Adenauer wil kanselier blijven
fiomoi weer
vandaag!
CITROEN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Hij geeft kandidatuur voor
het presidentschap op
HET WEER
uurStM»"
Minister De
prijzenwet
VERRASSING IN GENEVE OVER
ADENAUER'S AANBLIJVEN
Pous wil de
behandelen
P.E.N.-transformator gelost
in Amsterdamse Coenhaven
J. J. VAN KOOTEN
V er ontwaar diging
V erbazing
Staat van beleg in Ecuador
Iets minder warm
In de krant van heden
Enige druk verwacht op de Geneefse besprekingen
Daggeldtarief verhoogd
Koningin Elizabeth opent
het Atlantische Congres
Richtlijnen voor de
komende tien jaar
Ulbricht en Grotewohl gaan
maandag naar Moskou
Het woord is aan
Kunstmaan „Ontdekker IIF'
in dampkring verbrand
V akantie - dagtochten
op lagere tarieven
Door samenwerking van
N.S. bus- en bootdiensten
't IS V& F/
fltaoMtwri-frtacMfami
EXCL. GOUDEN RINGEN
SIÜURMA$& COHEN
73e JAARGANG No 274 VRIJDAG 3 JUNI 1959 304e JAARGANG No 122
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Grote Houtstraat 93, Haarlem. TeL 15295 S I Ik li 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. |iiHiiiimi| 1 1 1^^ 1 Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- 1 i 11 il I 1 I 11 II IS I IS 11 Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755 A A fe# ^vmw wb fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Iluijsman
(Van onze correspondent in Bonn)
De 83-jarige Westduitse bondskanselier Adenauer wil zijn positie als leider
van de regering niet uit handen geven en zal zijn kandidatuur voor het president
schap als opvolger van professor Heuss die hij op 7 april aanvaardde, terug
beven. Hij heeft dit enkele dagen geleden reeds aan vooraanstaande CDU-
feiders medegedeeld. Dit bericht schoot gisteravond als sissend vuurwerk dooi
de gangen en het restaurant van het broeierige Bondsdaggebouw te Bonn, waar
vijfhonderd doodvermoeide parlementsleden al twee dagen bezig waren zich
door de rijstebrij van de begroting te ploegen. Het bericht werd omstreeks half
tien bevestigd door leden van de CDU-Bondsdagfractie, die voorts mededeelden
dat de minister van Financiën, Etzel, tot dusverre Adenauers kandidaat voor het
kanselierschap, de beste kansen voor het presidentschap maakt. Adenauer heeft
zelf voorgesteld Etzel te nemen.
Naar verluidt, wil Adenauer bondskan
selier blijven omdat hij meent dat slechts
hij in staat zal zijn de huidige koers met
betrekking tot het buitenlandse beleid te
garanderen. Te Genève is zijns inziens
duidelijk geworden, dat over het lot van
Duitsland niet snel, maar pas na een lange
reeks van top- en ministerconferenties be
slist zal worden. Eisenhower zou vorige
week tegen Adenauer gezegd hebben, dat
de huidige Westduitse politiek zeer con
sequent dient te worden voortgezet. Het
zou de bondskanslier verder duidelijk zijn
geworden, uit gesprekken met de C.D.U.-
fractie, alsmede met minister Erhard,
fractie-voorzitter Krone en anderen, dat
zijn aftreden als kanselier, en zijn even
tuele benoeming tot president, zouden be
tekenen dat zijn invloed op de dagelijkse
gang van zaken bijzonder klein zou wor
den.
Op basis van deze, nog magere mede
delingen, is te Bonn een ware golf van
verontwaardiging en verbazing, van spot
bij de oppositiegroepen en van verontrus
ting bij de regeringspartijen ontstaan.
Men heeft de hele, bijna rampzalige ge
schiedenis met de presidentskandidatuur
van de C.D.U.-C.S.U., de protestants-
rooms-katholieke regeringscoalitie, van
de laatste maanden nog eens opgehaald.
