Plannen voor groot hotel aan Wagenweg in Haarlem Generaal Abboed lost crisis in op met staatsgreep Soedan opRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Onderwijsplan in de Sovjet-Unie HET WEER Geen blokkade van Berlijn verwacht Nieuw bewind wil kwesties met V.A.R. oplossen Even zoeken naar lek in gasleiding Makarios onderbrak zijn reis naar New York op Schiphol Kostenongeveer 2\ miljoen; Capaciteit: 200 bedden Nog geen akkoord over de agenda in Genève $ee MORRIS beforef/oi/fat// Vier maal meer studenten dan in West-Europa Paus Joannes XXIII benoemt 23 nieuwe kardinalen Mgr. Tardini bevorderd tot secretaris van staat Oostelijke wind V.A.R. zou wapens voor Jordanië tegenhouden Het woord «is aan Ondanks een Amerikaans -Russisch incident Brand verwoestte café en confectiefabriek in Enschede PUZZEL NO. 6 Generaal W. Röell overleden Openbaar leven op Cyprus streng gereglementeerd 73e JAARGANG No 111 MAANDAG 17 NOVEMBER 1958 303e JAARGANG No 264 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 jl I jj S 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. "1^ 1 (C 1 B 1^^^ B Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- ji Ij IT 11 i ill P ik. Jl IL Jl PL JÈ 1 fL Jl IL. n Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 JU JL JU A foaffi Jigsö^ V*A V«A fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks urivDuniD nnnj\uDiviounD ouunniNi Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman [fARPRESS 861151, itt Konool] EGYPTI teofsn] Korosko/ AWWwyyVxv NJL s Khartoem. SOEDAN Fasjoda Reeds geruime tijd bestonden er plan nen om aan de Viersprong in Aerden- liout een groot hotel-café-restaurantbe drijf te vestigen. Thans echter heelt de Planologische Dienst geweigerd bet reeds uitgekozen terrein voor een derge lijk bedrijf te bestemmen, hetgeen uiter aard voor de gemeente Bloemendaal en voor de initiatiefnemers een grote teleur stelling heeft betekend. Tóch zullen de plannen doorgang vinden namelijk op een ander, bij uitstek geschikt, terrein, dat door de gemeente Haarlem ter be schikking is gesteld. Het hotel zal nu verrijzen aan de Wagenweg, hoek Westelijke Randweg. Het nieuwe hotel, dat ontworpen is door prof. ir. H. T. Zwiers, zal de beschikking krijgen over ongeveer 200 bedden, die alle gelijkvloers komen te liggen op het circa 15000 vierkante meter grote terrein. Het hoofdgebouw (hoogbouw) zal onder meer een groot restaurant bevatten, een café GENèVE (Reuter) Er is de vorige week op de besprekingen te Genève tussen Oost en West over het voorkomen van onver hoedse aanvallen nog geen akkoord bereikt over de agenda. Van conferentiezijde is echter meegedeeld, dat de sfeer op de bijeenkomst van zaterdag hartelijker was dan op de voorgaande vergaderingen. Men toonde een beter begrip voor eikaars standpunt. (AFP) Rusland publiceerde zaterdag via het persbureau Tass gegevens over een Russisch ontwerp-akkoord van vijf punten inzake staking van kernproeven, dat bij het begin van de driemogendhe- denconferentie is ingediend. Het eerste punt is: De drie grote mogendheden ver binden zich vanaf de ondertekening geen enkele kernproef meer te nemen, en het derde: de landen die het akkoord onder tekenen zullen een controleapparaat op richten met controleposten. De Verenig de Staten hebben het Russische plan ver worpen. Volgens een verklaring van het Amerikaanse departement van Buiten landse Zaken is de voornaamste bedoeling van het voorstel een akkoord over een blij vende staking van kernproeven, zonder voorafgaande overeenstemming over een controlesysteem. Advertentie BARTELJORISSTR. HAARLEM IEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162 CAMEL MONTY COATS 45.