Lurgat - van reprodukties in wol
tot echte wandtapijten
Pum en Doppie
et huis der conflicten
Agenda voor
Haarlem
Goede nachtrust
„Het huis, waarin ik woon
milde Russische film
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1959
door Zenuwrust
Mijnhardt's Zenuwtabletten
De radio geeft zondag
Televisieprogramma
De radio geeft maandag
T elevisieprogramma
Maria Gallas in het
ongelijk gesteld
Passie in Aardenburg
Conservatorium benoemt
nieuwe docenten
Amsterdam subsidieert
Holland Festival
Examens
DOOR IRIS
BROM1GE
Wim Sonne veld weer voor
de Engelse televisie
Echte imitaties
Het Stedelijk Museum te Amsterdam
heeft ons weer eens verblijd met een zeer
belangrijke tentoonstelling. Tot 15 februari
wordt werk van Jean Lurgat geëxposeerd:
wandtapijten, schilderijen, gouaches en
grafiek.
Lurgat is vooral belangrijk, omdat de
renaissance van de Franse wandtapijt
kunst in de eerste plaats misschien toch
aan hem te danken is, welke herleving ook
in ons land van invloed is geweest. Enige
gobelins van Nederlandse makers zijn zelfs
in navolging van Lurgats stijl ontstaan.
Het Franse wandtapijt was ontaard tot
een copie van het schilderij. Met een bui
tengewoon groot aantal kleuren en een
uiterst fijn weefsel slaagde men er in bij
na iedere nuance in de kleur van het ont
werp, dat het karakter van een schilderij
verkregen had of dat zelfs was, te volgen.
Het is of we zelfs de toets van de schilder
in sommige gobelins terug zien. Moge de
toets in een schilderij vaak van groot be
lang zijn, het oproepen van de illusie daar
van in een wandtapijt is eigenlijk bedrog.
Bij het eerste pogen om de wandtapijt
kunst tot een meer eigentijdse te ma
ken, beging men nog dezelfde fouten. Be
paalde tapisserieën van Matisse of Dufy
waren reprodukties in wol.
Lurgat is dan echt weer „cartons" gaan
maken ontwerpen, waarbij rekening
gehouden werd met de techniek van het
weven. Per centimeter werd een minder
aantal, maar nu weer dikkere draden ge
bruikt. De vormen moesten zo eenvou
diger worden. Ook het aantal kleuren
werd drastisch verminderd. Zo was het
mogelijk ook de uitvoerders meer in de
hand te houden, hetgeen wel noodzakelijk
geweest zal zijn bij die voorheen zo ge
trouw en natuurlijk ook kundig copiërende
handwerkers. Lurgats „cartons" waren
niet in kleur opgezet. Zij vertoonden enkel
lijnen, die kleuren dienden te begrenzen,
Advertentie
HILVERSUM I. 402 M. 8.00 VARA. 12.00 AVRO.
17.00 VARA. 18 30 VPRO. 19.00 IKOR.
2.00—24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws. 8.18 Voor het platteland.
8.30 Gevar. progr. 9.45 Geestelijk leven, toespraak.
10.00 Gram. 10.35 Boekbespr. 1045 Cabaret. 11.15
Kamerorkest en solist. AVRO: 12.00 Gram. 12.30
SportspiegeL 12.35 Gram. 13.00 Nieuws. 13.07 De
toestand in de wereld, caus. 13.17 Meded. of gram.
13.20 Gevar. progr. voor de strijdkrachten. 14.00
Boekbespr. 14.20 Radio-filharm.ork. 15.00 Atoom
energie, ja of nee?, caus. 15.20 Viool en piano.
16.00 Dansmuziek. 16.30 Sportrevue. VARA: 17.00
Theaterorkest en solist. 17.30 Voor de jeugd. 17.50
Nieuws, sportuitsl. en sportjourn. VPRO: 18.30
Korte Doopsgez. kerkdienst. IKOR: 19.00 Voor de
kleuters. 19.30 De open deur, caus. AVRO: 20.00
Nieuws. 20.05 Amus.muz. 20.45 Mag ik mij even
voorstellen? Mijn naam is Cox!, hoorspel. 21.15
Meded. 21.20 Lichte muz. 21.45 Humoreske 22.15
Gram. 2.45 Act. 23.00 Nieuws. 23.15 Sportuitslagen.
23 20—24.00 Met de Franse slag.
HILVERSUM n. 298 M. 8.00 KRO. 9.30 NCRV.
10.00 IKOR. 12.00 NCRV. 12 15 KRO.
17.00 Convent v. Kerken. 18 30 NCRV.
19.45—24.00 KRO.
KRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 8.25 Hoogmis.
NCRV: 9.30 Nieuws en waterst. 9.45 Gram. IKOR:
lu.00 Muz.caus. 10.15 Klankbeeld. 10.30 Kerkdienst.
