zonder kringen
Nieuwe psalmberijming
KENNISMAKING MET DE STEIN WAY-VLEUGEL
VOOR HAARLEMS C ONCERTGEBOUW
Gecombineerde uitvoering door
Velsens Gemengde Koor en
„Proza en Poëzie" uit Haarlem
Aanklacht wegens smaad tegen
ex-lid van Veteranenlegioen
Frank Lloyd Wright overleden
Hoofdbestuurslid acht zich in
lange circulaire beledigd
15
Kennemer loge van de
Odd Fellows bestaat
veertig jaar
KVP-afdeling Maastricht
royeert fractievoorzitter
De „Prins Willem IV" op
de St. Lawrence aan
de grond
Expositie „Buiten 1959"
in Leeuwarden
inwrijven laten drogen afborstelen
IV fc R teer, smeer, olie, vruchten, wijn, gras,
lipstick, parfum, stempelinkt, enz.
„Ruiter te paard" komt op
14 april in Rotterdam aan
Kerkelijk Nieuws
Bezoek aan bioscopen
verminderd door t.v.
KERKELIJK LEVEN
Zeepost
VRIJDAG 10 APRIL 1959
Door de combinatie van kleine groe
peringen van zanglustige Velsenaren is
„Velsens gemengd koor" gevormd. Onder
leiding van zijn dirigent Ernst van 't Kaar
gaf het koor donderdag in het Hervormd
jeugdgebouw te IJmuiden-Oost zijn eerste
concert. Voor dit debuut had het ensemble
een zeer gevarieerd programma ingestu
deerd. „Dir, Seele des Weltalls" van W. A.
Mozart was het eerste nummer daarvan.
En verder kwamen fragmenten uit ora
toriums, opera's en operettes tot uitvoe
ring, alsmede een volksliedachtig werkje
„Jeanie with the light brown hair". De
medewerking van de sopraan May Oranje
den Uijl en van het Haarlemse mannen
koor „Proza en Poëzie" bewerkte een
extra-bonte verscheidenheid van muziek.
Velsens Gemengd Koor heeft met zijn
zang een bijzonder verdienstelijke, nog
veelbelovende indruk kunnen maken. Een
geestdriftige en merkbaar toegewijde so-
pranenvleugel met behoorlijke stemmen,
een altengroep, die daarmede een mooi
contrast vormt, een weliswaar niet tal
rijk, maar toch een gave klank produ
cerend mannenkoor van tenoren en bas
sen heeft Ernst van 't Kaar al tot een
goede eenheid weten te verenigen. Het
kostte in de galmloze zaal en met de
tegenwerkende invloed van klankabsor-
berende toneeldoeken wel moeite om het
toonpeil te handhaven. Doorgaans kwa
men de koorleden te laag Uit. Maar dit
nam niet weg, dat het koor bij de ver
tolking van Mozarts compositie, de aria
bewerking „Lascia ch'io pianga" van G. F.
Handel en „Judex" van Ch. Gounod een
mooie klank kon produceren. Voor „Jeanie
with the light brown hair" wenste ik de
duidelijkheid der dictie groter. Het be
kende „Vilja-lied" van Léhar kan met
minder onbewuste portamenti uitgevoerd.
Velsens Gemengd Koor kan rustig verder
gaan werken aan zijn technische en muzi
kale paraatheid, omdat de basis daarvoor
door Ernst van 't Kaar al stevig gelegd is.
De drie liturgische werken, die het
mannenkoor „Proza en. Poëzie" eveneens
onder leiding van Ernst van 't Kaar ver
tolkte, vonden in de zaal niet de klank-
verwerkingsvoorwaarden, waarop deze ka
rakteristieke kerkmuziek ingesteld is. En
evenmin was er sprake van een verhef
fende invloed op de stemmenklank. De
indruk van de uitvoeringen, die „O Do-
mine Jesu Christe" van Brumel, „Popule
meus" van Da Palestrina en het warm-
klinkende „Veni Creator" van Alphons
Diepenbrock betroffen, werd nu geheel
afhankelijk van de reële toonvorming. Het
stelde de zangers voor bijzondere moei
lijkheden, die zij echter dapper het hoofd
boden en waarvan in het bijzonder het
„Veni Creator" profiteerde. Van akoes
tische aanpassing getuigden later op de
avond de uitvoeringen van „O Isis und
Osiris" uit „De Toverfluit" van Mozart,
van „Le Rossignol" van Grétzy en de ge
liefde „Ballade van de twaalf rovers". De
voordracht van „Le rossignol" trof door
beheersing en een sonoriteit, waarmede
het koor zichzelf overtreffen kon. Bij de
uitvoering van „De twaalf rovers" hoorde
men de verdienstelijke solozang van een
van de koorleden, die daarvoor over de
geschikte stemkwaliteiten kon beschikken.
