I 25."
MORRIS beforeijou fint/!
Nieuwe kandidaten voor
het ministerschap
HET WEER
I
Bakker's
Behang
Ontdekker II in polaire baan
en Vanguard opnieuw in zee
De beste raam
Ministerie voor Zaken Overzee
zal worden opgeheven
Borst t
Het woord is aan
Sleeploon: één gulden
I. C. HAAN
Terlenka Gordijnen
DE KABINETSFORMATIE
Warme aprildagen
Extra treinen op corsodag
Zuidelijke wind
Kennismaking met prinses
Paola via de televisie
Ij communiepakje
Kies (letterlijk)
uit
duizenden.
Staat neemt ziekenhuizen
voor niet-blanken over
U GAAT VERHUIZEN
73e JAARGANG No 232 DINSDAG 14 APRIL 1959 304e JAARGANG No 80
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 ~|T g l ik BB I Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. I I I Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I I f J I ff"™ T H M J J Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 ii Jü i™ JL JU fr, p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL 13430
STURKA TENNISKLEDING
W. S. Landor:
Het brood wordt het duurst betaald
door hen, die het van de liefdadigheid
moeten krijgen.
Ouder gewoonte wordt de pers, en daar
mee het Nederlandse volk, slechts zeer
summier ingelicht over de gang van zaken
bij de kabinetsformatie. Deze methode mag
haar nut hebben omdat de kans op „in
discreties" daardoor tot een minimum
wordt beperkt, maar ze heeft tevens het
nadeel dat de rem op het politieke touw
trekken, die er zou zijn als alle deelnemers
aan dat weinig edele spel voortdurend met
de openbare mening zouden worden gecon
fronteerd, nu vrijwel afwezig is.
Wat men nu uit Den Haag verneemt,
berust grotendeels op niet-officiële inlich
tingen en voorts op de conclusies die
soms met behulp van juist het soort „in
discreties" dat de toepassers van de „dis
crete" methode hoopten te vermijden
kunnen worden getrokken uit de bezoeken
die de formateur ontvangt. Het is haast
onvermijdelijk dat er onder die conclusies
ook onjuiste conclusies zijn, want zelfs al
weet men wie er gepolst worden, weet men
nog niet altijd welke overwegingen tot dat
polsen hebben geleid. De beste waarnemers
kunnen dan bij het maken van hun gevolg
trekkingen op een verkeerd spoor raken en
soms worden zij zelfs door deze of gene,
die daarbij andere belangen dan dat van
een juiste berichtgeving op het oog heeft,
opzettelijk op dat verkeerde spoor geleid.
Bij de kabinetsformatie van thans staan
echter enige dingen onomstotelijk vast. In
de eerste plaats het feit, dat prof. De Quay
bij zijn formatie-pogingen heel wat tegen
slag ondervindt, doordat personen, die door
hem worden aangezocht in de regering zit
ting te nemen, om persoonlijke redenen
bedanken. Die tegenslag is vooral daarom
zo ernstig omdat gewoonlijk behalve
dan in het geval van de een of andere
super-listige diplomatieke zet degeen die
het eerst wordt aangezocht ook degeen is
die door de formateur als de bekwaamste
en geschiktste man voor de te bezetten post
wordt beschouwd. Natuurlijk kan het vóór
komen dat een man, op wie pas na een
aantal mislukte pogingen de aandacht valt,
later een voortreffelijke vondst blijkt te
zijn geweest, maar de mogelijkheid is toch
groter dat hij, die slechts in de derde of
vierde plaats in aanmerking komt, niet de
beste figuur is. En dat komt de kracht van
de nieuwe regering, en dus ook het lands
belang, zeker niet ten goede.
Een andere moeilijkheid, waarmee prof.
De Quay zonder twijfel worstelt, is de nood
zaak om de wensen van de toekomstige
regeringspartijen ten aanzien van de ver
deling der portefeuilles met elkaar in over
eenstemming te brengen. Helaas gaat het
ook deze keer weer zo, dat de partijen elk
voor zich geen aanspraak maken op die
ministerszetels, waarvoor zij de beste man
beschikbaar hebben, maar op die waaraan
zij om redenen van partij-politiek de mees
te waarde hechten. Een flagrant voorbeeld
daarvan is wel de eis van de K.V.P., de
portefeuille van Economische Zaken toe
gewezen te krijgen, een eis die gehandhaafd
wordt ondanks het bedanken van alle
K.V.P.-ers die daartoe tot dusver door de
(zelf rooms-katholieke) formateur geschikt
geacht en aangezocht zijn. Ondanks de vele
waarschuwingen, die onze vaderlandse ge
schiedenis bevat in de vorm van misluk
kingen van ministers, die op deze wijze op
een zetel „geforceerd" werden, schijnen
onze partijleiders nog maar niet te kunnen
inzien dat zij niet alleen het landsbelang
maar zelfs hun eigen partij een ondienst
bewijzen door zolang op hun stuk te blij
ven staan tot een van hun geestverwanten,
ook al is hij er niet bekwaam voor, op een
ministersstoel wordt gezet.
