REISINDRUKKEN UIT ISRAEL
BB
Eerste lamer heeft de begroting
van Onderwijs goedgekeurd
Eerste parlementaire seizoen der
vijfde republiek begonnen
De gebruikelijke enveloppe
't Silver Stoepke
17
Leidekker stortte van dak
van Kloppersingelkerk
Russisch protest in Rome
ÉMiMM
T uimelaar
Dr. J. E. baron de Vos van
Steenwijk zeventig jaar
Ontstemming over de
opheffing van de Savo
P.S.P.-Kamerleden vragen
naar vliegongelukken
Meisje veroordeeld wegens
medeplichtigheid
Andrew Haley: „Russen
gaan ons vóór in ruimte"
Links protest tegen beknotting van de functies
Bij uitzondering subsidie
voor torenhuizen
HET POSTKANTOOR
UW SPAARBANK
l^-^l
U 'hieet
WOENSDAG2 9 APRIL 1959
(Van onze parinentaire redacteur)
De Eerste Kam/ heeft gisteravond de
begroting van Oncrwijs, Kunsten en We
tenschappen aangaomen. In antwoord op
critiek van de he: Van Hulst (C.H.U.) op
de „mammoetwet voor het voortgezet on
derwijs, verklaare minister Cals met eni
ge verontwaardipg, dat het beslist on
juist is dat hij .«aatsscholen wil en geen
vrije scholen west. Er zijn wel moeilijk
heden met de rammoctwet gaf de mi
nister toe, maar ijdens de kabinetsforma
tie is hij er in en gesprek met een aan
tal fractievoorziters uitgekomen. Tegen
over de klacht 'an de her De Koos
(P.v.d.A.) dat denieuwe sclolen niet vol
doende nevenrumten hebb-n, stelde de
minister dat me: uitzondemg van de in
dustriebouw alle overige touw aan regels
is gebonden omdat het touwvolume be
perkt is. Hij was het er nee eens dat de
scholenbouw gelijke tredaoet houden met
de woningbouw.
Met de heer Gielen (IV.P.) was minis
ter Cals van mening ct het aantal stu
diebeurzen te gering isMaar tot heden is
het niet voorgekomen it aan een student
een rijksstudietoelage» geweigerd omdat
er geen geld voor wa Elk jaar is het to
tale bedrag voor be'zen verhoogd. Er
zijn geen financiële°elemmeringen. Op
een bezorgde vraag'3" prof. Schermer-
horn (P.v.d.A.) antoordde de minister
dat een subcommisë van de beide rijks
commissies voor h' technisch hoger on
derwijs de mogelijieid onderzoekt aan de
T.H.S. te Eindhovt doctorale examens af
te nemen in wis-13tuur- en scheikunde.
Daarvoor zal echt' een wetswijziging no
dig zijn, zodat va de Kamer te zijner tijd
eventueel goedk"'i"g daarvoor wordt
verlangd.
Staatssecretar Höppener verklaarde
de teleurstelling3" de heer Van Hulst te
begrijpen dat c sportnota nog niet is in
gediend. Aan c samenstelling wordt ech
ter hard gewékt. De moeilijkheden zijn
groter dan in "me kring wordt gemeend.
Zij hangen saen met de verzameling van
gegevens die 3n derden (gemeenten en
sportorganisées) moeten worden verkre
gen. Die gegevens stromen thans echter
binnen. Tot een vast toneelgezelschap voor
de televisie is men gekomen als de beste
oplossing in de huidige omstandigheden.
Het is een proef voor een jaar. Wellicht
leidt de ervaring tot het vinden van een
beter systeem. De begroting is tenslotte
zonder hoofdelijke stemming goedge
keurd.
Dinsdagmorgen om half twaalf is de 60-
.iarige leidekker H. C. Langeveld uit de
Padangstraat te Haarlem van een ladder,
staande tegen het dak van de gereformeer
de kerk aan de Kloppersingel te Haarlem,
van een hoogte van zeventien meter ge
vallen. Hij was direct dood en ziin stoffe
lijk overschot is naar het St. Elisabeths
Gasthuis overgebracht.
Bij zijn werk werd de man terzijde ge
staan door een veertienjarige jongen, die
ook van de ladder viel maar op een vijf
meter lager plaf'e bleef liegen. H"
liep Schramm'- en builen on. De ladder
stond on een negen meter van de grond ge
legen olatie on een vlonder. Door het los
schieten van een dwarsbalk sphoof de lad
der weg waardoor beiden vielen.
