Eendenkooi aan de Spieringweg
is bijna vijf eeuwen oud
I^rouueI)
ROL
ROOK
GENIET
Limburgse mijnexploitatie wordt steeds
zwaarder en kostbaarder
Neon
Momento Rijst
halfzware
I lp Él ,1 IgfejÏf Vy'Z
De voetbalpool
Nieuwe schachten en wasserijen bijna voltooid
DONDERDAG 16 OKTOBER 1958
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
7
SPEURTOCHT BIJ VIJFHUIZEN
Rustieke brug oorzaak
van veel onrust
Prof. Van den Berg over
het menselijk gezicht
HOE MINDER KOLEN HOE MOEILIJKER DE DELVING
Kinderfeest luidt viering
jubileum van A.R.K.A. in
Amateurtoneel
door H.A.T
Overste van ziekenhuis
overgeplaatst
Burgerlijke stand
van Haarlem
Mechanisatie ondergronds
opmerkelijk goed geslaagd
De volleybaluitslagen
Examens
Het klinkt op het eerste gehoor tamelijk ongeloofwaardig, wanneer wordt
verteld, dat de eendenkooi bij Vijfhuizen in de Haarlemmermeerpolder op zijn
minst bijna vijfhonderd jaar oud is. Immers, bij velen ligt het nog vers in het
geheugen, hoe vijf jaar geleden het honderdjarig bestaan van de polder werd
gevierd. Wie zich echter verdiept in de geschiedenis van deze streek, komt tot
tie ontdekking, dat de eendenkooi en de omgeving hiervan nu wèl tot de polder
behoren, maar eigenlijk geannexeerd gebied zijn. Het gebied ten noorden
noordoost envan Vijfhuizen vormt éen van de interessantste
Haarlemmermeerpolder.
Advertentie
Koninginneweg: 8
Tel. 14824
ten noorden en
delen van de
Het is bekend, dat tijdens de tachtigja
rige oorlog een dorp met de naam Vijf
huizen lag op de plaats, waar nu de Schip-
holweg en de IJweg in de Haarlemmer
meer elkaar kruisen. Tegen het einde van
de zestiende eeuw werd dit dorp echter
door het water van het Haarlemmer Meer
verzwolgen.
In de jaren daarna hapten de golven
van het. meer bij elke storm weer kleine
re of grotere stukken weg van het ge
bied, dat behoorde tot het verdronken
Vijfhuizen. Tenslotte was er nog slechts
een schiereiland over, dat aan de land-
kant aan Zuid Schalkwijk grensde en ver
der aan drie zijden door het water werd
omspoeld.
Op dit schiereilandje, dat steeds kleiner
werd, stonden uiteindelijk nog een viertal
huizen en... ook lag daarop de eenden
kooi, die reeds op kaarten van ver vóór
1600 staat aangegeven.
In de Franse tijd werd het gebied van
Vijfhuizen, samen met Haarlemmerliede,
Noord- en Zuid Schalkwijk, Hofwijk,
Spaarnwoude, Houtrijk, Polanen en Nieu-
werkerk tot één gemeente samengevoegd.
Maar zodra ons land was bevrijd, haastte
men zich hierin verandering te brengen.
De streek werd gesplitst in vier afzonder
lijke gemeenten, namelijk: Haarlemmer
liede, Noordschalkwijk en Hofambacht;
Spaarnwoude; Zuidschalkwijk, Nieuwer-
kerk en Vijfhuizen en tenslotte Houtrijk
en Polanen. Dit duurde zo tot de droog
making van het Haarlemmer Meer werd
voorbereid.
Geannexeerd
Toen het meer werd drooggemaakt, werd
de ringdijk niet overal strikt langs de
meeroever opgeworpen. Dit geschiedde
bij voorbeeld niet bij Vijfhuizen. Het in
het water uitstekende schiereiland liet
men voor wat het was. Ringvaart en dijk
werden er achterom gelegd, zodat dit ge
bied met de eeuwenoude eendenkooi auto
matisch bij het nieuwe land werd getrok
ken.
Dit had tot gevolg, dat van de oude
gemeenteverdeling niets meer klopte. De
zaak werd daarom opnieuw bezien. Alles
wat binnen de ringvaart lag werd gemeen
te Haarlemmermeer. Daarbuiten werd het
hele gebied samengevoegd om voort te
bestaan als gemeente Haarlemmerliede
en Spaarnwoude.
