Sukarno legt zijn conceptie
aan de constituante voor
De hoofdstad zoekt expansie
op andermans grondgebied
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Hart's behang
T. J. TWIJNSTRA OVERLEDEN
0 MORRIS beforeijoit êmj/
ZEKERHEID
„Leiding-met-raadpleging"
Nationale Raad en Volkscongres
rijzen achter het parlement op
Tienduizenden Amsterdammers zijn
reeds naar elders „geëxporteerd"
De kabinetsformatie
Nog steeds besprekingen
over zetelruil
koopt U bij Sprenger
de beste polisbrenger.
Hans Culeman was
verdwenen
Het woord is aan
Axelse moordzaak
Belgische vrouw (39) is
waarschijnlijk door haar
man vermoord
Britten waarschijnlijk in de
herfst naar de stembus
Zonnig
Russische ambassadeur in India vervangen
Plan voor doortrekking
van Lorentzkade
naar de Leidsevaart
Twee doden in het verkeer
NIEUW
ONZE BEHANGSPIEGEL
Haitink leidt in Engeland
Concertgebouworkest
IÉÉI 4 4- W- Nederlandse letteren
studeren aan de uni
versiteit te Amsterdam en geschiedenis en
staatswetenschappen aan de Rijksuniver
siteit te Leiden. Hij moest deze studie
73e JAARGANG No 239 WOENSDAG 22 APRIL 1 959 304e JAARGANG No 87
Grote Houtstraat 93, Haarlem. TeL 15295 TT 1 I 11 1 UftgaVe Bedri)'Ven Damiatej N'V"
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. I i AV AV V I /"\W> fl I I /"V |r% I ^1 Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I I f 1 f 1 I P |T| X J f 1 ffj J I M M Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 XA XA A W 1 I AO A-A VA M A VA VA fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 et. Postgnro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
BANDUNG (UPI) President Sukarno
heeft woensdag zijn plan voor een geleide
democratie formeel voorgelegd aan de
constituante van Indonesië, waarbij hij
aandrong op aanneming van een volko
men nieuwe regeringsvorm, welke hem
bijna onbeperkte volmachten geeft. In
wat hij een van zijn belangrijkste redevoe
ringen in zijn carrière als lei r van de op
vijf na grootste natie van de wereld noem
de, zeide Sukarno tot de 527 aanwezige le
den van de assemblee, dat de voorlopige
grondwet moet worden opgeheven.
Hij zeide, dat de revolutionaire grond
wet van 1945 naar wezen en geest opnieuw
van kracht moet worden, om het land in
staat te stellen nieuwe stabiliteit te krij
gen. Teveel werd afgeweken van princi
pes der revolutie en gevolgen hiervan wa
ren afwijkingen op bijna elk terrein, het
regeringsvlak en in de sociale ontwikke
ling, in de politiek, op militair terrein, en
zovoort.
In zijn lange redevoering ontvouwde Su
karno een volledig plan, samen met pro
cedures voor de toepassing van zijn „kon-
sepsie", waarmee hij ruim twee jaar ge-
Advertentie
BARTELJORISSTR." HAARLEM: TEL. 13439
SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN
(Van onze parlementaire redacteur)
De kabinetsformateur heeft vanmorgen
gezamenlijk de ministers Klompé (K.V.P.)
en Zijlstra (A.R.), alsmede drs. H. A. Kort
hals (V.V.D.) ontvangen voor de bespreking
van een oplos 'ng om tegemoet te komen
aan de bezwaren van de C.H.U. tegen de
aan deze partij toegedachte ministerzetels.
Tevoren had hij een half uur gesproken
met minister Staf C.H.U.
Het antwoord van drs. Korthals aan de
formateur over de bereidheid van de V.V.D.
zetels te ruilen met de C.H.U., was afwij
zend geweest, maar de mogelijkheid be
hoeft niet uitgesloten te zijn, dat de V.V.D.
bereid is tot enige tegemoetkoming, als
deze ook van de zijde van de K.V.P. wordt
betoond.
Prof. De Quay pleegt geen overleg meer
met de fractieleiders om te doen uitkomen
dat er geen binding zal bestaan tussen de
partijen en het kabinet. De ministers
Klompé en Zijlstra moeten dus worden
beschouwd als vertrouwensmensen van de
formateur in de kringen van K.V.P. en A.R.
Drs. Korthals is voor de formateur de ver
trouwensman van de V.V.D.
leden voor de dag kwam als een middel
om de stabiliteit te herstellen.
Hij herhaalde zijn stelling, dat de Wes
terse parlementaire democratie volkomen
ongeschikt voor Indonesië is en zeide dat
er een dringende behoefte is aan demo
cratie, gekoppeld aan leiding.
