Stalmstadt, voor ons onbewoonbaar,
symbool van Oostduitse expansie
0 0
0®
no
ontdekt worden
Modern hoogovenbedrijf, omgeven door
gloednieuwe „socialistische" stad
NAAIMACHINES
raatótoel
Horlogerie SUISSE"
HETGELDT»DaESNTEDNATDEZEPR°-
BEZ0EK AAN DE DDR (2)
Let op de economische
uitdaging
Actie tegen communisten in
de Indische staat Kerala
Drie Perzische ministers
dienen hun ontslag in
Strijd tussen Algerijnen in
de Belgische Borinage
MN A -leider Daid Moktar
in Bergen vermoord
Kort nieuws
ïïtit öf bprlFÖpn Mjh
200 Jaar
geleden
VRIJDAG 12 J N 1 1959
O
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
STALINSTADT, juni Genosse Markowitch, directeur van het Eisenhütten-
kombinat J. W. Stalin, is geen innemende man. Klein, kaal en op een Duits-
eigenwijze manier beleert hij zijn toehoorders omtrent plan-economie en socialis
tische opbouw in zijn fonkelnieuwe hoogovenbedrijf, met de bouw waarvan in
1950 begonnen werd op een lege zandvlakte op vijf kilometer van de Poolse
trrens, en dat nu jaarlijks 1,1 miljoen ton ruw ijzer tot de huishouding van de
Duitse Democratische Republiek bijdraagt. De gloednieuwe woonwijken van
het bedrijf, die samen de eerste socialistische stad van de D.D.R., Stalinstadt,
vormen, zijn evenmin aardig, daarentegen groot, kaal en ook nogal eigenwijs,
al bieden zij goedkoop en comfortabel onderdak aan de 22.000 inwoners van
Stalinstadt. Die inwoners moeten de voorlopers zijn van de nieuwe socialistische
orde in Oost-Duitsland. Ze zijn zorgvuldig geselecteerd, trouwe aanhangers van
de Socialistische Eenheidspartij Duitsland. Hun gemiddelde leeftijd is 26 jaar.
Stalinstadt is in ieder opzicht de jongste stad van de D.D.R. en ook de stad met
de meeste kinderen.
Wat die kinderen leren kan men in Sta-
linstadt's zeer fraaie scholen zien, vooral
op de permanente tentoonstelling van te
keningen en boetseerprodukten. Een ka
rikatuur van een opgehangen kapitalist be
loont een zesjarig jongetje met een tien.
Een waterverftafereel van marcherende
meisjes met spandoeken „Her mit dem
Friedensvertrag" of „Nieder mit Bonner
Fascismus, Revanchismus und Mili-
tarismus" is ook altijd goed voor een
ruim voldoende. Een opdracht aan een
klas heeft kennelijk geluid: boetseer een
grafmonument voor de rode armee. In
een vitrine staan nu twintig grafsteentjes
van grijze klei met rode sterretjes erop en
het opschrift „Ehre den Sovjet-soldaten".
Zulke dingen zijn niet zo leuk. De mono
tone uitstalling van enigszins mottige con
serven in de zelfbedieningswinkels ook
niet. De conformiteit van kleding en hui
zenblokken evenmin, al zijn sommige hui
zen mooier en groter, want in de D.D.R.
geldt duidelijk Orwell's „Wij zijn allen ge
lijk, alleen zijn sommigen gelijker dan
anderen".
Er hangt in deze nieuwe kunstmatige
stad een sfeer van griezelige onwezen
lijkheid van een klemmende toekomst-
film. Het staatsdesinfectiemiddel waar
mee alle lokalen in de D.D.R. van gevaar
lijke kiemen worden gezuiverd, zet die
eentonigheid zelfs tot in de geur van de
atmosfeer voort. Men betrapt zich op de
drang eens heel hard te gillen, of op de
neiging terug te vluchten naar een oud
onpraktisch dorp in Frankrijk, in België,
of in Nederland met hoge linden, rivier,
kerktoren, straten met kinderhoofdjes en
een oud café, waar mensen mogen twis
ten, heel hard lachen of domme dingen
doen.. In Stalinstadt is dat alles geen ge
woonte, daar heet het grote café trouwens
„Gaststatte Aktivist". Ik persoonlijk zou
honderdduizend maal liever in een woon
wagenkamp wonen dan in Stalinstadt.
