West-Berlijn in Adenauer teleurgesteld Geweldloze actie tegen „Thor"- lanceerplaatsen in Norfolk West-Berlijn wijst Russische eis eenstemmig van de hand OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Winst voor SPD en CDU, minimum voor SED HET WEER Controverse moet snel bijgelegd worden Perzië uit noorden en zuiden bedreigd? Nachtelijk strijdrumoer tussen Israel en Syrië Coalitie zonder oppositie Mannen van gewicht Kardinaal Giobbe in Rome Enkele opklaringen Kleine partijen exit Krantenbezorgers staken in New York Echtpaar met vier kinderen gered uit zinkende auto Akkoord in Genève over het eerste verdragsartikel Het woord is aan Bedreiging uit Rusland; ondermijning uit Irak Uitslaande brand in de Amsterdamstraat Bewoners moesten via dakgoot vluchten Kroonprins en zijn verloofde 73e JAARGANG No 129 MAANDAG 8 DECEMBER 1958 303e JAARGANG No 282 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 ~R~ I j li 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. jiasBEESaJ] i 1 1 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- i 1 IL Ji IL Jl i i 'C^ i I 1 i C. Jl fL iL jP I C. Jl fL Jf Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, kantoor Haarlem-N. Soendaplein,, Tel. 57755 da bIL bJL JL fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman (Van onze corréspondent in Bonn) De verkiezingen in West-Berlijn voor de 133 zetels van het stedelijk parlement hebben de twee grote partijen, die hier de regering vormen, de socialistische S.P.D. en de C.D.U., winst opgeleverd. De kleine partijen werden uitgeschakeld. De communistische partij, de S.E.D., leed een vernietigende nederlaag: zij kreeg nog geen twee percent van het totaal aantal uitgebrachte stemmen. Daarmee heeft de Westberlijnse bevolking, die in grote getale aan deze verkiezingen heeft deelgenomen, onomwonden te kennen gegeven, dat zij het Russische voor stel om van West-Berlijn een gedemilitariseerde vrijstad te maken, afwijst. West- Berlijn wil een democratisch geregeerde vrije stad, met intensieve verbindingen met de westelijke wereld blijven. De uitslag van de verkiezingen luidt als volgt: uitgebrachte stemmen 1.615.958, opkomst cler kiezers 93,7 pet. (1954: 91,8 pet.). partijen stemmen zetels pet. S.P.D. 848.883 78 (64) 52,6 (44,6) C.D.U. 608.927 55 (44) 37,7 (30,4) F.D.P. 61.054 0 (12) 3,8 8,3) F.V.P. 10.675 0 9) 0,7 4,5) D.P. 53.899 0 0) 3,3 4,9) S.E.D. 31.520 0 0) 1,9 2,7) partijlozen 0 2) ,- 4,6) Tussen haakjes de cijfers van 1954. De F.D.P. is de liberale partü, de F.V.P. de Vry'e Duitse Volkspartij (een van de F.D.P. afgescheiden groep), de D.P. is de rechtse Deutsche Partei, de S.E.D. de Oostduitse communistische party. De uitslag van deze „volksstemming over de Russische nota van 27 november" zoals men de verkiezingen heeft genoemd, was ook het waardige Westberlijnse antwoord op de verkiezingspoppenkast van 16 no vember in Oost-Duitsland. Daarbij „stem de" 99,87 percent der kiezers op het door de communisten beheerste Nationale Front. Maarschalk Tito, die het als vertrou wensman van Nasser en van verschei dene jonge landen in Azië aanzienlijk verder gebracht heeft, dan enige Rus sische leider, is aan een lange boot tocht begonnen, welke hem via Poft Said waar de foto hem toont met zijn vriend Nasser terwijl zij de hulde der Egyptenaren in ontvangst nemen naar India, Birm,a, Ethiopië, Indo nesië, Ceylon en Soedan zal voeren. De voormalige pauselijke nuntius te Den Haag, Paolo kardinaal Giobbe, is per vlieg tuig te Rome aangekomen, waar hij op 15 december in het vatikaan tezamen met 22 andere kardinalen uit handen van de Paus de kardinaalshoed zal ontvangen. Kardinaal Giobbe zal na zijn bevestiging toetreden tot de Romeinse Curie. Verwachting tot morgenavond: Nu en dan opklaringen, maar voornamelijk in de kustprovin cies ook plaatselijk enkele buien. Zwakke tot matige, aan de kust tijdelijk krachtige wind tussen zuid en west. Over het algemeen iets hogere temperaturen, maar in het zuidoosten van het land vannacht lichte vorst. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA'S. West-Berlijn laat zien wat er gebeuren zou in geheel Oost-Duitsland, wanneer daar vrije verkiezingen gehouden zouden worden. De politieke betekenis van de uit slag is niet mis te verstaan. De Russische nota heeft er toe bijgedragen, dat er van scherpe tegenstellingen tussen de bonafide Westberlijnse partijen geen sprake was. Men stond naast elkaar in de afwijzing van de S.E.D. In eerste instantie ging de ver kiezingsstrijd tegen de S.E.D., tegen de Russische nota en tegen het communis tische regime van Oost-Duitsland. Voor de politieke verhouding in West- Berlijn komt de uitslag der verkiezingen er op neer, dat nog slechts twee partijen vertegenwoordigd zullen zijn in het Huis van Afgevaardigden: te weten de S.P.D., die de absolute meerderheid behaalde en de C.D.U. De andere partijen behaalden geen van allen vijf percent der stemmen en komen daardoor niet in aanmerking voor een zetel. In geen enkele deelstaat van West-Duitsland kwam het tot dusver voor, dat S.P.D. en C.D.U. samen het parle ment beheersten. Het gevolg van de uit slag zal wel zijn, dat deze beide partijen ook samen weer als „de grote coalitie" de Westberlijnse regering, onder leiding van de socialistische burgemeester Willy Brandt zullen vormen. Brandt zowel als de C.D.U.-leiders Amrehn en minister Lem mer hebben hierop reeds gezinspeeld. Beide partijen hebben de laatste tijd ook niet tegen elkaar gefulmineerd, ondanks het intermezzo Adenauer, die Westduitse verkiezingsmethoden naar West-Berlijn trachtte te verplaatsen, hetgeen men als mislukt beschouwt. In tegenstelling tot de S.P.D., die geen enkele socialistische leider uit Bonn heeft laten komen, heeft de C.D.U. bezoek van Adenauer gekregen, zonder veel resultaat overigens. De kleine partijen hebben, nu het erom spant, kennelijk geen aantrekkingskracht meer in West-Berlijn, een tendens die ook in de bondsrepubliek merkbaar is. Daar door zal men in de komende vier jaar in West-Berlijn in feite een regering en een parlement zonder een onontbeerlijke oppo sitie zien hetgeen uit democratisch oog punt, als voorbeeld voor Oost-Duitsland, zeker valt te betreuren. Uit een dergelijk oogpunt ware het gewenst dat de C.D.U. toch in de oppositie zou gaan. De S.E.D. heeft te elfder ure nog wat onrust trachten te zaaien in West-Berlijn. Uit snel rijdende auto's wierpen commu nisten zaterdagnacht opruiende biljetten, anderen scneurden plakkaten van de S.P.D. en de C.D.U. af en besmeurden mu ren met S.E.D.-parolen. Er werden bijna tweehonderd communisten gearresteerd. Het was het laatste vuurwerk van de com munisten, die op alle mogelijke manieren hebben gepoogd, Westberlijners, die mis schien wankelmoedig waren geworden, met verleidelijke economische aanbiedingen, naar zich toe te lokken. Het heeft niet ge holpen. Ook de uitlating van Dulles over overleg, met de Oostduitsers bekeerde geen Westberlijner. De communisten kregen minder stemmen dan ooit sedert 1918. De Oostduitse radio-omroep verklaarde in een eerste commentaar op de resultaten der Westberlijnse verkiezingen onder meer: „Er kunnen slechts werkelijk vrije ver kiezingen worden gehouden, wanneer de