De president legde er de nadruk op dat
geleide democratie geen dictatuur is. Het
wezen er van is leiding-met-raadpleging,
zo betoogde hij, maar hij voegde hier aan
toe, dat de president met meer gezag be
kleed moet worden en dat de macht der
politieke partijen scherp beknot moet
worden om een stabiele regering te waar
borgen. Over de politieke partijen zeide
Sukarno: „Onder het systeem van de
geleide democratie is het niet natuurlijk
een oppositie te hebben in die zin, dat een
groep voortdurend en zonder onderscheid
te maken zich zowel in het parlement
als daarbuiten tegenover de regering stelt".
Sukarno zeide dat krachtens zijn voor
stel de president niet verantwoordelijk zou
zijn aan het parlement, maar aan het op
perste volkscongres, dat is samengesteld
uit „functionele" vertegenwoordigers, die
door de president benoemd worden.
In het kort komen de voorstellen van
Sukarno hierop neer:
1: het parlement keure met spoed de
terugkeer goed naar de grondwet van 1945
zonder enigerlei wijziging, 2: president,
parlement en constituante komen samen
om, na aanneming door het parlement, het
„handvest van Bandung" te ondertekenen
dat de grondwet van 1945 weer formeel
van kracht maakt, 3: het kabinet geeft zijn
mandaat terug en de president benoemt
een nieuw kabinet onmiddellijk na onder
tekening van het Handvest van Bandung,
waarschijnlijk medio komende zomer, 4:
het tegenwoordig parlement blijft aan tot
verkiezingen worden gehouden, welke te
gen september 1960 zijn vastgesteld en
welke dienen om een nieuw parlement te
kiezen, dat bestaat uit vertegenwoordigers
van politieke partijen en uit functionale
vertegenwoordigers, 5: er worden een na
tionale consultatieve raad en een consul
tatief volkscongres opgericht, bestaande
uit functionele vertegenwoordigers, die
door de president benoemd worden met
hulp van een nieuw „Nationaal front", dat
vóór de verkiezingen moet worden opge
richt om functionele groepen te coördine-
Prinses Irene was één van de achttien
amazones, die gisteren in Utrecht de
stoet van reünisten van de Utrechtse
Vrouwelijke Studenten Vereniging van
het station naar de Domkerk be
geleidden, waar een bijeenkomst ter
gelegenheid van het twaalfde lustrum
van de U.V.S.V. werd gehouden.
In het oerwoud van Sumatra ver
schuilen zich grote eenheden rebellen,
die de strijd tegen Djakarta's suppre-
matie onvermoeid voortzetten. Een
opname van een r eb elleneenheid, die
blijkbaar goed gedisciplineerd en
bewapend is.
ren, 6: er moeten wetten worden vastge
steld, die de politieke partijen vereenvou
digen en reguleren. (De president wees er
op, dat de politieke partijen niet ontbon
den zouden worden), 7: verkiezing van de
president en vice-president door het nieu
we volkscongres (Sukarno gaf hierbij de
toelichting „de regering is van mening,
dat ik ditmaal de functie van president
zou moeten behouden"), 8: er moeten 35
zetels in het parlement worden gereser
veerd voor de militaire diensten. Sukarno
zal ook deze vertegenwoordigers benoe
men.
Krachtens zijn voorstellen zal de presi
dent al grote volmachten hebben wat de
keuze van de leden van het parlement be
treft zowel de politieke als de functione
le vertegenwoordigers maar wat de na
tionale raad en het volkscongres betreft,
zal hij bijna absolute bevoegdheid hebben
de leden zelf te kiezen.
Op de valreep
(Reuter) Men verwacht, dat Sukarno
een meerderheid van tweederde zal ver
krijgen voor de grote wijzigingen, die hij
heeft voorgesteld, juist een dag voor het
begin van zijn wereldreis van twee maan
den. De grondwetgevende vergadering is
drie jaar bijeen geweest zonder overeen
stemming over een definitieve grondwet te
bereiken. Naar men verwacht zal het plan
de steun krijgen van alle grote partijen
met uitzondering van de Masjumi.
Teïpfabn 1-3-8-6-8
Vannacht kwam de acteur Hans
Culeman wat later dan gewoonlijk
in zijn Amsterdamse woning aan, om
dat hij dacht een vrije avond te hebben.
Zijn agenda wees dat immers uit. Het
bleek echter onjuist. Van half acht af
heeft een volle Koninklijke Schouw
burg in Den Haag en het volledig ge
zelschap van „Theater", geschminkt en
wel op hem gewacht. De voorstelling,
waaraan Culeman zou deelnemen, „De
geschiedenis van Vasco", werd tenslotte
om negen uur afgelast.
