een uiterst netelig probleem hebben
geplaatst. Tot nog toe heeft Gomulka ten
aanzien van deze gebeurtenissen volhardt
in een stilzwijgen dat op zichzelf zeer wel
sprekend wordt geacht. Men vraagt zich af
hoe lang hij dit echter zal kunnen vol
houden zonder pressie van Moskou en
andere communistische landen uit te lok
ken.
Aan het Poolse stilzwijgen lijkt voor
namelijk onzekerheid over de rol van
Kroesjtsjev zelf in de onderhavige aange
legenheid ten grondslag te liggen. Men had
Kroesjtsjev voor een „liberale" leider ge
houden, maar het nieuws van de terecht
stelling van Nagy c.s. zo kort na Kroesj-
tsjevs bezoek aan Boedapest en zijn rede
in Sofia heeft de Poolse leiders klaarblijke
lijk in verwarring gebracht, aldus de waar
nemers.
BELGRADO (Reuter) De Joegosla
vische pers heeft zondag voor het eerst
commentaar geleverd op de terechtstel
ling van Nagy en deze terechtstelling als
een „brute vergelding" en als „moord" ge
brandmerkt. Het Belgradose blad Politika
noemt de terechtstelling „een vreselijke
waarschuwing voor allen, die zich verzet
ten tegen de huidige herleving van de sta
linistische politiek". Het partijblad Borba
schrijft, dat deze daad „een zware slag is
voor allen in de wereld wie de belangen
van het socialisme ter harte gaan.
Ideologische pesl
Van onze reisredacteur)
BEIROET, 22 juni. Ofschoon gedu
rende het weekeinde het hevige schieten
rond Tripoli vrijwel onafgebroken voort
ging en enkele bomexplosies Beiroet deden
opschrikken, is er toch enige hoop ont
staan op een vreedzame regeling van de
Libanese burgeroorlog. De sleutel tot r-en
dergelijke oplossing ligt in Ilammars-
kjoeld's bezoek aan Nasser, hetgeen op
nieuw bewijst dat Cairo het middelpunt
van het Nabije Oosten is geworden. Het is
thans zeker, dat Hammarskjoeld Nasser
onofficieel heeft gevraagd de hulp aan de
Libanese rebellen te staken en waarschijn
lijk heeft Nasser dit, eveneens onofficieel,
beloofd. De secretaris-generaal van de
UNO heeft de Egyptische dictator wel
duidelijk gemaakt, dat, in geval deze zijn
voorstellen niet zou aanvaarden, een
sterke UNO-actie onvermijdelijk en wes
telijke interventie mogelijk zou zijn. De
bereidheid van het westen onmiddellijk
tussenbeide te kunnen komen is hierbij
van buitengewoon groot belang. Men kan
redelijkerwijs verwachten dat Nasser voor
zijn eventueel „goed gedrag" een zekere
prijs zal vragen.
In Beiroet wordt over het algemeen
aangenomen dat de legercommandant
generaal Sjehab de enige geschikte man
is om een compromis tussen de regering
en de rebellen tot stand te brengen. Het
zou mij dan ook niet verrassen indien
Sjehab deze week premier Sami El Solh
zou vervangen en een regering zou vor
men, die zou bestaan óf uit aanhangers
van de regeringspartij en politici van de
oppositie-partij, óf uitsluitend uit neutrale
ministers. President Sjamoen zou dan for
meel kunnen aanblijven totdat bij de ko
mende verkiezingen een nieuw parlement
en een nieuwe president gekozen zullen
zijn. Deze oplossing zou het gezicht red
den van eenieder, die, in of buiten Liba
non, bij deze onverkwikkelijke zaak be
trokken is geweest. Betrouwbare berich
ten wijzen er overigens op, dat Hammars-
kjoeld's voorstellen aan Nasser in deze
richting gaan. Het is echter nog te vroeg
om vast te stellen of een dergelijk com
promis eigenlijk nog wel bereikbaar is,
gezien de gespannen sfeer en de ingewik
keldheid van de Libanese situatie. Hoe
dan ook, het blijft onontbeerlijk dat het
westen zijn bereidheid handhaaft om te
kunnen interveniëren teneinde Hammars
kjoeld in staat te stellen druk op Nasser
uit te oefenen en Sjehab de noodzakelijke
ruggesteun te geven, zodat deze de rebel
len kan overreden de wapens neer te
leggen. Het enige wat hierbij verloren zou
kunnen gaan is de officieel op Amerika
afgestemde koers en dat deze gewijzigd
zou kunnen worden in een beleid van wel
willende neutraliteit, hetgeen eigenlijk
alles is wat men van een klein land, om
ringd door fanatieke Arabische staten, van
wie het bovendien economisch afhankelijk
is, verwachten mag.
NEW YORK (Reuter/AFP/UPI) Ham
marskjoeld heeft de Amerikaanse regering
gevraagd twee helikopters ter beschikking
te stellen van zijn waarnemers in Libanon.