bezettingstroepen uit Berlijn zijn vertrok ken". Deze communistische commentator sprak over de „moedige strijd, die de com munistische kandidaten, ondanks terreur, bedreiging met moord en revolverschoten", hadden gevoerd- Een Oostduitse-partij- en regeringsdelegatie zal van 9 tot 14 decem ber een bezoek aan Polen brengen. De communistische partijleider Ulbricht en premier Grotewohl maken deel uit van de delegatie. Men zal spreken over de vrede in Midden-Europa en de verdere ontwikke ling van de broederlijke betrekkingen tus_ sen beide landen, aldus het Oostduitse persbureau ADN. MOSKOU, (Reuter) Het Russische partijblad Prawda schrijft over de West- Berlijnse verkiezingen: Reactionaire krin gen trachten deze verkiezingen als een soort referendum voor te stellen waarin de Westberlijners hun houding tegenover de Russische voorstellen tonen, maar het is duidelijk dat deze verkiezingen daar niets mee van doen hebben. Sjoda, hebben zondag te Tokio een van de 'ceizerlijke paleizen bezichtigd, het Ko- rinkakoe, waar zijn 5om en tante, de prins en prinses van Takamatsoe wonen. Het 43 kamers tel- '.ende gebouw wordt de nieuwe woning van het kroonprinse lijk paar. Voordat het orinselijk echtpaar het paleis betrekt zal het worden ver bouwd. Deze foto van het paar werd ge maakt toen het op weg was naar een van de banen van de Lawn Tennis Club te Tokio, de plaats waar de jonge mensen el kaar voor het eerst hebben ontmoet. Dit is de eerste foto, welke van het jonge paar is gepubliceerd sinds de officiële be kendmaking van de verloving NEW YORK (Reuter) De bezorgers van de negen Newyorkse dagbladen zijn in staking gegaan om aan hun looneisen kracht bij te zetten. Voorts willen zij een kortere werkweek, langere vakanties en kleinere bundels kranten. (Van onze correspondent in Bonn) Men mag hopen dat nu de Westberlijn se verkiezingen afgelopen zijn, het ge schil tussen Bonn en West-Berlijn snel in het reine zal komen. Het driedaagse be zoek van Adenauer aan West-Berlijn is al lesbehalve een succes geweest. Openlijk is er gesproken over een tegenstelling tus sen de Westberlijnse burgemeester Brandt en de bondskanselier. Velen in West-Ber lijn nemen het Adenauer kwalijk dat hij van zijn officiële bezoek aan de stad naar aanleiding van de Russische en Oostduit se dreigementen een partijkwestie heeft gemaakt. Tot een uitvoerige bespreking met de regering van West-Berlijn is het niet gekomen. Voor een onderhoud onder vier ogen met Brandt had hij een uurtje willen uittrekken en dat heeft de Westber lijnse burgemeester geweigerd. Het was ook veelbetekenend dat Brandt zaterdag middag niet op het vliegveld aanwezig was bij Adenauer's afscheid „Verhinderd we gens een persconferentie", aldus verluid de officieel. Op de achtergrond stond ongetwijfeld ook de tegenstelling tussen Bonn en West- Berlijn over de vraag wie de Westberlijn se belangen voor het forum der westelij ke mogendheden moet behartigen: de re gering der bondsrepubliek of die van West- Berlijn. Er isfju besloten dat de Westduit se minister van Buitenlandse Zaken Von Brentano en Brandt beiden als adviseurs zullen optreden op de Parijse conferentie over Berlijn van de ministers van Buiten landse Zaken van Frankrijk, Groot-Brit- tannië en de Verenigde Staten, waarvan Bonn, tot ieders verwondering, de datum nog steeds niet kent. Formeel is de sa menstelling van deze grote drie conferen tie juist omdat Frankrijk, Groot-Brittan- nië en de Verenigde Staten in feite de part ners der Russen zijn te Berlijn. Te Bonn had men evenwel gaarne gezien, dat Von Brentano ook formeel als gelijke aan de ze