HET WEER
Frans bezuinigingsplan roept
verzet op bij de vakbonden
Conflict op Cuba nadert
snel een hoogtepunt
SOCIALE VOORZIENINGEN
KOMEN OP DE HELLING
.^Bolletje-
Russen tonen zich bereid tot
een gesprek over Berlijn
Rebellen hebben zich stevig genesteld
Kerk met 15de eeuwse toren
ging in vlammen op
Het afgelopen jaar was
aan de natte kant
Meer wind
mm.
Dief rooft voor f 10.000,-
uit juweliersetalage
Adenauer meent dat Russen
zullen onderhandelen
leder zijn veiligheid
Franse munt gereed voor
drukken van zware franc
Vervangen van de munten
zou 7 jaar vergen
In China's bergen
Het woord is aan
Noodwachtplichti gen
worden opgeroepen
Ministerieel antwoord op
vragen over Anneke
Beekman
Gromyko's rede hield
geen ultimatum in
'fjeforet/or/Sist//
73e JAARGANG No 146 DINSDAG 30 DECEMBER 1958 303e JAARGANG No 299
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 T I H li 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. EIhhebA i P B f^F Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I 1 J C 3 I ill I fL J1 IL Jl IL jP 8 C. J& fL. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 J" fr, p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks uriVDuniD nnni\UDiviüunD uuuivniN i Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Hoofdredacteur: Simon Koster OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Vermoedelijk als gevolg van kortsluiting
in de verlichting van de kerststal is gis
teravond de parochiekerk van Sint Petrus
Banden in Son bij Eindhoven door brand
verwoest.
Om tien minuten over zes werd de brand
ontdekt door de koster, die de kerk ging
sluiten. Enkele ogenblikken later stond
het schip van de kerk in lichter laaie. Om
streeks zeven uur sloeg het vuur over op
de 72 meter hoge houten gothische toren,
die dateert uit de 15de eeuw. Tegen acht
uur kwam de spits als een laaiende fakkel
naar beneden. Omstreeks half negen volg
den de drie klokken. Alle brandweren uit
de omgeving, waaronder die van Eindho
ven, stonden machteloos. Zij moesten zich
beperken tot het nathouden van de omlig
gende huizen, die door een enorme vonken
regen bedreigd werden. Sommige huizen
werden ontruimd.
Direkt na het ontdekken van de brand
heeft kapelaan Thuring de kerksieraden
en paramenten uit de reeds brandende
kerk gered.
Omdat men in het begin geen druk op
de waterleiding had, moest de brandweer
het water halen uit de in de nabijheid
stromende Dommel.
De kerk stond onder toezicht van de
Vereniging tot Behoud van Cultuurmonu
menten. Er waren pas enige vernieuwin-
(Van onze weerkundige medewerker)
Gedurende het jaari 1958 was in De Bilt
de gemiddelde etmaaltamperatuur 9,2
graden celsius, hetgeen normaal is. De
winter was zacht met wel veel sneeuwda-
gen en veel regen. Het voorjaar, vooral
maart en april, bleef zeer koud met als
gevolg dat er begin mei nog een zeer gro
te achterstand was in de natuur. De mei
maand was zeer groeizaam met echter
weinig zon. De zomer kon moeilijk op gang
komen. Toch bracht de voorzomer nog de
meeste mooie, droge en zonnige dagen.
Tussen 20 juli en 25 augustus was het vaak
regenachtig en koel. Het aantal warme zo
merse dagen bleef beneden normaal. De
Bilt kreeg dit jaar 15 tegen normaal 24
zomerse dagen. Dit zijn dagen met een
temperatuur boven 25 Celsius.
De meest zonnige en zomerse periode
kwam voor tussen 26 augustus en 7 sep
tember met ideaal warm en zonnig zo
merweer. De herfst was nog het gunstig
ste seizoen met veel rustig weer en vrij
hoge temperaturen
Weinig zon
De zon scheen in De Bilt in 1958 1405
uren tegen normaal op 1579 uren. Ook
1956 en 1957 bleven veel te somber.