Met een bezoek aan zijn moeder en
enkele bezoeken in de hoofdstad wilde
Culeman zich de vrije" avond ten
nutte maken. Telefonisch is theater
directeur Robert de Vries nog aan het
speuren geweest. De wegenwacht en
rijkspolitie zochten wegen tussen Bus-
sum, Amsterdam en Den Haag af.
Culeman bleef onvindbaar, tot hij ten
slotte, ver na het middernachtelijk uur,
gewoon thuis kwam.
Anonymus
Hoe groter de verleiding, des te
kleiner de zonde.
(Van onze correspondent in Londen)
De algemene opinie in politieke kringen
was dinsdag dat premier Macmillan be
sloten zou hebben niet voor de herfst al
gemene verkiezingen te houden. De rege
ring kan uiterlijk tot de zomer van 1960
aanblijven, maar doorgaans wacht geen
enkele regering met aftreden tot het ein
de van de grondwettelijke termijn van vijf
jaar en kiest zij het gunstigste tijdstip
voor het vragen van een nieuw mandaat
san de kiezers. Op het ogenblik hebben
de conservatieven de wind mee, hoewel het
niet zeker is dat zij met een even royale
meerderheid als waai-over zij thans be
schikken, in het Lagerhuis zullen terug
keren, indien thans verkiezingen zouden
worden gehouden. De werkloosheid, wel
ke op talrijke plaatsen een grimmig ka
rakter draagt al is het algemeen ge
middelde dan ook laag zou een grote
Tory-meerderheid in gevaar brengen. Het
kan zijn dat de kansen in het najaar min
der goed zijn dan thans, maar Macmillan
heeft het te druk met de komende con
ferenties met de Russen om zich ook nog
met verkiezingen bezig te houden. De ver
wachting dat de Britten niet in mei of
juni, maar in oktober naar de stembus zul
len gaan, is gegrond op de omvang van 't
dinsdag ingediende ontwerp dat de begro
ting wetskracht moet geven en dat de ge
bruikelijke lengte heeft.
Verwachting tot morgenavond:
De Belgische justitie meent het myste
rie rond de op 9 april te Axel gepleegde
moord vrijwel geheel tot klaarheid te heb
ben gebracht. Het verbrande lichaam is
geïdentificeerd als dat van de 39-jarige
Julia Schitse, een doofstomme en wat
achterlijke vrouw, afkomstig uit het dorp
je Blaasveld bij Antwerpen.
Vrijwel ongemerkt heeft de export"
van Amsterdammers de laatste jaren grote
vormen aangenomen. Tienduizenden Am
sterdammers hebben huizen betrokken in
Amstelveen, Diemen, Zaandam, Lands
meer, Purmerend en zelfs Hoorn. Het
vroeger zo landelijke dorpje Landsmeer
heeft in korte tijd zijn inwonertal zien
verdubbelen. Purmerend, dat thans 7.000
inwoners telt, zal na de totstandkoming
van het uitbreidingsplan ruim 20.000 in
woners krijgen. De Zaanse Kalverpolder
biedt straks plaats aan 15.000 mensen.
Binnenskamers wordt druk geconfereerd
over de vraag in hoeverre annexatie van
buurgemeenten de hoofdstad in het groei
proces tegemoet kan komen. Tevens wordt
de mogelijkheid onderzocht van een over
koepelend bestuursorgaan voor „Groot-
Amsterdam", waarin de randgemeenten
toch nog baas op eigen terrein kunnen
blijven.
Wil Amsterdam alle huisvestingsmoei
lijkheden onder de knie krijgen dan zal
he- nodig zijn binnen twintig jaar meer
dan 100.000 woningen te bouwen. Immers,
op het programma staan een aantal sane
ringen in de oude wijken van de stad. En
wanneer die saneringen zijn uitgevoerd,
zal blijken, dat er slechts een vierde deel
van de huidige bewoners in die nieuwge
bouwde, ruime wijken zal kunnen worden
ondergebracht.
Droog weer met in de nacht en
ochtend weinig wind en plaatse
lijk mist. Morgen overdag over
wegend zonnig en opnieuw iets
hogere temperaturen. Zwakke
tot matige wind uit zuidelijke
richtingen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S
MOSKOU (AFP) De Russische am
bassadeur in India, Ponomarenko, is van
zijn functie ontheven, aldus heeft Tass
dinsdag gemeld. Hij is vervangen door
Benediktov. Volgens Tass zal Ponoma
renko een andere functie krijgen. Er is
niet meegedeeld welke.