westelijke conferentie had mogen deel nemen, waar nu Frankrijk in de eerste plaats als vertegenwoordiger van Europa optreedt, gelijk De Gaulle dat zo graag ziet. Brandt is niet gediend van de langzame, maar ongetwijfeld veel zekerder, manier waarop de gedegen en ervaren diplomaat Adenauer pleegt te werken. Brandt meent dat de Westberlijnse bevolking, voor wie het lichte economische verval van de stad sedert de Russische nota niet verborgen blijft, door een positief en snel stelling ne men van het Westen op de been moet wor den geholpen. Het diplomatiek verant woorde stilzwijgen te Bonn en in de weste lijke hoofdsteden alarmeert hem en vele anderen in West-Berlijn. Hij wil concrete voorstellen. Zelf gaf hij zulke voorstellen dezer dagen in een interview, toen hij ver klaarde: 1) dat de Westduitse regering de diplomatieke betrekkingen met Rusland moet verbreken als de Sovjet-Unie daad werkelijk het bestaan van Berlijn gaat aantasten. 2' dat het misschien wel wense lijk is om de westelijke geheime diensten uit West-Berlijn terug te trekken, omdat „Berlijn niet de stad is om indiaantje te spelen". 3) dat wanneer Oost-Berlijn in Oost-Duitsland zal opgaan (het is thans nog altijd de Russische sector van Berlijn), wanneer dus een staatsgrens dwars door de stad zal gaan lopen, West-Berlijn dan deelstaat met alle rechten van de West duitse bondsrepubliek moet worden en er voor deze nieuwe deelstaat een veilige, dichte corridor dwars door Oost-Duitsland naar West-Duitsland meet worden ge maakt. Subtieler politiek Voor Adenauer is onder de huidige om standigheden een subtielere politiek ver eist dan Brandt c.s. wensen. De eerste eis is volgens Bonn, dat de westelijke eenheid in zake Berlijn zich openbaart in een wel om schreven tegenplan van de Russische voorstellen. Adenauer wenst dus een ge heime diplomatie op een moment dat te West-Berlijn gevraagd wordt om concreet heid. Men mag hopen dat de zo verheu gende uitslag van de verkiezingen de Ber- lijners heeft gerustgesteld en afgekoeld, want zo zegt men in Bonn, wanneer men zich thans „op stang" laat jagen door Rus sische eisen, bijvoorbeeld met het oog op het uitstel van executie van zes maanden, wanneer men gaat onderhandelen over de kwestie-Duitsland onder de druk van het Russische ultimatum, dan geeft men toe aan de Russische methode. Adenauer is er dan ook tegen om de Westberlijnse kwestie te verbinden met het probleem van de Duitse eenheid: hij vreest in een slechte onderhandelingspositie te komen, hetgeen te Washington en Londen wordt ontkend. Advertentie MOHAIR DAMESVESTEN - SHAWLS Te Emmercompascuum werden zater dagmiddag omstreeks half zes zes mensen door de heren Knoop, Koops en Katuin uit een te water geraakte auto gered. De heer R. Hartmann uit Bargercompascuum was met zijn auto, waarin ook zijn echtge note en vier kinderen zaten, op het Ooster- diep in het kanaal, genaamd de Westelijke Doorsnee, gereden, doordat hij de verlichte afsluitboom voor de aldaar liggende brug niet opmerkte. De brugwachter kon nog juist opzij springen, voordat de auto de af sluitboom kraakte en in het water reed. Twee mannen begaven zich direct te water en slaagden er in via een kapotte ruit uit de nog enigszins drijvende auto de 2-jarige Marietje, de 4-jarige Gerard, de 6-jarige Johannes en de 17-jarige Lies te bevrijden en op het droge te brengen. Zij wisten ver volgens de auto verder naar de wal te krijgen met behulp van een derde man. Daar bevrijdden zij de ouders, voordat de auto onder water verdween. De inzittenden kwamen met de schrik vrij en hadden al leen een nat pak. De auto werd nogal