Behalve door dit geschiedkundige uit
stapje is echter ook nog op andere ma
nieren te bewijzen, dat de streek om de
eendenkooi ten noorden en noordoosten van
Vijfhuizen nooit tot de drooggemaakte ge
bieden kan hebben behoord, maar ver
bonden is geweest met de weilanden aan
de Haarlemse kant van de ringvaart.
Wie iets van in het wild groeiende plan
ten weet, zal bij voorbeeld in de polders
tussen Haarlem en de ringvaart tal van
plantensoorten aantreffen, die ook in de
omgeving van de eendenkooi groeien,
maar nergens elders in de Haarlemmer
meerpolder worden aangetroffen. Ander
zijds is het zo, dat planten die verder in
„de Meer" heel normaal zijn, bij de een
denkooi niet zijn te vinden.
Frappante ontdekkingen
Ook degene die op het landschap let,
zal treffende ontdekkingen doen. In de
hele Haarlemmermeer bestaat alles uit
rechthoekige stukken. De wegen in de
lengterichting lopen op twee kilometer af
stand van elkaar: op elke drie kilometer
worden zij gesneden door een dwarsweg.
Sloten, tochten en vaarten gaan alle rccht-
uit-rechtaan. Struikgewas langs de wegen
ziet men vrijwel nergens. (Er bestaan nu
plannen om dit gebied in de toekomst aan
trekkelijke, landelijke groenpartijen te
geven).
Let nu echter eens op het gebied rond de
eendenkooi. Daar treft men gezellige kron-
kelsloten aan. De weg en de weilanden
zijn er glooiend en bochtig. Kortom, het
landschap is er... precies zoals aan de
overkant van de ringvaart. Op sommige
plaatsen is dit zelfs zó treffend, dat het
de oppervlakkige toeschouwer opvalt.
Nog een andere bijzonderheid is de oude
meerkade, het pad dat eens langs de
meeroever liep. Hiervan bestaat bij Vijf
huizen nog een gedeelte (op ruim een kilo
meter afstand van de huidige poldergrens)
dat in de volksmond „de kaai" heet. Het
is een zandpad achter de eendenkooi en
deze streek ligt zó ver boven de opper
vlakte van de (drooggemaakte) Haarlem
mermeerpolder, dat van de huizen aan de
Spieringweg maar juist de daken boven
de weiden uitsteken.
Toen de maatregelen tot droogmaking
van het Haarlemmer Meer werden getrof
fen, ging dit bij het geannexeerde schier
eiland met de eendenkooi natuurlijk maar
niet vanzelf.
De familie Stokman-(waarvan de naza
ten nog in Vijfhuizen en omgeving hun
veebedrijven hebben) had een groot ge
deelte van het land in deze streek in bezit.
Dit land zou door de aan te leggen ring
vaart in tweeën worden gesneden. Ook bij
enkele andere landeigenaren was dit het
geval.
Brug kwam er
De boeren stonden er uiteraard op, dat
zij via een brug over de vaart verbinding
met hun landerijen aan de overkant kon
den krijgen.
Gelet op de aanzienlijke oppervlakte, die
van het hoofdbedrijf werd gescheiden, was
deze wens alleszins redelijk. Zo oordeelde
ook de rechtbank van Haarlem. Op de zit
ting van 19 december 1843 sprak deze een
vonnis uit. over „het daarstellen van een
brug, het dichten der sloten en het afpa
len van de eendenkooi, omtrent welke
werkzaamheden door de eischer aangebo
den en door de gedaagden aangenomen
tusschen partijen geen geschil bestaat,
verleent de gedaagden acte van het aan
bod des eischers om te hunnen behoeve
daartestellen eene brug".
De brug kwam er dus. Trouwens, men
was ook op andere wijze redelijk, want
toen in 1845 de werkzaamheden tot het
gebied van Vijfhuizen waren genaderd en
de verbindingsweg werd afgegraven, werd
aan de boeren per maand vijf en zestig
gulden schadeloosstelling uitbetaald we
gens de hinderlijke passage.
In 1880 moest de brug worden vernieuwd
Schipper Huig was er met een stoomboot
van Pannevis tegenaan gevaren en dit had
zware schade veroorzaakt. De polder op
perde het voornemen in plaats van de brug
een pont te laten varen, maar de belang
hebbenden konden het hierover niet eens
worden. De uitspraak was dan ook, dat een
nieuwe draaibrug moest komen.
