Zelfmoord, of schuld van
slordige gasfitter?
C&oiïkro
GEEN FRIS BEGIN
Lof voor dirigent Henri Arends
zowel in Zweden als Finland
Dr. Drees onthulde in Groningen
oorlogsherinneringsmonument
Op en om het
Binnenhof
21
GASVERGIFTIGING IN LEEUWARDEN
Zoekt U iets beters?
Korte maar hevige brand
aan de Hagelingerweg
fANlASllSCH
Meelfabriek Schoonhoven
gesloten
„O peratie-C'aissori'
Laatste fase van Drie-
eilandenplan staat
voor de deur
Prof. dr. J. P. A. Mekkes
naar Waalse gemeente
ORKESTLEDEN WILLEN ZELF ZN VERBLIJF
BETALEN ALS HIJ TERUGKOMT OM EEN
MOZARTCONCERT TE LEIDEN.
In Finland
Tegenbezoek
Bigamist veroordeeld
DONDERDAG 26 MAART 1959
Advertentie
Onze Dames- en Heren-
confectie-afdeiing
Is in één woord
Voftr de rechtbank in Leeuwarden is een
maand hechtenis geëist tegen de 24-jarige
leerling-gasfitter Sjoerd O. uit Sneek, die
terechtstond omdat hij een gasmeter in een
woning aldaar slecht zou hebben aange
sloten, waardoor de bewoner van dit pand,
de heer C. van Asperen, op nieuwjaarsmor
gen zou zijn overleden.
In de dagvaarding wordt gezegd dat de
beklaagde, een employé van het Leeuwar
der gasbedrijf, tijdens controlewerkzaam
heden een z.g. wortelmoer, die de verbin
ding vormt tussen meter en buitenleiding,
scheef zou hebben aangeschroefd, waardoor
per uur 300 tot 400 liter gas kon ontsnap
pen. De beklaagde zelf hield hardnekkig
vol dat op 30 december, toen hij de woning
van de heer Van A. had verlaten, de leiding
geheel dicht was. Hij verklaarde, de leiding
op de voorgeschreven wijze te hebben ge
controleerd. Deze controle werd uitgevoerd
in het raam van een algehele inspectie op
de binnenleidingen in Leeuwarden, in ver
band met de overschakeling op zuiver
aardgas.
Een zoon van de heer Van A. ontdekte
op nieuwjaarsmorgen het stoffelijk over
schot van zijn vader in de woonkamer,
waar een sterke gaslucht hing. Hoewel men
in de buurt ervan overtuigd was, dat de
heer Van A. de hand aan zichzelf zou heb
ben geslagen, mede in verband met enkele
van diens uitlatingen tegenover buurtbe
woners, liet de directie van het gasbedrijf
op aandrang van de plaatselijke politie een
onderzoek instellen. Dit ortdei'zoek wees uit
dat de wortelmoer scheef op de meter was
gedraaid, met het gemelde gevolg. Het
onderzoek van de politie had als enige
conclusie, dat het hier „geen duidélijk geval
van zelfmoord" was.
Getuige krabbelt terug
De getuigen, twee a charge en zes a
décharge, legden verklaringen af die meer
malen zeer sterk van elkaar afweken. Een
collega van de werkman, de 19-jarige leer
ling-gasfitter K. Ph., die aanvankelijk de
leiding alleen onder controle had gehad,
kwam zelfs geheel op zijn eerder afgelegde
verklaring terug.
In eerste instantie had hij namelijk ver
klaard, dat O. gezegd had, haast te hebben
omdat hij met de trein naar Sneek moest.
Voor de rechtbank wist Ph. zich hiervan
echter niets meer te herinneren. Het leek
Advertentie
Rook dan morgen eens
hem onwaarschijnlijk dat zijn collega de
moer scheef zou hebben aangeschroefd,
aangezien hij daarna nog enige tijd bij de
meter had gezeten en toen niets geroken
of gehoord had. Dit zou stellig wel het
geval geweest zijn, zei hij, als het lek toen
reeds 300 tot 400 liter gas liet ontsnappen.
