Haagse Comedie protesteert
tegen salarisbeleid
Feest
geprikkeld
Toneelgroep Ensemblebevoordeeld
^Praatótoel
^"Hoe is het ontstaan?^
WOENSDAG 29 APRIL 1959
3
Britse bommen op
Knechtsand?
Het bezoek van de
Sjah van Iran
ft
Nieuwe voorschriften voor
woningbouw
Parijs zal Spaans verzoek
om toelating tot NAVO
steunen
CREATION 1946
Nederlandse fietsers in
België een gevaar
Zeventienjarige Amerikaan
schoot op negerjongens
Toneelgroep „Puck" in
het tiende seizoen
Kerkelijk Nieuws
Dit woord: GELAAT
Terwijl zijn bruid, Prinses Mitsjiko
Sjoda toekijkt, geeft kroonprins Akihito
van Japan worteltjes aan zijn lieve
lingspaard, de spierwitte Hatsoesjimo,
tijdens zijn bezoek aan de heilige stal
van de grote schrijn van de Ise in de
prefectuur Mie in Centraal Japan. Het
was voor het eerst na vijf jaar, dat-
Prins Akihito de 23 jaar oude volbloed,
waarop hij paardrijden leerde, terug
zag. Het dier is wegens zijn hoge
ouderdom heilig verklaard en heeft
een plaats gekregen in de heilige stal.
Het jonge paar bezocht de schrijn om.
mededeling van zijn huwelijk te doen
aan de zonnegodin en de keizerlijke
voorouders.
Bonn (AFP) Burgemeester Max
Brauer van Hamburg heeft als zijn mening
te kennen gegeven, dat alleen de Britten
het luchtbombardement op de zandbank
Knechtsand in de omgeving van Cuxha-
ven kunnen hebben uitgevoerd. Vorige
week dinsdag vielen veertig bommen op
deze zandplaat die vroeger door de Brit
ten als doel voor oefenbombardementen
werd gebruikt. Men heeft nog niet kunnen
ontdekken, wie de bommen heeft laten
vallen.
In het programma van het bezoek, dat
de Sjah van Iran van 20 tot 23 mei aan de
Koningin en Prins Bernhard zal brengen,
is ten aanzien van het bezoek aan Rotter
dam op 22 mei een wijziging aangebracht.
De Sjah, de Koningin en de Prins zullen
op 22 mei 's morgens in Rotterdam aanko
men en na een korte rit door de stad op het
stadhuis door het gemeentebestuur ont
vangen worden. Het gemeentebestuur
biedt daar een noenmaal aan. De aange
kondigde rondvaart door de havens ver
valt.
Na de lunch begeven de Sjah, de Koning
in en de Prins zich naar het clubhuis van
de koninklijke roei- en zeilvereniging „De
Maas", vanwaar zij met de „Erasihus"
zullen varen naar de scheepswerf van
Verolme op Rozenburg. Op verzoek van de
Sjah zal de doop en de tewaterlating van
de „Mohamed Reza Shah" geschieden
door Prinses Margriet. Daarna vaart het
gezelschap naar Maassluis, waar de
auto's wachten voor de terugrit naar Am
sterdam.
Op zaterdagmorgen 23 mei zal de Sjah
in het paleis op de Dam afscheid nemen
van de burgemeester en de militaire auto
riteiten van Amsterdam. Per vliegtuig zal
de Sjah ons land verlaten. De Koningin en
de Prins zullen de Sjah uitgeleiddedoen
op Schiphol.
De directie van de Haagse Comedie heeft aan het bestuur van de Haagse kunst
stichting medegedeeld, dat zij, in afwachting van de verdere ontwikkeling op het
gebied van toneel en televisie, na beëindiging van het thans lopende speelseizoen,
zich slechts voor één seizoen kan verbinden om haar functie te blijven vervullen.