MOSKOU (AFP) De Sovjet-Unie heeft
in een nota bij Italië geprotesteerd tegen
het sluiten van een akkoord met de Ver
enigde Staten over de installatie van
Amerikaanse raketbases. De Italiaanse
regering neemt hiermee een zeer zware
verantwoordelijkheid op zich wegens d
gevolgen die een dergelijke daad zou kun
nen hebben. De Sovjet-Unie zal alle nodige
maatregelen nemen om haar eigen veilig
heid te verzekeren. De gehele bevolking
van Italië zou het kind van de rekening
worden indien Italiaanse raketbases voor
agressieve doelen zouden worden gebruikt,
aldus de nota.
Een eenzame tuimelaar in de oneindig
heid is de mens, wanneer hij ergens
in de ionosfeer met een schietstoel uit
de X-15 wordt geschoten het eerste
bemande ruimtevaartuig van Amerika.
Een B-52 neemt dit experimentele
toestel straks onder zijn vleugel en
laat het op grote hoogte los waarna
een raketmotor het de ruimte in moet
wippen. Voor de hitte bij de terugkeer
in de dampkring heeft de piloot een
aluminiumpak van vijf lagen aan. Men
ziet hier de beproeving van het
schietstoelsysteem, waarvoor men
voorshands maar een pop heeft
aangewend.
Morgen donderdag wordt dr. J. E. ba
ron de Vos van Steenwijk, president-cura
tor van de Leidse Universiteit, oud-Com
missaris der Koningin in de provincie
Noordholland en oud-burgemeester van de
gemeenten Zwolle en Haarlem zeventig
jaar.
Baron de Vos van Steenwijk werd op 30
april 1889 in Zwolle geboren. Zijn Haar
lemse burgemeesterschap duurde van no
vember 1937 tot hij in maart 1941 door de
Duitsers werd ontslagen. Bij de bevrijding
trad baron de Vos van Steenwijk als waar
nemend Commissaris der Koningin in de
provincie Noordholland op. Op 16 septem
ber 1945 volgde zijn definitieve benoeming.
Vele provinciale problemen hebben de aan
dacht gehad van baron de Vos van Steen
wijk: de ontwikkeling van de streekplan
nen, de toenemende samenwerking van
gemeenten, het vraagstuk van de overbe
volking in het dichtbevolkte westen des
lands en de oeververbindingen, waarvoor
onder meer de Velser tunnel werd ge
bouwd. In juli 1954 legde baron de Vos van
Steenwijk zijn taak neer in verband met
het bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd. Na die tijd is de thans zeventig
jarige actief gebleven als voorzitter van
de Hollandse Maatschappij van Weten
schappen en als president-curator van de
Leidse universiteit. Nog vers in het ge
heugen ligt de ere-promotie van baron de
Vos van Steenwijk aan deze universiteit
op 21 januari van dit jaar, waarbij prof.
mr. C. li. F. Polak in een indrukwekkende
rede de verdiensten van de „jonge eredoc
tor" schetste.
De Leidse universiteit zal haar presi
dent-curator ter gelegenheid van diens ze
ventigste verjaardag huldigen door het
aanbieden van een borstbeeld van de ja
rige vervaardigd door de Rotterdamse
beeldhouwer W. Verbon. De aanbieding is
vastgesteld op 22 mei. Baron de Vos van
Steenwijk zal namelijk op zijn verjaardag
wegens een verblijf buitenslands afwezig
zijn.
Schoenmakers uit de provincies Gro
ningen, Friesland en Drente hebben in
Groningen een protestvergadering bijge
woond, die was belegd door het departe
ment Groningen van de Nederlandse
Bond van Schoenmakerspatroons, de af
deling Groningen van deze bond en de in
kooporganisatie Het Noorden.
Tijdens deze vergadering werd een mo
tie aangenomen, waarin de schoenherstel
lers hun „misnoegen en afschuw" uit
spreken over de boycot door de Neder
landse lederhandelaren, looiers en impor
teurs tegen de Vereniging van Schoenma
kerspatroons en Rayongrossiers de SAVO.
Deze boycot heeft op 13 april een gedwon
gen opheffing van de SAVO tengevolge
gehad.