De officier vond de oorzaak van het on
geval voor de hand liggend. Naar zijn
mening was het lek ontstaan door onjuiste
aansluiting. Hij achtte het onwaarschijnlijk
dat het slachtoffer zelfmoord zou hebben
gepleegd. De man had dan eenvoudiger de
gaskraan kunnen openzetten, aldus de
officier. Rekening houdend met de moei
lijke omstandigheden waaronder de fitter
had moeten werken (de bewoner van het
huis wilde niet de geringste medewerking
verlenen tijdens de werkzaamheden) eiste
hij een maand hechtenis.
De verdediger, mr. J. Vis, meende dat O.
door zijn chefs „voor de wolven was ge
worpen". Volgens hem had zijn cliënt part
noch deel aan de dood van de heer Van A.
De rechtbank zal over veertien dagen
uitspraak doen.
Advertentie
Van Nelle bestellen I
Drie auto's werden beschadigd
Woensdagmiddag omstreeks drie uur is
in de autoherstelplaats van de firma K.
aan de Hagelingerweg in Santpoort brand
uitgebroken doordat een band van een in
reparatie zijnde auto waarschijnlijk ten
gevolge van laswerkzaamheden vlam vat
te. In een ommezien sloeg het vuur over
op een stapel autobanden, die een gewel
dige rookontwikkeling en een grote hitte
veroorzaakten.
Een plastic koepel op het dak smolt ten
gevolge van de hitte en de vlammen sloe
gen naar buiten. Er stonden drie auto's in
de werkplaats. Een ervan werd in allerijl
naar buiten gereden. De brandende auto
werd door de brandweer, die inmiddels
met een motorwagen was gearriveerd,
met twee spuiten onder handen genomen.
De derde auto kon niet worden verreden.
De wagens werden alle geblakerd. De
auto waarvan een der banden vlam had
gevat werd bovendien inwendig nog vrij
ernstig beschadigd.
De brandweer was het vuur in korte tijd
meester. De brandende autobanden wer
den door enige spuitgasten met behulp
van asbesthandschoenen ondergedom
peld in een teil water; de gedeeltelijk uit
gebrande wagen werd naar buiten ge
duwd.
De eigenaar van de werkplaats is laag
verzekerd. De schade leek op het eerste
gezicht groter dan zij in werkelijkheid is.
De politie heeft naar de oorzaak van de
brand een onderzoek ipg&steld
Het stond zwart van de mensen op de
Hagelingerweg. Waarschijnlijk waren zij
door de zware rookontwikkeling aange
lokt. De politie had voor een goede afzet
ting gezorgd.
tailleur*
japonnen
mantels
vesten
rokken
blouses
kostuums
demi's
colberts
pantalons
regenjassen
overhemden
Het Grote Witte Gebouw
achter het N.S. Station
Kennemerplein 1 - Tel. 19373 - Haarlem
De directie van de n.v. Meelfabriek
Schoonhoven heeft zich genoodzaakt ge
zien haar bedrijf, te sluiten als gevolg van
de strijd tussen dè grote en de kleine maal
derijen waardoor voor de kleine bedrijven
geen lonende produktie overblijft. In de
fabriek zijn vijftien mensen aan het werk.
Enkele jaren geleden werd deze een naam
loze vennootschap. Het technisch gedeelte
van de maalderij werd geheel vernieuwd
en het werk gemechaniseerd. De zaken gin
gen echter niet goed en enkele maanden
geleden moest surséance van betaling
worden aangevraagd.
In de stad Groningen is gisteren het
provinciaal oorlogsherinneringsmonument
op het Martinikerkhof onthuld door de
minister van staat dr. W. Drees.
De beeldhouwer, prof. L. Wenckebach,
heeft als motief genomen de mythe van
Joris en de draak. Op het voetstuk is een
meer dan levensgrote rijzige bronzen
mannenfiguur opgesteld, uit wiens blik
wilskracht spreekt, doch die lichamelijk
na de overwinning zo uitgeput is, dat hij
zich nog nauwelijks staande kan houden.
Op het voetstuk vlak bij de grond is de
gedode draak gebeiteld als een gemechani
seerd ondier, dat voor goed is verslagen.