be schadigd. (Van onze correspondent in Londen) Gedurende het weekeinde is het tot ern stige ongeregeldheden gekomen op een van Engelands geheime raketbases in het graafschap Norfolk. Leden van het comité van directe actie tegen nucleaire oorlog voering, die een protestmars naar deze plaats hadden gehouden, drongen tot de verborgen plek door en trachtten het daar in uitvoering zijnde werk te onder breken. Zij raakten slaags met arbeiders, politie en luchtmachtpersoneel. Er ont stond een langdurige worsteling, welke eindigde met het wegslepen van de weer strevende mannelijke en vrouwelijke de monstranten, die een menselijke barricade hadden opgeworpen in een poel van mod der en nat beton en er dan ook onherken baar kwamen uit te zien. Eerder was ge tracht hen met de waterstralen van een brandweerwagen tegen te houden. Tenslot te werden de demonstranten van wie een aantal verwondingen had opgelopen, in vrachtauto's van het terrein verwijderd. De eerste moeilijkheden hadden zich zaterdag Een der demonstranten in Norfolk, Will Warren, wordt weggesleeptdoor politiemannen. Zijn positieve tegen stand gaat gepaard met een felle blik naar de fotograaf en, via deze, naar zijn landgenoten, hen uitdagend zijn voorbeeld te volgen. al voorgedaan. De groep bleef zondag nacht in de buurt kamperen en deed bij het aanbreken van de dag een nieuwe aanval op de basis, welke bestemd is voor Thor-raketten. Ook de tweede maal wer den de demonstranten uiteengedreven, hoewel zij hun doel, om de aandacht op hun actie te vestigen, volkomen hadden bereikt. GENEYE (Reuter-AFP) Vertegenwoor digers van de Verenigde Staten, de Sovjet- Unie en Groot-Brittannië zijn het zaterdag te Genève eens geworden over de tekst van het eerste artikel van een verdrag inzake een verbod op het nemen van proe ven met kernwapens. Vandaag wordt het overleg voortgezet. De algemene strekking van het eerste artikel is dat de partijen van het verdrag de verplichting op i-ich zullen nemen proefontploffingen met kern wapens te verbieden. Het is zodanig ge steld dat het mogelijk is dat andere lan den zich bij het verdrag aansluiten. De Rusische delegatie keurde de tekst van het Amerikaanse ontwerp voor het artikel goed. In westelijke kringen zegt men dat er nog veel moet gebeuren, met name overeenstemming over de vorming van een doeltreffende internationale orga nisatie, die toezicht op de proeven moet houden. ons, doch de daad is aan u: Gedenkt de Stille Armen TEHERAN (Reuter) Te Teheran ver schijnende dagbladen hebben zondag ge meld dat Perzië bij Irak heeft geprotes teerd tegen het feit, dat op Iraaks gebied vijandelijke propaganda jegens Perzië wordt bedreven, terwijl uit Perzië gevluch te opstandige elementen er een schuil plaats vinden. Volgens deze Teheraanse dagbladen heeft de Iraakse regering verscheidene le den van de verboden Perzische communis tische Toedehpariij toegestaan naar Bag dad te komen van waaruit zij tegen Per zië ageren. MOSKOU (UPD Een voorgesteld Ame rikaans-Perzisch verdedigingspact maakt van Perzië een „broeinest van agressie", dat de vrede in het gehele Nabije Oosten in gevaar brengt, schreef zondag het orgaan van de Russische regering „Izvestia". Het blad zei, dat het veranderen van Perzië in een „militaire springplank" voor de oorlogszuchtige Amerikaanse strijd krachten het land geen zekerheid zou bie den, maar het in een positie van „ernstig gevaar" zou brengen. Izvestia schreef, dat de geschiedenis van Perzië heeft geleerd, dat de enige zeker heid voor dit land op veiligheid in onaf hankelijkheid van „al zijn buurstaten, waaronder de Sovjetunie" ligt. „Een