VORMEN VAN
NEERSLAG
N DIE
De andere televisie
SCHILDERS VAN ACHT EEUWEN GELEDEN
ONTDEKKINGEN UIT DE TIJD, WAARIN DE SAHARA
NOG EEN BLOEIEND, WATERRIJK PARADIJS WAS
Observaties van sublieme schoonheid
WOENSDAG 24 DECEMBER 1958
PAGINA NEGEN
NEW YORK (UPI) - Het mag
wel als algemeen bekend
worden verondersteld, dat
de televisie momenteel
meer is dan een door vele
miljoenen gewaardeerd
middel tot ontspanning.
Doch pas als men wat ver
zamelde feiten betreffende
de „andere" televisie be
ziet, kan men enig idee
krijgen van de belangrijke
rol die deze reeds speelt
in de moderne wereld. Hier
zijn dan enige van toe
passingen
Erbij
IN HET LAND van de Tassili staan
de bergen en de resten van
bergen als vreemde monumenten
in het rond Er zijn konische
torens, die de eeuwige wind uit
holde en wegvijlde tot wonder
lijke voorwerpen. Sommige zijn
pokdalig en lijken op versteende
sponzen, andere lijken op de
vingerknoken van een reus, waar
van pezen en spieren werden
weggevreten tot alleen de
naakte botten overbleven. Er
zijn spoken van steen, heksen,
kobolden en dwergen en wat ai
niet voor andere toverwezens,
waarmee de mens de aarde be
volkte. Al die vreemde vormen
zijn door de geduldige wind ui'
de bergen van de Tassili n'Ajjei
geschapen. Deze verkruimelde,
verbrokkelde, uiterst grillige
woestenij is de facade van een
land, waarin slechts drie oasen,
Ghat, Djanet en Fort Polignac.
liggen. Het is een land, dat door
de meestal toch wel nieuwsgie
rige ontdekkingsreizigers totaal
vergeten werd.
DE TASSILI is omtrent even
groot als Frankrijk, maar meer
dan zevenduizend mensen wonen
er niet. Een deel daarvan zijn de
Ajjer-Toearegs, die er met hun
kudden een schamel en steen
hard bestaan hebben, waarin
honger en dorst een onevenredig
grote rol spelen. Er zullen niet
veel mensen ooit van Tassili ge
hoord hebben vóór de befaamde
woestijnkenner Henri Lhote er
met zijn staf van tekenaars heen
trok om een begin te maken met
het optekenen van de talloze
rotstekeningen op de bergwan
den, in grotten en holen, nage
laten door de mensen, die hier
eens woonden, lang, heel lang
geleden, zo lang geleden, dat de
Sahara toen nog geen woestijn
was, maar een bloeiend en wa
terrijk land.
Het lijkt onbegrijpelijk voor
wie de Sahara gezien heeft, het
zij uit eigen aanschouwing, het
zij uit foto en film, om te moeten
geloven, dat hier eens een leven
woekerde als alleen de tropen
kunnen opbrengen. Maar de
tekeningen op de rotswanden van
de Tassili hebben al die twijfel
weggenomen. Eens was de Sa
hara groen, eens kronkelden er
inderdaad machtige rivieren door
dit land. Nijlpaarden brulden en
wentelden in de moerassen, de
meren en plassen.
Zestien maanden lang zaten
Lhote en de zijnen tussen de
bergen van dit nu bijna dode
land, zestien maanden lang co-
pieerden ze met de grootste zorg
vuldigheid iedere gevonden teke
ning. Het resultaat ervan werd
vastgelegd in een verrukkelijk
boek vol foto's en met een zo
lezenswaardige tekst, dat men
het in één adem uitleest. En met
dit boek bracht hij de revelatie
van een volkskunst, die bij tij
den zo subliem was, dat ze de
grootste kunstenaars uit antiek
Egypte, uit Japan en Grieken
land evenaarde'.
De tekeningen liggen niet zo
maar losweg door de Tassili ver
strooid. Ze zijn wel degelijk ge
concentreerd in bepaalde delen,
waarvan twee bergmassieven, de
Jabbarén en de Sefar, de be
langrijkste zijn. Van die twee
bezit de Sefar, de meest fantas
tische vorm, want hier speelden
wind, water en zand een zo gril
lig spel, dat ze uit de bergen een
ware stad slepen met stegen, bre
de straten en pleinen, zodat men
zich waant in een gebombardeer
de stad. De prehistorische mens,
die er zijn kunstwerken naliet,
woonde in de grotten, die hier zo
talrijk zijn. Hij gebruikte de
„straten" inderdaad als zodanig.
