Rake pauselijke tegenzet op
het drijven der neofascisten
I
POLAROID gd
j
irasets In Amerika
Z0NNEFILTER VOOR ZUIVER-ZIENLICHT
VAR en Libanon betuigen hun
„Arabische solidariteit"
Poging om Mussolini omhoog te
steken voor katholieken faalde
Zuid-Rhodesia laat
50 nationalisten vrij
Nasser accepteert bemiddeling van
Liga tussen hem en Kassein
NAAIMACHINES
BUITENLANDER
15
BIJ DE HERDENKING VAN LATERANEN
AGRÉ GOLA
PHILIPS-ROXANE
Egyptenarcn houden vierde
schip uit Israel aan
'DE SCHUIMRUBBER MATRAS
IRELLI materasso Italian©
Nationalisten roeren zich
in Oeganda
East West Airlines wil
twee Friendships kopen
UNIQUE
Droogte in Suriname
Schipper zeer ernstig
gewond bij aanrijding
ENGEL, Gr. Houtstr. 181,. Tel. 14444
Visser Zaandam neemt deel
in Surinaamse verffabriek
INDRUKKEN VAN
EEN RONDREIS
DOOR DE V.S.
DONDERDAG 26 MAART 1959
(Van onze correspondent in Rome)
Op twee wel zéér sterk uiteenlopende wijzen heeft men in Italië in deze dagen de
„verzoening tussen Vaticaan en Quirinaal", het einde der „Romeinse kwestie" her
dacht. Het was een „dertigjarig bestaan" en er moest dus bijzondere betekenis aan
worden gegeven. In het Vaticaan heeft men, en terecht, aandacht gewijd aan die
gebeurtenis en met vreugde vastgesteld, dat indien thans de betrekkingen tussen de
kerk en de Italiaanse regering zo uitzonderlijk goed zijn, dit voor een groot deel moet
worden toegeschreven aan de oplossing der moeilijkheden, waardoor in de eerste
jaren van zijn bestaan het Italiaanse koninkrijk als de doodsvijand gold van het
Vaticaan, terwijl de Paus zichzelf beschouwde als een „vrijwillige gevangene". Maar
het is aan de buitengewone wijze en diplomatiek goed geschoolde Paus Joannes XXIII
niet ontgaan, dat de herdenking een eigenaardig tintje kreeg, doordat rechtse ele
menten in de christen-democratische partij, de president van de Katholieke Actie
dr. Gedda en de uiterst actieve neo-fascisten elkaar op dit punt hadden gevonden.
Voor de fascisten kon het niet mooier treffen. Op het ogenblik, waarop een ernst
regeringscrisis vrijwel onoplosbaar leek indien zij niet hun steun zouden geven aan
een regering van uitsluitend christen-democraten, konden zij er munt uitslaan, dat
volgens een wel heel simpele lezing de verzoening het werk is van Mussolini,
en van Mussolini alleen. Sedert vele jaren hadden zij niet zulk een mooie kans gehad
om hun idool te verheerlijken en met steun van de regering propaganda te maken
voor hun „ideeën".
De Paus deed een tegenzet, die onmoge
lijk beter had kunnen zijn. Op de dag zelf
van de verzoening drukte de „Osservatore
Romano" de tekst af van de rede, die Pius
XI, de „Paus van de verzoening" had wil
len uitspreken op 11 februari 1939, tien
jaar na de Lateraanse verdragen. Pius XI
had alle Italiaanse bisschoppen naar Rome
ontboden, zodat ieder iets heel bijzonders
verwachtte, misschien wel de banvloek
over Mussolini en Hitier. Helaas stierf
Pius XI plotseling op de dag voor hij de
rede zou uitspreken en zijn opvolger
Pius XII heeft noch vóór, noch tijdens,
noch na de ooi-log dit belangrijke docu
ment laten afdrukken. Dit is thans ge
schied, zij het slechts ten dele. Enkele
aanhalingen zijn voldoende om de geest
van die toespraak te begrijpen: „Gij weet,
beminde broeders, hoe het woord des Pau
sen vaak wordt behandeld. Men wijdt, en
niet alleen in Italië, meestal vooral aan
dacht aan onze toespraken om ze te ver
valsen. Er bestaat een pers, die gemachtigd
is alles tegen ons en onze zaken te zeggen
en de geschiedenis op de meest grove
wijze te vervalsen, ja zo ver te gaan van
nadrukkelijk te ontkennen, dat er sprake
is van vervolging van bepaalde personen
in Duitsland". En op een ander punt: „En
weest voorzichtig, beminde broeders in
Christus, en weet dat er heel vaak waar
nemers en overbrengers, zeg maar gerust
spionnen en ge hebt het juiste woord ge
zegd, onder uw gehoor zijn, die al of- niet
op bevel van boven af naar u komen luis
teren om u aan te klagen, nadat zij zoals
vanzelf spreekt ook maar niet het minste
hebben begrepen vanwat gij zegt. Hun
enige excuus is hun mateloze, ontwape
nende onwetendheid".
