Handelspolitieke eenheid van EEG in het geding bij meningsvorming over Vrijhandelszone Koel en buiig weer Wereldnieuws DINSDAG 22 JULI 1958 2 COMITÉ MAUDLING MORGEN TE PARIJS BIJEEN Oorsprong der problemen een der grootste kwesties Winst Sumatra Rubber voor afschrijvingen aangewend Gunstige halfjaarcijfers bij Westlandsche Hyp. Bank Ford Motor Cy. boekte verlies in tweede kwartaal Watoetoelis Poppoh stelt terugbetaling voor Geen jaaroverzicht van Droogdokmij Soerabaja Verruiming van handel met communistisch blok E.E.G.-metaalindustrie besluit tot meer overleg België zet boneninvoer uit Nederland stop Panda en de Yo*Yo*jager Eerste KLM-toestel in Moskou Chili heeft moeilijkheden met betaling van schip Vakantie Koninklijk gezin Staatssecretaris drs. E. H. van der Beugel naar Parijs Politie waarschuwt tegen oplichter Voortaan Toch is het zo" minder frequent ^Coclx ió Uet zo Onverwachte vondsten MORGEN WORDEN TE PARIJS de besprekingen hervat van het comité-Maudling en het resultaat van dit gesprek op ministersniveau tussen de zes E.E.G.-landen zal donderdag en vrijdag met de elf overige O.E.E.S.-landen worden besproken. Een mislukking van de bespreking der E.E.G.-landen zou ongetwijfeld moeilijkheden binnen de gemeenschap veroorzaken. De Gemeenschapslanden willen zich In het gesprek met de O.E.E.S.-landen in ieder geval niet op een autarkisch standpunt stellen de lidstaten willen immers zelf hun economische horizon verruimen maar zij willen wel als één geheel het gesprek met de elf overige O.E.E.S.-landen voeren. Vandaar de noodzaak om morgen in het comité-Maudling tot een positieve houding te komen ten opzichte van de Vrijhandelszone. Bij alle bereidheid om een economische associatie met andere landen tot stand te brengen, blijft de eis voorop staan dat de nu ondernomen economische en politieke integratie binnen de gemeen schap voortgang moet hebben. Het is vanuit de gemeenschap dat men tot een associatie zou kunnen komen: een tegenstelling tussen gemeenschap en associatie wijst men van de hand. Een der grootste moeilijkheden is de kwestie van de oorsprong der produkten, dit in verband met het probleem van de harmonisatie van de buitentarieven. De handelsdeskundigen die met de oplossing van dat probleem belast werden, hebben een aantal technisch-ingewikkelde voor stellen gedaan, die in hun geheel moeilijk aanvaardbaar waren: uitvoering van de ontworpen voorschriften zou administra tief zware eisen stellen, de interpretatie van de voorschriften zou een nieuwe reden tot moeilijkheden kunnen zijn en als ge heel was niemand met de voorstellen erg gelukkig. Daarop kwam de Italiaanse mi nister van Buitenlandse Handel, Carli, met zijn ingenieuze voorstel van compensatie heffingen, waardoor de verschillen tussen de buitentarieven in de deelnemende sta ten zouden afwijken van een gemiddelde waarover men het eens zou moeten wor den. Het voorstel-Carli is op zijn beurt grondig onderzocht. Het is duidelijk dat ook de uitvoering van dat plan verschei dene problemen opwerpt. Sommigen zeg gen dat het plan-Carli een beschermende tendentie zal hebben en verlaging der ta rieven zou kunnen verhinderen. Anderen daarentegen houden vol dat om distorsies te bestrijden, een automatisch stelsel van compenserende heffingen niet kan worden gemist. Naar deze laatste mening helt ook de commissie over. Het Gemenebest De commissie van de E.E.G. heeft in april aan de zes regeringen gevraagd nauwkeurig de problemen te bestuderen van de Britse voorkeursrechten. De com missie kan moeilijk aanvaarden dat Groot- Brittannië volledig het unieke voordeel zou blijven trekken van de voorkeursrech ten in het Gemenebest en tegelijkertijd zou profiteren van de vrije circulatie van zijn goederen in het Vrijhandelsgebied. Aan de andere kant meent de commissie dat in een Vrijhandelszone die ook voor landbouwprodukten zou gelden, de Britse landbouwsubsidiepolitiek moeilijk onaan getast kan blijven. Daarover zal dus met de Britse regering gepraat moeten worden. De zes regeringen hebben daarover een werkgroep gevormd, die evenwel nog niet tot overeenstemming is gekomen, ook de commissie is met deze zaak bezig. Het E.E.G.