Frankrijk voelt in Eurafrika een
kans op hernieuwde grootheid
Eendracht
In*Cuba*tïetïjd
Maar achter grootscheeps idee gaat
het gevaar van neo-kolonialisme
en Frans nationalisme schuil
Noordkaap niet bereikt
WEST-AFRIKA XI
Saehalïn
tSCiï öp faprlföpn Mjö
Van Noordkaap tot
Kaap Goede Hoop?
DINSDAG 13 JANUARI 1959
De eerste stap
Paul Robeson opgenomen
in ziekenhuis
A merikaanse fabriek
bouwt ruimtecapsule
<~Praatótoel
Ontvoerde baby Lisa Rose
inderdaad gevonden
Russische sterrenwacht
kiekte natriumwolk
200 Jaai
geleden
(slot)
De slechtste wil
De beste wil
-MAROKKOi
rans.somalIland:
imalia
kameroenl
ICOMOREN
[madagascar
'la reunion;
Het besluit van de Britse regering, de
K.L.M.-vluchten op Singapore tot één per
week te beperken, moet niet als een op
zichzelf staand feit worden gezien maar
als een onderdeel van een voor Nederland
voortdurend teleurstellende Britse lucht-
vaartpolitiek. Dit blijkt wel duidelijk uit
de gisteren door minister Luns afgelegde
verklaring dat Engeland de laatste acht
jaar „alle verzoeken van de K.L.M., waar
ter wereld ook, voor overvliegen, voor
commerciële rechten of wat dan ook"
steeds heeft afgewezen.
Bij de recente onderhandelingen over de
instelling van een Vrijhandelsgebied heeft
de Britse regering telkens weer met veel
pathos betoogd, dat de eensgezindheid der
Europese volken er ernstig onder zou lij
den als er geen overeenkomst tot stand
kwam tussen de Europese Economische
Gemeenschap en de andere landen van de
O.E.E.S., waaronder Engeland. Die eens
gezindheid tussen Groot-Brittannië en de
rest van Europa schijnt in Britse ogen
echter heel wat minder noodzakelijk te
zijn als zij eens niet volkomen strookt met
de Engelse commerciële belangen. De
luchtvaartonderhandelingen immers ston
den geheel in het teken van „Wat krijgen
wij terug voor onze concessies?" En nu
het kleine Nederland door het verlies van
Indonesië weinig meer te bieden heeft
op het gebied van landingsrechten en over-
vliegruimte hebben concessies aan ons land
weinig aantrekkelijks voor de Britten, die
in dit geval géén krokodillentranen ver
gieten over gebrek aan Europese eensge
zindheid.
Verleden week is er in Brussel een con
ferentie gehouden van de vijf luchtvaart
maatschappijen van de Europese Gemeen
schap over de mogelijkheid van nauwe
samenwerking tussen deze ondernemingen.
Eind januari worden die besprekingen
voortgezet. Het is van het grootste belang
voor alle landen van de Euromarkt, dat
zij succes hebben en dat het weldra tot
een goed-gecoördineerd luchtvaartbestel
en een eendrachtige luchtvaartpolitiek van
de Gemeenschap komt. Als Engeland daar
mee kan worden geconfronteerd, zullen
we wel gauw van over de Noordzee te ho
ren krijgen, dat eensgezindheid en samen-
wei-king tussen Groot-Brittannië en het
Europese vasteland toch zo uitermate
wenselijk is.
Het nieuwe regime van Cuba, dat na een
korte, felle strijd aan het bewind kwam
en de dictatuur van Batista tot een einde
bracht, is nu al door bijna veertig landen
erkend, waaruit zou moeten blijken dat het
een goede reputatie geniet.
Of die reputatie goed zal blijven, hangt
af van de vraag of het op een aanvaard
baarder en humaner manier zal weten te
regeren dan het verfoeide bewind van Ba
tista. En nu komen steeds ernstiger lui
dende berichten van het tegendeel binnen:
de nieuwe regering zou niet alleen massa
arrestaties, doch ook massa-executies uit
voeren. „Oorlogsmisdadigers" en aan
hangers van het vorige bewind zouden na
een „berechting" door revolutionaire recht
banken bij tientallen ter dood worden ge
bracht.