Daarentegen valt het toe te juichen, dat
prof. De Quay zich blijkbaar niet heeft
laten verleiden tot het handhaven van een
ministerie (dat van Zaken Overzee) waar
aan geen behoefte bestond, en dat alleen
„waarde" zou kunnen hebben als troostprijs
bij de zetelverdeling. Dat systeem van
troostprijzen is niet alleen kostbaar, maar
ook in verschillende opzichten vernede
rend, en het pleit voor de formateur dat hij
er zij het na lang beraad geen gebruik
van schijnt te willen maken. Althans niet,
zoals de zaken op dit ogenblik staan.
In elk geval wekt datgene, wat er tot nog
toe, rechtstreeks en langs omwegen, om
trent zijn formatie-pogingen bekend is ge
worden, in hoofdzaak toch wel de indruk
j dat prof. De Quay zich niet al te zeer door
het politieke spel wil laten meeslepen en
dat hij voor elke zetel, die hij moet toe-
j wijzen, in de eerste plaats zoekt zoals hij
dient te zoeken: namelijk naar de beste
man.
Simon Koster
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S.
Prins Albert van België met zijn
Italiaanse verloofde, Prinses Paola
Ruffo di Calabria, gefotografeerd in
het kasteel van Laken.
Reder P. Hoogerwerff van de 800 tons
vrachtvaarder „Helemar H" heeft
maandagmiddag in IJmuiden aan de
heer Jan Wijsmuller het laagste sleep
loon uit de roemruchte geschiedenis
van de Nederlandse zeesleepvaart uit.
betaald. De zeesleper „Nestor" van
Wijsmuller sleepte vorige week de
kustvaarder „Helemar H", welke op de
Ierse rotsen was geslagen, voor een
gulden van de haven Cobh naar Rotter
dam. Daardoor was Wijsmuller de felle
concurrentie te vlug en te goedkoop af.
De foto laat zien hoe de beroemde
„piek" van eigenaar wisselde. Links
de heer Hoogerwerff, rechts de heer
Wijsmuller. De IJmuider haven dient
als passende achtergrond.
Advertentie
Complete meubilering - Opgericht 1835
Barteljorisstr. 39 - 41 - Haarlem - Tel. 10250
Advertentie
Zuid-Ajrika
(Van onze weerkundige medewerker
April doet wat hij wil. De ene week gure
hagelbuien m.et onweer, de andere week
bijna zomerse temperaturen.
Zondag drong er al warme lentelucht tot
Noord-Frankrijk door en gisteren bereikte
deze lucht ook ons land met in het zuid
oosten van ons land maxima van ruim
23 C. en in onze omgeving ruim 20 C.
Dit zijn voor april hoge temperaturen,
want normaal stijgt het kwik in april niet
hoger dan 13 a 14 C.
Een enkele keer komt er omstreeks half
april al een officiële zomerse dag voor,
waarbij het kwik de 25 C. overschrijdt.
Bijzonder warm was het in april 1952
toen op totaal elf dagen de temperatuur
in de middag tot even boven de 20 C.
kwam. In een groot deel van Europa zijn
de temperaturen hoog. Ook vandaag zijn
weer hoge maxima waarschijnlijk, maar
wellicht gaat de wind iets meer naar zuid
west. Dit zou betekenen dat de lucht dan
iets meer van zee wordt aangevoerd, het
geen de temperatuur doet dalen.
Het water van de Noordzee is tveinig
warmer dan 7 a 8 C., zodat de lucht, die
daar overheen strijkt, ook nog sterk af
koelt.
Moskou kreeg een temperatuur van 18 C.
hetgeen in geen zeventig jaar zo vroeg in
april was voorgekomen. Verleden jaar
hebben wij in ons land tot Koninginnedag
moeten wachten voordat er van aange
naam lenteweer sprake was.