Een bekroning van het concert werd de
gecombineerde uitvoering van twee delen
uit de opera „Cavalleria rusticana" door
Velsens Gemengd Koor en „Proza en
Poëzie" uit Haarlem, waarbij May Oranje
de solopartij met schone klank en met be
grip voordroeg.
Deze zangeres had zich ook met succes
laten horen bij een solovertolking van een
aria uit Mendelssohns „Paulus" en het
ontroerende „Afscheid van Dido" van Hen
ry Purcell, zij het dan dat het medeleven
zich met reserve openbaarde. Ook een
Op 18 april zal de Kennemer loge no. 27
van de Independent Order of Odd Fellows
te Haarlem de dag herdenken, waarop
deze loge veertig jaar geleden werd op
gericht. Ter gelegenheid van dit jubileum
houdt het bestuur zaterdagmiddag 18
april van vijf uur tot half zeven in de
Bilderdijkzaal van café-restaurant Brink-
mann in Haarlem een receptie.
De orde werd in 1819 in Baltimore ge
sticht, in 1877 werd de eerste loge in Ne
derland gevestigd. De Independent Order
of Odd Fellows is een internationale ver
eniging, die tot doel heeft het bevorderen
van de broederschap onder de mensen èn
verdraagzaamheid onder elkaar.
De orde treedt weinig naar buiten op,
toch heeft zij bijvoorbeeld de vereniging
Pro Juventute in het leven geroepen. Een
recente actie van de orde is het verzorgen
van kampen voor spastische kinderen,
waarvoor onlangs de stichting O.F.I.N.K.A.
werd opgericht.
Over de geschiedenis van de jubileren
de loge is weinig bekend: alle archieven
zijn in de oorlog door de bezetter in be
slag genomen en vernietigd.
fragment uit Mozarts „Figaro" werd in
die sfeer van objectiviteit betrokken, hoe
wel de stemklank gaaf en stralend bleef.
Veel meer openheid der voordracht kwam
er met het zingen van Zagwijns „Het
meezeken" en „De nachtegaal". De piano
begeleidingen door Anneke Visser waren
correct, doch te gereserveerd.
Over het geheel genomen is de avond
zeer bemoedigend verlopen. Het succes er
van doet het beste verwachten voor de
toekomst van Velsens Gemengd Koor en
van zijn samenwerking met de Haarlemse
zustervereniging.
P. Zwaanswijk
Een der afdelingen van de Katholieke
Volkspartij te Maastricht heeft de heer
Jos. Ensinck, voorzitter van de K.V.P.-
fractie in de Maastrichtse raad, als lid
van de afdeling geroyeerd, wegens het
gebeurde bij de wethoudersverkiezingen
in september van het vorige jaar. De heer
Ensinck heeft tegen dit besluit van de
afdeling bij het gewestelijk bestuur van
de K.V.P. beroep ingesteld. Bij de wet
houdersverkiezingen was de heer En
sinck één der K.V.P.-raadsleden, die de
verkiezing van een P.v.d.A.-wethouder
mogelijk maakten.
Het Nederlandse vrachtschip „Prins Wil
lem IV" (1535 t.) is vrijdag op de St. Law
rence in Canada aan de grond gelopen.
Het roer is beschadigd. Het schip bèvindt
zich 90 mijl stroomafwaarts van Montreal.