Een revolutionaire regering, die op deze
wraakgierige wijze huishoudt en bloed
baden aanricht om af te rekenen met vroe
gere tegenstanders, besmeurt de banier
waaronder zij in opstand is gekomen en
begaat dezelfde misdaden als die, waarvan
zij de vroegere dictatuur beschuldigd heeft.
Natuurlijk kan de vestigingsperiode van
een nieuw bewind voedingsbodem voor uit
wassen zijn, doch het is voor Cuba niet te
hopen dat die periode slechts de incubatie
tijd zal blijken te zijn geweest van een
nieuwe ziekte, die de plaats van de oude
heeft ingenomen.
Het enorme eiland Sachalin, voor de
Noordoostkust van Siberië gelegen en vol
gens de tot dusver aanvaarde historische
lezing ontdekt door de Nederlander Mar-
tien Gerritz de Vries in 1643, is thans bin
nen de ideologisch-nationalistische schat
kamer der Russen gebracht. Niet de Neder
landers, doch de Russen hebben het ont
dekt, aldus wordt aan de hand van pas
ontdekte documenten uit Moskou gemeld.
Uiteraard past het ons niet, aan deze
mededeling te twijfelen. Onze nationale
trots kan echter gebaseerd blijven op de
overwefing, dat „wij" er in ieder geval
reeds drie jaar later voet aan wal hebben
gezet. En verder op de gedachte, dat niet
de ontdekking doch het nuttige gebruik
van een „terra incognita" de waarde van
historische activiteit uitmaakt. De Russen,
die zo gewiekst waren Sachalin te vinden,
hebben er toen niets aan gehad, omdat ze
er niets mee gedaan hebben.
Dit argument kan in Moskou worden
ontzenuwd met het betoog, dat de zeven-
tiende-eeuwse Russen nog niet geïnspi
reerd waren door het nationalistische
communisme zodat nog eens temeer
blijkt hoe de twintigste-eeuwse Russen
eigenlijk geboft hebben. Want deze laat-
sten zijn heel wat actiever en ontdekken
zelfs voortdurend landen en eilanden ter
infiltratie en exploratie, die ver van het
moederland liggen en aan anderen toe
behoren.
(Van onze reisredacteur)
ALGIERS „Eurafrika", zei Mare Lauriol, hoogleraar en gedeputeerde in het
nieuwe Franse parlement, en zijn ogen straalden een beetje, Eurafrika, een
nieuwe derde macht tussen de Russische en Amerikaanse kolossen. Eurafrika,
van de Noordkaap tot Kaap de Goede Hoop". Hij ving mijn sceptische blik op,
kuchte en zei: „Nu ja, van de Noordkaap tot bezuiden de Kongo". Zelfs in zijn
opperste geestdrift kon hij lastig de rassenscheiders uit Zuid-Afrika en Rhodesia
betrekken in zijn droom van, de nieuwe blank-zwarte gemeenschap. Hetgeen
jammer voor hem was, want zo'n grootscheeps idee en Frankrijk leeft weer
eens in de tijd van grootscheepse ideeën wint natuurlijk aan geo-politieke glans
wanneer het van Kaap tot Kaap kan gelden. Maar goed, ook met de iets be
knopter versie „tot bezuiden de Kongo" kan men zich in Parijs, Algiers en
Brazzaville naar believen laten volstoppen: „L'Eurafriquede laatste kans
van het Westen".
Wat betekent dat magische woord, waar
u en ik de komende jaren misschien tot
vervelens toe mee volgestopt zullen wor
den? In de allerbreedste zin vertolkt 't een
West-Europa, dat Azië verloor, of verlo
ren meent te hebben, om niet ook Afrika
te verliezen, maar integendeel met het
zwarte werelddeel tot nieuwe samenwer
king te komen, en om zonder bloedvergie
ten de koloniale verbinding, waarvan het
slaken een aanvang heeft genomen, te ver
vangen door nieuwe banden op politiek en
economisch terrein. Die wens is op goede
gronden gebaseerd: Enerzijds wil Europa
Afrika als grondstoffenleverancier en af
zetgebied behouden, anderzijds zoekt het
een politieke en militaire dekking van
de zuidflank tegen het opdringend Rus
sische imperialisme. Dat laatste heeft in
Afrika weliswaar nog nauwelijks een voet
aan de grond, maar zou in het neutralisme
van een Afrikaans nationalisme mogelijk
een opstapje kunnen vinden. En tenslotte
schuilt er in de Eurafrika-gedachte nog
een gewetenskwestie, een enigszins ver
laat geval van „White mans burden", de
last der beschavingsmissie, die de blanke
man vrijwillig op de schouders torst.