Nu is 't. stukje ringvaart bij de brug van
Vijfhuizen, met op de achtergrond de mo
len tussen het riet en in de verte de hui
zen van Haarlem, één van de schilderach
tigste en meest rustieke plekjes in de om
geving van de Spaarnestad. Het is echter
ook een feit, dat in deze buurt weinig stre
ken zijn, die zoveel stof hebben doen op
waaien.
In 1926 was het met de brug weer mis.
Rechts de eendenkooi, oprijzend boven
het vlakke polderland. De u>eg links
is de „kaai", vroeger het pad langs de
meeroever.
De toestand van de draaibrug bij Vijf
huizen was zodanig, dat deze geheel moest
worden vernieuwd. Opnieuw uitte het be
stuur van de Haarlemmermeerpolder het
voornemen om een pontveer in te leggen.
De kosten hiervan zijn uiteraard veel la
ger dan van het bouwen van een brug. Aan
beide zijden van de ringvaart zowel in
Vijfhuizen als in Zuidschalkwijk stak
echter een storm van verontwaardiging
op. Geen brug meer? Dat nooit! Er wer
den handtekeningen verzameld. Er werden
rekesten opgesteld. Vol spanning wachtte
men op het besluit van Gedeputeerde Sta
ten. Deze beschikten afwijzend op het
voorstel van het polderbestuur. Men
overwoog hierbij dat de brug een alge
meen verkeersbelang diende en dat nu
er eenmaal op deze plaats een brugver-
binding was deze moest worden ge
handhaafd.
Vier jaar la,ter in 1930 werd de
ophaalbrug aanbesteed, welke thans nog
de verbinding vormt, tussen de Haarlem-
mermeerpolder en de polders ten zuid
oosten van Haarlem_ Het is de enige brug
over de ringvaart, die geen schakel vormt
in een verkeersweg, maar toegang geeft
van de melkers op weg naar hun vee, bol
derende hooiwagens en auto's met melk
bussenDit overblijfsel uil vroeger jaren
jaren is een markant, punt, in een rustiek
landschap.
In de Jacobskerk in Haarlem heeft prof.
dr. J. H. van den Berg, psychiater en
hoogleraar in de pastorale psychologie,
woensdagavond voor de Vereniging van
Vrijzinnige Hervormden een belangwek
kende lezing gehouden over het onder
werp „Het menselijk gezicht sinds 1840".
Prof. Van den Berg is vooral bekend ge
worden als de schrijver van het boek
„Metabletica", de leer van de verande
ringen.
Aan de hand van fotografieën wilde de in
leider aantonen dat in het gezicht van de
mens van onze tijd een kenmerkend ver
schil valt waar te nemen ten opzichte van
de gelaatstrekken van de mens, die om
streeks het midden der vorige eeuw leefde.
Dit kan mede worden geconcludeerd aan
de hand van foto's, van vroeger en nu.
Volgens de spreker is het meest opval
lende verschil tussen de gezichten van
vroeger en thans wel, dat die van ruim een
eeuw geleden „gezichten uit één stuk" wa
ren. Het „moderne" gezicht wil door mid
del van de foto als het ware „dubbel aan
wezig zijn". De gefotografeerde van deze
tijd wil zichzelf bezien door de ogen van
degene, die de foto bekijkt. Derhalve een
verdubbeling van de persoon. Merkwaar
dig noemde professor Van den Berg het
dat de fotografie was uitgevonden betrek
kelijk kort na het verschijnen van de dub
belganger in de litteratuur. Dickens, Hei
ne, Stephenson, Dostojewski en Oscar
Wilde o.a. hebben de dubbelganger in hun
werken beschreven.
Het besprokene gaf aanleiding tot een ge
animeerde gedachtenwisseling.
BURGERLIJKE STAND VAN
BLOEMENDAAL
BEVALLEN: W. RoosEsser, dr. M. van
WalracenCoenraad, dr. G. G. J. Boswin
kelHuizinga, zn. G. A. TholenaarKivit,
dr. C. P. M. Lij tenVan der Eist, zn.