— met een terras, een bar met dansvloer, diverse aparte zalen, een lounge uitziende op een binnentuin, een grote vergaderzaal voor 200 personen, voorzien van een to neel, een ruime sportzaal, een dames kap salon enz. Eveneens is op het terrein een groot parkeerterrein geprojecteerd. De kosten vxn de bouw en de inrichting van dit grote hotel zullen, zo vernemen wij, verder ongeveer 2XA miljoen gulden bedragen. Men hoopt zeer binnenkort met de verwezelijking van dit project te begin nen en men verwacht, dat het hotel reeds in augustus of september van hei volgend jaar gereed zal zijn. Voor nadere gegevens verwijzen wij naar pagina 7. MOSKOU, (UPI) In de Sovjet-Unie is het nieuwe onderwijsplan gepubliceerd van premier Kroesjtsjev, dat in de eerste plaats beoogt de school „dichter bij het maat schappelijke leven te brengen". Het voor ziet in een reorganisatie van de scholen voor middelbaar onderwijs, in de invoe ring" van gedwongen stages in fabrieken en op kantoren voor middelbare scholie ren, in meer avondscholen en schriftelijke cursussen. In een toelichting op het offi ciële persbureau Tass werd er op gewezen, dat er op het ogenblik meer dan vier mil joen studenten zijn op hogere scholen en in technische instituten. „De inrichtingen voor hoger onderwijs hebben bijna vier maal zoveel studenten als Groot Brittan- nië, Frankrijk, de Duitse bondsrepubliek en Italië tezamen- De bevolking van die vier staten is vrijwel gelijk aan die van de Sovjet-Unie" zei Tass. Er zijn thans 7.500.000 specialisten die een middelbare opleiding hebben gehad, vergeleken met 200.000 in 1913, voegde het daaraan toe. In het hoger onderwijs zal de nadruk worden gelegd op de studie in de kernenergie. De hogescholen zullen daartoe worden uitge rust met nieuwe instrumenten en grond stoffen. Het plan bevat de volgende wijzigingen in het Russische onderwijs: de duur van de basis-leertijd wordt van zeven tot acht jaar verlengd. Alle leerlingen „moeten aan sociaal nut tig werk deelnemen, waardoor meer ge lijke mogelijkheden voor werk en oplei ding van alle burgers tot stand zullen ko men. Er zullen scholen worden opgericht voor „in het bijzonder begaafde" studenten voor muziek, choreografie, andere kunsten of voor de wetenschap, naast betere opleiding voor arbeiders. Meer vreemde talen en meer sport-op- leiding. VATICAANSTAD (UPI) Paus Joannes XXIII heeft 23 nieuwe kardinalen aange wezen en voor 15 december een consistorie voor hun investituur uitgeschreven. Door deze benoemingen wordt de sterkte van het heilig college van kardinalen op 75 ge bracht, een aantal is zonder precedent. Een der nieuwe prinsen der rooms-ka- tholieke kerk is mgr. Paolo Giobbe, pau selijk nuntius in Nederland. Van de 23 benoemde kardinalen zijn der tien Italiaan, twee Amerikaan, en twee Fransen. Een komt uit Mexico, een uit Uruguay, een uit Groot-Brittannië, een uit Spanje, een uit Oostenrij'- en een uit Duitsland. Er zijn thans vier Amerikaanse bisschoppen. Paus Joannes XXIII heeft mgr. Dome- nico Tardini tot secretaris van staat (mi nister van Buitenlandse Zaken) benoemd. Mgr. Tardini werd kort na de verkiezing tot Paus van Joannes XXIII tot pro-secre taris van staat benoemd. Tardini, die zeventig jaar is en in Rome geboren werd is sinds 1929 aan het pause lijk staassecretariaat verbonden. Na de dood van kardinaal Maglione in 1944, bleef le