Eerst werd fractievoorzitter Krone een
niet bijzonder op de voorgrond tredend
man, maar in het partijleven toch wel een
belangrijke schakel kandidaat gedood
verfd. Krone zag er van af, toen hem dui
delijk werd gemaakt dat een meer gepro
fileerde persoonlijkheid voor de opvolging
van Heuss in aanmerking kwam. Daarop
schoof Adenauer de minister van Econo
mische Zaken Erhard naar voren, naar
later bleek, zo zegt men te Bonn, om hem
het kanselierschap te onthouden. Een
storm van verontwaardiging steeg op:
Erhard was voor 's lands economische po
litiek onmisbaar, Erhard moest „neen"
zeggen, en Erhard zei ten slotte „neen",
waarschijnlijk in het bijzonder omdat hij
aanspraken liet gelden op het kanselier
schap na Adenauers uood. Op 7 april ver
klaarde Adenauer zich, onder de druk van
vooraanstaande partijleden ten slotte met
het oog op zijn gezondheid en op de con
tinuïteit van de regeringspolitiek bereid
de kandidatuur voor het presidentschap
te aanvaarden.
Sedert die historische datum heeft voor
en achter de schermen een strijd gewoed
tussen Adenauer en de zijnen, die Etzel
als kanselier wilden hebben, en anderen,
die Erhard wensten. De tweede groep was
de laatste weken duidelijk aan de winnen
de hand. Het werd Adenauer duidelijk ge
maakt, dat de C.D.U.-fractie in dezen niet
gediend was van zijn vasthouden aan Et
zel en dat hij als president niet moest re
kenen op een grote invloed op de dage
lijkse politiek. Dat werk kon de toekom
stige kanselier Erhard zelf wel af....
Nog in het Bondsdagdebat van woensdag,
tussen Adenauer en de socialist Erler gaf
de kanselier de verzekering dat hij, een
maal president, dezelfde koers als pro-
GUAYAQUIL (Reuler/UPI) - Bij wanor
delijkheden in Guayaquil, dc voornaam
ste haven van de Zuidamerikaansc staat
Ecuador, zijn sinds zaterdag twintig per
sonen gedood en een vijftigtal gewond,
toen gepeupel gebouwen in brand stak
en winkels plunderde.
Militairen patrouilleerden donderdag in
de straten van Guayaquil, waar een al
geheel uitgaansverbod is afgekondigd.
Voorts is in geheel Ecuador de staat van
beleg afgekondigd.
Advertentie
Verwachting tot morgenavond:
Wal minder warm weer met
plaatselijk enkele regen- of on
weersbuien. Overwegend zwak
ke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
fessor Heuss zou gaan volgenin vier
entwintig uur tijd is dit alles blijkbaar
naar de achtergrond gedrongen. Aden
auer wenst nu regeringschef te blijven.
In bepaalde CDU-kringen meent men
thans dat dit zal betekenen dat de kans
van de SPD-kandidaat professor Schmid
is gestegen. Bij een derde verkiezingsron
de in de Bondsvergadering, die de presi
dent op 1 juli zal kiezen, zouden wel eens
zo vele CDU-leden zich van stemming kun
nen onthouden, dat Schmid een gewone
meerderheid krijgt.
(Reuter) Een C.D.U.-functionaris heeft
meegedeeld dat het besluit van Adenauer
is voortgevloeid uit het bezoek dat de kan
selier vorige maand aan Washington heeft
gebracht ter gelegenheid van Dulles' be
grafenis. Bij de ontmoeting met president
Eisenhower „heeft hij de overtuiging ge
kregen, dat slechts Eisenhower en hijzelf
de wereldvrede kunnen bewaren", aldus de
partijfunctionaris. Dr. Gerstenmaier, voor
zitter van de Bondsdag, heeft aan de pers
verteld dat hij het besluit van de kanse
lier betreurt. „Maar wij moeten dr. Ade
nauers besluit eerbiedigen", zo verklaarde
hij.
In partijkringen zegt men dat alleen de
minister van Binnenlandse Zaken, dr.
Schroder, Adenauers standpunt steunde.
Pag.
Herclassificatie van gemeenten 3
Uil stad en omgeving5, 7
Van dag tot dag 3
Op de Praatstoel 3
Economisch nieuws 2
Weerrapporten 1 2
Agenda (Uitgaan in Haarlem) 11
Feuilleton 11
Radio en Televisie11
Sport 13
DIT NUMMER BESTAAT UIT
'FSLTIFN PAGINA'S
Begin juli moet het grote parkeer
terrein op Marken gereed zijn. Wan
neer via de waste verbindingsweg met
Noordholland de toeristen het vroegere
eiland zullen aandoen. Nu is het op
gespoten terrein nog taboe voor de
Marker jeugd.
