een onmetelijk stuk Afrika Wereldbank en I.M.F. willen hun kapitaal verhogen Bonn wil onderhandelen over zijn E.B.U.-vorderingen In het zich vrijmakende zwarte continent zal hun „kolonialisme" het meest gemist worden WEST-AFRIKA VII Bonjour commandant ...bonjour Makoemba Uitgifte van tien miljard dollar aan aandelen voorgesteld Vereffening zou over zes jaar kunnen worden uitgespreid Moeilijkheden in het Saargebied DINSDAG 30 DECEMBER 1958 9 TV erken Woorden Daden WEST-AFRIKA VII i Paus beperkt eerbetoon Perzische tanker thans overgedragen R ui m te lab o ratoriu m Stuursysteem van Atlas werkte boven verwachting' Schipper van olieboot loopt ernstige brandwonden op Voor beste lekespelgroep een koninklijke medaille Vaststelling oorlogsschade Ministeriële afdeling wordt opgeheven Uitvoering experimentele muziek in Amsterdam Mis die aansluiting niet! (Van onze reisredacteur) TIVAOUANE (Senegal) Een donkergroene vogel met een zwarte sleepstaart fladdert naar de blauwe lucht. Het hoge savannagras baadt zich in de dauw, er bloeien rose bloemen in. Gisteren waren die er niet. Wie Afrika wil laten glim lachen, moet het een beetje water geven. Dat water heeft de savanne groen gemaakt. Hij golft nu als een luie oceaan naar de horizon en zelfs de eeuwige „baobabs", de dikke, holle bomen, waarin Afrika's geesten wonen, wekken onder het zonlicht geen kwade dromen meer. Onder hun te kleine kruinen staan zij als dikke komieken in Afrika's décor: de grenzeloze ruimte. Grenzeloos, deze savanne loopt duizend kilometer door, tweeduizend misschien. De slanke, bruine Peuls, die ons met een voor de stad bestemde kudde vee tegemoetkomen, zijn al drie weken onderweg, 's Nachts kruipen zij bijeen om de kampvuren, want in het donker komen de geesten uit de „baobabs" en de luipaarden uit het hoge gras en dan huivert Afrika. Maar overdag lacht het in de zon, zoals de zwarte man lacht, die voor ons uitloopt, moeiteloos, met lange passen. Zijn magere harde benen gaan als zuigerstangen over de weg, men ziet, achter hem gaande, zijn lichtgekleurde voetzolen. Hij heeft misschien honderd kilometer te gaan, mis schien tweehonderd. Waarschijnlijk gaat hij slechts een vriend de hand drukken. Wat zou het, Afrika heeft de tijd. Als een donkere, schijnbaar eenzame, stip verdwijnt hij aan de einder van de savanne. Maar in Afrika is niemand eenzaam. Hij heeft zijn stem en zijn familie. Hij heeft voorouders en kinderen. Hij is een punt in een lange lijn, die voortbestaat. Zijn eigen leven is een voorbijgaande aangelegenheid. Hij wordt geboren, krijgt kinderen en sterft. Afrika blijft, zijn familie blijft. Zijn stam, Afrika's duizenden stammen groeien voort als de ,.baobab"-bomen in de savanne. Wie dit oude Afrika wil leren kennen, moet niet naar de steden gaan, niet naar de wolkenkrabbers van Nairobi, Dakar, of Abid.ian. waar de Afrikanen brillen op de neus en diploma's in de zak dragen en nog al eens aan psychische spijsverterings- stoornissen lijden. Hij moet naar het bin nenland, naar wat de Britten „the bush" en de Fransen „la brousse" noemen. En dan niet op safari om, na enige comfortabele ontberingen, een nietsvermoedende leeuw of olifant ondersteboven te schieten. Beter is een paar dagen met een Britse „district commissioner" of een Franse „chef de sub division" op toer te gaan. U heeft „Sanders of the river" misschien gelezen? Nu, zo ro mantisch zijn ze niet allemaal. Maar voor dat de, zich nu bliksemsnel wijzigende, po litieke verhoudingen in Frans-Afrika een eind aan hun bestaan zullen hebben ge maakt, verdienen zij een klein ere-saluut. Nog geen vijfhonderd van deze mannen administreren in Frans West- en Equato riaal Afrika een gebied veertien maal zo groot als Frankrijk. Zij spelen er politie man, architect, rechter, wegenbouwer, pen