Tot zover kan men lastig bezwaren ma
ken tegen deze innemende gedachte. Houdt
men haar echter tegen het licht, om de
mogelijkheden van praktische verwezen
lijking te toetsen, dan blijken onmiddellijk
haar beperkingen: Eurafrika is een erg
groot woord. Bij de huidige stand van za
ken in Europa zijn niet alleen (uiteraard) de
communistische landen uitgesjoten, maar
ook bijvoorbeeld de Scandinavische en bo
venal de grote Afrikaanse mogendheid die
Groot-Brittannië nog steeds is. Groot-Brit
tannië heeft in Afrika gans andere aspira
ties, hoopt veeleer op een Panafrikanis-
me onder min of meer pro-Britse leiders
Na deze berekening blijft er van Eurafri
ka niet zoveel over. Om precies te zijn
Klein-Europa en Klein-Afrika, te weten de
Franse en Belgische gebieden: Belgisch
Kongo, Madagascar, Somaliland, Algerije
en de Sahara, de elf nieuwe autonome
lid-staten van de Franse Gemeenschap,
die tot voor kort Frans West- en Frans
Equatoriaal Afrika uitmaakten. Een ge
bied dat overigens groot genoeg is om de
moeite waard te zijn.
Hoe moet op dat beperkte terrein de
Eurafrika-gedachte verwezenlijkt wor
den? Economisch is de eerste stap gezet:
de Euromarktlanden hebben zich verbon
den in die gebieden in de komende vijf
jaar voor een dikke vijfhonderd miljoen
dollar aan economische en sociale projec
ten te spenderen. Maar van een suprana
tionale Afrika-politiek is nog niet de min
ste sprake. De politieke evolutie voltrekt
zich uitsluitend op het nationale vlak. Bel
gië verkeert nog in het genot van een ko
loniale administratie in Kongo. Frankrijk
heeft, overigens op het nippertje, zijn
Afrikaanse gebieden (met uitzondering
van Algerije) bij de jongste grondwetswij-
geven dat vol
mondig toe, dat
deze vorm van de
gemeenschap niet
eeuwig houdbaar
zal blijken. De
Franse Afrikanen
zullen in de nabije
toekomst medeT
zeggenschap eisen
op velerlei terrein,
waar de beslis
singen nu nog uit
sluitend aan de
Franse republiek
toevallen. Het bui
tenlands beleid
bijvoorbeeld, al
zou het slechts op
het stuk van
Afrikaanse aan
gelegenheden zijn,
zoals de rassen
kwestie in Zuid-
Afrika. De „Eur-
afrikaanse" lei
ders zullen op dat
terrein willen
concurreren met
de Panafrikaanse.
De Franse Ge
meenschap zal
zonder twijfel
moeten evolueren,
of naar een wer
kelijke statenfede-
ratie of naar de
veel lossere band
van een gemene
best naar Brits
model. De eerste
lijkt nogal on
waarschijnlijk,
voor de tweede
formule zal wel
licht veel Franse realiteitszin vereist zijn.
Met de beste wil van de wereld kan men
die zin voor de werkelijkheid in de golf
van nationalisme die over Frankrijk ge
slagen is, maar lastig ontdekken. Het valt
te duchten, dat Soustelle en zijn vrienden,
dromend van hun „grande et prestigieuse
France", in de Eurafrika-gedachte vooral
een handige formule zien om Frankrijk
een-twee-drie (en als het even kan op kos
ten van de Euromarktlanden) weer op te
hijsen tot de rand der wereldmachten. Dat
zij er een nieuw voorwendsel in vinden om
de heilloze strijd in Algerije dat zij als
de brug van Europa naar Afrika zien
MOSKOU, (UPI) De Amerikaanse
negerzanger Paul Robeson is in een zie
kenhuis in Moskou opgenomen. Hij heeft
een zware verkoudheid op de borst. Door
zijn ziekte was Robeson maandagavond
gedwongen een concert af te zeggen. Heden
zou hij vertrekken voor een concerttour
nee door India. Ook dit vertrek moest
worden uitgesteld.
