mmmmm Tussen vakbonden en strijdkrachten handhaaft Frondizi een precair evenwicht Mensen in Amerika j Vrijdag treedt de Japanse kroonprins in het huwelijk OMROEPER Mikojan junior over Amerika Zelfs zijn tegenstanders schuwen overname van zijn onbenijdenswaardige positie 15 INDRUKKEN VAN EEN RONDREIS DOOR DE V.S. ARGENTINE'S LABIELE DEMOCRATIE Hitiers politiek testament verschijnt in Brits blad Alger bliss naar Nederland GESCHENKEN KOMEN AL BINNEN Oostberlijnse burgemeester bezoekt Stockholm Lezingen over Berlijnse problematiek Weergaloze equilibrist Ambtenaren in Argentinië tegen 8-urige werkdag Tegengestelde krachten DONDERDAG 9 APRIL 1959 Advertentie Hofdijkstraaf32 - Haarlem Tel. 121Ö1 CS lordensstraat 53 - Haarlem - Tel. 12J30 BADKAMERS DOUCHECELLEN BERLIJN (UPI) Sergo Mikojan, de zoon van de Russische vicepremier, heeft in het Oostduitse tijdschrift „Vrije We reld" geschreven over de reis door Ameri ka, die hij met zijn vader maakte. Hij heeft op die reis veel nieuwe kennis op gedaan, zo schrijft hij, maar niets waar door zijn diepere overtuigingen aan het wankelen werden gebracht. Hij heeft zich vooral gestoten aan het stelen in Amerika en ziet dit als een be wijs, dat het met die hoge levensstandaard in Amerika zo'n vaart niet loopt. Hij heeft opgemerkt, dat Amerikanen hun camera's en andere waardevolle dingen uit hun auto's meenemen en deze afsluiten, als zij ergens binnengaan, iets wat volgens Miko- jan junior in Rusland of Tsjechoslowakije niet nodig is. Verder is het hem opgeval len, dat de grote warenhuizen in Amerika „waarschijnlijk" veel detectives in dienst hebben om diefstal te voorkomen. Mikojan junior vertelt ook, dat een poli tieman in Chicago hem met „naïef pa triottisme" de „negatieve zijde van de Amerikaanse werkelijkheid" heeft ge tracht te verbloemen en dat hij in Los Angeles naast iemand aan tafel heeft ge zeten, die hij eerst hield voor een gepen sioneerde uit de filmindustrie, maar die later de president van de Amerikaanse bank bleek te zijn en blijk „af van „een primitieve opvatting over demokratie". Overal in Amerika heeft hij misvattin gen over Rusland aangetroffen die hem de overtuiging hebben gegeven, dat meer Amerikanen zijn vaderland moeten be zoeken. Het radiostation WTTM is een van de vier stations in de betrekkelijk kleine stad Trenton, New Jersey (150.000 inwoners). De zendcapaciteit van al die stations is zo gering, dat ze maar tot een klein stukje buiten Trenton nog te ontvangen zijn. Er zijn vele honderden van die stations in Amerika, meestal klein, altijd met zwakke zenders. Er zijn geen radio-zenders in de V. S., die door iedereen van New York tot San Francisco te ontvangen zijn. Ze geven vrijwel de gehele dag dansmuziek, afge wisseld met reclame voor enkele „natio- naal-verkochte" produkten en voor de plaatselijke winkeliers en autohandelaren. John Brooks is omroeper bij WTTM. Hij werkt daar al tien jaar en hij heeft zijn eigen programma, iedere ochtend van tien tot twaalf. Dan draait hij populaire gram mofoonplaten en tussen iedere twee platen vertelt hij, dat de een of andere cola-drank beter is dan alle andere, dat Ambassador bier meer bier in het bier heeft of dat Le wis' meubelwinkel op State Street een nieu we voorraad hemel bedden heeft ontvan gen en bereid is die te verkopen voor de verbazingwekkende prijs van 299 dollar. De werkdag van Brooks blijft niet tot die uitzending van twee uur beperkt. De rest van de dag besteedt hij aan het voorbereiden van het programma van morgen en aan het ver kopen van „zend-minuten" aan de plaatse lijke winkeliers. Want Brooks krijgt maar een klein vast salaris van WTTM; de rest van zijn inkomen moet hij verkrijgen uit de commissie die het station hem geeft voor alle