Paraguay's dictator Stroessner: ik wil
bestaande regime democratiseren
Castro bemoeie zich niet met Paraguay,
zijn mond is groter dan zijn moed
MAÏZENA
D URYEA
VAR geeft twee Britse
ondernemingen terug
ADENAUER BEREIDT ZICH VOOR
OP BONDSPRESIDENTSCHAP
EHïni
23ÜB
Opzienbare wending in het
diplomatenproces te Bonn
INTERVIEW MET EEN
DER LAATSTEN
15
Overerfelijke haat
Gevoel van schaamte
Gesloten deur
Verjaarsgeschenk
voor de Koningin
Status van De Gaulle lijkt hem wel aantrekkelijk
Proces tegen studenten in
Dresden (Oost-Duitsland)
Egyptenaar getuigt ten gunste van dr. Strack
Kustvaarder „Henry Denny"
liep averij op in
zware storm
Studie van atoomschepen
in Verenigde Staten
Ook een Nederlander
neemt er aan deel
VRIJDAG 17 APRIL 1959
(Van onze reisredacteur)
ASUNCION. „Ik houd niet van Fidel Castro's executies aan de lopende
band-. Wij in Paraguay hebben niet de gewoonte onze politieke tegenstanders te
fusilleren. Castro vuig een groot man lijken, maar wanneer hij zich ooit in
Paraguay met onze zaken zou komen bemoeien, zou spoedig blijken dat zijn
mondgroter is dan zijn moed." Dat zei een man tegen mij, die op Castro's lijstje
staat van de-drie-nog-weg-te-vagen Latijnsamerikaanse dictators: generaal Al
fredo Stroessner, president van Paraguay. Zijn naam, vierkant gezicht, blond haar
en blonde snor, verraden de Duitse afkomst van deze militaire politicus, die ik
ontmoette in het witte regeringspaleisje van Asuncion, in een werkkamer rijk
versierd met rood. en goud, de kleuren van zijn Colorado-partij. Een man die
beweert dictator tegen wil en dank te zijn.
Hij zei: „Ik heb een rustig geweten. Ik heb dit land. scholen, hospitalen en
wegen gegeven. Als ik een gehate tiran was, zou ik toch niet in mijn eentje
rustig naar een voetbalwedstrijd kunnen gaan? U moet al die buitenlandse
sprookjes over Paraguay niet geloven. Wij hebben geen concentratiekampen.
Wij hebben een vrije pers. Ik heb persoonlijke vrienden onder de liberale op
positie. Ik wil een democratisering van de politieke toestand en terugkeer van
het. half miljoen Paraguayse emigranten. Dit jaar houden wij vrije gemeente
raadsverkiezingen. U mag iedere deur in Paraguay openen en als u een foto van
mij in de krant zet, mag u er niet onder schrijven: „Dit is nu een van de laatste
dictators van Zuid-Amerika."
Generaal Stroessner regeert Paraguay
met vrijwel volledige persoonlijke vol
machten. Maar eer men daarover valt,
moge men bedenken dat het constitutio
nele volmachten zijn, vastgelegd in een
grondwet die door de (liberale) president
Estigarribia werd opgesteld. Het enige
onconstitutionele aan Stroessner's dicta
tuur is, dat er bij zijn verkiezing geen
tegenkandidaat was. Bij de parlements
verkiezingen had Paraguay trouwens
slechts de keuze tussen leden van de Co-
loradopartij en andere leden van de Co-
loradopartij. De liberale oppositie stond
voor het alternatief: mondje dicht of cel
deurtje dicht. Zal Stroessner thans, onder
de druk van een aantal omstandigheden,
zijn regime werkelijk gaan verzachten,
het begin van een parlementaire demo
cratie inleiden? Iedere politieke prognose
kan in Paraguay door een geweerkogel
lekgeschoten worden, maar onvoorziene
incidenten voorbehouden, zie ik inderdaad
een kans dat we dit merkwaardig schouw
spel gaan beléven. En dat in een land met
een politieke historie, die uit louter staats
grepen met bijbehorende bloedige burger
oorlogen (de laatste in 1947) bestaat.