11.30 Vragenbeantw. 11.45 De Kerk in de spiegel
van de pers. caus. NCRV: 12.00 Gram. KRO: 12.15
Apologie. 12.35 Instr. octet. 13.00 Nieuws. 13.05 De
hand aan de ploeg. caus. 13.10 De wadders. hoor
spel. 13.30 Lichte muz. 13.45 Boekbespr. 14.00 Voor
de jeugd. 14.30 Cello en piano. 15.00 De Vliegende
Hollander, caus. 15.10 Harprecital. 15.35 Muz.caus.
16.00 Sport. 16.30 Vespers. Convent van Kerken:
17.00 Geref. kerkdienst. NCRV: 18.30 Gram. 18.40
Idem. 19.00 Kerkelijk nieuws. 19.05 Koorzang.
19.30 Het Evangelie van Johannes, caus. KRO:
19.45 Nieuws. 20.00 SUS-actie. 21.30 U bent toch
ook van de partij?, caus. 21.40 Waar is Mr. Mil-
burry, hoorsp. 22.20 Lichte muz. 22.45 Herdenking
10 jaar proces Kardinaal Mindszenty. 23.00 Nieuws.
23.15—24.00 Gram.
BLOEMENDAAL. 245 M.
10.00 ds. G. Toornvliet van Bloemendaal fuitz.
van de dienst gehouden op 1 februari om 2 uur).
11.15 ds. G. Toornvliet (uitz. van de dienst voor
belangstellenden gehouden op 1 febr. om 7.30 u.).
2 30 Kinderdienst voor kinderen van 5 11 jaar.
3.45 ds. Chr. W. J. Teeuwen van Diemen (recht
streekse uitzending).
BRUSSEL. 324 M.
12.00 Amus.ork. 12.30 Weerbericht. 12.34 Gram.
13.00 Nieuws. 13.15 Voor de soldaten. 14 00 Opera
muziek. 15.45 Sport. 17.00 Alg. nieuws. 17.15 Gram.
17.45 Sportuitsl. 17.52 Kamermuziek. 18 30 Godsd.
halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30 Gram 20.00 Opera-
muz. 21.30 Gram. 22.00 Nieuws. 22.15 Gram. 22.45
Idem. 23.00 Nieuws. 23.05—24.00 Gram.
VOOR ZONDAG
EUROVISIE: 12.00—14.00 Europese kampioen
schappen kunstrijden voor dames.
HILVERSUM I. 402 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO
10.20 - 24.00 VARA
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8 00
Nieuws. 8.18 De matrijspoort. VPRO: 10.00 Voor
de oude dag, caus. 10.05 Morgenwijding. VARA:
10.20 Gram. 11.00 Theaterork. en solist. 11.30 Alt
viool en piano. 12.00 Dansmuziek. 12 30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 Voor het platteland. 12.38 Ha-
waiiaanse muz. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de mid
denstand. 13.20 Instr. octet. 13.45 De weg naar
volwassenheid, caus. 14.00 Viool en piano. 14.25
De verwisseling, hoorsp. 15.25 Gram. 15.45 Zestig
minuten voor boven de zestig. 16.45 Volksmuziek.
17.00 Instr. trio. 17.20 Lichte muz. 17.50 Mil. comm
18.00 Nieuws en comm. 18.20 Lichte muziek. 18.40
Tafelpianorecital. 19.00 Parlementair overz. 19.15
Muzikale caus. 19.45 Regeringsultz.: De zilver
vloot. Een spaarpotpourri met authentieke Suri
naamse en Antillaanse volksmuziek door het Ork.
Guyana en het Duo Coco en Fraai. 20.00 Nieuws.
20.05 Lichte muziek. 20.30 Artiestencafé, cabaret.
21.00 Etherforum. 21.40 Marimma. 22.10 Trombone
ensemble. 22.30 Strijkorkest. 23.00 Nieuws. 23.15
Gram. 23.40—24.00 Orgelspel.
HILVERSUM II. 298 M. 7 00—24 00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en SOS-ber 7.10 Gewijde
muziek. 7.50 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws.
8.15 Sportact. 8.25 Gram. 9.00 Voor de zieken. 9.30
Voor de vrouw. 10.15 Theologische etherleergang.
11.00 Gram. 11.25 Gevar. progr. 12.00 Gram. 12.25
Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Lichte muz. 12.53 Gram. en act. 13.00 Nieuws.
13.15 Lichte muz. 13.40 Gram. 14.05 Schoolradio.
14.30 Gevar. progr. 15.30 Gram. 16.00 Bijbellezing.
16.30 Strijkkwartet. 17.00 Voor de kleuters. 17.15
Voor de kleuters. 17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45
Regeringsuitz.: Rijksdelen Overzee: Surinaamse
impressies, door Carla Schulz. 18.00 Orgelspel.
18.30 Fries programma. 18.45 Gram. 18.50 Open
baar kunstbezit. 19.00 Nieuws en weerber. 19.10
Koorzang 19.30 Radiokrant. 19.55 Op de man af.