Dr. Drees zei in een rede, dat de nazi's
meenden, dat de democratie geen weer
standsvermogen had. Democratische vol
keren zijn in de regel niet agressief en
komen in hun weerzin tegen de oorlog ook
slechts langzaam op gang in de verdedi
ging. Zij hebben echter getoond met welk
een taaie verbetenheid zij kunnen strijden
en welk een kracht zij kunnen ontplooien
als de vrijheid op het spel staat. Aan Ne
derland, waar de verwoestingen ook bui
tengewoon ernstig zijn geweest, heeft de
oorlog totaal ongeveer 280.000 mensen
levens gekost, waarvan meer dan 100.000
joden; 22.500 Nederlanders zijn omgeko
men in de concentratiekampen en de ge
vangenissen. De Joden werden vergast zo
dra zij in een kamp aankwamen. Er zijn
2800 Nederlanders geëxecuteerd, aldus dr.
Drees. Hij wees vervolgens op de beteke
nis en de zin van het verzet en de grote
risico's ervan.
„De vrijheid is duur gekocht, maar zij
was alle offers waard, ook al kwamert
achteraf teleurstellingen. Wat wij ook an
ders zouden hebben gewenst dan het 'ge
worden is, laten wij met vreugde de vrij
heid inademen, die wij blijvend hebben
herwonnen", aldus dr. Drees.
Er moet nu een gemeenschappelijke wil
zijn om het herstel en de wederopbouw te
voltooien en te werken voor de toekomst
van ons snelgroeiend volk. Ons volk zal
zich van een gemeenschappelijke verant-
De ontploffing bij de Rijnlandse
Metaalbeschermings Maatschappij te
Leiden veroorzaakte woensdagmorgen
een enorme ravage, ivelke de foto in
beeld brengt.
{CONSTANTE KWALITEIT)
De „Operatie Caisson" staat voor de
deur: het inbrengen van 120 caissons die
het Veerse Gat zullen afsnijden van de
Noordzee en die met deze eerste Delta-
dam Noord-Beveland uit haar isolement
zullen verlossen. Van de huizenhoge bekis
tingen zijn er reeds enkele zover gereed,
dat nu met de caissonbouw kan worden
begonnen. Deze week zal voorts de uitvoe
ring van het grote werk de afsluiting
van de zeearm worden gegund, waarna
meteen de draglines, zandzuigers, bulldo
zers, en sleepboten zich in slagorde zullen
stellen voor de grote eindfase de „opera
tie-Caisson".
Wanneer in 1961 de laatste caisson? in
het stroomgat tot zinken is gebracht, zal
het eerste hoofdstuk van het werk, dat
„Deltaplan" heet, zijn afgesloten. Tege
lijkertijd zal de veel minder moeilijk
te bouwen kleine dam bij Kats gereed
moeten zijn, zodat Noordbeveland met
Walcheren en Zuid-Beveland zal zijn ver
bonden en het Drie-eilandenplan gereali
seerd is.
In 1957 kwam de helft van de dijk en de
bouwput voor de sluis in de Zandkreek
(bij Kats) gereed. In 1958 werd een begin
gemaakt met de bouw van de grote sluis in
de Zandkreek, terwijl ook het eerste dijk-
gedeelte in het Veerse Gat aan de Noord-
bevelandse kant werd aangelegd. Dit jaar
wordt het tweede gedeelte van de 1700
meter lange dijk in het Veerse Gat ge
bouwd. Gelijktijdig wordt in de Zand
kreek de sluis gemaakt en hoopt men te
kunnen beginnen met de verdere afslui
ting van deze Oosterschelde-arm.
Waarschijnlijk zal in mei de eerste
van deze caissons, die langs de oever van
het kanaal worden opgeslagen, te water
gaan. Successievelijk zullen deze enorme
drijvende betonblokken naar hun eindbe
stemming worden gesleept om daar tot
zinken te worden gebracht: een tachtigtal
in het Veerse Gat en een kleine veertig in
de Zandkreek.
Advertentie
Van Nelle bestellen
Op de dag, waarop de informateur pro
fessor Beel zijn rapport hoopt af te slui-
teig, dat de resultaten van zijn bevindin
gen als „informateur" zal bevatten, tok
kel ik mijn beschouwingen op de schrijf
machine. Nauwelijks was ik deze arbeid
begonnen, of een mijner goede kennissen,
een vooraanstaand lid van de fractie der
K.V.P. in de Tweede Kamer, belde me op.