De aanleiding tot dit besluit van de
directie wordt volgens een communiqué
van de gemeentelijke voorlichtingsdienst
als volgt omschreven:
Het college van Rijksbemiddelaars heeft
bij zijn brief van 31 maart mededeling ge
daan van de salarisregeling, die voor het
seizoen 19591960 zal gelden voor het
zuidelijk toneel „Ensemble". Volgens deze
regeling zal dit gezelschap in het ko
mende seizoen een gecombineerde taak
hebben. De acteurs van „Ensemble" zullen,
naast enige televisierollen, een aantal to
neelvoorstellingen verzorgen. Wat het to
neel betreft, zullen deze acteurs slechts
voor de helft van het werk verrichten,
waartoe hun collega's, verbonden aan een
gezelschap dat uitsluitend toneel speelt,
verplicht zijn. Zij zullen echter het vol
ledige acteurssalaris volgens de nieuwe
schalen ontvangen en daarenboven een
belangrijk percentage van het jaarsalaris
voor hun optreden ten behoeve van de
televisie, aldus het communiqué, dat ver
strekt is op verzoek van de Haagse kunst
stichting.
Het bestuur van de Haagse Comedie
betreurt het, dat op hetzelfde ogenblik,
waarop de nieuwe salarisregeling voor
toneelspelers van kracht'wordt, welke de
directie van De Haagse Comedie bindt aan
vastomlijnde voorschriften, een uitzonde-
rin wordt gemaakt voor een der gezel
schappen, aangesloten bij de vereniging
van Nederlandse Toneelgezelschappen.
Hierdoor is een grote onbillijkheid ontstaan
ten opzichte van de leden van De Haagse
Comedie, die tezamen met de directie het
toneelspelen als de enige taak van het
gezelschap als zodanig beschouwen en
menen, dat het subsidie hiervoor wordt
verstrekt.
In de situatie, zoals die thans is ontstaan
Met ingang van 1 juli worden de „voor
schriften en wenken voor het ontwerpen
van woningen 1951", die voor de gesub
sidieerde woningbouw gelden, gewijzigd.
De wijziging heeft betrekking op de bruto
hoogten van de woon- en slaapverdiepin
gen en op het aantal treden van een ge
meenschappelijke trap. Deze worden ge
standaardiseerd om de produktiviteit in de
woningbouw door prefabricage en door een
efficiënter bouwwijze te bevorderen.
Binnenkort zal hierover een beschikking
van de minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid in de Staatscourant ver
schijnen. Daarin wordt tevens bepaald,
dat de totale oppervlakte van de kamers
in te subsidiëren woningen twee vierkan
te meter groter dient te zijn dan thans als
vereiste wordt aangegeven. De wijzigin
gen zullen niet gelden voor aanvragen
voor subsidie volgens de Woningwet en de
premieregeling, die vóór 1 juli bij de ge
meenten zijn ingediend.
De gemeentelijke bouwverordeningen
mogen voor een algemene toepassing van
de beoogde standaardisatie geen beletsel
vormen. Daarom worden eveneens met in
gang van 1 juli de landelijke uniforme
bouwvoorschriften, die op alle woning
bouw van toepassing zijn, aangevuld met
enige nieuwe bepalingen. Deze betreffen
de nettohoogten van woon- en slaapverdie
pingen, de oppervlakte van de ramen in
vertrekken en de breedte van een ge
meenschappelijke trap. In het staatsblad
nr. 136 van dinsdag is een algemene maat
regel van bestuur opgenomen, waarin de
nieuwe bepalingen zijn vervat.
en die reeds nu haar gevolgen doet ge
voelen, ziet het bestuur een ernstig gevaar
voor de toekomst van het gezelschap. Het
heeft een dringend beroep op de staats
secretaris van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen gedaan, om te bevorderen,
dat er voor het seizoen 19601961 een
zodanige regeling wordt getroffen, dat
De Haagse Comedie haar taak ten behoeve
van het Nederlandse en in het bijzonder
het Haagse toneelleven onverzwakt kan
blijven vervullen.
