Klinkende Democratische in de Verenigde Staten Radioactiviteit boven Zweden vijfmaal groter dan voorheen IJmondkwestie ter sprake in Tweede Kamer HET WEER Republikein Rockefeller gouverneur van New York Hevige brand op Meisbroek Meisje in Haarlem bij aanrijding overleden K. V.P. is tegen samenvoeging LAATSTE STAND DER UITSLAGEN Werkloosheid in oktober met ruim 5000 gestegen •eë MORRIS "Seforef/otiéui// Toenemende wind Knowland verslagen Incident Dodelijk ongeluk in Sittard Van nieuw hoofdgebouw bleef alleen skelet over Het woord is aan In ons land niet verhoogd Harde klap 73e JAARGANG No 101 WOENSDAG 5 NOVEMBER 1958 3U3e JAARGANG No 254 Haarlems Dagblad Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 jj ~B~ J I 11 j Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (8 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. g6^^S3|| "S^ I I li 5 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- 9 1 J jj j I fiuw» j 1 I 3 f I fT j| ff i| Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 i Ja At JL eÜb Jk JL ^üurffM fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Vanmorgen tegen acht uur is bij de krui sing van de Tempeliersstraat en de Van Eedenstraat in Haarlem de twaalfjarige Margot Elisabeth van Rhjjn uit Heemstede door een tankauto overreden en om het leven gekomen. Het meisje reed met een vriendinnetje over de Van Eedenstraat in noordelijke richting. Bij de kruising met de Tempe liersstraat haalde een trekker met oplegger de meisjes in. Doordat de fietssturen dei- meisjes in elkaar haakten, kwamen zij te vallen. De twaalfjarige Margot kreeg daar op het rechterachterwiel van de trekker over de borst en overleed ter plaatse. Het stoffelijk overschot is naar het Grote Gasthuis in Haarlem overgebracht. De Haarlemse politie verzoekt getuigen van dit ongeluk zich te melden. De voorzijde van een grote etagepar keerplaats in New York toont de kop lampen als slaperige ogen van talrijke dommelende auto's, „te kooï' gegaan zolang hun eigenaars hun diensten niet nodig hebben. Het aantal mannelijke werklozen is ln oktober met rond 5000 gestegen. De gere gistreerde arbeidsreserve bedroeg eind oktober 68.798 mannen tegen 63.648 eind september. Dit is meegedeeld door het mi nisterie van Sociale Zaken en Volksge zondheid. Het aantal werkloze vrouwen daalde van 7250 eind september tot 7165 eind oktober. In Noordholland is de gere gistreerde arbeidsreserve met 277 toege nomen tot 10.890. (Van onze Kamerverslaggever) De Tweede Kamer heeft gisteravond nog een begin gemaakt met de behande ling van de begroting van Binnenlandse Zaken. Daarbij is onder meer gesproken over het wetsontwerp tot instelling van een bovengemeentelijk bestuursorgaan voor de IJmond. De heer Franssen (P.v.d.A.) was voorstander van samen voeging van Velsen, Beverwijk en Heems kerk. Volgens de heer B e e r n i n k (C.H.U.) zal het beginsel der gemeentelij ke zelfstandigheid moeten blijken uit de wettelijke regeling der bestuursproblemen in het gebied van de IJmond. Hij vroeg hoe het IJmond-adviescollege werkt. Het is wellicht mogelijk aan dit college een wettelijke basis te geven, meende hij. De heer M a e n e n (K.V.P.) vei-klaarde zich tegen samenvoeging van gemeenten in het IJmondgebied. De beste oplossing leek hem de vorming van twee gemeen ten, een ten noorden en een ten zuiden van het Noordzeekanaal. Er is verder vooral gesproken over de krappe financiële positie van vele ge meenten. Daarbij diende de heer Frans sen (P.v.d.A.) een motie in, waarin de regering wordt uitgenodigd een royalere houding aan te