Nationaal geschenk: een miljoen
Duitse kustvaarder overvaren
en met man en muis vergaan
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
de verf voor 't
schilderfeest
WESTELIJKE MINISTERS
ZIJN HET EENS
DANK VAN DE KONINGIN
Volledige overeenstemming bereikt bij
het beraad voor Genève te Parijs
Talrijke schepen en een vliegtuig
zochten vergeefs naar overlevenden
fata ki&i kj frdyt\
VORSTELIJKE VERJAARDAG MET VEEL VERRASSINGEN
Prijs der Europese
Gemeenschap
Prof. Beel krijgt opnieuw
informatie-opdracht
Koude nacht
Fransen achten flora
op Mars bijna zeker
Indonesische agenten van
H.A.L. en R'damse Lloyd
Taalbarrière in Wales
Het woord is aan
zakdoeken
OMEGA HORLOGES
STUURMALS. COHEN
Ku'hn Thcniiins ELEGANTE TASSEN EN BY0UX
73e JAARGANG No 246
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
VRIJDAG 1 MEI 1959
Haarlems Dagblad
304e JAARGANG No 94
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t. ru v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Nederland vierde gisteren Koninginnedag, de dag, waarop het Nederlandse
volk meeleeft met het gezin in het paleis Soestdijk, waar de jarige vorstin de
hulde en gelukwensen van duizenden in ontvangst nam. Het ieder jaar terug
kerend nationale feest kreeg wel bijzondere luister, doordat de Koningin haar
vijftigste verjaardag vierde. Op deze ietwat druilerige lenteochtend brachten
zangaubades in tal van steden en dorpen reeds vroeg duizenden op de been.
Vrolijk beierende klokken, vlaggende gebouwen en huizen, kinderen met oranje
sjerpen en rood-wit-blauwe toeters gaven aan deze dag die blije sfeer, die zo
karakteristiek is voor het verjaardagsfeest van de Landsvrouwe.
Onderdelen van land-, zee- en luchtmacht hielden in tal van plaatsen parades
en défilés. De feestelijkheden bereikten echter een hoogtepunt in Soestdijk, waar
het traditionele bloemendefilé werd gehouden en waar des middags jhr. mr. C.
J. A. de Ranitz, voorzitter van het comité „Verjaarsgeschenk H. M. de Koningin"
de jarige vorstin één miljoen gulden kon aanbieden als een uiting van de warme
genegenheid en oprechte eerbied welke de bevolking de landsvrouwe toedraagt.
Naast deze grote som geld, waarvoor Koningin Juliana nog een doel zal bestem
men, ontving zij een bijzonder fraai armbandhorloge, een sieraad, waarin 275
briljanten zijn gezet die gevat zijn in platina. Het is een produkt van Nederlandse
handnijverheid, waaraan 345 uur is gewerkt. Ook zal als persoonlijk geschenk nog
de werkkamer van de Koningin worden vernieuwd. Onder meer zal er een hand
geknoopt Deventer tapijt van 45 vierkante meter worden gelegd, waarvan de heer
De Ranitz de Koningin een staaltje kon tonen.
(Zie verder pagina 9)
Namens Koningin Juliana is ons verzocht het volgende te pu
bliceren:
„Vele goede wensen hebben mij bereikt op mijn 50e verjaardag.
De hartelijkheid daarvan heeft mij zeer getroffen.
De uitzonderlijke hoeveelheid van gelukwensen, zowel van offi~
ciële instanties en van organisaties van verschillende aard, als van
particuliere personen bekenden en onbekenden nopen mij,
ditmaal langs deze weg, mijn diepgevoelde dank te betuigen voor
alle medeleven op die dag ondervonden."
JULIANA
Soestdijk, 1 mei 1959
Stralend, nam de Vorstin gisteren op
het bordes van paleis Soestdijk de
hulde in ontvangst van de duizenden
deelnemers aan het traditionele
verjaardagsdefilé.