Niet bepaald om mij enig advies te vra
gen. Dat had en heeft hij bepaald niet no
dig, doch louter bij wijze van uitwisseling
van gedachten .over de stand- van zaken
ten opzichte van de pogingen tot kabi
netsformatie. Hij had juist een geestver
want uit de Eerste Kamer op bezoek en
die scheen bezig te zijn met het spelle
tje: „Ik zie, ik zie wat jij niet ziet." Toen
ik echter mijn telefoongenoot vroeg, wat
zijn gast dan wel zag, kreeg ik te horen:
„ook niet veel" en samen waren wij het
eens, dat wij voorshands nog helemaal
niets zagen. Ik moet er intussen aan toe
voegen, dat, naar verluidde, men heel wat
te zien zou krijgen, zo men een blik kon
werpen op de werktafel van de informa
teur. Deze toch had kennelijk een hele sta
pel voor zich. Te weten, een stapel papie
ren, die te samen een bijzonder lijvig do
cument vormden, met name het aan de
Koningin op donderdag ter hand te stel
len rapport. Professor Beel was buitenge
woon degelijk te werk gegaan. Hij had
zich ten zeerste verdiept in een reeKS van
problemen, waarvoor zich straks elk ka
binet, van welke makelij ook, gesteld zal
zien. In overeenstemming hiermee schijnt
hij ook met de verschillende fractievoor
zitters een groot aantal punten te hebben
doorgenomen. Daarna hebben er fractie-
bijeenkomsten plaats gevonden en vervol
gens kwam het nog tot nadere door de
voorzitters van de fracties van de P.v.d.A.,
van de K.V.P.van de A.R. en van de
C.H., ingevolge verzoek van de informa
teur, aan deze toegezonden brieven. Waar
op er woensdagochtend nog eens tussen
deze en de aanvoerder van de fractie der
P.v.d.A. een gesprek heeft plaats gevon
den.
Wat nu die stapel papieren aangaat,
welke samen tot het informatierapport
zijn uitgegroeid, daarin zou men tevens
een hele stapel bezwaren aantreffen. In de
wandelgangen van de Tweede Kamer kon
men althans vernemen, dat de informa
teur in één opzicht zeer zeker bijzonder
goed beslagen ten ijs zou komen: de door
hem ondernomen elfdaagse veldtocht zou
hem tenminste hebben bijgebracht, wat er
zo al., niet kan. Daar waren en zijn de
bezwaren voor een samenwerking met de
P.v.d.A., o.m. doordat deze in de ogen van
de anderen in het bijzonder op economisch
gebied (men denke bv. aan een algemene
loonronde om enigermate in te halen wat
de werknemers door de bestedingsbeper
king ten achter zouden zijn geraakt) te
veeleisend zou zijn. Dan zijn er aan de
andere kant de bezwaren met de V.V.D.,
waar men voorshands zekere door de
K.V.P. en ook wel door op zijn minst één
van de twee protestantse groepen gekoes
terde verlangens niet of in niet voldoende
mate zou wensen in te willigen. Daarbij
komt dan nog het bezwaar, dat de V.V.D.
zich eventueel „al te losbandig" tegenover
een kabinet zou willen gedragen. Met dit
„losbandig" werd dan bedoeld dat profes
sor Oud en zijn aanhang zich niet genoeg
zouden willen binden. Intussen heet het,
dat het ook tussen de drie christelijke par
tijen nog allesbehalve koek en ei is. Kort
om, aan bezwaren geen gebrek, daaren
tegen wel aan overeenstemming. Indien
inderdaad het rapport-Beel tot zulk een
negatieve conclusie zou komen als woens
dagavond van verschillende kanten werd
beweerd, zou het best kunnen zijn, dat de
formatie na de elf dagen van informatie
nog niet zo glad zou lopen.
Het Kamervoorzitterschap
Het besluit van de fractie van de P.v.d.A.
om dit keer niet te willen bevorderen, dat
dr. Kortenhorst nummer één zou komen
te staan op de opgave van drie voor de
daaruit door de Kroon te verrichten benoe
ming van een voorzitter van de Tweede
Kamer, heeft tot allerlei narigheid geleid.
Omderwille van een zo zuiver mogelijke
beoordeling van hetgeen er in dit opzicht
is gebeurd, verdient het m.i. de voorkeur
zich in gedachten eens even van de per
soonlijke kant van dit geval los te maken.