nemen tegenover de ver zoeken om extra-bijdragen van arme ge meenten, die moeten industrialiseren ter voorziening in de werkgelegenheid. Algemeen werd er over geklaagd dat de nieuwe wettelijke regeling van de finan ciële verhouding tussen rijk en gemeen ten zo lang uitblijft. De heer Beernink drong er op aan dat de bestaande wet met een jaar wordt verlengd, zodat de gemeen ten tevoren weten waar zij aan toe zijn. Indien minister Struycken geen bevredi gende toezegging zou doen, zou de heer Franssen nog een motie indienen, waarin van de regering een snellere regeling van de financiële verhouding tussen rijk en gemeenten wordt gevraagd. Uitbreiding van het politiepersoneel be pleitte de heer Boekhoven (P.v.d.A.). Voor subsidiëring van de kerkbouw pleit ten de heren Maenen en Be ernink. Advertentie 8ARTÊÜÖR!SSTR"HAARLEM TEL. 13439 FERD- BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162 CAMEL MONTYCOATS 45.— Verwachting tot morgenavond: Veel bewolking met hier en daar mist en later plaatselijk enige regen. Aanvankelijk weinig wind, later matige tot vrij krach tige zuidelijke wind. Ongeveer dezelfde temperaturen als van daag. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT. VEERTIEN PAGINA'S O p een b ctere Bescherming Bevolking drong de heer Calmeyer (C.H.U.) aan en tenslotte sprak de h eer Blom (P.v.d.A.) over de positie van het over heidspersoneel. Vandaag wordt de behandeling voortge zet. (Van onze correspondent in Washington) De Amerikaanse kiezers, die gisteren in groten getale naar de stembus zijn getogen, hebben een aardverschuiving teweeggebracht ten gunste van de Democraten. Dit betekent een zware slag voor Eisenhowers regime en maakt de vooruitzichten der Republikeinen voor de presidentsverkiezing van I960 tamelijk somber. Het lijkt op dit moment namelijk onwaarschijnlijk dat Nixon, die buiten zijn eigen partij nauwelijks steun voor zijn kandidatuur voor het president schap vindt, de strijd zal kunnen winnen in een periode, waarin het getij zo duidelijk Democratisch is. Alleen een kandidaat die ook aantrekkingskracht heeft voor niet-Republikeinen zou de Republikeinse partij nog hoop kunnen geven op een zege in 1960. Het toeval De stand der uitslagen van de Ameri kaanse verkiezingen was bij het ter perse gaan van deze editie als volgt: HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN Democraten 269 Republikeinen 125 Nog onbeslist 41 Totaal 435 GOUVERNEURS Democraten 23 (33) Republikeinen 5 (11) Nog onbeslist 4 Totaal 48 SENAAT Democraten 22 (61) Republikeinen 8 (34) Nog onbeslist 1 Totaal 96 Tussen haakjes de stand inclusief de zetels waarover deze keer niet is ge stemd. wil dat juist op deze voor de Republi keinen zo sombere verkiezingsdag zulk een man naar voren is getreden. De Republikein Nelson Rockefeller is gou verneur van de staat New York gewor den door de Democratische gouverneur Harriman te verslaan. Vele niet-Repu blikeinen moeten Rockefeller daarbij hebben gesteund. Opvallend is overigens dat deze republi kein gedurende de campagne zijn partij etiket heeft verdoezeld. Toen Eisenhower kortgeleden de stad New York bezocht werd hem verzocht alleen binnenskamers tot de republikeinen te spreken. Rocke feller vond het kennelijk ongewenst met de president voor het grote publiek te tre den. Een populaire krant schreef later ironisch dat Eisenhower op de tenen door New York was geslopen. De overwinning van Rockefeller was geen zege voor specifiek Republikeinse principes, doch veeleer een persoonlijke zege van een betrekkelijk jonge man, die op de massa groter