Pius XI noemde in die weinige woorden
de fascisten dus „vervalsers, spionnen en
domkoppen". Dat zulk een rede in 1939,
aan de vooravond van Hitiers meest mis
dadige handelingen, zowel in Italië als in
Duitsland grote indruk zou hebben ge
maakt, is zeker. De publikatie ervan op
Advertentie
Sneeuw, kou, nattigheid, ril wind...
Zorg dat U het wint van deze hand
langers der verkoudheid. Neem Agré
Gola. Het beschermt U
tegen hoest, heesheid,
keelpijn
Voorkomt verkoudheid, aandoeningen
van de luchtwegen, hoest, heesheid
enz. Doosje met 60 tabletten f. 0.98.
Doem de naam - voor alle ickerheld
PORT SAID (Reuter) De autoriteiten
van de V.A.R. hebben woensdag in Port
Said het ruim 7.000 ton metende Griekse
vrachtschip Nicolas Kairis aangehouden
dat met een lading cement en schroot op
weg was van Haifa naar Hongkong. De
Nicolas Karis is het vierde schip dat in de
afgelopen drie weken door de autoriteiten
van de V.A.R. is aangehouden.
In Israëlische regeringskringen heeft
men verklaard, dat men in Port Said de
lading van een van deze schepen, de West-
duitse vrachtboot Lealott heeft gelost. De
ze lading bestond uit cement en citroenen
afkomstig uit Israel.
Het Egyptische blad „Al Ahram" weet
te melden, dat de vertegenwoordigers van
de V.A.R. bij de UNO opdracht hebben ge
kregen te verklaren, dat Israel geen recht
heeft om goederen per schip door het
Suezkanaal te laten vervoeren omdat de
Arabische landen en Israel nog steeds in
oorlog zijn.
dit ogenblik door Joannes XXIII heeft zijn
nut en zal wellichj; bepaalde katholieke
kringen in Italië wat voorzichtiger maken
in hun neiging om met de neo-fascisten
aan te pappen.
De meest dwaze manifestatie van het
jubileum is een tentoonstelling van kunst
werken, geïnspireerd door de verzoening.
Zou dat initiatief zijn uitgegaan van het
Vaticaan of van de Italiaanse regering of
van beide samen, dan zou er stellig niets
op aan te merken zijn geweest. Maar het
initiatief ging uit van zekere Vanni Teo-
dorani, neef van Mussolini, in samenwer
king met dr. Gedda van de Katholieke
Actie en een kleine groep fascisten en
uiterst rechtse katholieken. De burge
meester van Rome, Cioccetti, die zonder
steun van de juist in Rome vrij talrijke
fascisten onmogelijk voorzitter van de ge
meenteraad zou kunnen zijn, schreef een
premie uit voor die tentoonstelling en de
„kunstwerken" werden ondergebracht in
het grote, officiële tentoonstellingsgebouw
aan de Via Nazionale.
Als men binnenkomt ziet men eerst een
hele reeks telegrammen van tientallen
kardinalen, die allen (heel verstandig)
„verhinderd zijn de opening bij te wonen".
Dan volgen portretten van Mussolini (in
de eerste plaats), van Pius XI en van kar
dinaal Gasparri. Er is ook een kranten
knipsel, één, de beschrijving der opening
van de tentoonstelling in het dagblad „II
Seolo", orgaan der fascistische partij. De
kunstwerken zijn heel zonderling: Het
plein van Sint Pieter stampvol mensen' (het
kunnen ook aardappelen zijn) op wie de
schaduw valt, de „machtige schaduw" van
Michelangelo's koepel en die schaduw
heeft de vorm van de kop van Musso
lini of een marmeren Christus, die
Mussolini omhelst terwijl hij bezig is het
Lateraans verdrag te ondertekenen.