-verdrag zegt dat na de over gangsperiode de handelspolitiek van de gemeenschap als een enkele eenheid moet worden beschouwd, onder leiding van de commissie en de raad van ministers. Het is dus mogelijk dat de staten elk voor zich autonoom blijven op het gebied van de handelspolitiek binnen een zo uitgebreid organisme als dat van de toekomstige associatie. Dat zou trouwens voor het De rubberoogst van de n.v. Sumatra- Rubber-Cultuurmaatschappij heeft over 1957 bedragen 1.315.247 kg verwerkte pro- duktie (v.j. 1.215.493 kg). Na aftrek van de exploitatiekosten geeft de oogst een voor delig saldo te zien van rp 2.354.562. Het ex ploitatie-overschot werd geheel voor af schrijving aangewend. Onder normale om standigheden zou een gedeelte van dit be drag voor het aanvragen van een winst transfer in aanmerking zijn gekomen. Slechts door toevoeging van rp 142.433 uit de rekening voor diverse belangen, sluit de exploitatierekening 1956 zonder saldo. Een bedrag van 41.303 van de rekening reserve voor koersverschillen werd over gebracht naar de verlies- en winstreke ning, waardoor deze zonder saldo sluit. Het is een gelukkige omstandigheid, aldus het verslag, dat de uitgaven in Nederland ge dekt werden uit koerswinsten, die in de afgelopen jaren met beleggingen in Neder land werden verkregen. In 1957 kwam een ontginning van ongeveer 75 ha tot stand, welke begin 1958 werd afgeplant. Voor 1958 werd de oogst van de eigen aanplant ge taxeerd op 1.100.000 kg (onv.). De n.v. Westlandsche Hypotheekbank deelt omtrent de gang van zaken bij deze n.v. en aangesloten hypotheekbanken ge durende de eerste helft van het boekjaar 1958 mede, dat in die periode aanvankelijk nog 6 percent en later hoofdzakelijk 5 per cent pandbrieven werden afgegeven. In totaal werd aan pandbrieven voor een be drag van 8.681.000,geplaatst. Door af lossing en inkoop verminderde het uit staande bedrag me! 3.782.000,Op 30 juni stond aan pandbrieven, leningen op onderhandse schuldbekentenis en gegaran deerde leningen in totaal uit 283.428.000 (op 31 december 1957 f 278.529.000). Er werden hypothecaire geldleningen tot een bedrag van ƒ23.333.000 gesloten. Aan aflossingen werd 18.025.000 ontvangen, zodat de omvang van de hypothekenporte- feuille steeg met 5.308.000 tot 299.284.000. De rentemarge het verschil tussen de gemiddelde hypotheek- en pandbriefrente bedroeg op 30 juni 1958 0,939 pet. (31 december 1957 0,842 percent). De winst over het eerste halfjaar geeft reden tot voldoening. De directie vertrouwt dat, on voorziene omstandigheden voorbehouden, 1958 gunstige resultaten zal opleveren. hechte verband van de gemeenschap zeer riskant zijn. Zij zou voortdurend bloot staan aan interne tegenstellingen. De com missie acht het bepaald noodzakelijk, dat, hoe de institutionele kant van de zaak er ook uit zal zien, de gemeenschap er als zodanig in optreedt en dat haar vertegen woordiging dus een vertegenwoordiging van de gemeenschap zal zijn en niet een vertegenwoordiging van de zes lid-staten. Het standpunt van de gemeenschap zal daartoe binnen de kring van de zes moeten worden bepaald. De commissie is er reeds lang van over tuigd dat het onmogelijk zal zijn om voor 1 januari 1959 alle ingewikkelde politieke en technische problemen op te lossen van een Vrijhandelsakkoord. Bovendien zou den alleen al de ratificatieprocedures, via de weg van de nationale