Op 5 mei zal in Leeuwarden de recrea
tietentoonstelling „Buiten 1959" officieel
worden geopend door de staatssecretaris
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen, mr. R. G. A. Höppener. Deze expositie,
die op initiatief van de Leeuwarder V.V.V.
is opgezet, geeft een overzicht van de vele
mogelijkheden op recreatie en vakantie-
gebied en is speciaal bedoeld voor die
mensen, die vanwege de grote afstand
minder gemakkelijk naar soortgelijke ex
posities in het westen des lands reizen. De
tentoonstelling wordt gehouden in en om de
vroegere lusthof der Friese Nassau's, de
Prinsentuin.
Advertentie
O r he'^>t ^irect te?en etensvlekken, vet,
Royale tube f.1.95 ft, V Q R j( 6 11 P 3 S t S
verwijdert vlekken
LAHNEMANN Laren (N.H.) Postbus 18 Importeur van Polycolor K2r Placentubex Margret Astor Mouson Blendax
Op een lezingentournee door Dene
marken bezocht de Franse radicaal
socialist Mendès-France een gymna
sium in Kopenhagen, waar zijn op de
band opgenomen toespraken in de
Franse nationale vergadering tot ver
trouwde leermiddelen bij de Franse les
zijn geworden. Nu konden de leer
lingen hem echt horen bij de beant
woording van hun vragen.
Naar wy reeds gisteren in een deel van onze editie vermeldden, ls donderdag de
Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright, een van 's werelds grootste bouw
meesters, op negenentachtigjarige leeftijd in het St. Josephziekenhuis in Phoenix,
Arizona, overleden. Maandag had hij daar een operatie ondergaan wegens ingewand-
stoornissen. Na de operatie werd zijn toestand bevredigend genoemd, zelfs tot een
half uur voor zijn overlijden. De arts van Wright zei, dat hij kennelijk te oud waa
geweest om nog te kunnen genezen.
Wright werd geboren op 8 juni 1869 in
Richland Center, in Wisconsin. Zijn moe
der was onderwijzeres, zijn vader musicus
en predikant. Als kind werd hij gefasci
neerd door gekleurde geometrische blok
ken, die zijn moeder mee naar huis bracht.
Zijn moeder besliste, dat hij architect zou
worden. Zij liet hem inschrijven aan de
universiteit van Wisconsin en verkreeg
voor hem een baantie van vijfendertig dol
lar per maand. In deze periode zag de aan
staande architect een nieuwe vleugel van
het oude staats-parlementsgcbouw instor
ten. Deze verschrikkelijke scène bleef hem
steeds bij en deed hem besluiten stevige,
veilige gebouwen te ontwerpen. Ontevreden
over de colleges verliet Wright als acht
tienjarige de universiteit en ging in Chi
cago werken.
Wright nam de strenge lijnen van de
twintigste-eeuwse machines en vermengde
deze met de levende vormen van de na
tuur. Door het materiaal van de natuur
lijke omgeving te gebruiken schiep hij ge
bouwen, die „bij het landschap behoorden".
Iets dergelijks was het huis, dat hij over
een waterval bouwde voor Edgar Kauf-
mann in Mill Run en zijn eigen huis in
Wisconsin, dat hii „Taliesin" doopte.
Wright was altijd geïnteresseerd in lage
bouwkosten en betoogde, dat men betere
en goedkopere woningen kon bouwen zon
der onnodige materialen te gebruiken.
Zijn carrière werd gekenmerkt door strijd
Naar wij vernemen, zal het beeldhouw
werk „Ruiter te paard", vervaardigd door
de Italiaanse beeldhouwer Marino Marini
en bestemd voor Den Haag, op 14 april
mét het s.s. „Valencia" uit Genua in Rot
terdam arriveren.
Geref. Kerken
Beroepen te Taber en Vauxhall (Alberta,
Canada) (Chr. Ref. Church) H. Bade te
Valthermond; te Zwaagwesteinde M. J.
van Reenen, kand. te Woubrugge.
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Uithuizermeeden E.
M. Pannekoek te Ochten.
en tragiek. Zijn scherpe veroordeling van
eigentijdse vakgenoten en hun werken
bracht scherpe reacties teweeg. Moeilijk
heden in zijn echtelijk leven leidden tot
bizarre publiciteit en brachten jaren van
inactiviteit, toen hij het hoogtepunt van
zijn carrière had bereikt.
