Algerijnen staken bij Rouaan
vijf benzinetanks in brand
„Koninklijke Marine deed mij
zeer vreemde voorstellen"
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
1U 7,
Arrestanten te Parijs in
het Velodrome d'Hiver
HET WEER
Rechtse partijen ongerust over
De Gaulle's Afrika-politiek
'MORRIS'
MENING VAN JOHN WIJSMULLER
Ontbreken van goodwill kan opheffing
bergingsstation tot gevolg hebben
De 6e
Cultuurvlucht
Nog geen schade aan
gestrande kruiser
geconstateerd
WELK WEER
KRIJGEN WE
ZONDAG?
Minder warm
Washington kondigt zeer
krachtige raketmotor aan
Lawrence, uitvinder van
cyclotron, overleden
Koninklijk gezin terug
uit Brussel
Verwacht U!
Statistiek wijst uit
Aantal verkeersongelukken
is verminderd
Von Braun hersteld
Het woord is aan
73e JAARGANG No 42
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1958
303e JAARGANG No 195
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
ROUAAN (Reuter) Twee Algerijnse
saboteurs hebben in de afgelopen nacht
brand gesticht in vijf benzinetanks te
Petit Quévilly bij Rouaan, zo heeft de
politie bekendgemaakt. Een van hen
werd door de politie neergeschoten en
overleed in een ziekenhuis, de twee
de is met zware verwondingen in
het ziekenhuis opgenomen. Andere
deelnemers aan deze sabotagedaad
zijn voortvluchtig. De brand, die inmid
dels bedwongen is, richtte voor een half
miljoen franc schade aan. In Parijs duren
de arrestaties van verdachte Algerijnen
nog voort. De arrestanten worden naar
het grote stadion Vélodrome d'Hiver ge
bracht. In de afgelopen 24 uur zouden
meer dan drieduizend Algerijnen zijn
aangehouden voor identiteitscontrole.
Bij de brand van maandag in de
depots in Zuid-Frankrijk is vijftien mil
joen liter olie en benzine in vlammen
opgegaan. Dit komt overeen met het
olie- en benzineverbruik van één dag in
Frankrijk.
Na de Algerijnse aanslagen van maandag
zijn speciale veiligheidsmaatregelen van
kracht geworden. Alle belangrijke objec
ten, zoals bruggen, spoorweginstallaties,
stations, olieopslagplaatsen en zelfs musea
worden door politie of militairen bewaakt.
In de nacht van dinsdag op woensdag is
in een station van de Parijse ondergrondse
een soldaat door revolverschoten in de rug
zwaar gewond. Voorts werden drie politie
mannen gewond, twee van hen ernstig,
toen zij beschoten werden door twee Al
gerijnen die zij hadden aangehouden om
De bema/nning van de atoomonderzee
boot „Nautilus", is woensdag volgens
een oude New York.se traditie verwel
komd, namelijk door middel van een
wolkbreuk van confetti en serpentines,
die in feite uit niet veel anders be
staan dan bladen van oude telefoon
boeken, ponsbandjes enzovoort. On
geveer 250.000 New Yorkers hadden
zich op de trottoirs en voor de ramen
van de wolkenkrabbers van Lower
Broadway verzameld om de 37-jarige
commandant, William. Anderson, luide
te verwelkomen. Zij lieten de 50-jarige
schout-bij-nacht Rickover evenzeer in
het applaus, de toejuichingen en het
neerdwarrelende papier delen. Hij was
het immers, die de „Nautilus" ont
wierp. Zij beiden en met hen ongeveer
75 leden van de 115 koppen tellende
bemanning reden langs Broadway naar
het stadhuis onder een vloedgolf van
gejuich, gewuif, gefluit en serpentines.
Het was, volgens een officiële procla
matie van burgemeester Robert Wag
ner „Nautilusdag" in de stad New York.