De toestellen zullen in het land worden
gevlogen door Noren. De waarnemers heb
ben om vier lichte vliegtuigen en twee
hefschroefvliegtuigen verzocht voor in
spectie van de Syrisch-Libanese grens.
Deze toestellen, die door Zweden en de
Verenigde Staten verschaft worden, wor
den spoedig in Beiroet verwacht. Ham
marskjoeld heeft zaterdag te Amman
met Jordaanse en te Jeruzalem met Israë
lische autoriteiten van gedachten gewis
seld over de kwestie van de berg Scopus.
Waarnemers zijn van oordeel dat Israel en
Jordanië er mee zullen instemmen dat er
UNO-waarnemingsposten in het gebied
worden ingericht en dat de zone onder
toezicht van de bestandscommissie wordt
geplaatst. Vandaag wordt Hammarskjoeld
in Beiroet terugverwacht.
CAIRO (Reuter) De Verenigde Ara
bische Republiek heeft alle diplomatieke
vertegenwoordigers in Cairo tegen „bui
tenlandse interventie in de binnenlandse
crisis in Libanon" gewaarschuwd.
BONN (Reuter) De ambassadeur van
de V.A.R., Zain Eddin te Bonn zei op een
persconferentie, dat Arabische vrijwilli
gers in Libanon ingezet zullen worden,
als westelijke landen zullen interveniëren
in de Libanese burgeroorlog. Volgens onze
correspondent lijkt het erop dat de Ver
enigde Arabische Republiek van Bonn
verwacht dat het zijn invloed te Londen
en Washington laat gelden. De Westduitse
connecties met de Verenigde Arabische
Republiek zijn zeer goed, vooral door de
economische banden.
In een mededeling voor de pers zegt de
ambassade van de Verenigde Arabische
Republiek, dat Amerika schuldig is aan
inmenging in de binnenlandse aangele
genheden van Libanon. Volgens Zain Ed
din wordt hiermee bedoeld dat buiten
landse piloten deelnemen aan de strijd
in Libanon. Dit zou volgens hem aanlei
ding kunnen zijn voor het sturen van
Arabische vrijwilligers naar het strijd
toneel.
(Vervolg op pag. 3)
PRAAG (Reuter) Het elfde congres
van de Tsjechoslowaakse communistische
partij, dat zaterdag is besloten, heeft een
parig een resolutie goedgekeurd, waarin
gezegd wordt, dat de strijd tegen het re-
vivionisme „een internationale plicht" is
van de communistische partijen.
Het congres is van oordeel, dat de Joego
slavische communisten zich door hun re
visionistische program afzonderen van dt-
internationale communistische beweging
De partijtheoreticus .Tiri Hendrich noemde
de Joegoslavische leiders een „ideologische
pest". Hij beschuldigde hen er van dat zij
getracht hadden revisionistische denkbeel
den Tsjechoslowakije binnen te smokkelen
Hendrich werd luide toegejuicht toen hij
zich waarderend uitliet over de terecht
stelling van Nagy en zijn medewerkers.
TIRANA (AFP) In het Centrale
comité van de Albanese communistische
partij te Tirana heeft partijsecretaris
Hodja verslag uitgebracht over „de anti-
marxistische en anti-socialistische denk-
Met ingang van 1 juli worden enkele
telefoontarieven verhoogd, als gevolg van
de jongste salarisverhoging, waardoor de
exploitatielasten jaarlijks met een totaal
bedrag van ongeveer acht miljoen zullen
stijgen. Aldus deelt de persdienst van de
P.T.T. mede. Om de basistarieven niet te
hoeven wijzigen heeft men besloten een
toeslag van 4 percent aan te brengen op
die telefoontarieven, die periodiek per no
ta aan het publiek in rekening worden ge
bracht. Een volgende maatregel is dat even
eens met ingang van 1 juli het abonnement
voor een hoofdaansluiting op de draadom
roep, dat thans 2.50 per maand be
draagt, van 1 juli met 10 cent per maand
worden verhoogd. Dit om te voorkomen
dat de verliezen bij dit bedrijfsonderdeel
wederom zouden stijgen. Hoewel de stij
ging der lasten het gehele P.T.T.-bedrijf
betreft, zullen dus de post- en telegraaf-
tarieven niet worden verhoogd.
NICOSIA (Reuter/AFP) De aanvoer
van versterkingen door de lucht voor de
Britse strijdkrachten op Cyprus is in de af
gelopen nacht geëindigd. In acht dagen tijd
werd zesduizend man van Engeland naar
het eiland overgebracht, waardoor er zich
thans ongeveer 37.000 Britse militairen op
Cyprus bevinden. Uit Malta werden twee
honderd mariniers aangevoerd.