ningmeester, diplómaaï, bëdrijfsécbnbödm, schoolopziener, landbouwccxsulent en klachtenboekhouder. „Ik kom bij u", zei een Afrikaan tegen één van hen, „omdat mijn eigen vader dood is en de goede God te ver weg". Zij wonen en werken op plaatsen, waar u en ik het geen twee weken zouden uit houden. In de geschroeide woestijnen van het noorden, waar het 's nachts ook nog 32 graden is. In de rottende regenwouden van de moeraskust, waar men nauwelijks zweten kan, omdat het te vochtig is, in de savannes, waar het 's avonds te heet is om binnenshuis te eten, maar waar buiten dozijnen duimlange torren, als kogels uit de nacht, tegen de olielamp want elek triciteit is er niet geschoten komen. Hun vrouwen,' in jurken doorweekt van de transpiratie, dromen van Parijs. Zijzelf, in open hemd en short, zien geel van de ki- nine of rillen soms van de malaria. Van sommigen znn de vrouwen weggelopen. Omdat men in Afrika niet zonder kan, hebben zij dan een zwarte vrouw en lopen er wat bruine kindertjes in hun huis. Zij drinken dan nog meer dan anders en vloe ken met nog groter vasthoudendheid op Afrika. Maar de volgende ochtend staan zij om zes uur op en voegen nog eens twaalf uren werk toe aan de vele miljoenen, die Frankrijk in Afrika op zijn naam heeft staan. Nu Frankrijk's Afrikaanse gebieden het s'adium van de interne autonomie hebben bereikt en de totale onafhankelijkheid misschien al in de schoot van morgen ligt, Afrikaanse sculptuureen zetel can een stamhoofd uit Gahometj. loopt hun tijdperk af. De ouderen zullen wel naar Frankrijk terug gaan, de jongeren worden eerst ambtenaar van de zwarte regeringen, later misschien adviseur. „Dat wordt veel gemakkelijker", zeggen zij. niet zonder ironie, „geen verantwoordelijkheid meer. Je geeft advies en als de Afrikanen dat niet onvolgen willen, welnu, dat moe ten zij dan weten". Wat gaat Afrika mis sen, ais deze koloniale administrateurs niét meer administreren? „Koloniaal?", vroeg mij een hunner, een van de briljantsté leerlingen van Frankrijk's koloniale school, met wie ik een dag op tournee ging. „Koloniaal?" Kom maar eens mee naar die fosfaatmijn daar. Privé-onderneming. Nu ja, de Franse regering heeft er een weg voor aangelegd van vijftig mille de kilo meter. En een spoorweg. En daarna heeft de staat nog eens voor vijftig percent ge participeerd in het kapitaal. Toen was er eindelijk een particuliere ondernemex-, die in het gespreide bedje durfde stappen. Frankrijk's belastingbetalers verliezen op die mijn. De man van het privé-initiatief niet. Die houdt er een appartement in Parijs' duurste arrondissement, een buiten huis en twee auto's op over. Wie is nu de koloniaal? Die man die hier een keer per jaar komt kijken, of ik, die mij de hele dag afbeul op een staatssalarisje?" Hij grinnikte eens achter het stuur van zijn jeep en zei: „Niet dat ik het naar vind, hoor. Ik ben dol op jagen en vissen. In mijn district zitten meer wilde zwijnen en eenden dan in heel Frankrijk. Op een kwartier afstand van mijn huis heb ik Afrika's oerkracht.olifanten in de savanne. binnen tien minuten een vis van honderd pond aan mijn hengel. En ik heb de ruimte. Ik ben tweeëndertig en bestuur een gebied groter dan jouw land. Moet ik op een kan toor zitten, waar een baas de hele dag in mijn nek ademt? Excuseer mij, even de Makoemba goeiedag zeggen". De jeep stopte bij een groepje Afrikanen. Bonjour mon commandantbonjour Makoemba". De zwarte nolabel had moei lijkheden. Er was een weg verzakt. En wanneer kwam nu de nieuwe school? Bin nen tien minuten werden twee problemen opgelost, waarvoor een Nederlandse ge meenteraad een zitting nodig zou hebben. „En nog eens wal Makoemba. De vrouwen uit jouw vissersdorp moeten iedere nacht zestig Kilometer lopen met een mand uis op het hoofd. Als jij je dorp tien kilo