(Telefoto)
Het onderzoek, dat duikers hebben inge
steld naar eventuele bodemschade, welke
„De Zeven Provinciën" bij de stranding
zou hebben opgelopen, heeft voorlopig geen
aanwijzingen gegeven dat de schroefas
sen ontzet zouden zijn of dat Van andere
beschadigingen sprake is. Het onderzoek
duurt nog voort.
De commandant Zeemacht Nederland zal
volgens de voorgeschreven procedure een
onderzoek doen instellen naar de oorzaak
van het aan de grond lopen van „De Ze
ven Provinciën" en nagaan of het ongeval
aan de Marineraad zal worden voorgelegd.
Advertentie
WORDT B1ERWEER-
VOORSPELLER
EN WIN VAKANTIEREIS
VAN f 1000.-
zie pagina
Verwachting tot morgenavond:
Minder warm weer met plaatse
lijk enkele regen- of onweers
buien. Overwegend matige wind
tussen zuidoost en zuidwest.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
(Van onze speciale verslaggever
„HET IS WAANZIN, dat ik voor de berging van de kruiser „De Zeven Provinciën"
door onze zeesleepboten vooraf een zeer hoog bedrag aan de Koninklijke Marine zou
hebben gevraagd". Dit verklaarde ons gisteravond in een interview de heer John
F. Wijsmuller, directeur van n.v. Bureau Wijsmuller te IJmuiden, van welke maat
schappij de sleepboten „Zeeland" en „Simson" dinsdag werkeloos bij het vlotbrengen
van de kruiser moesten toezien, omdat de Koninklijke Marine en directeur John F.
Wijsmuller niet tot overeenstemming konden komen. „De marine", aldus de heer
Wijsmuller, „deed mij dinsdagmorgen een zeer vreemd voorstel. Wij moesten werken
met de „Zeeland" op basis no cure, no pay en voorafgaand aan deze bergingspoging
bood de marine een bepaald bedrag aan om de „Zeeland" gedurende één getij bij
hoogwater aan de kruiser te laten trekken". Dit voorstel is door de heer Wijsmuller
afgewezen. Zoals gisteren reeds door ons gemeld, wilde men zich houden aan de
afspraken in de Salvage Union, waarbij pas na het slagen van de berging over de
grootte van de vergoeding wordt gesproken.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S.
De heer Wijsmuller deelde ons verder
mee, dat door hem tegen over de marine
autoriteiten geen enkel bedrag is genoemd.
Het is volgens hem volkomen onjuist, dat
hij een bedrag van 880.00 of 1 percent
van de bouwsom gevraagd zou hebben.
Volgens de heer Wijsmuller vloeit het noe
men van dergelijke bedragen door som
mige personen voort uit het feit, dat er
wanbegrip heerst over de percentagerege
lingen bij bergingen op basis „no cure no
pay". Deze percentageregeling werd door
de leden van Salvage Union in samen
werking met de assuradeuren ontworpen
om de kapitein van een in nood verkerend
schip en dus ook de eigenaar van dit schip
er tegen te beschermen, dat de kapitein
een contract tekent, waardoor de eigenaar
van het schip later teveel zou moeten be
talen. Een bepaald percentage van de
waarde van het schip wordt dan als maxi
mum genomen en achteraf dus na het
slagen van de berging wordt tussen
eigenaren en bergers vastgesteld wat de
uitvoering van de percentageregeling zal
zijn.
Naar de mening van de heer Wijsmuller
zou de berging van een groot en kostbaar
schip zoals „De Zeven Provinciën" voor
zijn maatschappij niet eens lucratief zijn
geweest. De marine zou namelijk het
grootste gedeelte aan personeel, sleepboten
en materiaal hebben geleverd. De ber
gingssom voor de kruiser zou volgens de
heer Wijsmuller beslist niet hoger zijn ge
weest dan honderdduizend gulden. Een
klein deel hiervan zou dan voor Bureau
Wijsmuller bestemd zijn geweest. En een
dergelijk bedrag is niet eens voldoende om
een sleepboot als de „Zeeland" een maand
op station te leggen.