Juni gaf in De Bilt 50 uren te weinig
zon en mei 42 uren Het aantal zonloze da
gen kwam in De Bilt op 29 tegen normaal
18. De vele mooie zondagen maakten ech
ter veel goed.
In Haarlem waren de wintermaanden
begin 1958 het natst met 229 mm. en het
voorjaar met 165 mm. het droogste. No
vember was hier met 30 mm. de droogste
maand en september met 109 mm. de
natste. Totaal viel er 808 mm. tegen nor
maal 730 mm. zodat het jaar bijna 80 mm.
te veel neerslag bracht. De Bilt kreeg 806,
Amsterdam 765 mm.
Verwachting tot morgenavond:
Veel bewolking met plaatselijk
enige regen of motregen. Matige
tot krachtige, later mogelijk
harde zuidwestelijke wind. On
geveer dezelfde temperaturen
als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
Gezicht op de brandende kerk van het
Noordbrabantse plaatsje Son.
gen aangebracht. Het blussingswerk heeft
de gehele nacht geduurd.
Gistermiddag is te Culemborg een bo
venhuis uitgebrand. De brand werd ont
dekt door een voorbijganger, die vlammen
zag achter de ramen. Het bleek dat een
kerstboom in brand was geraakt. Een po
ging om het vuur te doven met een straal
op de waterleiding had geen succes. De
brandweer van Culemborg kon slechts met
moeite het vuur tot het bovenhuis beper
ken. De winkel daaronder en de huizen
ernaast kregen waterschade.
In de afgelopen nacht is bij een juwelier
in de Hoogstraat te Rotterdam ingebro
ken, waarbij voor een waarde van f 10.000
is gestolen. De dader heeft met een hamer
de spiegelruit en de daarachter geplaatste
alarmruit kapot geslagen. Hij maakte
zich meester van een platina-, een gouden
en een witgouden armband, die alle drie
met briljanten zijn bezet en voorts van een
paar diamanten oorknoppen en een dia
manten broche.
Dit is de vierde keer dat bij deze juwe
lier is ingebroken. De eerste keer, in 1955,
toen de zaak pas vier dagen geopend was,
werd voor 30.000 vermist. In september
1956 leverde een diefstal niets op. Tijdens
de kerstdagen in 1956 werd voor duizend
gulden gestolen. Bewoners van de Hoog
straat zijn de dader nog achterna gegaan,
maar hij was hen te vlug af.
(Van onze correspondent in Parijs)
Nadat de Franse minister van Finan
ciën, Antoine Pinay, ten overstaan van
een massaal aantal persvertegenwoordi
gers nadere bijzonderheden had gegeven
over het financiële en economische sa
neringsplan, dat afgelopen weekeinde in
grote lijnen al door generaal De Gaulle
voor de radio was toegelicht, hebben de
voornaamste vakverenigingen te kennen
gegeven, een actie te willen ontketenen
tegen de sociale onrechtvaardigheden,
die zij het project toeschrijven. Pinay
heeft vooral de nadruk gelegd op de
brede opzet van zijn plan. Wanneer wij
niet besloten hadden, aldus de minister,
een algehele financiële, economische en
monetaire sanering door te voeren, zou
Frankrijk het volgend jaar voor een te
kort van tweeduizend miljard francs
hebben gestaan. Frankrijk zou dan gewis
een bankroet tegemoet zijn gegaan, zoals
dertig jaar geleden sommige Centraal-
europese landen hebben gekend.
De voornaamste Franse kranten hebben
de plannen van de regering, die ook voor
zien in belastingverhogingen ter waarde
van tweehonderd miljard francs, over het
algemeen met begrip, zo niet met geestdrift
ontvangen. Men erkent de noodzaak van
een drastisch ingrijpen en men geeft ook
toe dat het politieke en diplomatieke kli
maat voor de regering onmiskenbaar gun
stig is. Ook „Le Monde", een blad dat
jegens de regeringspolitiek zijn onafhanke
lijkheid nog niet heeft prijs gegeven, merkt
op dat het plan-Pinay een weldoordacht
en goed doortimmerd geheel vormt, dat
redelijke verwachtingen voor de toekomst
rechtvaardigt.