Vragen in de Kamer
Het Tweede-Kamerlid Peschar heeft
aan de minister van Economische Zaken
naar aanleiding van de opheffing van de
SAVO gevraagd of de minister bereid is
om de wenselijkheid en de mogelijkheden
van economische samenwerking in het
schoenherstellersbedrijf nader te doen on
derzoeken en of de minister bereid is om,
na zo'n onderzoek, de maatregelen te ne
men, welke zullen verhinderen, dat gezon
de vormen van economische samenwer
king op een voor het algemeen belang
moeilijk te aanvaarden wijze worden te
gengegaan-
De Tweede-Kemerleden Lankhorst en
N. van der Veen hebben aan de minister
van oorlog schriftelijke vragen gesteld,
waarvan de eerste luidt: „Is het de mi
nister bekend, dat onlangs cijfers gepubli
ceerd zijn over de vei'liezen aan mensen
levens en materieel, ontstaan door onge
lukken met militaire vliegtuigen in de Ver
enigde Staten van Amerika en dat in deze
(niet officiële) publikaties voor het jaar
1957 een getal van 3106 neergestorte vlieg
tuigen genoemd werd, waarbij meer dan
6000 manschappen zouden zijn gedood en
11.000 gewond? Is de minister in het bezit
van gegevens, die de juistheid van deze
cijfers in grote lijnen kunnen bevestigen?
Het gerechtshof te Amsterdam heeft een
24-jarig meisje uit Dordrecht veroordeeld
wegens medeplichtigheid aan de vorig jaar
gepleegde fraude bij de Sociale Verzeke
ringsbank te Amsterdam. Twee ambtena
ren van deze instelling hadden haar ver
valste betalingsbewijzen verstrekt en op 7
en 8 juli van het vorig jaar had zij bij 22
postkantoren in Amsterdam en 8 in de om
geving van Haarlem, met een vervalst rij
bewijs als legitimatie, dertig vervalste
kennisgevingen van betaling aangeboden
en daarop ongeveer 22.000 gld geïncasseerd.
Voor haar medewerking kreeg zij 10 pet.
van de opbrengst, waarvoor zij een scooter
had gekocht. Het hof achtte bewezen dat
zij opzettelijk gebruik had gemaakt van
vervalste geschriften. Er was tegen haar
zes maanden waarvan twee voorwaar
delijk met aftrek van het gehele voor
arrest en een boete van 500 geëist. Het
hof veroordeelde haar tot zes maanden,
waarvan drie voorwaardelijk, en een
boete van 200. Daar het voorarrest wordt
afgetrokken behoeft zij thans geen gevan
genisstraf meer te ondergaan.
„Binnen achttien maanden zullen de Rus
sische ruimtevaartdeskundigen erin zijn
geslaagd een bemande satelliet in een baan
om de aarde te brengen. De mens, die in
deze kunstmaan mee omhoog gaat, zal op
aarde terugkeren", aldus verklaarde An
drew G. Haley, president van de Inter
nationale Federatie voor Ruimtevaart, toen
hij uit het K.L.M.-vliegtuig, dat hem voor
de eei'ste etappe van een wereldreis van
New York naar Amstei'dam had gebracht,
op het platform van Schiphol stapte. De
Amerikaanse jurist, die zich specialiseert
in het ruimterecht, is op het congres van
de Internationale Astronautische Fede
ratie, dat vorig jaar te Amsterdam werd
gehouden, tot president herkozen en thans
maakt hij in die functie een reis van
anderhalve maand, welke hem naar War
schau, Moskou, Stuttgart, Frankfort, Pa
rijs, Praag, Belgrado, Wenen, Athene,
Cairo, Khartoem, Nairobi, Johannesburg,
Rome, Barcelona, Madrid en Lissabon
voert.
„Uit de gesprekken, die ik met de presi
dent van de Russische academie voor
wetenschappen A. N. Nesmeyanov heb ge
had en gezien de tot nu toe behaalde
resultaten met Russische kunstmanen ben
ik tot de conclusie gekomen, dat de kans
groot is, dat Russische geleerden de wed
loop met de Amerikanen wie als eerste
een bemande satelliet de ruimte in zal
zenden met redelijke kans op terugkeer op
aarde, zullen winnen", zo ging de heer
Halev verder. „Natuurlijk hebben de Rus
sen niet met alles de leiding.
(door dr. E. van Raalte)
Een hernieuwd verblijf, thans voor de
ierde keer, ^an enige weken in Israel
pelt mij aaileiding tot een bonte reeks
^n op ziclv.elf louter korte notities om-
lent uiteeilopende indrukken. Daarbij
vergelijk il ten dele waarnemingen van
nu met dievan vier jaar geleden. Zij be
rusten in ïoofdzaak op veel van wat ik
zag, niet rinder van wat ik hoorde in ge
sprekken net Israëliërs uit allerlei kring.