LUXEMBURG (AFP) De Hoge Auto
riteit van de Europese Gemeenschap voor
Kolen en Staal zal dit jaar een Prijs der
Europese Gemeenschap ten bedrage van
100.000 Belgische frank toekennen aan een
proefschrift dat een facet van de integra
tie der zes E.G.K.S.-landen behandelt. Het
proefschrift moet aan een universiteit in
een der zes E.G.K.S.-landen of in een der
met de E.G.K.S. verbonden landen
De Koningin heeft hedenochtend
in paleis Soestdijk prof. dr. L. J. M.
Beel, minister van Staat, ontvangen.
De Koningin heeft prof. Beel ver
zocht, de mogelijkheden om tot een
spoedige oplossing van de huidige
crisis te geraken, te willen onder
zoeken.
De Koningin had woensdag dr. W. Drees
geraadpleegd. De Koningin heeft zijn ad
vies gevraagd in zijn kwaliteit van mi
nister van Staat. Geen van de adviseurs,
die de Koningin heeft ontvangen, heeft een
poging tot herstel van de brede basis aan
bevolen, omdat de sfeer voor het slagen
van een dergelijke poging volkomen ont
breekt. Ingewijden in de formatiemoeilijk
heden verwachtten reeds dat prof. Beel
formateur of informateur zou worden met
de taak de formatiepoging-De Quay: een
extra-parlementair kabinet zonder binding
met de partijen, over te doen, in die zin
dat prof. De Quay tenslotte toch minister
president zou worden.
Prof. De Quay is niet gestruikeld over
politieke moeilijkheden tussen de partijen
waarvan leden in het kabinet zitting zou
den hebben, maar over personele moeilijk
heden bij de bezetting van de ministers
zetels. Een ervaren politicus als prof. Beel,
die de gevoeligheden en de mensen kent,
kan wellicht de opzet van de formatie-De
Quay alsnog tot een geslaagd einde bren
gen.
Advertentie
Verwachting tot morgenavond:
Aanvankelijk weinig bewolking,
weinig wind en vooral in het
oosten van het land kans op
nachtvorst. Later toenemende
bewolking, plaatselijk gevolgd
door enige regen en overwegend
matige wind uit westelijke rich
tingen. Ongeveer dezelfde mid-
dagtemperaturen als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWEE-EN-DERTIG PAGINA'S
WASHINGTON (AFP) De Franse ge
leerde dr. Gerard de Vaucouleurs van de
universiteit van Parijs heeft op een con
gres te Washington verklaard, dat er vrij
wel zonder twijfel planteleven op mars
bestaat. Dit had men in oktober door mid
del van spectroscopische waarnemingen
door de sterrewacht van Lowell gecon
stateerd.
De Russische natuurkundige dr. Sjklovs-
ki heeft in het Russische jeugdblad Kom-
somolskaja Pravda geschreven te geloven
dat de beide manen van Mars, Phobos en
Deimos, kunstmatige satellieten zijn. Hij
baseert zijn mening op de onverklaarbaar
heid van de oorsprong der beide manen,
op de vreemde bewegingen van Phobos,
hun geringe afmeting en afstand tot Mars
zelf, welke kleiner is dan bij welke andere
planeet in ons zonnestelsel. De manen
toonden koers- en snelheidsveranderingen
op dezelfde wijze als de Russische Spoet
niks.
Sjklovski is tot de slotsom gekomen dat
Phobos hol en leeg van binnen moet zijn
en daar geen natuurlijk lichaam een der
gelijke structuur kent, moet de maan
kunstmatig tot stand zijn gekomen. Welis
waar bevat Mars' atmosfeer op het ogen
blik bijna geen zuurstof, en dientenge
volge bestaat er mogelijk nu geen hoger
ontwikkeld leven op de planeet, maar
twee of drie miljard jaar geleden was de
toestand anders. Mogelijk leefden er toen
hoog ontwikkelde wezens die de kunst
manen vervaardigd zouden kunnen heb
ben, aldus Sjklovski.