meter verplaatst, kan ik een aansluiting op de grote weg naar Dakar laten maken. Dan hoeven ze maar vijf kilometer te lopen". De Makoemba peinsde: „Je weet commandant dat wij niet alleen in ons dorp wonende geesten van onze voor ouders wonen er ook". De commandant knikte effen: „Natuurlijk Makoemba. Denk er nog maar eens over. Maar als jij jouw dorp verplaatst, kan ik van de regering misschien wat buitenboordmotoren voor jullie boten lospeuteren". Buitenboordmotoren en geesten van voorouders leveren ook in Afrika slag. Het zwarte continent begint de twintigste eeuw binnen te gaan. Niet zo snel als men zou afleiden uit de woorden van de zwarte politici en vakbondsleiders in de steden. Want dat blijven voornamelijk woorden. De daden komen nog steeds voornamelijk van de transpirerende Franse ambtenaren in „la brousse", het binnenland. Zij be schermen, en openen tegelijkertijd, met eindelijk geduld, zij het binnensmonds kankerend, de oude, gecompliceerde Afri kaanse samenleving. Zij proberen voor zichtig moderne technieken te enten op haar oude waarden. Het Afrikaanse jon getje, dat in de heilige wouden de be snijdenis-ceremonie meemaakt, die hem tot man maakt, hem met zijn jaar genoten, aan wie hij eeuwige trouw zweert, een plaats in de stam geeft, hem tot eerlijk heid, moed en respect aanspoort, dat jongetje gaat nu ook naai school. leert beter het land bebou wen. beter vissen, beter zijn dorp besturen. Wat men het Franse kolonialis me in Afrika ook verwijten Wil, hét werk van zijn be stuursambtenaren, vooral dat van de laatste lichtingen, kan moeilijk enige xlaam treffen. Men kan de nieuwe leiders van Afrika slechts toewensen, dat zij straks de bekwaamheid, de ijver en de inte griteit van deze „kolonialen" zul len kunnen be naderen. Want die eigenschappen zullen in het nieuwe Afrika harder nodig zijn dan ooit. Onze reisredacteur, W. L. Brugsma, heeft zijn artikelenserie over Frans ft West-Afrika, die wegens een reportage over de verkiezingen in Algerije werd onderbroken, met het oog op de beginselverklaring van Sékou Touré en dr. Kwame N'Kroemah over ft een unie tussen Ghana en Guinea en de conferentie van Afrikaanse volken 8 in Accra, verveolgd met een artikel over ft het Afrikaanse eenheidsstreven. Dit f Panafrikanisme dingt, in concurrentie 8 met de voorstanders van de Eurafrika- gedachte, waaronder Frankrijks zwarte minister Félix Houphouet-Boigny, om ft de gunst van het oude Afrika, veelal - nog geadministreerd door Europese ft ambtenaren, dat in bijgaand artikel ft belicht wordt. Tegenover de poli- tieke en emotionele aantrekkingskracht ft ft van het Panafrikanisme, staan de eco- ft H nomische voordelen, die een evolutie in 'ft Eurafrïkaanse zin kan opleveren. Het sprekendst bewijs daarvan levert de burcht van de Eurafrika-gedachte, de Ivoorkust. Na een reportage daarover ft en een interview met Houphouet-Boig- ft ny, zal onze reisredacteur, de kansen en ft de lasten die zo'n ontwikkeling voor ft Frankrijk (en via de Euromarkt ook voor ons land) meebrengt, in het licht ft stellen. Hij zal zijn reportage eindigen ft met een prognose over de levenskansen ft' van de in de nieuwe Franse grondwet ft ft belichaamde Frans-Afrikaanse gemeen- ft schap en van de mogelijkheid tot nieuwe ft ft banden tussen Europa en Afrika. Het ft beloofde artikel over de praktische eco- nomische problemen van Guinea zal ft ft achterwege blijven omdat het te ver- ft ft wachten besluit, dat Guinea in de zone ftj 3 van de franc blijft, de scherpste kanten ft A van dat probleem zal afvijlen- o 8 :*^cococoooo<x«>Dccoooaxx>cocooooooooo3coooooocoocoocoooo Maskerclans in Frans Soedan geens zins een „onbeschaafd misbaar van wilden", maar een rituele kunstvorm van een hoog georganiseerde (zij het niet aan onze twintigste eeuw aange