Dit gezegd zijnde moet er iets aan wor
den toegevoegd ten behoeve van degenen
die ook al meenden, dat de Sovjet-Unie op
industrieel gebied nooit iets zou preste
ren, omdat er zoveel dwang heerst, om
dat wij er ons nooit thuis zouden voelen,
en in die gedachte gesterkt werden door
de ouderwetse autootjes die uit de Russi
sche fabrieken kwamen. Die achterlijke
Ivan in het collectieve keurslijf geperst,
zal nooit kunnen concurreren met het
ontwikkelde Westen, dat in vrijheid
zijn talent kan ontplooien. Toen kwam de
Spoetnik, die gelijk de olifant met de he
le grote snuit althans dat verhaal de we
reld uitblies. Voor degenen, die nu nog
menen, dat de D.D.R. een soort massaal
concentratiekamp is, waarin zeventien
miljoen ondervoede, van kou rillende stak
kers de hele dag in de queue staan of zich
moeizaam naar hun werk slepen, dat zij
zoveel mogelijk saboteren, waarin een
staatseconomie heerst, die bijvoorbaat tot
mislukking is gedoemd, voor diegenen
staan de zes hoogovens van Stalinstadt als
een waarschuwend uitroepteken aan de
HETVERSCHILTUSSEN OOST-WEST
HOELANG ER GEWERKT MOET WORDEN OM
WEST-DUITSL.
OOST-DU ITSL.
!2 min. i LITER MELK 21min
0 0
22min. 11 min.
IKILJD ROGGEBROOD
27 min. 40 min.
I KILO MEEL
0®
29 min. 47min.
I KILO RUST
35min.
I KILO SUIKER
hemel. Want zo simpel is het helaas niet.
Het wordt misschien niet algemeen be
seft dat de D.D.R. Europa's vijfde indu
striële mogendheid is, na de Sovjet-Unie,
Groot-Brittannië, West-Duitsland en
Frankrijk, dat ook goedingelichte West-
duitse economen van een Oostduits „Wirts-
schaftswunder" spreken, dat de D.D.R.
tot ver over haar grenzen een commercië
le en industriële activiteit ontplooit, die
menig westelijk bedrijf in verlegenheid
heeft gebracht. Welke gerechtvaardigde
morele bezwaren men tegen het politieke
dwangsysteem in de D.D.R. moet hebben,
hoe ongunstig de materiële levensomstan
digheden der Oostduitsers voorshands nog
bij de onze moge afsteken (hoewel zij bij
lange na niet zo slecht blijken, als som
migen willen doen geloven), het zou een
gevaarlijke vergissing zijn te menen dat
die Oostduitse economie niet levensvat
baar zou zijn, dat de industriële expansie
een kunstmatig kaartenhuis zou zijn, dat
tot uiteindelijke ineenstorting gedoemd is.
Neem het Eisenhüttenkombinat J. W.
Stalin en graaf onder de dikke verflaag
der propaganda naar wat harde feiten.
Het bedrijf, dat men in 1950 uit de zan
derige grond begon te stampen, telt nu zes
volledig geautomatiseerde hoogovens, die
tot de modernste in geheel Europa beho
ren en die 1,1 miljoen ton ruw ijzer per
jaar produceren. In 1965 zal het Kombi-
nat geheel klaar zijn en naast ruw ijzer
ook nog twee miljoen ton ruw staal en
anderhalf miljoen ton walsstaal leveren.
Het bedrijf verwerkt erts uit de Sovjet-
Unie en cokes uit Polen, waarvan de niet-
smetteloze kwaliteit de produktie per oven
overigens nog beperkt. Voor de oorlog
produceerde het huidige gebied der
D.D.R. slechts zeven percent van Duits-
Tijdens een kort bezoek aan de
D.D.R. zag een groepje westelijke
journalisten, onder wie onze reis
redacteur, ook de eerste socialistische
stad van Oost-Duitsland Stalinstadt.