PARIJS (AFP) De Franse regering
heeft besloten een eventueel verzoek van
Spanje om toelating tot de Noordatlanti-
sche Verdragsorganisatie te steunen, zo
wordt van gezaghebbende zijde vernomen.
De westelijke ministers van Buitenlandse
Zaken hebben onlangs op hun conferentie
te Washington over de mogelijkheid van
Spanjes toetreding gesproken.
Advertentie
Koperen
Jubileum
van Gouden
T abak
Golden Fiction
Nederlandse wielrijders zijn in België
veelal een gevaar op de weg. Uit de rap
porten van de Belgische verkeerspolitie
blijkt, dat de Nederlanders, die per fiets
het buurland intrekken, niet of nauwelijks
op de hoogte zijn van de daar geldende
verkeersregels. Het is in België verboden
binnen de bebouwde kom met twee of
meer personen naast elkaar te fietsen. Ook
bij de nadering van een motorvoertuig of
een bespannen wagen mogen de wielrij
ders niet naast elkaar rijden. Het mede
voeren van een persoon is uitsluitend toe
gestaan als het rijwiel hiervoor speciaal
is ingericht. De „amazonezit" is voor de
duopassagier verboden: men mag alleen
schrijlings achter op de fiets zitten.
RICHMOND (AFP) Zes jonge negers
zijn zondag te Richmond, in de Ameri
kaanse staat Virginia, vanuit twee auto's
door blanke jongelui beschoten. Twee ne
gers, die buikschoten kregen, werden ern
stig gewond. De politie is er thans in ge
slaagd de daders eveneens zes in getal, te
arresteren. Gebleken is, dat de schoten
door de zeventienjarige Gerald Kennedy
uit een jachtgeweer werden gelost. Kenne
dy is gevangen gezet. De vijf anderen,
zijn tegen betaling van een borgstelling
van 2.500 dollar per persoon, in afwachting
van de behandeling van hun zaak door de
rechter, op vrije voeten gesteld.
Voor het komende seizoen zullen de ac
trices Nell Koppen (thans bij Ensemble),
Benny Orri (thans bij Het Rotterdams To
neel) en de acteur Wim van den Brink
(thans bij Ensemble) deel uitmaken van
de toneelgroep Puck. De heer Thorvald
Dudok van Heel, thans assistent van de
regisseurs bij de Nederlandse Comedie,
zal in het komende seizoen de zakelijke
belangen van Puck behartigen.
De auteur Paul Rodenko, daartoe in
staat gesteld door een opdracht van het
ministerie van Onderwijs. Kunsten en We
tenschappen, zal vooi de groep een blij
spel schrijven.
Het seizoen der openbare
vermakelijkheden is zeer dui
delijk ingegaan, gezien de be- 4
drijvigheid van donkerhuidige
mannen in morsige tricothem
den, die met balken en
vreemdgevormde toestellen
sjouwen om tenslotte datgene
te scheppen, wat kermis heet.
Trouwens dat er feest in
de lucht zit zag ik deze morgen
reeds, toen een volgeladen
touringcar voorbij ronkte, voor
welker raampjes zich mis
troostige hoofden verdrongen,
die getooid waren met het top
punt van vreugde, namelijk
helgekleurde papieren hoofd
deksels. Het was een merk
waardig contrast, die mistroos
tigheid en die mutsen, maar
zelfs in een vrolijk gestemde
autobus valt wel eens een mo
ment van bezinning en dan
denkt niemand eraan, meteen
haastig de feestmuts af te
zetten.
Het kan zelfs gebeuren dat
in zo'n gemotoriseerde Jan
Pleizier een inzittende enigs
zins onwel wordt. Dan stopt
men en laat de ongelukkige
langs de berm van de weg
frisse lucht invoeren. Het is
voor de argeloze buitenstaan
der een vreemd gezicht, op de
graswal een gezette dame met
groene gelaatskleur en bibbe
rende blauwe lippen te zien
zitten, wier kapsel bekroond
wordt door een onooglijk klein
clownshoedje in geel en rood,
terwijl een kudde medelijden
de busgenoten om haar heen
staat als om een ineengezakte
slagroomtaart. En allen een
gierende feesthoed boven hun
ontstelde gezichten.