functie van staatssecretaris, gewoonlijk door een kardinaal bekleedt, vakant. Verwachting tot morgenavond: Droog weer met overdrijvende wolkenvelden. In de komende nacht en morgenochtend hier en daar mist. Zwakke tot matige oostelijke wind. Over het alge meen weinig verandering in temperatuur. Volledige weeiTapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UT3! TWAALF PAGINA'S lÜÜIi K**" Spoorwegen Anonymus „De mens is een domme zuigeling, die alles eist en niets verdient te krijgen", zegt Carlyle, en hij trekt daarbij een gezicht alsof hij geen mens is. (Van onze correspondent in Bonn) Terwijl men te Bonn juist de indruk had gekregen, dat de kwestie-Berlijn in rusti ger banen was gekomen, deed zich het af gelopen weekeinde' aan de Oost-Westduit- se grens bij Babelsberg een Russisch- Amerikaans incident voor. Russische sol daten hielden drie vrachtwagens van het Amerikaanse leger aan om te mogen zien wat de vrachtwagens vervoerden, hetgeen in strijd is met de geallieerde overeen komst over Duitsland en Berlijn. Acht en een half uur lang werd het transport op gehouden. Pas nadat een Amerikaanse officier bij het Russische hoofdkwartier te Oost-Berlijn had geprotesteerd, liet men de vrachtauto's terugrijden naar West- Berlijn, zij mochten niet doorgaan naar de bondsrepubliek, waarheen zij op weg waren Het was in geen tien maanden voorgeko men, dat de Russen zich hebben bemoeid met de Amerikaanse militaire transpor ten van Berlijn naar West-Duitsland. Men gelooft overigens niet, dat dit incident veel te maken heeft met een scherpere koers van Moskou inzake Berlijn. Er zijn wel besprekingen gaande over maatrege len die genomen moeten worden indien Rusland zou trachten Berlijn te blokkeren. Inschikkelijk Te Bonn verwacht men dat Moskou voortgaan zal druk uit te oefenen op de westelijke mogendheden om te komen tot een topconferentie. Dat zou de achter grond zijn van de Russische en Oostduit- se dreigementen tegen Berlijn. Men vreest nauwelijks dat er een nieuwe blokkade zal komen. Het twistgesprek zal, zo zegt men te Bonn, op diplomatiek niveau wor den voortgezet, hoewel bondskanselier Adenauer zaterdag verklaarde, dat de toestand van de voormalige hoofdstad nog altijd ernstig is. De Westberlijnse burge meester Brandt zei gisteren dat de Russen er wel van overtuigd zullen zijn, dat Ber lijn geen weke plek in de westelijke defen sie is. „Ik geloof niet, dat wij ons aan de voor avond van dramatische gebeurtenissen bevinden", aldus burgemeester Brandt. (UPI) Het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken zou de ministe ries van Buitenlandse Zaken van Groot- Brittannië, Frankrijk en West-Duitsland hebben laten weten dat de Verenigde Sta ten de eersten zullen zijn om de Berlijnse overeenkomsten te verdedigen, indien de Sovjet-Unie probeert die te schenden. De westelijke geallieerden zouden geen po ging doen om, wanneer het verkeer met West-Berlijn opnieuw aan belemmeringen wordt blootgesteld, een doortocht te for ceren. Wanneer de Russen de konvooien van het geallieerd „militair» gezag" aan houden zullen ze terugkeren. In geen ge val zal men de controle van de Russen voor lief nemen. Men gaat hierbij uit van de veronderstelling dat de Russische bezet tingsautoriteiten het niet op een gevaar lijk incident zullen laten aankomen. Advertentie Een felle brand heeft hedenmorgen een café en de confectiefabriek Hartgers aan de Schurinksdwarsweg te Enschede in de as gelegd. De brand is in het café begon nen en het vuur bereikte via enkele hou ten schuifdeuren de belendende confectie fabriek, waar de grote voorraad goederen en de machines verloren gingen. Persoon lijke ongelukken deden zich niet voor, of schoon boven het café tien mensen, een gezin van vijf personen en vijf kostgangers woonden. Een hond is in de vlammen om gekomen. Puzzelaars zullen hebben gemerkt dat in de opgave van j.l. zaterdag een deel der omschrijvingen onder verticaal is wegge vallen. De ontbrekende omschrijvingen luiden: 25: Munt in Portugal (afk.). 