Algerijnen staken bij Rouaan vijf benzinetanks in brand „Koninklijke Marine deed mij zeer vreemde voorstellen" OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT 1U 7, Arrestanten te Parijs in het Velodrome d'Hiver HET WEER Rechtse partijen ongerust over De Gaulle's Afrika-politiek 'MORRIS' MENING VAN JOHN WIJSMULLER Ontbreken van goodwill kan opheffing bergingsstation tot gevolg hebben De 6e Cultuurvlucht Nog geen schade aan gestrande kruiser geconstateerd WELK WEER KRIJGEN WE ZONDAG? Minder warm Washington kondigt zeer krachtige raketmotor aan Lawrence, uitvinder van cyclotron, overleden Koninklijk gezin terug uit Brussel Verwacht U! Statistiek wijst uit Aantal verkeersongelukken is verminderd Von Braun hersteld Het woord is aan 73e JAARGANG No 42 DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1958 303e JAARGANG No 195 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman ROUAAN (Reuter) Twee Algerijnse saboteurs hebben in de afgelopen nacht brand gesticht in vijf benzinetanks te Petit Quévilly bij Rouaan, zo heeft de politie bekendgemaakt. Een van hen werd door de politie neergeschoten en overleed in een ziekenhuis, de twee de is met zware verwondingen in het ziekenhuis opgenomen. Andere deelnemers aan deze sabotagedaad zijn voortvluchtig. De brand, die inmid dels bedwongen is, richtte voor een half miljoen franc schade aan. In Parijs duren de arrestaties van verdachte Algerijnen nog voort. De arrestanten worden naar het grote stadion Vélodrome d'Hiver ge bracht. In de afgelopen 24 uur zouden meer dan drieduizend Algerijnen zijn aangehouden voor identiteitscontrole. Bij de brand van maandag in de depots in Zuid-Frankrijk is vijftien mil joen liter olie en benzine in vlammen opgegaan. Dit komt overeen met het olie- en benzineverbruik van één dag in Frankrijk. Na de Algerijnse aanslagen van maandag zijn speciale veiligheidsmaatregelen van kracht geworden. Alle belangrijke objec ten, zoals bruggen, spoorweginstallaties, stations, olieopslagplaatsen en zelfs musea worden door politie of militairen bewaakt. In de nacht van dinsdag op woensdag is in een station van de Parijse ondergrondse een soldaat door revolverschoten in de rug zwaar gewond. Voorts werden drie politie mannen gewond, twee van hen ernstig, toen zij beschoten werden door twee Al gerijnen die zij hadden aangehouden om De bema/nning van de atoomonderzee boot „Nautilus", is woensdag volgens een oude New York.se traditie verwel komd, namelijk door middel van een wolkbreuk van confetti en serpentines, die in feite uit niet veel anders be staan dan bladen van oude telefoon boeken, ponsbandjes enzovoort. On geveer 250.000 New Yorkers hadden zich op de trottoirs en voor de ramen van de wolkenkrabbers van Lower Broadway verzameld om de 37-jarige commandant, William. Anderson, luide te verwelkomen. Zij lieten de 50-jarige schout-bij-nacht Rickover evenzeer in het applaus, de toejuichingen en het neerdwarrelende papier delen. Hij was het immers, die de „Nautilus" ont wierp. Zij beiden en met hen ongeveer 75 leden van de 115 koppen tellende bemanning reden langs Broadway naar het stadhuis onder een vloedgolf van gejuich, gewuif, gefluit en serpentines. Het was, volgens een officiële procla matie van burgemeester Robert Wag ner „Nautilusdag" in de stad New York. (Telefoto) Het onderzoek, dat duikers hebben inge steld naar eventuele bodemschade, welke „De Zeven Provinciën" bij de stranding zou hebben opgelopen, heeft voorlopig geen aanwijzingen gegeven dat de schroefas sen ontzet zouden zijn of dat Van andere beschadigingen sprake is. Het onderzoek duurt nog voort. De commandant Zeemacht Nederland zal volgens de voorgeschreven procedure een onderzoek doen instellen naar de oorzaak van het aan de grond lopen van „De Ze ven Provinciën" en nagaan of het ongeval aan de Marineraad zal worden voorgelegd. Advertentie WORDT B1ERWEER- VOORSPELLER EN WIN VAKANTIEREIS VAN f 1000.