20.00 Politiek beraad, caus. 20.05 Gram. 20.35 Een
ieder die zoekt.hoorspel. 21.30 Gram. 21.40 Mu-
settemuziek. 22.15 Vocaal ens. 22.35 Gram. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15 Gram.
23.45—24.00 Idem. (22 00—22.15 Volk en SUat, caus.)
BRUSSEL. 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Voor de landb
12.45 Gram. (Om 12.55 Koersen). 13.00 Nieuws
13.11 Gram. 14.00 Schoolradio. 15.45 Viool en piano.
16.00 Koersen. 16.02 Voor de zieken. 17.00 Nieuws.
17.10 Zangen piano. 17.45 Kinderlied. 18.00 Franse
les. 18.15 Kinderlied. 18.20 Prot. caus. 18.30 Voor
de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.30 Gram. 20.00 Ka
merkoor. 20.45 Kunstkaleidoscoop. 21.00 Aldeburg
Muziekfestival 1953. 21.30 Amus.ork. 22 00 Nieuws.
22.15 Strijkkwart. 22.50 Gram. 22 55 Nieuws. 23.00
Nieuws. 23.00 Voor de zeelieden.
VOOR MAANDAG
NTS: 20.00 Journaal en weeroverz. VPRO: 20 20
Gesprek aan de schrijftafel. 20.30 Schoolavond
20.50 Filmherinneringen. 21.05 Pantonunegroep
21.20 Gaslight revue.
die hij tevoren had uitgekozen en genum
merd. Die nummers werden dan genoteerd
in de lege vlakken tussen die lijnen. Het
enige toevallige of in ieder geval niet hele
maal voorziene was het hoekige versprin
gen in gebogen lijnen van de teruggaande
draden. En juist deze in kleine stukjes ge
broken lijnen geven aan het wandtapijt
die bijzondere charme, die een tijdlang
verloren was.
Lurgat sloot aan bij de Franse tapijt
kunst. uit de middeleeuwen. Dat valt niet
direct zo op, wanneer men de trap van het
Stedelijk Museum, waarlangs een aantal
zeer grote wandtapijten werden opgehan
gen. bestijgt. In een van de voor het werk
van Lurgat ingeruimde zalen is het tapijt
„De Hoop" te vinden, klaargekomen in
1955, dat men zou moeten bekijken van de
zaal daarvoor uit. Dan isoleert men dit
prachtige werk van al het. andere en staat
men misschien, gelijk uw verslaggever,
voor iets dat direct herinneringen aan die
schone gobelins uit de middeleeuwen op
roept. Deze aanwijzing is misschien nodig
omdat een tentoonstelling van werken als
deze wandtapijten, uit eigenlijk al een heel
leven, door de belangrijkheid der diverse
stukken wel een beetje moet gaan ram
melen en daardoor mogelijk een onjuiste
indruk geeft van de waarde van een kun
stenaar als Lurgat..
Lurgat, terecht door de directeur van 't
Franse Museum van Moderne Kunst mees-
terwever genoemd, was allereerst schilder,
zeker geen onbelangrijke, maar toch wel
een problematische figuur. Regnault. onze
grote collectioneur, aan wie we toch zo
veel te danken hebben, kocht al werk van
hem aan. Als we thans Lurgats vrije
scheppingen bekijken naast, wat hij als
meesterwever maakte en naast wat we als
heel belangrijk leerden zien van schilders,
die zijn tijdgenoten zijn of waren, dan ge
loof ik, dat men in hem vooral beloften
zag. En voor mij zijn die beloften echt
waar gemaakt door de tapissier. Het be
gin ligt in de sfeer van een Derain. toen
die bezig was met zijn enigszins kubisti
sche schilderijen, die zoveel bewondering
voor een Giotto verraadden. Lurgat teken
de zich daarmee als een kunstenaar, die
waarde hecht aan traditie en deze op in
telligente wijze verwerkte. Als echt levend
mens volgt hij de ontwikkeling van zijn
tijd. direct, wetend dat er iets eigens aan
toegevoegd moet worden. Dat eigene is er
in zijn meer vrije werk. ook al herinnert
men zich bij een en ander direct kubisten,
Picasso en Léger in het bijzonder, de Ita
liaan Carra en surrealisten. Ongetwijfeld
is Lurgats vrije werk bijzonder, maar toch
ook laat het ons in het vage. De dan wel
landschappelijk te noemen werken blijven
voor mij helemaal decors of doen aan niet
meer dan decorontwerpen denken. Som
mige gouaches uit de laatste jaren zijn be
slist lelijk van kleur en verraden een nare
behandeling. Het is trouwens of de verf in
het algemeen hem niet ligt. Hij kiest beter
zijn kleuren uit het voor zijn tapijten
voorhanden materiaal dan hij ze op zijn
palet mengt. Er is een enorm toonverschil
tussen de kleur van deze tapijten en die
van zijn vrije schilderwerk. Zelf ziet hij
dat natuurlijk ook. Bij enkele gouaches
hebben de tapijten voor de kleur model
gestaan. Het resultaat werd er niet fraaier
door, integendeel: de meer gedektkleurige
zijn dan nog beter.