Al ontmoet het project in technisch op
zicht dus tamelijk weinig critiek. de poli
tieke aspecten worden minder algemeen
bewonderd. Het valt inderdaad niet te
ontkennen, dat het sociale stempel van
Pinay's politiek niet zeer overtuigend aan
doet. Tegenover de directe belastingen, die
in beginsel door de meer gegoede bevol
kingslagen moeten worden opgebracht,
staat een hele serie prijsverhogingen van
brood, jam, rijst, chocolade, wijn, vermi
celli, tabak, gas (4V2 percent), elektriciteit
(zes percent), post- en treintarieven en
steenkool (elf percent), die het zwaarst
zullen drukken op de arbeiders en minder
bevoorrechte groepen. Bovendien zal het
systeem van de sociale verzekeringen en
gezinstoelagen op de helling worden ge
plaatst, terwijl ook de genationaliseerde
bedrijven op nieuwe leest zouden worden
geschoeid.
De socialisten en de communisten hebben
tot dusverre nooit gedoogd, dat een rege-
NEW YORK (UPI) Fidel Castro, de
opstandige advocaat die zijn verzet tegen
de Cubaanse regering begon met 25 aan
hangers, beschikt nu over een leger van
tienduizend man. President Fulgenico Ba
tista, die op 24 februari zal worden opge
volgd door zijn gunsteling Andres Rivero
Aguero, heeft van zijn hoofdstad een leger
kamp gemaakt. Tussen Havanna, waar de
rebellen zich dikwijls roeren, en de provin
cie Oriente, waar hun bolwerk in de bergen
ligt, neemt de spanning voortdurend toe.
Het offensief dat de rebellen in de provin
cie Las Villas begonnen zijn, maakt het
waarschijnlijk dat het conflict zijn hoogte
punt nadert.
De grote verkeersweg die dwars door
Cuba loopt, is halverwege onbruikbaar
doordat scherpschutters van Castro zich in
de omgeving genesteld hebben. Ongeveer
driehonderd bruggen zijn door dynamiet-
aanslagen onbruikbaar geworden. Men kan
Cuba niet meer per trein doorkruisen. Tal-
Advertentie
V
rijke suikerplantages betalen Castro belas
ting op iedere baal suiker die het bedrijf
verlaat, en de rebellen controleren drie
kwart van de suikerproduktie. De grote
Amerikaanse hotels in en buiten Havanna
lijden aanzienlijke verliezen door de terug
gang in het toerisme.
„Bocaditos"
Batista heeft tienduizend jongemannen,
die de rebellen spottend „bocaditos"
schreeuwlelijks noemen, onder de wape
nen: na een opleiding van een maand gaan
zij naar de drie oostelijke provincies, waar
de rebellen zich heer en meester voelen.
Zolang de rebellen in de provincies blijven
kan Batista ze baas, maar zouden Castro en
zijn onafhankelijke medestander Cartos
Prio Soccarras besluiten naar Havanna op
te trekken, dan dreigt de catastrofe. Castro
en Batista beiden verklaren geen buiten
landse hulp te wensen of nodig te hebben.
De Amerikaanse ambassadeur in Havanna
heeft Washington een interventievoorstel
aangepraat, dat echter niet is uitgevoerd.
De voornaamste Amerikaanse belangen, de
suikerplantages, hebben een schikking ge
troffen met Castro en hopen zich in de
vloeiende situatie met eigen onderhandel
kunst te redden. Handhaven van Batista of
diens opvolger werd zelfs in het plan van
de Amerikaanse ambassadeur onmogelijk
geacht: er zouden vrije verkiezingen
komen, een algemene amnestie voor poli
tieke gevangenen, en een volksvertegen
woordiging die representatief is.