Een overzicht tijdens de „hulde van
Neerlands jeugd" op het gazon van
het paleis.
DJAKARTA (AFP) De afdeling
scheepvaart van de Indonesische handel
maatschappij Satya Negara heeft donder
dag bekend gemaakt, dat zij met ingang
van die datum zal optreden als enige agen
te van de Koninklijke Rotterdamse Lloyd
en de Holland-Amerikalijn in Indonesië.
Het agentschap van deze twee Neder
landse scheepvaartmaatschappijen was
vroeger in handen van de Internationale
Crediet en Handelsvereniging Rotterdam.
De belangen van deze maatschappij zijn
per 1 januari van dit jaar overgenomen
door de Satya Negai-a, aldus heeft het
persbureau PIA vrijdag bekendgemaakt.
Advertentie
CARDIFF, Wales (UPI) Acht leden
van het nationale festival comité van Wa
les hebben ontslag genomen omdat Ko
ningin Elizabeth geen Welsh spreekt.
De Koningin is uitgenodigd voor de
„Eisteddfod" van volgend jaar, een zes
daags programma van muziek en dicht
kunst alles in het Welsh. Aan
kondigingen en toespraken gaan even
eens in het Welsh, hoewel latijn als
„grondtaal" algemeen wordt aanvaard.
Wanneer de Koningin de uitnodiging
aanneemt zal zij ook spreken. En als zij
spreekt zal dit Engels zijn, want zij is
Welsh niet machtig. Dit nu vinden de acht
leden onaanvaardbaar. Zij legden er de na
druk op niet anti-Engels noch anti-monar
chistisch te zijn, maar zij beschouwen de
„All-Welsh"-regel van fundamenteel be
lang voor Eisteddfod.
PARIJS (Reuter) De vier ministers
van Buitenlandse Zaken van de Verenig
de Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk en
West-Duitsland, hebben donderdag te
Parijs in een slotcommuniqué verklaard
dat zij volledige overeenstemming heb
ben bereikt over de houding die zij op
de conferentie te Genève zullen aan
nemen. De ministers herhalen hierin hun
tevoren in december 1958 in Parijs en
later in Washington gegeven verzekerin
gen, dat zij vastbesloten zijn de vrijheid
der Westberlijners te verzekeren en de
rechten en verplichtingen der westerse
verbondenen in Berlijn te handhaven. Zij
geven opnieuw uiting aan hun bereid
heid tot overleg met de Sovjet-Unie voor
de „totstandkoming van een rechtvaar
dige en blijvende vrede in Europa".
In het communiqué wordt voorts ver
klaard dat de door de westerse ministers
bereikte resultaten ter kennis zullen wor
den gebracht van de NAVO-raad. Er zijn
ook regelingen getroffen opdat de raad
gedurende de komende Geneefse bespre
kingen inlichtingen hierover zal ontvan
gen.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Christian Herter, beschreef
de resultaten als „uitstekend" en een
Franse woordvoerder verklaarde dat vol
ledige overeenstemming is bereikt over
de tactiek, die de westerse ministers bij
de besprekingen te Genève met hun Rus
sische ambtgenoot zullen volgen
Een Amerikaanse woordvoerder ver
klaarde, dat de ministersconferentie meer
had opgeleverd dan de Amerikanen had
den verwacht. Het gemeenschappelijke
standpunt is zonder gekrakeel bereikt, zo
zei hij, en sneller dan verwacht werd. De
ministers hebben alles afgehandeld en
over alles overeenstemming bereikt. Het
standpunt dat de ministers hebben be
reikt, zal in Genève in de vorm van een
drie-mogendhedendocument tan de Russen
worden overhandigd. De onderdelen van
het westelijke standpunt kunnen niet van
elkaar losgemaakt worden, verklaarde
de Amerikaanse woordvoerder.
Een andere woordvoerder zei dat de
ministers, met het oog op de belangrijke
besprekingen met hun Russische ambtge
noot, hebben besloten thans geen verdere
mededelingen over de resultaten van hun
overleg te doen.
