La til it
Vernieuwing van het gehele
voortgezet onderwijs
P.v.d.A. maakt zich los van
het regeringsprogram
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Reddingsactie
duurt voort
j&e MORRIS 'Uforei/Off êuy/
Amerikaanse „Keukenhof"
Kamer ging met slechts twee stemmen
meerderheid tegen de bedoeling
van minister Vondeling in
Atheneum komt naast gymnasium,
hbs wordt havo en ulo wordt mavo
73e JAARGANG No 97
303e JAARGANG No 25U
Mijnramp in Canada
schuimrubber- matras
Opklaringen
MR, BURGER IN TWEEDE KAMER:
Omstreden amendement
Koerswijziging via
een brug jaar
Vragen over benoeming
van mr. Algera in
Raad van State
Voor de Koopvaardij
Meer deviezen voor reizen
naar het buitenland
Twee doden in het verkeer
Het woord is aan
MfCI E SCHOENEN
VïfLfi.r SPECIAALZAAK
Benzine goedkoper
REPARATIëN S,
STUURMALS, COHEN
VRIJDAG 31 OKTOBER 1958
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel, 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijk»
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107,
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
SPRINGHILL (Reuter) Een van de
twaalf geredde mijnwerkers, die zes dagen
in een Canadese mijn opgesloten zaten en
door de buitenwereld al waren opgegeven
toen reddingsploegen hen woensdag on
verwacht nog in leven vonden, heeft aan
verslaggevers verteld hoe zij er bij elkaar
moed m hebben gehouden met bidden, zin
gen, het vertellen van grappen, dicht op
een in de volslagen duisternis van wat hun
grafkelder had kunnen worden.
Een van de overlevenden, Gorley Kempt,
had met zijn mond tegen een luchtbuis ge
legen toen hij het geluid van metaal tegen
metaal had gehoord. „Ik kon het eerst niet
geloven. Ik heb geloof ik wel een uur lig
gen luisteren. Toen hoorde ik het geluid
van een houweel of zoiets tegen de buis
en gaf ik een schreeuw. God, wat heb ik
geschreeuwd". Een ander, Caleb Rushton,
die lid van een mijnwerkerskoor was,
leidde de mannen bij het zingen. Vlak bij
op een hoop stenen lag een mijnwerker,
Joe McDonald, die bij de instorting een
gebroken bovenbeen had opgelopen. De
mannen waren aanvankelijk nog twee liter
water rijk, maar die waren na drie dagen
spaarzame rantsoenering op. Een dag eer
der had men de laatste broodkorsten uit
twee gevonden lunchpakketjes al rondge
deeld. Rushton vertelde, dat men de eerste
nacht na de instorting nog gekreun had ge
hoord, maar daarna niet meer. Zij, die niet
dii-ect om het leven waren gekomen, moe
ten de dood hebben gevonden toen het
mijngas binnendrong. „Maar het gas was
niet al te dicht en later maakte een lucht
stroming de atmosfeer wat zuiverder. De
arme kerels, die al bij het begin zwaar ge
wond waren beschikten niet meer over de
energie om tegen de walmen te vechten".
Er zyn berichten, dat de twaalf geredden
tjjdens hun lange wacht in het donker
stemmen in de verte hebben gehoord,
waarmee aan de hoop dat er nog meer
overlevenden in de mijn gevonden zullen
worden, nieuw voedsel is gegeven. Echter
is het ook mogelijk dat het slechts de
stemmen van de redders waren.
Bij het reddingswerk, dat onvermindei-d
voort gaat, kan men geen machinaal ge
reedschap gebruiken wegens het ontplof
fingsgevaar door vonken. Bovendien zijn
6ommige schachten slechts een meter in
doorsnede.
Verhoord gebed
Wilfred Huntei', een man van 48,
vertelde dat hij, 'op die zwarte donder
dag, een explosie had gehooi'd. „Op
eens lagen er overal in het rond doden.
Ook mijn tweelingbroer Frank was
erbij. Ik herinner me de dei'tiende ver
dieping. Alles was zwart geworden. Ik
werd op mijn rug liggend wakker. Ik
hoor nóg die kreten en dat kreunen.
We hebben gebeden, afzondei'lijk en
soms ook gezamenlijk. We weten dat
God ons gered heeft. Maar ik heb er
genoeg van, schoon genoeg. Ik ga niet
terug naar de mijn".