Men zegt dat Wright de eerste Ameri
kaan is. die de Europese architectuur heeft
beïnvloed. In Europa werd zijn werk ge
karakteriseerd als ..de Amerikaanse ex
pressie in de architectuur". In Amerika
noemde men het „de nieuwe school van
het midden-westen".
Zijn faam kwam langzaam maar bereikte
een hoogtepunt toen het door hem ont
worpen Imperialhotel in Tokio, gebouwd
op een drijvende fundering, het enige ge
bouw was dat de aardbeving van 1923
weerstond.
In totaal heeft hii meer dan zeven
honderd gebouwen ontworpen. Het meren
deel hiervan zijn woonhuizen, maar Wright
heeft zich ook gewijd aan de bouw van
fabrieken. Het Guggenheimmuseum in
New York verrees eveneens naar zijn ont-
De snelle toeneming van het aantal tv-
toestellen heeft in 1958 het Amsterdamse
theaterbezoek niet ongunstig beïnvloed. De
bioscopen ondervonden echter wel degelijk
een daling van het aantal bezoekers. Aldus
blijkt uit de jaarcijfers van het Bureau van
Statistiek van de gemeente Amsterdam.
In 1.958 zijn voor toneelvoorstellingen
453.285 toegangsbewijzen verkocht (385.425
in 1957), de opera trok 178.177 bezoekers
(129.244), het ballet 46.047 mensen (25.933)
en de concerten 458.311 bezoekers (318.436).
De bioscooptheaters verkochten 10.898.032
toegangskaarten tegen 11.817.991 in 1957.
Ook het bezoek aan verenigingsavonden
en sportevenementen liep aanmerkelijk
terug. Hierdoor geeft het totaalbeeld ook
een teruggang te zien: in 1958 werden
17.054.508 toegangsbewijzen voor open
bare .vermakelijkheden verkocht tegen
17.5401070 in 1957. Opmerkelijk is de stij
ging van het aantal revuebezoekers
Vreemde plannen kwamen in een zit
ting van de Utrechtse politierechter,
mr. P. J. Klaver, op tafel: het opblazen
van de Indonesische ambassade
„Backershagen" te Wassenaar en het li-
kwideren van de heer C., die vier dagen
voor de voorgenomen aanslag hiervan
de politie op de hoogte stelde. Deze plan
nen zijn niet doorgegaan, maar een van
de gevolgen ervan was wel dat de 29-jari-
ge Zeistenaar J. N. A. K., een fabrieksdi
recteur, terecht moest staan wegens
smaadschrift, omdat hij in een circulai
re de 46-jarige Amsterdammer mr. W. J.
S., hoofdbestuurslid van het Veteranen
Legioen Nederland, had genoemd als de
geestelijke vader van het aanslagplan op
de Indonesische diplomatieke vertegen
woordiging.
Deze circulaire was gericht tot bestuur
ders van het Veteranen Legioen Neder
land, een organisatie van oud-strijders uit
Indonesië en Korea, en had betrekking
op de moeilijkheden, die zich eind 1958 in
het V.L.N. openbaarden. Er waren aller
lei moeilijkheden. Zoals K., die nu geen
lid meer is, verklaarde, betroffen ze de
financiën, de stemrechten, de drumbands,
maar vooral „Backershagen".
In november 1957 leefde bij een aantal
personen, waarbij leden van het V.L.N.,
de gedachte iets te ondernemen tegen de
Indonesische ambassade. De plannen
moeten hebben gevarieerd van het in
slaan van een paar ruiten, het vernielen
van een muurtje tot een aanslag op de In
donesische zaakgelastigde.
Er was al een illegale groep, die een
aanslag op het gebouw zou hebben voor
bereid. Aspirantleden werden eerst ge
blinddoekt in een auto kris-kras door Am
sterdam gereden en dan ineen donkere
kamer onder schijnwerperlicht verhoord.