Jong Afrika, een nieuw en zelfbewust
gezicht.
WASHINGTON (Reuter-AFP) Het
Amerikaanse nationale bureau voor lucht
en ruimtevaart, de N.A.S.A., is maandag
onderhandelingen begonnen met de Mc-
Donnell-vliegtuigfabriek over de bouw van
een eenpersoons ruimtevaartuig. De be
doeling is dat dit ruimtevaartuig in een
baan rondom de aarde wordt gebracht en
naar de aarde terugkeert. De kosten van
de bouw zullen meer dan vijftien miljoen
dollar bedragen. Het doel van dit project,
„Mercury" genaamd, is het bestuderen
van de psychische en lichamelijke invloed
van de ruimtevaart op de mens. Het on
derzoek betreft de reactie van de mens
op gewichtloosheid, op de grote versnelling
na de lancering en de grote vertraging
bij de terugkeer in de dampkring.
(Reuter) Men was al een jaar gele
den aan het constructiewerk voor de
„ruimtecapsule" begonnen. Toch ver
wacht men, dat de eerste pogingen om een
mens de ruimte in te zenden nog met een
Atlasraket zullen worden gedaan.
Waar het geld vandaan komt:
In miljoenen
.dollars
Kal
STOCKHOLM (NTB) Drie Franse
officieren, die per auto een „propaganda-
tocht" van Kaapstad naar de Noordkaap
maakten, zijn in Zuid-Zweden blijven ste
ken. Hun auto, die speciaal voor het rijden
in de winter was uitgerust, slipte op een
gladde weg en reed tegen een boom. De
drie officieren zijn in een ziekenhuis te
Helsingborg behandeld.
0p de
Manie
Laatst beweerde tijdens een televisie
quiz iemand desgevraagd dat hij al zijn
vrije tijd aan zijn hobby opofferde. „Zodra
ik van mijn werk thuiskom, schiet ik naar
boven", zei deze man met een trotse glim
lach. „Naar m'n auto-modelletjes".
Ofschoon deze figuur er tamelijk nor
maal uitzag, moet men toch de conclusie
trekken dat de ongelukkige aan een duide
lijke maniakale obsessie van ingeklemde
affecten lijdt.
Auto-modelletjes zijn leuke dingen, maar
als een getrouwd man met lieve kinderen
na zijn werk naar boven schiet om ver
zaligd te rommelen tussen drieëndertig
duizend van die dingen en alleen be
neden komt om te eten, duidt dat op een
betreurenswaardige afwijking in zijn her
senen en zou onverwijld de geneeskunde
te hulp moeten worden geroepen.
Een hobby kan erg leuk zijn, maar als
die liefhebberij een bezetenheid wordt, is
zij even gevaarlijk als iedere andere be
zetenheid.
Bovendien is iedere verzamélhobby
eigenlijk al niet een ongezonde verenging
van het denkvermogen? Voorliefdes heb
ben betekent: gebrek aan liefde hebben.
Wie voorliefde heeft voor lucifersmerken,
plant een deel van zijn normale liefde voor
het leven over op spanen doosjesdekseltjes.
Hij onttrekt zijn normale belangstelling
aan zijn omgeving en richt een overmaat
van ongemotiveerde tederheid op één spe
ciaal dood ding.
Langzamerhand wordt.zijn bestaan een
grote waanwereld van luciferdoosjes. En
tenslotte wordt hijzelf een luciferdoosje,
want iedereen wil altijd datgene worden
wat hij het meeste liefheeft.
Zo kan men mensen tegenkomen die een
onmiskenbare gelijkenis vertonen met een
bierviltje. Hun gezicht is bolrond en vil-
tig, zij nemen vocht op en ze zien eruit
alsof ze te lang plat op een tafel hebben
gelegen.
Anderen lijken op suikerzakjes. Die zijn
er heel wat tegenwoordig. Zoet van binnen,
bedrukt van buiten en ietwat beduimeld
van het vele ruilen.