In deze rode modelstad met zijn
nieuw hoogovenbedrijf zijn totnutoe
slechts zelden westelijke correspon
denten toegelaten.
lands totale staalproduktie. Wanneer het
Kombinat zal zijn afgebouwd zal dat 25
pex-cent worden. De rentabiliteit van het
bedrijf? Het maakte in het afgelopen
jaar 27 miljoen mark winst, al komen
winstcijfers van zulke bedrijven in socia
listische landen niet altijd via orthodoxe
berekeningen tot stand. Maar men zegt
hier dat de prijs van een ton ruw ijzer uit
Stalinstadt 265 Oostmark bedraagt tegen
over 290 dure Westmarken voor een ton
ruwijzer uit het Ruhrgebied. Wordt die
lage prijs verkregen door lage lonen? Het
gemiddelde loon der arbeiders bedraagt
550 mark en het kan tot 1000 mark per
maand stijgen. De gemiddelde huur be
draagt 58 mark per maand voor een com
fortabel flatje met centrale verwarming
en warm water. Alle ondex-wijs en me
dische verzorging zijn vrij.
Iedereen droomt van en spaart voor
een eigen auto. Dat er pas honderd par
ticuliere auto's in Stalinstadt rijden ligt
vooral aan de beperkte produktie der Oost
duitse industrie en de even beperkte im
port. Onder Stalinstadt's toeleveringsbe
drijven, elektriciteit, waterleiding, cen
trale slagerij, bakkerij, zuivelbedrijf, win
kels enzovoort zijn er die nog niet rende
ren, omdat hun capaciteit, die afgestemd
is op het toekomstige inwonertal van veer-
Een overzicht van de anderhalf kilo
meter lange Siülinallee in Oost-
Berlijn tijdens het „Pressefest" van
Neues Deutschland. (Zie het eerste
artikel in de krant van woensdag.)
Dit zijn de leidende figuren van de
OostduitseSozïalistische Einheits-
partei Deutschland. Van rechts naar
links: Hermann Axen, hoofdredacteur
van de partijkrant „Neues Deutsch
land", professor Albert Norden, „agit
prop" no. 1 van de S.E.D., en Paul
Werner, lid van het Politburo.
tigduizend mensen, nog niet ten volle kan
worden gebruikt. En op die bedrijven moet
de staat toeleggen. Het mag zijn dat West-
europese arbeiders zich in velerlei op
zichten in Stalinstadt doodongelukkig zou
den voelen, al moet -ik uit mijn opper
vlakkige indruk opmaken dat de omgang
tussen bedrijfsleiding en arbeiders mij als
zeer ongedwongen en kameraadschappe
lijk voorkwam. Het is zeker waar dat Sta
linstadt voorlopig een uitzondering in de
D.D.R. is, al staan er nog meer soortge
lijke projecten op het programma. Maar
het feit blijft dat men geheel Tos van po
litieke of morele overwegingen de econo
mische uitdaging moet erkennen, die in
een bedrijf en een systeem als dit voor
het Westen ligt opgesloten en dat men
zich daarvoor door geen oogkleppen van
traditionele concepties of vooroordelen
mag laten verblinden.
NIEUW DELHI (Reuter) In Kerala,
de enige staat van Indië waar de commu
nisten aan het bewind zijn, begint van
daag een campagne van de oppositie om
de regering tot aftreden te dwingen. De
drie grote oppositiepartijen in de staat, de
Congrespartij, de Praja socialisten en de
Mohammedaanse liga, hebben grote bij
eenkomsten belegd waarop een lijst van
beschuldigingen aan het adres van de re
gering zal worden voorgelezen. Daarna be
gint een agitatiecampagne. De oppositie
beschuldigt de regering ervan dat er geen
recht meer heerst in de staat, dat leven
en bezittingen niet veilig zijn en dat com
munisten elke misdaad kunnen begaan
zonder vervolgd te worden.
TEHERAN (Reuter-AFP) De Perzi
sche minister van Buitenlandse Zaken,
Hekmat, en twee andere minister hebben
hun ontslag ingediend bij minister-presi
dent Eghbal, aldus is officieel te Teheran
bekendgemaakt. De reden is niet mede
gedeeld.
Advertentie
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Msjutstr. 181, Tel. 14444
(Van onze correspondent in Brussel)
De Borinage wordt sedert geruime tijd
door een nieuwe, kwaal geteisterd. Niet de
werkloosheid van de mijnwerkers, daar
alle arbeiders, die tot nu toe 1e kolenmij
nen van de Borinage hebben verlaten,
werk gevonden hebben, maar de gendar
merie, de politie en het gerecht hebben
de handen vol met de beteugeling van de
terreur onder Algerijnen, die hier en daar
in de kolenmijnen werken.
Sommige Algerijnen wonen in Frankrijk
en komen iedere dag naar de Borinage.
