Vol profijt van straalvliegtuigen
eist nieuwe rechten en tarieven
Eén startbaan voor DC-8 op
Schiphol is te weinig
Mensen in Amerika
Gematigde trant van Gromyko
doet de westelijke waarnemers
de oren spitsen
President De Gaulle ontving
de kroonprins van Marokko
€hefarine,4
Adenauer's mening over Genève
werd in Washington gestaafd
OMWENTELING IN DE LUCHTVAART
9
Militair gebruik van
atoomenergie
Minister Luns beantwoordt
vraag uit de Kamer
Oxford handhaaft oude talen
Marokkaanse bemiddeling in Algerijns conflict
Britse drukkers weigeren
overuren te maken
4-voudige combinatie, een
wetenschappelijk succes!
/f beroemde geneesmiddelen
in één tablet
Populariteit van de bondskanselier is dalende
SPD-fractie steunt Mommer
tegen „Trojaanse ezels"
Macmillan bevestigt zijn
vertrouwen in Lloyd
A rtikel in de Times was
niet geïnspireerd"
INDRUKKEN VAN
EEN RQNOREIS
000R OE V.S.
PIONIERS
WOENSDAG 3 JUNI 1959
(Van onze Amsterdamse redacteur)
De aankoop van "straalverkeersvliègtuigen heeft voor cle K.L.M. de conse
quentie, dal deze maatschappij in de komende drie jaar haar verkoop moet zien
te verdubbelen. Twaalf DC-8 en twaalf Electra-toestellen zullen binnen enkele
jaren aan de vloot worden toegevoegd. Gezamenlijk hebben deze toestellen een
capaciteit van 65 DC-7C vliegtuigen de grootste, die Nederland thans heeft.
De noodzaak om de verkoop te verdubbelen is niet alleen een probleem voor
de K.L.M., maar ook van de andere luchtvaartmaatschappijen, die het straal
jagertijdperk zijn binnengegaan, zo heeft mr. 11. van Dam, onderdirecteur en
hoofd vervoersvoorbereiding van de K.L.M.medegedeeld. Ilij ziet als oplossing
het aanboren van nieuwe markten. Een van de mogelijkheden daartoe is een
tariefsverlaging. Mr. Van Dam acht bij de ingebruikneming van de eerste DC-8
begin volgend jaar een verlaging van de vliegprijs van 5 tot 10 percent
mogelijk. De K.L.M. is echter gebonden aan internationale tariefafspraken. Deze
staan 'op de agenda van de I.A.T.A.-conferentie, die in oktober in Honolulu
wordt gehouden. Er zijn zeventig maatschappijen bij de l.A.T.A. aangesloten
en daar ieder besluit unaniem moet worden genomen, en de meningen over de
tariefpolitiek sterk uiteenlopen, is de kans op een spoedige beslissing niet groot.
Het ligt in de bedoeling de nieuwe
straalvliegtuigenvloot op de grote lijnen
in te zetten met het zwaartepunt op de
Atlantische route. In 1961 zal de KLM alle
verkeer tussen Amsterdam en New York
met DC-8's onderhouden. De Lockheed
Eïec tra's worden voornamelijk op de
route naar het Nabije Oosten en op de
grote Europese lijnen ingelegd.
De besprekingen met de diverse lan
den over de landingsrechten moeten ech
ter nog beginnen. Op het ogenblik mag de
KLM in Sydney eenmaal per week ko
men en daarbij niet meer dan 28 passa
giers brengen en halen. In Zuid-Afrika is
men tweemaal per week welkom met in
totaal niet meer dan 100 passagiers. De
DC-8 echter kan 113-176 mensen vervoe
ren. Op de genoemde routes zijn zij dus
onder de huidige bepalingen onbruikbaar.
De KLM ziet deze moeilijkheden niet als
onoverkomelijk. Immers, vrijwel alle
maatschappijen zitten met dezelfde pro
blemen en met wat geven en nemen
moet er een oplossing mogelijk zijn.
Met deze straalverkeersvliegtuigen zijn
wij voorlopig aan de maximum mogelijk
heden gekomen, is de mening van inge
nieur E. A. Driessen, hoofd van het
wetenschappelijk bureau van de KLM.