Ook had k ontmoetingen met niet-Israe-
liërs, zoss onze ambassadeur in Jeruza
lem, de ertegenwoordiger van de K.L.M.
te Tel Aiv, terwijl ik, wat nog mijn Is
raëlisch zegslieden betreft, onder meer
het geU had gesprekken te kunnen voe
ren mede president, van de Bank van Is
rael, c heer Horrowitz, en met een der
topfig.'en van Buitenlandse Zaken, de di-
rectergeneraal Eytan.
Dor de meeslen met wie ik in contact
kwar werd mij de vraag voorgelegd, wat
ik e deze keer wel van vond. En dan
blee menigmaal bij voorbaat de ver-
wacting gericht te zijn op onbeperkte lof-
tui"gen wegens de in de jongste vier jaar
be'ikte vooruitgang. Iets dergelijks
bjiigt nu eenmaal de nationale trots van
h. jonge oude-volk met zich mee. Soms
jeft, zo stip ik meteen aan, die trots tot
jvolg, dat het allemaal zo mooi heet te
jn. Eén typisch voorbeeld uit meer. De
emaakte vorderingen inzake het spoor-
vegwezen hoorde ik hier en daar critiek-
ioos roemen, terwijl mij datzelfde opviel
in documentatie rijkelijk heb ik ook uit
tal van documentatiebronnen kunnen put
ten omtrent de ontwikkeling van het
spoorwegverkeer. Die loftuitingen werden
dan, aldus mijn indruk, voor een deel be
heerst niet door wat er al is doch door wat
men beraamt. Nu zijn er inderdaad mede
op het hier genoemde gebied vorderingen
gemaakt. Daartoe behoort bijvoorbeeld de
verbinding tussen Tel Aviv en Jeruzalem
en voorts de doortrekking van de lijn van
Haifa via Tel Aviv naar de zuidelijk ge
legen woestijnstad Beersheba. Jammer ge
noeg moest ik echter in de trein van Tel
Aviv naar Jeruzalem vaststellen, dat alle
wagens in die expressetrein wel uiterma
te povertjes waren en niet in de schaduw
konden staan van de Dieseleenheden
waarvan men er in dit land ook wel enige
heeft. Kortom, in dit opzicht is er zeker
nog plaats voor verbetering.
Ditzelfde geldt in het algemeen met be
trekicing tot het verkeerswezen. Op mijn
vele autotochten viel mij op, dat er aan
de wegaanduidingen vrij vaak meer ont
breekt dan wenselijk te achten valt. Daar
om kan er misschien gewaagd worden van
enige onevenredigheid tussen de toene
ming van het aantal aangelegde autowe
gen en een deel van hun uitrusting. Ten
aanzien van een ander „verkeersmiddel"
dat van de telefoon, heeft er zeker een
niet onbetekenende vooruitgang plaats ge
vonden. Maar ook hier bestaat toch nog
bepaald een onloochenbare achterstand.
In hoeverre zo nu en dan gelden, aange
wend voor andere dan verkeersdoeleinden
economisch bezien mogelijk eerder daar
voor aangewend hadden kunnen worden,
vermag ik niet te beoordelen. Wel kreeg
ik in het algemeen de indruk, dat niet
steeds gezonde, uitsluitend zakelijke over
wegingen beslissend zijn bij de keuze van
prioriteiten.
Misschien valt het daardoor zo nu en
dan op, dat er zich wel eens bevreemden
de tegenstellingen voordoen. Milde schen
kers uit den vreemde, wier naamsvermel
ding uit dankbaarheid voor wat zij deden
allerminst verborgen pleegt te blijven,
hebben bij voorbeeld het Technion te Hai
fa, centrum voor ingenieursopleiding en
tevens voor technisch onderzoekingswerk,
van prachtige gebouwen op de Karmel
voorzien. Onderwijl zit het Technion ech
ter met het zware probleem van bekosti
ging van onderhoud en, niet te vergeten,
van doelmatig gebruik van een en ander.
In één adem met de hier vermelde schit
terende uitrusting kan ik het Weizmann-
Instituut in Rechovoth roemen, waar in het
bijzonder hetgeen er bestaat en gedaan
wordt op het gebied van nucleaire en
atoomwetenschap tot het beste in de we
reld behoort, wat ook zeker aan Israel zelf
in tal van opzichten ten goede zal komen.
