Militair aankoopbeleid had tal van fouten en gebreken Macmillan acht zijn missie niet mislukt OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER Minister Staf verantwoordelijk voor onduidelijke taakafbakening van staatssecretaris De helmenkwestie Tifsseling 7 SmiLv van Rijsbermen Kans op overleg is niet uitgesloten CITR0ËN 2 C.V. Invullen belastingbiljetten SCHERPE CRITIEK IN RAPPORT VAN KAMERCOMMISSIE W{j zijn dolgelukkig meubelfabrieken in Nijkerk! Aanhoudend zacht Chauffeurs-uniformen Februari brak het mist- en droogterecord Eenstemmige conclusies eforei/ou Snif! STURKA SPORTKLEDING Relletjes op de werven van het eiland Malta v.a. 3.987. VAN LOON's Automobielbedrijf Het woord is aan ACC.KANT. L. G. BODE Macmillam's verkenningstocht 73e JAARGANG No 196 ZATERDAG 28 FEBRUARI 1959 304e JAARGANG No 44 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman De commissie uit de Tweede Kamer, onder voorzitterschap van de heer Th. D. J. M. Koersen, welke als gevolg van de aanneming door de Kamer van een motie van de heer E. A. Vermeer het militair aankoopbeleid der regering onderzoekt, heeft het eerste gedeelte van haar verslag uitgebacht. Dit gedeelte behandelt grotendeels het beleid van de minister van Oorlog en de voormalige staatssecretaris van oorlog, mr. F. J. Kranenburg. De Commissie bespreekt eerst de politieke leiding van de militaire departe menten. Zij acht de beschikkingen, betreffende de taakomschrijving van de staatssecretarissen in strijd met de wet van 25 januari 1951, omdat zij niet aangeven met welke concrete taken deze functionarissen werden belast. Het gevolg was, dat er ook geen lijn afgetekend werd ten aanzien van de inrichting en taakverdeling van de politieke leiding. Vervolgens wijdt de commissie aandacht aan de taak, de organisatie en de werkwijze van de militaire aanschaffingsdiensten. Zij is van oordeel, dat van het begin af meer deskundige krachten in dit verband aangewezen hadden moeten worden, daar in 4 a 5 jaren voor 4,5 miljard moest worden aangekocht. Tussen 1950 en 1956 hebben reorganisaties plaatsgehad in het Directoraat Materieel Landmacht, die elkander zo snel opvolgden, dat geen der nieuwe vormen kans kreeg, levensvatbaarheid te bewijzen. De commissie meent, dat overwogen dient te worden of niet een groot deel van de dienst over wegend met burgers dient te worden bezet, omdat alle belangrijke functies thans in militaire handen zijn. De commissie somt verder een aantal beleids fouten op en juicht het toe, dat de minister de organisatie van de aan schaffingsdiensten door een particulier efficiencybureau laat onderzoeken. De commissie beschrijft voorts hoe het gegaan is met de helmenkwestie. Wan neer de technische voorschriften van het Directoraat Materieel Landmacht volle dig zouden zijn geweest en de deskundig heid en de outillage van de leverancier zo danig waren geweest als men redelijker wijs had mogen verwachten, de aanschaf fing van de helmen geen moeilijkheden zou hebben opgeleverd. Aangezien ook de leverantie niet op tijd plaats had, zou men van leverancier hebben moeten verande ren en desnoods een order in het buiten land hebben moeten plaatsen. De commis sie spreekt er haar verbazing over uit, dat vele en vérstrekkende beslissingen kon den worden genomen buiten de minister en de staatssecretaris om. Dit wijst erop zegt zij dat de politieke leiding on voldoende tot gelding werd gebracht. Daarna bespreekt de commissie hetgeen geschied is met de levering van gasmas kers. Het gevolg van het gebrek aan des kundige keurders was, dat gasmaskers zijn goedgekeurd, afgenomen en betaald, welke feitelijk niet voldoende deugdelijk waren. Na een beschouwing over de kwes ties van de gevechtsschoenen, de jeepwie- len en de organisatie chemische industrie (O.C.I.O.) eindigt het rapport met een be schouwing over de sectie Aankoop Bui tenland. Hierin speelt ook de zaak-majoor K. een rol. De commissie is van oordeel, dat het personeelbeleid van de minister van Oorlog, van de staatssecretaris en van de directeur Materieel Landmacht on- Advertentie dat wij al onze meubelen gekocht hebben bij Levering rechtstreeks met volle fabrieksgarantie. Onze fraai in kleuren uitgevoerde Catalogus fJY 2 zenden wij u gaarne gratis op aan- vraag toe. Vraag hem vandaag nog aan. Verwachting tot morgenavond: Droog en overwegend zonnig weer. Meest matige zuidelijke wind. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets lagere. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIERENTWINTIG PAGINA'S WAARIN OPGENOMEN ERBIJ voldoende is geweest om de vrijheid, wel ke de regels gaven, door een voldoende toezicht te compenseren. De commissie heeft niet de indruk, dat majoor K. aan het in hem gestelde vertrouwen heeft vol daan. Minister Staf heeft op het verslag heet van de naald geantwoord. Hij spreekt zijn waardering uit voor de zorgvuldigheid, waarmede de commissie haar onderzoek heeft verricht. Hij ontkent de gemaakte fouten niet en zegt, dat gehaastheid in de gehele na-oorlogse wederopbouw van het leger een overheersende rol heeft gespeeld en in vele gevallen geleid heeft tot force ring. De oorzaak van deze gehaastheid was zegt hij de ernst der interna tionale spanningen. Naar zijn mening eist de rechtvaardigheid, dat bij de beoorde ling van feiten en verzuimen rekening wordt gehouden met alle omstandigheden, waaronder ze zijn begaan. De militaire technici waren gedurende de vijf oorlogsjaren geheel afgezonderd ge weest van de stormachtige ontwikkelin gen die de logistiek en de techniek in die periode hadden ondergaan. In de jaren 1945-1950 hadden zij zich bijna uitsluitend moeten concentreren op de uitrusting van een strijdmacht voor een politiële taak in Indonesië. Bovendien stonden zij in 1950 voor de opgave plotseling over te schake len van het Engelse logistieke systeem op het tot dat moment vrijwel onbekende Amerikaanse systeem. Onder deze om standigheden stemt het minister Staf tot voldoening dat de commissie verklaart dat de Nederlandse militaire technici er in zijn geslaagd „het aanschaffingsprogram te verwerkelijken zoals de leiding zich dat voorgenomen had." „Hiermee," aldus de minister, „wordt op de meest gezagheb bende wijze de door verschillende betogen en publikaties bij het Nederlandse volk ge wekte indruk weggenomen als zouden met name in het Directoraat Materieel Land macht onbekwaamheid en onzuiverheid hoogtij vieren." (Vervolg op pag. 4) Advertentie 'Cü' UNIFORM SPECIALISTEN^ Zijlstraat 71 - Haarlem - Tel. 16963 (Van onze weerkundige medewerker) Volop lente brengt de staart van fe bruari, een maand die twee records heeft gebroken. Niet wat de temperatuur be treft, maar wel ten aanzien van de neer slag en het aantal mistdagen. Veertien op eenvolgende mistdagen (zonder zon) waren in deze eeuw een record. Ook is er, zoals uit voorlopige cijfers blijkt, bijzonder wei nig regen of sneeuw gevallen. In Haarlem werd ongeveer vijf mm ge meten. Ook het gemiddelde over het gehele land bleef juist beneden het record van- zes mm, dat op naam van februari 1890 stond. Morgen begint de lentemaand. Dit be tekent tevens dat de meteorologische win ter achter ons ligt, een winter die een vrij wel normale temperatuur opleverde, dro ger was dan normaal en die te weinig zon bracht. De lente begint heel wat beter dan ver leden jaar toen er nog een flinke laag sneeuw lag en het 's nachts nog vijf tot acht graden vroor. Aan deze kou en sneeuw kwam. toen ook in maart vrijwel nog geen einde. Nu is het besluit van fe bruari met twaalf tot veertien Celsius bij zonder warm. Het record-maximum in februari voor onze omgeving bedraagt vijf tien Celsius, in 1921 en 1950 gemeten. Voor het gehele land ligt dit absolute maximum bij twintig Celsius, in 1900 in Winterswijk waargenomen. De commissie-Koersen heeft thans het eerste deel van haar rapport over het militair aankoopbeleid uitgebracht, waarin speciaal het beleid