DE VROEGSTE tekeningen in
de Tassili stammen uit omtrent
zesduizend voor Christus, een
onvoorstelbaar lange tijd ge
leden. Een tijdsduur van tachtig
eeuwen kunnen we ons niet in
denken. Maar uit die tachtig
eeuwen treden de mensen van
toen ons zo levend, zo fris tege
moet, dat ineens die wereld vorm
begint aan te nemen. Die eerste
mensen doopte Lhote de Rond
hoofden, daar hun tekeningen
zich immer onderscheiden door
een bolrond hoofd. Hun cultuur
duurde zeker tot vijfendertig
honderd voor Christus en kende
zijn opgang, bloeitijd en deca
dentie als iedere andere. De eer
ste tekeningen zijn primitief,
maar toch vaak verrassend gees
tig. Het zijn kleine poppetjes,
zeer levendig van beweging en
vaak met horentjes op het hoofd.
Het waren kennelijk jagers, want
ze worden vaak met een knuppel
of pijl en boog afgebeeld en ze
gaan gekleed in een soort korte
lendedoek. Een tijd later nemen
de figuurtjes de vormen aan van
wonderlijke duiveltjes, die vro
lijk over de rotswanden rond
springen. Al deze figuurtjes zijn
in rode oker getekend.
Dan komen er meer kleuren
en daarmee begint de stijl zich te
ontwikkelen. - De afbeelding der
figuren wordt realistischer en
veel gedetailleerder. Wat men
eerst slechts weinig vond, name
lijk afbeeldingen van dieren,
vindt mén nu in overvloed. Het
zijn olifanten, mouflons, nijl
paarden, neushorens. En bij deze
tekeningen deed men een gewel
dige ontdekking, al zou men dat
op het eerste gezicht niet zo zeg
gen. Men vond namelijk de af
beelding van een man met een
masker voor het gezicht, dat zo
tot in details geleek op de mas
kers, die nu nog in Ivoorkust bij
de initiatiefeesten worden ge
bruikt, dat het niet anders kon
of twee conclusies drongen zich
daaruit op. Ten eerste, dat de
negers zich dus reeds zo vroeg
in de geschiedenis in deze ge
bieden hebben opgehouden
De Antilopen (uit de periode der
Veehoeders) zijn geschilderd in
roodoker en wit. Alle afbeeldin
gen bij dit artikel naar aanlei
ding van „A la découverte des
fresques du Tassili" van Henri
Lhote (onlangs verschenen bij
Arthaud te Parijs) zijn door Auke
A. Tadema vervaardigd.
iets wat men tot nu toe voor on
waarschijnlijk hield en ten
tweede, dat de animistische
negerculturen uit Centraal-Afri-
ka veel en veel verder in het
verleden teruggaan dan men oor
spronkelijk dacht.
NA DE BLOEI van de kunst
der Rondhoofden volgt onver
mijdelijk het verval en uit deze
tijd stammen een aantal grieze
lige tekeningen, waarin de mens
spookachtige vormen aanneemt
Maar ook openbaart zich een
nieuwe invloed, die tot een aan
tal tekeningen leidt, zo zuiver
van lijn en zo klassiek schoon,
dat men meteen ziet, dat hier een
waar hoogtepunt bereikt werd
Die invloed kwam uit het an
tieke Egypte, hóe weten we nog
niet. Vele zijn de theorieën, die
hierover worden opgebouwd.
Maar de invloed is er, men
hoeft daar niet aan te twijfelen.
Wie de vier godinnen op de af
beelding beschouwt, wordt dit
wel zeer duidelijk. Eveneens uit
deze periode stamt de prachtige
„dame blanche" van onze afbeel
ding, waarschijnlijk een godin
der vruchtbaarheid.