aantrekkingskracht had dan Harriman, die slechts een jaar longer is dan Eisenhower. Alom in de Verenigde Staten blijkt er een sterke stroming te zijn ten gunste van de Democraten. Op het moment dat dit telegram wordt verzonden is de einduit slag echter nog niet bekend. Het tijdsver schil met de westkust is zo groot, dat het definitieve resultaat pas laat in de nacht kan binnenkomen. Ingenieuze machines kunnen echter uit betrekkelijk weinig gegevens opmaken hoe de einduitslag ongeveer zal luiden Kort voor middernacht voorspplde dit mechanisch hersenwerk dat de Democra ten in de Senaat een meerderheid zouden behalen van 60 tegen 36 en dat hun over wicht in het Huis van Afgevaardigden 294 tegen 125 zou bedragen.. Wordt deze voor spelling bewaarheid en ver mis zal de machine niet zijn dan betekent dit dat de Democraten ook in 1960 een meerder heid in de Senaat zullen behouden. In dal laar moet er namelijk over slechts tien Democratische zetels gestemd worden die dubieus kunnen zijn. Zelfs als zouden de Democraten in elk dezer tien races ver liezen, dan nog zou de Senaatsméerder- heid Democratisch blijven. En zelfs al zou dus een Republikein er in 1960 in slagen president te worden, dan nog zou hij moe ten regeren met een Senaat die in handen rif r oppositie is. Op dit moment kunnen nog slechts en kele conclusies worden getrokken: de werkloosheid heeft kennelijk invloed ge had op de uitslag, want opvallende ver schuivingen ten gunste der Democraten zijn vooral geconstateerd in het industriële ge deelte van Indiana, alsmede in het mijn- gebied van West-Virginia. Zetels die eens bolwerken van het McCarthyïsrne waren, gingen voor de Republikeinen verloren De Democraten wonnen bijvoorbeeld Se naatszetels die vroeger bezet waren door McCarthy zelf en diens vriend, senator •Jenner uit Indiana. Dat senator Kennedy, Democraat uit Massachusetts, werd her kozen, is wel geen verrassing, doch zijn meerderheid is waarlijk overweldigend. Evenals Rockefeller is dit een aspirant voor het presidentschap, die zijn uiterlijk mee heeft. „Rocky for President", riepen zijn aanhangers toen de uitslag bekend werd. Zijn grote zege van thans kan Ken nedy's kansen om democratisch kandidaat te. worden, verhogen al blijft het een feit. dat hij als rooms katholiek enigszins ge handicapt is, daar nog nooit een rooms katholiek tot president van de Verenigde Staten is gekozen. Oud-senator Knowland verloor de strijd om het gouverneurschap van Californië tegen de Democratische kandidaat Pat Brown. Knowlands indrukwekkende po litieke carrière is hiermede gekraakt en die van Brown gemaakt, of althans in de maak.. Brown maakt nu op de Democra tische Conventie in 1960 een kans kandi daat voor het vice-presidentschap te wor den. Ji> zes staten werd gestemd over het 'zogenaamde „recht om te werken". Alleen in Kansas en Idaho bestond laat in de nacht nog de kans dat de wet zou worden aangenomen, waarbij verboden werd het lidmaatschap der vakvereniging verplicht te stellen voor arbeiders, die werk hebben gevonden in een bepaalde fabriek. In vier andere staten antwoordden de kiezer- duidelijk „neen" op een dergelijk voorstel (Reuter) In de staat New York hebben zich bij het gebruik van stemmachines verscheidene incidenten voorgedaan. In de hoofdstad van de staat. Albany, had een machine bijvoorbeeld al 993 stemmen voor Harriman geregistreerd nog voordat de stembureaus waren geopend. De overwin ning van de vijftigjarige kleinzoon van de oliekoning Rockefeller was het enige lichtmunt voor de Republikeinen bij df-ze verkiezingen. Rockefeller