ONDERTROUWD: A. H. P. Bauduin en
C. H. M. Mannaart; A. Jager en D. M.
Parlevliet; M. Terwisscha v. Scheltinga en
M. C. Stijnman; P. J. J. Vermunt en J. E.
M. Groen; M. J. L. Q. Allaeys en E. M. P.
van Schaeck Mathon.
GETROUWD: jhr. G. F. Boreel en jvr.
H. N. L. van Riemsdijk. C. P. de Groot en
G. M. Rolvers.
HEEMSTEDE
GEBOREN: Ruurdina Gesina, d. v. H.
Hettelingh en H. K. Dijkstra; Marcellus
Leonardus Maria, z. v. D. J. Janssen en
L. C. M. van der Meer.
ONDERTROUWD: N. M. de Groot en H.
Meijer; J. Weesie en A. C. Seubring; H. D.
M. van Arkel en B. van der Pol; C. Molen
kamp en E. C. van der Velden; J. H. Bruin
en L. A. Jansen.
GETROUWD: G. A. Vogel en E. B. Meel-
huijsen; H. B. Schreuder en A. M. Volkers;
F. M. Gozeling en J. Th. C. Woerden.
OVERLEDEN: P. J. J. R. T. Pilon, 74 jr.;
C. Smit, 81 jr.; Wed. M. Stuut-Hansma,
75 jr.: Mevr. I. A. M. van Toor-Spel. 69 jr.
C. De ophaalbrug over de ringvaart
oorspronkelijk gebouwd als verbinding
tussen de akkers, die door de droog
making in tweeën werden gesneden.
Met een feest voor de kinderen van de
leden heeft de afdeling Haarlem van de
Algemene Rooms-Katholieke Ambtena-
renvereniging woensdagmiddag de jubi
leumviering ter gelegenheid van het veer
tigjarig bestaan ingeluid.
De voorzitter, de heer J. J. Loerakker,
heette de ongeveer vijfhonderd kinderen
in de grote zawl van gebouw Sint Bavo in
de Smedestraat in Haarlem welkom.
Het Leidse Kindertoneel vermaakte het
jeugdige publiek met de opvoering van het
kindercircus Tijl Uilenspiegel. Het was een
gezellig en luidruchtig festijn. Het pro
gramma voormde een aaneenschakeling
van sensaties, die de kinderen tot grote
geestdrift vermochten te brengen. Daar
waren de capirolen van de clowns Krok
Wisky, August, de goochelende clown en
Uilenspiegel, de muzikale clown, Tarzan-
rina, het siangenmeisje, Maika, de beer
en Chita de aap, Miss Helena met haar ge
dresseerde paard Trixy en Cinderella, het
meisje op de vliegende plank, de Maris-
ka's met haar acrobatische toeren en de
Carlita's met haar verrichtingen op twee
kogels.
Na. de pauze hielden vijf kinderen van de
St. Luciaschool onder leiding van mejuf
frouw B. G. Schatorjé de voordracht „De
open deur".
Twee meisjes hebben verzuimd de voor
deur te sluiten en plotseling komen twee
jongens haar bij het huiswerk storen. En
hoe! Ze zetten de hele boel op stelten,
snoepen uit allerlei potten in de keuken en
het is te begrijpen, dat. van het huiswerk
niet veel terecht komt. Maar dan ver
schijnt de vader van de meisjes op het to
neel en jaagt de drukteschoppers het huis
uit.
Ook dit programmaonderdeel viel bui
tengewoon in de smaak.
Aan het eind van de feestmiddag ont
vingen alle kinderen de traditionele trac-
tatie.
99
99
Ook in Nederland mag de voetbalpool
zich in een nog steeds stijgende belang
stelling verheugen, zodat een blijspel daar
over zeker actueel mag worden genoemd.