Vandaar dat er talrijke contacten zijn
met de Algerijnse revolutionaire bewegin
gen in Frankrijk. Enkele weken geleden
hebben de Franse en Belgische gendar
men te Bergen, de hoofdstad van de Bo
rinage en van de provincie Henegouwen,
een razzia gehouden. Een twintigtal Alge
rijnen, dat van aanslagen en moorden
werd verdacht, werd gearresteerd.
Thans is de terreur afgenomen, maar in
het begin van deze week is een van de
meest bekende rebellen-propagandisten
van de M.N.A. te Bergen, Daid Moktar,
in zijn woning vermoord. Moktar woonde
sedert een jaar of tien in Bergen en schijnt
zich uit deze Algerijnse beweging te heb
ben willen terugtrekken. Hij zou met een
Waalse trouwen.
Het eerste onderzoek heeft uitgewezen,
dat er waarschijnlijk twee benden in de
woning zijn geweest. Moktar werd in zijn
bed vermoord met schoten uit een auto
matisch geweer. De rechercheurs zijn er
van overtuigd, dat de moordenaars uit
Frankrijk zijn gekomen. Het wordt niet
uitgesloten geacht dat de moord een uit
vloeisel is van de strijd tussen het F.L.N.
en de M.N.A. Het liefst zou de bevolking
in de Borinage zien, dat alle Algerijnen
uit het land worden gezet, want velen on
der hen zijn onbetrouwbaar. Zij werken
echter in de mijnen, waarvoor niet zo
gemakkelijk geschoolde, mannen kunnen
worden gevonden. Vele Algerijnen hebben
reeds in Algerije in de mijnen gewerkt.
De moord op Moktar-' heeft echter zo'n
grote beroering verwekt, dat het er naar
uit ziet dat het gerecht zijn controle over
de Algerijnse kringen zal verscherpen.
Verloren. Donderdagmiddag om
streeks halftwee is door onvoorzichtigheid
met een primustoestel, gebruikt door en
kele dagjesmensen uit Amsterdam, de
kurkdroge duinbegroeiing bovenaan de
trapovergang te Westenschouwen in brand
geraakt. De brandweer uit Haamstede, ge
holpen door ongeveer 200 vrijwilligers, was
in een half uur het vuur meester. Een op
pervlakte van 2.500 vierkante meter ging
echter verloren.
Op de
Er komt weinig goeds uit
Galicia, zeggen de Spanjaar
den. Pas toch op voor de vrou
wen daar ze zijn mooi en
lief, maar o zo onbetrouwbaar.
De Portugezen gaan nog ver
der: zij beweren, met reden
overigens, dat zelfs de wind,
die uit die richting waait,
ongunstig is. En een garage
houder in Almeria, wie ik
eens vroeg of de kustweg naar
Malaga- goed berijdbaar was,
antwoordde: „Natuurlijk is die
slecht. Franco schijnt weinig
met het zuiden op te hebben,
maar hij is dan ook in Galicia
geboren." Ook dat nog.
Wanneer ik al die punten
tegen Galicia overweeg, moet
ik toch tot de conclusie komen,
dat ze mij niet anti hebben
gemaakt. Van de vrind heb ik
hoegenaamd geen last gehad
en omtrent de betrouwbaar
heid van de Galicische vrou
wen staan mij geen ervaringen
ten dienste. Het kon wel eens
zijn, dat Franco inderdaad iels
met het goede wegennet te
maken heeft, maar wat ik ook
.op de Caudilo tegen heb, dit
beslist niet.
Ik mag mij dus onbevoor
oordeeld noemen. Vanuit dit
standpunt heb ik land en volk
zo goed mogelijk bekeken en
ik ben graag bereid er menig
goed woordje voor te doen.