Interne veten deden deze „organisatie"
uiteen vallen. Maar later ontstond, naast
maar toch ook met bindingen met het Ve
teranenlegioen. „De Anjer", een landelij
ke illegale' organisatie (L.I.O.N.). Deze or
ganisatie liet haar aspirantleden o.a. aan
meldingsformulieren invullen, waarop
vragen stonden als: „Over hoeveel hand-
Donderdagmiddag werden wij op uitno
diging van burgemeester en wethouders
van Haarlem in de gelegenheid gesteld
kennis te maken met de voor het gemeen
telijk Concertgebouw bestemde Steinway-
vleugel. Het nieuwe instrument, voorlopig
opgesteld in de aula van het Stedelijk
Gymnasium, werd aldaar op zijn klank
waarde en capaciteit getoetst door vier
verschillend geaarde oudleerlingen van de
heer Piet Vincent, de directeur van de
Muziekschool van Toonkunst, die in de
keuze van het kostbare speeltuig een ver
antwoordelijke rol gespeeld heeft. Met de
opdracht voor de gemeente Haarlem op
zoek te gaan naar een vleugelpiano, die
aan de hoogste eisen zou voldoen, is de
heer Vincent in november jongstleden naar
Hamburg gereisd om bij de firma Steinway
(welk bedrijf gelukkiger dan de firma
Bechstèin voor verwoesting door bombar
dementen gespaard bleef) poolshoogte te
nemen van wat er in de topklasse der con
certvleugels leverbaar was.
Ter inleiding van het recital gaf de heer
Vincent een vrij uitvoerig verslag van
zijn reis naar de Europese vertegenwoor
diging in Hamburg van de in New York
gevestigde onderneming. Het bleek dat
Steinway vier grote concertvleugels te koop
kon bieden. Als ervaren pianist, die de ge
vaarlijke plekken van de instrumenten-
bouw op zijn duimpje kent, toetste hij de
vier vleugels, tot het op den duur ging
tussen twee, die bijzondere kwaliteiten
toonden. Uiteraard zal de definitieve keuze
vrij wat tijd tot overweging gekost heb
ben. En zo is dan, naar we op gezag van
deze expert aannemen, het mooiste van
het viertal in Haarlem terecht gekomen.
Na de constructie van een lift onder het
podium van de concertzaal zal het zijn
vaste standplaats betrekken.
Het recital werd ingeluid met de Sonate
in C (K.V. 330) van Mozart, door Leendert
Huges gespeeld. Vervolgens werd het in
strument op zijn kracht en zijn klare hoge
discant getoetst met de Hongaarse Rapso
die nr. 12 van Liszt, door Tiny Kaiser ver
tolkt. Daarna ging het om het kleurenspec
trum en de lichte tintelingen van Debussy
en Ravel, van wie Henk van Eeuwijk res
pectievelijk drie „Etudes" en „Jeux d'eau"
liet klinken. Tenslotte bracht Hans Osiek
twee eigen composities („Variaties op een
Noors thema" en „Varsovie accuse") ten
gehore.
Mijn indruk? Vier spelers, vier karak
ters voor wie het instrument een gewillig
medium was, dat niet alleen hun muzikale
vertolkingen weergaf, doch tevens iets van
hun eigen wezen typeerde, net zoals de
fijngevoelige portretschilder onbewust een
deel van zichzelf in de afbeelding van zijn
model legt. Een medium aldus, dat op de
fijnste nuances van het zieleleven reageert.
Ik hoop dat dit nog duidelijker zal blijken,
wanneer wij de Steinway-vleugel in de
Concertzaal zullen horen, waar hij aan de
akoestische proporties zal zijn aangepast
om een bravoureuze Liszt of Tsjaikofsky
te verwerken en qua geluidsvorming in de
fijnste nuances kan profiteren van het
aanzetstuk, zoals 'vet in de zangkunst heet
in dit geval de zaal met haar ruimte
werking.
Het extra-muziekuurtje werd besloten
met een hartelijk woord van hulde, door
burgemeester mr. O. P. F. M. Cremers ge
richt tot de heer P. Vincent voor het wel
slagen van zijn verantwoordelijke missie.