En dan is -er voorts, niet te vergeten, op
het terrein van onderwijs en wetenschap
het indrukwekkende gebouwencomplex
van de Hebreeuwse Universiteit, gelegen
aan de buitenkant van Jeruzalem. Heden
ten dage draagt de staat voor ongeveer
de helft in de kosten van de universiteit
bij en dat moet ook wel, want zelfs met
de rijke giften uit het buitenland kan men
er niet komen. De kost gaat voor de baat
uit, is ook in dit geval de leuze, die het
richtsnoer uitmaakt voor de leiding van
de universiteit. „Wij dienen ons waarlijk
niet slechts op het heden, doch tevens op
de toekomst in te stellen". Deze gedachte
overheerst hier vrijwel op elk gebied. Wat
onderwijs en opvoeding aangaat, zo zij te
vens opgemerkt, getuigt er heel wat van
bewonderenswaardig inzicht en beleid,
zelfs al zijn er schaduwzijden aanwezig
tengevolge van m.i. soms te ver gaande
politieke en godsdienstige, ietwat tirannie
ke, bemoeiingen.
t
Zeldzaam is al wat men er presteert met
het oog op een zo goed mogelijke opne
ming in de samenleving van de vele tien
duizenden immigranten uit landen waar
het ontwikkelingspeil aanmerkelijk ten
achter is bij dat van de uit Europa afkom
stige bevolkingsbestanddelen. Op sociaal,
sociologisch, hygiënisch en opvoedkundig
terrein spannen zich speciaal hiervoor op
geleide krachten in, de moeilijkheden in
zake die integratie te helpen overwinnen.
Reeds blijken in menig opzicht de van de
ze arbeid geplukte vruchten niet gering te
zijn. Van groot belang met het oog op de
opneming van al die immigranten is na
tuurlijk de schepping van economisch nut
tige nederzettingen en daarmee verbon
den uitbreiding van vruchtbaar areaal als
ook ontwikkeling van de industrie, terwijl
met een en ander opvoering van woning
bouw een eerste vereiste is. Zelfs met het
blote oog kan men constateren, dat er in
slechts een paar jaar tijd ook op deze ge
bieden vorderingen van betekenis ge
maakt zijn.
Ik kon daarvan heel wat aanschouwen
tijdens een van Tel Aviv via Beersheba,
waar ook alweer een industrieel centrum
in opkomst is, door de Negev-woestijn on
dernomen autobustocht van zes uur naar
het zuidelijkste puntje van het land, naar
Eilath. De van Beersheba naar Eilath mid
den door de woestijn aangelegde weg van
237 kilometer getuigt van hetgeen de Is
raëliërs ook inzake wegenbouw, zelfs on
der de zwaarst denkbare omstandigheden,
weten tot stand te brengen. Die verbinding
zal op de duur voor de industrie en daar
mee tevens voor exportmogelijkheden
naar mate van de toeneming der reeds
aangevangen ontginning van minerale bo
demschatten in de Negev, van het aller
grootste belang worden. De waarde van
de pioniersarbeid, welke deze wegaanleg
mogelijk heeft gemaakt, valt niet hoog ge
noeg te schatten. En als de verschillende
plannen inzake verdere winning der bo
demschatten ook aan de Dode Zee
eenmaal verwezenlijkt zullen worden, zal
de haven aan de Rode Zee, het nu nog
kleine Eilath, voor Israels buitenlandse
handel en scheepvaart uitzonderlijke bete
kenis gaan krijgen. Op het ogenblik is dit
stadje van 5000 inwoners en is ook het ha-
venverkeer nog nauwelijks meer dan een
begin van een begin. Toen we een spele-
vaartuitstapje op de Rode Zee onderna
men, waarbij onder water koraalrotsen en
fraaie vissoorten te bewonderen vielen, be
vond zich in de haven geen enkel handels
vaartuig en lagen er alleen een tweetal Is
raëlische oorlogsbodems op de rede, die
er, zo vlak bij de niet-bevriende buurlan
den Jordanië, Saoedi-Arabië en Egyp
te, waarvan men de grenzen daar kan zien
de bewaking verzorgden. De energieke, te
gelijkertijd rustig-bescheiden burgemees
ter Nenner, van huis uit Nederlander, was
de eerste om ronduit te erkennen, dat pas
de toekomst Eilath tot een stad van wer
kelijke betekenis zal kunnen gaan maken.
Dat het daartoe zal komen was zijn rots
vaste overtuiging. Ook hem beheerst ten
volle, wat eveneens het geval is met de
overige daar levende en werkende pio
niers, een krachtig vertrouwen in wat eens
kan en volgens hen ook zal komen.