De DC-8 heeft, een vliegbereik van 7500-
10.000 km en een snelheid van bijna 900
km per uur. Door de snelheid nog meer
op te voeren zou men de geluidsbarrière
overschrijden en in zeer oneconomische
omstandigheden komen. Als in Amerika
instanties bereid worden gevonden de ont
wikkeling.. ervan -te financieren. kimnen
wij in 1975 de eerste supersonische vlieg
tuigen verwachten, die weer - boven deze
oneconomische "snelheid uitkomen. Deke
toestellen zullen meer dan 3000 km per
uur bereiken. Speciaal op verzoek van de
KLM worden de nieuwe DC-8's uitgerust
met, zogenaamde ,.by pass"-motoren. De
ze houden het midden tussen een prop-
jet 'propeller en straalaandrijving) en
jet-motoren (uitsluitend straalaandrij
ving). Deze motoren kosten een miljoen
gulden per stuk. Dit komt dus neer op
vier miljoen per vliegtuig.
Dagretour New York
Hoe duur de „Jet-kisten", zoals zij op
Schiphol worden genoemd, ook mogen zijn
zij zijn economischer dan de huidige DC-
7C's. Immers-, de DC-8 vliegt straks op
één dag heen en terug naar New York.
Eén DC-8 kan per jaar (gerekend op 222
retourtrips) ruim 25.000 passagiers ver
voeren... Dat, is tweemaal zo veel als de
„Statendam" per jaar vervoert.
Vervelend reizen met zo'n straalvlieg
tuig op 12.000 meter hoogte? Geen sprake
van, vindt de heer Driessen. Men vliegt
altijd boven het weer, de zon is er zelfs
Minister Luns heeft, mede namens mi
nister Van den Bergh. geantwoord op
vragen van het Tweede Kamerlid Bakker
(Comm) omtrent het Amerikaans-Neder
landse verdrag inzake het militaire ge
bruik van kernenergie.
- De heer Bakker had de minister ge
vraagd., mede te delen, wat inhoud en
doel zijn van het verdrag, dat „inlichtin
gen en training op het gebied van het mili
tair gebruik van kernenergie" zou rege
len.
Minister Luns zegt in zijn antwoord,
dat" het verdrag verband houdt met de
tenuitvoerlegging van het in 1957 döor de
NAVO genomen besluit, de strijdkrachten
der alliantie met tactische kernwapens uit
te rusten.
Ter uitvoering van dit besluit worden
de strijdkrachten van de NAVO-landen
geleidelijk uitgerust met wapens als ge
leide projectielen e.d., waarmede kernla
dingen kunnen worden afgeschoten.
De kernladingen zelf blijven, in over
eenstemming met de bepalingen van de
Amerikaanse wet op de atoomenergie, in
Amerikaans beheer.
Voor de opleiding van het Europese mi
litaire personeel, dat de geleide projectie
len en dergelijke moet bedienen, is het
echter noodzakelijk, dat bepaalde gehei
me atomische gegevens aan de betrokken
landen worden overgedragen. Bovendien
zijn ook reeds zekere atomische. gegevens
verwerkt in de zogenaamde nief-nucleaire
wapenonderdelen, welke aan de Europese
NAVO-landen worden overgedragen.
De Amerikaanse wet laat overdracht van
dergelijke beperkte gegevens („restricted
data") aan bondgenoten van de V.S. toe,,
mits met het betrokken land een over
eenkomst is gesloten, waarin de doelein
den, waarvoor deze gegevens beschikbaar
worden gesteld, nader zijn omschreven en
waarin door het ontvangënde land zekere
garantie wordt gegeven met betrekking
tot de beveiliging van de te verkrijgen ge
gevens. Zulk een overeenkomst werd
thans ter zake tussen Nederland en de V.S.
gesloten.
in de winter nog warm en het is een ware
sensatie bij stralende zonneschijn een
zwarte hemel te zien. waarin soms ster
ren schitteren. De airconditioning van het
toestel is voortreffelijk. Via twee „neus
gaten" wordt de 31 meter lange cabine
iedere drie minuten van verse lucht voor
zien.