NA DE RONDHOOFDEN komt
een nieuwe kunst, namelijk die
van de Veehoeders, die van verre
gekomen moet zijn Lhotë
neemt aan van de Boven-Nijl
en ze voerden de prachtige kud
den met zich, waaraan ze hun
naam te danken hebben. Hun
tekeningen zijn klein, maar ze
pulseren van leven. De figuurtjes
vliegen over het vlak met een
losheid en beweeglijkheid, die
niets meer van de gestileerde
strakheid van de Rondhoofden
heeft. Hier werd het leven
zelve afgebeeld, zoals dat geleefd
werd in dat rijke land, temidden
van de reusachtige kudden, die
de rijkdom van dit volk uit
maakte. Met hoeveel liefde en
observatie zijn die runderen
weergegeven, die slanke sierlijke
dieren met grote liervormige ho
rens, als de koeien van het oude
Egypte zo statig of als de stieren
van Kreta zo wild. De prachtige
kleuren, waarmee de afbeeldin
gen werden gemaakt, rood, geel.
bruin, wit, een heel teer lila en
een prachtig lichtblauw, tonen
dat deze mensen nieuwe kleur
stoffen hadden ontdekt en ver
vaardigden en dat ze die met
raffinement wisten aan te bren
gen.
Niet alleen runderen, de hele
fauna van het land staat afge
beeld: leeuwen en panters, oli
fanten, neushorens, antilopen
van iedere soort, giraffen, wilde
ezels, struisvogels, en ook de vis
sen die in de rivieren voorkwa
men. Ook hier is weer die ver
bluffende observatie, die van
iedere diersoort de eigenschap
pen, die het karakteriseren, feil
loos vastleggen. Men beeldt de
jacht af, de visvangst, maar ook
het dagelijks leven, waarin kin
deren onder een dekentje in een
hut liggen, de vrouwen graan
malen tussen twee stenen, de
mannen met een bijl brandhout
gaan halen.
DEZE KLASSIEKE wijze van
tekenen bleef niet voortbestaan,
kon niet blijven voortbestaan.
Een andere, eenvoudiger maar
toch zeer levende stijl, ontwik
kelt zich, waarbij de menselijke
figuur wordt uitgerekt tot een
soort draadmodellen, die echter
toch zeer levendig en juist ge
typeerd werden.
Na hen komt een totaal nieuw
volk opdagen en dat brengt een
vreselijk wapen met zich, de
atoombom van de prehistorie:
het paard en de wagen. Men
moet zich even voorstellen hoe
dit geweest moet zijn voor de
mensen van die tijd: een ander
volk, dat daar aankwam in
ijlende vaart, niet op de eigen
benen, maar staande op kleine
wagens, die nog het meest op een
Romeinse strijdwagen leken, ge
trokken door tweespannen of
vierspannen van magere, felle,
snelle paarden. Waar deze men
sen vandaan kwamen, waarom
ze het nodig achtten de Sahara
die toen reeds geen tropen-
paradijs meer was, maar een
savanne en nog meer een steppe-
land door te trekken, wat ook
toen reeds een hachelijke onder
neming moet zijn geweest, zal
voorlopig wel een raadsel blij
ven. Want dat ze de Sahara
dwars doortrokken is bewezen.
Lhote vond de tekeningen van
de karren dwars door de hele
Sahara heen, van de buurt van
Timboektoe af tot ver in Libië
toe. En daarmee ontdekte hij een
van dè oudste karavaanwegen
van de Sahara, die slechts op
twee plaatsen ten koste van de
grootste ontberingen en de
grootste gevaren dwars is door
te trekken.
Men heeft in dit volk met. kar
ren graag de Garamanten willen
zien, dat gevaarlijke volkje
waarover Herodotus zo boeiend
vertelt. Ook dit volk, of het nu
Garamanten waren of niet, heeft
enkele bijzonder mooie teke
ningen nagelaten, waarvan de
mooiste die is van een giraf, die
haar jong verdedigt tegen een
grote, saloukiachtige jachthond
en een jager met pijl en boog.
Roerend is de houding van het
grote dier dat het jong omvat
houdt in haar lange hals.
NOG IS HET niet afgelopen
met de rotstekeningen, want op
de mensen met karren en paar
den volgen de mensen met ka
melen. Zij leefden in historische
tijden, omtrent het begin van
onze jaartelling tot op de dag van
heden, want in tegenstelling met
wat vaak wordt aangenomen
heeft de auto nog bij lange na
niet de kameel overwonnen. Dat.
zal zelfs waarschijnlijk nooit het
geval zijn.
„La dame blanche". (De witle
vrouw) uit de periode der Ont
wikkelde Rondhoofden, geschil
derd in geeloker en wit. Er is
Egyptische invloed merkbaar.