- zie pagina Verwachting tot morgenavond: Minder warm weer met plaatse lijk enkele regen- of onweers buien. Overwegend matige wind tussen zuidoost en zuidwest. Volledige weerrapporten op pagina twee. (Van onze speciale verslaggever „HET IS WAANZIN, dat ik voor de berging van de kruiser „De Zeven Provinciën" door onze zeesleepboten vooraf een zeer hoog bedrag aan de Koninklijke Marine zou hebben gevraagd". Dit verklaarde ons gisteravond in een interview de heer John F. Wijsmuller, directeur van n.v. Bureau Wijsmuller te IJmuiden, van welke maat schappij de sleepboten „Zeeland" en „Simson" dinsdag werkeloos bij het vlotbrengen van de kruiser moesten toezien, omdat de Koninklijke Marine en directeur John F. Wijsmuller niet tot overeenstemming konden komen. „De marine", aldus de heer Wijsmuller, „deed mij dinsdagmorgen een zeer vreemd voorstel. Wij moesten werken met de „Zeeland" op basis no cure, no pay en voorafgaand aan deze bergingspoging bood de marine een bepaald bedrag aan om de „Zeeland" gedurende één getij bij hoogwater aan de kruiser te laten trekken". Dit voorstel is door de heer Wijsmuller afgewezen. Zoals gisteren reeds door ons gemeld, wilde men zich houden aan de afspraken in de Salvage Union, waarbij pas na het slagen van de berging over de grootte van de vergoeding wordt gesproken. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN PAGINA'S. De heer Wijsmuller deelde ons verder mee, dat door hem tegen over de marine autoriteiten geen enkel bedrag is genoemd. Het is volgens hem volkomen onjuist, dat hij een bedrag van 880.00 of 1 percent van de bouwsom gevraagd zou hebben. Volgens de heer Wijsmuller vloeit het noe men van dergelijke bedragen door som mige personen voort uit het feit, dat er wanbegrip heerst over de percentagerege lingen bij bergingen op basis „no cure no pay". Deze percentageregeling werd door de leden van Salvage Union in samen werking met de assuradeuren ontworpen om de kapitein van een in nood verkerend schip en dus ook de eigenaar van dit schip er tegen te beschermen, dat de kapitein een contract tekent, waardoor de eigenaar van het schip later teveel zou moeten be talen. Een bepaald percentage van de waarde van het schip wordt dan als maxi mum genomen en achteraf dus na het slagen van de berging wordt tussen eigenaren en bergers vastgesteld wat de uitvoering van de percentageregeling zal zijn. Naar de mening van de heer Wijsmuller zou de berging van een groot en kostbaar schip zoals „De Zeven Provinciën" voor zijn maatschappij niet eens lucratief zijn geweest. De marine zou namelijk het grootste gedeelte aan personeel, sleepboten en materiaal hebben geleverd. De ber gingssom voor de kruiser zou volgens de heer Wijsmuller beslist niet hoger zijn ge weest dan honderdduizend gulden. Een klein deel hiervan zou dan voor Bureau Wijsmuller bestemd zijn geweest. En een dergelijk bedrag is niet eens voldoende om een sleepboot als de „Zeeland" een maand op station te leggen. De heer Wijsmuller gaf ons de verzeke ring dat hij de Koninklijke Marine beslist gelijk geeft dat men gezien de omstandig heden zelf een poging heeft gedaan. Het is evenwel zeer teleurstellend voor hem geweest, dat de marine volgens hem blijk heeft gegeven geen goodwill te willen betonen tegenover de bergingsmaatschap pij, die zich de moeite getroost om een bergingsstation als Den Helder te be zetten. „Ik had verwacht", aldus de heer Wijs muller, „dat di marine het belang van een bezet bergingsstation te Den Helder zou inzien en dat men ons in staat gesteld zou hebben om een aandeel in de berging te leveren. Wanneer we de goodwill van de marine niet bezitten, dan loont het voor ons in Den Hel .Ier niet meer de moeite om er een bergingsstation bezet te houden" Advertentie OPENT ZATERDAG WASHINGTON, (UPI) Het Ameri kaanse leger heeft een dermate krachtige raketmotor ontwikkeld, dat projectielen in zeer korte tijd op grote hoogten kunnen worden gebracht, aldus is officieel in Was hington bekendgemaakt, De onderzoekin gen geschiedden in het kader van het pro gramma voor Nike-Zeus projectielen, be stemd voor gebruik tegen vijandelijke intercontinentale ballistische orojectieien. Dinsdagavond