En zeker is de verzoening van Lateranen
één der belangrijkste regeringsdaden van
de dictator, de enig blijvende zelfs. Maar
waarom wilde hij die verzoening? Was het
er hem niet vooral om te doen door een
eclatant politiek succes zijn regime een
hechter basis te geven? Als er ooit een
man niet katholiek is geweest, dan was die
man Mussolini. Als godloochenaar was hij
fanatieker zelfs dan Hitler. In zijn jeugd
was de actieve strijd tegen de godsdienst
zelfs zijn voornaamste bezigheid. Ver
maard is nog steeds zijn „uitdaging aan
het opperwezen" op 25 maart 1904 te Lau
sanne, die aangekondigd werd met grote
manifesten van deze inhoud: „God bestaat
niet, de godsdienst is wetenschappelijk een
dwaasheid, in ere praktijk onzedelijk en in
haar aanhangers een ziekte". Voor een tal
rijk gehoor stelde hij God een ultimatum:
„Als God bestaat, geef ik hem vijf minuten
tijd om deze, zijn vijand, die hier tot u
spreekt, door een bliksemstraal te doden".
Daarna, horloge in de hand, bleef hij vijf
minuten staan en riep toen uit: „Heeft u
het nu gezien? Ik ben nog altijd in leven,
dus er is geen God".
In de twintiger jaren achtte hij de Paus
bruikbaar als onderdeel van zijn nationa
lisme. Enkele jaren later begonnen de
onderhandelingen „in het geheim" en op
11 februari 1929 kwam dan de verzoening.
Een paar weken later kon hij met een ple
bisciet (praktisch kon men alleen maar.
„ja" stemmen) het parlement vervangen
door de grote raad van het fascisme.
Maar zijn bedoeling was geweest de
kerk, het Vaticaan, ondergeschikt te maken
aan zijn politiek en zodra hij bemerkte,
dat de Paus zich niet voor zijn wagentje
liet spannen, kwamen er andere bevelen.
De zetel van de Katholieke Actie werd
geplunderd, de Bibliotheek van de „Civilta
Cattolica", het maandblad der jezuiten, in
brand gestoken en de seminaristen werden
op straat door Mussolini's zwarthemden
afgeranseld.
Het toppunt bereikte Mussolini's haat
tegen de godsdienst en met name het
katholicisme in de laatste oorlogsjaren. Hij
ging toen zo ver, dat hij op staatskosten
een blad financierde, „Crociata Sociale"
(sociale kruistocht) van zekere Don Cal-
cagno, een uit zijn waardigheid ontzette
en van ketterij beschuldigde priester, met
de bedoeling deze tot „tegenpaus voor
Noord-Italië" uit te roepen. Niet dat hij
enige waarde hechtte aan de godsdienstige
begrippen van Don Calcagno, maar hij
vond het prettig de „Paus van Rome", na
dat die stad in handen van de geallieerden
was gekomen, te bestrijden. De val van de
„sociale republiek" „Van Salö" maakte
aan die komedie een einde.
Het zou waarschijnlijk nuttig zijn indien
bepaalde katholieken in Italië eens wat
dieper op deze dingen ingingen. En mis
schien zouden hooggeplaatste geestelijken
(er waren enkele kardinalen) niet naar de
opening van die zonderlinge tentoonstel
ling zijn gegaan. Indien zij hadden be-
dacht, dat Vanni Teodorani, die de zaak
heeft georganiseerd, enkele maanden ge
leden tot een (voorwaardelijke) gevange
nisstraf werd veroordeeld, omdat hij in
een fascistisch weekblad, naar aanleiding
van de oorlog tussen Israel en Egypte had
geschreven: „Wij in onze tijd verbrandden
de Joden in een oven, het leek een af
doende maatregelmaar het ging veel te
langzaam". Lieden, die zulke dingen kun
nen schrijven, zijn nauwelijks gewenste
metgezellen voor prinsen der kerk.