door hem verworven reclame opdrachten. Het is dus zaak, dat hij zoveel mogelijk advertenties in zijn programma van twee uur verwerkt. Soms doet hij enthousiast over wel twee of drie ver schillende zakelijke onderwerpen tussen twee grammofoonplaten van Pat Boone door. De grootvader van deze Brooks is uit Engeland naar Amerika geëmigreerd. Hij was boer. Zijn zoon John's vader wil de niet meer boeren en is politie-agent ge worden in New York. Hij heeft het tot luitenant bij de politie gebracht en zijn zoon heeft kunnen studeren aan de univer siteit van Ann Arbor in Michigan. Na die studie heeft hij eerst een paar jaar gewerkt als journalist bij een krant in het midden westen van de V. S., daarna is hij door puur toeval bij WTTM in Trenton terecht gekomen. En bij WTTM voelt hij zich op zijn plaats. Hij heeft zich de ontembaar enthou siaste toon aangemeten, die bij Amerikaan se radio- en televisiestations als overredend geldt en weet nu bijzonder veel van top hits en dergelijke zaken. Zijn gehele pro gramma is afgestemd op de eisen van de huisvrouw en dat betekent, dat zijn pro gramma voornamelijk bestaat uit platen van Frank Sinatra, Pat Boone en Nat King Cole. Maar af en toe, vertelde hij mij trots, draait hij ook een plaat van Dolf van der Linden en van een Amsterdams draaiorgel. Zo praat hij twee uur per dag weg in een van de twee kleine studio-ruimten van het station, dat gevestigd is in het sou terrain van de Nationwide verzekerings maatschappij, die eigenares is van WTTM. John Brooks is tevreden. Misschien wil hij op den duur nog wel eens overstappen naar een televisie-station. Maar dan zou hij zijn alleraardigste landhuis (gekocht voor 18.000 dollar) buiten Trenton moeten opgeven. Want van de elf kanalen, waar de Trentonian op zijn televisie-toestel uit kan kiezen, komen er zes uit New York, vier uit Philadelphia en een uit Newark. Tren ton zelf heeft geen televisie-stations. Al leen die vier radio-zenders, die bekend staan onder de moeilijk te onthouden „na men" WTTM, WBUD, WTOA-FM en WTNJ. Radio is in Amerika niet erg belangrijk meer. Het :s typerend voor de situatie, dat John Brooks met zijn ochtendprogramma de „beste", meest-beluisterde periode van de dag wordt geacht te hebben, 's Avonds, dat weten alle betrokkenen, luistert er niemand naar de radio. Dan staat de televisie aan. Die televisie (alle elf kanalen) zendt weliswaar ook van 's ochtends zes uur tot 's nachts één uur, maar 's ochtends komen de meeste huisvrouwen er niet toe om eens rustig naar de beeldbuis te kijken. Dan luisteren ze naar John Brooks, die juicht over Sinatra en filtersigaretten. E. Romayn Zelfbediening. Uit een zelfbedienings winkel aan de Bos en Lommerweg te Am sterdam-West zijn enige geldkistjes gesto len met een totaal bedrag van 10.200. In dezelfde nacht heeft men in dezelfde om geving een sigarettenautomaat gestolen met een inhoud yan ruim 1300 gulden. Stakende zeelieden voor hun vak bondskantoor in Buenos Aires. Hun staking is er een van een ganse serie, die de regering voor ernstige problemen stelt. (Van onze reisredacteur) (Van onze correspondent in Londen) Een Londens zondagsblad zal volgende week beginnen met de publikatie van de laatste beschouwingen die de belaagde Adolf Hitler in de Berlijnse bunker aan zijn plaatsvervanger Martin Bormann heeft gedicteerd over de Duitse nederlaag en waarin hij het conflict tussen de Ver enigde Staten en de Sovjet-Unie voorspelt. Hij verwijt Churchill dat deze niet in staat was Hitler's „sportieve" gebaar te waarderen door er van af te zien de Britse troepen in Duinkerken te vernietigen, zulks om een onherstelbare breuk met Groot-Brittannië te voorkomen. Door Groot-Brittannië te sparen, zou hij zijn grote strategie hebben