RM|
mm
n en zien
„TSJIK, TUKIE EN TOKA"
De man aan de top
J
Agenda voor
Haarlem
„De oude man en de zee"
Film week Arnhem geopend
WÈÊBSIÈltÊSitÈÈ
Hemingway prachtig in beeld gebracht
JSames?fr.e,hu',d7
4
AANKONDIGINGEN EN
NABESCHOUWINGEN
Salto motale van
Henk Ba dings
De radio geeft zondag
T elevisie pro gramma
De radio geeft maandag
Televisie programma
Ethel Barrvmore overleden
SLOT DEFECT?
Hiltonhotels in 1961 gereed
De negen muzen
sa
Hendrik Andriessen en
Rudolf Esse her bekroond
Historische „O.Z.-kapel"
met afbraak bedreigd
Kerkvoogdij wil „kerk-
kaasmarktslopen
Geen drie miljoen, maar
dertig mille
Amateurtoneelfestival
ZATERDAG 20 JUNI 1959
De televisie-opera „Salto Mortale", die
aan het vernuftige brein van Henk
Badings is ontsproten, tezamen met een
werk van Jurriaan Andriessen, moet die
nen als Nederlandse bijdrage aan het
TV-operafestival, dat in augutsus in
Salzburg wordt gehouden, kwam vrijdag
avond op het NTS-scherm en vulde de
huiskamers met de nieuwste snufjes op
het gebied der geluidsproduktie, elektro
nische muziek. Het griezelverhaal van dit
laboratoriumwerk, dat trouwens in
totaal de laboratoriumsfeer ademt, is in
opzet een bedenksel van Badings zelf,
maar werd uitgewerkt door de specialist
in fantastische verhalen, de auteur Bel-
campo. Het gaat om een geleerde die een
middel vindt om een dode tot leven te
wekken, maar daarbij de liefde van zijn
assistente verspeelt, want deze raakt op
slag verliefd op de herrezene; ziedaar de
knoop; de ontknoping volgt dan in kreef
tengang. Dat alles ontwikkelt zich in de
sfeer van de heksenkamer, de moderne
wel te verstaan; maar het is de vraag of
de suggestie ervan die van het spel der
Salzburger marioneten kan overtroeven,
wanneer deze hun duivelarijen in de
heksenkeuken van de Faustsproke ver
tonen.
Welbegrepen is het gegeven slechts een
aanleiding om de uitkomsten te pas te
brengen van de experimenten die Badings
in het Natuurkundig Laboratorium van
Philips verrichtte. Dat zijn er heel wat.
Als men tot de overtuigende definitie zou
kunnen komen, dat alle geluid muziek is,
is er voor de toonkunst aldus een onuit
puttelijke bron aangebooi'd. Gesteld ech
ter dat die nieuwgevormde klanken als
muziekmateriaal niet au sérieux kunnen
worden genomen, dan kunnen ze toch
altijd nog dienen bij hoorspelen en der-
HILVERSUM I. 402 M. 8.00 NCRV. 9.30 KRO.
17.00 IKOR. 19.00 NCRV. 19.45—24.00 KRO.
NCRV: 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Gewijde
niuz. 8.30 Morgenwijding. 9.15 Orgelconcert. KRO:
9.30 Nieuws. 9.45 Gram. 9.55 Plechtige Hoogmis.
11.30 Gram. 11.55 Viool en piano. 12.15 Apologie.
12.35 Instr. octet. 12.55 Gram. 13.00 Nieuws. 13.05
De hand aan de ploeg, caus. 13.10 De Wadders,
hoorsp. 13.30 Gram. 13.45 Boekbespr. 14.00 Holland
Festival 1959: Tristan und Isolde, opera. 15.50
Gram. 16.00 Idem. 16.10 Sport 16.30 Vespers. IKOR:
17.00 Jeugddienst. 18.00 Het geladen schip, cau
serieën. 18.30 De Kerk aan het werk, caus. 18.40
Bijbelvertellingen. NCRV: 19.00 Kerkelijk nieuws.