28: Mening. 30: Op geen plaats. 31: Man van adel. 22: Nu en dan. Horizontaal 12 moet zijn: spijstafel. Reeds ingezonden oplossingen met pas sende invulling van de ontbrekende hokjes zullen worden goedgekeurd. Abdalla Khalil landen bestuderen, aldus het Egyp tische blad Al Ahram. De vorige week was er in het Soedanese kabinet een crisis ontstaan ten gevolge van het ontslag van zes ministers uit de anti-Egyptische Oem- mapartij, geleid door Khalil. Daarna trachtte men tot een „regering van nationale eenheid" te komen. De zit ting van het parlement, die op 17 november zou zijn begonnen was tot 8 december uitgesteld. Het recente bezoek aan Cairo van de voorzitter der democratische volkspartij, Abdel Lahman, deel uitmakend van de regeringscoalitie, en van Azhari, oud-pre mier en leider der oppositie, waar zij ten opzichte van Nassers aanspraken op het Nijlwater toegeeflijk schijnen te zijn ge weest, schijnt de crisis in het kabinet te hebben doen ontstaan. Uit de Soedanese uitzending was geble ken, dat de leider van de militaire staats greep generaal Ibrahim Abboed is, opper bevelhebber van de Soedanese strijdkrach- ten. (Reuter) De Soedanese regeringscoali tie van democratische volkspartij en Oem- ma bestaat sedert midden 1956. De oppo sitiepartij, de nationale unionisten, had ge- Aartsbisschop Makarios bij zijn aan komst op Schiphol. Zaterdagavond is te 's Gravenhage op bijna 85-jarige leeftijd overleden gene- raal-titulaii b.d. jhr. W. Roëll, die van 1932 tot 1937 commandant van het veldle ger is geweest, tevens commandant van de vesting Holland en gouverneur der ko ninklijke residentie verbeteren en alle bestaande kwesties tus sen de twee landen op te lossen en de kunstmatig tussen hen veroorzaakte span ning uit te schakelen". LONDEN (UPI) Een Westerse kenner van de Soedan gaf hedenochtend in Lon den als zijn mening dat de eerste berich ten over de coup duiden op een zuiver interne actie, die ten doel heeft een eind te maken aan politieke stagnatie. Hij ver geleek deze affaire met de coup die gene i-aal Ajoeh Khan onlangs in Pakistan heeft uitgevoerd. weigerd aan de nationale eenheidsrege ring, waarin alle partijen vertegenwoor digd zouden zijn, deel te nemen. De gaande man Khalil, die leider van de Oemma (onaf hankelijkheidspartij) was, nam het premier schap over toen premier Ismaill al Azhari in juli 1956 verslagen werd in een ver trouwensvotum. De Oemma heeft steeds onafhankelijkheid en volledige soevereini teit voor de Soedan voorgestaan. Deze partij werd als pro-Westers beschouwd. Als brigadegeneraal in de Tweede We reldoorlog had hij in Eritrea alle Soeda nese strijdkrachten tegen de Italianen on der zijn bevel en zijn overwinning daar heeft geholpen Ethiopië van Mussolini te bevrijden. Khalil was pas een jaar in de politiek, toen hij in 1945 secretaris-generaal van de Oemma werd. In 1946-'47 bezocht hij Lon den, Parijs en New York, om steun te krij gen voor onafhankelijkheid van de Soedan en in 1948 werd hij lid van de executieve raad van de wetgevende