Sinds een week zijn de opstandelingen in
opmars. Het leger, dat tegen hen niet is
opgewassen, trekt zich vechtend terug en
laat de rebellen in het bezit van steeds
groter wordende grondgebieden. De vraag
is hoelang Batista het op deze wijze vol wil
houden tegen de advocaat die hij niet au
sérieux nam toen deze, kort na Batista's
politieke kleurbekentenis, de jungle introk
met een kist sigaren en een geweer.
(Reuter) De opstandelingen zeggen
bijna de gehele provincie Las Villas op de
regeringstroepen te hebben veroverd.
Volgens berichten die in New York zijn
ontvangen, wordt er verwoed gevochten
om de hoofdstad van de provincie, Santa
Clara, waar 150.000 mensen wonen. De
regeringstroepen zouden de overhand heb
ben.
ring een vinger uitstak naar deze instellin
gen, die tot de sociale verworvenheden der
arbeidersklasse werden gerekend en ook
dat taboe heeft De Gaulle nu dus over
treden.
Bij ontstentenis van een tribune in het
gesloten parlement voor de overigens ge
decideerde oppositiepartijen van links, zijn
het voorlopig de drie vakverenigingen van
socialisten, rooms-katholieken en commu
nisten, die de bazuin van hun protest tegen
de economische plannen van de regering
hebben geheven. Ze beklagen zich er voor
al over rechtstreeks noch zijdelings bij de
voorbereiding van de nieuwe politiek be
trokken te zijn geweest.
Een politieke bedreiging voor de rege
ring vormen deze stemmen vooral nog niet,
en over de strijdlust der arbeiders behoe
ven, lijkt het, ook de vakverenigingsleiders
zich nog weinig illusies te maken. Mocht
het echter later tot een sociale agitatie
komen, dan kan het economisch hervor
mingsplan van De Gaulle en Pinay onge
twijfeld in zijn grondvesten worden aan
getast. De komende weken zullen leren in
hoeverre de eerste signalen voor een offen
sief tegen de regering uit de kringen der
vakbonden door stakingen gevolgd zullen
worden.
Indiscretie
(Reuter) Op de vraag van welke zijde
de Banque de France financiële steun had
ontvangen teneinde in staat te zijn om het
besluit tot inwisselbaarheid van de franc
te nemen, antwoordde Pinay dat dit een
indiscrete vraag was, doch hij voegde hier
aan toe, dat Frankrijk de nodige hulp had
aangeboden gekregen van de Bank of Eng
land, de Westduitse federale bank (200 mil
joen mark), de Nationale Bank van België,
de Nederlandsche Bank en de Bank voor
Internationale Betalingen. Pinay deelde
mede, dat hij ook aanbiedingen van enige
Amerikaanse banken had ontvangen, doch
dat deze kredieten niet waren geaccep
teerd. Hij heeft echter de mogelijkheid
open gelaten hiervan in de toekomst ge
bruik te maken.
Smadclyk symbool
Het enige avondblad, dat gisteren ook
twijfel tot uiting bracht, was het rooms-
katholieke blad „La Croix". dat er de aan
dacht op vestigt, dat zo Frankrijks moei
lijkheden voor een deel voortspruiten uit
de zwakte van de franc, het ook niet te
ontkennen valt, dat deze zwakte voort
spruit uit Frankrijks politieke moeilijk
heden, waarvan Algerije, temidden van alle
hervorming het smartelijke symbool blijft.
BONN (AFP) De Westduitse minister
van Economische Zaken, Erhard, heeft in
een vraaggesprek voor de televisie als zijn
mening te kennen gegeven, dat de Fransen
over een jaar de eerste vruchten zullen
plukken van de nieuwe financiële maat
regelen Hij zei ervan overtuigd te zijn, dat
zowel Groot-Brittannië als Frankrijk de
moeilijkheden zullen overwinnen, die het
herstel van de externe convertibiliteit van
hun valuta met zich brengt.Volgens Erhard
is het een goed teken, dat Frankrijk moedig
aan de monetaire sanering is begonnen.