geschaad en daar om, en daarom alleen, verloor Duitsland volgens hem de oorlog. Het getypte document liet Bormann op 17 april 1945 door een koerier naar een schuilplaats in de Alpen brengen. De koe rier kon echter niet door de geallieerde omsingeling heenbreken en verborg Hit ler's politieke testament. Later gaf de koerier een vriend opdracht het document tevoorschijn te halen en te verbranden. Deze deed dit nadat hij er een fotokopie van had laten makenDeze kopie is thans beschikbaar voor publikatie. NEW YORK (Reuter-UPI) Alger Hiss een van Roosevelts raadslieden op de con ferentie van .Jalta en negen jaar geleden veroordeeld wegens meineed omdat hij ontkende en nog steeds ontkent ge heime regeringsdocumenten aan commu nistische spionnen te hebben gegeven, krijgt zijn paspoort terug. Volgens het State Department heeft Hiss zijn paspoort gevraagd om naar Nederland, Groot-Brit tannië en Frankrijk te kunnen reizen. deurs in Japan zullen wel tegenwoordig zijn op de verschillende festiviteiten. De keizerlijke familie heeft ongeveer 2.700 mensen uitgenodigd. Maar de enige buitenlandse gasten, die zijn uitgenodigd om op vrijdag de plech tigheid in het keizerlijke heiligdom bij te wonen, zijn de Amerikaanse Elizabeth Vining, die gouvernante is geweest van de kroonprins en vier journalisten. Dinsdag zijn de Japanse kroonprins Aki- hito en zijn bruid, Mitsjiko Sjoda, ge schenken van zes staatshoofden aangebo den. Daaronder waren van Paus Joannes een mozaïek voorstellend een Romeins landschap, van koning Boudewijn van België een kristallen-glazenservies, van de Poolse president een grote kristallen vaas en van president Tsjiang Kai Sjek van nationalistisch China een stel kostba re antieke rijstkommen. In de komende dagen zullen nog meer geschenken van staatshoofden overhandigd worden. TOKIO (UPI) Ter gelegenheid van het vorstelijk huwelijk zullen ruim 211.000 personen amnestie krijgen. De meesten zijn verkeersovertreders wier rijbewijs werd ingetrokken en personen, die de kieswet hebben geschonden en hun kies recht verloren. Het huwelijk zal, alle plechtigheden en alle vertoon mee inbegrepen, de Japanse schatkist een bedrag van ongeveer 470.000 guldon kosten. Dat is aanzienlijk minder dan het huwelijk van keizer Hirohito in 1924, waarbij leger en vloot uitgebreide demonstraties gaven. Het totaal van de ze plechtigheden kwam de schatkist op on geveer 3,5 miljoen gulden te staan. Het aandeel van leger en vloot is deze keer al heel summier. Het beperkt zich tot het lossen van 101 saluutschoten, aan het eind van de drie dagen durende plechtigheden. (Van onze correspondent in Stockholm) De burgemeester van Oost-Berlijn, Friedrich Ebert, is maandag op het station te Stockholm ontvangen door de in Stock holm werkende Oostduitse ambtenaren, de ambassadeurs van Rusland, China en Bul garije met hun echtgenoten en de hoofden van vier andere Oosteuropese vertegen woordigingen. Tussen hen zag men een jongeman, de voorzitter van het Zweedse Clarté-verbond, die zoals werd gezegd de burgemeester had uitgenodigd een drietal lezingen over het Berlijnse vraag stuk te houden. Een mooie kans voor de heer Ebert om zijn Westberlijnse rivaal, Willy Brandt, die hier over enkele dagen wordt verwacht, de wind uit de zeilen te nemen. Deze diplomatieke demonstratie was kennelijk van hogerhand bevolen. Zonder twijfel wilde het Oosten de Zweden tonen, van welk belang men Friedrich Ebert na Ulbricht en Grotewohl de belangrijkste man van de D.D.R. acht en tevens dat de D.D.R. door de andere volksrepublieken wordt gesteund. De burgemeester van Oost-Berlijn zal tal van bezoeken in Stockholm afleggen en deze reeks werd geopend met een bezoek aan burgemeester Andersson van Stock holm. Op een