En dan stel ik het volgende. Een geens
zins onbelangrijke groep in de Kamer is
van oordeel, dat X niet (meer) de geschik
te man is om de voorzittershamer te han
teren. Zij besluit daarom niet op hem te
stemmen, doch op een zijner fractiegeno
ten. Tevens besluit zij de gegadigde voor
het voorzitterschap te voren mede te de
len, dat men niet op hem zal stemmen
alsook de aanvoerders van de overige gro
te fracties hieromtrent te verwittigen. Als
dat gebeurt, bestaat er natuurlijk niet de
geringste reden om iets dergelijks onoor
baar te achten en om deswege op een of
andere wijze tot een soort wraakoefening
over te gaan. Het is het volste recht van
een minderheid het hier weergegeven
standpunt in te nemen en het is evenzeer
het volste recht van de meerderheid om
het daarmee oneens te zijn, dus wel te
bevorderen, dat X. opnieuw voorzitter zal
worden. Of het uit een oogpunt van be
leid steeds helemaal verstandig is bij een
dergelijke verkiezing verder met de ziens
wijze van de minderheid geen rekening te
houden, is overigens nog een min of
meer open vraag, want verreweg te ver
kiezen valt, dat een zo groot mogelijke
eensgezindheid heerst ten opzichte van
de voorzitterskeuze.
Een ongelukkige brief
Nu in het concrete geval, waarom het
ging, is er echter nog iets anders en iets
meer gebeurd dan in bovenstaande theo
retische veronderstelling. Aan de andere
fractievoorzitters is een brief gezonden,
waarin de voorzitter van de zich te be
zwaard gevoeld hebbende fractie niet al
leen schreef, dat men de aspirant-voorzit
ter in kwestie niet tot voorzitter herbe
noemd wilde zien, doch tevens vermeldde,
dat de reden voor die afwijzende houding
was, dat men als grief had „gebrek aan on
partijdigheid". Het moet mij van het
hart, dat mij de noodzaak om iets derge
lijks aan het papier toe te vertrouwen ten
enen male ontgaat, nog daargelaten, dat
in mijn ogen voor het uiten van die grief
onvoldoende gronden voorhanden waren.
Een ongelukkig stilzwijgen
Dat de politieke vrienden van degene,
waarom het ging, ontsticht waren over
een aldus gestelde brief, is, menselijk
bezien, alleszins verklaarbaar en ook dat
zij dit niet zo maar wensten te nemen.
Maar daarom juist zou de aanvoerder van
de fractie van de K.V.P. goed hebben ge
daan door zich terstond tot zijn collega van
de fractie van de P.v.d.A. te wenden ten
einde te trachten met hem het geval ten
snelste in minder ongelukkige banen te
helper; leiden. Dit bv. om te proberen mr.
Burger er tenminste toe te brengen, als
nog door een minder ongelukkig geredi
geerde brief het eerste epistel te vervan-
gen. Dit liet prof. Romme echter achterwe
ge. Nu geef ik terstond toe, dat zulk een
stap wel uitzonderlijk geweest zou zijn.
Maar in het licht van alle factoren had
dat nog geen beletsel behoeven te vor
men om hem toch te ondernemen. Wel
licht is men ook geneigd mij tegen te
werpen, dat 'zelfs indien zulk een stap on
dernomen ware, hij niets zou hebben uit
gewerkt. Goed, dat wil ik meteen ook
nog wel aannemen.
Doch dan blijft het m.i. toch bepaald be
treurenswaardig dat professor Romme
niet althans tevoren mr. Burger liet we
ten, dat hij de brief zou voorlezen en even
min tevoren de voorzitter van de fractie
van de P.v.d.A. er van in kennis stelde, dat
de inhoud van de brief voor de K.V.P. aan
leiding was om nü te helpen verhinderen,
dat volgens de gewone regels van het spel
het eerste onder-voorzitterschap opnieuw
in handen van een tot de P.v.d.A. beho
rende afgevaardigde zou komen. Pas vlak
voor de over dat eerste ondervoorzitter
schap lopende stemming kondigde prof.
Romme in de vergadering van de Tweede
Kamer aan, dat en waarom zijn fractie
die houding zou aannemen.