Hoe liggen de kaarten? Er is in de eer
ste plaats de regerende Colorado-partij,
wier pralerig hoofdkantoor zo ongeveer
het enige moderne gebouw in het wrakke
Asunclón is. Zij noemt zich een christelij
ke, nationale boeren- en volksbeweging, die
tegen het communisme, het buitenlandse
kapitaal en de vrijmetselarij is. Zij heeft
goedgeorganiseerde, en ten dele bewapen
de, kaders van militanten, beheerst het
ambtelijk apparaat en laat zich zwaar voor
haar gunsten betalen. Haar meeste lei
ders zijn in Paraguay's isolement ge
kweekte obscurantisten, haar aanhang is
niet het voorlijkste deel van het volk. Haar
voorzitter zei tegen mij, dat de partij „de
glorieuze traditie verdedigt van maar
schalk Solano Lopez" (de president, die
in de vorige eeuw in een tragische oor
log tegen Brazilië, Uruguay en Argenti
nië vrijwel de hele mannelijke bevolking
van Paraguay aan zijn hoogmoedswaanzin
offerde). Maar de partij is niet langer ho
mogeen. Vooral onder de jongere Colora
do's bestaat een ongeduldig streven al de
ze denkbeelden eens af te stoffen en tegen
het licht van de twintigste eeuw te houden.
Tegenover de Colorado's staan de libe-
"i'en. Hun idéalen over de vrijheid zijn
ook niet van gisteren, wel van een hon
derd jaar terug of daaromtrent. De toepas-
o'ng van die idealen hebben zij geduren
de veertig jaar nog al eens kracht bijge
zet door hun tegenstanders op te sluiten.
En zo zij al in hun bestuursperiode ge
poogd hebben de geesten der Paraguaya-
nen met de toorts der vrijheid te verlich
ten, dan hebben zij tegenover de magen
van het volk doorgaans een merkwaardi
ge onverschilligheid aan de dag gelegd. De
haat, die Colorado's en liberalen jegens
elkaar koesteren, ligt niet alleen in ideolo-
Jong Paraguay handhaaft rijke folklo
ristische tradities. Zijn politieke tradi
ties zijn aan vernieuwing toe.
gische, maar ook in financiële overwegin
gen en is bovendien overerfelijk. Men
wordt als Colorado of liberaal geboren, of
als (fascistische) Febrerista of commu
nist, de twee andere veel minder belang
rijke politieke groeperingen in Paraguay.
Waar de politieke partijen elkaar zo on
geveer in evenwicht houden, daar wordt
zoals zo vaak in Zuid-Amerika de
doorslag gegeven door het leger met een
officierskorps als een waterhoofd. Daar
in vereenvoudigt men de nationale pro
blemen tot de ene vraag: „Hoe word ik zo
vlug mogelijk generaal?" Het antwoord
is doorgaans: „Door een staatsgreep". En
President (op speciaal verzoek)
Alfredo Stroessner.
tot slot is er de machtige politie, die de
politieke discussie met knuppel en duim
schroef pleegt op te luisteren. Dit tradi
tionele krachtlijnenveld gaf als resultante
eigenlijk altijd een dwangbewind van een
sterke man, die het uithield tot er een
sterkere man kwam. Maar thans komen
er eindelijk ook andere factoren in het
spel.
Er is ten eerste de eis van economische
ontwikkeling, die zakelijker en construc
tiever elementen naar voren yoept. Nu
Paraguay's isolement steeds verder door
broken wordt, raakt men gegêneerd over
een regeringsvorm, die zo duidelijk uit de
pas is bij de rest van de wereld en de rest
van het Zuidamerikaanse continent. Zowel
bij de jonge Colorado's als jonge libera
len groeit de neiging elkaar niet langer
automatisch als doodsvijanden te zien. Uit
de machtige roomskatholieke kerk gaan
bisschoppelijke stemmen op die verzet
aantekenen tegen de martelingen van de
geheime politie, die ook vele Colorado's
met schaamte vervullen.