Advertentie
A voor
"wakkere"
slapers I
KAMPALA, (UPI) De politie van
Oeganda heeft een Afrikaanse journalist
politicus, E. M. K. Moelira, gearresteerd
op de beschuldiging, dat hij een gerucht
had gepubliceerd, dat waarschijnlijk aan
leiding zou worden tot onrust en angst.
Moelira, die een van de leiders is van de
nieuwe nationale beweging van Oeganda,
die beoogt alle nationalisten van dit Brit
se protectoraat te verenigen, had in zijn
blad „Oeganda Empya" geschreven, dat
de politie van plan was op de eerstvolgen
de bijeenkomst van de beweging een rel
letje te veroorzaken waardoor de autori
teiten de gelegenheid zouden krijgen toe
komstige bijeenkomsten te verbieden.
Moelira is inmiddels vrijgelaten na het
storten van een borgsom van 500 shilling.
De nieuwe nationalistische beweging van
Oeganda voert op het ogenblik een cam
pagne tegen de handel door Aziaten.
Advertentie
Met zorg bereid!
igSCAPE
normaal - coffeïneyrij - espresso'
BULAWAYO, ZUID-RHODESIA (UPI)
Vijftig leden van het Afrikaanse natio
nale congres van Zuid-Rhodesia, die na
het afkondigen van de noodtoestand wer
den gearresteerd, zijn woensdag vrijgela
ten.
Allen ontkenden nadrukkelijk het be
staan van een „complot" om de blanken
te vermoorden. Zij noemden hun vrijlating
een duidelijk bewijs dat een dergelijk com
plot niet bestond.
In totaal werden bij het afkondigen van
de noodtoestand, op 26 februari ongeveer
500 Afrikanen gearresteerd. De vrijgela
tenen toonden zich verbitterd over de ar
restatie, die volgens hen zonder enige
tenlastelegging was geschied.
SALISBURY (Reuter) Het parlement
van Zuid-Rhodesia heeft ingestemd met
een verlenging van de noodtoestand met
dertig dagen. Veiligheidstroepen hebben
dinsdag in Nyassaland 28 personen gear
resteerd, 21 werden aangehouden tijdens
een razzia in drie dorpen.
In het noorden van het land bemerkte
een patrouille, dat een brug beschadigd
was. In Fort Manning zijn 18 personen
veroordeeld tot gevangenisstraffen varië
rend van een tot anderhalf jaar wegens
het veroorzaken van moeilijkheden en on
geoorloofd wapenbezit.
Voorts is bekendgemaakt dat een afde
lingssecretaris van het Afrikaans congres
van Nyassaland is gearresteerd. Boven
Midden-Nyassaland zijn pamfletten neer
gelaten, waarin er bij de bevolking op
werd aangedrongen inlichtingen te ver
strekken over onruststokers, die nog op
vrije voeten zijn.
Een woordvoerder van de politie in
Loesaka, Noord-Rhodesia, heeft meege
deeld dat 43 van de 103 Afrikanen, die na
ongeregeldheden op het eiland Chiloebi
aangehouden werden, zich nog in arrest
bevinden in afwachting van de behande
ling van hun zaak. De overigen zijn in vrij
heid gesteld.
De Australische luchtvaartmaatschap
pij „East West Airlines" heeft van de
Australische autoriteiten toestemming ge
kregen een Fokker F 27 Friendship te be
stellen, die waarschijnlijk nog in de loop
van dit jaar zal worden afgeleverd. De
bedoeling is, dat in 1960 nog een tweede
Friendship zal worden aangeschaft.
De directie van de Fokkerfabriek te
Amsterdam kon nog geen bevestiging
geven van deze bestelling. Naar bekend
heeft Trans Australia Airlines 12 Friend
ships besteld en Ansett Ana, eveneens een
Australische luchtvaartmaatschappij, heeft
een order geplaatst op zes F 27 toestellen.
Voorts heeft de Australische regering twee
Friendships besteld. Mocht de order van
East West Airlines worden bevestigd, dan
heeft Fokkerfabriek alleen reeds aan
Australië tot nu toe 22 .schroefturbine-
vliegtuigen verkocht. East West Airlines
opereert met een kleine vloot van vier
DC-3's en twee Lockheed-Hudsons.