Verzamelen is een manie. De maniak
verliest gaandeweg het gezicht op alles be
halve op zijn geliefd voorwerp - en raakt
in de uitermate moeilijk te genezen zins
begoocheling, dat hij zijn eeuwig heil kan
vinden in de verkrijging van een zo groot
mogelijk aantal verschillende specimina
van hetzelfde voorwerp.
Sommige gevallen zijn al eeuwenlang
bekend bij de psychiatrie, zoals bijvoor
beeld het verzamelen van geldstukken.
Dat is trouwens een van de moeilijkst te
genezen vormen. Het slachtoffer wordt
met een wetenschappelijke naam aange
duid met „vrek": Verzamelt Redeloos Elk
Kasmuntje. Maar of het nu geld, auto
modelletjes of sigarenbandjes zijn, zij
liggen op de loer als de jaguar tussen de
lianen: zoekend wie zij zullen verslinden,
nadat zij zich eerst schijnheilig hebben
laten liefkozen.
R. Agteran
NEW YORK (UPI) In samenwerking
met de federale recherche heeft de politie
van New York zondagavond de baby
Chionchio, die tien dagen terug twee en
half uur na zijn geboorte ontvoerd was,
teruggevonden en een grootmoeder van
43 jaar gearresteerd als de ontvoerster.
Zelfs nadat de baby eindelijk geïdentifi
ceerd was als de ontvoerde, bleef de vrouw
haar onschuld volhouden.
Men had de baby zondagavond in een
woning (aan St. Marks Avenue) in New
York gevonden, nadat een telefonische
tip ontvangen was.
De baby Lisa Rose, had nieuwe kleer
tjes aan toen de politie haar vond en was
goed verzorgd. Haar ontvoerster had de
kleertjes, die de baby in het ziekenhuis
gekregen had, weggegooid. Kinderen, die
in een bouwval op vijf km van het zieken
huis speelden, hebben de kleertjes kort
na de ontvoering gevonden.
(AFP) Later heeft de weduwe tegen
over de politie verklaard, dat zij haar
vriend in de waan wilde brengen dat het
kind van hem was om hem te verplichten
met haar te trouwen. De echte moeder, me
vrouw Chionchio, verklaarde dat de we
duwe gerust nog eens naar het kind kon
komen kijken indien zij dat zou willen.
Spoor van Loenik
MOSKOU vUPI) Een Russische ster
renwacht op de berg Pulkowo in het noor
den van de Kaukasus heeft op 3 januari
een foto kunnen maken van de natrium
wolk, welke is uitgestoten door de „Loe
nik". Uit de positie van de wolk, die
113.000 km. van de aarde verwijderd was,
kon worden afgeleid dat de „Loenik" niet
is afgeweken van de berekende baan, al
dus „Tass".
(AFP) Tass deelt mee, dat de na
triumwolk, welke als een soort kometen-
staart achter de ruimteraket zichtbaar is
geweest, tot stand is gekomen onder de
omstandigheden van vrijwel algehele ge
wichtloosheid en vacuum, die in de kos
mische ruimte heersen. Hiertoe werd met
behulp van een speciaal apparaat in de
raket, in vijf a zeven seconden tijds, een
kilo natrium verstoven.
Uit de Opregte Dingsdagse Haerlemsche
Courant van 9 January 1759
PARIJS— De Koning en Koningin be
nevens de gantsche Koning-
lijke Familie hebben te
Versailles door de Princen
en Princessen van den
Bloede, de Heeren en Da
mes van het Hof en van
het Corps dezer Stad de
Nieuw-J aars-Complimen
ten ontvangen; ook heeft Zyne Majesteyt
in het Cabinet aldaar Capittel gehouden,
en twee Ridders der Orde van de H. Geest
gecreërd, wier namen nog niet bekend
zijn. Gedurende het gepasseerde jaar 1758
zijn binnen de Stad Parijs 19369 Kinderen
gedoopt, 4089 Paar getrouwd, en 21120 Per
sonen overleden. Het getal der Vonde
lingen heeft 4969, en dus 247 meer dan
1757, bedragen.
uit Ghana, Nigeria en Oost-Afrika. Zolang
de kloof tussen het Europese contingent en
Groot-Brittannië eerder wordt verdiept
dan opgeheven, doet het woord Eurafrika
wat overhaast aan. In Afrika zelf zet die
beperking zich voort. Ghana en Nigeria op
weg naar de leiding in het al-Afrikaanse
onafhankelijkheids- en eenheidsstreven,
zijn concurrenten van de Eurafrika-ge
dachte, Brits-Oost-Afrika (Kenya, Tan
ganyika en Oeganda) popelt van verlan
gen aan dat streven deel te nemen.