Schijnbare rechtvaardiging
De door mij hierboven becritiseerde be
woordingen uit mr. Burger's brief greep
professor Romme aan ter rechtvaardi
ging van hetgeen zijn fractie ging doen.
„Wij kunnen onmogelijk iemand tot on
der-voorzitter kiezen, die, blijkens de
brief van zijn fractieaanvoerder van me
ning is, dat de voorzitter gebrek aan on
partijdigheid te verwijten valt".
Ronduit zij hier verklaard, dat ik aan
vankelijk dat argument heel juist achtte.
Maar even ronduit moet ik verklaren bij
nader inzien en wel ten gevolge van het
woordelijkheid bewust moeten zijn, aldus
dr. Drees.
Burgemeester J. Tuin aanvaardde na
mens het gemeentebestuur van Groningen,
de zorg over het beeld. Hij achtte het
monument in overeenstemming met de
wijze waarop de bevolking van Groningen
herinnering heeft aan de jaren 19401945:
geen spoor van romantiek van de over-
whining, maar een herinnering aan de
jaren van beproeving. Daarna onthulde
dr. Drees in een stromende regen het
monument. Er werden tenslotte kransen
gelegd door de Commissaris der Koningin,
mr. W. A. Offerhaus, namens het provin
ciaal bestuur en door burgemeester J. Tuin
namens het gemeentebestuur van Gro
ningen.
Advertentie
Van Nelle bestellen I
Advertentie
Van Nelle bestellen 1
Prof. dr. J. P. A. Mekkes te 's-Graven-
hage, bijzonder hoogleraar aan de rijks
universiteit te Leiden en aan de economi
sche hogeschool te Rotterdam vanwege
de stichting bijzondere leerstoelen voor
Calvinistische wijsbegeerte heeft zich aan
de gemeenschap van de Gereformeerde
Kerken in Nederland onttrokken. Prof.
Mekkes is overgegaan naar de Waélse ge
meenten.
Prof. Mekkes is ruim 60 jaar en heeft ge
studeerd aan de r.k. Universiteit te Nij
megen, aan de hogere krijgsschool en aan
de Vrije Universiteit, waar hij in 1940 cum
laude promoveerde tot doctor in de rechts
geleerdheid op een proefschrift getiteld:
„Ontwikkeling der humanistische rechts
staatstheorieën". Van 1933-1940 was hij als
kapitein der grenadiers adjudant van de
commandant van het veldleger. In de be
zettingsjaren zat hij enkele jaren krijgsge
vangen in Stanislau.
Hoewel hem nog niet alle recensies in
vertaling zijn toegezonden, luiden de reac
ties op de concerten, die Henri Arends in
Zweden en Finland heeft geleid, over het
algemeen zo gunstig, dat de dirigent van
het Noordhollands Philharmonisch Orkest
met dubbele voldoening op zijn reis terug
ziet. Vooral de vergelijking van de criti
cus Berggren in het dagblad Arbetet, die
hem tot de klasse van Albert Wolff rekent,
moet hem veel genoegen hebben gedaan.
De zeer gezaghebbende recensent Sten
Broman roemde in Sydsvenska Dagbladet
de uitvoering van de symfonie van César
Franck om „vormbeheersing en grote in-
tensiteit" en stelde vast dat het optreden
van de achtendertigjarige Nederlander
„alle verwachtingen overtrof".