Nenner, die er, met een brede blik voor
de toekomst, werk van niet geringe waar
de verricht, is niet de enige uit ons land
afkomstige Israëliër met een uitstekende
roep in Tsrael. Opnieuw kon ik, op verschil
lende wijzen, ondervinden welk een bij
zonder aanzien Nederland in dit land ge
niet. Dit door veel wat Israeliër-geworden
Nederlanders op allerlei gebied verrich
ten, terwijl ongetwijfeld mede aan de
naam van ons land ten goede komt dat het
door onze ambassadeur Jhr. Bas Backer
op voortreffelijke wijze diplomatiek verte
genwoordigd wordt. Hij en zijn vrouw
kwijten zich vol toewijding van hun taak
en duidelijk kon ik ook de in Israëlische
regeringskring gekoesterde waardering
bemerken voor hun levendige belangstel
ling, activiteit en begrip voor land en volk.
Van Nederlandse activiteit reppende,
denk ik voorts meteen aan de K.L.M. Zel
den heb ik een zo geslaagde veelomvatten
de reclame door enige luchtvaartonderne
ming in de vreemde zien ontwikkelen als
ik hier alom van de zijde van de K.L.M.
kon waarnemen. Nu is dat, zoals haar ver
tegenwoordiger in Tel Aviv, de heer Post
humus, mij nader toelichtte, bepaald ook
niet overbodig. Groot toch is de concurren
tie speciaal in de jongste tijd ondervonden
van de Israëlische „zuster"-onderneming
„El Al" en daarnaast van verschillende
buitenlandse maatschappijen. Intussen be
let die concurrentie toch niet, dat de
K.L.M. in Israel een prima naam heeft.
En evenmin, dat de resultaten, bovenal
dankzij het passagiersvervoer ondanks al
lerlei mededingingsfactoren in belangrij
ke mate bevredigend kunnen heten. Dit
niet in de laatste plaats ook tengevolge van
de voortdurende toeneming van het toeris
me naar Israel.
Aangezien het toerisme zeker een aan
zienlijke bron van inkomsten oplevert, zou
het m.i. van wijs beleid getuigen, wan
neer daarvoor nog wat meer werd gedaan
dan het geval is. Het ontbreekt er niet aan
enige, uiterlijk en tevens nog in andere
opzichten mooie hotels. De prijzen zijn
echter schreeuwend hoog en meermalen
laten óf de bediening óf hetgeen de pot ver
schaft soms beide! wat aantrekke
lijkheid betreft nog wel een en ander te
wensen over. Datzelfde geldt hier en daar
insgelijks ten opzichte van het onderhoud
van autowegen. „Wij zijn nog maar jong.
Onze staat is slechts elf jaar oud en er
valt zo ontzaglijk veel te doen, dat 't voor
de hand ligt, als wij voor allerlei nog over
veel te weinig geldmiddelen beschikken"
zo hoorde ik mij menigmaal toevoegen,
wanneer ik op sommige punten enige cri
tiek uitoefende. Op zichzelf schuilt in een
dergelijk „verweer" ontegenzeglijk veel
waars. Intussen meende ik zo nu en dan
wel te bespeuren, dat bij de behartiging
van bepaalde zaken niet in de eerste plaats
zakelijke doch eerder binnenlandse poli
tieke overwegingen en tegenstellingen een
niet onbedenkelijke rol kunnen spelen.
Heel sterk doet zich namelijk in dit land
het verschijnsel van politieke verzuiling
voor. Zie ik het wel, dan is er te dien aan
zien. vergeleken bij vroeger, nog geen
vooruitgang van enige betekenis bereikt.
Advertentie
van de Directie. En van het gezamenlijke personeel een
PENDULETTE (en nog wel zo'n mooie van 'T SILVER STOEPKE).
BIJ JUBILEA.... 'N CADEAU VAN
HET HUIS MET HET CARILLON
GROTE HOUTSTRAAT 49 - TELEFOON 20049 - HAARLEM
(Van onze correspondent in Parijs)
Gisteren zijn gelijktijdig de Nationale
Vergadering en de Senaat van de vijfde
Franse republiek voor het eerst in werk
zitting bijeen gekomen. Het Palais Bourbon
had voor die gelegenheid van binnen en
van buiten een extra verf beurt gekregen
en voor het eerst in de parlementaire ge
schiedenis van Frankrijk, was de televisie
bovendien toestemming gegeven het pu
bliek, door middel van een rechtstreekse
uitzending, een blik te gunnen in deze
keuken der hoge politiek. De risico's van
deze pottekijkerij waren overigens gering.
Deze eerste dag van het parlementaire
seizoen bleek de regering, of beter presi
dent De Gaulle, de politici al wel stevig
aan banden te hebben gelegd. Premier
Michel Debré had tevoren overvloedig
van zijn constitutionele recht gebruik ge
maakt door, uit naam van de regering,
de agenda van de Nationale Vergadering
voor de eerstkomende weken samen te
stellen. Het parlement van de vijfde repu
bliek zal dus nagenoeg alleen mogen
spreken over onderwerpen, die het dooi
de regering zijn voorgelegd of gedicteerd
en explosieve kwesties, als Algerijë of de
economische politiek, komen voorlopig,
tenminste bij de debatten, niet op tafel.