Lurgats het dichtst bij de middeleeuwse
voorbeelden (die hij op zeer persoonlijke
wijze verwerkte) staande gobelins kwamen
mij het aantrekkelijkst voor. Hij toont ook
wel het bezwaar van sommige Franse
schilders, die eenmaal hun vorm ge
vonden hebbende zich nog al eens her
halen, in serie werken en dan daarin ver
vlakken. Waar vernieuwing duidelijk op
trad, overtuigden mij de resultaten ook
niet zo als bij zijn begin. Beschouw deze
opmerking echter vooral als een waar
schuwing voor hen, die bij het binnen
komen van de tentoonstelling moge
lijk door het vele zware zwart en de wat
goedkoop glanzende sterren en andere
lichteffecten in een en ander worden af
geschrikt. Ik heb in een mooi filmpje Lur
gat aan het werk gezien en hem zijn mo
tieven met grote snelheid zien neerschrij
ven. Graag wil ik aannemen dat dit spe
ciaal voor de film gebeurde. Toch maken
enkele tapijten in de zaal-met-hanen- de
indruk op deze vlotte wijze te zijn ge
tekend. We hebben echter gezien hoe goed
Lurgats werk het uithield op de grote ten
toonstelling van Franse tapijtkunst, die
enige jaren geleden in het Rijksmuseum
gehouden werd.
Enige regels hiervoor sprak ik van Lur
gats begin. Dat zie ik vooral dan in 1939,
toen hij met Gromaire en Dubreuil door
het Franse ministerie van Onderwijs naar
het weversplaatsje Aubusson gezonden
werd. Sindsdien is er van een echte her
leving van de Franse tapijtkunst sprake.
In 1917 liet hij echter al door zijn moeder
zijn eerste tapisserieën op stramien uit
voeren. Later werkte Marthe Hennebert
voor hem. De methoden, die zouden leiden
tot de vernieuwing van de tapijtkunst,
vond hij na bestudering van de reeks
l'Apocalypse te Angers, dat oude monu
ment van tapijtkunst. Dat was vlak voor
hij naar Aubusson ging.
Na Lurgat en de twee genoemde collega's
zijn nog verscheidene andere artiesten zich
intensief met de tapijtkunst gaan bezig
houden. In het werk van enkele figuren,
als bijvoorbeeld Picart-le-Doux en Mare
Saint-Saëns is ook de invloed van Lur
gats vormgeving duidelijk kenbaar. Deze
vormgeving beïnvloedde zelfs Nederlan
ders in ander monumentaal werk dan
tapisserieën. Daarbij werd niet altijd in
gezien in hoeverre Lurgats vormen van
de techniek van de tapijtkunst afhankelijk
waren. Voor mij vond een Lurgat in deze
kunst zijn meest overtuigende vorm.
Bob Buys
Een rechtbank te Milaan heeft donder
dag twee Italiaanse journalisten vrijge
sproken van een klacht wegens laster, die
door de operazangeres Maria Meneghini
Callas was ingediend. De betrokkenen
de hoofdredacteur en de kunstrecensent
van het Milanese dagblad „II Giorno"
waren aangeklaagd wegens een artikel
waarin het optreden van ,.La Callas" in de
opera „Anna Boleyn" werd omschreven
als „amateuristisch geacteer" van een
„middelmatige zangeres" met „verfoei
lijke kwaliteiten".
Dit, jaar zal voor de zesde keer in de
St. Baafskerk te Aardenburg een uitvoe
ring gegeven worden van de Matthaus-
Passion van Bach en wel op zondag 15
maart. De leiding berust weer bij Piet van
Egmond, het Kunstmaandorkest, Amster
dams Oratoriumkoor en een knapenkoor
zullen medewerking verlenen. Aangezien
de St. Baafskerk dit jaar duizend jaar be
staat, wordt aan de voorbereiding der uit
voering bijzondere zorg besteed. Als so
listen treden op de Belgische tenor Willy
van Hese uit Antwerpen, thans verbonden
aan de opera van Münster. als evangelist,
David Hollestelle, Corry Bijster, Reinier
Eldering en Mariette
Schweppe,
Dierickx.
Anton
Aan het Amsterdams Conservatorium
zijn tot hoofdleraren benoemd: Jan Felder-
hof. Hennie Schouten (beiden voor theorie)
en Ton de Leeuw (vormleer voor de mu
ziek van 1880 tot, heden). Tot leraren zijn
benoemd: Erik Lotichius, C. L. Stevens
(beiden vormleer, contrapunt en harmonie)
en Joop van Zon (theorie orkestopleiding).