Mogelijk is er een godin voorge
steld, waarschijnlijk getatoeëerd,
een versiering dragend van witte
vezelfranje.
Steeds nog worden er rots
tekeningen toegevoegd aan de
oude, want met onze eigen ogen
zagen we zeer recente tekenin
gen van de Toearegs, die met
tekeningetjes en in hun eigen
schrijftaal, het Tifinag, aanwij
zingen gaven voor wie na hen
kwamen. En zelfs zagen we teke
ningen uit de tweede wereld
oorlog, gemaakt door zich ver
velende militairen. Zou over nog
eens achtduizend jaar een
tweede Henri Lhote deze teke
ningen copiëren, bewijs van een
volk dat hier eens leefde en dat
beschikte over karren zonder
paarden
(Van onze weerkundige medewerker)
ZIJ, die ook in de winter veel in de
buitenlucht vertoeven, weten heel goed
dat er heel wat kan vallen, in de regel
meer dat tégen clan dat méé valt. Nu is
regen een vorm van neerslag, die vol-
doende bekend is en in geen enkel jaar-
getij ontbreekt, althans niet op onze
breedte. Juist in dit winterseizoen maakt
men echter dikwijls met heel wat meer
vormen van neerslag kennis. Hiertoe be-
hoort niet alleen sneeuw, waarvan heel
wat soorten bestaan, maar ook ijzel, hagel,
rijp enzovoorts.
Nu klinkt het misschien vreemd, maar
bijna alle regen die er valt, ook in de
zomer, is eerst sneeuw of hagel geweest,
op een hoogte gevormd, waar de tempera-
uur meestal vele graden beneden het
vriespunt ligt. Zolang er nog enige hon-
ierden meters lucht (verticaal gezien)
>oven de aarde aanwezig zijn met tempe
raturen boven het vriespunt, zal deze
meeuw of hagel smelten en als regen
Ie aarde bereiken. Is deze verticale lucht
laag met temperaturen, die nog boven
het vriespunt liggen, erg dun, bijvoorbeeld
honderd of vijftig meter, dan valt de neer
slag vaak als natte sneeuw en ook wel
als korrelhagel, kort na aanraking met de
bodem vrij snel wegdooiend. Wanneer van
het aardoppervlak af tot boven in de bui
cle temperatuur beneden het vriespunt
ligt, dan kan de gevormde neerslag niet
inders dan als sneeuw de aarde bereiken.
Hoe kouder het, niet alleen in de hogere
luchtlagen maar ook aan het aardopper
vlak is, wanneer er sneeuw valt, hoe dun
ner ook de vlokken zijn. Dikwijls is er
:lan sprake van sneeuwjacht, die door de
"ijnste kiertjes en dakpannen weet heen
e dringen. De dikste sneeuwvlokken val-
'en in de regel bij temperaturen die om
het vriespunt schommelen. De diverse
vormen van neerslag, welke zoal mogelijk
djn, worden hydrometeoren genoemd. Nu
villen wij niet de vloeibare, maar de vaste
lydrometeoren noemen.
Om nog even op de vorm van sneeuw
erug te komen: het zal algemeen bekend
-.ijn dat de vlokken uit prachtige kristal
en bestaan, die gezien door een vergroot-
jlas voor velen een openbaring van
;choonheid zijn.
Verder onderscheiden wij ijsnaalden
kleine onvertakte ijskristallen in de vorm
van plaatjes of staafjes, die lijken te
zweven) en poolsneeuw (in de vorm van
kleine sterretjes die eveneens lijken te
zweven). Deze beide vormen van neerslag
vallen vaak tijdens zeer strenge kou en.,
niét zelden bij een strak blauwe vrieslucht,
zodat de zon er een zilveren schouwspel
van kan maken. Men" hoort hierbij dan ook
wel de uitdrukking „het zilvert".
IJsregens zijn bevroren waterdruppels in
korrels van één tot vier millimeter, glad,
hard en niet bros, zodat zij terugspringen
wanneer zij op de harde grond vallen. Bij
temperaturen om het vriespunt valt er ook
dikwijls, vermengd met vlokken, korrel-
sneeuw. Dit zijn witte ondoorzichtige kor
rels, die bros zijn en van de grond op
springen en daarbij breken. Hagel is een
vorm van neerslag, die nooit valt bij tem
peraturen die aan de grond beneden het
vriespunt liggen. Meestal valt er hagel
tijdens actieve buien, niet zelden ook mid
den in de zomer, gepaard met onweer.