Het is voor de tweede maal dat Bene
diktov ambassadeur in India zal zijn. Hij
was het korte tijd in 1953.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Amsterdam groeit uit zijn jas. Enige
jaren geleden heeft men moeten besluiten
industrieterreinen aan te leggen op grond
gebied van de gemeente Ouder-Amstel
Zonder dat er veel ruchtbaarheid aan
wordt gegeven is men thans bezig met de
aankopen van 33 boerderijen in de 600 ha.
grote Bijlmermeerpolder, welke behoort
tot de gemeente Weesperkarspel. De be
doeling is duidelijk: Amsterdam zoekt
expansie voor zijn woongebied. De hoofd
stad raakt volgebouwd. In het westen zijn
de tuinsteden Slotermeer, Geuzenveld,
Slotervaart en Osdorp opgedrongen tot
aan de grenzen van de gemeente Haar
lemmermeer. In het zuidwesten zal de in
aanbouw zijnde tuinstad Buitenveldert
straks slechts door een kleine groenstrook
van het tot Nieuwer-Amstel behorende
Amstelveen gescheiden zijn en in het zuid
oosten roepen Ouder-Amstel en Diemen
de uitbreidingen een halt toe. In noord,
aan de overzijde van het IJ, is het uitbrei
dingsplan van beperkte omvang, omdat 't
landelijke gebied van Waterland voor
recreatie is bestemd.
Amsterdam zal binnen afzienbare tijd
een miljoen inwoners tellen Zoals de gren
zen thans liggen, zal het onmogelijk zijn
dal miljoen „in eigen huis" onder te bren
gen Mogelijk zal bij een eventuele ophef
fing van de gemeente Weesperkarspel de
Bijlmermeerpolder aan Amsterdam wor
den toegevoegd. De besprekingen hierover
zijn nog gaande. Daarnaast echter zal het
nodig blijven, dat vele hoofdstedelingen ir.
naburige gemeenten worden onderge
bracht.
Naar wy vernemen is by het bedrijf van
Openbare Werken een plan in voorberei
ding tot doortrekking van de Lorentzkade
langs de westelijke randweg naar de
Leidsevaart.
Door deze aansluiting van de Lorentz
kade op de Leidsevaart zal het zuidweste
lijk deel van Haarlem uit zijn isolement
worden verlost en zullen de vele forensen
in die omgeving geen omwegen meer be
hoeven te maken via Aerdenhout of de
Pijlslaan om de spoorweghalte in Heem
stede te bereiken. Vooral nadat de spoor
wegen, in hun zorg om het aantal onbe
waakte overwegen te verminderen, de
overgang in de Munterslaan hadden afge
sloten, werd Haarlem-zuidwest voor het
uit zuidelijke richting komende verkeer
bijna geïsoleerd. De aanleg van de weste
lijke randweg betekende voor de fietsers
en voetgangers geen uitkomst, omdat deze
verbinding uitsluitend voor autoverkeer
werd opengesteld. Wel werden in het
spoorwegviaduct doorgangen voor lokaal
verkeer opgenomen, maar de bijbehorende
wegen werden nog niet aangelegd. Er heeft
zich bij de ophoging van de spoorweg
trouwens een merkwaardig verzuim voor
gedaan. Het gemeentebestuur van Haarlem
en de directie van de Nederlandse spoor
wegen waren tot overeenstemming ge
komen over de bouw van een tunneltje
voor fietsers en voetgangers ter hoogte
van de Faradaystraat, waardoor aan de
verlangens van de bewoners van de na-
tuurkundigenbuurt naar een rechtstreekse
verbinding met de stopplaats Heemstede-
Aerdenhout zou worden tegemoet geko
men. Dit tunneltje staat ook op het uit
breidingsplan voor die omgeving. Men zou
van de ophoging van de spoorbaan gebruik
maken om die onderdoorgang tegelijkertijd
te bouwen. Door onverklaarbare oorzaken
is dit echter achterwege gebleven.
Volgens het thans door Openbare Werken
gemaakte plan krijgt de westelijke randweg
als het ware een parallelweg voor lokaal
verkeer, welke wordt gevormd door de ver
lengde Lorentzkade. Uiteraard dient wel
grote zorg te worden besteed aan de uit
monding op de Leidsevaart.
Als vermoedelijke dader heeft de politie
haar echtgenoot, X. de B., gearresteerd.
De man was werkzaam als huisknecht bij
een rijke familie in Brussel. Hij is gister
avond laat van zijn bed gelicht en voor
het gerechtelijk onderzoek naar Gent
overgebracht.