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
woensdag zonder hoofdelijke stemming
besloten een subsidie van honderdduizend
gulden te verlenen voor het Holland Fes
tival 1959. Onder de Europese festivals
neemt het een vooraanstaande plaats in,
zo merkten B. en W. in hun toelichting bij
het voorstel op, doordat Nederlandse (en
daarbij ook Amsterdamse) kunstenaars en
kunstinstellingen in groten getale mede
werking verlenen aan de manifestaties.
De raad stelde bovendien een bedrag van
vijftien duizend gulden beschikbaar ten
behoeve van het geven van voorstellin
gen tegen lagere prijzen.
Nou ja.... toen was de vrede tussen de partijen getekend. Snub en Joppe zo
heetten de twee jongens zeiden dat het hun speet, dat ze zo onaardig waren
geweest.
„Daar praten we niet meer over", zei Pum. „We kunnen beter vriendjes zijn, niet
waar?"
En daar gaven ze elkaar de verzoeningshand op. Even later stak Doppie zijn hoofd
buiten de tent; het was eindelijk droog geworden en er zat weer blauw in de lucht.
„We zullen eens gaan kijken, hoe het met jullie tent. is gesteld!", stelde hij voor. 98—99
99
IN VELE OPZICHTEN wordt men bij
het zien van „Het huis, waarin ik woon",
de nieuwe Russische film die in Neder
land vertoond gaat worden, herinnerd aan
die andere film uit Rusland „Als de kraan
vogels overvliegen". Ze volgen elkaar bin
nen niet al te lange tijd op. Bij gebrek
aan voldoende vergelijkingsmateriaal komt
men er natuurlijk toe om ze tegen elkaar
af te wegen, maar dat impliceert nog niet
een opvallende karaktergesteldheid, die
beide gemeen is, een sfeer van mildheid,
van gewone menselijkheid, of, wanneer ik
het grote woord mag gebruiken, een ver
wantschap aan het neo-realisme van zo
menige Italiaanse film. Weer speelt de
oorlog tegen Duitsland een belangrijke rol
in „Het huis, waarin ik woon". Ook nu is
die oorlog geen einddoel, maar element
in de handeling. Ze verandert de levens
stijl en de levensgewoonten, ze neemt
dierbaren weg en dwingt de overgebleve
nen zich te bezinnen op hun nooit aange
sproken maar immer aanwezige kracht
om het noodlot het hoofd te bieden en be
proevingen te doorstaan. Die tendens is
zelfs in „Het huis, waarin ik woon" veel
sterker dan in „Als de kraanvogels over
vliegen". Werd daar het oorlogsgebeuren
in de handeling verweven en reëel aan
ons getoond, werd het daar als drama
tisch motief gebruikt om te komen tot
prachtige filmkunstige effecten, in „Het
huis, waarin ik woon", blijft de oorlog op
de achtergrond en zien wij de gevolgen
als feiten, die de verhoudingen tussen de
mensen beïnvloeden. Vandaar dat deze
film een, wat ik zou willen noemen, veel
milder klimaat heeft, meer naar binnen
is gekeerd en slechts zelden uiterlijke ex
pressie voorrang verleent boven innerlij-
De geoloog en zijn vrouw in de Rus
sische film „Het huis, waarin ik woon".
ke verwerking. Daarmee heeft men wel
bewust afstand gedaan van beeldelijke
mogelijkheden, de kracht van uitdrukking
binnen het beeld, om het veeleer te zoe
ken in een poëtische binding van de beel
den zelf, die in hun geheel tot uitdrukking
brengen wat er leeft en beleefd wordt.
Misschien sorteert dat bij de toeschouwer
minder het effect van er sterk door ge
ëmotioneerd te worden, maar een feit
blijft, dat er van de film een weldadige
ontroering uitgaat, die aan haar mooie
innerlijke ritmiek te danken is. Enerzijds
is het daarbij verwonderlijk, dat zovele
scènes van korte duur zijn en met een
licht afvloeien in het donker overgaan in
elkaar, anderzijds roept dat toch wel een
zuivere sfeer op, omdat de filmmaker
zelfs niet het risico heeft willen lopen om
te epateren met vondsten. Dat hij overi
gens weet hoe de camera te bespelen,
daarvan zijn er in „Het huis, waarin ik
woon" voorbeelden genoeg te vinden.
Een zeer evenwichtige film dus. Een
film over heel gewone mensen, die wij in
de aanvang van het verhaal 'n nieuw hui
zenblok zien betrekken en tot elkaar ge
raken zoals dat gaat van buur tot buur.
Heel fijntjes zijn er harmonie en dishar
monie in betrokken. De geoloog, die zo
door zijn buurjongen wordt bewonderd
omdat hij er altijd maar op uittrekt, het
avontuur tegemoet, raakt door die uithui
zigheid bijna de liefde kwijt van zijn aan
trekkelijke jonge vrouw, die de eenzaam
heid, het alleen-zijn, niet meer aankan.
De buurjongen heeft "vriendschap gesloten
met een lief meisje, dat graag actrice wil
worden, maar daarvoor geen begrip bij
haar ouders vindt. De vriendschap wordt
verliefdheid, verliefdheid liefde. De film
laat ons zien hoe kinderen groot worden,
hun gevoelens rijpen tot volwassenheid.