Advertentie
Met Polaroid sunglasses genieten men
sen van zomer - kleur en zon. De lenzen
z\jn buigzaam, vrijwel onbreekbaar,
splintervrjj en... licht-als-een-veer. Uw
zonnebril weegt nog geen 11, uw clip-
over maar 4,jLmii!iiiilllinnnillllliii1.,gram. Zie het
verschil met
1958 was het eerste, succesvolle Polaroid
zonnebr il-j aar. Duizenden genoten méér
van zonneschijn, 'zuiver-zien'-licht dan
ooit tevoren. Het is de Amerikaanse
vinding van polariserende lenzen - be
schermd door 28 patenten. Polaroid
sunglasses schakelen reflecties,
uit - alleen
Glare is now defeatedPolaroid sunglasses
protect your eyes, dim harmful sun rays and
provide you with thrilling views
Insist on Polaroid sunglasses for
your entire family. Enjoy colour - be
smart - with POLAROID sunglasses.
BEST UNDER THE SUNif
Clip-overs, de vederlichte
uitkomst voor brildragers - voor
'zuiver-zien'-
licht bereikt
uw oog. Ge
mene reflec
ties worden,
gefilterd
uit het
licht dat'"
dagelijks het
oog vult. Hin
derlijke stralen worden
Polaroid
zonnefilter
- morgen
reeds. Po
laroid zon
nebrillen,
voor elk ge
zicht een flat
teus montuur
19.- tot 25.-.
afgekapt... U ziet alles "l||l||||[||llIII|l!|l,,cLui«ae-1elke bril een passend model - 14.-.
lijker... zonder vermoeienis. Polaroid Polaroid uitsluitend bij de opticien, de
sunglasses verhelderen uw omgeving. vakman voor het beter zien.
SUNGLASSES f*1"
(3Dand POLAROID, registered trademarks of Polaroid Corporation, Cambridge, Mass., U.S.A.
CAïRO (UPI) De president van de
Verenigde Arabische Republiek, Gamal
Abdel Nasser en de president van Liba
non, Foead Sjehab, hebben elkander
woensdagavond beloofd, de banden tus
sen hun beide landen te versterken. De
belofte van „Arabische solidariteit" werd
gedaan in een gemeenschappelijk commu
niqué, dat tezelfdertijd gepubliceerd werd
in Cairo, Damascus en Beiroet. Zij werd
afgelegd na de terugkeer van Nasser naar
Cairo, na een verblijf van bijna een
maand in Damascus. Het communiqué
gaf ook uitdrukking aan de bezorgdheid
over de kloof tussen de V.A.R. en Irak,
al noemde het Irak dan ook niet bij name.
Het beloofde gezamenlijke pogingen van
de V.A.R. en de Libanon voor het regelen
van hangende economische kwesties tus
sen de twee landen „in dezelfde geest van
begrip en vriendschap, die aanwezig wa
ren geweest gedurende de bijeenkomst
van de twee presidenten."
Nasser en Sjehab confereerden woens
dag omstreeks het middaguur tijdens een
bijeenkomst, die een volkomen verrassing
was, dichtbij de Syrische grens, op Liba
nees grondgebied.
CAïRO (UPI) De secretaris-generaal
van de Arabische Liga heeft meegedeeld,
dat de Verenigde Arabische Republiek
toegestemd heeft deel te nemen aan een
bijeenkomst van de Liga, die dinsdag in
Beiroet zal plaats vinden en ten doel heeft
te bemiddelen in het geschil tussen de
V.A.R. en Irak.
Hij zei verder, dat onder de landen, die
totnutoe een uitnodiging voor de bijeen
komst hadden aanvaard de Soedan, de
Libanon en Jemen waren.
AMMAN (UPI) Jordanië zal de bij
eenkomst van de politieke commissie over
de geschillen tussen de V.A.R. en Irak niet
bijwonen, aldus is in Amman bekendge
maakt. Als reden werd opgegeven dat de
premier en minister van buitenlandse za
ken Samir Rifai met Koning Hoessein in
de Verenigde Staten verblijft. De bijeen
komst begint dinsdag in Beiroet, Libanon.
DJAKARTA (Reuter) Indonesië
tracht president Nasser van de Verenigde
Arabische Republiek en premier Kassem
van Irak met. elkaar te verzoenen, aldus
meldt het Indonesische persbureau Anta-
ra onder aanhaling van kringen van het
ministerie van Buitenlandse Zaken. Dr.