In geen geval zal er over de Algerijnse
politiek van De Gaulle worden gestemd.
Bij de talrijke rondetafel-conferenties
met de partijleiders blijkt premier Debré
er dus wel in geslaagd te zijn, de rangen
van zijn regeringsmeerderheid weer te
sluiten. En het gevaar van een motie van
censuur, het enige wapen dat de kamer
leden hebben om een regering ten val te
brengen lijkt al even klein, nadat generaal
De Gaulle gedreigd heeft in zo'n geval
ook onmiddellijk het parlement te zullen
ontbinden.
Alleen de socialisten en de communisten,
die bij elkaar nog maar een smal strookje
van het totaal der banken bezetten, hebben,
bij monde van hun fractieleiders, openlijk
geprotesteerd tegen de bescheiden rol die
het parlement nog maar spelen mag. Op
de agenda stond gisteren als hoofdschotel
een uiteenzetting van de minister van Bui
tenlandse Zaken, Couve de Murville, die
overigens weinig nieuwe gezichtspunten
ontvouwde. Tezelfdertijd werd in de Se
naat de radicaal Monnerville uit Frans
Guyana, na twaalf jaren trouwe dienst,
opnieuw tot voorzitter gekozen, in welke
functie hij nu tevens, in geval van ziekte,
tot plaatsvervanger van het staatshoofd De
Gaulle, is gepromoveerd.
Protest
(Reuter) De communistische fractie
heeft dinsdag na afloop van de bijeen
komst van de Nationale Vergadering ge
protesteerd tegen het feit, dat communis
tische voorstellen betreffende de sociale
voorzieningen en de woningbouw buiten de
orde waren verklaard. De fractie ver
klaart dat de Nationale Vergadering die
in november werd gekozen, „niet het
land vertegenwoordigt" en alleen maar
tot taak heeft „de wensen van de uitvoe
rende macht op te tekenen".
De minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid is in principe bereid bij
wijze van hoge uitzondering subsidie te
verlenen voor een viertal hoge woongebou
wen te Enschede.
De minister staat in het algemeen af
wijzend tegenover hoogbouw in de woning
wetsector, omdat de in hoogbouw nood
zakelijke extra voorzieningen extra kosten
veroorzaken, waardoor het totaal van de
vaste lasten te hoog wordt voor die be
volkingsgroepen, waarvoor de betrokken
woningen bestemd zijn. In dit geval heeft
de minister van zijn standpunt willen af
wijken, omdat over het project reeds veel
vuldig overleg met het ministerie is ge
pleegd geruime tijd voordat de minister
zijn afwijzend standpunt ten opzichte van
hoogbouw in de woningwetsector kenbaar
had gemaakt.
Advertentie
Waarom stak U zo gevaarlijk over?
Oh - eh - agent, ik moet naar
het postkantoor om te sparen.
Die verzuilingsdrang pleegt zelfs meerma
len tot gevolg te hebben, dat binnen het
coalitie-kabinet, geleid door Ben Gurion
over allerlei kwesties beslissingen bij
meerderheid van stemmen worden gepo-
men. Het zou mij te ver voeren hierop
nader in te gaan. Tekenend voor het Is
raëlische verzuilingsverschijnsel is, dat
dit zich ook al te veelvuldig doet gevoelen
in de kleine kring van commissies ter ver
tegenwoordiging van werknemers in on
dernemingen. Van alleszins betrouwbare
zijde kreeg ik staaltjes voorgelegd van
het kleinzielige gedoe, dat meermalen in
de dagelijkse praktijk bij het optreden van
die commissies of raden een beslissend
element met betrekking tot alle mogelij
ke kwesties inzake arbeidsverhoudingen
kan uitmaken en zulks dan bovenal onder
invloed van politieke sympathieën en anti
pathieën.