stelde indertijd als adviseur van de Democratische president Truman het ontwerp op voor het ,.punt-vier"-pro- gram voor technische bijstand aan minder ontwikkelde gebieden. Als president Eisen howers medewerker hielp hij later bij hei onstellen van het program „atomen voor de vrede" en het voorstel van de president inzake luehtverkenningen tegen verras singsaanvallen. De nieuwe gouverneur is een beken-! kunstverzamelaar en multi-milionair. TTet Hikt. waarschijnlijk dat Rockefellers ver kiezing als gouverneur een liberale invloed op de Republikeinse partij zal uitoefenen. Oeen rn^H'^'iisveDho^in^ tof 1Q innuori Het bestuur van het Produktschap voor Zuivel heeft besloten, voorshands f 700.000 renteloos ter beschikking te stellen van de standaardisatiebedrijven in het westen des lands, om tot 18 januari 1959 een op 9 november ingaande slijtersmarge voor de melkhandel op te vangen. Tot 19 januari wordt de consumptiemelkprijs dus niet verhoogd. De 64-jarige wielrijdster mevrouw Van der V.-Van R. uit Sittard is, toen zij links af wilde slaan op het Stationsplein te Sit tard, aangereden door een autobus. Het slachtoffer werd overgebracht naar het ziekenhuis, waar zij is overleden. (Van onze correspondent in Brussel) Een reusachtige uitslaande brand, ver oorzaakt door de ontploffing van een nog onbekend explosief voorwerp, heeft dins dagavond het pas dit jaar ingewijde nieu we Belgische luchtstation van Meisbroek vernield. Hedenochtend om vier uur was de brand geblust, maar er bleef van het reuze gebouw niets anders over dan een uitgebrand stalen karkas. Er werd nog da gelijks aan het luchtstation gewerkt. Men vraagt zich af, hoe het mogelijk is, dat er zulke gevaarlijke ontplofbare stoffen in de luchthaven worden binnengebracht. Het is een wonder, dat er geen enkel slachtoffer te betreuren valt en slechts één reiziger licht werd gekwetst. Alle brand weerafdelingen van Brussel, Antwerpen en Leuven dienden gemobiliseerd te wor den om de brand te blussen. Men raamt de schade, die niet gedekt is door assu rantie het is een regeringsgebouw op een minimum van 500 miljoen frank of 38 miljoen gulden.Het gerecht van Brussel is met een onderzoek begonnen, hetgeen niet betekent, dat de regering of de lei ding van de luchthaven reeds bij voorbaat van sabotage overtuigd zijn. Al dergelij- Dinsdagmiddag heeft de Koningin een bezoek van ruim twee uur gebracht aan de tentoonstelling „Japanse kunst" in het. Haags Gemeentemuseum. De Koningin in bewondering voor een uit cypressenhout vervaardigd beeld van Uesugi Shigefusa. Naast de vorstin de wetenschappelijk ambtenaar bij het instituut voor de bestudering van het nationaal kunstbezit te Tokio, Terukazu Akiyama. ke gebeurtenissen vormen in België, zo als in vele andere landen, het onderwerp van een gerechtelijk onderzoek. In dit ge val zullen speciaal de douanediensten op het matje moeten komen, daar deze te Meisbroek grote opslagplaatsen hebben. Maar volgens een van de Brusselse och tendkranten zon de brand veroorzaakt zijn door het omvallen van een klein petro- leumvuurtje. Daar de centrale verwar ming nog niet was geïnstalleerd, ver warmden de bouwarbeiders, die nog aan de afwerking van de luchthaven werkten, zich met kleine petroleumvuurtjes. Het luchtverkeer naar Meisbroek wordt dooi de brand niet gehinderd. Een adembene mend moment van het blussingswerk was gisteravond vijf over half twaalf: de red ding van drie reizigers, die naar het dak van het luchtstation waren gevlucht. De helikopter-commandant De Tremerie, de zelfde die bij de redding