Adenauer
(Van onze parlementaire redacteur)
Naar wij vernmen, heeft minister De
Pous dc Tweede Kamer laten weten, dat
hij wel degelijk prijs stelt op behande
ling van het in oktober vorig jaar inge
diende ontwerp-Prijzenwet. De vaste com
missie voor Economische Zaken van de
Tweede Kamer zal zich binnenkort bera
den over een Voorlopig Verslag betref
fende dit wetsontwerp.
Naar men zich zal herinneren, had deze
Kamercommissie onlangs besloten het
ontwerp-Prijzenwet niet ter openbare
behandeling voor te bereiden alvorens
van de nieuwe minister van Economische
Zaken vernomen te hebben, hoe hij daar
over dacht. Dit leidde vorige week tot een
heftig debat in de Tweede Kamer. De
heer Burger (PvdA) vond deze handel
wijze van de commissie bijzonder onge
bruikelijk, en verzocht een nadere moti
vering. Als voorzitter van de commissie
voor Economische Zaken beloofde de
heer Nederhorst (PvdA) de kwestie op
nieuw in de commissie ter sprake te bren
gen.
Tot goed begrip van zaken diene, dat
men in confessionele en liberale kring
weinig voelt voor het destijds door het
kabinet-Drees ingediende wetsontwerp,
dat de minister van Economische Zaken
machtigt „regelen te stellen op het ge
beid van de prijzen van goederen of diens
ten, ingeval de ontwikkeling dier prijzen
daartoe aanleiding geeft". De socialisten
zijn er sterk vóór. Het besluit der Kamer
commissie eerst de mening van de nieu
we minister van Economische Zaken te
vragen, werd dan ook genomen tegen de
wens der PvdA-leden.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
Het bericht dat Adenauer de bedoeling
heeft bondskanselier te blijven, was gis
teren in Genève het nieuws van de dag.
Hoewel er nog geen officiële commenta
ren van de delegaties te krijgen waren,
was men in conferentiekringen algemeen
van oordeel, dat het verloop van de Ge
neefse conferentie, die aan Adenauer's
Duitse politiek enige harde klappen dreigt
toe te brengen, mede oorzaak van Aden
auer's beslissing moet zijn geweest. Het
besluit van de oude kanselier zal zeker
enige druk op het Geneefse overleg uit
oefenen.
Op de conferentie zelf bracht de gehei
me zitting ten huize van Couve de Mur-
ville (Frankrijk) over het probleem van de
vrije toegang tot Berlijn gisteren geen
werkelijke vooruitgang tot stand.
Er was gistermogen nieuwe onenigheid
in het westelijke kamp te bespeuren:
Amerikaanse bezorgdheid, Franse erger
nis en Westduitse woede over de Britse
minister Lloyd, die gisteren tegenover
Britse journalisten te verstaan had gege
ven dat het niet noodzakelijk zou zijn in
Genève een gedetailleerd geschx-even ak
koord tot stand te brengen. Waar Gro-
myko de legaliteit van de westelijke aan
wezigheid in West-Berlijn openlijk heeft
erkend, meent Lloyd met een „under
standing" (dat typisch Britse woord, dat
ongeveer een stilzwijgende overeenkomst
betekent) over de nieuwe modaliteiten van
die aanwezigheid te kunnen volstaan, die
dan op de topconferentie plechtig bezegeld
zou kunnen worden.
De andere drie westelijke ministers, die
tekenen van toegevendheid bij Gx-omyko
menen te bespeuren, willen de Rus echter
wel binden aan een garantie, subsidiair
hem met de eis daartoe dwingen wat ver-
dex-e concessies te doen. aleer zij toezeg
ging voor een topconferentie geven.
Vandaar dat er (overigens door de Rus
sen tegengesproken) geruchten de ronde
doen dat Gromyko komend weekeinde
naar Boedapest of Moskou zal gaan om
met Kroesjtsjev overleg te plegen.
Vanochtend is het tarief van daggeld
(call money) met een kwart percent ver
hoogd tot iVz percent. Reeds te lang, zo
meent men in kringen van de geldmarkt,
is het tarief van 11/4 percent gehandhaafd.
Het was niet meer in overeenstemming
met de feitelijke toestand, gezien het grote
verschil tussen de officiële rente en de
rente die betaald werd.
De geldmarkt is nog altijd zeer krap en
de verwachting, dat hierin deze week nog
een verbetex-ing zou komen, is niet bewaar
heid. Om die i-eden werd vanochtend be
sloten het tarief te verhogen. Volgende
week, zo meent men, mag een verruiming
worden verwacht, aangezien maandag f 80
miljoen in de markt komt uit hoofde van
vervallend schatkistpapier.