De vier provincies Coruna,
Pontevedra, Lugo en Orense
bezitten elk hun eigen char
me. In grote trekken gaat ech
ter voor alle op, dat het kli
maat er doorgaans gematigd
is en het landschap er het.
meest overeenkomt met wat
wij in onze noordelijker regio
nen gewend zijn. Niet wat de
(643 kilometer lange) kust be
treft: een aaneenschakeling
van dramatische, hoog uit de
zee rijzende rotsen, hier en
daar onderbroken door kleine
strandjes en natuurlijke in-
Nu de meesten onzer vlak voor de vakantie staan, kon het
wel eens zijn nut hebben iets te vertellen van een deel van
Spanje, Galicia, dat over het algemeen door de toeristen wordt
verwaarloosd. Er wordt ook weinig over geschreven een
gevolg van gering bezoek. Of komen er niet zo veelt vreemde
lingen, omdat men er bijna nooit iets over leest?
hammen. De strandjes wor
den hoe langer hoe meer benut
als vakantieverblijf en men
vindt er dan ook op onregel
matige afstanden langs de
Golf van Biscaje en de Atlan
tische Oceaan badplaatsen,
van zeer eenvoudige tot ta
melijke luxeuze. Aan de in
hammen hebben de mensen
al eeuwen geleden vissers
dorpjes neergeplant. Ook deze
nederzettingen zijn in alle
variaties voorhanden, wat be
tekent, dat het merendeel nog
wel helemaal echt is, doch dat
de bewoners van sommige de
zomer meer doorbrengen met
poseren voor de camera's van
toeristen dan met vissen.
In de bosrijke gedeelten zijn
de palmen vervangen door
doodgewone eiken, beuken en
naaldbomen. De bergen in het
binnenland verheffen zich tot
een bescheiden hoogte, maar
ze tellen toch voldoende me
ters om bekoorlijke dalen te
vormen en prachtige verge
zichten mogelijk te maken. De
plattelandsbewoners bewegen
zich nogal sjokkerig voort op
een soort klompen, voorzien
van klossen, wat de scherp
zinnige bezoeker doet veron
derstellen, dat de minder be
langrijke wegen blijkbaar een
flink deel van het jaar tame
lijk modderig zijn. Neemt hij
daarbij waar, dat niemand ooit
ver van een enorme zwarte
paraplu verwijderd is, dan
denkt hij als vanzelf aan veel
regen. En ja, Spanje mag dan
terecht klagen over een ge
brek aan neerslag, de Gali-
ciërs doen daar niet aan mee.
Maar nergens in het land ziet
men dan ook zulke malse
weiden.
In de toeristische folder over
La Coruna, de hoofdstad,
staan meer wetenswaardig
heden dan ik u in dit kort be
stek kan vertellen. Ik heb er
echter één feit van importan
tie in gemist, maar het is mo
gelijk, dat de Spanjaarden er
niet zo bijster trots op zijn:
uit deze haven zeilde in 1586
de trotse Armada met het doel
de vloten van Engeland en
Holland te vernietigen en de
Spaanse hegemonie ter zee te
vestigen. Wij weten, dat de
operatie niet geheel volgens
plan is verlopen. Eerlijkheids
halve mag hierbij niet onver
meld blijven, dat de Engelse
admiraal Drake in 1589 een
aanval deed op de stad. die
toen met succes door de
Markies de Cerralbo werd
verdedigd. Dit wapenfeit
wordt wel in de folder ge
releveerd.
La Coruna wordt wel „de
kristallen stad" genoemd van
wege het grote aantal karak
teristieke galerijen van glas,
dat men er treft. Vooral de
gebouwen langs de kade zijn
er rijkelijk mee voorzien. Te
gen het ondergaan van de zon
wordt het licht er fantastisch
door weerkaatst, wat tot
prachtige reflexen op het
diepblauwe water van de baai
leidt.
Het interessantste monument
van de hoofdstad is de Toren
van Hercules, die ook voor
komt in het stedelijk wapen.
Hij dateert vermoedelijk uit
de tijd van Trajanus en is
volgens historici de enige be
staande Romeinse vuurtoren.
Voor de restauratie in de
achttiende eeuw was het
bouwwerk omringd door
een glooiend houten talud, ten
dienste van de door muilezels
getrokken wagens, die het hout
aanvoerden voor het vuur, dat
er 's nachts bleef branden.
Belangwekkende steden zijn
ook Vigo met een respec
tabele visconservenindustrie
en El Ferrol del Caudillo, de
voornaamste Spaanse marine-
basis. Maar niets overtreft de
bijzondere schoonheid van
Santiago de Compostela, waar
zestigduizend inwoners een
keuze kunnen doen uit zesen
veertig kerken en kapellen.