Het is, als gevolg van het welslagen van
hun besprekingen, niet nodig dat de wes
terse ministers nog intensief overleg ple
gen voor de aanvang, op elf mei, der on
derhandelingen met minister Gromyko.
Waarschijnlijk zullen zij echter nog wel
op zondagmiddag, tien mei, officieus be
raadslagen.
Diplomatieke waarnemers in Parijs ge
loven, dat de Britten hebben ingestemd
met het „pakket" van westelijke voorstel
len dat aan het begin van de conferentie
zal worden ingediend, omdat deze voor
stellen voor de Russen toch onaanvaard
baar zullen zijn, evenals de openingsvoor-
stellen waarmee de Russen zullen komen
door het westen verworpen zullen worden.
Waar het dus om gaat is de tactiek die
men na de te verwachten impasse aan het
begin van de conferentie zal volgen om de
onderhandelingen op gang te brengen.
Het „pakket" westelijke voorstellen zou
vier stadia omvatten:
1) Een beginselverklaring waarin de
Verenigde Staten, Groot-Brittannië,
Frankrijk en de Sovjet-Unie zich ver
plichten tot non-agressie, regeling van ge
schillen door onderhandelingen, geen hulp
verlening aan een eventuele aanvaller en
zovoort.
2) Instelling van een permanente vier-
mogendhedencommissie en een Duitse
commissie voor regeling van het Duitse
vraagstuk.
3) Vrije verkiezingen in geheel Duits
land met het oog op een vereniging van
Oost en West.
4) Ondertekening van een vredesver
drag met een verenigd Duitsland.
Volgens de Britten zou men tijdens de
tweede etappe moeten overgaan tot het
instellen van een zone met gecontroleerde
bewapening, doch volgens de Verenigde
Staten, Frankrijk en West-Duitsland zou
men hiermee moeten wachten tot er ver
kiezingen in geheel Duitsland zijn gehou
den.
Als de Duitse kwestie een bedreiging
voor dc vrede zou gaan vormen, kan zij
door de Veiligheidsraad en eventueel door
de algemene vergadering van de UNO wor
den besproken, zo heeft de secretaris-ge
neraal van de UNO Dag Hammarskjoeld,
op een persconferentie in New York ver
klaard. Hammarskjoeld zei, dat elk UNO-
lid het Duitse vraagstuk als een gevaar
voor de vrede in de Veiligheidsraad kan
brengen en, als er daar geen overeenstem
ming over wordt bereikt, in de Algemene
Vergadering.
Hammarskjoeld vertrekt vandaag uit
New York naar Europa, waar hij de ope
ningsvergadering van de ministerconfe
rentie van Oost en West zal bijnwonen.
J eremy Taylor
Een man is vaak geneigd een fout te
begaan om een conflict te vermijden.
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL 13439
IEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
STURKA TENNISKLEDING
Advertentie
Om nooit te vergeten
Ongeveer vijf mijl ten noordwesten
van het lichtschip „Tessel", dat ter hoog
te van Den Helder ligt, is in de nacht
van woensdag op donderdag een Duitse
kustvaarder, de 195 ton metende „Mar
iene" door het Duitse vrachtschip „Urun-
di" overvaren en onmiddellijk gezonken.
De „Urundi" die 4939 ton meet begon
terstond te zoeken naar overlevenden.
Dit opsporingswerk, waaraan na enige
tijd meer schepen en een vliegtuig van
de vliegbasis Valkenburg deelnamen,
bleef echter zonder resultaat. Toen de
aanvaring gebeurde, stond er een sterke
noordoostenwind en viel er zeer veel
regen.
Tot de schepen die zo snel als dit mo
gelijk was de „Urundi" assisteerden bij
het zoeken, behoorde het betonningsschip
„Delfshaven", dat zich in de buurt be
vond. Later voer ook de reddingboot
„Prins Hendrik" uit Den Helder uit.