De heer Wijsmuller gaf ons de verzeke
ring dat hij de Koninklijke Marine beslist
gelijk geeft dat men gezien de omstandig
heden zelf een poging heeft gedaan.
Het is evenwel zeer teleurstellend voor
hem geweest, dat de marine volgens hem
blijk heeft gegeven geen goodwill te willen
betonen tegenover de bergingsmaatschap
pij, die zich de moeite getroost om een
bergingsstation als Den Helder te be
zetten.
„Ik had verwacht", aldus de heer Wijs
muller, „dat di marine het belang van een
bezet bergingsstation te Den Helder zou
inzien en dat men ons in staat gesteld zou
hebben om een aandeel in de berging te
leveren. Wanneer we de goodwill van de
marine niet bezitten, dan loont het voor
ons in Den Hel .Ier niet meer de moeite om
er een bergingsstation bezet te houden"
Advertentie
OPENT ZATERDAG
WASHINGTON, (UPI) Het Ameri
kaanse leger heeft een dermate krachtige
raketmotor ontwikkeld, dat projectielen
in zeer korte tijd op grote hoogten kunnen
worden gebracht, aldus is officieel in Was
hington bekendgemaakt, De onderzoekin
gen geschiedden in het kader van het pro
gramma voor Nike-Zeus projectielen, be
stemd voor gebruik tegen vijandelijke
intercontinentale ballistische orojectieien.
Dinsdagavond is bij Redstone Arsenal
in Huntsville, een raketmotor van het
nieuwe type met succes statisch beproefd.
Officieel werd medegedeeld dat de mo-
toi „verscheidene honderdduizenden"
ponden stuwkracht bezit. Dit wordt van
bijzonder groot belang geacht voor de be
strijding van intercontinentale ballistische
projectielen.
CAPE CANAVERAL, (UPI) Te Ca
pe Canaveral is woensdag een raket van
het type Jupiter beproefd. Met dit type ra
ket wil ook het Amerikaanse lger een
maansatelliet trachten te lanceren. De ra
ket is op 't aangegeven doel. 2400 km van
de startplaats, neergekomen.
hun papieren te controleren. Na deze laat
ste aanval zijn een twaalftal Noordafri
kanen gearresteerd. De Parijse politie
heeft meegedeeld, dat dertig Algerijnen die
maandag werden gearresteerd, bekend
hebben dat zij op bevel van het Algerijnse
Nationale Bevrijdingsfront verzetsdaden
moesten plegen. In Bordeaux zijn tien Al
gerijnen aangehouden.
Het onafhankelijke blad „Paris-Presse"
verklaarde woensdag, dat de Algerijnse
campagne in het afgelopen jaar is voorbe-
heid en dat drie weken geleden op een
bijeenkomst van verzetsleiders in Genève
tot uitvoering van de plannen is besloten.
De burgerlijke gerechtelijke instantie,
die een onderzoek heeft ingesteld naar de
oorzaken van de branden in de benzine
tanks van Mourepiane bij Marseille, heeft
deze zaak overgedragen aan de militaire
autoriteiten overeenkomstig een artikel
van het wetboek van strafrecht, dat be
trekking heeft op sabotage tegen installa
ties. die kunnen worden gebruikt voor de
verdediging van de burgerbevolking. Zij.
die hieraan schuldig worden bevonden,
kunnen als zwaarste straf de doodstraf
krijgen.
PALO ALTO (Reuter/AFP/ANP) Dr.
Ernest O. Lawrence, die in 1939 de Nobel
prijs voor natuurkunde kreeg, is in het
ziekenhuis van Palo Alto (Californië) over
leden na een operatie wegens ingewands
ontsteking.