paste) gemeenschap, de stam, basis van Afrika's civilisatie. PARIJS (Reuter) De raad van be stuur van de Wereldbank heeft een voor stel van de directie goedgekeurd, om het maatschappelijk kapitaal van de bank te verdubbelen door het te vei-hogen met tien miljard dollar Reeds eerder, op 2 de cember jl., had de raad besloten tot een verhoging van het aandelenkapitaal met 1 miljard dollar, teneinde het toelaten van nieuwe leden en toekomstige verhogingen van de bijdragen mogelijk te maken. De ze verhoging zal echter eerst plaats vin den nadat het kapitaal is verdubbeld. De verdubbeling van het kapitaal zal volgens het voorstel via de uitgifte van nieuwe aandelen geschieden. De verho ging zal van kracht worden zodra voor ten minste 7 miljard dollar zal zijn ingeschre ven. Op 2 februari zullen de leden der We reldbank over dit voorstel stemmen. De directie van het Internationale Mone taire Fonds heeft officieel het voorstel in gediend om de bijdragen der leden met 50 percent te verhogen. Beide voorstellen vormen een vervolg op de resoluties die tijdens de conferentie te New Delhi in oktober jl. zijn aangeno men, handelende over de wenselijkheid om de financiële middelen der beide interna tionale instellingen te vergroten. De voorgestelde verhoging van de bij dragen van de leden zal de middelen van het I.M.F. met 5,1 miljard dollar doen stij gen. De „directors" van het I.M.F. ach ten het voorts gewenst, dat een aantal lan den, met name West-Duitsland, Canada en Japan en een aantal andere landen met betrekkelijk lage quota in het kapitaal van het fonds kunnen bijdragen met meer dan 50 percent verhoging van hun deelname. Voor West-Duitsland wensen zij een ver hoging tot 787 miljoen dollar (een verho ging van ongeveer 130 pet.), voor Canada een verhoging tot 550 miljoen dollar (75 pet) en voor Japan een verhoging tot 500 miljoen dollar (10G pet.). Een aanthl landen heeft reeds aan het I.M.F. verzocht hun quota met meer dan 50 percent te mogen verhogen. Deze ver zoeken zijn in overweging genomen. VATICAANSTAD, (AFP) Paus Joan nes heeft de leden van zijn huishouding ge zegd dat zij voortaan alleen nog maar voor hem moeten knielen, bijwijze van eerbetoon, bij het verschijnen des och tends en het weggaan des avonds, maar niet meer gedurende de dag. Hij sprak hierover pp een ontvangst van Venetiaan- se pelgrims. Sommigen van hen knielden maar de Paus reageerde hierop met te zeggen: „Gaat staan, allemaal" „Mijn taak brengt veel troost met zich mee", al dus zei hij, „maar ook vernederingen zo als bijvoorbeeld een ogenblik geleden toen ik een bisschop voor mij zag neerknielen, ofschoon dit een blijk van eerbied was voor de erfgenaam van Sint Petrus". Op de werf van Verolme op Rozenburg is gistermiddag de 33.000 ton metende tanker „Reza Shah the Great" overge dragen aan de „National Irian Tanker Company" te Teheran. De heer C. Verolme herinnerde in zijn toespraak aan het uit stel van de overdracht, omdat op het oorspronkelijk daarvoor bestemde tijd stip nog niet aan alle formaliteiten was voldaan. Thans zijn, aldus de heer Verolme, alle moeilijkheden opgelost. (Van onze correspondent in Bonn) De Westduitse regering legde maandag bereidheid aan de dag om enige landen te gemoet te komen, die in het kader van de opgeheven Europese betalingsunie, grote schulden aan Bonn hebben te betalen. In de E.B.U. had de Bondsrepubliek name lijk een saldo gekweekt van meer dan 450 miljoen dollar (1,2 miljard mark). Het gaat er hierbij om. de diverse landen de overgang van de E.B.U. naar het Europe se valutabedrag te vergemakkelijken. In maximaal zes jaren wil Bonn de schulden vereffend zien.. Het gaat hier voor Neder land om een bedrag van 60 miljoen dollar, vpor België om 57 miljoen, voor Denemar ken om 28 miljoen, voor Noorwegen om 50 miljoen, voor Frankrijk om 145 miljoen, voor Zweden om 53 miljoen en voor Zwit serland om 53 miljoen dollar. Dit alles is, zoals bekend, een gevolg van de convertibi liteit der diverse Europese valuta's. Tus sen de centrale banken der Europese lan den zal in de komende weken over de af wikkeling van deze oude E.B.U.