parlementen, wel een jaar in beslag kunnen nemen. Het is dus uitgesloten het Vrijhandelsakkoord op 1 januari 1959 in werking te doen treden. Daarom heeft de commissie een voorlopige regeling voorgesteld, die neerkomt op de vermindeling met tien percent van alle rechten in het gebied van de Vrijhandels zone, vanaf 1 januari 1959, voor een periode van achttien maanden. Als men nu het voorstel van de commis sie zou aanvaarden, zou men twee jaar de tijd hebben om rustig de ingewikkelde, nog onopgeloste problemen tot een op;os- sing te brengen en de nationale parlemen ten het akkoord te laten goedkeuren. De volgende verlaging van rechten binnen de E.E.G. zou dan kunnen samenvallen met een verlaging van rechten in de Vrijhan delszone, aangenomen dat het akkoord wordt geratificeerd. Mochten de onderhan delingen mislukken, dan herneemt ieder zijn rechten. In dit verband rijst de vraag of men aan de verlaging der rechten niet een verlich- De Ford Motor Company heeft bekend gemaakt dat de maatschappij over het tweede kwartaal van dit jaar een netto verlies geleden van 17.3 miljoen dollar. Over het eerste kwartaal werd een winst gemaakt van 22.7 miljoen dollar, of 42 cents per aandeel, vergeleken met een winst van 70.5 miljoen over het tweede kwartaal van 1957. De winst over het eerste halfjaar van 1958 bedroeg 5.4 miljoen dollar, of 10 dol larcents per aandeel, tegen een winst van 171 miljoen dollar of 3.15 per aandeel in het eerste halfjaar van 1957. De verkopen bedroegen in de eerste zes maanden van 1958 in totaal 1978 miljoen of 34 percent minder dan in de overeenkomstige periode van het vorige jaar toen de verkopen een waarde hadden van 3009.5 miljoen dollar. In de eerste zes maanden van 1958 werden 710.471 auto's verkócht, tegen 1.195.592 in de overeenkomstige periode van 1957. Deze resultaten behoren tot de slechtste d'e Ford ooit heeft moeten publiceren. Als on gunstige factoren worden genoemd: de grote daling in de afzet en de gestegen kosten voor arbeid en machines. De n.v. Cultuur Maatschappij Watoe- toelis Poppoh is voornemens over te gaan tot een statutenwijziging, inhoudende het maatschappelijk kapitaal te verminderen tot f720.000, verdeeld in 960 aandelen elk van f750, alle geplaatst en volgestort. Deze vermindering wordt voorgesteld te ge schieden door terugbetaling van 40 per cent van het nominaal bedrag der ge plaatste aandelen uit de contante midde len der vennootschap door afstempeling tot op f750, ting van de contingenteringen zou moeten verbinden. De commissie meent dat zo'n voorstel onder de huidige omstandigheden politiek niet uitvoerbaar is, zij vindt het bovendien niet strikt noodzakelijk. Ver laging der rechten op gelijke wijze als in de E.E.G. wordt het ggjste noodzakelijke genoemd; men wil het beschouwen als een bewijs van het algemene verlangen om tot een positief resultaat te komen, zonder dat men zich tot meer-bindt dan wat op het ogenblik mogelijk is. RedeHjke middenweg Voorts is de vraag gesteld of het voor lopige akkoord niet een aantal principiële verplichtingen zal moeten bevatten zodat het een voorloper zou worden van de de finitieve regeling. De commissie betwij felt ernstig of men op die manier wel tot een akkoord kan komen. Sommige landen zuilen zich volgens haar juist bij de voor lopige regeling willen aansluiten omdat die de verschilpunten, zoals die bij de definitieve onderhandelingen op tafel zul len komen, nog open laat. Men wijst er bovendien op dat wellicht in verschillen de landen de tijdelijke verlaging der rech ten eenvoudig door de regeringen kan worden bewerkstelligd, waardoor een tijdrovende parlementaire ratificatiepro cedure zou kunnen worden voorkomen. Naar de mening van de commissie gaat het erom een redelijke middenweg te zoe ken tussen