Niettemin, we gaan een vro
lijke tijd tegemoet. Een blik in
diverse feestprogramma's, door
oorspronkelijke geesten ge
componeerd, leert dat men op
het gebied der volksvermaken
een roerende trouw aan de
traditie betoont: de beproefde
recepten zijn gelukkig nauw
keurig aangehouden.
Wie vrezen mocht dat de be
volking zich op de nationale
feestdag niet uit de legerste
den zou verheffen en het et
maal slapend zou doorbrengen,
zal met voldoening vernemen
dat zelfs de reveilles allerwege
voor het nodige rumoer zullen
zorgen in de prille ochtend
uren. De aubades zijn ook in
flinke hoeveelheid van de par
tij. Duizenden schoolkinderen
zullen hun feestdag moeten
beginnen met het zingen van
goedrijmende liederen uit va
derlandse bundels tegen de
gevels van diverse gemeente
huizen aan.
Na dit kleine offer te heb
ben gebracht, wordt de jeugd
naar de verschillende oorden
van vreugde gevoerd, waar zij
zal worden gezet aan nood
zakelijke bezigheden van oran
jekleurig karakter: men loopt
er zak, trekt er touw, kruipt er
ton en schaatst er rol en
soms zelfs kist men er zeep,
doch dat behoort tot de uit
zonderingen aangezien er ook
nog een Bevrijdingsdag ge
vierd dient te worden en men
dan de jeugd niet werkeloos
wil doen toezien.
Ach ja die jeugd. Soms
vrees ik wel eens (maar wel
licht ben ik te zeer geneigd tot
het beschouwen van de details)
dat onze kirideren geen echte
vreugde beleven aan de din
gen die wij hun bereiden in
het massale verband.
Zo valt mij steeds weer op,
dat de jaarlijkse Sinterklaas
intocht een bron van kinder
leed is. En de jaarlijkse natio
nale vieringen mogen er van
de buitenkant dan wel uitzien
alsof iedereen zich in een roes
van opperste blijdschap be
vindt intensief beschouwd
brengen zij teleurstelling en
narigheid aan menig jong
broekje (of jurkje), dat zich
vol verwachting en met geloof
aan de schoonschijnende belof
ten naar het feestterrein be
geeft.
Er zijn altijd veel minder
prijzen dan deelnemertjes. Er
zijn steeds jonge mensjes die
slechts halverwege de gladde
paal kunnen klimmen, in
welks top zich de verpakte
heerlijkheden bevinden. Er zijn
altijd kinderen die niets kun
nen zien omdat driedubbele
rijen volwassenen zich voor
hen hebben geplant. Er zijn al
tijd kinderen die hun dubbeltje
verliezen. Er worden altijd
kinderen ziek van teveel olie
bollen. Steeds weer ziet men
op de plaats van vreugde een
in het zand gevallen ijsje, een
vertrapte snuisterij, een hui
lend kind.
Het kan sentimenteel wezen
maar kleine mensen zijn
opgebouwd uit sentimenten: In
elk massafeest vallen lucht
kastelen tot gruizels. Wij kun
nen het misschien niet helpen
dat die kleinen er zich zoveel
van voorstellen maar het
massale volksvermaak ziet ër
inderdaad bij het gloren van
de ochtendzon veelbelovender
uit dan het bij het vallen van
de avond blijkt te hebben ge
schonken.
Doch komaan, laat u niets
gelegen liggen aan sombere
overwegingen van zwartgal
lige lieden tenslotte zijn dat
de mensen die een saaie geest
dragen in een naar eenzaam
heid neigende persoonlijkheid.