Het zijn zulke factoren, die generaal
Stroessner ertoe hebben gebracht de vol
gende maatregelen aan te kondigen: op
heffing van de staat van beleg, politieke
vrije verkiezingen en een nieuwe, libera
ler grondwet. Het blijft de vraag of dat
zal lukken. Paraguay's revanchetraditie
is niet dood. Onder de oppositie en de
emigranten leeft een zucht tot vereffenen
In Asuncións regeringspaleis: de aal
moezenier van een vloot, die bestaat
uit twee kanonneerboten, maar die
zeven admiraals heeft.
van de rekening. Aan de Argentijnse grens
staan, overigens slecht bewapende en
zwak georganiseerde, groepjes ballingen,
die zeggen Castro's voorbeeld te willen
volgen. De strijdkrachten, die als een lint
worm in het staatslichaam een derde van
het nationale budget opeten, zijn verdeeld.
Er zijn Coloradofanatici, die van geen
wijken willen weten. Maar Stroessner, die
een koele pokerspeler is, zal zijn kaarten
wel hebben geteld. En de liberale leider,
dr. Arce, zei tegen mij: „Wij stellen al
onze hoop in een geleidelijke normalise
ring. Het laatste wat Paraguay nodig heeft
is nog een burgeroorlog".
Het is voor dit in de grond zo vriende
lijke land te hopen, dat het lukt. Het is
vooral te hopen voor degenen achter de
enige deur, die zelfs president Stroess
ner's toestemming niet voor mij kon ope
nen. De deur achter het bureau van het
onderhoofd der geheime politie (men zegt
een gewezen S.S.'er uit de Balkan) met een
gezicht, waarvoor hij alleen al tien jaar
tuchthuis zou verdienen. Dat gezicht ver
schoot van kleur toen ik hem verzocht de
deur te openen, waarachter ik de politieke
gevangenen wist, die er gemarteld wor
den. Er bleek toestemming voor nodig van
de minister van Binnenlandse Zaken en die
minister bleek gemakshalve onvindbaar.
Er zijn mij toen een paar onbeleefde
zinsneden ontvallen. Mijn berouw daar
over slonk, toen ik een week later zijde
lings vernam, dat er een aantal politieke
gevangenen was losgelaten, omdat „het
gezeur van buitenlanders hierover zo pijn
lijk werd".
ro^K»DOOCC05DOCCCCOÏCOrXOMOCCCC03CCOXOCOOC»»CCCCOOCC
8
Wij herinneren onze lezers eraan
dat bijdragen voor het gezamenlijk
8 verjaarsgeschenk aan H.M. de Ko-
ningin ter gelegenheid van haar 8
vijftigste verjaardag kunnen worden 9,
j gestort op postrekening no. 640000, 0
Amsterdam en bij de Nederland-
sche Handel-Maatschappij n.v. te Am- x
sterdam, beide ten name van „Ver- 8
jaarsgeschenk H.M. de Koningin". 0
8
yyxccrryyxyyyyyyz<xooc<x
Advertentie
maakt Uw groenten zo lekke
CAIRO (Reuter) Van ambtelijke
Egyptische zijde is te Cairo bekendge
maakt, dat op 20 april de Egyptische on
dernemingen van de Shell, de Imperial
Chemical Industries en de British Petro
leum Company zullen worden teruggege
ven.
Deze ondernemingen waren tijdens de
Suezkanaalcrisis in 1956 door Egypte ont
eigend. De eind februari tot stand geko
men Brits-Egyptische financiële overeen
komst regelt ook de toekomst van deze
bezittingen.
Naar aanleiding van het uit Cairo ont
vangen nieuws verklaarde een woordvoer
der van Imperial Chemical Industries, dat
de onderneming zich door dit bericht voor
raadsels ziet gesteld. Volgens de Engels-
Egyptische financiële overeenkomst komt
de I.C.I. (Egypt) in aanmerking om in
Egyptische handen over te gaan. De maat
schappij heeft in verband daarmede reeds
de noodzakelijke stappen voor het ver
krijgen van schadevergoeding onderno
men.