in Zeeland zo'n grote rol speelde, waagde zich met een he likopter op het dak- van het luchtstation, waar reeds grote zware rookwolken het gezicht Delemmerden. Hij slaagde erin de drie reizigers te redden. Longfellow: Ook de duivel werkt in God's dienst. STOCKHOLM (UPI) Het instituut voor onderzoekingen van het Zweedse mi nisterie van Defensie heeft dinsdag mee gedeeld, dat door Russische kernproeven de radioactiviteit van de lucht boven Zwe den vijf maal zo groot is, ais ooit werd vastgesteld. Het instituut Iaat weten, dat een radioactieve gordel op een hoogte van tien kilometer boven Scandinavië hangt en het waarschuwt ervoor, dat de winter regens en de sneeuw ongetwijfeld het ni veau van de radioactiviteit vlak boven de grond op gevaarlijke wijze kunnen doen toenemen. Dit communiqué weerspiegelt de alge mene bezorgdheid in Scandinavië over de Russische kenproeven, die op minder dan 1500 km van de noordgrens van Zweden, Finland en Noorwegen genomen zijn voor de kust van Nova Zembla. De Zweedse ge leerden namen acht explosies waar tussen 30 september en 24 oktober en schatten de sterkte op vijfhonderd maal die van de Hi- rosjimabom. Het Zweedse communiqué meldde, dat een Russische proefexplosie op 17 oktober de radioactiviteit in de stratosfeer boven Zweden tot op recordhoogte bracht. Hoe hoog, is niet meegedeeld. „Door vergelijkingen is vastgesteld, dat die radioactiviteit op 17 oktober 1958 vijf maal zo sterk was als ooit in dit land was vastgesteld. Later nam die radioactiviteit weer af, aldus het communiqué. Hoewel de radioactiviteit vlak boven de grond niet opzienbarend was, vertoonde zij toch reeds een toeneming in oktober. Er is in oktober echter weinig neerslag geweest. Omdat, de radioactiviteit vlak boven de grond juist veroorzaakt wordt door neerslag (regen of sneeuw) ziet men liet winterweer met zorg tegemoet. Voor geruime tijd meent men een hoger gemiddelde van radioactiviteit door neerslag te kunnen verwachten. Naar wij van de zijde van het ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid vernemen, hebben de waarnemingen, die ook in Nederland permanent worden ver richt. nog geen belangrijke verhoging van de radio-activiteit boven ons land aange toond. Indien boven ons land een soort gelijke verhoging zou hebben plaats ge vonden als die, welke de afgelopen dagen boven Scandinavië is waargenomen, dan zou deze stellig reeds zijn geconstateerd. Wat betreft de mogelijkheid dat het radio actieve gebied zich ook naar ons land zal uitbreiden, wordt opgemerkt, dat dit in hoofdzaak een kwestie van weersomstan digheden is. De politieke weerkundigen en de organi sator van onderzoek naar de publieke opinie hebben het deze keer bij het rechte eind gehad: de verkiezingen in de Ver enigde Staten hebben inderdaad tot de voorspelde Democratische overwinning en Republikeinse nederlaag geleid. We behoeven de officiële cijfers niet af te wachten om te kunnen constateren dat de regering-Eisenhower door deze ver kiezingsuitslag een harde klap heeft ge kregen. Een klap. die in andere democra tisch geregeerde landen onherroepelijk tot het aftreden van de regering zou hebben geleid omdat er duidelijk een votum van gebrek aan vertrouwen in het regerings beleid in te lezen valt. Maar volgens de Amerikaanse grondwet is zulk een tussen tijds aftreden van de regering niet mo gelijk en dus zal de Republikeinse presi dent Eisenhower met zijn Republikeins kabinet doorgaan het land te besturen in zo goed mogelijke samenwerking met een Congres, welks Democratische meerder heid door deze verkiezingen