Henri Arends, die door de staking van
het S.A.S.-personeel te laat op de eerste
repetitie in Malmö arriveerde, heeft op
10 maart het stedelijk orkest aldaar in het
Konserthus behalve het genoemde werk
van Frarck het Pianoconcert, nr. 24 van
Mozart (ter begeleiding van de solist Ste
fan Askenase) en het Ricercare van Hen
drik Andriessen laten spelen. De muzikale
verslaggever van „Skanska Dagbladet vond
het werk van onze landgenoot een „statige
en aantrekkelijke inleiding, gedistingeerd
en vitaal" en besloot zijn bespreking met
de wens: „Niets zou ons aangenamer zijn
dan dat deze interessante dirigent de goed
heid zou hebben te gelegener tijd bij ons
terug te keren". In „Kvallsposten werd
Arends vooral hulde gebracht voor de
„nieuwe kleuren" in Francks symfonie. De
Advertentie
Van Nelle bestellen 1
hieromtrent jl. dinsdag door mr. Bur
ger opgemerkte tot de mening te zijn
gekomen, dat dit in werkelijkheid toch
geen deugdelijke rechtvaardiging van het
gedrag van de K.V.P. was. Dat ware mis
schien nog het geval geweest, indien bij
ons zo iets bestond als een „bureau" van
de Kamer, een door voorzitter en onder
voorzitters, eventueel bovendien secreta
rissen, gevormd orgaan, gelijk dat in par
lementen elders wel bestaat. Hier is dit
echter helemaal niet het geval. Tussen
voorzitter en onder-voorzitters bestaat
geen enkel organisch verband en zij heb
ben ook niet gezamenlijk iets in de melk te
brokkelen met betrekking tot de gang van
zaken in de Kamer, zoals dat wel het ge
val is met het seniorenconvent. Vandaar,
dat ik tenslotte de Rommiaanse stelling
principieel-staatsrechtelijk onhoudbaar
moet noemen. Bovendien kwam daar nog
bij, dat er tussen de brief van mr. Burger
en het weren van een socialist als onder
voorzitter, zakelijk beschouwd toch een
wanverhouding bestond. Dit bleek dan
ook wel degelijk het inzicht te zijn van een
aantal niet-socialistische leden, die even
eens op de heer Bommer voor het eerste
ondervoorzitterschap gestemd hebben!
Op een dwaalweg?
Intussen schijnen er redenen te bestaan
om te moeten aannemen, dat de K.V.P.-
fractie pas op het allerlaatste ogenblik op
een dwaalweg terecht is gekomen. Bin
nenskamers zou er nl. over een der onder-
voorzittersposten heel wat te doen geweest
zijn. Had men de gebruikelijke regels toe
gepast, dan ware een socialist eerste, een tot
de V.V.D. behorende afgevaardigde tweede
onder-voorzitter geworden. Dat zou tot ge
volg hebben gehad, dat niet langer de an
ti-revolutionaire mr. Roosjen die functie
bekleed zou hebben. Op zichzelf ware dat
heel gewoon geweest. Zijn groep was nu
eenmaal achteruit gegaan en was een stuk
beneden die van de V.V.D. gekomen. Niet
temin hebben de A.R.-fractieleden zich in
gespannen om hun vriend mr .Roosjen
een heel prettige man overigens toch
nog in het gestoelte der ere te krijgen.
Dat was alleen mogelijk met behulp van
een compromis, te weten, het eerste on
dervoorzitterschap onthouden aan de so
cialisten. Tot dit laatste nu, aldus hetgeen
ik in de parlementaire wandelgangen hier
omtrent vernam, zouden dan de K.V.P.-
ers een half uur vóór de stemming beslo
ten hebben. Deze lieten hun aanvankelij
ke voornemen varen om, bij wijze van pro
test tegen de brief van mr. Burger, blan
co biljetten in te leveren, waardoor de so
cialist Bommer beslist de meerderheid
zou hebben verkregen, en namen het be
sluit de liberaal Korthals eerste onder
voorzitter te maken, waarna dan mr.
Roosjen tweede onder-voorzitter kon wor
den. Ofschoon het juridisch bewijs ont
breekt, dat de zaken aldus zijn gelopen,
schijnen er toch wel zeer sterke aanwij
zingen hiervoor te bestaan. Hoe het zij,
van de aanvang van de werkzaamheden
in de Kamer kon men in elk geval niet
bepaald zeggen, dat het een „fris begin"
was.
Dr. E. van Raalte
schrijver van dat artikel, Astrand, be
schouwde hem als een van de voornaamste
jongere Hollandse orkestleiders.
Van zijn verblijf in de ongeveer twee
honderdduizend inwoners tellende Zweed
se stad, die dankzij goedkope reisgelegen
heid altijd kan rekenen op veel belang
stelling voor culturele evenementen uit
Kopenhagen, heeft Henri Arends geprofi
teerd om een matinee in de twaalf jaar
oude, magnifieke stadsschouwburg bij te
wonen. Daar werd namelijk een zeer be
langwekkend programma uitgevoerd onder
leiding van Sten-Akè Axelson, die aan het
Amsterdamse Conservatorium zijn muzi
kale opleiding heeft genoten en die nog
altijd voortreffelijk Nederlands spreekt.