Gezagvoerder J. J. Bak. hoofd vliegtech
nische dienst., heeft tot. taak het vliegper-
soneel voor de nieuwe taak, het vliegen
met DC-8's, geschikt te maken. Voor de
ze twaalf toestellen dienen veertig beman
ningen te worden omgeschoold. Voor dit
doel is een kostbare hulpapparatuur be
steld, waardoor de cursussen dit najaar
reeds in een hangar op Schiphol kunnen
beginnen. De totale cursusduur zal twaalf
weken in beslag nemen. Er is veel animo
voor de straalvliegtuigen. De meesten ver
wachten er een belangrijke salarisverho
ging door te krijgen. Hierover is op het
ogenblik nog overleg gaande tussen de
K.L.M.-directie en de vereniging van vlie
gers en die van boordwerktuigkundigen.
Wachten is kostbaar
Vliegen met een DC-8 is duur: het toestel
gebruikt voor een vlucht over de oceaan
ongeveer 83.000 liter brandstof. De piloot
heeft, dus tot taak zo zuinig mogelijk te
vliegen. Dat kan hij doen door terstond de
„zuinige hoogte" Ie kiezen en het vlieg-
plan- zeer nauwkeurig op te stellen. Met
de gronddienst zal men tot een geheel nieu
we vorm van samenwerken moeten ko
men: wachten voor de start op de baan,
zoals nu nog wel eens voorkomt, moet wor
den vermeden vijf minuten met draaien
de motoren kosten 350 kilo brandstof. De
heer Bak achtte het een verkeerde vorm
van zuinigheid, door op Schiphol voorlo
pig met écn startbaan voor straalvliegtui
gen te volstaan. Bij werkzaamheden aan
de baan of bij dwarswind is de baan on
bruikbaar en er is geen andere mogelijk
heid tot opstijgen of landen. Waarom, zo
vroeg hij zich af. wordt baan 19 naast de
ze nieuwe baan 07.25 niet verlengd tot 3000
meter, zodat er althans twee mogelijkhe
den zijn?
De DC-8 zal een imposante verschijning
worden op Schiphol. Bij aankomst en ver
trek zal hel platform-personeel zeer voor
zichtig moeten zijn: tien meter vóór en der
tig meter achter het vliegtuig is het
door de enorme kracht van de motoren
levensgevaarlijk terrein.
Volgend jaar doet deze nieuwe ver
schijning haar intrede op Schiphol. Het
door de K.L.M. hij Douglas bestelde
straalvliegtuig DC-S verheft zich
brullend voor een proefvlucht. Wan
neer het op Schiphol komt zal dit
lawaai al wat ingeperkt zijn door spe
ciale geluidsdempers, die de geluids
sterkte met 12 decibels zullen
verminderen.
OXFORD (UPI) De universiteit van
Oxford is teruggekomen op haar besluit
van 5 mei om natuurkunde-studenten toe
te staan toelatingsexamen te doen in Duits
of Russisch in plaats van Grieks of Latijn.
De docenten hebben met 301 tegen 282
stemmen besloten Latijn of Grieks als
verplichte examenvakken te handhaven.
Een van de docenten waarschuwde, dat de
geringere aandacht voor het Latijn op de
Britse middelbare scholen en het nage
noeg verdwijnen der klassieke talen van
het leerprogram op Amerikaanse scholen
een van de oorzaken is van de onbekwaam
heid van veel politici, journalisten, pre
dikanten en geleerden om goed Engels te
schrijven.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
Genève, 3 juni. Gromyko heeft gis
termiddag in Genève een gematigder
houding aangenomen. Op de plenaire zit
ting in het Palcis der Volken, die het ge
heim overleg kwam afwisselen, zei de
Russische minister dat hi.i het Westen he
lemaal niet vraagt de Duitse Democra
tische Republiek te erkennen, maar
alleen een realistische oplossing voor
Berlijn zoekt. Hij zei ook dat de Sov
jet-Unie volstrekt niet beweert, dat de
Westelijke troepen illegaal in Berlijn ver
blijven, alleen dat hun aanwezigheid als
bezetters niet langer strookt met de ge
wijzigde omstandigheden. Mocht het Wes
ten zijn troepen toch in West-Berlijn wil
len handhaven, welnu dan is daar ook geen
bezwaar tegen, alleen niet als bezetters
die het stadsdeel besturen. Het Westber-
lijnse stadsbestuur moet verlost worden
van vreemde inmenging. De Grote Vier
kunnen bijvoorbeeld in West-Berlijn sym
bolische eenheden van nauwkeurig vastge
stelde sterkte legeren, zo zei Gromyko in
zijn rede. waarin hij en passant Hertcr's
zevenpuntenplan voor Berlijn nog eens
verwierp.