(Van onze correspondent in Bonn)
„De grondwet neem ik mee om die zorg
vuldig te bestuderen", zei bondskanselier
Adenauer toen hij in de trein stapte, die
hem naar zijn Italiaanse vakantieoord
bracht. Maar hij nam meer mee: een
aparte telefoon- en telexverbinding met
Bonn, waar men blijkbaar zonder voort
durend contact met Adenauer niet regeren
kan. En zijn drie weken vakantie worden
welhaast dagelijks opgeluisterd door be
zoeken van vooraanstaande persoonlijk
heden: de Italiaanse premier Segni, mi
nister Erhard, C.S.U.-leider Höcherl,
vriend-bankier Pferdmenges, fractievoor
zitter Krone, minister Von Brentano, mi
nister Etzel.... Wie zegt daar, zo fluis
tert men te Bonn, dat Adenauer op 15 sep
tember de teugels uit handen zal geven?
Wie durft dat te beweren met het va-et-
vient te Cadenabbia voor ogen, alsof de
Westduitse hoofdstad voor drie weken is
verhuisd van de Rijn naar Noord-Italië?
Ronduit wordt gediscussieerd over de
kansen op invloed in de actieve politiek,
die de Westduitse grondwet aan Adenauer
biedt, als hij president wordt. De bonds
kanselier zelf heeft gezegd, dat men de
invloed van de president in het algemeen
onderschat. Met andere woorden: het
fraaie presidentiële huis, dat professor
Heuss in tien jaar presidentschap heeft
opgebouwd, is Adenauer niet groot ge
noeg. Heuss werkte boven de partijen, op
de achtergrond, met morele autoriteit en
een vaderlijkheid die sterk afweken van
wat de presidenten van de Weimar repu
bliek tussen 1919 en 1933, vooral Hinden
burg, was vergund. Van Heuss is het
woord, dat het presidentiële ambt geen el-
lebogenkarwei is....
Het is duidelijk, dat Adenauer geen
Heuss-figuur wil worden: geen vader des
vaderlands, geen op zuiver morele kracht
steunende figuur, wiens invloed op de ac
tieve politiek gering was. Evenmin wil hij
terug gaan naar de Hindenburgperiode,
waarbij de president tegelijk opperbevel
hebben der strijdkrachten was, het recht
had wetten zonder parlementaire goed
keuring uit te vaardigen, het recht had
tegen de deelstaten op te treden en minis
ter-presidenten zonder meer te ontslaan of
aan te stellen. Geen Heuss en geen Hinden
burg zou Adenauer willen worden, en ook
geen Eisenhower, dig behalve staatshoofd
ook hoofd van de regering is.
Het Franse voorbeeld
Men richt tenslotte zijn ogen op de status
van De Gaulle in de vijfde Franse repu
bliek. De Franse president is voorzitter
van de raad van ministers, waakt over de
handhaving van de grondwet en verze
kert als een soort opperste scheidsrechter
de continuïteit van de staat. Hier aan
knoopt men te Bonn zijn denkbeelden over
Adenauer's toekomstige positie vast. De
man, die tien jaar lang in West-Duitsland
een „Kanzler-Demokratie" uitoefende, zal
niet zonder meer van zijn machtige posi
tie kunnen terugvallen in de verheven sta
tus, die Heuss heeft gevestigd. Hij zal
meer willen, als hij verhuist van het
paleis Schaumburg naar de villa Hammer-
schmidt. Hij zal willen deelnemen aan de
kabinetszittingen. Misschien zal hij weige
ren te bedanken als lid van de C.D.U.
(Heuss bedankte als F.D.P.-lid na zijn ver
kiezing tot president). En misschien zal
hij binnen niet al te lange tijd misnoegd
zijn over de weinige, oppervlakkige plich
ten en rechten die een bondspresident
heeft: het staan boven de partijen, het
aanwijzen van de kanselier, het benoemen
van rechters en officieren, het volkenrech
telijk vertegenwoordigen van de bondsre
publiek, het sluiten van verdragen, enzo
voorts.