(Van onze correspondent in Bonn)
Bondskanselier Adenauer hoeft ver
klaard, dat een oplossing van het pro-
bleem-Berlijn alleen via de hereniging van
Duitsland in vrede en vrijheid mogelijk is.
Hij rekent er op, dat de Russische regering
uiteindelijk dezelfde bereidheid tot onder
handelen zal tonen, die de NAVO-ministers
onlangs te Parijs aan de dag hebben gelegd.
Adenauer acht het juist, dat met het vei
ligheidsgevoel van de Russen rekening ge
houden zal worden op dezelfde wijze als
met dergelijke gevoelens van West-Duits-
land en de westelijke grote mogendheden.
Het Russische verlangen naar veiligheid
kan echter alleen bevredigd worden, in
dien de Sovjet-Unie zelf bereid is tot een
verstrekkende ontwapeningspolitiek. ver
bonden met overeenkomstige veiligheids
maatregelen. De bondskanselier is vast-
bosloten ook in de toekomst te trachten de
Westduits-Russische betrekkingen te ver
beteren. Overigens toonde hij zich zeer
teleurgesteld over de Russische houding
nopens de Westduitse opvattingen over de
hereniging. Adenauer kantte zich verder
tegen de ophitsende propaganda van de
Russische peri tegen de bondsrepubliek.
Deze gematigde verklaring van Ade
nauer staat in tegenstelling tot de scherpe
uitlatingen van gezaghebbende Russische
dinlomaten en dagbladen van de laatste
tijd, die de bondsrepubliek en de bonds
kanselier fel hebben aangevallen. Men
meent dat Adenauer over de beledigingen
wil heen stanpen, teneinde de deur voor
een gesnrek van het Westen met de Sovjet
unie open te houden. Daarbij is het voor
Bonn van groot belang Adenauer wees
er gisteren zelf op dat de regeringspar
tijen en oppositie het eens zijn geworden
over de toekomstige Berlijn-politiek.
Adenauer zal eind januari naar Londen
gaan voor het gesprek met de Britse eerste
minister Macmillan, dat in het begin van
deze maand moest worden uitgesteld we
gens zijn ziekte. Inmiddels is een van de
problemen, die Adenauer met Macmillan
had willen bespreken (de Vrijhandels
zone) dichter bij een oplossing gekomen,
dan drie weken geleden was te voorzien.
In ieder geval blijven voor het informele
overleg tur n beide staatslieden te Lon
den nog over de kwestie-Berlijn en de al
gemene verhouding tot de Sovjet-Unie.
PARIJS (UPI) Bij de Franse munt
wordt alles in gereedheid gebracht voor de
aanmaak van de eerste „zware francs".
Wellicht zal na de kabinetszitting van
heden formeel opdracht worden gegeven
met de fabricage te beginnen. Naar ver
luidt zullen de nieuwe „zware franc"-
biljetten vrijwel gelijk zijn aan de oude,
met dit verschil dat het duizend-franc bil
jet, met de beeltenis van kardinaal Riche
lieu, tien „zware" francs waard zal zijn.
De oude biljetten zullen geleidelijk wor
den ingetrokken. Tot het einde van het
volgend jaar kunnen zij als betaalmiddel
worden gebruikt.
Het vervangen van de tegenwoordige
munten door zilveren, nikkelen en bron
zen exemplaren brengt meer moeilijk
heden mee dan het omwisselen van de
bankbiljetten. Men schat dat er vier mil
jard muntstukken in omloop zijn. Er zijn
ongeveer twee miljard stukken van een,
twee en vijf francs, anderhalf miljard van
tien, twintig en vijftig francs en een half
miljard van honderd francs.
De munt, die over 46 persen beschikt,
heeft een jaarlijkse capaciteit van zeshon
derd miljoen. Dit betekent dat het gehele
vervangingsproces zeven jaar zou vergen.
Men verwacht echter dat met de invoe
ring van de „zware franc" het aantal
muntstukken in omloop sterk zal dalen.
De Banque de France heeft de dollar
pariteit voor de franc vastgesteld op
4,93706.