-saldi wor den onderhandeld. Volgens de E.B.U.-be- palingen zelf zijn dergelijke saldi binnen drie jaar te verrekenen. Men acht dat echter in Bonn voor een rustige overgang naar het Europese valutaverdrag en in verband met Frankrijk's interne zorgen een te korte termijn. Men verwacht hie.' voorts, een verrui ming van de invoer uit. de V.S. en een gro tere kans op de oplossing van de moeilijk heden nopens de Vrijhandelszone, waar voor nu nog slechts technische hinderpa len zouden bestaan. De Westduitse handel meent, dat er van de bevrijding van het internationale beta lingsverkeer veel is te verwachten, maar eist voor alles, dat de liberalisering van het goederenverkeer thans wordt voortge zet. In Bonn is overigens thans dezelfde strijd aan de gang tussen voor-en tegen standers van de monetaire maatregelen van de afgelopen dagen als te Londen en Parijs. Ook hier zeggen de socialisten, dat de regering te vei is gegaan. Zij menen hier, dat aan Frankrijk een financiële steun ad. 250 miljoen mark wordt gegeven die niet verantwoord is. Saarprobleem weer acuut De nieuwe Franse monetaire maatrege len hebben moeilijkheden voor de inwo ners van het -Saargebied veroorzaakt. Dit gebied, dat politiek thans bij de Bondsre publiek behoort, is tot 31 december 1959 economisch aan Frankrijk en de Franse frank gebonden. De devaluatie van de frank betekent nu. dat de spaartegeoeden van de Saarlanders in vergelijking tot de Duitse mark in waarde zullen verminde ren. Bonn heeft echter reeds geruime tijd geleden de Saarlanders de verzekering ge geven, dat zij bereid is die spaartegoeden van franks om te wisselen in Duitse mar ken en wel tegen de koers van 19 decem ber jl. Reden tot ongerustheid is er dus voor de Saarlanders in feite niet. De rege ring van Saarland, wil evenwel een spoedi ge economische aansluiting bij de Bonds republiek. Hierover is tussen het Saarge- WASHINGTON (AFP) De technici van de Amerikaanse maatschappij „Lock heed" hebben een plan uitgewerkt voor een „atoomwiel" met vijf spaken, dat ge durende een half jaar met tien man aan boord op een hoogte van 800 km. om de aarde zou kunnen draaien. Het plan voor dit ruimtevaartuig dat als laboratorium voor de bestudering van de ruimte zou dienen, zou binnen tien jaar verwerkelijkt kunnen worden en twee miljard dollar kosten. De 23 elementen van het wiel zouden in een baan rond de aarde worden gebracht en samengevoegd met behulp van een speciale raket. Het ruimtevaartuig zou voorzien zijn van een raket, waarmee de inzittenden naar de aarde kunnen terug keren. bied en Bonn reeds contact gaande. Van Franse zijde heeft men dit tot dusver reeds van de hand gewezen wegens daarmede gepaard gaande economische risico's voor Frankrijk. Thans, nu het leven in Frank rijk en dus in het Saargebied tien percent duurder zal worden, bestaat voor die vrees, zo zegt men te Bonn, geen reden meer. BONN, (RTR) Een woordvoerder van het Westduitse ministerie van Financiën heeft inmiddels medegedeeld, dat over de regeling van de Britse EBU-schuld aan West-Duitsland, reeds overeenstemming is bereikt binnen het raam van de vervroegde terugbetaling van de Westduitse naoorlogse schuld aan Engeland. WASHINGTON, (UPI) De Ameri kaanse Atlas-satelliet zal wellicht gedu rende 45 dagen een baan om de aarde be schrijven of twee keer zo lang als aanvan kelijk werd verwacht. Dit heeft het minis terie van defensie in Washington medege deeld. De ongeveer 4.350 kg. zware satelliet werd op 18 december gelanceerd