Nu minister De Pous zich bereid heeft
verklaard tot verdere behandeling van
het omstreden wetsontwerp, zal de Ka
mercommissie naar alle waarschijnlijk-
heid wel een Voorlopig Verslag vaststel
len, waarin het voor een tegen van de prij
zenwet uit de doeken zal worden gedaan.
(Van onze correspondent in Londen)
Koningin Elizabeth heeft vanmorgen in
de historische Westminster Hall te Lon
den, de ridderzaal van Groot-Brittannië,
het Atlantische Congres plechtig ge
opend. Dit Congres waaraan 650 afgevaar
digden uit veertien NAVO-landen deelne
men, wordt gehouden ter gelegenheid van
het tienjarige bestaan van de Noordatlan-
tische Verdragsorganisatie. Het vijftien
de land IJsland, trok zich terug wegens
het visserij-conflict met Groot-Brittannië.
Het congres staat onder presidium van
het Nederlandse Tweede Kamerlid J. J.
Fens. Tot de Nederlandse deelnemers be-
horen prins Bemhard en minister Luns,
die vanmiddag een inleiding zou houden
over Atlantische politieke vraagstukken.
Zaterdag spreekt onze landgenoot de heer
J. H. Oldenbroek, secretaris-generaal van
het Internationale verbond van vrije vak
verenigingen over Atlantische betrekkin
gen met het communistische blok. Op 9
juni zal prins Bemhard het voorzitter
schap bekleden van een speciale bijeen
komst in de Royal Festival Hall, waar
het woord zal worden gevoerd door de
Britse minister-president Macmillan, door
Halvai-d Lange (de Noorse minister van
Buitenlandse Zaken), Spaak (secretaris-
generaal van de NAVO) en Gaitskell (lei
der van de socialistische oppositie in het
Lagerhuis). De Amex-ikaanse delegatie is
met meer dan honderd man, de grootste.
Hoewel het initiatief tot dit congres uit
ging van de NAVO-parlementsleden, be
staat twee derde van de afgevaardigden
uit figuren, die buiten het parlement staan.
Het congres is voornamelijk een particu
liere onderneming. Slechts in enkele ge
vallen hebben regei'ingen financiële steun
verleend. Het leeuwedeel der kosten wordt
door de industrie in de deelnemende lan
den gedragen.
Het congres zal richtlijnen aangeven
voor de NAVO-politiek in de eerstvolgen-
de tien jaar, zulks in het licht van de be-
langrijke veranderingen welke zich in de
afgelopen periode in de wereld voltrok
ken hebben.
Het congres heeft zich in vijf hoofdcom
missies en een aantal sub-commissies ge
splitst, welke een groot aantal rapporten
te verwerken krijgen. Een overkoepelen
de commissie moet de eindverklaring voor
volgende week woensdag opstellen.
(ANP) Vele leden van de Nederland
se delegatie waren donderdagavond aan
wezig op een receptie ten huize van de
Nederlandse ambassadeur in Londen, ba
ron Bentinck, ter gelegenheid van hét be
sluit van de Hansard Society for Parlia
mentary Government om over te gaan tot
het uitgeven van een Engelse vertaling van
de studie van dr. E. van Raalte over de
Nederlandse volksvertegenwoordiging.
Nadat het lossen van de enorme trans
formator voor de Velser P.E.N.-centrale
uit het Zweedse motorschip Loke gemak
kelijk was gegaan, kwamen daarna pas
de moeilijkheden in de Amsterdamse
Coenhaven.
De bok „Jumbo" van Goedkoop, ge-
trokken door de „Ika Goedkoop" bracht
de trafo over het water van de havenkom
naar de kade van het Verenigd Carga
doorskantoor, maar daar slaagde men er
niet in het gevaarte op de opgestelde
„landingsplaats" te deponeren.
Vele beraadslagingen volgden, tot ten
slotte het ei van Columbus te voorschijn
kwam: men verlegde de landingsplaats,
die uit een netwerk van balken bestond,
doodgewoon tot onder de trafo met behulp
van een Yardlift, waarna men het geval
kon laten zakken. De transformator, die
door de Zweedse fabriek ASEA met be
middeling van Groenpol aan de P.E.N. is
geleverd, is er dus. Het wachten is nu op
het transport.