Subandrio had met de ambassadeurs van
de V.A.R. Irak en India overleg gepleegd.
Antara zegt voorts, dat Irak bereidheid
begint te vertonen met Nasser te onder
handelen mits de V.A.R. haar px-opagan-
da staakt.
LONDEN (UPI) Een woordvoerder
van het Britse ministerie van Buitenland
se Zaken heeft vandaag yerklaard, dat
het van Irak de waarborg heeft ontvangen,
dat in de onmiddellijke toekomst niets ge
beuren zal wat betreft de Britse positie in
Habbaniya, een strategisch ount voor de
Britse verbindingen in het Nabije Oosten.
Irak voert momenteel echter besprekin
gen met Engeland over de toekomst van
deze basis en over andere problemen, die
In een klokkengieterij te Aarle Rixtel
worden thans klokken gegoten voor
het grootste carillon ter wereld dat
bestemd is voor „Kirk in the Hills"
te Bloomfield Hills bij Detroit (V.S.).
voortvloeien uit de verdwijning van Irak
uit het Pact van Bagdad.
De woordvoerder vertelde nog dat wa
penleveranties aan Irak nog normaal
voortgang vinden. Engeland ziet zich mo
menteel voor het probleem gesteld of die
leveranties gestaakt moeten worden. De
Iraakse strijdkrachten zijn grotendeels be
wapend met Brits materieel en als dit ma
terieel niet meer ontvangen zou worden,
zou dit bijzonder lastig zijn voor de strijd
krachten. In diplomatieke kringen wijst
men erop dat Irak zich dan misschien ge
heel tot Rusland zou gaan wenden om wa
pens.
CAïRO (UPI) Kranten in Caïro
waarschuwen dat hoewel Irak zich uit het
Pact van Bagdad heeft tei-uggetrokktn
dit land nog steeds onder buitenlandse
overheersing staat. „Al Ahram" be
schrijft het Iraakse besluit als het begin
van een terugtocht, doch waarschuwt dat
imperialisme en communisme nog steeds
zij aan zij wei-ken in Irak om het Arabi
sche nationalisme te bestrijden. Volgens
Al Ahram geloven de Engelsen en com
munisten dat zij elkander wel aan kunnen
nadat de strijd tegen het Arabisch natio
nalisme gewonnen is.
Al Shaab zegt: „We strijden niet alleen
tegen het Pact van Bagdad of tegen de
Eisenhower-doctrine, maar tegen aanslui
tingen in elke vorm, ongeacht of dat een
Amerikaanse, Britse of Russische is.
CAïRO (UPI) De Egyptische politie
heeft de laatste dagen commurristen en
linkse elementen gearresteerd, zo is
woensdag bekendgemaakt. De arrestaties
duren nog voort.
Sommige communisten werden in
Alexandrië gearresteerd. Deze tweede
campagne tegen de communisten gebeui-t
op kleiner schaal dan in .januari toen 160
Egyptische en 400 Syrisfcne communisten
werden gearresteerd.
Tegenover het dagblad „Suriname" heeft
de heer E. Jamin uit Rotterdam in Para
maribo meegedeeld dat twee plantages, die
tot het Jamin-concern behoren en die in
1957 al grote schade hadden geleden door
droogte, als gevolg van de huidige droogte
een verlies van 90.000 boompjes hebben,
waardoor de hele aanplant van twee jaar
verloren is gegaan.
Woensdagavond is de 44-jarige schipper
O. H. B. uit Grevenbicht, die uit de rich
ting IJmuiden komende op de Hoflaan in
Vefsen-Nooi-d fietste, aangereden door een
auto, die uit de richting Velsen-Noord
kwam. De schipper werd zeer ernstig ge
wond. Ondermeer liep hij een schedel-
basisfractuur op. Hij is naar het Rode-
Kruisziekenhuis in Beverwijk overge
bracht.