de standpunten van twee par tijen: zij die zich alleen willen binden als zij de definitieve regeling kennen, en zij die een voorlopige regeling accepteren op voorwaarde dat zij zich hun beslissings vrijheid voorbehouden in de latere onder handelingen. De commissie is ervan over tuigd dat zij met haar voorstel aan de zes regeringen een goede middenweg bewan delt. Als men aan het voorlopig akkoord te veel gaat vertimmeren, dan zou men volgens haar wel eens zonder akkoord kunnen blijven zitten. Aan de directie van de n.v. Droogdok maatschappij „Soerabaja" is in verband met de bijzondere omstandigheden in In donesië uitstel verleend van het opmaken van een balans en verlies- en winstreke ning over het boekjaar 1957. De buiten gewone algemene vergadering van aan deelhouders heeft dit besluit vanmiddag in Amsterdam genomen. De voorzitter deelde mee dat hef moei lijk is een overzicht te krijgen van de toe stand in Soerabaja en hij verzocht de aandeelhouders te wachten tot het tijd stip waarop de directie met voldoende kennis van zaken de jaarstukken kan sa menstellen. Tot slot van de vergadering werd nog medegedeeld dat geen Europese employees in Soerabaja meer werkzaam zijn. Het aantal werkzaamheden wordt voortdurend minder. Uit kringen, welke in nauw contact staan met de raadgevende groep uit NAVO-Ian- den en Japan, welke besprekingen heeft gevoerd over het toezicht op de handel van westerse landen met communistische lan den, wordt vernomen, dat overeenstem ming is bereikt over een aanzienlijke ver zachting van het toezicht op deze handel. Alle leden-landen zijn overeengekomen op 15 augustus gelijktijdig nieuwe lijsten vaa goederen te publiceren, waarvoor het uitvoerembargo naar communistische lan den uit strategische overwegingen gehand haafd zal blijven. Volgens betrouwbare kringen zal de toegestane verruiming de grootste zijn welke tot dusver tot stand is gekomen en de verruiming zou betrekking hebben op vrijwel alle artikelen welke voorkomen op de oude embargolijsten. Het besluit tot verzachting van het toezicht werd onvermijdelijk door de vorderingen op wetenschappelijk en industrieel gebied in de Sovjet-Unie. Volgens deskundigen was het Sovjetblok zelf begonnen met de uitvoer van goederen, welke voorkwamen op de westelijke embargolijsten. (Reuter) Werkgeversorganisaties uit de metaal industrie in de landen van de Euromarkt zijn in Keulen bijeengekomen om te on derzoeken in hoeverre de totstandkoming van de E.E.G. tot meer georganiseerd overleg in de metaalindustrie noopt. De metaalindustrie beschouwt de tot standkoming van de gemeenschappelijke markt als een realiteit, waarvan de ont wikkeling in vele opzichten zal worden be paald door de gang van zaken in de me taalindustrie als grootste bedrijfstak in Europa. Nu de verschillende instellingen van de gemeenschap geleidelijk aan wor den gevormd, wordt het van betekenis ge acht, dat de metaalindustrie tegenover het te voeren beleid een gemeenschappe lijke houding inneemt. Over de noodzaak en de mogelijkheden hiertoe is in Keulen uitvoerig van gedachten gewisseld. De hierbij betrokken organisaties, waaronder de Vereniging van Metaal-Industrieën als vertegenwoordigster van de werkgevers in de Nederlandse Metaalindustrie, heb ben besloten het bestaande „Comité de Liaison des Fabrications Métalliques, Mé- caniques et électriques européennes" (COLIME), voor dit doel te versterken. COLIME werd vijf jaar geleden opgericht door deze organisaties met het oogmerk de belangen van de staalverbruikers in de E.G.K.S. te behartigen. Besloten is tot de instelling van een aantal werkgroepen, on der andere voor de handelspolitiek, de fis cale politiek en het concurrentieregime. Het Produktschap voor Groenten en Fruit heeft bekengemaakt dat de invoer