Verwachting tot morgenavond:
Aanvankelijk weinig, later meer
bewolking, maar op de meeste
plaatsen droog weer. Matige tot
krachtige zuidelijke wind. Wei
nig verandering in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee
De verloving van de charmante Ita
liaanse prinses Paola met prins Albert was
gisteren in België het gesprek van de dag.
De vreugde over deze verbintenis is zeer
groot, daar de prinses door haar optreden
meteen een zeer sympathieke indruk heeft
gemaakt. De koppen in de Brusselse kran
ten laten duidelijk uitkomen, dat de zater
dag nog onbekende prinses zonder moeite
de harten der Belgen heeft veroverd.
Miljoenen televisiekijkers hebben prins
Albert en zijn verloofde, koningin-moeder
Elizabeth, koning Boudewijn, koning Leo
pold en prinses Liliane en de stoeiende
jongste kinderen van koning Leopold gis
teravond kunnen zien op het beeldscherm.
In aanwezigheid van de president van de
Senaat en de voorzitter van de Tweede
Kamer hebben de vijf presidenten van de
te Brussel gevestigde persverenigingen en
dertig fotografen en cineasten gisteren on
gedwongen met het jonge paar kunnen
praten, zonder protocol of officieel ver
toon. De prinses zei schalks en in voor
treffelijk Frans, met licht Italiaans ac
cent „U had een kleine brunette ver
wacht, is 't niet?". Prinses Paola was een
voudig gekleed in een lichtgrijze jumper
en rok, met een kersrood jasje lesjes om
gehangen. Van prinses Liliane kreeg zij
een clips met briljanten in de vorm van
een schelp ten geschenke, van prins Al-
bert een ring met een rechthoekige bril
jant.
Het verlovingsdiner werd gisteravond op
het kasteel van Laken gegeven. Aan dit di
ner zaten de leden aan van de Belgische
koninklijke familie, de moeder van de
prinses en de hertog en hertogin van
Beieren. De hertog is een broer van de
koningin Elizabeth.
Het huwelijk zal in de herfst worden ge
sloten. Daar prins Albert de troonopvol
ger is, zal het huwelijk waarschijnlijk te
Brussel voltrokken moeten worden.
De prins zal in Laeken blijven wonen,
waarschijnlijk in het kleine kasteel Belve
dere, dat het hoofdkwartier is geweest van
de commissaris-generaal van de wereldten-
niet 'n, maar hét
...zult u zien bij Borst. In wevcnit
bijvoorbeeld met effen pantalon en
yj. fantasiejasje. 't Is haast niet te zeg-
gen, welke het leukst zijn... die
ïi van Twcka of Delana. De prijs
(voor 7 jaar) begint al bij
Maar dan moet u ook die pakjes a,
At even zien van zuiver wollen raffia,
t geheel gevoerd, in koren en grijs, o,
Zo iets leuks! En zelfs dat blijft gv
betaalbaar bij Borstaf 45.95 voor jjz,
A$ 7 jaar.
j| Baby- en Kinderkleding
.O A norrnorr 1 (1 T-Tnoelnm M.
Anegang 19 - Haarlem
Advertentie
Ga eens kijken bij Bakker's
Behang. Wat een kleuren, wat
een dessinsin de stalen-
boeken (die u ook thuis kunt
krijgen), in de behangbar met
levensgrote stalen. Zo kunt
u precies aanwijzen wat u
bedoeltals de keuze moeilijk
is krijgt u gratis deskundig
advies ja, die service van
Bakker's Behang vraagt u
daar tegelijk eens naar:, de
afrandservice, de plaktafel-
serviceWaar zoudt u zó
snel en goed en zo goedkoop
slagen als bij
Gen. Cronjéstraat 135
Haarlem - Tel. 55432
toonstelling, graaf Moens de Fernig. Als
voorzitter van het Rode Kruis van België
en van de Belgische spaarbank zal prins
Albert een drukke administratieve loop
baan hebben. Waarschijnlijk zal hij ande
re hoge posten in het belang van België
vervullen.
PRETORIA (Reuter) De Zuidafri-
kaanse regering heeft maandag besloten
alle ziekenhuizen voor niet-blanken in
niet-blanke gebieden, waaronder ook die
instellingen die door de missie gesteund
worden, over te nemen. Dit heeft het be
stuurslid Ferreira van de Transvaalse
provinciale raad te Pretoria meegedeeld.
Ferreira voegde eraan toe dat de meeste
Transvaalse ziekenhuizen die onder de
nieuwe maatregel vallen missie-instellin
gen zijn. Het zijn er 22.