Intussen zou ik de waarheid geweld aan
doen, als ik niet meteen opmerkte dat er,
in grote lijn genomen, vergeleken bij het
verleden bepaald vooruitgang aanwezig is
wat de gedragingen betreft van de alles
omvattende vakvereniging van werkne
mers, de Histadroeth. In haar midden
voert de Mapai (socialistische partij) die
ook verreweg de sterkste partij in de
Knesseth (de volksvertegenwoordiging) is
de boventoon en nemen de andere partijen
slechts een ondergeschikte plaats in. Wat
nu bedoelde vooruitgang aangaat stip ik
aan dat figuren, wier dagelijkse taak hen
plaatst voor de zware financiële en econo
mische problemen waarmee Israel nu een
maal door een reeks van factoren te kam
pen heeft, mij konden verzekeren dat de
Histadroeth voor die problemen tegen
woordig heel wat meer begi-ip aan de dag
legt dan vroeger. Dit komt, zo kreeg ik te
horen, zonder twijfel onder meer aan een
grotere stabiliteit van de munt alsook aan
een bezadigder optreden inzake looneisen
en dergelijke ten goede. Tal van objectie
ve gegevens bevestigden mij de juistheid
van de hier kort samengevatte constate
ringen van deskundigen op financieel-eco-
nomisch terrein.
Hierboven noemde ik heel even Ben Gu
rion, de Grand Old Man aan wie Israel
naar wel niemand zal kunnen ontkennen
ontzaglijk veel te danken heeft. Hem
is echter de neiging niet vreemd, zijn haan
wat al te zeer koning te willen laten
kraaien. „B.G. begeert zelf niet koning
van Israel te worden, want dan zou hij na
Koning David van het oude Israel
„slechts" David de Tweede zijn," zo wil
een veelzeggend grapje. Het komt me in
tussen voor, dat er geleidelijk-aan iets te
bespeuren valt van een stroming die het,
ook binnen de Mapai, niet in alle opzich
ten met B.G. eens is. Enige vernieuwing,
tevens verjonging, schijnt er in de gelede
ren van de socialistische partij aan het
opkomen te zijn. Wellicht zal, naar ik hier
en daar hoorde voorspellen, de Mapai bij
de in de herfst te houden algemene ver
kiezing voor de Knesseth nog wel enig,
schoon slechts weinig, verlies leiden. Maar
vrijwel zeker achten de meesten het, dat
zij ook straks aanmerkelijk sterker zal
blijven dan enige van de andere partijen:
een coalitie, waarin de Mapai niet een
zeer voorname plaats zou innemen, is
daarom gerust ondenkbaar te noemen.
In het voorgaande liet ik een enkele keer
uitkomen, dat in sommige opzichten na
tionale trots van de Israëliërs wel eens de
schaduwzijden laat zien van overdreven
nationalisme, om niet te zeggen chauvi
nisme. Gelukkig is dit zeker niet het ge
val met de door de overgrote meerderheid
in Israël gekoesterde denkbeelden op het
stuk van de buitenlandse politiek. In dat
opzicht bestaat er slechts één verlangen.
Te weten het doen voeren van een beleid,
dat alleen maar tot verbetering van de
relaties met andere landen en dan in het
bijzonder ook met de Arabische naburen
zou kunnen strekken. „Wie zich even nuch
ter rekenschap geeft, zowel van de beslis
sende economische als politieke factoren
zal gemakkelijk kunnen inzien, dat Israel
waarlijk geen uitbreiding van grondgebied
behoeft om in staat te zijn mettertijd niet
minder dan het tweevoud van zijn tegen
woordige bevolking een alleszins redelijk
bestaan te verzekeren. Ja, dat Israel zich
alleen maar een ondragelijke last op de
schouders zou halen, als het ten koste van
welk van zijn buurlanden ook vergroting
van zijn territoir zou wensen. Indien er
dus wel eens gemeend wordt, dat een in
de kring der Arabische staten hier en daar
beweerde beduchtheid voor mogelijke Is
raëlische expansieverlangens of -nood
zaak, op zichzelf niet geheel en al onver
klaarbaar is, kan zulk een zienswijze
slechts voortvloeien uit volslagen gebrek
aan kennis van zaken!" aldus vatte een
vooraanstaand Israëlisch deskundige op
het gebied van internationale politiek zijn
antwoord samen, toen ik, naar aanleiding
van elders wel opgevangen geluiden, het
punt in kwestie aansneed. Laat ik hieraan
toevoegen, dat die deskundige onmisken
baar weergaf wat in bijkans alle kringen
van de Israëlische samenleving in dit op
zicht gemeengoed blijkt te zijn.
De balans opmakende van mijn jongste
waarnemingen en indrukken in Israel kom
ik, ondanks het feit dat ongetwijfeld lang
niet alles er zo fraai is als zekere chau
vinisten het wel willen doen voorkomen,
tot de slotsom, dat het positieve het nega
tieve verre overtreft en dat de Westelijke
samenleving zich niet voldoende kan rea
liseren, van welk een waarde in het Mid
den-Oosten het bestaan van deze hoog-ont
wikkelde demokratische gemeenschap is.