De mijnwerkei-s waren elkaar gaan aan
roepen en konden daardoor vaststellen dat
er twaalf overlevenden waren. Vrijdag, een
dag na de explosie, hadden zij onder zich
een schrapend geluid gehoord, vermoede
lijk van een ingesloten mijnwerker, die
trachtte zich te bevrijden. „Het krabben
en schrapen duux-de niet lang. We hebben
het daarna nooit meer gehoord".
Toen het contact met de reddingsploeg
er eenmaal was en de spanning zich ont
laadde, werden er over en weer gi'appen
gemaakt. Een lid van de i-eddingsploeg,
sprekend met een dik Schots accent, vroeg
hoe het stond bij de ingeslotenen. „Voox-uit
George, spuug die kiezels uit en probeer
eens Engels te praten", kreeg hij terug.
Advertentie
Verwachting tot moi-genavond:
In het oosten van het land aan
vankelijk nog wat regen. Overi
gens opklaringen, met slechts
een enkele verspreid voorko
mende bui. Koude nacht en met
hier en'daar mist. Morgen over
dag dezelfde temperaturen als
vandaag of iets hogere. Zwakke
tot matige wind tussen west en
noordwest.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIERENTWINTIG PAGINA'S
Van onze Kamerverslaggever)
De Partij van de Arbeid heeft zich gisteren in de Tweede Kamer los gemaakt
van het regeringsprogram en zich dus ook alle vrijheid voorbehouden omtrent
haar houding inzake Nieuw-Guinea en defensiezaken. Na de kabinetslormatie
in 1956 had de socialistische fractieleider, mr. Burger, verklaard zich gebonden
te achten aan het regeringsprogram, indien ook de andere partijen, die
geestverwanten hebben in het kabinet, zich daaraan zouden houden. KA .P. en
A.R. stemden gisteren echter voor een amendement, dat mr. Burger in strijd
achtte met het regeringsprogram, nadat hij daarop tevoren met nadruk de
aandacht had gevestigd.
Minister Cals heeft bij de Tweede Kamer een nieuwe, alomvattende wettelijke
regeling ingediend voor het voortgezet onderwijs in al zijn vormen tussen lagere
school en universiteit. Het voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (v.w.o.) zal
worden gegeven in gymnasium, atheneum (nieuw) en lyceum, die elk een cursus
duur van zes jaren hebben. De naam hbs is niet gehandhaafd. Een deel van de
huidige hbs-opleiding, de voorbereiding op het hoger onderwijs, neemt het
atheneum over. De rest geeft de nieuwe vijfjarige school voor algemeen voort
gezet onderwijs (havo-scnool). Middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (een
drie- of vierjarige mavo-school) komt in de plaats van het huidige u.l.o. Lavo-
scholen (lager algemeen voortgezet onderwijs) treden in de plaats van de Huidige
scholen voor v.g.l.o.
Het gymnasium "behoudt de klassieke
richting van het wetenschappelijk voor
bereidend ondei-wijs; het atheneum wordt
de moderne richting. Het lyceum verenigt
beide richtingen na een gemeenschappe
lijke onderbouw van een jaar of twee jaar.
Bij het gymnasium is een plaats ingeruimd
voor het vak maatschappijleer. Op het
atheneum wordt ook eenvoudig latijn ge
leerd. De huidige a- en b-richting in het
gymnasium blijft gehandhaafd. Ook het
atheneum krijgt een a- en b-afdeling over
eenkomstig de huidige hbs.
De havo-school moet een veelzijdige ont
wikkeling geven en voorbedden voor de
vervulling van taken en functies, waarvoor
meer ontwikkelden worden gesteld, doch
waarvoor geen opleiding aan universiteit
of hogeschool is vereist. Het havo kan als
basis dienen voor hogere beroepsoplei
dingen.
Wat de mavo-school betreft, zal met het
oog op bepaalde beroepsopleidingen een
vierde leerjaar nodig zijn, bijvoorbeeld
voor het zeevaartonderwijs, voor de op
leiding tot. onderwijzer en tot docent bij het
nijvei-heidsondei-wijs.Bij een combinatie van
mavo en middelbaar economisch en ad
ministratief onderwijs, bestaat de mogelijk
heid in vijf jaren een afgeronde beroeps
opleiding te krijgen.
De lavo-scholeh bieden de mogelijkheid
van een geleidelijke overgang van de fase
van algemeen voortgezet onderwijs naar
het eigenlijke beroepsonderwijs. Plet eerste
leerjaar is dan op te vatten als een brug-
jaar. Het tweede leerjaar geeft in het alge
meen een zekere verkenning op het even
tueel verder te volgen beroepsonderwijs.