(Van onze correspondent in Parijs)
De Marokkaanse kroonprins Moulay
Hassan, heeft gisteren op het Elysée twee
maal met president De Gaulle gesproken.
Het onderwerp van het gesprek vormde
officieel het bezoek dat zijn vader, ko
ning Mohammed V volgende maand aan
het Franse staatshoofd zal brengen. Bij
de audiëntie van gisteren, die door de
lunch werd onderbroken, was een tiental
hoge Franse diplomaten en functionaris
sen aanwezig, terwijl ongeveer tezelfder
tijd de minister van Buitenlandse Zaken
Couve de Murville in Genève de Franse
ambassadeur in Marokko Parodi ontmoet
te. die gisteravond terugkeerde naar Pa
rijs.
Naar aanleiding van deze Frans-Ma
rokkaanse contacten gaan in Parijs op
nieuw geruchten over een vredesoffensief,
dat onder de gezamenlijke leiding van
Mohammed V en De Gaulle in de richting
van de Algerijnse rebellen zou worden on
dernomen. Volgens officiële kringen zegt
men missen deze beweringen iedere grond
en zou gisteren zelfs het woord Algerije
niet, of nauwelijks, gevallen zijn.
De Gaulle en Mohammed V worden al
gemeen als vrienden beschouwd. De Ma
rokkaanse koning is het enige buitenland
se staatshoofd dat van de generaal het
grootkruis van de bevrijding, de hoogste
onderscheiding der republiek, ontvangen
heeft. De uitvoerige diplomatieke voorbe
reidingen van hun ontmoeting, die al lan
ge tijd in de pen is. doen toch ook wel ver
moeden dat hun contact niet uitsluitend
door persoonlijke gevoelens wordt, inge
geven en er een probleem van de hoogste
orde voor beide landen ter tafel zal ko
men. waarbij iedereen denkt aan Algerije.
Tot een formeel vredesaanbod zal het
mogelijk nog niet of niet meer komen,
vooral'omdat de premier der Algerijnse
rebellen-regering, Ferhat Abbas, een over
tuigd republikein, als tussenpersoon geen
vorstelijke persoonlijkheid zou willen aan
vaarden. Er zijn echter wel andere en dis
cretere wegen denkbaar, waarlangs Ma
rokko toch zijn goede diensten aan Alge
rije en aan Frankrijk zou kunnen aanbie
den. Uit de hardnekkige berichten over
ernstige, en zelfs bloedige tegenstellingen
en onlusten in het Algerijnse kamp op
Tunesische bodem, zou men kunnen opma
ken dat. de tijd voor een nieuw verzoe-
ningsgebaar van Parijs wellicht rijp is
geworden.
In Frankrijk zelf trok het gisteren sterk
de aandacht dat de socialistische partij
van Guy Mol let op de laatste samenkomst
van het hoofdbestuur in ongewoon krach
tige termen heeft aangedrongen op een
nieuw officieel voorstel voor besprekingen
met de Algerijnse nationalisten. De inte
gratie wijzen de socialisten als oplossing
van de hand en het. partijbestuur verlangt
dat Frankrijk in casu De Gaulle dit
keer zijn uitnodiging zo ondubbelzinnig
zal inkleden, dat het de rebellen bij voor
baat onmogelijk wordt gemaakt de invi
tatie af te wijzen met de insinuatie dat er
een capitulatie van hen zou worden ge-
eist. Men herinnert, zich namelijk dat op
deze tegenwerping het. eerste verzoek van
De Gaulle een „vrede der dapperen" tot
stand te brengen, door de Algerijnse re-
bellen-regering van de hand werd gewe
zen.
GENEVE (UPI) Kroonprins Moulay
Hassan zal vrijdag in Genève een onder
houd hebben met Couve de Murville, aldus
is van gezaghebbende zijde in Genève ver
nomen.