Ze toont ook hoe wreed de inbreuk van
de oorlog is op al die gevoelens en ver
houdingen en hoe anderzijds de mensen
zelf ze in de waagschaal stellen. Die wis
selwerking tussen menselijk onvermogen
en menselijke heldhaftigheid, tussen men
selijke kleinheid en nobelheid van gevoe
len, de rol, die daarin het als algemeen
aangevoeld onontkoombaar noodlot van
de oorlog speelt, dat wordt allemaal door
het duo L. Koelidjanov en J. Segel met
eenvoudige sobere middelen verteld, in
derdaad verteld, want men wordt als met
voorzichtige hand de wereld van een aan
tal mensen binnengeleid, die door geen
ijzeren gordijn van ons zijn gescheiden.
Ze hebben zoveel met ons gemeen, dat we
ons zelfs met hen kunnen vereenzelvigen
Om dat te bewerkstelligen heeft men
iemand nodig, die vooroordelen wegneemt
en oog heeft voor wat leeft in de mensen,
van welke landaard zij ook zijn. „Het huis,
waarin ik woon,' kan erop bogen daar
voor begrip te kweken en er begrip van
af te leggen. Dat is een van de redenen
waarom de film zo bijzonder sympathiek is.
P. W. Franse
Amsterdam. (Gem. Un.). Gepromoveerd tot
doctor in de rechtsgeleerdheid mr. H. C. F
Schoordijk uit Amsterdam op een proefschrift
„Beschouwingen over drie partijen verhoudingen
van obligatoire aard".
41.
„Nou, adieu dan", zei Pauline vastbesloten. „Je
nieuwe leven zal je ongetwijfeld beter bevallen".
„Ongetwijfeld. Ik verwacht inderdaad, dat het mij
best bevallen zal. Ga bij de R A.F. en zie de gehele
wereld. Het was ook gedurende de oorlog geen slecht
bestaan. Ik zie niet waarom het nu niet nog beter zou
zijn. In ieder geval zie je dan weer eens wat nieuwe
gezichten. Ik heb schoon genoeg van Darnford en al
zijn inwoners!"
„Zo, maar hoe interessant ie inzichten ook mogen
zijn, ik moet doorgaan met mijn werk. En daar je
mij nu goedendag hebt gezegd, wil je misschien wel
heengaan".
Hij keek haar aarzelend aan.
„Als ik jou was Pauline, zou ik dit baantje er aan
geven. Ik heb zo'n idee dat Mark geen erg gemakke
lijke werkgever zal zijn".
„Als het boek klaar is, eindigt ook mijn taak hier.
Dat heeft Mark mij al duidelijk gemaakt. Tot dat tijd
stip ben ik gebonden door de belofte, die ik aan je
vader gedaan heb".
„Oh, die was stapelgek. Ik zou me niet door belof
ten aan hem laten beïnvloeden Maar dan zijn er na
tuurlijk nog die honderd pond."
„Derek, ik heb niets meer tegen je te zeggen. Wil
je alsjeblieft heengaan?"
„O.K. Het was niet mijn bedoeling jou in dit moei
lijke parket te doen belanden. Ik kon ook niet voor
zien, dat de ouweheer het hoekje om zou gaan. Het
spijt me, Pauline."
„Daar is het wel een beetje laat voor, hè?"
„Nou ja, maar het neeft geen zin, dat ik er iets van
tegen Mark zeg. In de eerste plaats zou hij mij nu
waarschijnlijk niet geloven en als hij dat deed, zou
hij tot handtastelijkheden overgaan en hij is heel wat
zwaarder gebouwd dan ik. Hij zou dan ook het geld
terugnemen, dat hij zo vriendelijk was mij toe te
zeggen. Dat is me een beetje teveel risico. Maar zet
niet zo'n plechtig gezicht. Ik begrijp waarachtig niet,
waarom jullie allebei zo serieus moeten doen over een
grapje. Overigens is het toch een prettig idee Mark
eens flink te hebben kunnen ergeren, dat moet ik zeg
gen."
„Gezien de omstandigheden heeft hij je zeer edel
moedig behandeld. Ik verbaas me erover, dat jij je
niet schaamt over ie kleinzielige kwaadaardigheid."
„Edelmoedig, ga weg! Hij is er heel aardig mee
uitgekomen. Wij drie kinderen hadden aanspraak op
gelijke delen. Dat was ons recht."
„Je recht! Je bent erg vol van je rechten, maar je
bedankt ervoor enige plichten of verantwoordelijkhe
den te aanvaarden. Je bent een parasiet en je maakt
me misselijk. Wanneer jij in de plaats van Mark was
geweest, zou je alles voor jezelf hebben gehouden."
„Misschien. ïk zou een heel wat beter gebruik van
het geld hebben gemaakt dan hij zal doen."