vergadering. Volgens het persbureau voor het Nabije Oosten heeft de secretaris-generaal van de federatie van de Soedanese vakbonden, die hedenochtend uit Khartoem in Cairo arri veerde, verklaard dat pantserwagens een ring om Khartoem en om de luchthaven NEW YORK (Reuter) De New York Times meldt, dat de Verenigde Arabische Republiek de Amerikaanse militaire hulp aan Jordanië blokkeert door tien straalja gers geen toestemming te geven over Sy rië naar Amman te vliegen. De toestellen hadden 1 november in de Jordaanse hoofd stad moeten zijn. Noch het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken noch de leider van de Jordaanse UNO-delegatie wilden commen taar op dit bericht geven. AMMAN (UPI) In diplomatieke krin gen in Amman is men van mening, dat buiten de UNO om pogingen zullen wor den gedaan het geschil tussen de Verenig de Arabische Republiek en Jordanië op te lossen. Vandaag houdt de koning in Amman een persconferentie. Naar in Amman verluidt heeft koning-moeder Zain, die thans van haar Zwitserse vakantie naar Jordanië te rugkeert, toestemming gekregen op 20 november over Syrië naar Amman te vlie gen. Aartsbisschop Makarios, de verbannen leider van de Griekse orthodoxe kerk op Cyprus, was zaterdagavond anderhalf uur op Schiphol, op doorreis naar New York, waar hij als waarnemer de debatten over Cyprus zal bijwonen in de UNO-Assem- blee. Hij zal contact opnemen met alle UNO-delegaties, „met uitzondering van de Britse". Als Cyprus onafhankelijk wordt, zullen de rechten van de Turkse minder heid gegarandeerd kunnen worden door de UNO of een andere internationale in stantie. Wij zijn bereid met de Turken te bespreken op welke wijze hun rechten het best gewaarborgd kunnen worden". Uitvoerig ging aartsbisschop Makarios in op de kwestie, waarin hij afwijzend stond tegenover een internationale conferentie. Onze tegenvoorstellen, ondermeer ook en kele andere landen tot de conferentie toe te laten, zijn door de Britten en de Turken verworpen, aldus de aartsbisschop. Socialisten moeten zijn en het schoolgebouw niet voor half drie 's middags mogen verlaten Overheidspersoneel en arbeiders van open bare nutsbedrijven werken van acht tol twee uur, zodat zij van en naar hun werk gaan als de jongeren binnenshuis blijven. Om half vijf wordt namelijk weer een uit gaansverbod voor Grieks-Cyprische jon geren van kracht. In het bijzonder de Britten die zich in de gevaarlijke uren tussen half drie en half vijf op straat be geven, zijn gewaarschuwd. De EOKA heeft pamfletten verspreid waarin wordt ge zegd dat de Britse burgers die wapens dragen „dit op eigen risico doen". De gouverneur van Cyprus, Sir Hugh Foot, heeft een Grieks-Cyprische vak bondsdelegatie te verstaan gegeven dat de vierduizend Grieken die in kantines van de Britse strijdkrachten werkzaam waren, niet meer in dienst zullen worden genomen. Zij werden uit veiligheidsover wegingen ontslagen, nadat in een R.A.F.- kantine een bom was ontploft. hadden getrokken toen hij vannacht ver trok. Abboed heeft via radio Omdoerman aan de buitenlandse diplomatieke missies laten weten dat hun levens en bezittingen ge waarborgd worden. Hij voegde hier aan toe: „Ik leg er tevens de nadruk op dat de vrije en onafhankelijke Soedan zijn betrek kingen met alle landen in het algemeen en de Arabische zusterstaten in het bijzonder, zal baseren op respect, vriendschap en we derzijds voordeel". De komende man? In Soedanese kringen in Caïro werd ver klaard dat Abboed een volgeling is van Ali el Mirghany, geestelijk