persconferentie zei „burgemees ter Fr. Ebert, Berlijn": „Als de NAVO- agenten en de Amerikaanse spionnen West-Berlijn hebben verlaten, zai het volk er zeker een andere politieke opinie op na houden. Hij zei er zeker van te zijn, dat, wanneer deze voorposten zijn geliquideerd, de S.E.D. (de Oostduitse „Socialistische Einheitspartij Deutschland") grotere suc cessen zal behalenVan vrijheid gaf Ebert de volgende definitie: Vrijheid is, dat iedereen mag doen wat nuttig voor het volk is. BUENOS AIRES Toen werden de stakingen zo veelvuldig, dat de politie haar vuurwapens ging gebruiken. De Semana Tragica (de tragische week) kwam, waarin vele doden vielen. Hoewel de president de autocratische methodes van zijn voorgangers gelaakt had, maakte hij nog méér gebruik (of misbruik) van zijn recht tot interventie. Hij zelf verrijkte zich niet, maar de horde aanhangers in het ambtelijk apparaat ging zich te buiten aan een orgie van corruptie en vriendjespolitiek, die iedereen, ook de beste elementen in de radicale partij, misselijk maakte de peso kelderde, de arbeiders waren gedesillusioneerd en gaven de president de schuld van de stijgende kosten van levensonderhoud. De radicalen hadden hun kans gemist. Zo hing er opnieuw een revolutie in de lucht, een nieuwe worsteling tussen Argentinië s traditie van „caudillo's" (persoonlijke leiders) en zijn hang naar een regeringsstelsel dat het gehele volk zou bevredigen. Het eerste gevolg was een conservatieve reactie". Tussen hamer en aambeeld van leger en vakbonden zetelt nu de regering Frondizi en de slimme president heeft zo'n duivels plezier in de weergaloze handigheid waar mee hij de ene partij tegen de andere uit speelt, dat hij gevleid glimlacht wanneer men hem met Macchiavelli vergelijkt. Weliswaar heeft hij de laatste tijd wat meer beschutting tegen de stormloop van de vakbonden bij het leger moeten zoe ken, maar hij is er heilig van overtuigd, dat hij straks zijn evenwichtspositie kan herstellen. Kan hij dat? Er wordt gemom peld dat de groep Aramburu-Rojas zou klaar staan om in te grijpen en admiraal Rojas heeft inderdaad kortgeleden een scherpe waarschuwing aan Frondizi gepu bliceerd. Toch geloof ik niet dat de mili tairen trappelen van ongeduld om een staatsgreep te ondernemen. Zij voelen er weinig voor een constitutionele president omver te stoten. Zij weten dat Frondizi haast onvoorwaardelijke politieke en eco nomische steun van de Verenigde Staten geniet. Zij weten ook dat zij een sociaal- economische sanering slechts onder de druk van de bajonetten zouden kunnen uit voeren. Zij zullen slechts met tegenzin in grijpen, wanneer Frondizi onder druk van de vakbeweging zou bezwijken. En de vakbeweging doseert haar druk, omdat ook zij niet veel voor een militaire dicta tuur voelt. En zo ziet het er warempel naar uit, dat behoudens onvoorzienba re incidenten equilibrist Frondizi op het koord kan blijven, waar Irigoyen van af viel. Hetgeen alle sombere constateringen ten spijt op aanzienlijke politieke vooruit gang in Argentinië zou duiden. Dit beeld bevat zoveel kenmerken van de hedendaagse Argentijnse situatie, roept zoveel actueel dreigende eventuali teiten op, dat men er haast het huidige re gime van president Frondizi in zou her kennen. In werkelijkheid zijn het snap shots uit de twee ambtstermijnen (1916- 1922 en 1928-1930) van president HipoJito Irigoyen, stichter van Argentinië's radica le partij, die zijn land na een lange reeks van militaire en conservatieve caudillo's voor het eerst een democratisch regime schonk. De rechtse revolutie, die er in 1930 ccn eind aan maakte, werd geleid door een groepje officieren. Onder hen bevond -'oh een zekere kapitein Juan Domingo Perón. Vijftien jaar later was die kapitein