Advertentie
Alle merken, dus ruime keuze
Binnenkort hoopt de heer Joh. Ziel een
verffabriek in Suriname te openen. Deze
fabriek, die in samenwerking met de verf-
fabrieken Jan Visser te Zaandam zal wor
den opgezet, zal een dagcapaciteit krijgen
van 1000 liters gereed produkt. Deze pro-
dukten, welke in licentie zullen worden
gefabriceerd, zullen ongeveer 20 percent
lager in prijs komen te liggen dan de ge-
importeerde verfwai-en.
De Nedexdander, wiens aanwezigheid in
een kleine stad in Amerika bekend wordt,
heeft daarna nog maar weinig rustige
avonden. De gehele bevolking wil hem
zien en horen. Het begint met enkele uit
nodigingen om voor de plaatselijke radio
stations op te treden. De radio in dit land
is 'n voor Europeanen ongewone zaak. Er
zijn talloze stations in de Verenigde Sta
ten; elke stad, ieder stadje ook heeft een
paar eigen zenders. Die stations hebben
zeer zwakke zenders en zijn uitsluitend in
de plaats zelf en de nabije omgeving daar
van te horen. Zij zijn dan ook volstrekt op
de lokale belangstelling ingesteld.
Hier, in Tx-enton, zijn drie radiostations
gevestigd. Bovendien kan men dan nog
twee zenders uit Philadelphia horen (vijf
tig kilometer hier vandaan) en met enige
moeite soms nog een of twee uit New York
(80 km). Die plaatselijke stations willen de
bezoekende vi-eemdeling onmiddellijk voor
de microfoon sleuren, opdat hij tussen
de talloze reclame-praatjes door iets
kan vertellen over zijn eigen land en over
zijr. indrukken van dit land. In een vol
gend verhaal zal ik
ets vertellen over de
vragen, die men in
sen dergelijk pro
gramma moet beant
woorden. De volgen-
Ie telefoontjes ko
nen van de plaatse
lijk aanwezige ex-
Yederlanders. Dit be
grip vergt verduide
lijking: ex-Nederlanders zijn niet alleen
diegenen, die hier na de oorlog naar toe
zijn gekomen en zich nu met enige moeite
de „American way of life" hebben aange
meten, het zijn ook mensen, wier voor
ouders van twee of drie of vier generaties
geleden uit Nedex-land naar de V.S. zijn
geëmigreerd. Deze laatste categox-ie spreekt
uiteraard geen woord Hollands meer en
velen weten ook helemaal niets van ons
land, maar behalve Amerikaan voelen zij
zich toch nog steeds een beetje Neder
lands. In dit uitermate gastvrije land be
tekent dat de meteen en graag gevoelde
verplichting om „andere Nederlanders" uit
te nodigen en bijzonder goed en hartelijk
te ontvangen.
De derde categorie uitnodigingen komt
var. lunch-gezelschappen. Daar zijn er tal
loze van. Of zij zich Rotary, Lions, Friends
of hoe dan ook noemen, doet niet terzake.
Zij bestaan en zij grijpen de kans om een
wasechte buitenlandse spreker te krijgen
met beide handen aan. Iedereen toont een
werkelijk hartstochtelijke belangstelling
voor Europa: geen woord, geen detail is
deze mensen te veel. Zij barsten haast van
ongeduld om met vragen te kunnen komen.
En hun vragen hebben, in dit milieu, naast
de gewone onderwerpen als dijken en
bollen, voor een niet onbelangrijk deel be
trekking op de Euromarkt en de gevolgen
daarvan.
De laatste categorie is onbeperkt. Zij
omvat iedereen, die niet in een van de drie
voorgaande kon worden ondergebracht.
En weer die nietsontziende belangstelling,
die vragen over de dijken en de bollen,
Anne Frank, Europese auto's, de Euro-
markt, de Russen (alsof wij daar iets meer
van zouden weten dan zij), wat wij van de
Duitsers denken en de Fransen en de
Zweden en wat die landen allemaal van
on<- denken. Vragen over de Koningin en
Jan de Hartog, jeugdmisdaad en prijzen en
weer dijken en hotels en het weer in
Europa. Het houdt niet op.
Het is soms wat moeilijk om deze men
sen over hun eigen land aan het praten te
krijgen. En dat is dan het enige nadeel
van een overrompelende hartelijkheid, die
hier 'n nationale karaktertrek lijkt te zijn.
E. Romatjn
Advertentie
Uit de beste koffiebonen!
normaal -coffeTnevriJ - espresso8