is bij Redstone Arsenal in Huntsville, een raketmotor van het nieuwe type met succes statisch beproefd. Officieel werd medegedeeld dat de mo- toi „verscheidene honderdduizenden" ponden stuwkracht bezit. Dit wordt van bijzonder groot belang geacht voor de be strijding van intercontinentale ballistische projectielen. CAPE CANAVERAL, (UPI) Te Ca pe Canaveral is woensdag een raket van het type Jupiter beproefd. Met dit type ra ket wil ook het Amerikaanse lger een maansatelliet trachten te lanceren. De ra ket is op 't aangegeven doel. 2400 km van de startplaats, neergekomen. hun papieren te controleren. Na deze laat ste aanval zijn een twaalftal Noordafri kanen gearresteerd. De Parijse politie heeft meegedeeld, dat dertig Algerijnen die maandag werden gearresteerd, bekend hebben dat zij op bevel van het Algerijnse Nationale Bevrijdingsfront verzetsdaden moesten plegen. In Bordeaux zijn tien Al gerijnen aangehouden. Het onafhankelijke blad „Paris-Presse" verklaarde woensdag, dat de Algerijnse campagne in het afgelopen jaar is voorbe- heid en dat drie weken geleden op een bijeenkomst van verzetsleiders in Genève tot uitvoering van de plannen is besloten. De burgerlijke gerechtelijke instantie, die een onderzoek heeft ingesteld naar de oorzaken van de branden in de benzine tanks van Mourepiane bij Marseille, heeft deze zaak overgedragen aan de militaire autoriteiten overeenkomstig een artikel van het wetboek van strafrecht, dat be trekking heeft op sabotage tegen installa ties. die kunnen worden gebruikt voor de verdediging van de burgerbevolking. Zij. die hieraan schuldig worden bevonden, kunnen als zwaarste straf de doodstraf krijgen. PALO ALTO (Reuter/AFP/ANP) Dr. Ernest O. Lawrence, die in 1939 de Nobel prijs voor natuurkunde kreeg, is in het ziekenhuis van Palo Alto (Californië) over leden na een operatie wegens ingewands ontsteking. Lawrence, die 57 jaar is geworden, was directeur van het. stralingslaboratorium van de universiteit van Californië. Hij heeft als lid van de Amerikaanse delegatie de conferentie van deskundigen uit Wes telijke en communistische landen over ont dekking van kernproeven bijgewoond. Hij kreeg in 1939 de Nobelprijs voor het uit vinden van de cyclotron. Lawrence was in juli, voor het einde van de conferentie in Genève, ziek gewor den en naar Californië teruggevlogen. Hij is woensdag geopereerd. Dr. Lawrence bouwde in 1930 zijn eer ste cyclotron voor de produktie van ma teriedeeltjes met hoge energie en hij ge bruikte het apparaat voor de bestudering van transmutatie van elementen en kunst matige radio-activiteit. In de oorlog lever de zijn laboratorium uranium 235 voor de eerste atoombom en later plutonium. De geleerde was een zoon van Noorse emigranten. Hedenochtend omstreeks halftwaalf is het koninklijk gezin in paleis Soestdijk teruggekeerd na een driedaags onofficieel bezoek aan de wereldtentoonstelling in Brussel. De terugreis werd per vliegtuig gemaakt. Advertentie BEURS INDUSTRIE MIDDENSTAND UMOND MARKTPLEIN - IJMUIDEN Opening zaterdag 30 augustus - 15 uur De NZH-bussen stoppen vlak voor de ingang. In de eerste zeven maanden van dit jaar heeft het totale aantal verkeersonge vallen op openbare wegen in Nederland 77.042 bedragen. In dezelfde periode van het vorig jaar was dit aantal 78.384, zo wordt meegedeeld in het Statistisch Bulle tin van het Centraal Bureau voor de Sta tistiek. In gemeenten met 100.000 of meer inwo ners was het totaalcijfer 40.556 (v.j. 42.390). Tn andere gemeenten was het to taal 36.456 (v.j. 35.994). Het statistisch Bulletin vermeldt ook het aantal slachtoffers bij verkeersongevallen op de openbare weg. De cijfers gelden voor de periode van januari tot en met juni. dus zes maanden. De cijfers tussen haak jes geven het aanta' in de overeenkomsti ge periode van 1957 aan. Nederland totaal 17 872 (20.345), waarvan gedood 656 (819), ernstig gewond 10.224 (11.595) en licht gewond 6992 (7931). In gemeenten met 100.000 inwoners en meer waren deze cijfers: totaal 7259 (8859). gedood 124 (192), ernstig