generaal geworden en ook president van Argentinië. De kapitein van rechts werd een caudillo van links, steunende op de ..descamisados", het hemdloze proleta riaat. Het duurde tien jaar voordat de strijd- --achten, onder leiding van de generaals Aramburu en Lonardi en de admiraal Ro jas opnieuw ingrepen en de dictator op een Paraguyaanse kanonneerboot de balling schap injoegen. In hun voorlopige rege ring van twee jaar bereidden zij loyaal de terugkeer der democratie voor. Maar reeds een jaar na de presidentiële verkie zingen die Frondizi op de stoel brachten, doet een sociaal-economische crisis die democratie op zijn grondvesten schudden, drijft staking op staking de regering haast onafwendbaar naar steeds harder tegen maatregelen. Zal de droeve geschiedenis van Irigoyen zich herhalen? Wie met Westeuropese maatstaven en definities de Argentijnse politiek zoekt te doorgronden, tast in het duister. Christen democraten, moderne liberalen, sociaal democraten vormen slechts theoretiseren de splintergroepen. De enige herkenbare partij van belang is de communistische, die ongeveer vijftien percent van de ar beiders achter zich heeft. Van een stelsel matig politiek programmabeleid is eigen lijk geen sprake bij Argentinië's grootste groep, de radicalen, een soort onduidelij ke vrijzinnig-democraten, die bijna alle zetels in het parlement bezetten. Zij zijn door persoonlijke rivaliteiten gesplitst in Op de Plaza de Mayo brandt ook de eeuwige vlam ter herdenking van Argentinië s grote vrijheidsheldgene rated José de San Martin, die tezamen met Simon Bolivar Zuid-Amerika van de Spanjaarden bevrijdde. Bolivar bleef in de politiek. De San Martin zei: „Mijn beloften zijn vervulddeze lan den zijn nu onafhankelijk, laten zij hun eigen regeringen kiezen". Er dreigt een nieuwe betoging in het hart: van Buenos Aires, op de Plaza de Mayo, en de politie heeft het grote plein afgezet. Op de achtergrond de „Casa Rosa da", 't presidentiële paleis. Daar, op het balkon, hield Perón zijn toespraken, totdat het leger hem eruit joeg. TOKIO (Reuter/AFP) Japan maakt zich op om op grootse wijze de bruiloft te vieren van kroonprins Akihito en de 24-jarige Mitsjiko Sjoda. Het huwelijk wordt vrijdag voltrokken. In elk Japans dorp zijn papieren vlaggen en lantaarns opgehangen. In de straten van de hoofd stad Tokio heeft men in het afgelopen weekeinde kleurige en rijk bewerkte ver sieringen aangebracht. Zo zijn er aan de gevel van een van de ministeries 1.000 vlag gen bevestigd. Voor een ander rrroot ge bouw hangt een enorme foto van de prins en zijn bruid, genomen op het tennisveld waar beiden elkaar voor het eerst zouden hebben ontmoet. het leger tegen wat de militairen als anar chistische tendenzen van de arbeiders zien het streng-vaderlijke caudillisme tegen romantische vrijheidszucht. En bij gebrek aan een partijenstelsel waarin meningen en belangen elkaar op het- politieke plan zouden kunnen ontmoeten of bestrijden, wordt het lot van de Argentijnse regering niet door parlementaire, maar door bui ten-parlementaire krachten beslist. In Argentinië's huidige crisis staan twee van die buitenparlementaire krach ten tegenover elkaar: de strijdkrachten en de vakbonden. De groep leger- en marine officieren onder Aramburu en Rojas be schouwen zich als de belichaming van de anti-peronistische revolutie, willen die re volutie zuiver houden, verwijten Frondi zi pacteren met de peronisten, eisen voor al een strenge economische sanering van het land. De vakbeweging vecht voor het behoud van de, veelal overmatige, privile ges, haar door het Perón-regime geschon ken, voert echter ook begrijpelijkerwijze actie tegen de haast ondraaglijke lasten die Frondizi's soberheidspolitiek op het huishoudboekje