vij andige politiek jegens de Sovjet-Unie en andere vredelievende landen zal onvermij delijk leiden tot verdere afhankelijkheid van Perzië in politiek, militair en econo misch opzicht van de Verenigde Staten", vervolgde het blad. „Zulk een politiek kan alleen maar de dreiging vergroten, dat Per zië wordt meegesleurd in de agressieve daden van de imperialisten, met rampza lige gevolgen voor Perzië." Het regeringsblad besloot met op te merken dat „deze gevaarlijke keer" in Perzië's buitenlandse politiek door de Sov jet-Unie „niet met onverschilligheid" zou kunnen worden beschouwd. TEL AVIV (AFP) Van Syrisch grond gebied is de gehele nacht van zaterdag op zondag met geweren en automatische wa pens geschoten op Israëlisch grondgebied aldus is zondag uit Tel Aviv gemeld. De beschieting vond plaats in het gebied van Gadot. Er is geen melding gemaakt van slachtoffers. (Reuter) Een woordvoerder van de strijdkrachten van de V. A. R heeft zondag in Damascus Israel beschul digd van „nieuwe daden van agres sie" tegen het Syrische gebied van de V.A.R. Hij zei, dat Israëlische eenheden zaterdagavond de Jordaan waren overge trokken om Syrische stellingen aan te val len. Na een mitrailleurgevecht van onge veer 45 minuten moesten de Israëliërs zich terugtrekken, aldus de woordvoerder. De minister van Buitenlandse Zaken van Israel, mevr. Golda Meir, heeft de Israë lische regering zondag er van in kennis gesteld, dat de „opzettelijke en niet uitge lokte aanval" van Syrië op Israel, die woensdag plaats vond, een „ernstige toe stand" heeft doen ontstaan, aldus is van Israëlische regeringszijde meegedeeld. Een woordvoerder van het Israëlische leger heeft medegedeeld, dat Syrische mi litairen zondagavond, voor de tweede ach tereenvolgende nacht, Israëlische dorpen in het dal van Hoeleh onder vuur hebben genomen. De Syriërs begonnen kort voor het invallen der duisternis van heuveltop pen te vuren en zij hielden dit, met tus senpozen, ongeveer anderhalf uur vol. Het vuur is van Israëlische zijde niet beant woord. Er vielen geen slachtoffers. Vanmorgen vroeg, om kwart voor zes, werd de Haarlemse brandweer gealar meerd voor een uitslaande brand in de Amsterdamstraat 9 in Haarlem. Men spoedde zich derwaarts met een autospuit, een ladderwagen en een commando-auto en vijf minuten later kon men aan de be strijding van de brand beginnen. Deze woedde op de eerste verdieping en de zol deretage. die bewoond werden door de heer H. Freulink, een 29-jarige marktkoop man, diens echtgenote en een vijfjarig zoontje. Mevrouw Freulink was door de rook wakker geworden, maar toen het echtpaar de woning wilde verlaten was de weg naar beneden al door het vuur af gesneden. Men stelde zich met moeite via een dakraam en de dakgoot en het huis van de buren in veiligheid. De brandweer bestreed het fel oplaaien de vuur met twee hogedruk- en twee lage- drukstralen en om acht minuten over zes was men de brand meester. Men kon ech ter niet voorkomen, dat de eerste verdie ping bestaande uit twee kamers en de zol deretage volkomen uitbrandden. De scha de is aanzienlijk. De onder de woning ge legen hoedenwinkel van de heer J. Dama- ve bleef gespaard en de inventaris had zelfs niet te lijden van het bluswater, aan gezien de brandweer alle toonbanken en kasten met zeilen had afgedekt. De Haarlemse recherche is vanmorgen begonnen met het instellen van een onder zoek naar de oorzaak van de brand, die, naar men aanneemt, op de eerste verdie ping is begonnen. verloofde, Mitsjiko <0 Kroonprins Akihito van Japan en zijn

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 1