Arnold Ridley schrijver van de bekend
geworden thrillers „De Spooktrein" en
„Taloelah" behandelde in dit stuk de
verwarringen, die voor goklustige deelne
mers het gevolg kunnen zijn. Van dit reeds
herhaaldelijk besproken blijspel heeft de
katholieke toneelvereniging „Heemsteeds
Amateur-Toneel" woensdagavond in het
Minerva Theater onder regie van de heer
J. J. Schelvis een opvoering gegeven, die
bij het publiek een groot succes wist te
behalen. En dat was niet geheel zonder
reden, want over het algemeen werd er
zeer verdienstelijk gespeeld. Zo was Jan
van der Veldt een droogkomische en ge
moedelijke vader, geassisteerd door Ton
van Wees-Weijers als zijn toneelechtgeno
te, die hem bij hun niet geringe menings
verschillen naar behoren partij gaf. Bij
zonder pittig zelfs was het levendig ge
speelde enfant-terrible van Hans Assen
delft, wier guitige typering veel reacties
in de zaal verwekte. Nico Martin wist de
houterige Martin Latham geestig te ka
rakteriseren. Corry Meyboom was de vi
tale en energieke oma, die deze hoedanig
heden echter te kwiek demonstreerde om
haar verondersteld hoge leeftijd geheel
aannemelijk te kunnen maken. Ben van
der Ham en Truus Schelvis maakten de
familie geheel in stijl compleet, waar
naast Bep Grotengans de gebruikelijke
dienstbode voor haar rekening had geno
men. Uit het reeds gesignaleerde lachsuc
ces mag overtuigend bewezen worden ge
acht, dat het publiek deze inzet van
H.A.T.'s jubileumsjaar de vereniging
viert dit seizoen haar zestigjarig bestaan
op bijzonder hoge prijs heeft gesteld.
GEMIDDELD WORDT THANS per mijnwerker iff Lim
burg bijna 35 percent per werkdag netto minder geprodu
ceerd dan in 1938. De reden hiervan is dat telkenjare uit
de Limburgse mijnen ongeveer 11 miljoen ton kolen omhoog
worden gebracht en dat met elke ton kolen de uitputting
van de mijn naderbij komt. Nederland heeft niet zulke
immense voorraden als de omringende landen en men moet
in Limburg dan ook uiterst spaarzaam met de kolenlagen
omgaan om ze zo effectief mogelijk te gebruiken. De gewel
dige investeringen in het mijnbedrijf nopen hier trouwens
ook toe en voor Limburg is de mijnindustrie een levens
belang. Tijdens de oorlog werden door de bezetter de minder
gemakkelijk te ontginnen kolenlagen eenvoudig prijsgegeven
om uit de goede lagen - de lagen met vee! zuivere kool en
van behoorlijke dikte, waarin het altijd makkelijker werken
is een recordproduktie te trekken. Als echter minder goede
Het grootste probleem waarvoor onze Limburgse mijnindustrie nu is komen te
staan, is het feit, dat de dikste en meest rendabele kolenlagen grotendeels zijn ont
gonnen, terwijl de exploitatie der dunne lagen steeds duurdere exploitatie met zich
brengt. Niet alleen moeten de kolen op steeds grotere diepte (op staatsmijn Hendrik
is al een schacht in aanleg, welke meer dan duizend meter onder de grond is) en
steeds verder van de schachten af ontgonnen worden, wat hogere transportkosten
betekent en meer kosten voor de kostbare ventilatie ondergronds, maar doordat er
ook meer steen omhoog gebracht wordt, konden de bestaande schachtcapaciteit.en de
produktie niet meer aan. Daarom zagen de staatsmijnen zich genoodzaakt in de oude
mijnstreek een nieuw schachtbouwprogramma te ontwerpen waarmee tientallen
miljoenen guldens gemoeid blijken en dat voorziet in de bouw van nieuwe schachten
voor de staatsmijnen Emma. Hendrik en Maurits. Bovendien moesten de kolenwasse-
rijen, juist omdat er steeds onzuiverder kool naar boven kwam, gemoderniseerd en
uitgebreid worden, wat ook weer miljoenen guldens vergde. Belde miljoenen
projecten naderen thans hun voltooiing.
lagen worden prijsgegeven, kunnen deze in het algemeen
achteraf niet meer in exploitatie worden genomen; dat hangt
samen met de eigen technische geaardheid van het mijn
bedrijf. In de eerste naoorlogse jaren, toen de kolennood
zwaar op ons land drukte, werd het Duitse systeem aan
vankelijk, maar nu in 's lands belang, voortgezet, totdat de
mijndirecties tot de conclusie kwamen, dat het zó niet kon
doorgaan. Men was met vereende krachten bezig roofbouw
te plegen, welke noodlottig zou kunnen worden, niet alleen
voor het kolenarme vaderland, maar ook voor het mijnbedrijf
en de mijnstreek zelf. Men keerde terug tot een zo econo
misch mogelijke exploitatie, welke ook voorzag in de „uit
bating" van de minder rendabele lagen, dat wil zeggen de
slechte en dunne kolenlagen met hun uitzonderlijk vele
geologische storingen.
huidige loonuitgaven betreft, gebonden
zijn. Ook valt voor de toekomst geen da
ling te voorzien van de kostprijzen der
mijnindustrie, juist omdat de wijze waar
op onze kolen gedolven worden steeds
moeilijker en dus duurder wordt en de
evolutie in de sociale positie van de Lim
burgse mijnwerkers zeker nog niet haar
einde heeft bereikt.