Naar verluidt, zou hij een volledige be
kentenis hebben afgelegd. Omtrent het
motief voor de moord tast de politie nog
in het duister. Bij het verhoor was ook de
rechter van instructie bij de Middel
burgse rechtbank aanwezig.
Schitse is de meisjesnaam van het
slachtoffer. Zij was sinds 1948 gehuwd met
de verdachte, X. de B. In 1954 heeft het
echtpaar zich gevestigd te Blaasveld. Het
slachtoffer is geïdentificeerd, nadat haar
moeder de overblijfselen van japon en
mantel had herkend.
In de woning van de verdachte is een
huiszoeking gehouden. Over het resultaat
daarvan kon de politie nog geen medede
lingen doen.
De man heeft al eens een poging gedaan
zijn vrouw te vergiftigen, waarvoor hij
met de justitie in aanraking is geweest.
Voorts is hij al eens veroordeeld wegens
mishandeling van zijn schoonmoeder en
wegens autodiefstal. Het echtpaar woonde
niet samen. Iedere week ging De B. zijn
vrouw opzoeken te Blaasveld. Hij bezat
een auto, die hij zich in 1953 had aange
schaft. Voordat hij huisknecht werd in
Brussel was hij in Nederland vertegen
woordiger van een sigarettenfirma. Tij
dens zijn ondervraging verklaarde De B.
dat hij wel de door de dagbladen over de
moord te Axel gepubliceerde berichten
had gelezen, maar dat hij hierin geen en
kel verband met de verdwijning van zijn
vrouw had gevonden. Hij zou pas vorige
week donderdag deze verdwijning aan de
politie hebben medegedeeld.
De 24-jarige motorrijder R. van der Zee
uit Heiloo, die in de nacht van donderdag
op vrijdag 27 maart in de Velser tunnel
een ongeluk heeft gehad en ernstig werd
gewond, is dinsdag in het Welhelmina-
gasthuis in Amsterdam overleden.
Het 4-jarig dochtertje van de familie
Krullaart in de Zon en Maanstraat te
Hilversum werd gistermiddag door een
auto aangereden en zwaar gewond. Het
kind stak onverwachts de weg over. Het
is aan de bekomen verwondingen over
leden.
Advertentie
Advertentie
Bij het kiezen van behang
stelt u zich de vraag:
hoe zou dit nu aan de
gehele wand zijn
Hel antwoord geven wij u door middel van
welke is opgesteld in onze zaak
Gen. Cronjéstraat 60
Indien u zelf behangt, maak dan gebruik
van onze afrand- en plaktafelservice.
RALSTON VERF
Gen. Cronjéstraat 60 Telefoon 50582
Kleine Houtstraat 49 Telefoon 11279
Naar wij vernemen, zal Bernard Hai
tink, tweede dirigent van het Concert
gebouworkest, tijdens de Engelse tournee
van het Concertgebouworkest als dirigent
optreden op de concerten in Leeds (3 mei)
en Huddersfield (5 mei). Ook het concert
voor de B.B.C., dat in de studio's in Leeds
op platen wordt opgenomen, wordt door
Haitink gedirigeerd.
onderbreken toen zijn vader in 1915 plot
seling overleed; de toen 25-jarige Tjeerd
Jacob Twijnstra werd in dat jaar direc
teur van U. Twijnstra's Oliefabrieken te
Akkrum. Veel later heeft de heer Twijn
stra het doctoraal examen in de geschiede
nis en de staatswetenschappen aan de
rijksuniversiteit te Leiden behaald. In 1922
werd onder zijn leiding een tweede fabriek
van het bedrijf gesticht te Maarssen. Van
1920 tot 1955 was hij, met enige onder
brekingen, voorzitter van de Vereniging
van Nederlandse Oliefabrikanten en voor
zitter van het Bedrijfschap Margarine,
Vetten en Oliën.
In 1956 werd de heer Twijnstra bevor
derd tot commandeur in de orde van
Oranje Nassau.
De heer T. J. Twynstra, voorzitter van
hei Verhond van Nederlandse Werkgevers,
plaatsvervangend voorzitter van de
Sociaal-Economische Raad en onder andere
voorzitter van de Commissie Ontwikkeling
Nationale Economie van die raad, is van
morgen overleden in het Wilhelminagast-
huis te Amsterdam.
Tjeerd Jacob Twijn-
■W stra werd op 17
É^lÉll fPÉ augustus 1890 ge-
r#| boren te Akkrum,
Hk jP|| waar zijn vader fa-
lliirak iffiS brikant was van
'TC'llllfs plantaardige oliën en
gC x veevoeder. Hij ging