leider van de Khat- mia-sekte en beschermheer van de demo cratische partij, welker leider, minister van Handel Aly Abdel Rahman, zondag avond per vliegtuig uit Caïro naar Khar toem terugkeerde. De democratische partij zoekt toenadering tot de V.A.R.. Het persbureau voor het Nabije Oosten ontleende voorts aan dit communiqué van Abboed aan radio Omdoerman: „Wij zul len alles in het werk stellen om de betrek kinden tussen de V.A.R. en de Soedan te FALMOUTH (Reuter) De leider van de Britse Labourpartij Hugh Gaitskell, heeft verklaard, dat Groot-Brittannië de voorstellen voor een rondetafelconferentie over Cyprus van de secretaris-generaal van de NAVO, Paul-Henri Spaak, moet aanvaarden. Deze voorstellen, waarin Groot-Brittannië ondermeer wordt ge vraagd zijn zevenjarenplan voor Cyprus uit te stellen, benaderen zeer dicht de suggesties van de Labourpartij, aldus Gaitskell. Hij is voorts van mening dat de Britse regering ook moet ingaan op het verzoek van Griekenland niet alleen de belanghebbende partijen, maar ook Frank rijk, Italië. Noorwegen en de Verenigde Staten voor deze conferentie uit te nodi gen. Turken NEW YORK (UPI) Twee waarnemers van de Turks-Cyprische gemeenschap zijn al in New York aangekomen. Het zijn Raouf Denktas en dr. Fazil Kucyk, volgens wie er geen oplossing voor het conflict kan zijn, zolang Griekenland de Turkse i-ech- ten niet erkent. Denktas noemde het plan van Makarios voor onafhankelijkheid „een dekmantel voor uiteindelijke aansluiting bij Griekenland". NICOSIA (UPI) Vandaag worden de nieuwe veiligheidsmaatregelen van kracht, volgens welke Grieks-Cyprische scho lieren voor half acht 's ochtends op school CAIRO (Reuter/AFP). Een staatsgreep heeft maandagochtend in Soedan een eind gemaakt aan de regering van premier Abdallah Kha lil. Dit bericht is afkomstig van het Egyptische persbureau voor het Na bije Oosten, dat meldt een radio uitzending uit Soedan te hebben op gevangen. Alle politieke partijen zou den ontbonden zijn. Premier Khalil zou donderdag aanstaande aan het hoofd van een delegatie van vijf mi nisters in Cairo zijn aangekomen. Met de regering van de Verenigde Arabische Republiek zouden zij han gende vraagstukken tussen beide Wat zal er gebeuren als de brandweer man, die zo kranig in Landsmeer als stut fungeert, zijn hand van dit huis aftrekt? Zou het instorten? Wij konden ons aan de gedachte maar niet ont trekken toen wij deze foto van de explosie in Landsmeer zagen. vandaan gehaald. Ook de heer Fennema kreeg geen letsel, maar zijn 32-jarige vrouw en de 31-jarige buurman raakten gewond en moesten naar een ziekenhuis in Amsterdam worden overgebracht. De brandweer heeft de ontzette voorge vel gestut. Van de woningen aan weers zijden van het huis sprongen de ruiten en werd het houtwerk ontzet. In een woning aan de Acellestraat te Landsmeer heeft zich zaterdagmiddag te gen half zes een hevige gasontploffing voorgedaan, waarbij twee personen ge wond werden en het splinternieuwe huis van binnen bijna geheel vernield werd. De bewonex-, de heer Fennema, nam een sterke gaslucht in zijn huis waar en ging met een buurman, de heer Brommers, op onderzoek uit naar een lek in de gaslei ding. Daarbij maakten zij gebruik van een lucifer. Plotseling deed zich een hevige explosie voor. Het plafond kwam naar be neden het dak werd opgelicht en de voor deur werd 35 meter weggeslingerd. Door ijlings toegeschoten buurtbewonei'S werd een kind ongedeerd onder het puin

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1