De scholen voor nijvex-heidsondei'wijs zijn
gesplitst in scholen voor technisch onder
wijs en scholen voor huishoud- en land-
bouwhuishoudonderwijs. Tot het beroeps
onderwijs worden voorts gerekend de scho
len voor middenstandsonderwijs, de scho
len voor economisch en administratief
onderwijs, de scholen voor opleiding van
ondei-wijzend personeel, de scholen voor
sociaal-pedagogisch onderwijs, de scholen
voor kunstonderwijs en de avondscholen.
Het Tweede-Kamerlid mr- Burger (P.v.
d.A.) heeft aan de minister-president en
aan de minister van Binnenlandse Zaken,
vragen gesteld over de benoeming van
oud-minister Algera tot lid van de Raad
van State. Hij vraagt of hierbij overwogen
is dat 't tussentijdse aftreden van mr. Alge
ra algemeen de indruk heeft gevestigd, dat
diens gezondheidstoestand veel te wensen
laat. Door deze onmiddellijke benoeming
zou echter ten om-echte de indruk kunnen
ontstaan dat het lidmaatschap van de Raad
van State een slechts geringe inspanning
vergende functie zou zijn, zulks ten nadele
van het prestige van dit hoge college van
staat. Voorts kan de vraag rijzen of er
verband bestaat tussen het aftreden van
dx\ J. Schouten als lid van de Raad van
State en het bedanken van mr. Algera als
minister, zelfs nu formeel mr. Algera be
noemd is in de vacature Meyer-Ranneft.
Mr. Burger vraagt of de regering omtrent
een en ander opening van zaken wil geven,
mede in het licht van wat onze staat
kundige geschiedenis leert omtrent het
onmiddellijk benoemen in andere over
heidsfuncties van tussentijds aftredende
ministers.
Teneinde de overgang van het ene school
type naar een ander,, mogelijk te maken,
wanneer zich aanleg in een bepaalde rich
ting openbaart, is voor het eerste leerjaar
van alle scholen voor voortgezet onderwijs
een zekere gelijkheid ten aanzien van het
leei-plan in de wet gelegd. Daarbij is echter
een scheiding gemaakt tussen de scholen
voor v.w.o.havo en mavo enerzijds en de
scholen waaraan lavo wordt gegeven an-
derzijds. Die scheiding is gemaaxt omdat
kinderen, die eventueel wetenschappelijk
onderwijs willen gaan volgen, vlugger
leren. De overgang van mavo naar v.w.o.
zal echter niet gemakkelijk zijn. Het brug-
jaar zou tot gevolg hebben dat het latijn in
de eerste klas van het gymnasium vervalt.
De mogelijkheid is echter opengelaten voor
een kleiner aantal lessen in latijn dan
thans op het gymnasium het geval is.
Wat het eindexamen betreft is minister
Cals van oordeel dat de huidige wijze
Advertentie
Blauw kamgaren uniform 144.
Blauw gabardine uniformjas 105.
Blauwe monty-coat van écht
zeeduffel, extra gevoerd met
winddichte voering 116
Uniform-Specialisten
ZIJLSTRAAT 71 - HAARLEM
waarop bij het v.h.m.o. de eindexamens
worden afgenomen, ook voor het v.w.o. en
het havo zal moeten worden gevolgd. Dit
betekent dus dat de eindexamens aan de
scholen worden afgenomen door de rector
of directeur en de leraren van de school
onder toezicht van door de minister aan te
wijzen gecommitteei-den.
Voor het mavo wil de minister de huidige
regeling van de mulo-examerfs handhaven,
maar hij wil de mogelijkheid van een
schooleindexamen niet uitsluiten.
Bezitters van een einddiploma gymna
sium, atheneum of lyceum hebben recht op
het afleggen van de examens in alle af
delingen van univei-siteiten of hogescholen.
Bezitters van het einddiploma havo of
mavo zullen in ieder geval worden toege
laten tot scholen voor hoger en middelbaar
beroepsonderwijs. Dit wil echter niet zeg
gen dat deze scholen uitsluitend voor de
bezitters van deze diploma's toegankelijk
zouden zijn.
Indien de Staten-Generaal met de voor
stellen akkoord gaan, zal het zeker nog tien
jaren duren voordat zij in het gehele voort
gezet onderwijs zijn verwerkt.
(Men zie voorts pag 13).
Advertentie
9ARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD,'BOLSTR. 48. A' DAM.;TEL.,717162
FALCON CAMEL MANTELS ƒ125.—
De Nederlandsche Bank heeft enkele
wijzigingen aangebracht in de deviezen-
bepalingen betreffende het reisverkeer.