„Van dat feit was je vader zich ongetwijfeld volko
men bewust. Adieu, Derek. Veel plezier," voegde zij
er bijtend aan toe, terwijl zij haar werk hervatte.
Hij aarzelde een ogenblik. Als zij op dat ogenblik
naar hem gekeken had, zou zij misschien verbaasd
zijn geweest over de eigenaardige blik van wanhoop
en genegenheid, die hij haar gaf. Maar haar ogen wa
ren op het dictaat gevestigd en onder haar vlugge
vingers ratelden de toetsen als mitrailleurvuur. Derek
haalde de schouders op en ging.
Misschien, dacht Pauline, zou zijn heengaan de si
tuatie een beetje gemakkelijker maken. Mark zou dan
tenminste niet meer gepijnigd worden door Derek's
hatelijke toespelingen en zijn verbeelding over wat er
achter zijn rug gebeurde. Er zouden dan tenminste
driehonderd mijlen tussen haar en Derek liggen en
dat was nog geen mijl te veel, dacht zij, terwijl zij
verder werkte.
Toen was het Judy's beurt haar te storen. Zij glipte
naar binnen met twee koppen koffie op een blaadje.
„Ik dacht, dat ik mijn elfuurs kopje koffie maar bij
jou moest komen drinken, als je het niet erg vindt,"
zei zij.
„Goed. Maar tien minuten is de grens hoor. Ik heb
een hoop te doen."
„Pauline, ik heb er met moeder over gesproken om
in Hilda's winkel te gaan werken. Zij aarzelt en dus
heb ik gezegd, dat jij Hilda kent en denkt, dat het
een goed idee is. Ga je daarmee akkoord?"
„Ja. Ik denk inderdaad dat het een goed idee is.
Het geeft je iets om over te denken."
„Moeder zei, dat ze er met jou over spreken zou,
dus denk ik wel, dat het er door zal komen. Te oor
delen naar de drukte, die ieder er over maakt, zou
je bijna denken, dat ik van plan ben in een nacht
kroeg te gaan werken."
Pauline keek haar aan. Oppervlakkig gezien, had
zij haar gewone air van luchthartigheid, maar als zij
een ogenblik niet op haar qui-vive was, lag er een
verdrietige uitdrukking in haar ogen. Die affaire met
Frank Warden had haar een lelijke schok gegeven,
dacht Pauline.
„Ik zal je eerste cliënte zijn, Judy. Ik kan wel een
nieuwe hoed gebruiken om mijn zelfvertrouwen een
beetje op te poetsen."
„Moet dat dan opgepoetst worden? Het leek me al
tijd zo volkomen voldoende."
„Dat zou je maar denken."
„Nu ik wat geld heb, kan ik je terugbetalen, Pauline.
Maar het geld, dat ik verdien, zal prettiger zijn dan
dat van mijn vader; dat kan ik je wel zeggen. Het
is grappig, weet je, maar ik voel niets voor zijn geld.
Hij was zo onvriendelijk tegen mij, dat ik het net zo
lief niet zou aanraken."
„Het is nu zijn geld niet meer, maar dat van Mark."
„Dat weet ik. Mark zegt, dat ik geen dwaas moet
zijn en dat dit geld nuttig zal zijn, als ik eens trouw,
zelfs al wil ik het nu niet hebben. Het is wel grappig,
als je er aan denkt, hè? Ik bedoel over Frank. Van
zijn standpunt bekeken, is vader een week te laat
dood gegaan."
„Judy, je zou toch niet.."
„Oh, neen, dat is voor mij afgedaan. Men behoeft
mij maar één keer de bons te geven. Hij gaf in wer
kelijkheid geen cent om mij. Dat zie ik nu wel. Zeg,
eet je die biscuit niet op?"
„Neen, ik heb geen honger."
„Mag ik?"
„Zeker."
Hier is niets om je hevig bezorgd over te maken,
dacht Pauline, toen Judy weg was. Zij had een klap
gehad, maar was alweer bezig zich te herstellen. En
weer benijdde Pauline haar de veerkracht en het ge
zonde egoïsme van de jeugd.
(Wordt vervolgd)
LONDEN (UPI) In de loop van deze
maand zullen Britse t.v.-bezit.ters kunnen
kijken naar een geheel Nederlandse show.
Wim Sonneveld zal op 25 februari Ellen
Vogel, Johnny Jordaan, Marianna Hilari-
des en Conny Stuart voor de televisie
camera's van de BBC brengen. Een maand
later zal Sonneveld, die een tweejarig con
tract met de BBC heeft, een eenmansshow
voor de Engelse televisie geven.
OSLO (UPI) Schrijnwerker Caspej
Caspersen heeft de tegen hem gerezen
verdenking, dat hij kostbare schilderijen
had gestolen, opgeheven door een fraaie
imitatie te schilderen van een van de
doeken van de beroemde Noorse schildn
Edvard Munch.