Lawrence, die 57 jaar is geworden, was
directeur van het. stralingslaboratorium
van de universiteit van Californië. Hij
heeft als lid van de Amerikaanse delegatie
de conferentie van deskundigen uit Wes
telijke en communistische landen over ont
dekking van kernproeven bijgewoond. Hij
kreeg in 1939 de Nobelprijs voor het uit
vinden van de cyclotron.
Lawrence was in juli, voor het einde
van de conferentie in Genève, ziek gewor
den en naar Californië teruggevlogen. Hij
is woensdag geopereerd.
Dr. Lawrence bouwde in 1930 zijn eer
ste cyclotron voor de produktie van ma
teriedeeltjes met hoge energie en hij ge
bruikte het apparaat voor de bestudering
van transmutatie van elementen en kunst
matige radio-activiteit. In de oorlog lever
de zijn laboratorium uranium 235 voor de
eerste atoombom en later plutonium.
De geleerde was een zoon van Noorse
emigranten.
Hedenochtend omstreeks halftwaalf is
het koninklijk gezin in paleis Soestdijk
teruggekeerd na een driedaags onofficieel
bezoek aan de wereldtentoonstelling in
Brussel. De terugreis werd per vliegtuig
gemaakt.
Advertentie
BEURS INDUSTRIE MIDDENSTAND UMOND
MARKTPLEIN - IJMUIDEN
Opening zaterdag 30 augustus - 15 uur
De NZH-bussen stoppen vlak voor de
ingang.
In de eerste zeven maanden van dit
jaar heeft het totale aantal verkeersonge
vallen op openbare wegen in Nederland
77.042 bedragen. In dezelfde periode van
het vorig jaar was dit aantal 78.384, zo
wordt meegedeeld in het Statistisch Bulle
tin van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek.
In gemeenten met 100.000 of meer inwo
ners was het totaalcijfer 40.556 (v.j.
42.390). Tn andere gemeenten was het to
taal 36.456 (v.j. 35.994).
Het statistisch Bulletin vermeldt ook het
aantal slachtoffers bij verkeersongevallen
op de openbare weg. De cijfers gelden voor
de periode van januari tot en met juni.
dus zes maanden. De cijfers tussen haak
jes geven het aanta' in de overeenkomsti
ge periode van 1957 aan.
Nederland totaal 17 872 (20.345), waarvan
gedood 656 (819), ernstig gewond 10.224
(11.595) en licht gewond 6992 (7931).
In gemeenten met 100.000 inwoners en
meer waren deze cijfers: totaal 7259
(8859). gedood 124 (192), ernstig gewond
3512 (4171) en licht gewond 3623 (4496).
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162
SUèDE JASJES IN KLEUREN
De Amerikaanse rakettenspecialist
Wernher von Braun, die kort na de
opening van het ruimtevaartcongres
in Amsterdam een aanval van hernia
kreeg, is, na een paar dagen op bed (e
hebben doorgebracht, behoedzaam
voortschuifelend met behulp van een
stok. op het congres verschenen.
(Van onze correspondent in Parijs)
Er begint zich op de rechter vleugel van
de Franse politiek een duidelijke ongerust
heid te openbaren over de gedragslijn van
premier De Gaulle ten aanzien van Frank-
rijk's Afrikaanse bezittingen, waardoor de
generaa' deze week een grote tournee
heeft gemaakt. De minister-president
heeft in Zwart-Afrika bij de bevolkingen,
die hem met de ere-titel „Onsterfelijke
Olifant" begiftigd hebben, over het alge
meen een juichende geestdrift verwekt, die
slechts in Dakar door wat wanklanken van
nationalistische leiders werd verstoord.
Voor het eerst sinds lange jaren heeft een
der hoogste gezagsdragers uit naam van
Frankrijk tegenover de koloniale volken
dan ook klare taal gesproken door ze voor
de duidelijke keus te stellen onmiddellijk
geheel onafhankelijk te worden, dan wel
met het moederland toe te treden tot een
Frans-Afrikaanse gertieenschap.