De voornaamste veranderingen ten op
zichte van de thans nog geldende regeling
zijn: ingezetenen mogen reisdeviezen ko
pen tot een waarde van ten hoogste
f 2.000.- (tot dusver 1000.-); ingezetenen
mogen aan i-eisdeviezen in het buitenland
125.- per dag besteden (tot dusver f 75.-)
en ingezetenen mogen reisdeviezen kopen
voor autokosten tot een waarde van ten
hoogste 600- (tot dusver 400.-). De
nieuwe regeling gaat maandag in.
Na de aanneming van het amendement
met 69 tegen 67 stemmen verklaarde mr.
Burger nogmaals met de meeste nadruk
dat het amendement in strijd was met het
regeringsprogram, dat was goed,gekeui-d
door alle fractieleiders van de zogenaam
de regeringspartijen, ook door prof. Rom-
me, de fractievoorzitter van de K.V.P.
„Onjuist", riep prof. Romme door de
zaal.
„Het enige voorbehoud dat prof. Rom
me heeft gemaakt, betrof de passage over
de bezitsvorming", repliceerde mr. Bur
ger, die constateerde dat door de aanne
ming van het amendement de betekenis
van het regeringsprogram nihil is gewor
den. Ook de positie van de Kamer tegen
over het kabinet is daardoor anders ge
worden. „Er kan nu niets meer aan de
regeringsverklaring van 1956 worden ont
leend, waaraan wij ons gebonden zouden
moeten achten", zei hij.
Drie weken geleden, toen mr. Burger
een motie indiende over een Nederlands
beheei'schap over Nieuw Guinea in op
dracht van de Verenigde Naties, had prof.
Romme hem nog voorgehouden dat dit
een afwijking was van het regei-ingspro-
gram van het kabinet, dat mr. Burger
(ten behoeve van dr. Drees als minister
president) zelf ten doop had gehouden.
De verklaring van mr. Burger, waarvan
men consequenties verwacht, kwam aan
het slot van het voortgezette debat (dat
twee weken geleden was geschorst) over
het wetsontwerp tot definitieve handha
ving van de prijsbeheersing bij de verkoop
van landbouwgronden.
Daarop had de heer Biewenga (A.R 1
een amendement ingediend met de strek
king de wet een tijdelijk karakter te geven
tot 1 januari 1963. „Dat is in strijd met de
regeringsverklaring van 23 oktober 19-56",
zei minister Vondeling gisteren. „Want
daarin staat: „Blijvende voorzieningen
dienen te worden getroffen tot prijsbe
heersing der landbouwgronden".
„Geen binding"
Daartegenover merkte de heer Bie
wenga (A.R.) op dat het kabinet extra
parlementair is en dat er dus geen bin
ding is van de partijen aan een regerings-
program. „Maar al was het kabinet par
lementair en al zouden wij medeverant-
wooi-delijkheid dragen voor het regerings
program, dan is de tijdelijkheid daarmee
toch niet in strijd, want men kon in 1956
niet jaren vooruitzien. Sedertdien is de
Euromarkt tot stand gekomen en in dat
kader kan men nu niet zeggen dat de
prijsbeheersing bij verkoop van land
bouwgrond definitief moet zijn".
„Het heeft er allemaal niets mee te ma
ken, of het kabinet parlmentair of extra
parlementair is", zei prof. O u d (V.V.D.)
De minister moet bepalen of hij het
amendement al of niet aannemelijk vindt.
De heer A. Warnaar, voorzitter van de
Commissie voor onpersoonlijke reclame
van het. Centraal Bloembollencomité,
heeft donderdag in Amsterdam de
plannen bekendgemaakt voor de aan
leg van een Amerikaanse Keukenhof"
een bloemenpark van zestig ha., drie
maal zo groot als de Keukenhof bij
Lisse. Het bloemenpark komt tot stand
in het prachtige natuurgebied Ster
ling Forest Gardens, in de nabijheid
van New York. Volgend jaar reeds
zullen naar een ontwerp van de tuin
architecten Carl van Empelen jr. en
Willem van der Lee een miljoen bloem
bollen worden geplant. Op een pers
conferentie werd de plattegrond van
Sterling Forest Gardens ee?i gebied
van bossen met herten en bevers, heu
vels en visrijke meren - getoond. V.l.
n.r.: jhr. mr. dr. O. F. A. H. van Nis
pen tot Pannerden, voorzitter van het
Centraal Bloembollencomité, dr. A. J.