(Van onze correspondent in Londen)
Er dreigt van vandaag af grote chaos
in het Britse drukkersbedrijf, omdat tien
samenwerkende vakbonden, als onder
deel van een loonactie, een verbod heb
ben uitgevaardigd voor het maken van
overuren zonder welke de drukkerijen
niet normaal kimnen functioneren. Er zijn
tweehonderdduizend drukkers bij het con
flict betrokken. De nationale dagbladen
vallen er echter buiten, maar het is zo
goed als zeker dat de omvang van de
meeste tijdschriften en andere periodie
ken moet worden ingekrompen. De werk
gevers zijn tot de tegenaanval overge
gaan door opheffing van de opzeggings
termijn van veertien dagen bij ontslag,
zodat de dienstbetrekking onmiddellijk
kan eindigen. Er is sprake van dat de
vakbonden dit als een uitsluiting zullen be
schouwen.
Men kan niet zeggen, dat de Russische
minister werkelijk nieuwe punten naar
voren bracht, maar er was iets in de ma
nier, waarop hij de zaak aanpakte, alter
natieve oplossingen voorstelde, dat de
westelijke waarnemers de oren deed spit
sen. Een kinderhand is dezer dagen in
Genève gauw gevuld. Minister Herter's
voorstel om de geheime zitting, die gis
teravond gehouden zou worden naar he
denmiddag te verschuiven, zal dan ook
niet ingegeven zijn door het feit „dat het
op de middagzitting zo laat was gewor
den", zoals hij zei. Men mag wel aanne
men. dat de westelijke ministers in on
derling beraad, en in contact met hun
hoofdsteden, Gromyko's woorden nauw
keurig hebben afgewogen.
Zit er in het toelaten van symbolische
Russische eenheden tot West-Berlijn in
een of andere vorm inderdaad een uitweg
voor de Berlijnse impasse? Fransen en
Westduitsers beantwoorden deze specula
tieve vraag met een hardnekkig „neen
maar het lijkt toch niet helemaal uitge
sloten, dat Britten en Amerikanen die
mogelijkheid zouden kunnen overwegen,
wanneer zij zonder al te veel prestigever
lies verwezenlijkt zou kunnen worden.
Een moeilijk te verteren punt zal natuur
lijk zijn, dat tegenover de Russische en
tree in West-Berlijn geen westelijke winst
in Oost-Berlijn zal staan.
Voordat Gromyko aan het woord kwam,
hielden de Duitsers Bolz en Grewe nog
eens een „dialoog der doven". Bolz sprak
zich tegen door eerst te verklaren, dat de
D.D.R. de Russische voorstellen inzake
Berlijn nauwkeurig had bestudeerd en
toen besloten had ze te ondersteunen, en
door later te zeggen, dat de D.D.R. aan
de totstandkoming van die voorstellen
zelf had meegewerkt. Grewe hield een
lange, scherpe rede, waarin hij ondermeer
de gedachte van een Duitse commissie
verwierp, wanneer die niet in het raam
van het westelijke vredesplan kan opere
ren. De scherpte van Grcwe's rede zal wel
ingegeven zijn door de ruzie, die binnen
de Westduitse delegatie (het Westen wordt
steeds verdeelder) tussen hem en de
woordvoerder Von Eckardt woedt. De laat
ste die delegatieleider Grewe te slap
vindt, gaat zich nu in Bonn bij Adenauer
beklagen.
(AFP) De leiding van het Geneefse
pershuis heeft de Oostduitse delegatie ter
ministerconferentie opnieuw per brief ge
waarschuwd tegen het gebruik van ka
mers in het pershuis voor propaganda
doeleinden.
Advertentie
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar endoen wonderen
Hen belangrijke ontdekking op geneeskun
dig gebied is „synergismus". Hiermede
wordt bedoeld de wederzijdse versterking
van de werking van verschillende genees
middelen, De vier middelen verenigd in
Chelarine,,4 '-elk afzonderlijk al beroemd-
werken tezamen nog beter. Ze helpen vaak
ook dan, wanneer andere middelen falen en
doen werkelijk wonderen
Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag,
want die word! beschermd door hel bestanddeel Chetaroz.