van Nederlandse bonen in België met in gang van 24 juli a.s. zal worden stopgezet. Het invoerverbod geld niet voor tuin bonen. Hoe lang dit verbod voor Neder landse bonen zal gelden valt niet te zeg gen. Een depressie, die gisteren bij Ierland lag, trok via Engeland naar de Noordzee en verenigde zich daar met een storing die zich langs de kust van Noorwegen naar het zuiden verplaatste. De luchtdruk in het centrum van het lagedrukgebied bo ven de Noordzee was vanmorgen slechts 990 millibar. Om het lagedrukgebied stroomt onsta biele lucht van polaire oorsprong naar het vaste land. De temperaturen overdag zijn dan ook in ons land belangrijk beneden nor maal, mede door de vrij grote buiigheid. Westelijk op de oceaan is een nieuwe de pressie ontstaan, waarvan zich vermoede lijk een deel afsplitst, dat in de richting van de Golf van Biscaye koerst. Deze sto ring wordt voorafgegaan door een klein gebied met opklaringen. WEERRAPPORTEN Woensdag 23 juli Zon op 4.47 uur, onder 20.45 uur. Maan op 13.25 uur, onder 23.41 uur. Maanstanden 23 juli 15.19 uur eerste kwartier. 30 juli 17.47 uur volle maan. Hoog en laag water in IJmuiden Woensdag 23 juli Hoog water 8.12 en 20.43 uur. Laag water 3.49 en 16.08 uur. Het hoog en laag water te Zandvoort is 10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden. Temperaturen buiten 00 land maxima van giste - 00 c d ren. Binnenland heden v3 e. 7 uur. Neerslag: laatste s: C o e u t* 24 uur. sp 2t c5 Den Helder regenbui zw 15 0,1 Ypenburg half bew. zw 14 0,1 Vlissingen half bew. zw 14 0,6 Eelde zwaar bew. zzw 13 1 Twente licht bew. z 14 1 De Bilt zwaar bew. zzw 13 5 Eindhoven half bew. zzw 13 2 Vlv. Z.-Limb. zwaar bew. z 14 2 Helsinki regen O 19 0 Stockholm zwaar bew. ozo 20 9 Oslo zwaar bew. O 23 0 Kopenhagen regen wzw 16 23 Aberdeen half bew. wnw 14 21 Londen regen w 21 1 Amsterdam half bew. z 19 0,1 Brussel zwaar bew. zw 20 3 Luxemburg zwaar bew. zw 17 4 Parijs zwaar bew. zw 21 0 Bordeaux zwaar bew. wzw 22 1 Grenoble regen wnw 23 1 Nice zwaar bew. windst. 25 0 Berlijn geheel bew. zzw 20 2 Frankfort regen zzw 21 2 München geheel bew. ozo 22 0 Garmisch p. regenbui windst. 22 0,1 Zürich regen w 23 0,4 Genève zwaar bew. z 24 3 Locarno regen windst. 28 5 Wenen zwaar bew. ozo 25 5 Innsbruck geheel bew. w 26 0 Rome licht bew. w 28 0 Ajaccio licht bew. no 24 0 Mallorca zwaar bew. windst. 35 0 Madrid zwaar bew. windst. 26 0 Algiers onbewolkt wzw 29 0 44. Op het scheepje van de Gouden Draak werd lang en gespannen gewacht. Zou de kolonel het beeld Yo Yo van het eiland halen en daardoor de straffen op zich la den, die Ming de Rechtvaardige hem zo graag zou laten ondergaan? „Als de kolonel het nu maar niet doetdacht Panda angstig, „anders zijn hij en Pat er gloeiend bij!" Toen de zon begon op te komen en er nog steeds niets gebeurd was, kreeg hij al hoop, dat het niet door zou gaan. Maar toen opeens klonk er het geluid vanyeen motor over het meer en op hetzelfde ogen blik liet Ming juichend zijn kijker zakken. „Hij verlaat het eiland met het beeld!" riep hij. „Eindelijk! Nu kan ik hem uiterst fraai en rechtmatig straffen! Snel! Geef het teken voor de aanval!" Op dit bevel werd een vuurpijl ontstoken, die met veel geschitter hoog in de lucht uiteen barstte. Op hetzelfde ogenblik doken op het eiland strijdlustige Oosterlingen uit hun schuil hoeken op. Kolonel Pulver zag de vuurpijl en hoorde de kreten, maar het bracht hem niet van zijn stuk. „Dus het was tóch een valbromde hij. „Maar ze zijn nu te laat. Als ze de val willen sluiten, is de vogel gevlogen". Kolonel Pulver had alle reden om zich op zijn gemak te voelen, want inmiddels was het geluid van de motor aangezwollen tot een gebrul en daar kwam het vliegtuig aanstuiven met Pat O'Nozel aan het roer. Van het scheepje van de Gouden Draak, dat juist de achter volging op de kolonel had ingezet, steeg een kreet van teleurstelling op. Het was duidelijk, dat zij de vluchteling nooit op tijd zouden bereiken. Maar hoe moest het nu met Panda? Het eerste K.L.M.