Onder de indruk is hij vooral gekomen
van de fenomenale zang van de Noorse
sopraan Astri Herseth „met echt staal
in haar stem" in een komische één-
akter van Ingvar Wieslander, waarmee de
middag geopend werd. De bezoekers kre
gen verder Vier Madrigalen van Claudio
Monteverdi te horen, het ballet „De Tover-
winkel" op muziek van Rossini te zien en
slotten nog gelegenheid tot kennismaking
met „Amalia gaat naar het bal" van Gian-
Carlo Menotti!
Het door hem in Malmö gedirigeerde or
kest wordt door Henri Arends gelijkwaar
dig aan het Rotterdams Filharmonisch Or
kest geacht. Uitstekend is vooral de cello-
groep. Het uit zeventig musici bestaande
Radion Sinfonia Orkesteri, dat hij in Hel
sinki tegenover zich kreeg, verenigt de
kwaliteiten van het Residentie-Orkest en
het Radio-Filharmonisch Orkest naar zijn
mening. Ofschoon.het Concertgebouw
orkest zou voor de violisten graag plaats
inruimen, voegt hij aan deze waardering
toe. Bij de prima blazers onderscheidde
zich speciaal de jonge hoornist, die volgens
hem de klasse van een Dennis Brain heeft.
Het openbare concert mocht dan niet
uitverkocht zijn, er waren naar schatting
toch ongeveer achthonderd toehoorders
van een programma, dat eveneens een
Nederlands opus bevatte, namelijk de Vier
de Symfonie van Guillaume Landré, welke
moeilijke partituur men al bij eerste le
zing aanvaardbaar vertolkte. Met de niet
zo erg imponerende soliste Leena Kareoja
werd het Derde Pianoconcert van Beet
hoven uitgevoerd. Het concert was met de
korte ouverture tot „De schouwburgdirec
teur" van Mozart geopend. Men bemerkt,
dat Henri Arends ook in het buitenland
zijn voorzichtig vooruitstrevende pro-
programmapolitiek doorzet, daarbij tevens
optredend als geestdriftige pleitbezorger
voor de hedendaagse toonkunst van eigen
land. Zeer treffend stelde de recensent
van Hufvudstadsbladet vast, dat Arends
zich „kennelijk met het gematigde moder
nisme van Landré's werk vereenzelvigd
heeft".
In de hula van de unviersiteit van Hel
sinki heeft Henri Arends, na een hele dag
repeteren, ook een concert met het radio-
orkest. gegeven, dat voor latere uitzending
op de geluidsband is vastgelegd. Na een
kleine serenade van Mozart werd diens
„Jupiter"-symfonie ten gehore gebracht.
„De eerste drie delen zijn het mooiste ge
worden wat ik ooit. gedaan heb!", verklaart
hij achteraf. En dat dit enthousiasme door
de orkestleden werd gedeeld, moge blijken
uit het spontane voorstel om voor deze
Hollandse maestro een verblijf van een
■week uit eigen zak te betalen als hij een
heel Mozartconcert zou willen leiden
Zoals wij reeds eerder hebben bericht
wordt binnenkort een tegenbezoek ge
bracht door de Finse dirigent Nils Eric
Fougstedt, die onder meer door het Noord
hollands Philharmonisch Orkest de Vier
Toongedichten van zijn landgenoot Uno
KI ami tot klinken zal laten brengen. Ver
dere bijzonderheden kan men in onze
wekelijkse uitgaansagenda vinden.
Een 38-jarige Amsterdammer, die twee
weken geleden voor de rechtbank te Am
sterdam terecht heeft gestaan wegens bi
gamie, het in hulpeloze toestand achterla
ten van zijn wettige echtgenote en het ver
valsen van zijn paspoort, is veroordeeld tot
een gevangenisstraf van 12 maanden met
aftrek van vier maanden voorarrest. Van
de straf zullen bovendien vier maanden
voorwaardelijk worden opgelegd.
De man had in 1957 zijn vrouw verla
ten en was naar Zuid-Amerika gegaan. Na
maandenlange omzwervingen maakte hij
kennis met een Spaanse vrouw. In een
zeilbootje ging hij met haar naar Miami,
waar hij, na zijn paspoort vervalst te heb
ben, met haar in het huwelijk trad.
Advertentie
Van Nelle bestellen I