Wanneer er in de bovenlucht al zachte
lucht is doorgedrongen, maar dicht bij het
aardoppervlak de temperatuur nog onder
het vriespunt ligt, dan kan er regen vallen,
die na aanraking met de grond, evenals
met alle andere voorwerpen, onmiddellijk
bevriest. Dit verschijnsel heet ijzel en mag
wel de schrik van het verkeer ook in
de lucht worden genoemd. Het zal geen
toelichting behoeven, dat de wegen hierbij
spiegelglad worden.
Dan zijn er nog twee verschijnselen van
neerslag, al ziet men ze meestal niet zo.
namelijk ruige rijp en ruige vorst. Ruige
rijp is een witte, luchtige laag van ijs
kristallen. die ontstaat uit onderkoelde
nevel of mist. Wanneer na een heldere
nacht de volgende morgen alle bruggetjes,
grassprieten enzovoorts met een dun wit
laagje zijn bedekt „het heeft wit ge
vroren" zegt men, dan is er sprake van
ruige rijp.
Wanneer er mist voorkomt uiterst
fijne waterdruppeltjes en de tempera
tuur beneden het vriespunt ligt, dan blij
ven deze druppeltjes toch water: onder
koelde druppeltjes, die gaan bevriezen
zodra ze tegen takken, telefoondraden, jas
sen en wat dies meer zij botsen. Overal
zet zich een ondoorzichtige korrelige ijs-
achtige massa's af. Het landschap wordt
daarbij vaak tot een sprookjeswereld om
getoverd. Is deze mist erg dicht, dan kun
nen de wegen eveneens glad worden als-
gevolg van bevroren aanslag.
„De godinnen met de vogelkop
pen" dateert uit de periode der
Veehoeders, eveneens Egyptische
invloed tonend, in Jabbarén ge
vonden. De bovenste figuur is
wit, de linkse roodbruin, de
rechtse sepia en de onderste
groengeel gekleurd.
ONLANGS deden doktoren in de
inrichting voor geesteszieken te San
Jose, in de staat Californië, een op
merkelijke ontdekking. Patiënten,
die niet reageerden op persoonlijk
contact met hun doktoren, reageer
den wel op beelden op het televisie
scherm. Het experiment werd ge
daan met de hulp van een kleine
„kin-tel"-t.v.-camera, die speciaal
ontworpen is voor toepassingen bui
ten de vermaakssfeer van de tele
visie. Toen patiënten voor de t.v.-
monitor werden gezet en plotseling
geconfronteerd werden met het ge
laat van hun dokter op het scherm,
werd dat door hen herkend, maar
de neiging om zich terug te trekken
die gewoonlijk bij ernstige patiënten
ontstaat bij direct contact bleef
achterwege. Momenteel is een ge
sloten t.v.-circuit onderdeel van de
uitrusting van deze inrichting en be
gint de „behandeling per televisie"
steeds meer aanhangers te krijgen
onder de medische staf.
DE CAMERA'S raken al aardig
ingeburgerd op spoorwegemplace
menten, zoals op het kolossale te
Chicago, waar uit controlestations
op kilometers afstand de goederen
treinen geïnspecteerd en geïdentifi
ceerd worden waar over het laden
en lossen gewaakt wordt. Er zijn nu
gevangenissen waar t.v.-toestellen
zo geposteerd zijn, dat de hoofdbe
waker op het apparaat op zijn bu
reau te allen tijde het gevangenis
terrein volledig kan overzien. Ca
mera's vervangen bewakers bij in
gangen en controleposten van vele
installaties, dag en nacht. In zieken
huizen kunnen hoofdverpleegsters of
verpleegsters de zalen in het oog
houden zonder hun kantoor te ver
laten. Warenhuizen hebben met suc
ces geëxperimenteerd met camera's,
die voor de ogen van het publiek
verborgen zijn, om winkeldieven te
vangen. En misschien heeft men al
eens iets gelezen over hoe kleine
camera's diep in een ontoegankelijke
hoek van een vliegtuigvleugel in een
fabriek de arbeiders helpen maxi
male accuratesse te handhaven.
Curieus is dat een Duitse camera,
die drie jaar geleden juist voor dit
doel ontwikkeld is, in Amerika in
gebruik werd genomen om t..v.-
reporters te helpen de presidents
verkiezingen te „verslaan".