Volgens de legende werd het
lichaam van de apostel Jaco
bus na diens marteldood in
Jeruzalem door twee van zijn
leerlingen naar het verre Ga
licia overgebracht. Zijn graf
raakte vergeten, niet ver
wonderlijk, omdat immers de
grote volksverhuizing en later
de invallen van de Moren heel
wat onrust en troebelen ver
oorzaakten. In 813 werd het
teruggevonden, waarna in 1175
sen grote kathedraal boven het
graf van de apostel werd ge
bouwd. Sinds de voltooiing in
1211 geldt dit als het impo
santste Romaanse stuk archi
tectuur van Spanje.
Sinds de negende eeuw
wordt Santiago de Compostela
door pelgrims bezocht. In la
tere tijd stichtte men ten be
hoeve van hooggeplaatste
gasten het Hospital Real
(circa 1500), thans Hostal de
los Reyes Católicos geheten.
Ik beschouw het als een
exceptionele ondervinding in
dit zes jaar geleden gerestau
reerde hotel de nacht te heb
ben doorgebracht en het
klinkt zo romantisch te kun
nen zeggen: misschien wel in
hetzelfde vertrek als eertijds
koningin Isabella.
Aan de restauratie zijn ja
ren van zorgvuldig onderzoek
door architecten en historici
voorafgegaan. Zoveel dat
enigszins mogelijk was zijn de
tekeningen gebaseerd geweest
op de oude plannen. Men ging
zelfs zo ver, dat de arbeiders
een extra premie kregen voor
het behoud van de oude varens
en bloemen, die tussen de
stenen groeiden!
De voormalige kapel, de
troonzaal en de koninklijke
eetzaal zijn getransformeerd
in een aula waar concerten
worden gegeven, een ruime
receptie, restaurants en een
bar. Toen ik de mij aangewe
zen slaapkamer betrad, was
ik even geneigd op de tenen
te gaan lopen, zo overweldigde
mij het interieur. Het gebeurt
niet alle dagen, dat ik mij te
rusten leg in een hemelbed
met gordijnen van zwaar
fluweel, van waar ik naar de
fraai gesneden deuren en zol
dering, de kostbare tapijten en
het massieve meubilair kon
kijken. Het was alsof ik in een
andere eeuw was gestapt
maar mijn matras was zacht
en modern en achter de an
tieke deuren vond ik ruime
kleerkasten en een van alle
gemakken voorziene badka
mer. De volgende morgen
werd ik in de ontbijtzaal weer
omringd door die onvergete
lijke, bijna middeleeuwse
sfeer. Ik kon me maar slecht
voorstellen, dat deze indruk
wekkende ruimte de rest van
de dag een zeer prozaïsche
bestemming heeft cafe
taria.
J. F. Kemming
Het Man
Het valt niet te ontkennen: wij mannen
lijden, zij het meestal onderbewust, aan
een meerderwaardigheidscomplex. Ik weet
niet of dit woord bestaat, maar u. begrijpt
wat ik er mee zeggen wil. Om maar es
iets te noemen, de momenten waarop je
vrouw geld nodig heeft voor een of ander
doeleind. Kun je daaraan voldoen, dan
haal je met e.en zeker air je portefeuille
tevoorschijn, graait er wat aards slijk uit
en deponeert dat met een beschermende
ernst, met een lichte hoogmoed zelfs, voor
haar op tafel, waarop dan. in je achter-
hoofd, zij het zwakjes, een lichtje gaat
gloeien, dat een bordje „dat lap ik 'em
toch maar weer" beschijnt. Of, je moet
een spijker in de muur slaan, wat je
meteen lukt, zonder in een .voeg te komen
of op je duim te meppen. Zo zijn er nog
wel een paar dingen te vérzinnen die je
bestempelen met het genus „MAN".
Maar waar ik nou eigenlijk op neer wou
komen is, dat er zich ook situaties voor
doen waarbij je volkomen tot niets wordt
teruggebracht, waarbij je ineens tot, laten
we zeggen, „h e t man" wordt gedegra
deerd.
Dat is dan, als je bijvoorbeeld je vrouw
hebt toegezegd samen met haar een man
tel te gaan kopen. Dit is een geestelijke
pijn. Je komt het „Modehuis" binnen. Ver
sta me wel, dit is geen „ivinkel", m.aar een
„Modehuis". Uit een groepje van drie
babbelende dames maakt er zich één los
die, met een allerbeminnelijkste glimlach
op haar ietwat streng-knappe gelaat, op
je vrouw toewalst. Op een „Wat had u
gehad willen hebben?" maakt je vrouw,
bedeesd maar toch direct met een bewust
zijn iemand van haar eigen geheime ge
nootschap te hebben ontmoet, haar wens
kenbaar, waarna dan met een soort dédain
aan „het man" een Louis Seize stoeltje,
ongemakkelijk klein, wordt aangeboden.