enorm ver sterkt is. De overwinning van de Democraten is ongetwijfeld voor een groot deel veroor zaakt door de recente economische inzin king en de daaruit voortvloeiende werk loosheid van miljoenen arbeiders, alsmede door de voortdurende stijging van de kosten van levensonderhoud. Daarbij ko men nog andere oorzaken, zoals de on tevredenheid van de boeren in sommige gebieden en het verzet van de vakbonden tegen Republikeinse pogingen om de macht van die bonden te beknotten. Wat dit laatste punt betreft is het vooral de Californische senator Knowland ge weest, die uitermate fel van leer is ge trokken tegen de vakbonden en daarbij op bijzonder pijnlijke wijze het onderspit heeft gedolven. Want Knowland. van wie bekend is dat hij de ambitie heeft (althans tot gisteren had) om Eisenhower als presi dent op te volgen, had speciaal om die reden de gouverneur van Californië be wogen. zich kandidaat te stellen voor de Senaat; hierdoor werd de gouverneurspost immers vacant en Knowland wenste deze te bezetten om vanuit die hoge en invloed rijke positie in 1960 de sprong naar het presidentschap te maken. Als voornaamste strijdpunt bij zijn verkiezingscampagne ge bruikte hij de kwestie van het „recht om te werken", dat wil zeggen het recht om voor arbeid in aanmerking te komen ook als men geen lid van een bepaalde vak vereniging is. Knowland had daarmee een kwestie te pakken, die stellig haar merites heeft. Maar de vakorganisaties bleken sterker te zijn dan hij en nu heeft hij, met de strijd om de gouverneursplaats, ook zijn kans op zelfs maar een kandidaat stelling voor het presidentschap in 1960 verloren. Wat het geval-Knowland bovendien be langrijk maakt, ook voor niet-Amerika- nen, is het feit dat deze senator vele jaren lang de voornaamste pleitbezorger in de V.S. is geweest voor de nationalistische Chinezen op Formosa. Zijn stem had in dat verband altijd veel gezag, ten eerste omdat hij Republikeins fractieleider (en dus vóór 1956 meerderheidsleider) van de Senaat was en ten tweede omdat hij als Californiër een staat vertegenwoordigde, die zich uiteraard nauw betrokken voelt bij alles wat zich in en om de Stille Oceaan afspeelt. Dat de V.S. tot dusver een zo weinig soepele houding ten opzichte van de Chinese kwestie hebben aangenomen, is in aanzienlijke mate het gevolg van Knowland's invloed. En hoewel aangele genheden van buitenlandse politiek zelden een belangrijke rol spelen bij Amerikaanse verkiezingen, is het heel goed mogelijk dat de moeilijkheden om Quemoy, die het ge vaar van een nieuwe wereldoorlog enige tijd ernstig vergroot hebben, er mede toe hebben geleid dat velen in Californië zich van Knowland hebben afgewend. Vice-president Nixon, die nóg ambitieu- ser is dan Knowland, is door de neder laag van deze laatste een gevaarlijke mede dinger bij de strijd van 1960 om de Repu blikeinse kandidatuur voor het president schap kwijt. Maar hij heeft in diens plaats een vermoedelijk nog veel gevaarlijker mededinger gekregen in Nelson Rockefel ler, die tot gouverneur van de staat New York is gekozen. Deze Rockefeller heeft niet alleen alle charme, die Nixon mist; hij munt bovendien, ook in tegenstelling tot. Nixon, uit door matiging, kalmte en rede lijkheid. En dat zijn eigenschappen, die vele Amerikaanse kiezers in hen, die zij tot het hoogste regeringsambt geroepen achten, méér waarderen dan de vaak door zichtige demagogie, waarmee Nixon werkt en waarmee hij de Republikeinse partij, zoals ook nu weer is gebleken, geen dienst bewijst. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1