van de kleine man legt. Dat -er in de vakbeweging enerzijds een communistische-peronistische coalitie tot stand is gekomen, die troebele politieke doeleinden nastreeft en anderzijds een leiderskorps opereei't, dat voornamelijk op persoonlijk financieel gewin uit is (be halve dan bij de communisten) wekt wei nig sympathie voor het syndicale streven. Maar aangezien persoonlijke baatzucht ook in het leger en in de regering geen on bekend verschijnsel is, mag men daar niet te zwaar aan tillen. Wat ons als corruptie tegen de brave borst stuit, is in Zuid-Ame- rika een particulier initiatief tot humani sering van de harde maatschappij. De winkels doen drukke zaken in goed kope periscopen ten behoeve van de mil joenen, die zich waarschijnlijk zullen ver dringen langs de acht kilometer lange rou te van de bruiloftsstoet. Ook worden er veel bruidstoiletten verkocht aan verloof de meisjes die tegelijk met de kroonprins in het huwelijk willen treden. De meeste zalen voor het houden van recepties zijn voor vrijdag aanstaande al verhuurd. Al le feestelijkheden van het huwelijk van de kroonprins, op de eigenlijke huwelijksslui ting na, die in volkomen afzondering plaats vindt, zullen door de televisie worden uit gezonden. Vandaar de hausse in de ver koop van televisietoestellen. Het feit. dat er geen vorstelijke perso nen uit het buitenland aan de plechtigheid zullen deelnemen, heeft de kosten belang rijk gedrukt. De buitenlandse ambassa- BUENOS AIRES (UPI) De regering- Frondizi wil in Argentinië de achturige werkdag weer invoeren, met ingang van 1 mei. Tegen dat voornemen is verzet ge rezen. vooral van de ambtenaren, die door middel van hun vakbonden een officieel protest hebben ingediend. „De achturige werkdag", aldus het protest, „heeft in de Verenigde Staten geleid tot aanhoudende psychologische spanning, die kenmerkend is voor het leven in dat land. alsmede tot de consumptie van grote hoeveelheden verduurzaamde levensmiddelen op onge schikte tijden. De spanning en de veran derde eetgewoonten zijn de voornaamste oorzaken van kanker en jeugdmisdadig heid," aldus de ambtenaren. Er zijn in Argentinië 1.8 miljoen fede rale, provinciale en gemeentelijke ambte naren. Zij hebben tot dusver tegen een karig salaris maar weinig uren per dag gewerkt. De meesten van hen hebben er een tweede werkkring bij, en komen dan tot een gemiddelde van veertien tot zestien werkuren per dag.. de „Pueblo"-radicalen van Balbin en de „Intransigente" radicalen van Frondizi. j Die splitsing ontstond toen de ambitieuze Frondizi de eerste man Balbin op zij duw de, met de peronisten pacteerde en met hun stemmen president van de republiek werd. Voor die stemmen heeft Frondizi een prijs betaald. Er bevinden zich vrij wat peronistische raadslieden in zijn om geving. De belangrijkste, Frigerio, heeft buitengemene invloed. Nog steeds ruilen Frondizi en Perón nauwkeurig gedoseerde wederzijdse concessies. Nog steeds reizen tussenpersonen van Buenos Aires naar Ciudad Trujillo in de Dominicaanse repu bliek, waar Perón dan even zijn ongebrui kelijke amourettes onderbreekt om poli tieke parolen van steun of oppositie mee te geven voor zijn aanhangers thuis, die in de peronistische vakbonden (de „62" ge heten) meer dan de helft van de Argen tijnse arbeiders georganiseerd hebben. Geen gangbare scheidslijnen beheersen de Argentijnse politiek, maar andere tra dities en andere tegenstellingen doen het: erfenissen van het koloniaal verleden, het sluimerende conflict tussen „Portenos" en „Gauchos", het unitaristische Buenos Aires tegen het federalistische platteland, de conservatieve oligarchie tegen de vrij zinniger middenstand, de ordezuebt van

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 17