Verhage, voorzitter van het Produkt-
schap voor Siergewassen, mr. Read,
Amerikaanse Landbouwattaché en de
heer Warnaar.
De negentienjarige J. Flim te Den Ham.
die dinsdagavond op de Vechtbrug in Om
men met een bromfiets tegen een auto
botste, is overleden.
De tweejarige Heri Nymeier te Koekange
(gem. De Wijk) is door een motor aange
reden en op slag gedood. Het jongetje, dat
achter een bestelauto stond, stak plotse
ling de weg over juist toen de motor
kwam aanrijden.
De uit Harlingen afkomstige twintig
jarige dienstplichtige militair Bóckhondt
is donderdag bij oefeningen te Amersfoort
door het explodei-en van een granaat ern
stig aan het gezicht gewond.
Junius:
leder despotisme is slecht. Maar de
slechtste soort is die, welke zich be
dient van de instituten der vrijheid
Koning Simeon II van Bulgarije, die
in ballingschao in de Verenigde Staten
leeft, volgt te Wayne een militaire op
leiding en heeft daar geen lid van de
hofhouding tot zijn beschikking om
zijn schoenen te poetsen. Als zijn trai
ning is afgelopen en hij weer bij zijn
moeder in Spanje woont, zal hij mis
schien met weemoed terugdenken aan
het land waar „Doe-het-zelf" hoogtij
viert.
Daarna kan de Kamer stemmen zoals zij
wil.
De kabinetsformateur mr. Burger
(P.v.d.A.) verklaarde echter dat de pas
sage over de pi-ijsbeheersing uitdrukke
lijk in het regeringsprogram was opge
nomen voor de wet op de verkoop van
landbouwgronden.
Dat betwijfelde prof. Romme (K.V.P.)
sterk. Overigens vond hij dat de minister
voor zijn ambtsperiode aan zijn trek komt
als de wet geldt tot 1 januari 1963. Men
moet ook niet vergeten dat er in het
Landbouwschap geen eenstemmigheid
heerst over de kwestie.
Minister Vondeling verklaarde dat men
zich moet houden aan het regeringspro
gram, tenzij de omstandigheden sterk zijn
gewijzigd. Dat is niet het geval. De rege
ring kan het amendement niet onaan
vaardbaar verklaren en het wetsontwerp
intrekken, want de oorspronkelijke, nog
tijdelijke wet vervalt 1 januari 1959 en
dan zou er daarna dus geen wettelijke
regeling meer zijn. Daai-om kon de rege
ring alleen zeggen, dat zij het uitermate
zou betreuren indien de Kamer haar niet
zou volgen.
Het amendement-Biewenga werd hierna
met 69 tegen 67 stemmen aangenomen.
Voor stemden K.V.P., A.R., S.G.P., een
deel van de V.V.D. en de heer De Ruiter
(C.H.U.). Tegen stemden P.v.d.A., pen deel
van de V.V.D., de C.H.U. (met uitzonde
ring van de heer De Ruiter) en de com
munisten.
De tegenstemmende leden van de
V.V.D. vei-klaarden dat dit niet betekende
dat zij voorstanders zijn van een blijven
de prijsbeheei*sing, maar zij hechten groot
belang aan het voorkeursrecht van de
pachter, dat eerst nog op de een of andere
wijze in een andere wet vastgelegd moet
worden.
De kabinetsformateur was merkbaar
boos. Dat toonde hij ook in het verdere
verloop van de beraadslaging over een
ander wetsontwerp.
„Doe dat maar", adviseerde pi-of. Oud
de voorzitter, „dan heeft de heer Burger
een dag of drie tijd om te kalmeren".
Advertentie
JAC. VAN MARIS
BARREVOETESTR. 19 - TEL. 15051
Als gevolg van de recente prijsdaling op
de wereldmarkt zullen met ingang van za
terdag 1 november de benzineprijzen wor
den verlaagd. Gewone benzine wordt 0,6
cent per liter en super-benzine 0,1 cent per
liter goedkoper.
De geringer verlaging van de prijs van
super-benzine houdt verband met een ge
lijktijdige aanpassing van de kwaliteit van
dit produkt aan de steeds hogere eisen,
welke hieraan door de ontwikkeling van
de motortechniek worden gesteld.
Advertentie
JUWELIERS - Houtplein t5 - HORLOGERS
Advertentie
TRESLONG - HILLEGOM
Weekend thé - diner - soiree-dansante
Menu 6.
Champignons sur Toast, Potage Solferino,
Cotelette de Porc Flamande, Glacé nogatine