Tussenpositie
West-Duitsland koos in 1949 zeer bewust
voor de „Kanzler-Demokratie" en tegen
de „Prasidial-Demokratie", omdat men
meende via het parlement de bondskan
selier altijd wel in de hand te kunnen hou
den en omdat men bevreesd was voor te
grote macht van het staatshoofd. De vraag
is thans of Adenauer, die zelf in 1949 voor
zitter was van de parlementaire raad die
de grondwet samenstelde, De Gaulle's voor
beeld zal volgen en zich als president een
macht wil aanmeten, die niet in overeen
stemming is met het ongeschreven recht,
dat Heuss in tien jaar presidentschap aan
dit hoge ambt heeft gegeven. Adenauers
uitlatingen over het ongewijzigd blijven
van de koers die hij heeft uitgezet en over
het grotere belang van het presidentschap
dan men er algemeen aan hecht, alsmede
zijn, voor de bondsrepubliek, héilzaam,
maar autoritair optreden in de afgelopen
tien jaar scheppen reeds voor de ver
kiezing op 1 juli onzekerheid over de con
tinuïteit' in het presidentiële beleid. Nie
mand twijfelt evenwel aan Adenauers ver
kiezing, zo min als iemand eraan twijfelt,
dat hij als nieuwe president met de grond
wet in de hand, ander dan Heuss zal op
treden en zijn positie zal kiezen tussen
die van Heuss en die van De Gaulle.
Advertentie
Het dènkende
TECHNISCH VOLMAAKT
4-vlams, plus sudderbrander
tevens centrale aansteekbrander
ruime oven met glazen ktlkvenster
en elektrische ovenverlichting
thermostaat: gegarandeerd juiste
bak- en braadtemperatuur
ruime uitschuiibare opberglade
gratis fraai geïllustr. kookboek
Ook leverbaar met grill
Afdekplaot
f.20.-,
txtra spec,
gossoorten
f. 10.-
Verkrijgb.
bij elke
goede
handelaar
VERKOOPKANTOOR VOOR NEDERLAND:
NELL STUTTERHEIM N.V./DEN HAAG. POSTBUS 1143
BERLIJN (UPI) In Dresden is het
proces begonnen tegen vijf studenten van
de technische hogeschool, die verboden be
zit van wapens en explosieven en mede
plichtigheid aan een komplot dat een
con tra-revolutie beoogt, ten laste is ge
legd. Verder worden zij beschuldigd van
spionage voor Westduitse geheime dien
sten, moord op studenten die zich tegen
hun plannen verzetten, en samenzwering
tegen de Oostduitse staat.
Professor Werner Gruner heeft drie
Westberlijnse studenten uitgenodigd het
proces bij te wonen. Zij zijn de enige bui
tenlanders. Journalisten zijn niet toegela
ten.
De vijf verdachten vormden de kern
van een totaal veertien man grote groep,
die een plan zou hebben opgesteld om de
regering omver te werpen. De vijf hoofd
verdachten hadden als stelregel aanvaard
dat wie hun plannen kende, maar er niet
aan wilde meewerken gedood diende te
worden.
(Van onze correspondent in Bonn)
In het proces-Strack tegen professor
Hallstein, president van de Europese Eco
nomische Commissie, en Blankenhorn, de
Westduitse ambassadeur te Bonn, ver
scheen gisteren de 56-jarige voormalige
persattaché bij het Egyptische consulaat-
generaal te Frankfort, dr. Galal als ge
tuige. Zijn verklaringen hebben, zo be
weert men te Bonn, het proces een wen
ding gegeven, hoogstwaarschijnlijk niet
ten gunste van de beide beschuldigden.
„Ik ben gekomen", zei Galal, „om de
waarheid te zeggen. Ik heb zeven jaar lang
op deze dag gewacht".