Toch is het niet zo zeer dit revolutionaire
voorste] van De Gaulle, dat alle vroegere
Franse plannen voor geleidelijk verwor
ven binnenlandse autonomie veie mijlen
achter zich laat., dat de rechtse of „onaf
hankelijke" politici, die gisteren in spoed
vergadering te Parijs bijeenkwamen, heeft
onthutst. Van de zes Afrikaanse bezittin
gen, die De Gaulle nu heeft bezocht, zullen
zich zo neemt men algemeen aan ten
minste vier, ^.o niet allemaal, op 28 sep
tember bij het referendum uitspreken vóór
een gemeenschap met Frankrijk. De
schoen knelt echter elders Men vraagt
zich echter af, hoe de generaal het klaar
zal spelen zich in Algerije, waar hij giste
ren aangekomen is, te houden aai een ai
of niet oprecht bedoelde en uitgevoerde in
tegratie-politiek. nu de veel primitievere
zwarte delen van Afrika desgewenst ai de
volle onafhankelijkheid werd aangeboden
Tn alle geval kan men wel zeggen, dat door
zichtige logica nog altijd niet de meest
kenmerkende karaktertrek is van het
Franse beleid n. Algerije en om die reden
worden met een mengeling van vrees en
hoop de woorden afgewacht, die generaal
De Gaulie morgen via de radio tot de Al
gerijnse bevolking zal richten.
Veiligheidsmaatregelen
ALGIERS (Reuter) Bevreesd voor ge
welddadige acties van de opstandelingen
hebben de Fransen extra veiligheidsmaat
regelen getroffen Men vermoedt dat de
opstandelingen hun laatste kaart willen
uitspelen om de volksstemming te be-
invloeden. De Gauile zal Algiers vandaag
niet veriaten, maar plaatselijke autoritei
ten en notabelen ontvangen om een beeld
te krijgen van de situatie in Algerije. Er
wordt strikte geheimhouding betracht aan
gaande eventuele plannen van De Gaulle
zich morgen buiten de stad te begeven
voor bezoeken aan de Franse troepen in
verschillende gebieden.
(UPI) De Gaulle zou de opper-bevel-
hebber io Algerije, generaal Raoul Salan
en diens staf-officieren zonder omwegen
hebben gevraagd of, en wanneer, zij de
nationalistische rebellie, die op 1 novem
ber vier jaren zal hebben geduurd, zullen
kunnen neer slaan.
Jean Paul:
Wie laat merken dat hij een geheim
bewaart, heeft er reeds de helft van
verklapt en zal ook de rest niet
lang voor zich houden.
Ruim een jaar geleden hebben wij op
deze plaats de aandacht gevestigd op de
veroordeling van een vooraanstaande
hoogleraar aan de Humboldt-Universiteit
in Oost-Berlijn, prof. Wolfgang Harich, tot
tien jaar dwangarbeid. Dit zware vonnis,
dat, gezien het lot van andere dwangar
beiders, in de praktijk vrijwel identiek is
met de doodstraf, was door de rechter ge
veld omdat prof. Harich, die bekend stond
als een overtuigd marxist, zou hebben ge
streefd naar „een socialisme dat door het
volk en niet door een kaste van functiona
rissen gedragen zou worden", hetgeen hem
in de ogen der communistische heersers in
Oost-Duitsiand tot ketter stempelde.
Sedert die r zienbarende uitspraak werd
gedaan hebben meer en meer Oostduitse
intellectuelen de wijk genomen naar het
Westen. Tot de jongste emigranten be
horen figuren als de theoloog prof. Kurt
Aland, de medicus prof. Köppe en de rec
tor van de universiteit te Jena, de be
faamde dermatoloog prof. Joseph Hamel.