Op de dag van het bloemencorso in de
bollenstreek, volgende week zaterdag, zal
een aantal extra-treinen stoppen in Lisse
en Hillegom. Vanuit Den Haag stoppen
twaalf treinen en vanuit Amsterdam der
tien treinen op beide stations.
Aankomst op het. vliegveld Sentani op
Nieuw-Guinea van zes deelnemers
aan de Sterrengebergte-expeditie: de
zoöloog dr. Vervoort, de physisch
anthropoloog dr. De Wilde, de prepara-
toren van insecten en andere dieren
de heren Van Heijningen en Staats,
de botanicus Van Zanten en de geo-
morfoloog dr. Verstappen.
Advertentie
(Van onze parlementaire redacteur)
Het ministerie voor Zaken Overzee
wordt opgeheven. Er komt geen nieuwe
ministerie voor Europese Zaken en Buiten
landse Handel. Het kabinet zal dan be
staan uit 13 zetels (1 zetel minder dan
thans), verdeeld als volgt: 6 K.V.P., 3
V.V.D., 2 A.R., 2 C.H.U. Met het verdwij
nen van mr. G. P. Helders (C.H.U.) met
het departement voor Zaken Overzee heeft
de formateur twee nieuwe figuren nodig
uit de kring van de C.H.U. Vanmiddag
heeft hij ontvangen de Rotterdamse advo
caat mr. A. C. W. Beerman (C.H.U.), sinds
1945 voorzitter van de stichting Haven-
belangen te Rotterdam. Hij komt in aan
merking voor de portefeuille van Verkeer
en Waterstaat of van Justitie, want hij is
een internationaal vermaard jurist. Vervol
gens heeft de formateur ontvangen ir. A. P.
Minderhoud (C.H.U.), directeur-landdrost
van de Noordoostpolder, die in aanmerking
komt voor de portefeuille van Landbouw.
Hij is van 1927 tot 1946 secretaris geweest
van de Groningse Maatschappij voor Land
bouw. Voorts heeft prof. De Quay van
middag ontvangen mr. E. H. Toxopeus
(V.V.D.) uit Breda, die in aanmerking komt
voor de portefeuille van Justitie of van
Volkshuisvesting.
De formateur wil de mogelijkheden open
houden aangezochte personen op de zetels
te verschuiven, waartoe hij genoodzaakt
kan zijn wanneer het moeilijk is voor
een portefeuille de geschikte figuur uit
een bepaalde politieke kring te vinden.
kring prof. De Quay nu naar een andere
kandidaat speurt. Hij heeft gisteren in
Utrecht een onderhoud gehad met de heer
J. A. Middelhuis, de tegenwoordige voor
zitter van de K.A.B., om van hem inlich
tingen te krijgen over eventuele andere
kandidaten.
Prof. De Quay ondervindt bij zijn forma
tie wel teleurstellingen, maar de tegen
slag heeft uitsluitend betrekking op per
sonen, die hij heeft gepolst. Er zijn geen
politieke moeilijkheden waarop zijn for
matiepogingen zou kunnen stranden. In
Haagse politieke kringen blijft daarom
het optimisme overheersen. Het aparte
ministerie voor Buitenlandse Handel is na
het gesprek van de formateur met de mi
nisters Luns en Zijlstra van de baan. Men
zou tot de conclusie zijn gekomen dat de
gehele buitenlandse politiek onder het toe
zicht van één minister dient te blijven
zonder afsplitsing van de Europese Zaken.
Er zou echter wel een staatssecretaris aan
het departement van Buitenlandse Zaken
verbonden kunnen worden voor de Euro
pese politiek als opvolger van de afge
treden staatssecretaris v. d. Beugel. Het is
de vraag of mr. P. A. Blaisse, die was ge
polst als minister voor een eventueel apart
ministerie voor Europese Zaken en Bui
tenlandse Handel, daarin zin heeft. Een
beslissing omtrent deze kwestie is nog niet
genomen.
Advertentie
Ook prof. Thurlings bedankte
Prof. Thurlings (K.V.P.) heeft voor de
hem aangeboden portefeuille van Econo
mische Zaken bedankt. Deze bedankjes
worden voor de K.V.P. een pijnlijke zaak.