Tenzij men zich in de ogen der Afrika
nen onherstelbaar wil compromitteren,
moet men iedere samenwerking afwijzen
met de blanke „bazen" in Rhodesia en
Zuid-Afrika, tegen wie zich binnen enkele
jaren de haat en de afschuw zal richten
van Zwart Afrika, dat zich langzamerhand
bewust begint te worden wat er aan de voet
van het continent gebeurt. Kan men met
het antieke gesloten Portugese kolonialis
me in Angola en Zuidoost-Afrika samen
werken? Het lijkt onwaarschijnlijk. Het
noorden dan: noch Nasser, die zijn eigen
Afrikaanse aspiraties heeft, noch Soedan,
laat zich geredelijk invoegen. Zo min
als Tunesië of Marokko dat zal doen eer er
een eind komt aan de strijd in Algerije.
ziging in feite de keuze tussen interne
autonomie, met lidmaatschap van de
Franse gemeenschap, en directe onafhan
kelijkheid geboden. Met uitzondering van
Guinea kozen de andere gebieden voor
vrijwillige samenwerking met Frankrijk,
die zij trouwens via een nieuw referendum
voor onafhankelijkheid kunnen verruilen
wanneer het Franse parlement met de mo
daliteiten van de overdracht akkoord kan
gaan.
Met de slechtste wil van de wereld kan
men niet ontkennen dat De Gaulle hier een
bijzonder liberaal alternatief heeft ge
steld. Maar vast staat, en alle Afrikaanse
leiders die voor het „ja" geijverd hebben,
Blanke bijstand: zonder af te dingen
op de praktische waarde van humani
tair werk, riekt het soms naar de oude
missie-slagzin: „twee kwartjes voor de
arme zwartjes".
met verdubbelde hevigheid voort te zetten.
Dat zij niet gauw geneigd zullen zijn nieu
we politieke verlangens van hun Afrikaan
se partners in te willigen. Dat zij de Fran
se gewoonte om iedere bijdrage aan de
Afrikaanse ontwikkeling te presenteren
met een saus van „Franse edelmoedigheid
en grootheid" zo tot in het absurde zullen
doorvoeren, dat zelfs de meest pro-Fran
se Afrikaan er zijn maag voor omdraait.
Zwart-wit: een beeld dat de apart
heidsvoorstanders in Zuid-Afrika tot
jammerende verontwaardiging zou
brengen, is in Frans Afrika oan de
orde van de dag. Geprezen zij Frank-
rijks opvatting van de menselijke
waardigheid.
Dat zij in feite achter de schutting van de
Eurafrika-gedachte datgene zullen gaan
bedrijven hetgeen de Afrikanen het mees
te vrezen: neo-kolonialisme.
Een van de Afrikaanse voorstanders
van samenwerking met West-Europa,
Gabriël d'Arboussier, zei
tegen mij: „Wij vinden
„Eurafrika" een nogal naar
woord. Als we nu eens
gewoon over Europees-
Afrikaanse vriendschap
gingen praten? Niet op de
voet van materiële gelijk
heid, maar op de voet
van principiële persoon
lijke gelijkwaardigheid".
Hij die terecht in Europees-
Afrikaanse samenwerking
een levensbelang voor
Europa ziet, knope die
woorden in zijn oren. Het
is verbazingwekkend dat
Europa in Afrika veelal
scheutiger is met econo
mische hulp dan met bij
dragen tot de persoonlijke
waardigheid. In volledige
erkenning van het prin
cipe der Afrikaanse on
afhankelijkheid, gevolgd
door economische bij
stand binnen onze be
perkte mogelijkheden, ligt
een beter uitgangspunt
voor toekomstige vriend
schap, dan in econo
mische steun boven onze
stand gepaard met poli
tiek paternalisme onder
een nieuw verfje.