Jos. de Klerk
In 1951 kwam een nieuwe Nederlandse
vertaling van de bijbel gereed. Op initia
tief van het bijbelgenootschap en met me
dewerking van vele geleerden in de oud
en nieuwtestamentische wetenschappen,
behorende tot verschillende protestantse
kerken, kwam dit enorme werk tot stand.
Thans zijn theologen, dichters en musi
ci onderweg om aan de kerken in ons land
voor de tweede maal een grote dienst te
bewijzen door aan een nieuwe psalmberij
ming te werken, waarvan men hoopt dat
deze door alle kerken zal worden aanvaard.
Verschillende jaren is men reeds met dit
uiterst moeilijke werk bezig geweest. Wij
hebben nu een inzicht kunnen krijgen in
de tot nu toe bereikte resultaten door een
uitgave van „Honderdtien psalmen, proe
ve van een nieuwe berijming". Ter gele
genheid van deze verschijning is er in Den
Haag een persconferentie gehouden waar
van wij u thans enkele indrukken willen
weergeven.
Aanwezig waren de leden van de „Inter
kerkelijke Stichting voor de Psalmberij
ming" en leden van de werkcommissie
voor de psalmberijming. De dichters Jan
Wit, J. W. Schulte Nordholt en Muus Ja-
cobse (prof. dr. K. Heeroma), de Haagse
cantor-organist Adriaan C. Schuurman, de
neerlandicus prof. dr. G. Kuiper, de hoog
leraar in de Hebreeuwse taal prof. dr.
W. H. Gispen en de dogmaticus dr. H.
Schroten hebben op deze persconferentie
verteld hoe de honderdtien opnieuw be
rijmde psalmen in voorbeeldige samen
werking tot stand zijn gekomen. Verder;
welke moeilijkheden er waren te over
winnen en hoe men, ondanks de strenge
beperkingen, opgelegd door de eisen van
bijbelgetrouw volgen van de grondtekst,
het metrum en ritme van de oude psalm
melodieën, het handhaven van het dichter
lijk karakter der psalmen alsmede de eis
van moderne taal, toch tot een resultaat
gekomen is.
Dr. Schroten vertelde iets over de voor
geschiedenis. Na de aanvaarding van het
psalter in 1949 door de Gereformeerde ker
ken ontstond het gevaar, dat meer dan
één psalmbundel in gebruik zou komen
onder de protestanten. Een adres aan de
gereformeerde synode van het christelijk
nationaal schoolonderwijs en soortgelijke
bezorgde stemmen uit beide kerken heb
ben ertoe geleid, dat de hervormde en de
gereformeerde kerken, tezamen met enke
le andere protestantse kerken, zijn gaan
samenwerken om tot een door alle kerken
aanvaarde psalmberijming te komen. De
interkerkelijke werkcommissie is in mei
1953 benoemd. Zij bestaat uit dichters,
neerlandici, hebraici en musici. Na twee
jaar, in 1955, waren tien psalmen gereed,
die door de kerken zijn aanvaard, zodat
de werkcommissie in november 1956 weer
bijeen kwam op de Pietersberg te Ooster
beek, alwaar vervolgens op gezette tijden
met grote voortvarendheid aan de thans
verschenen psalmen kon worden gewerkt.
Er is reeds nu veel waardevolle critiek
op de proeve binnengekomen, die punt
voor punt door de werkcommissie zal wor
den behandeld.
Ds. Wit gaf een korte'historische terug
blik op de psalmberijmingen in ons land.
De berijming van 1773 noemde hij wat de
taal en de dichterlijke vrijheden betreft,
verouderd. Ook noemde hij deze „brave
berijming" uit de achttiende eeuw wat al
te zeei „doorbakken met de theologische
opvattingen uit die tijd". Restauratie de
zer psalmen is overwogen maar bleek
moeilijker dan de berijmers aanvanke
lijk dachten.
Prof. Gispen toonde aan met welke zor
gen de bijbel-getrouwheid van de nieuwe
berijming omringd is geweest. Tezamen
met zijn collega's-hebraïci Beek en Vrie
zen had hij de gedichten regel voor regel
met de grondtekst van het oude-testament
gecontroleerd. Een enkele keer moest dien
tengevolge weer een volledige nieuwe be
rijming gemaakt worden. De voorlopige
bundel sluit volledig aan bij de grond
tekst en behoeft derhalve door geen enke
le reformatorische kerk te worden ver
worpen.