gewond 3512 (4171) en licht gewond 3623 (4496). Advertentie BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162 SUèDE JASJES IN KLEUREN De Amerikaanse rakettenspecialist Wernher von Braun, die kort na de opening van het ruimtevaartcongres in Amsterdam een aanval van hernia kreeg, is, na een paar dagen op bed (e hebben doorgebracht, behoedzaam voortschuifelend met behulp van een stok. op het congres verschenen. (Van onze correspondent in Parijs) Er begint zich op de rechter vleugel van de Franse politiek een duidelijke ongerust heid te openbaren over de gedragslijn van premier De Gaulle ten aanzien van Frank- rijk's Afrikaanse bezittingen, waardoor de generaa' deze week een grote tournee heeft gemaakt. De minister-president heeft in Zwart-Afrika bij de bevolkingen, die hem met de ere-titel „Onsterfelijke Olifant" begiftigd hebben, over het alge meen een juichende geestdrift verwekt, die slechts in Dakar door wat wanklanken van nationalistische leiders werd verstoord. Voor het eerst sinds lange jaren heeft een der hoogste gezagsdragers uit naam van Frankrijk tegenover de koloniale volken dan ook klare taal gesproken door ze voor de duidelijke keus te stellen onmiddellijk geheel onafhankelijk te worden, dan wel met het moederland toe te treden tot een Frans-Afrikaanse gertieenschap. Toch is het niet zo zeer dit revolutionaire voorste] van De Gaulle, dat alle vroegere Franse plannen voor geleidelijk verwor ven binnenlandse autonomie veie mijlen achter zich laat., dat de rechtse of „onaf hankelijke" politici, die gisteren in spoed vergadering te Parijs bijeenkwamen, heeft onthutst. Van de zes Afrikaanse bezittin gen, die De Gaulle nu heeft bezocht, zullen zich zo neemt men algemeen aan ten minste vier, ^.o niet allemaal, op 28 sep tember bij het referendum uitspreken vóór een gemeenschap met Frankrijk. De schoen knelt echter elders Men vraagt zich echter af, hoe de generaal het klaar zal spelen zich in Algerije, waar hij giste ren aangekomen is, te houden aai een ai of niet oprecht bedoelde en uitgevoerde in tegratie-politiek. nu de veel primitievere zwarte delen van Afrika desgewenst ai de volle onafhankelijkheid werd aangeboden Tn alle geval kan men wel zeggen, dat door zichtige logica nog altijd niet de meest kenmerkende karaktertrek is van het Franse beleid n. Algerije en om die reden worden met een mengeling van vrees en hoop de woorden afgewacht, die generaal De Gaulie morgen via de radio tot de Al gerijnse bevolking zal richten. Veiligheidsmaatregelen ALGIERS (Reuter) Bevreesd voor ge welddadige acties van de opstandelingen hebben de Fransen extra veiligheidsmaat regelen getroffen Men vermoedt dat de opstandelingen hun laatste kaart willen uitspelen om de volksstemming te be- invloeden. De Gauile zal Algiers vandaag niet veriaten, maar plaatselijke autoritei ten en notabelen ontvangen om een beeld te krijgen van de situatie in Algerije. Er wordt strikte geheimhouding betracht aan gaande eventuele plannen van De Gaulle zich morgen buiten de stad te begeven voor bezoeken aan de Franse troepen in verschillende gebieden. (UPI) De Gaulle zou de opper-bevel- hebber io Algerije, generaal Raoul Salan en diens staf-officieren zonder omwegen hebben gevraagd of, en wanneer, zij de nationalistische rebellie, die op 1 novem ber vier jaren zal hebben geduurd, zullen kunnen neer slaan. Jean Paul: Wie laat merken dat hij een geheim bewaart, heeft er reeds de helft van verklapt en zal ook de rest niet lang voor zich houden. Ruim een jaar geleden hebben wij op deze plaats de aandacht gevestigd op de veroordeling van een vooraanstaande hoogleraar aan de Humboldt-Universiteit in Oost-Berlijn, prof. Wolfgang Harich, tot tien jaar dwangarbeid. Dit zware vonnis, dat, gezien het lot van andere dwangar beiders, in de praktijk vrijwel identiek is met de doodstraf, was door de rechter ge veld omdat prof. Harich, die bekend stond als een overtuigd marxist, zou hebben ge streefd naar „een socialisme dat door het volk en niet door een kaste van functiona rissen gedragen