Hef de oranjevlag, slaat de
trommel en laat u meevoeren
op muzikale wandelingen. Als
het leven niet feestelijk ge
noeg is zonder straatversierin
gen en vuurwerk, dan doen de
comités een menslievend en
edel werk. Niemand zal iemand
kwalijk kunnen nemen, dat hij
zich pas feestelijk voelt wan
neer hij zich samengeklonterd
weet met duizenden anderen
op een omheinde plek, waar
het schalt en wappert.
Mochten er Onder u zijn die
straks, als de laatste vonk van
het festijn is uitgedoofd en de
laatste klank van de muziek
vervlogen is, niet bevredigd
zijn in hun verlangen naar het
echte, hartverheffende, brui
sende feestgevoel dan weet
ik dat deze lieden ééns en ér-
gens dat gevoel echt hebben
gekend en het nooit meer kun
nen vergeten.
Het duizelingwekkende feest
van één moment of één uur:
zomaar plompverloren midden
in het leven, zonder kalender
of comité losgebroken voor
hén alleen:
Het feest van een jonge va
der, bijvoorbeeld, die zijn eer
steling van anderhalf in de
kinderstoel plotseling resoluut
hoort zeggen: pappa is gek.
Het feest van de moege
werkte fabrieksman, bijvoor
beeld, die in zijn tuintje van
drie bij vier het groene scheut
je ziet verschijnen uit het
zaadje dat hij zelf heeft ge
plant. Het feest van de vereen
zaamde en gedesillusioneerde,
die onverhoeds de warme
handdruk voelt van een hef
tige en onvoorwaardelijke ge
negenheid.
1-Iet feest van een streep
rood zonlicht op een kalme
zee van een stuk werk dat
gewrocht is en goed bevon
den van een dagtaak die
vervuld is en een gebaar dat
is geapprecieerd.
Het feest van de omarming
door het leven zelf. dat zich
plotseling vol tederheid en be
lofte omkeert nadat het onver
schillig leek voorbij te gaan.
Een feest dat begint met de
reveille van over de horizon en
eindigt met het onverander
lijke afscheid: pappa is gek,
dat zegt de kleine man nóóit
meer en hij zal spoedig even
groot en even gek als zijn va
der zijn. En in het tuintje zul
len de planten verwelken als
de winter komt. De warme ge
negenheid zal niet eeuwig
kunnen duren, want in haar
onverwachte komst ligt haar
afscheid verborgen.
De omarming van het leven
zal ontsloten worden als de tijd
gekomen is doch misschien
zal men, wie weet, in eeuwig
heid toch haar knelling blijven
voelen. Net, alsof men voelt
waar het elastiekje van de
feestmuts heeft gezeten.
J.L.
s"Op de
Mijn geliefde!
Ofschoon je mij gisteren, nadat ik met
blijde tred nietsvermoedend naar je toe
was gekomen, het hart gebroken hebt met
de mededeling dat onze liefde geëindigd
was door eenzijdige opzegging van jouw
kant, noem ik je toch nog mijn geliefde.
Want met tranen in het hart moet ik je
doen weten, dat ik eeuwig van je houden
zal.
Ik zit te mijmeren en te lijden in een
kleine herberg die uitziet op de duinen.
Alles is stil om mij heen, doch ik hoor
jouw stem en het is m.e alsof je bij me
bent. Ik kan me nog niet indenken dat ik
je verloren heb het is alsof ik je beel
tenis zie in het glas wijn, dat ik voor me
heb en nu op jouw welzijn ledig.
Het leven heeft voor mij alle schoon
heid verloren. Ik zal het treurend ten einde
brengen, doch ik verwijt je niets. Ik zie
je gelukkige lach in het glas wijn, het
tweede, dat ik in één teug naar binnen giet
om de schrijnende pijn in mijn ziel te
blussen.
Een derde glas staat nu voor me en
nu is het leeg. Ik bedenk, dat je wel op
zeer korte termijn tot het inzicht bent ge
komen van je liefde voor een ander. Had
je me niet eerder kunnen vertellen dat je
genoeg van me had, liefste?
Het doet er ook niet toe. Alles is nu uit
mijn vierde glas wijn kan mij die schrij
nende waarheid niet doen vergeten. Ove
rigens is het prima wijn.