Zij heeft de eis gesteld in het nieuwe ka
binet de portefeuille van Economische
Zaken te krijgen, maar nu het er op aan
komt, blijkt telkens dat de aangezochte
personen uit de kring van de K.V.P. wei
geren. Prof De Quay heeft gister
avond een informatieve bespreking gehad
met prof. Beel, die als informateur een
rapport voor de Koningin had opgesteld,
waarin de eis van de K.V.P. is vermeld.
Men neemt aan dat het gesprek heeft ge
lopen over een nieuwe verdeling van de
portefeuilles, teneinde via prof. Beel te
bereiken dat de formateur meer armslag
krijgt.
De formateur is ook nog steeds op zoek
naar een K.V.P.'er voor de portefeuille van
Volkshuisvesting na het bedanken van de
heer W. J. Andriessen, afkomstig uit de
Katholieke Arbeiders Beweging, in welke
dan laat u toch die verhuizing
uitvoeren door een vakman
Waarom zou u risico lopen
Vraag ons eens geheel vrijblijvend
inlichtingen.
F. DAMIAANS EN ZN.
Zijlvest 41 Haarlem - Tel. 12456-14155-52514
(Reuter/AFP/UPI) Een voorlopig suc
ces en een mislukking, ziedaar de uitslag
van twee schoten in de ruimte, die in het
afgelopen etmaal in Amerika werden „ge
lost". Van de nieuwe lanceerbasis Van-
denberg in Californië, bracht de beproef
de combinatie van een Thor en een Ju
piter („Thor-Able" genoemd) een kunst
maan de Ontdekker II, in een min of meer
polaire baan om de aarde. Deze laat zich
in tegenstelling tot de verscheidene dagen
„zoek" zijnde eerste Ontdekker duidelijk
horen, maar zijn baan is nog niet geheel
stabiel en daar zal voor het verdere ver
loop van deze proef veel van afhangen.
Van de basis Cape Canaveral in Florida
heeft men weer een Vanguard in de wol
ken zien verdwijnen, waarvan men hoopte
dat hij zowel een satelliet als een ballon
als zijn eigen laatste trap in de ruimte
zou brengen, maar de tweede trap werkte
niet.
De derde trap bleef nog over een kone
afstand klimmen en viel daarna in de
oceaan. Het was de zevende mislukking
van het Vanguard-project, dat voor vele
Amerikanen symbolisch is voor hun ach
terstand op het gebied van raketten, of
schoon er ook twee perfecte lanceringen
mee zijn geschied, namelijk op 17 maart
1958 en op 16 februari 1959. Opmerkelijk
was echter dat ook drie eerdere misluk
kingen met de Vanguard te wijten waren
aan het niet ontbranden van het tweede
stadium.
De „Discoverer II", bevat een onderdeel,
dat men zal trachten te scheiden van de
satelliet als er voldoende gegevens zijn
verzameld. Het onderdeel moet dan door
de atmosfeer naar de aarde terugkeren.
De scheiding van satelliet en onderdeel zal
langs radiografische weg moeten geschie
den. Na het signaal moet een zogenaamde
„raket voor terugkeer", die zich in het
onderdeel bevindt, zorgen voor afrem
ming van dit deel opdat het de atmosfeer
kan bereiken zonder te verbranden. Als
dit onderdeel een bepaalde hoogte heeft
bereikt, moet er een parachute ontsnap
pen, die het verder moet afremmen. Het
is de bedoeling dat het onderdeel in de
buurt van Hawaii' een hoogte heeft, die
het mogelijk maakt dat vliegtuigen kun
nen ingrijpen. Acht tweemotorige toestel
len van de Amerikaanse luchtmacht zul
len dan tien minuten de tijd hebben om
het onderdeel op te pikken door middel
van een trapezevormig net, dat door de
vliegtuigen wordt gesleept-
Als de vliegtuigen er niet in mochten
slagen het onderdeel te grijpen, zullen
twee Amerikaanse torpedobootjagers mis
schien proberen om het uit zee op te vis
sen daar het kan drijven.
Een woordvoerder van het ministerie
van Defensie heeft later gezegd, dat het
signaal van de Ontdekker II duidelijk is.
De kunstmaan zal langer dan dertig dagen
om de aarde blijven wentelen.
De baan van de „Ontdekker II" loopt
vrijwel noord-zuid op een afstand van
251 tot 391 km van de aarde. De snelheid
van de satelliet is 28.000 km per uur. De
tijd nodig voor een omwenteling om de
aarde is 90,84 minuten.
Het was in de afgelopen nacht niet
zeker of de satelliet zich „gestabiliseerd"
had op een vlucht horizontaal ten opzichte
van de aarde.