en zal waarschijnlijk op 1 februari in de ats- mosfeer vergaan. De batterijen zullen slechts twintig dagen werkzaam zijn de aanvankelijk geraamde levensduur van de satelliet. Het feit dat de Atlas aanzienlijk later zal vergaan dan werd verwacht is voorname lijk een gevolg van de buitengewone nauw keurigheid van het stuursysteem, dat bo ven alle verwachtingen functioneerde. De maximum- en minimumhoogte van de satelliet bedragen thans 1.435 en 177 ki lometer tegen 1.492 en 183 km. kort na het lanceren. In totaal zijn 37 boodschappen waaronder de kerstboodschap van Eisen hower naar de satelliet gezonden en ont vangen. WASHINGTON, (AFP) De Sovjet- Unie zal binnen anderhalf jaar over drie honderd intercontinentale raketten be schikken, waarvan de helft een afwijking heeft van niet meer dan vijf kilometer. Dit is meegedeeld door een ambtenaar van het Amerikaanse congres, Hilsman, in een lezing voor leden van de Amerikaan se vereniging voor wetenschappelijke vooruitgang. Hilsman ontleende de gege vens aan een rapport, dat door de maat schappij „Rand" is uitgebracht aan het Amerikaanse ministerie van defensie. Dit kan betekenen, aldus Hilsman, dat de Russen in staat zijn in één klap de ge hele Amerikaanse luchtmacht buiten ge vecht te stellen. „Help, help ik sta in brand", schreeuw de de 47-jarige schipper D. G. uit Katwijk aan Zee vannacht op zijn oliebootje dat bij de Zuidersluis gemeerd lag. Enige op varenden van boten, die in de nabijheid lagen, werden door het geschreeuw van de man gealarmeerd. Tot hun schrik zagen zij dat de schreeuwende man in vlammen gehuld was. Met enkele putsen water slaagden zij erin de vlammen te doven. Met tweedegraadsverbrandingen aan beide benen werd de schipper in het Antoniusziekenhuis in IJmuiden opge nomen. Hij verklaarde dat het ongeluk was veroorzaakt door het niet goed func tioneren van een butagasapparaat, dat hij in het vooronder wilde aansteken. Koningin Juliana en Prins Bernhard hebben een medaille beschikbaar gesteld als prijs voor het werkcongres dat het bureau voor het lekespel en amateurto neel „Ons leekenspel" in Bussum ter ge legenheid van zijn vijfentwintigjarig be staan in 1959 zal houden. De zilveren me daille met de beeltenis van Koningin en Prins zal worden uitgereikt aan de speel- groep, die tijdens dit werkcongres de bes te prestatie levert. Per 1 januari wordt de afdeling Vast stelling Oorlogsschade en Afwikkeling Onteigeningen van het ministerie van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid op geheven. Van het personeel van deze af deling, dat in 1947 ruim 300 ambtenaren en 1000 taxateurs omvatte, gaan dan de laatste tien over naar de centrale directie van de Volkshuisvesting en de Bouw nijverheid. Deze dienst zal nog een klein aantal zaken afwikkelen. De ministeriële afdeling, welke zich in het bijzonder heeft beziggehouden met de taxatie van de schade aan onroerende goederen van particulieren, heeft in de loop der jaren ruim een half miljoen ge vallen van oorlogsschade behandeld. In 1953 werd de afdeling tevens belast met de vaststelling van de herstelbare schade aan particuliere gebouwen als gevolg van de stormramp op 1 februari van dat jaar. Bijna 50.000 gevallen van watersnood- schade werden behandeld. De Nederlandse vereniging voor heden daagse muziek geeft in samenwerking met de AVRO op vrijdag 16 januari in de aula van het Stedelijk Museum in Amsterdam een uitvoering van experimentele muziek. Uitgevoerd worden het blaaskwartet van Hans Erich Apostel, het strijktrio van Anton Webern, de sonatine voor fluit en piano van Pierre Boulez en het blaas kwartet van René Leibowitz. Gebruik die flitsaansluiting op uw fototoestel. Voor kiekjes binnenshuis: de leukste van uw leven! Advertentie

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 9