Advertentie
t Zonder koken
t de héérlijkste droge rijst! j
Altijd droog - nooit vuile pannen j
j Vraag uw winkelier
De overste van het ziekenhuis St. Joan
nes de Deo in Haarlem, broeder Philippus
is met ingang van woensdag overgeplaatst
naar Utrecht, waar hij eveneens als over
ste van het ziekenhuis St. Joannes de Deo
aldaar zal optreden. Broeder Philippus is
zeventien jaar in Haarlem werkzaam ge
weest. Zijn overplaatsing werd reeds ver
wacht, want de oversten blijven niet lan
ger dan zes jaar op één standplaats. De
laatste jaren zijn mede door het werk van
broeder Philippus enkele belangrijke uit
breidingen van het Haarlemse ziekenhuis
tot stand gekomen.
Broeder Philippus kwam in 1942 in Haar
lem. Na eerst op de operatiezaal werk
zaam te zijn geweest, werd hij hoofdver
pleger. In 1952 werd hij tot overste aange
steld.
Behalve broeder Philippus is broeder
Caecilius, het hoofd van de klassenafde-
ling, overgeplaatst. Hij is benoemd tot
overste van het ziekenhuis der congregatie
in Den Bosch.
Tot overste van de Deo in Haarlem is
broeder Lucius benoemd. Deze had de
laatste negen jaar zitting in de provinciale
raad van de broedercongregatie. Geruime
tijd is hij hoofd geweest van de techni
sche dienst van alle instellingen der con
gregatie.
BEVALLEN van een zoon. 13 oktober:
E. M. TesselaarVan Veen: H. N. Ides
Van Dijk; 14 oktober: R. de BieGroenen-
daal; D. A. HollinkSchouten; M. P. Lam-
mersVan Etten; O. E. H. van Zeeland
De Laater; H. G. BerendregtSchutte.
BEVALLEN van een dochter, 14 okto
ber: A. BokmaPollé; H. J. M. Hageman
Turkenburg; D. A. HollinkSchouten;
C. C. LentermanHijnen; L. BoonVan
der Veer; 15 oktober: A. M. van Noort
Pleij; J. WoutersDe Munk.
ONDERTROUWD, 15 oktober: C. A.
Mathot en L. de Wit; G. H. Wassink en Y.
I. Bijster; R. A. Poorter en A. M. E. Eich-
holtz; M. P. Ochse Freiwald en H. Starre;
H. Veltkamp en A. A. van de Vlag; M.
Luttik en N. van der Knaap; T. Dekens en
D. Adamse; P. J. Kuijken en G. M. M. van
Dijk; C. J. van Doorne en A. M. E. Jonker;
Jan Teske en M. M. Corver; P. Weij en J.
M. Maas.
ONDERTROUWD: 15 oktober: J. G. L.
Zonneveld en J. Brink; J. W. Minderhout
en M. Krook: C. J. Keijzer en C. T. Hee-
rens; H. Ringersma en J. de Jong; A. P.
Hoogendam en C. H. van der Lee.
GEHUWD, 15 oktober: A. Spanjaard en
M. Bemer; F. G. H. Simonetti en L Tiche
laar; W. Hoenderdos en P. J. T. Bekker;
R. Amama en E. J. Geijssen; D. H. J. H.
Driessen en A. I. C. Eliens; J. G. de Looze
en A. M. Koeleveld: B. J. Huibers en M. J.
J. Veen; T. A. Hoogkamer en H. E. A.
Duijn; S. P. Koopman en D. van Dalen;
H. J. Rozenhart en A. Poelman.
OVERLEDEN, 13 oktober: J. N. Hees
terbeek, 69 j., Pres. Steinstraat; 14 okto
ber: W. van der Horst. 70 j., Aagje Deken
straat; H. van der Weerd. 88 j., WeSter-
houtpark.