Na dit vijfde glas schiet me te binnen,
dat je me ook had kunnen opbellen. Dan
was ik niet vier gulden twintig voor de
reis kwijt geweest. Eigenlijk ben je een
egocentrisch persoontje, lieveling. Of
lievelingZo lief ben je nu ook weer
niet. Je moet niet denken dat je de enige
vrouw op aarde bent. Eigenlijk ben je een
verdraaid ingebeeld geval, nu ik er eens
over nadenk. Ik snap niet waarom ik het
zolang met je uitgehouden heb, want wat
heb jij dat andere vrouwen niet hebben?
Bovendien proost, het zesde is het
leven zonder jou ook nog wel de moeite
waard. En van je hela hola houdter de
moed-maarerin, en dat me toffe dinges
tjonge tjonge wat ben je een naar wezen
als ik dat es effe nagaa tralabomtiedjee
dit is zevenguldeneksklusief maar ik neem
er nogeen punt valin mekaarwat is
hedleefen moi. Ikjijognee je kan
me wat en ikzit hier maar een beetje te
kloddere santee kwrtkmtx. Iksaksoksik-
suksekstet en nog wat
R. Agteran
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen de ben. tot bijstand in het
pastoraat te Arnhem dr. H. J. Hak, em.
pred. aldaar. - naar Borger H. E. K.
Vegter te Uiwierda. - naar Mensingerweer-
Tinaallinge G. J. Droppert, legerpredikant
te Schoonhoven.
Beroepen te Lekkerkerk J. R. Meijer te
Olst. - te Klundert (toez.) G. van Estrik té
Nieuwland.
Benoemd tot ziekenhuispredikant te
Groningen ds. C. M. Luteyn, emeritus pre
dikant aldaar.
Kandidaat J. Ley, vicaris te Hilversum,
zal als 7de predikant van de Hervormde
Zeemansraad worden beroepen met stand
plaats Londen.
Geref. Kerken
Beroepen te Hoek (Z.) A. J. Verbeek,
kand. te 's-Gravenhage. - te Borne A. E.
van der Woude, kand. te Amsterdam. - te
Oude Pekela F. J. van der Wal te Erica
(Dr.), (verbeterd bericht).
Aangenomen naar Velp A. Trapman te
Stad aan 't Haringvliet.
Bedankt voor Andijk (vac. J. Vegh) A.
L. Janse de Jonge te Oostvoorne.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Steenwijk A. H. Schippers
te Hillegom.
Tweetal te Haamstede-Kerkwerve D.
Slagboom te 's-Gravenzande en C. van der
Weele te Leiden.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Rhenen C. Hegeman te Ge-
nemuiden.
Bedankt voor Paterson (U.S.A.) K. de
Gier te 's-Gravenhage.
Oud-Geref. Gemeenten
Bedankt voor Giesendam B. Toes te Kin
derdijk.
Advertentie
Geen wonder als U steeds maar
pijn hebt. Elke minuut pijn is
één-minuut-te-lang pijn. Direct
een "Akkertje" nemen en niet
wachten. Schitterend werkt zo'n
"Akkertje". Snelle, zekere, veilige
hulp op lastige pijndagen.
Merkwaardig is dat het woord gelaat
dat hetzelfde betekent als gezicht, geen
meervoud en geen verkleiningsvorm
heeft. Dit is wel te verklaren. Het oude
werkwoord hem (zich) gelaten een
samenstelling van laten betekende:
zich gedragen. Het gelaat is dus eigen
lijk: de wijze waarop iemand zich ge
draagt, zijn manier van doen en van
daar: zijn voorkomen. In de oude Bij
bel verhaling wordt gesproken van: het
gelaet des aengesichts voor: de uitdruk
king van de gelaatstrekken.
Oorspronkelijk is het woord gelaat
dus in abstracte zin gebruikt en van
daar dat het in het pieervoud niet
wordt gebezigd.