Caspersen deed dit op het hoofdbureau
van politie in Oslo om te bewijzen dat de
schilderijen, die hij voor bedragen van
zeventien- tot twintigduizend kronen aan
de kunsthandel verkocht had, niet door
diefstal verkregen waren. Hij had be
weerd dat het imitaties van schilderijen
van Munch waren, maar de kunsthande
laars dachten met originelen te doen te
hebben. Een van de imitaties werd aan een
reder verkocht voor zevenenveertigduizend
kronen.
ZATERDAG 7 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Hoofdstad Operette
met „Zwei Herzen im Dreivierteltakt", 20 u.
TENTOONSTELLINGEN
In 't Goede Uur: Expositie van werk van
Gérard van den Eerenbeemt, tot 22 uur.
Huis Van Looy: Tentoonstelling Inter-
scholair Jeugdtoernooi, 19—22 uur.
FILMS
Cinema Palace: „Reis om de wereld In
80 dagen", a.l., 19.30 uur. Frans Halstheater
„Heimlich still und leise", a.l., 19 en 21.15 u.
Lido Theater: „De wraak van Franken
stein", 18 j., 19 en 21.15 uur. Luxor Theater:
„The Bravados", 14 j., 19 en 21.15 uur.
Minerva Theater: „Haar eerste liefde", a.l.,
19 en 21.15 uur. Rembrandt Theater: „Eind
station Liefde", 18 j., 19 en 21.15 uur. Roxy
Theater: „Sluiers van Bagdad", 14 j., 19 en
21.15 uur. Studio Theater: „Pad der ver
leiding", 18 j., 19 en 21.15 uur.
ZANDVOORT, Theater Monopole: „Fan
fare", a.l., 20 uur.
DIVERSEN
In 't Goede Uur: Klassiek grammofoon-
platenconcert (Chopin), 21—22 uur
Brinkmann: Youth for Christ Rallye, 20 u.
ZONDAG 8 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Hoofdstad Operette
met „Zwei Herzen im Dreivierteltakt", 14
èn 20 uur.
TENTOONSTELLINGEN
In 't Goede Uur: Expositie van werk van
Gérard van den Eerenbeemt, 10—22 uur.
Huis Van Looy: Tentoonstelling Inter-
scholair Jeugdtoernooi, 1013, 1417 en
19—22 uur.
FILMS
Cinema Palace: „Reis om de wereld in
80 dagen", a.l., 14 en 19.30 uur. Frans Hals
theater: „Heimlich still und leise" a.l., 14,
16.30, 19 en 21.15 uur. Lido Theater: „De
wraak van Frankenstein", 18 j., 14, 16.15,
19 en 21.15 uur; „De groene hel". 11 uur.
Luxor Theater: „The Bravados", 14 j., 14,
16.15, 19 en 21.15 uur. Minerva Theater:
„Haar eerste liefde", a.l., 14, 16.15 19 en
21.15 uur. Rembrandt Theater: „Eindstation
Liefde", 18 j., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur;
„Kleurig Zuid-Afrika", 11 uur. Roxy Thea
ter: „Sluiers van Bagdad", 14 j., 14, 16.15,
19 en 21.15 uur. Studio Theater: „Pad der
verleiding", 18 j., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur;
„Afrikaanse leeuw", 11 uur.
ZANDVOORT, Theater Monopole: „Fan
fare", 14.30 en 20-uur.
DIVERSEN
In 't Goede Uur: Klassiek grammofoon-
platenconcert (Chopin), 2122 uur.
MAANDAG 9 FEBRUARI
Stadsschouwburg: De Haagse Comedie
met „De rechter van Zalamea", 20 uur.
Grote Kerk: Beiaardbespeling door Arie
Peters, 15.3016.30 uur.
TENTOONSTELLINGEN
In 't Goede Uur: Expositie van werk van
Gérard van den Eerenbeemt, 1022 uur.
Huis Van Looy: Tentoonstelling Inter-
scholair Jeugdtoernooi, 10—13, 14—17 en
19—22 uur.
FILMS
Cinema Palace: „Reis om de wereld in
80 dagen", a.l., 14 en 19.30 uur. Frans Hals
theater: „Heimlich still und leise", a.l.,
14.30, 19 en 21.15 uur. Lido Theater: „De
wraak van Frankenstein", 18 j., 14. 16.15, 19
en 21.15 u. Luxor Theater: „The Bravados",
14 j., 14, 19 en 21.15 uur. Minerva Theater:
„Mon Oncle", a.l., 20.15 uur. Rembrandt
Theater: „Eindstation Liefde". 18 j., 14,
16.15, 19 en 21.15 uur. Roxy Theater: „Met
geheime instructies", 14 j., 14.30, 19 en 21.15
uur. Studio Theater: „Pad der verleiding",
18 j., 14.15, 19 en 21.15 uur.
ZANDVOORT, Theater Monopole: „Fan
fare", a.l., 20 uur.
DIVERSEN
In 't Goede Uur: Klassiek grammofoon-
platenconcert (Beethoven), 21—22 uur.