(Van onze correspondent in Bonn)
Bondskanselier Adenauer is uit de Ver
enigde Staten teruggekeerd met de vaste
overtuiging dat op dit ogenblik geen spra
ke kan zijn van ook maar de kleinste om
buiging van de huidige politiek van de
bondsrepubliek. Zijn opvolger moet dat
zou de vaste overtuiging van Adenauer
zijn na zijn gesprekken te Washington
een man zijn, die de continuïteit van de
huidige politiek dient voort te zetten.
De bondskanselier maakt dit ook op uit
hetgeen zich te Genève afspeelt. In het
licht van de komende topconferentie kan
Bonn zich zijns inziens niet veroorloven
een politiek te voeren die ook maar in de
lichtste graad van de koers afwijkt. De
verzekering van de continuïteit van zijn
eigen politiek door de volgende kanselier
zou Adenauer als voorwaarde gesteld heb
ben voor zijn aanvaarding van het ambt
van bondspresident.
Maandag voerde Adenauer gesprekken
met de minister van Economische zaken,
Erhard, de minister van Financiën, Etzel,
De C.D.U.-fractievoorzitter Krone en
bondsdagpresident Gcrstenmaier. In deze
gesprekken zou hem duidelijk zijn ge
maakt dat een bondskanselier Erhard ze
ker beschouwd kan worden als een waar
borg voor de continuïteit van Adenauers
politiek, speciaal in de houding tot de
Verenigde Staten en Groot-Brittannië. De
spanning in de C.D.U. over de opvolging
van Adenauer is thans wel op het hoogste
punt gekomen. Als president zal Adenauer
straks het recht hebben zijn opvolger voor
het kanselierschap aan te wijzen. De
Bondsdag evenwel moet ten slotte over
deze kandidaat stemmen en in de Bonds
dag heeft de C.D.U. de meerderheid. Het
is noodzakelijk dat Adenauer en de C.D.U.-
fractie lang van te voren overeenstem
ming over de kandidaat bereiken. Er zijn
geen tekenen die er op wijzen dat de grote
meerderheid der C.D.U.-bondsdagleden is
afgestapt van haar voorkeur voor Erhard.
Evenmin is Adenauer's uitgesproken voor
keur voor Erhard of Etzel tot heden in
de openbaarheid gekomen.
(Van onze correspondent in Bonn)
De tegenstellingen in de grootste West
duitse oppositiepartij, de socialistische
S.P.D.. zijn bijzonder onoverzichtelijk ge
worden. De Bondsdagfractie van de partij
heeft zich achter haar secretaris Mommer
gesteld in zijn felle critiek op de ..Tro
jaanse ezels," partijgenoten, die sympa
thie hebben getoond voor Oost-Duitsland.
Mommer heeft scherpe critiek geuit op
socialistische studenten, die gepleit heb
ben voor meer contact met de Oostduitse
communisten, en op negen S.P.D.-journa
listen, die in Moskou de Russische partij
leider vriendelijk met „kameraad" aap-
spraken en daarbij rustig aanhoorden,
hoe Króesjtsjév de Berlijnse S.P.D.-burge-
meester Brandt critiseerde. De journalis
ten hebben daarop bij het partijbestuur
een aanklacht ingediend. Mommer en de
journalisten zullen maandag voor het be
stuur verschijnen, teneinde te proberen de
rel uit te praten.
Mommer en de zijnen menen dat men
zich duidelijk moet distanciëren van de
communisten, speciaal die in Oost-Duits
land. Partijvoorzitter Ollenhauer en vice-
voorzitter, en ex-communist. Wehner ach
ten het niet nodig om nog eens principieel
stelling te nemen tegen de communisten.
Wehner heeft Mommer laten wéten, dat
hij diens verwijten aan de S.P.D.-journa
listen onbillijk vindt. Hij zweeg gisteren
ook op de fractievergadering, toen men
daar van zijn sympathie met Mommer
blijk gaf. Dit heeft aanleiding gegeven tot
felle critiek op Ollenhauer. die men ver
wijt, dat hij er niet in is geslaagd de par
tij naar buiten toe als een gesloten een
heid te laten optreden. Hij is, zo zegt men,
als het er op aankomt, niet in staat hard
in te grijpen en tegenstellingen te over
bruggen. Men meent tenslotte dat de in
vloed van Wehner op de dagelijkse gang
van zaken in de partij met de dag groter
wordt.