Communistisch China zet reuzen
schreden op de weg naar industriali
satie. Deze hydro-elektrische centrale
tussen de bergen, die volgend jaar ge
reed moet komen, zal stroom leveren
voor een nieuw industrieel centrum in
Hsinankiang. De capaciteit wordt
580.000 KWU.
Shakespeare:
Een goede reputatie wordt vaak ver
kregen zonder enige verdienste en ver
loren zonder enige schuld.
Dezer dagen zal aan ongeveer 20.000
jonge mannen, allen militair dienstplich
tig, doch zonder mobilisatiebestemming,
bericht worden gestuurd dat zij de nood-
wachtplicht zullen moeten vervullen. In
verscheidene gemeenten zijn de oproepin
gen reeds verzonden. Op deze wijze zal
voor de bezetting van 14 noodwachtposten,
totaal omvattende 33 grote en kleine ge
meenten, gebruik worden gemaakt van de
wettelijk ingestelde Noodwachtplicht.
Minister Struijcken heeft geantwoord op
de vragen van het Tweede Kamerlid mr.
Roolvink (K.V.P.) over de zaak Anneke
Beekman.
Het is juist, aldus de minister, dat An
neke Beekman op 21 november 1958 de
leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. Daarge
laten of zij als minderjarige zelfstandig
aanspraak zou kunnen maken op het recht
op vrijheid van gedachten, geweten en
godsdienst, omschreven in het Europese
verdrag tot bescherming van de rechten
van de mens en de fundamentele vrijhe
den en in de universele verklaring van de
rechten van de mens, bestaat er naar het
oordeel van de minister geen aanleiding
voor de veronderstelling, dat, wanneer
haar wettige voogd, de stichting Le-
Ezrath Ha-Jeled, het gezag feitelijk over
haar zou kunnen uitoefenen, aan haar vrij
heid van gedachten, geweten en gods
dienst te kort zou worden gedaan; dit te
minder, aangezien deze stichting aan de
betrokkenen heeft doen weten, dat zij in
haar persoonlijke godsdienstige overtui
ging volkomen zal worden vrijgelaten.
Hieruit blijkt, dat, zo er al sprake is van
een vrees, die het meisje ertoe zou kunnen
brengen zich schuil te houden, voor deze
vrees geen grond bestaat.
Daar de minister ondanks veelvuldige
nasporing onbekend is met de verblijf
plaats van het meisje, beschikt hij niet
over de mogelijkheid haar de ongegrond
heid van een dergelijke vrees duidelijk te
maken.
LONDEN (Reuter) Een commentator
van radio-Moskou heeft meegedeeld dat
Rusland volstrekt niet ongenegen is de op
vattingen te bespreken, die de westelijke
mogendheden kunnen hebben over de Ber-
lijnse kwestie. Hij legde er de nadruk op
dat de verklaring die de Russische minis
ter van Buitenlandse Zaken Gromyko de
vorige week over Berlijn heeft afgelegd,
geen ultimatum is geweest. Uit de opmer
king van Gromyko dat West-Berlijn wei
eens een tweede Serajewo kan worden,
kan niet worden afgeleid dat Rusland een
nieuwe oorlog wil ontketenen als de Rus
sische voorstellen inzake Berlijn niet wor
den aanvaard, aldus de commentator.
PARIJS (Reuter) Uit gewoonlijk be
trouwbare bron in Parijs wordt vernomen,
dat de permanente NAVO-raad het ont
werp voor de vier antwoordnota's van de
Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frank
rijk en West-Duitsland op Kroesjtsjevs
voorstellen inzake Berlijn heeft goedge
keurd.
De nota's, die vandaag of morgen aan Mos
kou zullen worden gezonden, verwerpen
de Russische voorstellen, doch laten de
deur open voor onderhandelingen over
hereniging van Duitsland, de Europese
veiligheid en ontwapening. De vier afzon
derlijke nota's zijn niet gelijkluidend, al
hebben ze eenzelfde strekking.
Advertentie
BARTELJORISSIR HAARLEM TEL. 13439
SKI-JACKETS IN KLEUREN