zou worden", hetgeen hem in de ogen der communistische heersers in Oost-Duitsiand tot ketter stempelde. Sedert die r zienbarende uitspraak werd gedaan hebben meer en meer Oostduitse intellectuelen de wijk genomen naar het Westen. Tot de jongste emigranten be horen figuren als de theoloog prof. Kurt Aland, de medicus prof. Köppe en de rec tor van de universiteit te Jena, de be faamde dermatoloog prof. Joseph Hamel. In totaal zijn er, zoals wij hebben bericht, in de eerste helft van dit jaar niet minder dan 44 hoogleraren, 122 docenten en as sistenten, en 621 artsen uitgeweken. En dit zijn cijfers, die niet uit de Bondsrepu bliek komen maar vermeld zijn door Oost duitse autoriteiten, die daarbij zelf hebben toegegeven dat geen enkele staat op den duur ..en dergelijke „aderlating aan intel lectuelen" kan overleven. En inderdaad, het sluiten va ziekenhuisafdelingen we gens gebrek aan artsen, het sluiten van de vrouwenkliniek van een ziekenhuis in Halle omdat alle artsen en verpleegsters naar het Westen waren gevlucht, zijn ver schijnselen die duiden op een crisistoe stand zoals men die in een West-Europees land nauwelijks voor mogelijk zou hebben gehouden. Hoe bezorgd de communistische leiders in Oost-Duitsland zich over deze toestand maken, is wel gebleken op een conferentie die Hermann Matern, na Ulbrlcht de be langrijkste man in de Oostduitse communis tische partij, onlangs heeft gehouden met academici uit het district Chemnitz. Hij zette daarbij uiteen, wat de regering ge daan had om de intellectuelen voor zich te winnen, en jammerde toen dat zij niette min weglopen en de regering in de steek laten. „Wij tobben er over, of we iets ver keerd doen en hoe we het beter zouden kunnen doen", zei hij woordelijk. „Hebben we de mensen er niet toe opgevoed, de weg te vinden van het „ik" naar het „wij"?" Het is niet bekend of de academici van Chemnitz daarop misschien hebben geant- woord, dat het „wij" van Ulbricht en Ma tern niet overeenkomt met het „wij" van de wetenschappelijke wereld. Maar wèl is bekend, dat Ulbricht zelf op een soortge lijke bijeenkomst in Halle door een natuur kundige geconfronteerd werd met de ora torische vraag of. bi;' de groeiende school- meesterij en betweterij van de partij, ern stig wetenschappelijk onderzoek nog wel mogelijk is en of onder deze omstandig heden Marx en Engels in eigen persoon wel aan een Oostduitse universiteit aan het woord zouden kunnen komen! De partijleiders hebben tijdens die ont moetingen met academici weliswaar be loofd. Jat hoogleraren van „de oude. bur gerlijke generatie" voortaan in politiek op zicht met rust zouden worden gelaten als ze zich maar locaal tegenover de staat ge droegen. maar de hoogleraren zullen wei nig vertrouwen in die belofte hebben gesteld. Des te minder omdat de autori teiten vlak daarna decreteerden dat de Oostduitse universiteiten in communis tische in moesten worden hervormd, het geen moeilijk zou kunnen worden ver wezenlijkt zonder dat er politieke dwang werd uitgeoefend op de talrijke nrofes soren en hun wetenschanneliike mede werkers. die weinig voor zulk een her vorming voelen. En dus niet alleen op de leden van de zogenaamde „oude. burgerlijke generatie" (van wie de meeste trouwens wel reeds lang zullen zijn uitgeweken), maar ook op mensen die gelijk Wolfgang Harich wel aanhangers van het marxisme zijn maar niet van de énige door de partij leiding goedgekeurde vorm van marxisme Dus bijvoorbeeld óók op die natuurkun dige in Halle. die in zijn geest Marx en Engels al uit het Oostduitse universiteits leven verbannen zag. Ulbricht en de zijnen hebben het nu dus zo ver gebracht, dat zij behalve voor anti marxisten ook voor oprechte marxisten èn voor niet-politieke wetenschapsmensen het leven in hun staat onmogelijk maken. Wee klagend dat zij er over tobben, of zij mis schien iets verkeerd hebben gedaan, jagen zij na de middenstand nu ook de „intelli gentsia" op de vlucht en forceren daarmee de culturele zelfmoord van Oost-Duitsland. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1