Juist hierom wensen vele S.P.D.-
Bondsdagleden een grote schoonmaak.
Mommer en de zijnen willen zich in het
bijzonder distanciëren van vele vak
bondsleiders, die er, onder invloed van de
inmiddels geroyeerde uiterst-linkse socia
list Agartz, nog altijd half-communistische
denkbeelden op na zouden houden. In de
kern van de zaak willen zij de basis van
hun partij verbreden tot een partij die
ook aantrekkelijk wordt voor burgerlijke
groepen.
(Van onze correspondent in Londen)
Bij de hervatting van de Lagerhuiszit
tingen na het pinksterreces heeft premier
Macmillan gisteren de eerste gelegenheid
te baat genomen om het gerucht tegen te
spreken, dat hij de vervanging van Selwyn
Lloyd zou overwegen. Die gelegenheid
kwam toen oud-minister Shinwell (La
bour) hem de vraag stelde, wie verant
woordelijk was voor het „geïnspireerde"
artikel in de Times. Aangezien deze kwes
tie helemaal niet aan de orde was, ging
aan conservatieve zijde een gebrul van
protesten op. De speaker (voorzitter)
mompelde ook dat Shinwell buiten zijn
boekje ging, maar Macmillan stond met
een op, kennelijk begerig om het woord
te nemen. Hij zei dat er geen sprake was
van enigerlei geïnspireerde verklaring.
Macmillan liet hier met grote nadruk op
volgen dat Selwyn Lloyd en hijzelf hopen
nog zeer. lange tijd hun werk voort te zet
ten. Zodra Macmillan zinspeelde op de
minister van Buitenlandse Zaken na
men mogén in het Lagerhuis niet worden
genoemd hieven de conservatieven een
luid gejuich aan, een kennelijke demon
stratie voor de in het nauw gebrachte Sel
wyn Lloyd.
Macmillan heeft maandag niet alleen
een telegram aan Selwyn Lloyd gestuurd,
maar hem ook nog tweemaal in Genève
opgebeld om te onderstrepen, dat de re
gering geen schuld draagt aan het ge
wraakte Times-artikel.
Maandag is Adenauer onderhande
lingen begonnen met de tweede regerings
partij, de Deutsche Partei, over een wij
ziging van het kabinet. De kleine Deutsche
Partei wil geen verandering in het huidige
kabinet en wil haar ministers Seebohm
(Verkeer) en Von Merkatz (Bondsraad
aangelegenheden) ook onder Erhard of
Etzel handhaven. Men spreekt er over dat
Seebohm benoemd zal worden tot lid van
de Hoge Autoriteit van de Europese ge
meenschap voor Kolen en Staal als opvol
ger van de overleden Blücher.
Uit een opinie-onderzoek in de maand
mei is, vergeleken bij een dergelijk on
derzoek in april, duidelijk geworden dat
Adenauer's populariteit onder de West
duitse bevolking is afgenomen. Op de
vraag of men voor of tegen een bondspre
sident Adenauer als opvolger van profes
sor Heuss is. antwoordde in beide maan
den 47 percent van de ondervraagden po
sitief, maar het percentage tegenstanders
van Adenauer steeg van 30 tot 35 percent.
De voorstanders menen dat er geen be
tere kandidaat voor het presidentschap is
dan Adenauer, de tegenstanders zeggen
dat het nu eens tijd wordt dat Adenauer
de politiek verlaat en rust neemt. Men
vindt hem zo langzamerhand te oud ge
worden.
Richard F. Dubell is 32 jaar oud, hij
woonde tot enkele weken geleden vlak
buiten deze hoofdstad van de staat New
Jersey op nog geen tachtig kilometer van
New York City en zijn beroep was machi
nist van een dragline. Dubell meet 1.93 en
is bijzonder zwaar en sterk; hij houdt van
vissen en jagen.
In de afgelopen maand heeft Richard
Dubell iets gedaan, wat in de hele staat
New Jersey enige opwinding heef' ver
oorzaakt. Hij heeft publiekelijk aangekon
digd, dat hij genoeg had van het dichtbe
volkte New Jersey en is met zijn vrouw
en twee kinderen, een bevriend echtpaar
met drie kinderen en nog een vrijgezel
naar Alaska vertrokken. De Dubells, de
Hortmans en vrijgezel David Cheeseman
gaan pionieren in Alaska.