In Londen heeft het enig opzien gebaard,
dat de eerste brigade gardetroepen naar
Cyprus is overgebracht. Deze militairen
die belast zijn met de bewaking van de ko
ninklijke paleizen, verlaten Engeland vrij
wel nooit tenzij ingeval van oorlog. Ge
ruchten als zou het ~en voorbereiding tot
een interventie in Libanon zijn, zijn door
de regering tegengesproken.
LITTLE ROCK (Reuter/AFP) Bij be
schikking van een fèderale rechter heeft
het bestuur van de middelbare school te
Little Rock (Arkansas) toestemming ge
kregen, de rassenintegratie op dit insti
tuut twee en een half jaar op te schorten.
Dit betekent dat het bestuur de zeven nog
ingeschreven negerleerlingen naar huis
mag sturen.
De opheffing van de rassenscheiding in
Little Rock gaf vorig jaar aanleiding tot
incidenten. Pogingen van gouverneur Fau-
bus om met behulp van de nationale gar
de negen negerkinderen te verhinderen
de school te bezoeken, werden door presi
dent Eisenhower door het zenden van fe
derale militairen verijdeld.
De jongste uitspraak is van rechter Lem-
ley uit Hope in Arkansas, wie was opge
dragen een verzoek van het schoolbestuur
om het integratiebesluit op te schorten, te
onderzoeken. Het bestuur had gesteld dat
er anders wellicht weer ongeregeldheden
zouden ontstaan.
WASHINGTON (UPI) Vier negerlei
ders zullen vandaag met president Eisen
hower besprekingen voeren over het be
sluit van de rechter. Een woordvoerder
van het departement van Justitie heeft
verklaard, dat er nog geen besluit is geno
men om in beroep te gaan. De vice-voor-
zitter van de N.A.A.C.P. (National Asso
ciation for the Advancement of the Colored
People), Wilkins, heeft aangekondigd dat
zijn organisatie in hoger beroep zal gaan.
Wilkins wees er op dat Little Rock in 1955
de integratie verschoof naar 1957, omdat
men de kwestie niet wilde „overhaasten".
In Washington acht men het in hoge ma
te onwaarschijnlijk dat het hooggerechts
hof zich voor het begin van het nieuwe
schooljaar, in september, met de kwestie
kan bezighouden. Men gelooft voorts dat
het hooggerechtshof zal wachten totdat een
hof van appèl een uitspraak heeft gedaan.
Naar aanleiding van het besluit van
rechter Lemley merkte de predikant dr.
Shinn, verbonden aan de Vanderbilt uni
versiteit te Knoxville in Tennessee op dat
de rassenscheiding de meeste voorstan
ders telt in de gebieden waar het protes
tantisme grote invloed heeft. Dr. Shinn
sprak op een bijeenkomst van de leken
organisatie van de „United Church of
Christ" te Collegevulle in Pennsylvania.
De minister van Buitenlandse Zaken
der Duitse Bondsrepubliek, dr. Heinrich
von Brentano, is zondag per auto in 's Gra-
venhage aangekomen voor besprekingen
met zijn Nederlandse collega, mr. J. M.
A. H. Luns.
De besprekingen zijn hedenmorgen be
gonnen en zullen, naar verwacht wordt,
slechts een dag duren. Gesproken zal wor
den over de procedure der voortzetting
der sedert lang lopende onderhandelingen
over bilaterale problemen.
Zaterdag is in de foyer van het Kur-
haus te Scheveningen een liefdadig
heidsbal gegeven ten bate van de on
derontwikkelde gebieden. De jonge
Amerikaanse pianist Van Cliburn, win
naar van het Tsjaikovsky-concours in
Moskou, behoorde tot de gasten. Op
verzoek van Prins Bernhard, die het
bal met zijn aanwezigheid vereerde,
gaf Van Cliburn in de Concertzaal van
het Kurhaus voor de genodigden een
kort recital. Foto: Prins Bernhard
dankt de pianist. Links de ambassadeur
van India en diens echtgenote.
(Voor recensies Holland Festival zie pag 7)
Minister Luns „zeer teleurgesteld"
De K.L.M. mag vanaf eind juli nog
slechts twee maal per week op Singapore
vliegen. Tegen het einde van de zomer
dienst zal opnieuw het overleg worden ge
opend tussen Nederlandse en Britse lucht
vaartautoriteiten over de kwestie van het
aanvliegen van Singapore. De minister
van Buitenlandse Zaken Luns is, zo ver
nemen wij, zeer teleurgesteld over het te
geringe begrip dat in Britse luchtvaart
kringen is getoond voor dit voor Neder
land en de K.L.M. zo belangrijke vraag
stuk.
De minister, aldus deelt het departe
ment van Buitenlandse Zaken mee, heeft
een week geleden in Londen de kwestie
van de landingsrechten in Singapore be
sproken met zijn ambtgenoten Selwyn
Lloyd en Watkins. Ondanks de klemmen
de pleidooien van minister Luns, verklaar
de de Britse regering zich niet bereid
haar standpunt terzake te wijzigen.