Advertentie
De mechanisatie ondergronds, die uit
rendementsoverwegingen noodzakelijk is,
blijkt volgens de jongste jaarverslagen
goed te zijn verlopen. Bij de staatsmijnen
is in 1957 al dertig percent van de pro
duktie volledig mechanisch gewonnen. De
staatsmijnen hebben eigen systemen ont
wikkeld, die ook in het buitenland grote
bewondering hebben afgedwongen. Bij de
particuliere huisbrand-mijn Laura werd
iri datzelfde jaar al 66,1 percent der pro
duktie mechanisch gewonnen, maar daar
zijn de geologische omstandigheden niet zo
bar ongunstig als in de vetkoolmijnen van
de staatsmijnen. Door de mechanisatie is
het mogelijk de kostprijzen te drukken,
maar een volledige „kolenfabriek", zoals
men die in verschillende Amerikaanse
mijnbekkens ként, zal ons mijnbedrijf
nooit kunnen worden door de ongunstige
geologische verhoudingen.
De mechanisatie heeft grotere vergruize
ling van de kolen tot gevolg en in toe
nemende mate komt naast de steenkool
onbruikbare steen naar boven. Voor het
behalen van haar netto-kolenproduktie
van ongeveer 7,2 miljoen ton moesten de
staatsmijnen in 1957 bijna 12 miljoen ton
bruto-produkt delven, door de schachten
vervoeren en in haar wasserijen ver
werken. Zo wordt het duidelijk, waarom
het netto-ondergrondse rendement per
mijnwerker sinds 1938 zo verslechterd is.
De ondergrondse mechanisatie is wel
kostprijsverlagend, maar in de kolenprijs
zelf komt dit niet tot uitdrukking, want
het bleek noodzakelijk in toenemende mate
dé mijnwerker lonen en sociale voorzie
ningen te geven, waarop hij uit hoofde van
zijn zware en ongezonde werk aanspraak
mag maken. In 1957 werd bij een omzet
van ongeveer 625 miljoen gulden alleen
al ongeveer 325 miljoen gulden aan lonen
uitgekeerd; dit is meer dan de helft. Dat
geldt ook voor de andere Limburgse mijn
ondernemingen. De loonsverbeteringen,
welke in 1957 werden doorgevoerd, gaven
bij de staatsmijnen dat jaar een stijging
der loonkosten van 53 miljoen gulden, on
geveer evenveel geld als nodip was voor
hel grote schach (bouwprogramma. Dit
verklaart wel voor een deel het „waar
om" van de huidige kolenprijzen. De mij
nen kunnen terwijl de concurrentie der
stookolie steeds zwaarder gaat drukken
hun pri.jzen niet verlagen omdat zij, zowel
wat hun nieuwe investeringen als hun
De uitslagen van de gisteravond voor de vol-
levbalcompetitie gespeelde wedstrijden luidden:
Heren: PSCBEclecta 1—3; Die Raeckse 2HVS
2 1—3; Set UpVelox 13; Eclecta 2 Gios 03:
SpaarnestadHepol 2 03; WIK 4WIK 2 03;
De Blinkert 3—HBC 3 0—3.
Dames: De BlinkertVelox 4—0: OSSEclecta
1_3; Gios—Vesmia 30; Die Raeckse 4—Eclecta 2
0—3; OG 2—Die Raeckse 3 2—2; HVS 2—Sant
poort 1—3: De Blinkert 2-SSO 3—1; OG3-DSS2
1—3; DSS 4—HBC 4 0—3; Vesmia 3—OVRA 3 3—0;
De Blinkert. 3—Gios 3 22.
Ons gebruikelijk volleybaloverzicht hebben wij
tot morgenavond moeten uitstellen.
Amsterdam (Gem. Univ.). Geslaafd voor het
artsexamen 1ste gedeelte: mevrouw L. C. Markus-
Meyer te Badhoevedorp.
Leiden. Geslaagd voor het semi-artsexamen: J.
M. Werre te Santpoort; voor het artsexamen; H.
R. Verwers te Haarlem.
Flessetrekkerq. Als verdacht van fles-
setrekkerij is door de Venlose politie aan
gehouden de 39-jarige Venlose koopman
L. K. Deze zou op tal van plaatsen in ons
land grossiers in textielwaren hebben be
nadeeld voor totaal 11.000,—. De aange
houdene is reeds vaker met de politie in
aanraking geweest.