van de minister en de inmiddels afgetreden staatssecretaris worden behandeld. In het tweede deel van haar verslag zal de commissie behandelen het aan koopbeleid inzake voertuigen en onder delen, alsmede de verhouding van de aanschaffende diensten tot de particu liere leveranciers. Verder zal zij daarin aandacht wijden aan de vraag in hoe ver en op welke wijze verbetering kan worden aangebracht in de controle mogelijkheid van de Kamers op een efficiënte besteding van door haar gevoteerde gelden. In de commissie hebben zitting 3 leden van de K.V.P., 3 van de P.v.d.A., 2 van de A-R., 2 van de C.H.U. en 2 van de V.V.D. De com missie heeft 125 informatieve bespre kingen gevoerd met vele burgers en militairen in dienst bij de militaire departementen, met wetenschappelijke en in de praktijk gevormde deskun digen en met vertegenwoordigers van vele takken van het bedrijfsleven. De conclusies van de commissie ziin steeds eenstemmig geweest. Er heeft alleen verschil van mening geheerst over de inschakeling van deskundigen. Een minderheid van de commissie (tegen over de overgrote meerderheid) was van mening dat deskundige buiten staanders ruimer en met meer invloed bij het onderzoek moeten worden inge schakeld. Het m.s. „Johan van Oldenbarneveldt" wordt thans verbouwd en gemoderni seerd. Het schip is bestemd voor een passagiersdienst rond de wereld, welke in april van dit jaar zal aanvangen. De grote omvang van de werkzaam heden wordt geïllustreerd met het feit dat meer dan duizend man gedurende drie maanden werkzaam is. Men ziet op de foto het verlengen van een van de schoorstenen, welke tevens worden voorzien van een enigszins afgeronde bovenzijde. Advertentie BARTEUORISSTR. HAARLEM TÈL. 13439 VALETTA (UPI) De haven van Malta is gisteren het toneel geweest van vinnige relletjes. Auto's werden in brand gestoken, een kantoor met stenen bekogeld en later ook in brand gezet, een brandweerwagen van de Britse marine werd in een dok ge schoven en drie Britse mijnenvegers wer den met zware schroeven bekogeld. De Britse schout-bij-nacht, belast met het toezicht op de werf van de Britse ma rine, werd mishandeld en gewond. Twintig betogers werden gearresteerd. De oorzaak van de onrust was, dat de marine zesduizend arbeiders per 30 maart ontslag heeft aangezegd, daarbij belovend dat zij op die dag overgenomen zullen wor den door de Britse firma, die ook een groot deel van de werf van de marine overneemt. De werfarbeiders gooiden daarop de rui ten van het kantoorgebouw in. De politie herstelde de orde met behulp van traan gas. De Britse gouverneur van Malta, Sir Robert Laycock heeft de Maltezer ex-pre- mier Dom Mintoff, die zich sinds enige tijd verzet tegen het Britse beheer op het eiland, verantwoordelijk gesteld voor de ongeregeldheden. Mintoff antwoordde hierop, dat het geen zin heeft een zondebok aan te wijzen. Zolang het Maltezer volk het recht geweigerd wordt een stem te hebben in zijn eigen aangelegenheden, zo lang zal er onrust blijven, zei hij. Advertentie (de goedkoopste kilometers ter wereld) heeft thans een levertijd van 3 maanden. Overweegt u de aanschaffing in het a.s. voorjaar van 's werelds zuinigste auto BESTEL dan NU I HOOFD-AGENT voor Haarlem en omgeving: Bloemendaal, Korte Kleverlaan 30-40 Telefoon 51301 In een loge in het Bolsjoi-theater te Moskou applaudiseren Kroesjtsjev en Mïkojan aan het einde van een acte van „Romeo en Julia", gedanst door het Bolsjoi-ballet. Premier Macmillan richt juist de blik omhoog. Geheel in het duister rechts de Britse minister van Buitenlandse Zaken Selwyn Lloyd. LENINGRAD (UPI) Westelijke diplomaten zijn van mening dat toch wel een of andere conferentie tussen Oost en West tot stand zal komen, om een mili taire botsing over Berlijn te vermijden. Hoewel Kroesjtsjev een conferentie aan de top verkiest, heeft hij de deur niet gesloten voor een conferentie van de ministers van Buitenlandse Zaken, zo zeggen deze kringen. De Britse