Daar kern, wikkeling en oliebak samen
liefst 120 ton wegen zal er een speciale
spoorwagen moeten komen om het geval
150.000 KVA, 53.000 volts) naar Velsen te
vervoeren. Maandag zal deze spoorwagen,
die een capiciteit van 150 ton heeft en 16
assen telt, door de Maatschappij tot Ex
ploitatie van Transportwagens te Nijme
gen naar Amsterdam worden gebracht.
Donderdag gaat de trein dan via Amster
dam, Beverwijk en Hoogovens naar de
P.E.N.-centrale.
Nog enkele cijfers: de spoorwagen is 34
meter lang, het gewicht is 96 ton. Het
zwaarste deel van de Trafo (kern,wikke
ling cn oliebak) is 5.88 meter lang, 2.50
meter breed en 4.64 hoog.
De isolatoren en buisleidingen worden
in Velsen pas gemonteerd.
BERLIJN (Reuter/UPI) Het Oost-
duitse persbureau ADN heeft officieel be
kendgemaakt dat de Oostduitse leiders Ul
bricht en Grotewohl, aan het hoofd van
een delegatie van achttien man maandag
naar Moskou vliegen. Zij hebben een uit
nodiging die Kroesjtsjev in maart tijdens
een bezoek aan Oost-Duitsland heeft ge
daan aanvaard. Er was toen nog geen da
tum voor het tegenbezoek vastgesteld, al
dus ADN.
Geloofd wordt dat de Oostduitse en Rus
sische leiders zullen praten over een af
zonderlijk vredesverdrag, als de Geneef
se conferentie op een impasse uitdraait.
Geheim
BOEDAPEST (UPI) Premier Kroesj
tsjev zal gedurende zijn bezoek aan Hon
garije geen redevoeringen houden noch
verklaringen in het openbaar afleggen, zo
zeggen Hongaarse regeringsfunctionaris
sen.
Van officiële zijde werd vernomen dat
Kroesjtsjev zaterdag of zondag naar Mos
kou terug zal gaan.
Inayat Khan:
Het succes komt in het mensenleven,
wanneer de voorraadschuur der er
varing het verstand onder opper
toezicht komt van de wil.
Luchtmachtbasis Vandenberg (UPI)
Alle beschikbare gegevens wijzen ex-op dat
de kunstmaan Ontdekker III met de vier
muizen aan boord, die woensdag door de
Amerikaanse luchtmacht gelanceerd werd,
kort na de start is teruggevallen in
de dampki-ing van de aarde en verbrand.
Als mogelijke oorzaak van het mislukken
der proef wordt genoemd, dat de insteek-
hoek (in de ruimte) van de raket fout
was. Deskundigen van de luchtmacht ga
ven te kennen, dat de px-oef toch belang
rijke gegevens heeft opgelevex-d over de
reacties van de muizen tijdens het stijgen
en tijdens de pex-iode van gewichtloosheid.
Alles duidt ei-op, dat de muizen in al de
ze periodes in goede conditie bleven en
dat de ruimtecapsule waarin zij verbleven
goed functioneerde. De laatste seinen wer
den opgevangen dertien minuten na de
start, toen de raket ruim 1.900 kilometer
van de basis verwijderd was.
Samenwerking tussen spoorwegen,
autobusondernemingen exi binnenvaart-
diensten heeft geleid tot het samenstel
len van 23 vakantiedagtochten, die op
eigen gelegenheid en zonder voorbespre
king kxinnen worden gemaakt.
De tochten zijn zodanig uitgestippeld, dat
zij in een zo gx-oot mogelijk aantal ver-
trekstations kunnen beginnen en eindigen.
Aan de stations wordt een gecombineerd
reis- en toegangsbiljet afgegeven tegen
gereduceerd tarief. De tochten hebben
geen „ijzeren schema", hoewel met het
vertrek van bootdiensten en dergelijke wel
enige rekening moet worden gehouden.
Een dezer tochten op „eigen kompas"
omvat een bezoek aan de oude stad Enk
huizen met het beroemde Zuiderzeemu
seum, aan Urk, dat als doel van vakantie
dagen om zijn merkwaardigheden, groei,
strand en vissershaven in 1958 ongeveer
60.000 bezoekers trok, aan de moderne
hoofdstad van de Noordoostpolder Em-
meloord en Kampen.
Advertentie
Advertentie
Advertentie
u êuu!
BARTEUORI5STR. HAARLEM TEL. 13439
XEIDSESJfiAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596'-
ZEE - STRANDKLEDING
Advertentie
HOUTPLEIN 20
Advertentie
JUWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS
