and
réa
Spelend krijgen de kinderen
interesse voor de techniek
NIEUW
DOOR
KLEUR
GISPEN
KLEURODESK
Fa 0 Th Dantuma
RYNBENDE'S
Een ronde
'jonge*
jonge
Instituut voor Industrie en Techniek
heeft belangrijke opvoedkundige taak
RENAULT „VIER" 1959!!
Luonalna
TELEVISIE
KAASENBROOD
19
KELTUM-PLEET
model DEUNESSE
gr houlslraaf i63
Sterke daling van dodelijke
ongevallen te Amsterdam
Wakkere treinbestuurder
voorkwam ramp
Overwegwachter had per
abuis spoorbomen geopend
Maastricht sluit centrum
voor doorgaand verkeer
ORIGINELE BEROEPSVOORLICHTING
Tweeledige taak
De zwendel bij de SVB
Meisje dat valse cheques
inde, vrijgesproken
GARAGE DEN HOUT
GEGADIGDEN GEBRUIKTE WAGENS,
UW KANTOOR
MEUBELEN MET
LADEN EN DEUREN
CULEMBORG
HET
BUREAU
WAARAAN
ALLES
NIEUW
IS
GISPEN MEUBELEN ZIJN O.A. VERKRIJGBAAR BIJ:
BREI WOL
Illegale Sint Nicolaas in
Schiedam opgepikt
Groote belangstelling voor
„Eenzaam maar niet alleen"
Subandrio in Moskou
Journalist Martinot
verlaat Indonesië
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1958
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentie
Het zojuist verschenen
thans reeds uit voorraad leverbaar
De daling van het aantal verkeersonge
vallen in Amsterdam na het invoeren van
de maximumsnelheid heeft zich ook in de
maand oktober voortgezet. In vergelijking
tot de maand oktober van het vorige jaar
daalde het aantal verkeersongevallen van
1815 tot 1663, een vermindering met 8,4
percent.
Het aantal ernstige ongevallen daalde
aanmerkelijk namelijk van 240 (13,2 pet)
in oktober 1957 tot 192 (11,5 pet) in oktober
1958. Half oktober van dit jaar wees de
verkeersthermometer totaal 16.118 onge
vallen aan. dat is 1389 minder dan in de
zelfde periode van 1957. Opmerkelijk is de
daling van het aantal ongevallen met do
delijke afloop in dezelfde periode: van 82
slachtoffers in 1957 tot 49 doden in dit
jaar.
Een hoekje van de volledig-ingerichte
scheepsbrug in het Instituut, compleet
met roer, kompas, axitomatische stuur
inrichting, draairuit en barograaf.
Donderdagmiddag op het spitsuur heeft
de overwegwachter van de grootste en
drukste spoorwegovergang in Hilversum,
dicht bij het station gelegen, verzuimd de
spoorbomen gesloten te houden bij het
naderen van de trein, die om vijf minuten
over twaalf uit Amsterdam aankomt. De
treinbestuurder, die op ongeveer 200 me
ter afstand bemerkte, dat er nog verkeer
op de overgang was, gaf luid en langdurig
signaal en remde uit alle macht. Niettemin
kwam de trein pas op de overweg tot
stilstand. Ongelukken deden zich niet voor.
Wegwerkers, die zich nabij de overweg
bevonden, hielden het publiek tegen. Een
vrachtauto van de Koninklijke Marine glip
te net voor de trein langs. Politie en spoor
wegrecherche begonnen onmiddellijk een
onderzoek, waarbij bleek, dat de overweg
wachter tegen de gewoonte in de bomen
na het passeren van de trein die enkele
minuten over twaalf naar Amsterdam ver
trekt had opengedraaid. De man is han
gende het onderzoek geschorst.
Advertentie
Wh/te Label f 8.35
Jonge Schiedammer f 7.50 per literfles
Een groo'c deel van het wegennet in het
centrum van Maastricht ter westzijde van
de Maas is al tientallen jaren niet meer
in staat het verkeer op aanvaardbare wijze
te verwerken.
Op advies van de gemeentelijke ver-
keerscommissie hebben B. en W. thans een
aantal verkeersmaatregelen getroffen die
ten doel hebben uiteindelijk de eigenlijke
binnenstad, begrensd door de straten bij
Markt, Vrijthof en O.L. Vrouweplein, te
ontlasten van het doorgaande verkeer, dat
in Maastricht ongeveer 70 percent van het
gehele verkeer uitmaakt.
B. en W. hebben rond deze binnenstad
een ringweg van straten met eenrichting
verkeer aangewezen, vanwaar de eigenlijke
..city" alleen voor het verzorgingsverkeer
te bereiken valt. Langs deze ringweg lig
gen of komen verscheidene parkeergele-
genheden.
In de binnnestad zelf zal op het zeer
drukke verkeerspunt hoek VrijthofGro
testraat een nieuwe, automatische en elek
tronisch bestuurde verkeersinstallatie no
dig zijn, hiervoor zijn de nodige voorstel
len aan het gemeentebestuur reeds gedaan.
(Van een onzer redacteuren)
IN HET HART van oud-Amsterdam heeft vele jaren een merkwaardige instel
ling bestaan: het museum van de Arbeid. Verscholen achter een grauwe, onaan
zienlijke gevel en weinig doeltreffend gepropageerd, heeft het nooit zeer grote
bekendheid verworven. Maar jong Amsterdam en in het bijzonder de fordaan-
jeugd wist de weg erheen best te vinden.
Elke vrije middag, vooral in de wintermaanden, trokken de jongens en meisjes
in drommen naar „hun" museum op de hoek van de Rozengracht en de Marnix-
straat om zich te vergapen aan de vele wonderlijke zaken, daar samengebracht,
zoals de glinsterende ertsbrokken en de „echte" mijnschacht die altijd in een
romantisch halfduister gehuld was. Ook op de onuitputtelijke collectie uitheemse
en historische werktuigen raakte de jeugd nimmer uitgekeken en hetzelfde gold
voor de enorme schilderingen, waarop vuursproeiende staahvalsen, witgloeiende
smeltovens en dergelijke helse tafrelen afgebeeld waren. Als het vooroorlogse
arbeiderskind ergens zijn hang naar realistische romantiek tenvolle bevredigen
kon, dan was het wel hier. En daarbij kwam dan nog, dat er altijd een vrien
delijk oud heertje met een wit sikje rondliep, dat over al deze wonderbare zaken
boeiend vertellen kon. Geen wonder dus, dat het museum in die tijd toen
straaljagers en ruimteraketten nog in de schoot der toekomst verborgen waren
zelfs met succes concurreren kon tegen de buurtbioscopen.
DE OORLOG heeft ook daarin verande
ring gebracht. De jeugd ging ander ver
maak en sterkere prikkels zoeken en het
vriendelijk oude heertje directeur en
oprichter Herman Heyenbrock, bekend als
„de schilder van de arbeikreeg het
eenzaam in zijn heiligdom. Wel kwamen
er nog kinderen en soms hele school
klassen tegelijk om zijn goeddeels zei)
bijeengebrachte verzameling curiosa te be
wonderen, maar de belangstelling vermin
derde toch zienderogen. En toen Heyen
brock in 1948 stierf, was het duidelijk dat
zijn museum in de toenmalige vorm
nauwelijks reden van bestaan meer had.
Gelukkig zagen enkelen in, dat deze in
stelling, die in zijn beste jaren een belang
rijke opvoedkundige taak vervuld had, niet
geheel verloren mocht gaan. Het kwam er
slechts op aan, een nieuwe vorm te vinden.
Een vorm, die enerzijds meer aansluiting
bij de praktijk van industrie en techniek
zou geven, en anderzijds ook de jeugd zou
weten te boeien. Dat was broodnodig in
de eerste naoorlogse jaren, toen de jeugd
over het algemeen een grote minachting
aan de dag legde voor alle vormen van
handenarbeid. Vele bedriiven kregen daar
door al spoedig te kampen met een bijna
permanent gebrek aan jonge arbeidskrach
ten, dat in de loop der jaren steeds veront
rustender vormen aannam en tenslotte
zelfs een bedreiging begon te worden voor
onze gehele economie.
Vernieuwing
Het was dus dringend noodzakelijk de
mensen zo snel mogelijk te genezen van
hun vooroordeel tegen de handarbeid.
Daaruit volgde als vanzelf de nieuwe be
stemming van het verlopen museum aan
de Rozengracht: het zou het publiek
maar vooral de jeugd op aanschouwe
lijke en prettige wijze dienen te overtuigen,
dat er ook in industrie en ambacht tal van
beroepen zijn, die hun beoefenaars in ma
terieel èn in geestelijk opzicht volledige
bevrediging schenken.
Maar daartoe zouden de oude museum
collecties, die grotendeels op het verleden
georiënteerd waren, plaats moeten maken
voor moderne werfmiddelen en demon
stratiemateriaal, dat direct aan de prak
tijk ontleend was.
Het plan voor deze vernieuwing, afkom
stig van het ministerie van O., K. en W.
kreeg de volledige medewerking van het
bedrijfsleven. Samen brachten overheid,
werkgevers en later ook de vakbonden, de
fondsen bijeen voor deze ingrijpende reor
ganisatie, die ruim zes iaar vergde. Be
halve de buitenmuren bleef er van het
oude schoolgebouw aan de Rozengracht
vrijwel geen steen op de andere. In het
interieur werden ruime, moderne zalen in
gericht, waarin successievelijk de ver
schillende takken van nijverheid hun
plaats kregen. Elk van die zalen werd door
de bedrijfsgenoten in de desbetreffende
branche zelf ingericht en in velen daarvan
zijn ware wonderen van visuele voorlich
ting belichaamd. Toen het museum her
doopt tot Nederlands Instituut voor In
dustrie en Techniek vorig jaar oktober
haar poorten opende, omvatte het al negen
van zulke afdelingen: chemische industrie
(aardolie), metaal, elektriciteit, hout, pa
pier, grafische techniek, glas en keramiek,
kunststoffen, rubber en textiel. In klein
bestek wordt in elke afdeling met een
voudige beeldgrafieken en teksten een dui
delijk overzicht gegeven van de op
leidingsmogelijkheden en toekomstperspec
tieven voor aspirant-werknemers in de
desbetreffende beroepen. Dit alles wordt
geïllustreerd met pakkende foto's, mo
dellen. maquettes en andere hulpmiddelen,
die „de man in zijn werk", het arbeids
milieu en de beste voortbrengselen uit
beelden. En tenslotte kan de jeugdige be
zoeker voor wie dit alles bedoeld is
zelfs de tentoongestelde materialen, ge
reedschappen en machines proberen. Voor
al die „zelfwerkzaamheid", dat alles mogen
„aanpakken" en proberen, prikkelt de fan
tasie van het kind in sterke mate en doet
zijn belangstelling ontwaken. De grote fa
vorieten zijn de apparaten en dummies in
diverse afdelingen. De kinderen zijn er wild
op. Ze telefoneren geestdriftig met elkaar
in de zaal voor de telecommunicaties en
bedienen vol overgave de telex. Vaak ook
zijn het juist de allereenvoudigste dingen,
die hun verbeeldingskracht aan het werk
zetten. Dat schematische model van een ro
tatie >ers bijvoorbeeld in de grafische af
deling: nauwelijks groter dan een hand
en gemaakt van simpele houten rolletjes.
Maar als je eraan draait, gaat er een
strookje papier door die rollen lopen en
dat schijnt iets onweerstaanbaars te zijn.
Ze kunnen er urenlang mee bezig zijn.
Zeemannetje spelen
En dan is er deze maand, als toppunt
van heerlijkheid, ook een afdeling scheep
vaart bijgekomen, waar de jongelui naar
hartelust zeeman kunnen spelen op een
De zwendelaffaire met de vervalste sa-
larischèques die uit naam van de Sociale
Verzekeringsbank bij dertig postkantoren
ter verzilvering werden aangeboden, heeft
voor een der beide verdachten een geluk
kige afloop gekegen: vrijspraak.
Het was de 23-jarige vrouwelijke kan
toorbediende W. J. van G. uit Dordrecht,
die vanochtend uit de mond van de presi
dent der Amsterdamse rechtbank vernam
dat zij weliswaar strafbare feiten had ge
pleegd, doch vrijgesproken werd, aange
zien de rechtbank meende dat deze feiten
niet ten laste waren gelegd.
Het was dit meisje, dat op 7 en 8 juli
dertig postkantoren in Amsterdam en
Haarlem en omgeving afreed en daar der
tig maal een bedrag van ruim 750 gulden
inde met door een ambtenaar van de
Sociale Verzekeringsbank verstrekte be
talingsopdrachten. Het meisje legitimeerde
zich daarbij met een eveneens vervalst rij
bewijs en plaatste in het bijzijn van de
loketambtenaren valse handtekeningen op
de cheques. Totaal incasseerde zij op deze
wijze in twee dagen 22.560 gulden, waarvan
zij zelf tien percent mocht houden. Het
restant deelde de 38-jarige S. C. M. van
't S. en de 44-jarige F. J. van H. uit Am
sterdam, en in die tijd beiden werkzaam
bij de Sociale Verzekeringsbank. De laat
ste had de blanco chèques weggenomen
en aan zijn collega van 't S. ter hand ge
steld. Deze laatste had ze vals ingevuld
waarna hij de duplicaten aan het Dord-
rechtse meisje ter hand stelde. Het drie
tal werd kort na de fraude gearresteerd
en bevindt zich sindsdien in voorarrest.
De uitspraak tegen de hoofddader Van
't S., die twee jaar en drie maanden met
aftrek tegen zich hoorde eisen, werd aan
gehouden voor een onderzoek naar zijn
geestvermogens.
Vanmiddag volgt de uitspraak tegen de
andere verdachte, de 44-jarige F. J. van
H., tegen wie een jaar en negen maanden
met aftrek is geëist.
Advertentie
Reeds 9 jaar in fabricage en daardoor totaal
geen kinderziektes.
6 maanden garantie incl. arbeidsloon
Zeer ruim voor 4 personen.
Veilig- 4 portieren. Prima verwarmine
Zuiniger dan 1 op 17. Prijs 4490.
Telefoon 12138 en 15056
Advertentie
NU is er keus en niet duur.
VAN 'T VOORJAAR weinig keus en
prijzig.
U komt niet voor niets, als u van te
voren even een telef. afspraak maakt.
GARAGE DEN HOU1
Telefoon 12138 en 15056.
levensgrote brug, die uitgerust is met de
laatste vorderingen der nautische tech
niek. Naast het roer met k mpas en Sper-
ryinrichting prijkt een volwassen scheeps-
radar, die een imaginaire kustlijn afzoekt.
Een decca-apparaat flankeert de precisie-
klok op de kaartentafel en in de hoek ach
ter de rondcirkelende uitkijkruit rinkelt
de scheepstelegraaf. Alles werkt „echt" en
is precies zoals in de werkelijkheid. Ver
baast het u, dat de jeugdige bezoekers
vaak bijna slaande ruzie krijgen om de
vraag, wie al deze blinkende commando
organen het eerst of het langst be
dienen mag? En zou het u erg verwon
deren, als hier zo nu en dan, in een ont
vankelijke jongensziel, de basis gelegd
wordt voor een zeemansloopbaan?
„Een belevenis!"
Officieel bestaat het Instituut voor In
dustrie en Techniek in zijn nieuwe ge
daante thans één jaar. Maar officieus wa
ren enkele afdelingen al langer voor het
publiek geopend. Ondanks het feit, dat er
totnogtoe weinig ruchtbaarheid aan zijn
bestaan gegeven is (dit in verband met een
tekort aan deskundige rondleiders, dat we
gens de beperkte middelen nog niet aan
gevuld kon worden), bedroeg het aantal
bezoekers particulieren en groepen
in 1957 reeds 23.250. Dit jaar kwamen er
maandelijks zelfs gemiddeld drie- a vier
duizend belangstellenden, voornamelijk
leerlingen van lagere en middelbare scho
len uit alle delen des lands en zelfs uit het
buitenland. En steeds weer is het oordeel
unaniem: een belevenis!
Natuurlijk is het onmogelijk te bepalen,
of en in hoeverre de geestdrift over het
geziene van invloed zal zijn op de uiteinde
lijke beroepskeuze der jeugdige bezoekers.
Maar een feit is, dat het Instituut vaak
brieven ontvangt van onderwijzers en
ouders, waarin nadere inlichtingen ge
vraagd worden over het een of andere, hier
gedemonstreerde beroep en natuurlijk
verschaft het instituut ook in al deze ge
vallen prompte en volledige opheldering.
Bovendien worden er in een der zalen
regelmatig informatieve voorlichtings
avonden en filmvoorstellingen gegeven.