Prof. Kuiper releveerde het belangrijke
aandeel van de dichter in het werk na de
commissie. Met enkele voorbeelden toon
de hij aan, dat men niet alleen trouw is
gebleven aan de tekst, maar ook aan de
oorspronkelijke poëzie van de psalmen.
„Waarom kunnen dichters dit?" vroeg
prof. Heeroma. „Omdat ze moeten. De
bijbel geeft hun daartoe de opdracht. Ge
dichten kunnen immers alleen weergege
ven worden door gedichten. „We hebben
de plicht er gedichten van te maken," al
dus deze dichter en neerlandicus. De dich
ter Schulte Nordholt vertelde over de vijf
jaar samenwerking in Oosterbeek. Na de
persoonlijke inspiratie door de psalmen
in de oertekst kwam er steeds een ge
zamenlijke inspiratie.
De musicologische kant van het werk
der commissie belichtte Adriaan Schuur
man. Hoe prachtig hier de diverse moei
lijkheden zijn overwonnen, toonde hij met
enkele, ten dele door hem zelf gezongen,
voorbeelden aan. Bijzonder nuttig leek
zijn opmerking aan zekere critici, dat de
ze psalmen niet gelezen maar gezongen
moeten worden.
De secretaris van het stichtingsbestuur,
ds. F. H. Landsman, wees op het grote
voordeel dat de wijzen internationaal zijn
en dus gelijktijdig in verschillende talen
gezongen kunnen worden. De heer Schuur
man achtte de bestaande melodieën te
prefereren boven mogelijke nieuwe melo
dieën (mede gezien het teleurstellend re
sultaat van een dergelijk streven in Zuid-
Afrika), omdat zij onze tijd aanspreken
en de individualistische muziek uit de tijd
van de Romantiek in kracht verre over
treffen. De voorzitter, de gereformeerde
predikant ds. Kuiper, wees op het grote
belang, dat de gereedgekomen proeve nu
ook inderdaad tijdens de kerkdiensten in
de gemeenten gezongen wordt. Over de
vooruitzichten van de aanvaarding door de
kerken kon hij zich nog niet uitlaten. Een
optimistische toon overheerste echter wat
dit betreft in het stichtingsbestuur.
granaten beschikt u? Hoeveel springstof
fen? Hebt u sluipschoenen?"
Indertijd werd er melding van gemaakt
dat trotyl en wapens uit legervoorraden
zouden zijn verduisterd voor dergelijke il
legale naoorlogse groepjes. In ieder geval
werden de mededelingen door politie en
Binnenlandse Veiligheidsdienst zo ernstig
genomen, dat op het bericht van de voor
genomen aanslag op de ambassade in
Wassenaar dé wachtposten daar werden
verdubbeld.
De beraamde aanslag werd aan de poli
tie meegedeeld door de heer C., die als
getuige was opgeroepen. Hij kreeg vier
dagen voor de aanslagdatum kennis van
het plan. De verdediger van de Zeistenaar
K., mr. G. ter Laan, vroeg hem of hij,
omdat hij het plan bekend had gemaakt,
bedreigd was met „likwidatie". „Ja", ant
woordde de heer C. zonder aarzelen.
Hierop riep de officier van Justitie, mr.
W. J. Kolkert: „Ik protesteer". De poli
tierechter wees erop, dat de verdediger
geen vragen over de materiële waarheid
mocht stellen, want het ging hier om de
vraag of er al dan niet smaadschrift was
gepleegd door de Zeistenaar, die over de
voorgenomen aanslag in de circulaire had
geschreven. De officier en de politierech
ter wilden beiden de aanslagplannen en
hun gevolgen buiten behandeling laten.