SEDERT DIE TIJD zijn de came
ra's doeltréffender en minder kost
baar geworden. De kin-tel, ontwik
keld door een Amerikaan van Fran
se afkomst, La Motte T. Cohu ge
naamd, is een van de laatste aan
winsten. Volgens Cohu is deze even
doeltreffend als de grote camera, die
door t.v.-stations gebruikt wordt.
Toch is deze zo compact en zo auto
matisch, dat één man een gehele
televisiestudio kan bedienen, die er
mee is uitgerust.
Er is tenminste één zo'n eenmans-
station. Het is te Las Vegas, in Ne
vada gevestigd. De operateur be
dient de camera van de controle
kamer uit en wijzigt zijn positie door
middel van afstandscontrole, terwijl
hij kijkt naar een monitor die voor-
hem staat. De kost. a van een der
gelijke installatie zijn zesduizend
dollar, een belachelijk laag bedrag,
vergeleken met de normen van en
kele jaren geleden. Terwijl dit één-
mansstation de bevolking van een
klein stadje ontspanning biedt, helpt
een soortgelijke installatie de politie
in een wereldstad als Detroit, het
verkeer op drukke wegen te regelen.
Meer en meer banken gebruiken de
televisie om handtekeningen en re
keningen te verifiëren. Tegen het
einde van het volgend jaar zullen
de meeste banken in de Verenigde
Staten t.v.-circuits geïnstalleerd heb
ben, welke het een bediende moge
lijk zullen maken een handtekening
op de cheque te verifiëren bij het
hoofdkantoor, door de handtekening
alleen maar te „tonen" aan de came
ra in zijn hokje en op een knop te
drukken. Soortgelijke systemen wor
den gebouwd in grote warenhuizen,
allerlei handelingen, die op de in
terne dienst betrekking hebben, kun
nen daardoor versneld worden. In
een groot winkelcentrum in Zuid-
Califórnië, worden vijfduizend auto's
geparkeerd op twee niveaus, met be
hulp van kin-tel: één man voor de
bediening en een stelsel van sein
lampen. De seinlampen leiden
NOG EVEN TERUG naar het wa
renhuis: ten minste één van de gi
gantische warenhuizen in New York
maakt plannen voor een draagbaar
t.v.-systeem. Het idee is dat aan de
klanten inlichtingen en speciale de
monstraties gegeven zullen worden
van één punt uit door middel van
monitors, die overal in het gebouw
en speciaal in de hal geplaatst zijn.
ZO WORDEN steeds meer toe
passingen ontdekt om het grote pu
bliek te dienen binnen een beperkte
ruimte. Maar er zijn ook reeds kolos
sale stappen gedaan door het be
drijfsleven. Ontdekt is dat een t.v.-
camera door een vlam kan zien, in
dien voorzien van optische filters.
De ontdekking is prompt toegepa;
in een grote thermo-elektrische fa
briek in Pittsburg: de televisie wordt
daar gebruikt om de conditie van
elke brander aan te geven en de
bediener voor moeilijkheden te waar
schuwen. In een fabriek van de
U.S. Steel in Chicago heeft de tele
visie aan het personeel „ogen in het
achterhoofd" gegeven: het ziet nu de
positie, het aantal en de snelheid
van de staven, die „achter de rug"
arriveren.
De t.v.-camera wordt toegepast op
plaatsen, die in atoomkrachtinstal
laties door straling besmet zijn en
vervangt aldus het oog op een plek,
waar de mens zich niet wenst te wa
gen. En het oog van geen enkele
duiker kan tegen de camera's op:
reeds worden zij gebruikt bij ber
gingswerkzaamheden en een speci
aal soort camera is ontworpen om
op grote diepte langs de bodem ge
trokken te worden. In de staat Idaho
wordt de t.v.-camera met succes toe
gepast op de terreinen waar snel
bosbranden ontstaan.
EN DAN NATUURLIJK de be
langrijkste toepassing van de tele
visie bij het medisch onderwijs In
de tandheelkundige school van de
universiteit van Toronto krijgen
tweehonderd studenten gelijktijdig
les. De studenten zitten in groepen
in kamers voor een monitor. Er be
staat radioverbinding vice-versa, zo
dat vragen onmiddellijk beantwoord
kunnen worden. Door middel van de
„zoomar"-lens wordt een tand over
het gehele oppervlak van de monitor
geprojecteerd. En dit alles is nog
slechts een begin.