premier Macmillan, die uit Kiev in Leningrad is aangekomen, lijkt zich minder zorgen te maken over de aard der conferentie over Berlijn, dan over de noodzaak te blijven praten opdat het geschut niet zal gaan spreken. In Kiev zei hij in een toespraak dat zijn besprekingen waardevolle voor bereidingen waren voor de breder inter nationale onderhandelingen die moeten volgen. Men gelooft dat Macmillan de kans op een conferentie vergroot heeft, doordat hij Kroesjtsjev de gevaren der alternatieven duidelijk onder ogen heeft gebracht. Men meent dat het thans min der waarschijnlijk is dat Kroesjtsjev zich zal misrekenen inzake de westelijke houding. De volgende stap zal het formele Rus- sische antwoord zijn op het westelijke i voorstel een conferentie van ministers van Buitenlandse Zaken te houden over de Duitse kwestie. De Russische nota wordt op korte termijn verwacht, misschien wel voor Macmillan op 3 maart naar Londen terugreist. Westelijke deskundigen ver wachten dat de Russen een of ander tegen voorstel zullen doen, waardoor de last van het antwoord naar het Westen wordt ver schoven. Het zou de waarnemers in deze situatie van touwtrekken niet verbazen als de Russen deelneming van Polen en Tsjechoslowakije zouden voorstellen aan een ministersconferentie. Hierdoor zou het Oosten de gewenste numerieke gelijkstel ling krijgen. In elk geval wordt algemeen geloofd dat een of andere formule voor besprekingen zal worden uitgewerkt voor de 27ste mei de door het Kremlin ge stelde termijn inzake Berlijn. Waarschijnlijk zal medio april in Wash ington een conferentie van de Grote Drie beginnen, die als taak gesteld krijgt een nieuwe westelijke politiek uit te stippelen voor de verhouding tussen Oost en West. Het falen van Macmillan's vredesmissie is de reden van de spoed die het Westen wil maken met het opstellen van nieuwe richt lijnen. De Grote Drie hebben behoefte aan een gezamenlijk beleid in de geheel nieuwe situatie welke de verwachte verscherping van de koude oorlogvoering zal doen ont staan. De ministers van Buitenlandse Zaken van Groot-Brittannië, Frankrijk en West- Duitsland zullen in Washington met hun zieke Amerikaanse collega Dulles confe reren omdat de ministers half april toch naar Washington gaan om het tienjarig bestaan van de NAVO te vieren. PARIJS (UPI) Het liberale Franse blad „Le Monde" schrijft dat het onjuist zou zijn om te spreken over het mislukken van Macmillan's reis, en dat men zelfs van succes kan spreken als men bedenkt dat de Britse premier de Russische leiders persoonlijk in kennis heeft gesteld van de onwrikbare houding van het Westen. „Le Monde", zogoed als enkele andere voor aanstaande Franse bladen, tonen duidelijk sympathie voor Macmillan. NEW YORK (UPI) Volgens de corres pondent in Berlijn van het Colombia Broadcasting System, Daniel Schorr, zal Kroesjtsjev binnen enkele weken een reis naar Oost-Berlijn ondernemen, waar schijnlijk ter voorbereiding van een afzon derlijk vredesverdrag tussen Rusland en Oost-Duitsland, De Russische vice-premier Mikojan heeft op een verkiezingsbijeenkomst te Rostof gezegd dat vooral gestreefd moet worden naar een vredesverdrag met Duitsland, al dus meldt Tass. O. W. Holmes: De eenvoudigste van geest neemt het scherpste waar. Advertentie Fred. Hendriklaan 30, Haarlem-Z., Tel. 34108 Als Macmillan's reis naar Moskou bedoeld was als een vredesmissie, kan men niet anders zeggen dan dat zij een volledige mislukking is geworden. Is zij echter be doeld geweest als een „verkenningstocht" en de Britse premier heeft van het eerste moment af gezegd dat hij alleen dit in de zin had dan kan men haar een volledig succes noemen. Want Kroesjtsjev heeft zijn opvattingen omtrent de inter nationale politieke toestand zo weinig on der stoelen of banken gestoken, dat Mac millan huiswaarts kan gaan in de over tuiging dat hij alles heeft verkend wat er te verkennen viel en dat is: dat er aan het Russische standpunt inzake Berlijn sedert 27 november gesn tittel of jota is veranderd. Dat het Macmillan en mét hem de hele Westelijke wereld liever zou zijn geweest als zijn reis naar Moskou achteraf wél een vredesmissie was gebleken, lijdt geen twijfel. De Engelse bezoeker heeft dan ook op het eerste gala-banket, dat hem in Moskou werd aangeboden, met nadruk de hoop uitgesproken dat de deelnemers aan het Brits-Russische overleg zich „zul len concentreren op de dingen die ons ver enigen, liever dan op de dingen die ons scheiden". Kroesjtsjev heeft daarop „pro forma" gereageerd met een stroom van zoetsappige complimenten aan het adres van Macmillan en diens land; maar het werkelijke antwoord kwam twee dagen later met zijn zogenaamde verkiezingsrede, die overliep van vijandigheid ten aanzien van het Westen. Hoe moet dat worden opgevat? Omtrent hetgeen de twee regeringsleiders tijdens hun vertrouwelijk overleg hebben gezegd, kunnen we op niets anders afgaan dan op gissingen, geruchten en mededelingen uit de tweede of derde hand. Volgens één dergelijk bericht, gisteren door onze Lon- dense correspondent vermeld, zou Kroesj tsjev zelf Macmillan's bezoek hebben be schouwd als méér dan een „verkennings tocht" en had hij wel degelijk verwacht, op zeker ogenblik een Westers, of desnoods alleen maar een Brits, compromisvoorstel uit Macmillan's aktentas te voorschijn te zien komen. Toen dit niet zo bleek te zijn, zou het hele bezoek hem verder niet meer hebben geïnteresseerd, zodat hij zich toen vrij voelde om zijn anti-Westerse rede te houden. Dit verhaal is intussen min of meer bevestigd door de uitlatingen van Mikojan, dat Macmillan's voorstellen in zake de Brits-Russische handels- en cultu rele betrekkingen tot „nuttige" besprekin gen hadden geleid, maar dat later (dus toen de politiek, en in 't bijzonder Berlijn, aan de orde kwam) Macmillan's vasthouden aan een „starre politiek" de zaak deed vastlopen. Volgens een andere, ook niet onaanneme lijk klinkende versie ging het Kroesjtsjev er vooral om, een persoonlijke ontmoeting met president Eisenhower door te drijven, een doel dat hem al sedert zijn eerste voor stel voor een topconferentie voor ogen staat. De wenselijkheid van zulk recht streeks overleg tussen de „Grote Twee" zou dan naar zijn idee niet duidelijker kunnen blijken dan door het mislukken van Mac millan's reis. Ook deze verklaring van Kroesjtsjev's zonderling gedrag is niet van logica ont bloot al moet men wel bedenken dat we het daarbij over Westerse logica hebben en niet over Sovjet-logica, die vaak van heel andere geaardheid is. Beide verklaringen gaan overigens uit van de opvatting, dat Kroesjtsjev een Westelijk compromisvoor stel verwacht of wenst, en dat hij dus wel degelijk beseft dat hij op het ogenblik met vuur speelt. In verband hiermee is het interessant, dat Kroesjtsjev in de rede tot zijn „kiezers" met grote nadruk verklaarde, dat de Sovjet- Unie voor de verwezenlijking van haar economische plannen vóór alles behoefte heeft aan vrede, „en wel op de basis van vreedzame co-existentie, beëindiging van de koude oorlog en vermindering van de internationale spanning". Dat hij niettemin juist dóór die rede de koude oorlog aan wakkerde en de internationale spanning verhoogde, behoeft geen betoog. Dat is trouwens uit de scherpe reactie van Eisen hower al terstond heel duidelijk gebleken. Intussen heeft dit alles praktisch geen verandering gebracht in de wereldsituatie. Het enige wat verandert is de periode, die ons nog scheidt van de fatale datum van 27 mei, want die periode wordt steeds kor ter. En er blijft dus hoe langer hoe minder tijd over voor discussiëren en manoeuvre ren. Zolang geen van beide partijen in de politieke strijd om Berlijn bereid is enige soepelheid te betrachten (althans niet om dat als éérste te doen), komen we niet dich ter bij een oplossing, maar wel dichter bij het kritieke ogenblik. (Vervolg op pag. 3)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 1