Uitlatingen van Galal vormden in 1952
het begin van een reeks maatregelen
waarvan de hoge ambtenaar Strack de
dupe werd. Thans bestreed Galal met gro
te overtuiging dat hij Strack ooit verwe
ten had dat deze omgekocht was. Blan
kenhorn werd hierop vuurrood van ver
ontwaardiging.
Galal zei dat niemand van de Egypti
sche diplomaten had verwacht, dat „Duits
land ons zo onaangenaam zou verrassen
met het schadevergoedingsverdrag met
Israel". In deze atmosfeer van Arabische
teleurstelling over het verdrag, was men
bij hem gekomen met een verdachtma
king tegen Strack, die omgekocht zou zijn.
Een Egyptische handelaar had Galal in
1952 verteld, dat Strack twee duizend
Egyptische ponden had geëist voor zijn
„ja"-woord bij een belangrijke Duits-
Egyptische handelsraad, maar Galal kon
zich niet meer herinneren, of de Egypti
sche handelaar hem had medegedeeld dat
Strack het geld inderdaad had ontvan
genHij zei: „Ik heb de beschuldiging
eerst niet geloofd, ik heb haar slechts ter
kennis genomen en voor mij gehouden".
Tussen hem en Strack heeft altijd een goe
de verstandhouding bestaan.
Een paar weken later had dr. Galal in
Bonn het geval in een gesprek met- een
ambtenaar van het Westduits ministerie
van Buitenlandse Zaken toch besproken.
Daarop was hij bij Blankenhorn geroepen
die tot Galal's verrassing niet wilde pra
ten over de handelsbetrekkingen, maar
over Strack. In tegenwoordigheid van een
andere ambtenaar had Galal toen verteld
wat hij had gehoord, waarop Blankenhorn
een schriftelijke bevestiging had ge
vraagd. Galal ging daarmee akkoord,
maar, zo zei hij, „Ik heb er de nadruk
op gelegd dat het hier dan ook om een
vertrouwelijke informatie zou gaan".
Fantasieprodukt
Galal bestreed daarna heftig de inhoud
van het schriftelijk memorandum over het
onderhoud van de ambtenaar, die bij het
gesprek Blankenhorn-Galal aanwezig
was geweest. Dit memorandum wijkt van
de waarheid af omdat over de Duits-Egyp
tische verhoudingen met geen woord ge-
De agent te Dublin van het te Stadska
naal geregistreerde, 499 ton metende Ne
derlandse vrachtschip „Henry Denny"
heeft meegedeeld dat hij gisteren om 18
uur 42 van de kapitein van het schip ra
diografisch bericht heeft ontvangen dat
het schip op eigen kracht de reis hervat
heeft.
De „Henry Denny" had woensdagavond
kort voor middernacht noodseinen uitge
zonden. Het meldde dat het op 115 mijl
ten zuiden van IJsland in een zware storm
zinkende was. Geruime tijd is daarna niets
meer van het schip gehoord. De Engelse
admiraliteit deelde donderdagmiddag
echter mee dat enige schepen radiocon
tact hadden gekregen met de Henry Den
ny": de Engelse trawlers „Nortella" en
„Lord Mount Evans", het fregat „Ten-
by" en het IJslandse visserij-inspektie-
vaartuig „Thor". De laatste positiemel
ding van de Henry Denny" was 62 noord
bij 22 west.
De „Thor" meldde later, dat de kapitein
van de „Henry Denny" per radio had me
degedeeld, dat het schip in de storm zware
averij had opgelopen. De ruiten op de
brug waren ingeslagen en het schip had
veel water binnengekregen. Het kon ech
ter de reis op eigen kracht voortzetten.
Ook andere schepen kwamen in moei
lijkheden in de storm. Uit Lerwick, op de
Shetland-eilandcn, meldde de kustwacht
dat een Noors vissersschip bij het eiland
Mousa aan de grond was gelopen. Het
vaartuig werd zo ernstig beschadigd dat
de acht bemanningsleden het schip in de
nacht moesten verlaten. Het vissersvaar
tuig wordt als verloren beschouwd. De
opvarenden zijn aan boord gegaan van de
reddingboot van Lerwick.
rept wordt, alleen over verdachtmakin
gen. „Het memorandum is een fantasie
produkt", zei Galal, die in grote opwin
ding geraakte: „Ik zie af van iedere im
muniteit. Ik wil mijn diplomatenpas in
stukken scheuren. Ik wil zo lang hier blij
ven tot de zaak duidelijk is". Als ik ge
weten had dat er tussen Strack en het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken spanning
had bestaan, had ik nooit over deze zaak
gesproken, laat staan er een brief over
geschreven, zei hij.