Donderdagmorgen vroeg patrouilleerden
op de plaats van de ramp zeven schepen.
Toen het licht werd hebben de schepen
die aan het opsporingswerk deelnamen
wrakstukken van het vergane schip uit
zee opgevist. De „Prins Hendrik" haal
de, twee mijl ten noordoosten van het
lichtschip „Tessel" een gebroken gedeel
te van een luikhoofd uit zee op. De „Delfs
haven" vond eveneens een gebroken
luikhoofd en een kurkenzak, >p een af
stand van twee mijl noordoost ten noor
den van het lichtschip „Tessel".
Het Nederlandse stoomschip „Abbe-
Schipper P. Bot van de reddingboot
„Prins Hendrik" uit Den Helder, die
met zijn bemanning bijna een etmaal
heeft gezocht naar mogelijke over
levenden van de ramp met de Duitse
kustvaarder „Mariene", toont hier
enkele opgeviste wrakstukken van het
verdwenen schip.
kerk" was het eerste schip dat wrak
stukken oppikte die gemerkt waren. Het
vond een houten loopplank waarop zich
de aanduiding „Bs Crown Sc" bevond.
Ook vond het wat ander ronddrijvend
wrakhout. Later vond het Duitse schip
„Thorwald" op de plaats van de aanva
ring een lege reddingbooei, rood en wit
van kleur, die als opschrift droeg „Mar-
lene-Haren".
De reddingboei werd door het Duitse
schip aangetroffen op 52 graden 49 mi
nuten N.B. en 4 graden 17 minuten O.L.,
dat is 12 mijl ten zuiden van het licht
schip „Tessel".
Bij navraag bleek in de Duitse plaats
Haren inderdaad een schip met ie naam
„Mariene" geregistreerd te zijn. Het is
het eigendom van de reder H. Schulte,
die tevens kapitein van de „Mariene" is.
Deze heeft het schip vorig jaar in N e-
d e r 1 a n d gekocht. Het voer destijds
onder de naam „Nan".
Het was voor de verkoop naar Duits
land geregistreerd in Delfzijl als eigen
dom van de N.V. scheepvaartbedrijf
„Poseidon". Deze rederij verkocht het in
juni 1958 aan de heer Schulte te Haren
aan de Ems. Het schip werd in 1933 ge
bouwd op de scheepswerf Koster te
Groningen, thans scheepswerf Gideon.
De „Mariene" kwam enkele dagen ge
leden van Duisburg (D.) door de bin
nenwateren naar Amsterdam. Het schip
is woensdagmiddag om vijf uur met een
lading stukgoed uit Amsterdam naar
IJmuiden vertrokken waar het om zeven
uur zee koos. Toen het schip via het
Amsterdam-Rijnkanaal in de hoofdstad
arriveerde had het vier man aan boord.
Of dit bij het vertrek uit Amsterdam ook
zo was is niet bekend.
De bevrachter van de „Mariene" in
Haren (D.), de heer Schöning, wilde gis
teren nog niet als vaststaand aannemen,
dat het verdwenen scheepje de „Mar
iene" zou zijn. Hij achtte het mogelijk
dat de gevonden boei met de naam van
het schip door de „Mariene" verloren is.
Daar het schip geen radio aan boord
heeft kan het zich niet melden.
Er moet echter rekening mee worden
gehouden, dat het vrijwel zeker de
„Mariene" is geweest, die door de aan
varing met man en muis ten onder is
gegaan.
De Nederlandse kustvaarder „Jans" uit
Groningen heeft bij de uiterton ter hoogte
van de haven van IJmuiden een jol uit zee
opgepikt. Het bleek een jol van de „Mar
iene" te zijn. In de Noordersluis te IJmui
den is het bootje aan wal gebracht. Het
was vrijwel onbeschadigd.
Advertentie
1UWELIERS Houtplein 15 HORIOGERS
Advertentie
Bij iedere jas een passende tas
GR HOUTSTRAAT 18a HAARLEM TELEFOON 20<1S'
f