De opwinding, die dit bericht in deze
rustige delen van de Verenigde Staten
veroorzaakte, is misschien wel verklaar
baar. En als zij ver
klaarbaar is, dan
moet de oplossing
waarschijnlijk wor
den gezocht in de
zelfde richting als
de vraag waarom
het opperste succes
van televisie-pro
gramma's in dit land
gevonden is in het
vertonen van Wild-West-films; dat be
tekent dus een oplossing in de richting
van de spijt de schaamte of de droe
fenis over het verdwijnen van de
pionierende geest uit dit volk. Men is hier
groot geworden door het werk van harde,
ondernemende pioniers; die zijn inmiddels
al lang overleden. Zij hebben een rijk en
machtig land achtergelaten, waar pionie
ren al haast niet meer nodig is. Maar als
dan af en toe een Amerikaan aankondigt,
dat hij de veiligheid en de zekerheid van
het huis en de tuin, de buren en de buurt-
school in de steek laat en zich elders in de
woestenij een leven gaat opbouwen, dan
voelen opeens tienduizenden anderen dat
dit mooi is, dat dit ergens nog steeds een
soort natuurlijke levensbestemming is
voor een Amerikaan.
De twee gezinnen en Cheeseman zijn nu
al een paar dagen onderweg op de lange
reis van ongeveer zevenduizend kilometer
naar Delta Junction, een dorpje 150 kilo
meter bezuiden Fairbanks. Wat zij in
Delta Junction zullen vinden kan gemak
kelijk omschreven worden: vrijwel niets.
Er wonen enkele gezinnen binnen een
straal van vijftig kilometer en beide ge
zinnen hebben dank zij een oude pioniers-
wet in de V.S. elk tachtig hectare grond
van de regering gekregen. Daar kunnen zij
op beginnen. Hun eerste doel is om althans
een huis te bouwen. Vóór dat klaar is
zullen zij voornamelijk in tenten leven en
in de personenauto, twee vrachtauto's en
de caravan waarmee zij uit Trenton zijn
vertrokken.
Modern pionieren is uiteraard niet zo
hard als wat de voorouders van Dubell
onder deze term verstonden. In een van
de trucks zijn verscheidene ijskasten in
gebouwd; die zijn tot de nok toe gevuld
met ingeblikt voedsel. De vrouwen van
Dubell en Hortman hebben mamden be
steed aan de voorbereiding van de garde
robe van mannen en kinderen. En bij het
vertrek was iedereen even enthousiast-
Geen van de tien deelnemers aan déze
kleine landverhuizing had de geringste
spijt van de beslissing om New Jersey, de
vrienden en kennissen en de bewoonde
wereld in het algemeen te verlaten. En
iedereen is bereid hard mee te werken
aan het slagen van deze speciale van
emigratie.
Want dat is het eigenlijk. Alaska mag
dan (bijna) een geheel geaccepteerd deel
zijn van de Verenigde Staten, dit is emi
gratie op een iets ondernemender basis
dan wat in Nederland een bijna dagelijkse
zaak is geworden. De Nederlandse emi
granten gaan meestal naar bewooro land,
naar streken waar werk te vinden is. De
Dubells en de Hortmans gaan werk schep
pen, uit het lege land in Alaska.
Immigratie is in dit land uiteraard nog
een levend begrip; maar het woord emi
gratie hoort men zelden. Amerikanen
emigreren niet; die hebben, vindt men, het
ideaal gevonden. Maar als een van hen
uit dit ideaal wegbreekt en echt gaat
emigreren, dan wekt dat geen afkeurende
blikken op, geen verbazing over het feit
dat iemand hier weg wil. De buren, de
vrienden en allen die ër over in de krant
lezen, voelen een lichte jalouzie. Heel diep
binnen-in voelen velen zich hier nog een
beetje pionier, een soort gefrustreerde
pionier temidden van de comfortabele be
schaving. En voor die mensen lijkt Dubells
toekomst een soort vaag paradijs een
paradijs, waar men weliswaar niet zelf
naar toe zou willen gaan.
Maar men mag er zo graag van dromen.
E. Romatjn