-vliegtuig van de we kelijkse dienst van Amsterdam naar Moskou is maandag met twee betalen de passagiers, een Indonesisch echtpaar, en verscheidene autoriteiten op het Mos- kouse vliegveld aangekomen. Zij werden op het vliegveld verwelkomd door de Ne derlandse ambassadeur in Moskou, dr. J.G. de Beus, en door een der directeuren van de Russische luchtvaartmaatschap pij „Aeroflot". Het toestel, de „Olivier van Noort", heeft vijf uur over de vlucht gedaan. Het vertrekt dinsdag weer naar Amsterdam. Naar UPI in Santiago verneemt zou de n.v. Haarlemsche Scheepsbouwmaat schappij hebben gedreigd de 1270 ton me tende ijsbreker „Piloto Pardo" volgende week te zullen verkopen, indien de rege ring van Chili dan niet de laatste termijn betaling van 600.000 dollar zal hebben ge daan. Wij hebben ons naar aanleiding hiervan tot de directie van de Haarlemsche Scheepsbouwmaatschappij gewend, die het bericht onjuist noemde. De betrekkin gen met de Chileense regering zijn uit stekend. Met het oog op de dalende koper- prijzen heeft Chili echter enige moeite vol doende dollarkredieten te krijgen, zodat aan de Haarlemsche Scheepsbouwmaat schappij is gevraagd de betaling van de vervallende termijn het betreft hier niet de laatste termijn, die pas vervalt bij de aflevering van het schip te mogen betalen in promessen van drie jaar. Dit zou echter in tegenstelling zijn tot het opge maakte contract, zodat de directie de Chi leense regering heeft meegedeeld deze wij ze van betaling niet te kunnen accepteren. Bij deze gelegenheid is gevraagd of het schip bij voortdurende betalingsmoeilijk heden eventueel verkocht mag worden. Men heeft echter goede hoop, dat de moei lijkheden kunnen worden opgelost. Intus sen wordt het schip rustig afgebouwd. Men hoopt het tegen het einde van het jaar gereed te hebben. Zoals men zich zal herinneren is de „Pi loto Pardo", een voor het Zuidpoolge bied bestemd expeditiebevoorradingsschip met ijsversterking, op 11 juni door de echt genote van de ambassadeur van Chili in Den Haag, mevrouw A. Renard, in Haar lem te water gelaten. Hedenmorgen om negen uur zijn de Ko ningin, Prins Bernhard en de Prinsessen Beatrix en Irene per vliegtuig naar Zuid- Frankrijk vertrokken voor hun vakantie. De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, drs. E. H. van der Beugel, is naar Parijs vertrokken waar morgen op mi nisterieel niveau vertegenwoordigers van de zes E.E.G.-landen zich zullen beraden op een gemeenschappelijk standpunt ten opzichte van de Vrijhandelszone. (Zie ook pagina 2). De Haarlemse politie waarschuwt tegen de praktijken van een oplichter, die in het hele land opereert en ook reeds in Haar lem een slachtoffer heeft gemaakt. De man geeft zich uit voor een douanebeambte, die een kosthuis zoekt. Als dit is gelukt vertelt hij de pensionhoudster een prettige en gemakkelijke manier te weten om aan allerlei textielgoederen, zoals dekens, te komen. Hij suggereert dat het hier om in- beslaggenomen goed gaat. Als de betrok ken vrouw er wel oren naar heeft een be paald artikel tegen een zacht prijsje te kopen, moet zij de man even het geld geven, daar hij het niet kan voorschieten. Zij ziet de man echter niet meer terug. Een bewoonster van de Teslastraat is dezer dagen voor 45 opgelicht. De man is twee enveertig jaar, 1.70 lang, heeft een bleke gelaatskleur, spitse neus en middelblond haar. Voorlopig zal de rubriek „Toch is het zo" tweemaal per week verschijnen. De vol gende aflevering zal men aantreffen in ons blad van vrijdag a.s. Betogingen. Voor