„Gaat u even zitten, meneer."
Je denkt er niet aan om tegen te spre
ken. Met een onmiddellijke knauw in je
wilskracht, als bij een psychiater, ga je
zitten, wat dan ook het moment is waarbij
je volkomen in het niets bent opgelost.
Je kijkt es wat rond. Ergens in de verte,
gekwakt in een hoek, zit een ander heer,
zijn ellebogen op de knieën, het hoofd,
steunend in de handen, die je zo doet den
ken aan een beeld van Rodin, De Wan
hoop. Zijn vrouw wordt in een paskamer
tje onder handen genomen. Met een ge
zicht alsof ze een chef d'oeuvre heeft af
geleverd leidt weer een andere verkoop
ster een dame in een lachwekkende hobbe
zak naar een statietrap.
Als je dan met een meewaarige zucht
gaat verzitten en es een nieuwe sigaret
opsteekt, wordt je vrouw voor je ge
duwd in iets nieuws, met een etiketje uit
haar hals. Men vraagt je mening. Uit er
varing weet je dat die er geen snars toe
doet, maar om dan jezelf toch nog enige
persoonlijkheid toe te kennen maak je
een ietwat sullige opmerking over een
mouw die je es aan een mantel van
Greta Garbo gezien hebt. Wat er dan
volgt is moeilijk te beschrijven. Het
mooie gezichtje van de verkoopster word.t
hard als graniet, er spreekt een soort min
achting vermengd met medelijden, -uit
haar staalblauwe ogen.
„Maar menéér, u moet toch tenminste
proberen met uw tijd mee te gaan!"
Na deze catch-as-catch-can-opduvél zeg
je maar dat je 'm „schattig" vindt en, hoe
wel je geen notie hebt van de prijs: „en
zo spót!"
Dezelfde ritus wordt nog enige malen
herhaald waarbij je nu alles „spót!" en
„werkelijk schattig" vindt, waar dan óók
geen acht op geslagen wordt.
Even groeit er weer iets van meerder
waardigheid in je, dat is als je zowat het
iveeksalaris van een chef de bureau uit
je portefeuille gefrommeld hebt: maar
door de verkoopster wordt dat wegge-
grisd met een nonchalance a.lsof het een
papieren rijksdaalder is.
„Of het pakje zó mee gaat
Er wordt een enorme doos onder m'n
arm geduwd, ik sukkel achter mijn vrouw
óók de statietrap af en, wéér groeit er iets
van meerwaardigheid in me, als ik zeg:
„Ja, dat gaat bestIk heb de Rolls
voor de deur staan!"
De Rólls
Ik heb niet eens een fiets!
Jan van Ees
Advertentie
"•l||lrCASSETlESvAHAF FI.28.*
Verkrijgbaar bij
de zaak met de grootste sortering
Barteljorisstraat 1
Haarlem - Telefoon 15131
Zeestraat 13
Beverwijk - Telefoon 4970
Secretaris-generaal. Bij Koninklijk
Besluit is aan dr. A. H. Gunther met in
gang van 1 oktober 1959. onder dankbetui
ging voor de vele en gewichtige diensten
als zodanig aan den lande bewezen, eer
vol ontslag verleend als secretaris-gene
raal van het ministerie van Volkshuisves
ting en Bouwnijverheid en is hij met in
gang van diezelfde datum benoemd tot
secretaris-generaal van het ministerie van
Binnenlandse Zaken
Uit de Oprechte Dingsdagse Haerlemse
Courant van !9 Juny 1759
VRANKRYK, Toulon den 29 Mei. De
Engelse Vloot blijft noch
in het gezigt deezer Stad en
Haven; wordende dagelyks
by ons geseynd, en nu 23
en dan 26 Zeylen bevonden
sterk te zyn. Tot noch toe
kan men niet bepaalen, of
wy elkander zullen blyven
in het Verschiet observeeren, dan onder
de Oogen gaan zien, hoewel wy zulks van
onze zyde zullen trachten te mvden, zo wy
niet daartoe by aannadering der Vyanden
gedwongen worden.