Maandag zal Galal waarschijnlijk op
nieuw getuigen.
Advertentie
Naar Den Haag. De Nederlandse am
bassadeur in Japan, jhr. O. Reuchlin, is
per KLM-vliegtuig uit Tokio vertrokken
om in Nederland besprekingen te voeren
met de regering.
WASHINGTON (UPI) Een woord
voerder van de Amerikaanse commissie
voor kernenergie heeft medegedeeld, dat
Europeanen en Japanners thans deelne
men aan cursussen in de V.S. betreffende
de atoomaandrijving voor koopvaardij
schepen. Vandaag begint er zo'n cursus
in Lynchburg (Virginia), welke onder
meer wordt bezocht door een Deen, een
Engelsman, een Canadees en vier Japan
ners. Zij duurt dertien maanden.
De zegsman maakte ook melding van
een andere cursus, die vijf maanden duurt
en inmiddels in Camden is begonnen (New
Yersey), dichtbij de werf waar het eerste
Amerikaanse atoomschip, de Savannah,
weldra van stapel loopt. Deze cursus is
door twee Noren begonnen en er gaan ook
twee Japanners aan deelnemen. Verdere
deelneming is gezien de accommodatie uit
gesloten, maar in de zomermaanden be
gint er weer een nieuwe van vier man.
De Noren hebben voor deze studiemo
gelijkheid veel meer interesse dan voor
die in Lynchburg aangezien het hier gaat
om een inzicht in de problemen bij het
ontwerpen en bouwen van scheepsreac
tors. In Lynchburg houdt men zich alleen
met de werking van deze reactors bezig.
De woordvoerder zag verband tussen de
ze Noorse interesse en de vorderingen, die
de Noren inmiddels gemaakt hebben met
de ontwikkeling van de zogenaamde „heet-
water-reactor"' voor tankers. De twee
Noorse cursisten in Camden hadden tevo
ren reeds een jaar aan deze ontwikkeling
meegewerkt.
Inmiddels hebben de Zweedse en Fran
se regeringen verzocht elk twee van hun
ingenieurs te mogen zenden om de vol
gende cursus in Camden bij te wonen.
De Japanners wonen zowel de cursussen
in Lynchbui-g als in Camden bij. Zij zijn
wel de meest actieve en leergierige be
langstellenden van allen en waren er eer
der dan ieder ander lang bij om iets over
schepen met atoomaandrijving te weten te
komen. De deelnemers aan de leergang
in Lynchburg krijgen eerst theorie en ver
volgens praktisch werk in laboratoria. De
commissie voor kernenergie heeft voor de
ze cursus speciale faciliteiten getroffen.
Op de cursus in Camden werken de deel
nemers onder meer met een opengewerkt
model op volle schaal van de atoomreac
tor, die in de „Savannah" wordt geplaatst.
De deelnemers aan de volgende cursus
aldaar zullen het beproeven van de atoom
aandrijving reeds kunnen meemaken en
die voor de daaropvolgende het laden van
de reactor.
Ook Nederlandse deelnemer
Naar aanleiding van dit bericht, waar
in van Nederlandse deelneming niet wordt
gewaagd, vernamen wij van de zijde van
het Reactorcentrum Nederland in Den
Haag, dat een van haar medewerkers, ir.
Muysken, reeds geruime tijd in de V.S. is
om deel te nemen aan de eerste cursus in
Lynchburg in de staat Virginia. Uit ande
re bron vernamen wij, dat deze inge
nieur ook een deel van de bouw van de
Savannah in Camden heeft meegemaakt.