19.05 Verz.progr. 19.30 Het Evangelie van Johan
nes, caus. KRO: 19.45 Nieuws. 20.00 Gram. 20.20
Cabaret. 20.50 Gram. 21.20 U bent toch ook van
de partij?, caus. 21.30 De werkers van het elfde
uur, hoorspel. 22.20 Lichte muz. 22.40 Gram. 22.45
Avondgebed en lit. kal. 23.00 Nieuws. 23.15 Lim
burgs symphonie-orkest. 23.50—24.00 Gram.
HILVERSUM II. 298 M. 8.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.30 IKOR. 12.00 AVRO. 17.00 VPRO.
17.30 VARA. 20.00—24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws en postduivenber. 8.18 Ge
varieerd progr. 9.45 Geestelijk leven, caus. VPRO:
10.00 Voor de jeugd. IKOR: 10.30 Remonstrantse
kerkd. 11.30 Vragen beantw. AVRO: 12.00 Gram.
12.30 Sportspiegel. 12.35 Gram. (vervolg). 13.00
Nieuws en S.O.S.bèr. 13.07 De toestand in de we
reld. causerie. 13.17 Meded. of gram. 13.20 Gevar.
progr. voor de soldaten. 14.00 Holl. Festival 1959:
Kamerork. en soliste. 15.10 Tertulia bij Anita en
Juanlta, gespr. 15.30 Instr. kwint. 16.00 Dansmuz.
16.30 Sportrevue. VPRO: 17.00 Gespr. met luis
teraars. 17.15 Nederland sinds 1945, caus. VARA:
17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nieuws, sportuitslagen
en sportjourn. 18.30 Amus.muz. 19.00 Reisbeschr.
19.30 Studentencabaret. AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05
Promenade-orkest, koor en sol. 20.45 Inspecteur
Vlijmscherp ondervraagt, hoorsp. 21.25 Herinne
ringen aan Louis Davids. 22.15 Act. 22.30 Gram.
23.00 Nieuws. 23.15 24.00 Gram.
BLOEMENDAAL. 245 M.
10.00 ds. G. Toornvliet van Bloemendaal (uitz.
van de dienst gehouden op 14 juni om 2 uur).
11.15 ds. G. Toornvliet (uitz. van de dienst voor
belangstellenden, gehouden op 14 juni om 8.30 u.l.
2.30 Kinderdienst voor kinderen van 511 jaar.
3.45 ds. G. Toornvliet (rechtstreekse uitzending).
BRUSSEL. 324 M.
12.15 Amus.ork. 12.30 Weerber. 12.34 Amus.ork.
(verv). 13.00 Nieuws 13.15 Voor de soldaten. 14.00
Gram. 15.15 Idem. 16.20 Lichte muz. 17.00 Gram.
17.30 Sportuitsl. 17.37 en 17.52 Gram. 18.00 Kamer
muziek. 18,30 Godsd. halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30
19.45 Die Jahreszeiten, oratorium. 22.00 Nieuws.
22.15 Gram. 23.00 Nieuws. 23.0524.00 Gram.
TELEVISIEPROGRAMMA
VOOR ZONDAG
VARA: 20.00 Mensen en meningen in het voor
bijgaan 20.45 Gevar. progr. Gezamenlijk progr.
van AVRO, KRO, VARA en VPRO: 22.00 Sport
in beeld.
HILVERSUM I. 402 M. 7.00—24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.13 Gram. 7.50 Een woord
voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.15 Sportuitsl. 8.25 Ge
wijde muziek. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Gram. 9.35
Waterst. 9.40 Voor de vrouw. 10.15 Theologische
etherleergang. 11.00 Gram. 11.20 Voordracht. 11.40
Gram. 12.00 Pianorecital. 12.25 Voor boer en tuin
der. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Lichte muz.