de Britse ambassade in Rome is maandag een betoging gehou den tegen het Britse ingrijpen in Jorda nië. De demonstranten werden snel verspreid. Verschillenden van hen werden in hechtenis genomen. Eerder werden reeds betogingen gehouden voor de Amerikaanse ambassade, het Italiaanse ministerie van buitenlandse zaken, voor de Kamer van Afgevaar digden en in Dologua, Napels, Milaan en Ancoma. Ook in Djakarta, Santiago de Chile en Boekarest is gedemon streerd. Deserteur. De Oostberlijnse politie heeft maandag een man doodgeschoten die probeerde naar West-Berlijn te ont snappen. Tegenover de Westberlijnse politie werd verklaard, dat het een de serteur van de Oostduitse politie was. Afstand. De Amerikaanse militairen in West-Duitsland zullen in het vervolg op vijf kilometer afstand van de grens met Oost-Duitsland en de grens van Tsje- choslowakije moeten blijven, zo heeft het Amerikaanse hoofdkwartier in Heidelberg bekendgemaakt. Telescoop. In het observatorium van Saint Michel de Provence (Frankrijk) is maandag een nieuwe grote telescoop in gebruik genomen, waaraan twintig jaar is gewerkt. De telescoop met een parabolische spiegel van 1.93 meter middellijn en een gewicht van 1200 kg. is op drie na de grootste ter wereld. Minder. Een onderzoek heeft aangetoond, dat de Zweden de laatste tijd minder alcohol gebruiken. Sinds oktober loopt de consumptie van alcoholhoudende dranken terug. Sinds de alcohol-rant soenering in 1955 werd afgeschaft is het verbruik niet zo laag geweest als in de afgelopen maanden. Hoogverraad. De Zuidafrikaanse Senaat heeft een wetsontwerp goedgekeurd, dat voorziet in de instelling van een speciaal hof, waarvan drie rechters van het opperste gerechtshof deel uit maken, dat 92 personen moet berechten die beschuldigd worden van hoogver raad. Het proces zal de volgende maand in Pretoria gevoerd worden. De verdachten zouden gestreefd hebben naar de oprichting van een „volksre publiek". Ongegrond. De voorzitter van de UNO commissié inzake Hongarije, de Deen Alsing Andersen, heeft de beschuldi gingen van zijn landgenoot Bang-Jen- sen van de hand gewezen. Hij noemde de campagne van de ontslagen diplo maat tegen zijn vroegere superieuren het gevolg van absurde en ongegronde argwaan. Watersnood. Door overstromingen, die Nieuw Delhi maandag na zware regen val troffen, zijn veertién mensen om het leven gekomen, van wie de helft door het instorten van hun huizen. Het verkeer werd onderbroken en de mees te scholen werden gesloten. Achten veertig mensen, van wie 42 vrouwen, zijn vermoedelijk verdronken doordat maandag een pont op een meer, 65 kilo meter van Coimbatore in Madras om sloeg. Twaalf mensen werden gered. Vliegende schotel. Ingenieurs, van de Brit se Armstrong-Wh itworths-fabrieken zijn volgens de „News Chi-onicle" be zig met de bouw van een „vliegende schotel". Het toestel zou uiteindelijk worden gebruikt om mensen in de ruimte buiten de dampkring te brengen en op aarde terug te brengen. Ongewenst. De Soedanese regering heeft Ali Chasjaba, raadsman van de am bassade der Verenigde Arabische Re publiek, tot ongewenst persoon ver klaard en hem gelast binnen 24 uur het land te verlaten. Chasjaba had volgens een officiële zegsman contact opgeno men met bepaalde „destructieve ele menten", nadat hij pas vier dagen te voren in functie was getreden. Beroerd. De Amerikaanse senator Wayne Morse heeft een grondige herziening gevraagd van de Amerikaanse contra spionagedienst. De C.I.A. heeft in het Nabije Oosten, zoals in andere delen van de wereld, beroerd werk gedaan en inzake Irak heeft de C.I.A. de boot gemist, aldus Morse in een radio interview. Morse critiseerde Eisenho wer wegens diens steun aan regerin gen die op vallen staan. De beste ma nier om het communisme in het Nabije