Maar bij het verhoor van de circulaire
schrijver K. en van enkele getuigen was
niet te vermijden dat telkens weer de ac
tiviteiten ten aanzien van „Backersha
gen" aan de orde kwamen. K. zei bij her
haling, dat hij het algemeen belang met
zijn circulaire had willen dienen. Hij vond
dat een aanslag door met het Veteranen-
legioen verbonden personen de Neder
landse zaak en de zaak van de Nederlan
ders in Indonesië door mogelijke represail
les van Indonesische kant ernstige scha
de zou berokkenen.
Op een nachtelijke bijeenkomst in Heilo
had hij gehoord dat mr. S. de geestelijke
vader van het plan voor een aanslag was.
Ook had hij van het royement uit het Ve
teranenlegioen van de heer C. gehoord,
omdat diens mededeling de aanslag had
verijdeld.
Zijn opvattingen werden niet gedeeld
door de groep-S. in het legioen. Een ge
tuige, die tot de trotylgroep 2ou hebben
behoord, was evenmin van mening dat
door het opblazen van de ambassade Ne
derlanders gevaar zouden kunnen lopen.
Deze getuige althans antwoordde op de
vraag van verdediger, mr. Ter Laan, of hij
tegen K. had gezegd, dat hij, als hij de
kans kreeg, het toch zou doen: „Dat heb
ik inderdaad gezegd".
Uit de verhoren bleek, dat K. het legioen
voor aftakeling wilde behoeden. Maar die
aftakeling is doorgegaan, zodat het aantal'
leden tot zestienhonderd daalde. Als oor
zaak van de scheuring noemde K.
„Backershagen". Hij wilde een zuivering
bereiken met een op 5 november 1958 ver
zonden anderhalve meter lange circulaire.
Mr. S. werd daarin in verband met
„Backershagen" genoemd. K. en diens
verdediger wilden bewijzen dat de heer
S. er bij betrokken was, maar de politie
rechter stelde het scherp: „Ik laat een on
derzoek naar de waarheid niet toe. Het be
roep op het algemeen belang wordt ver
worpen. De circulaire is kennelijk bedoeld
om de groep-S. uit het Veteranenlegioen
te wippen."
Desgevraagd verklaarde mr. S. als ge
tuige zich nog steeds in eer of goede naam
aangetast te voelen.
„Te formeel"
De politierechter was van mening dat
K. de politie had moeten inlichten en het
daarbij had moeten laten. „Uw streven in
het algemeen belang is zeer lofwaardig,
maar u kunt het niet aannemelijk maken".
Mr. Ter Laan verweet de politierechter
dat deze te formeel optrad. In het belang
van de Nederlanders in Indonesië voelde
K. zich gedrongen de circulaire te ver
sturen. Hij heeft geen enkele opzet tot be
lediging van mr. S. gehad.
De officier van Justitie zei dat het in
de circulaire ging om wat men van plan
is geweest. De rechtszaal is niet de plaats
om te betogen dat een onderzoek naar de
vermelde feiten moet worden gedaan. K.
heeft een reputatie door de modder ge
haald.
Nadat anderhalf uur waren verstreken
viel de naam van een Amsterdammer,
D. de W. Deze zou de leiding hebben ge
had van de trotylgroep. De officier vroeg
aan een getuige: „Kent u De W. Waar is
hij, want hij heeft geschreven niet te kun
nen komen". De getuige zei dat De W.
vorige week naar Engeland was vertrok
ken. „Wel toevallig", meende de officier.
De politierechter besloot hierop De W.
te horen als hij terug komt uit Engeland.
Daarom schorste hij de zitting voor onbe
paalde tijd.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan, tussen haakjes, achter de
naam van het schip vermeld.
Argentinië: m.s. „Zaanland" (13-4) en
s.s. „Uruguay" (16-4); Australië: m.s. „Or-
sova" (14-4); Brazilië: s.s. „Algol" (14-4) en
m.s. „Innstein" (15-4); Canada: s.s. „Nieuw
Amsterdam" (12-4) en m.s. „Prins Willem
van Oranje" (18-4); Chili via New York:
(16-4); Ned. Antillen: m.s. „Attis" (14-4);
Nieuw Zeeland: s.s. „Condessa" (18-4); Su
riname: m.s. „Jason" (15-4); Unie van Z.
Afrika en Z.W. Afrika: m.s. „Pendennis
Castle" (18-4).