In de nieuwe afdeling scheepvaart kan
de jeugd kennismaken met vele facet
ten van het zeemansleven en het werk
aan de havenkant. Dit is een deel van
haven te
een der fraaie maquettes, waarin een
natuurgetrouwe uitbeelding wordt ge
geven van alles wat er bij een modern
overslagbedrijf bij een stukgoederen-
pas "komt.
Advertentie
VRAAG BROCHURE
AAN UW
GISPEN-DEALER
OF BIJ
GISPEN KLEURODESK 1 U" 1 «UIIIUIIIU jelef .11161 en 11526
i|lill!llllll!llllilil!illlilll!lili< llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllll
Advertentie
Gratis patronen en onderricht
TEMPELIERSSTRAAT 68
In een van de zijstraten van de Franse
laan in het westelijk stadsdeel van Rotter
dam heeft de politie een Sint Nicolaas en
twee zwarte pieten aangehouden. Wij
schrijven „een" omdat de enige echte St.
Nicolaas verleden week zijn intocht heeft
gehouden en zich sindsdien niet meer op
de openbare weg heeft vertoond. Die van
gistermiddag echter stapte door allerlei
straten gevolgd door een stuk of vijftien
bakkerskarren. De zwarte pieten werden
niet moe uit die karren speculaasjes en pe
pernoten op te diepen en uit te strooien
waarmee de jeugd uiteraard bijzonder in
zijn nopjes was. Al spoedig was de stoet
dan ook door een enorme menigte kinde
ren omstuwd. Evenwel had de Schiedam-
se bakker, die deze reclamestunt op touw
had gezet, geen vergunning voor het hou
den van een optocht aangevraagd. De po
litie kon dus niets anders doen dan de na
maak St. Nicolaas in een auto zetten en
naar zijn werkgever terugbrengen. De
zwarte Pieten volgden per politieauto.
De memoires van Prinses Wilhelmina
„Eenzaam maar niet alleen" zullen waar
schijnlijk niet voor januari verschijnen.
Het was de bedoeling geweest, dat dit boek
tegen Sinterklaas zou uitkomen, maar het
aantal bestelde exemplaren is thans reeds
groter dan het aantal dat voor de eerste
druk was voorzien. De oplaag van deze
eerste druk was voor Nederlandse begrip
pen al zeer groot, maar het blijkt nu no
dig een drievoud van het voorgenomen
aantal te drukken. Aangezien Prinses Wil
helmina wenst, dat iedereen tegelijk over
een exemplaar van het boek zal beschik
ken is de verschijning ervan uitgesteld tot
januari.
MOSKOU, (UPI) De Indonesische
minister van Buitenlandse Zaken, Su
bandrio, is donderdagavond in Moskou
aangekomen. Hij bezoekt de Sovjet-Unie
op uitnodiging van het Russische ministe
rie van Buitenlandse Zaken.
WASHINGTON, (AFP) Een woord
voerder van het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft dinsdag te
genover verslaggevers verklaard dat Ame
rika bereid is aanvullende economische
en militaire hulp voor Indonesië te over
wegen, al moesten de details hiervoor
nog uitgewerkt worden. Hij verklaarde dit
als commentaar op desbetreffende Indone
sische persberichten.
Reeds in augustus van dit jaar hadden
Amerika en Indonesië een akkoord voor de
levering van een beperkte hoeveelheid mi
litaire uitrusting gesloten.
Advertentie
Het adre* Is en blijft
GROTE HOUTSTR. 131 cn SMEDESTR. 7
Keuze ult .i wereldmerken
De correspondent van het Algemeen
Nederlands Pei'sbureau ANP in Indone
sië, de oud-Haarlemmer J. W. M. Marti
not, is woensdag uit Djakarta vertrokken.
De heer Martinot heeft deze functie de
afgelopen drie jaar vervuld en zijn ver
trek betekent, dat de laatste Nederlandse
stafcorrespondent van het ANP Indone
sië heeft verlaten.
Vóór zijn benoeming tot correspondent
van het ANP was de heer Martinot hoofd
redacteur van het voor de overdracht van
de soevereiniteit bestaande persbureau
„Aneta" en daarna nog enige jaren van
het Indonesische persbureau „PIA". De
ze werkzaamheden namen een einde, toen
het dit bureau niet langer werd vergund
een Nederlander als hoofdredacteur te be
houden.
De heer Martinot was behalve corres
pondent van het ANP ook berichtgever
van het Franse persbureau Agence Fran
ce Presse.