Oosten te verslaan is niet de zijde te kiezen van de dictators, aldus Morse, die de Amerikaanse interventie in Libanon afkeurde. „Geen enkele oliebron is Amerikaans bloed waard", aldus Mor se. OP vrij regelmatige tijden lezen we in de pers dat „bij toeval" een of ander kunst werk is ontdekt, dat door kenners wordt toegeschreven aan een reeds lang over leden kunstenaar, waarna een bekend museum een paar honderdduizend dollar voor deze vondst heeft betaald. De lezer van een dergelijk krantenbericht trekt in de regel een nogal spijtig gezicht vanwege het feit dat altijd anderen, en nooit hem een dergelijk buitenkansje in de schoot geworpen wordt, waarna hij zich aan het peinzen zet over de vraag, wat hij zou doen alsLaten we hier maar stoppen, want verder filoso feren is zinloos. Het allerbe langrijkste wordt bij derge lijke overwegingen immers al tijd over het hoofd gezien, namelijk de voorwaarde dat de ontdekker van de vondst het kunstwerk als zodanig moet ontdekken. Dat is lang niet gemak kelijk en vereist een bepaald gevoel, én smaak voor kunst, die lang niet iedereen bezit. Wanneer u zoals in het na-oorlog- se Duitsland is voorgekomen bemerkt dat de onderligger van een matras een opgevouwen schilderij is, zal het u niet moeilijk vallen te concluderen dat dit wel eens een kostbaar schilderij zou kunnen zijn, dat tijdens de oorlogsverwildering uit het gemeenschappelijk of particulier kunstbezit werd ontvreemd en thans angstvallig op duistere plaatsen wordt ver borgen gehouden. (In dit geval was het een Ruysdael!). Maar om by een goed hartige boerin in Allgau een echte Monet te ontdekken die in 1946 tegen een pond boter werd verruild wordt al wat moei lijker. En tegen de kunsthistoricus uit Dresden, die tijdens een wandeling in het Ertsgebergte door het onweer werd ver rast en in het huisje van de spoorweg wachter beschutting tegen het noodweer zocht, kunnen we helemaal niet op. Hij ontdekte in de slaapkamer op de wastafel twee vazen die als lampetkannen dienst deden. Hierin is op zichzelf niets tegen, maar hij herkende de vazen als porcelein uit Oost-Azië, afkomstig uit de collectie die aan het museum van Dresden had toe behoord vóór de Russen hier binnentraden. Om kort te zijn: voor degenen die des kundig zijn en geluk hebben schijnt er op dit gebied wel eens het een en ander te beleven te zijn. Om te beginnen natuurlijk bij verwijdering van kalklagen op oude muren, waaronder soms oude schilderingen worden aangetroffen, zoals in kerken en kloosters wel voorkomt. Maar ook in de particuliere sfeer kan zich dit afspelen. Zo werden in het begin van 1953 in een heren huis te Dordrecht onder de wandbekleding vijf schilde ringen uit de 17de eeuw ont dekt, waaronder een zeestuk met het signatuur J. G. 1661, een schoorsteenstuk van Hou- braeken en drie landschappen van Dierk Verhaert uit Haarlem. Veel opwin dender wordt de zaak, wanneer de kunst voorwerpen van de mestfaalt moeten wor den gehaald, zoals de tekenaar Brinkmaan deed, die bij Marburg een half uitgewiste krijttekening uit een hoop afval zag steken en wiens geoefend oog direct zag, dat het een eeuwenoud werk betrof, zodat hij de moeite nam de hele vaalt overhoop te halen, waardoor hij zes tekeningen te voorschijn bracht die aan de 16de eeuwse meester Grünewald worden toegeschreven. U ziet, dat hiervoor een deskundig oog ver eist is. Dat blijkt alleen al uit het feit, dat het krentenvat van een kruidenier in En schede jarenlang was toegedekt met een deksel, beschilderd met een stilleven van Johannes Torrentius (1589-1644) zonder dat iemand er erg in had. Heeft u overigens wel eens gehoord van geschilderde catalogi? Daarover een volgende keer. (Nadruk verboden). H. Pétiïlon

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 2