In totaal zijn er, zoals wij hebben bericht,
in de eerste helft van dit jaar niet minder
dan 44 hoogleraren, 122 docenten en as
sistenten, en 621 artsen uitgeweken. En
dit zijn cijfers, die niet uit de Bondsrepu
bliek komen maar vermeld zijn door Oost
duitse autoriteiten, die daarbij zelf hebben
toegegeven dat geen enkele staat op den
duur ..en dergelijke „aderlating aan intel
lectuelen" kan overleven. En inderdaad,
het sluiten va ziekenhuisafdelingen we
gens gebrek aan artsen, het sluiten van de
vrouwenkliniek van een ziekenhuis in
Halle omdat alle artsen en verpleegsters
naar het Westen waren gevlucht, zijn ver
schijnselen die duiden op een crisistoe
stand zoals men die in een West-Europees
land nauwelijks voor mogelijk zou hebben
gehouden.
Hoe bezorgd de communistische leiders
in Oost-Duitsland zich over deze toestand
maken, is wel gebleken op een conferentie
die Hermann Matern, na Ulbrlcht de be
langrijkste man in de Oostduitse communis
tische partij, onlangs heeft gehouden met
academici uit het district Chemnitz. Hij
zette daarbij uiteen, wat de regering ge
daan had om de intellectuelen voor zich te
winnen, en jammerde toen dat zij niette
min weglopen en de regering in de steek
laten. „Wij tobben er over, of we iets ver
keerd doen en hoe we het beter zouden
kunnen doen", zei hij woordelijk. „Hebben
we de mensen er niet toe opgevoed, de weg
te vinden van het „ik" naar het „wij"?"
Het is niet bekend of de academici van
Chemnitz daarop misschien hebben geant-
woord, dat het „wij" van Ulbricht en Ma
tern niet overeenkomt met het „wij" van
de wetenschappelijke wereld. Maar wèl is
bekend, dat Ulbricht zelf op een soortge
lijke bijeenkomst in Halle door een natuur
kundige geconfronteerd werd met de ora
torische vraag of. bi;' de groeiende school-
meesterij en betweterij van de partij, ern
stig wetenschappelijk onderzoek nog wel
mogelijk is en of onder deze omstandig
heden Marx en Engels in eigen persoon
wel aan een Oostduitse universiteit aan het
woord zouden kunnen komen!
De partijleiders hebben tijdens die ont
moetingen met academici weliswaar be
loofd. Jat hoogleraren van „de oude. bur
gerlijke generatie" voortaan in politiek op
zicht met rust zouden worden gelaten als
ze zich maar locaal tegenover de staat ge
droegen. maar de hoogleraren zullen wei
nig vertrouwen in die belofte hebben
gesteld. Des te minder omdat de autori
teiten vlak daarna decreteerden dat de
Oostduitse universiteiten in communis
tische in moesten worden hervormd, het
geen moeilijk zou kunnen worden ver
wezenlijkt zonder dat er politieke dwang
werd uitgeoefend op de talrijke nrofes
soren en hun wetenschanneliike mede
werkers. die weinig voor zulk een her
vorming voelen.
En dus niet alleen op de leden van de
zogenaamde „oude. burgerlijke generatie"
(van wie de meeste trouwens wel reeds
lang zullen zijn uitgeweken), maar ook op
mensen die gelijk Wolfgang Harich
wel aanhangers van het marxisme zijn
maar niet van de énige door de partij
leiding goedgekeurde vorm van marxisme
Dus bijvoorbeeld óók op die natuurkun
dige in Halle. die in zijn geest Marx en
Engels al uit het Oostduitse universiteits
leven verbannen zag.
Ulbricht en de zijnen hebben het nu dus
zo ver gebracht, dat zij behalve voor anti
marxisten ook voor oprechte marxisten èn
voor niet-politieke wetenschapsmensen het
leven in hun staat onmogelijk maken. Wee
klagend dat zij er over tobben, of zij mis
schien iets verkeerd hebben gedaan, jagen
zij na de middenstand nu ook de „intelli
gentsia" op de vlucht en forceren daarmee
de culturele zelfmoord van Oost-Duitsland.
Simon Koster