12.53 Gram. en act. 13.00 Nieuws. 13.15 Amus.muz.
13.45 Gram. 14.05 Schoolradio. 14.35 Gram. 14.55
Kamermuz. 15.15 Gram. 16.00 Bijbellezing. 16.30
Kamermuz. 17.00 Voor de kleuters. 17.15 Voor de
jeugd. 17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Regerings-
uitzend.: Rijksdelen Overzee: Nederlands Nieuw-
Guinea: de Papoease vrouw, haar plaats en taak,
door mevr. M. R. Kamma-Van Dijk. 18.00 Orgel
spel. 18.30 Vocaal ens. 19.00 Nieuws en weerber.
13.10 Orgelconcert. 19.30 Radiokrant. 19.55 Gram.
20.00 Idem. 20.30 Jeugdconc. 21.10 Muz.discussie.
22.00 Parlementair comm. 22.15 Lichte muz. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws en S.O.S.-ber.
23.15-24.00 Gram.
HILVERSUM II. 298 M. 7.00—24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.15 Pianospel. 8.30 Gram. 9.00 Gymn. 9.10
De groenteman. 9.15 Gram. 9.40 Morgenwijding.
10.00 Gram. 11.00 Kamerork. en solist. 11.45 Voor
dracht. 12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinb.
meded. 12.33 Voor het platteland. 12.34 Lichte
muziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Meded. of gram. 13.20
Lichte muz. 13.55 Beursber. 14.00 Lichte muziek.
14.15 Voor de vrouw. 14.45 Viool en piano. 15.15
Voordracht. 15.30 Strijkkwartet. 15.55 Gram. 16.50
Kinderkoor. 17.10 Gram. 17.50 Mil. comm. 18.00
Nieuws. 18.15 Regeringsuitz.: Uitz. van de Paci
fistisch Socialistische Partij, in het kader van de
door de regering ten behoeve van de politieke
partijen gevorderde zendtijd. Oplossing van de
woningnood zonder huurverhoging, door de heer
D. A. Noordewier, hoofdbestuurslid van de P.S.P.
18.25 Amateursprogr. 18.50 Openbaar kunstbezit,
caus. 19.00 Muz.caus. 19.25 Instrum. kwintet. 19.45
Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Lichte muziek.
20.30 Criminele causerieën. 20.45 Orgelspel. 21.00
Cabaret. 21.15 Act. 21.30 Het Omroep-orkest en
soliste. 22.15 Vierkante cirkels, caus. 22.30 Gevar.
muz. 23.00 Nieuws. 23.15 Beursber. v. New York.
23.17—24.00 Gram.
BRUSSEL. 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Voor de land
bouwers. 12.42 Gram. (Om 12.55 Koersen). 13.00
Nieuws. 13.11 Gram. 14.00 Idem. 15.00 Fagot en
piano. 15.25 Gram. 16.00 Koersen. 16.02 Voor de
zieken. 17.00 Nieuws. 17.10 Gram. 17.45 Kinder
liederen. 18.00 Franse les. 18.15 Kinderlied. 18.20
Gram. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.30
Gram. 19.45 Kamermuz. 20.30 Kunstkaleidoscoop.
20.35 Kamermuz. (verv.). 21.30 Amus.orkest. 22.00
Nieuws. 22.15 Kamermuziek. 22.55 Nieuws. 23.00
Voor de zeelieden.
VOOR MAANDAG
VARA: 17.00 Voor de kinderen.
ER ZIJN FILMS, die men gaat zien om
de acteur. Alle banvloeken ten spijt, kan
men de stervergoding dan toch wel in zo
verre tegemoet treden als men bewonde
ring kan hebben voor de creatieve rol, die
de acteur in het filmproces speelt Een
film als „De oude man en de zee" naar het
prachtige verhaal van Ernest Hemingway
is een uitmuntend voorbeeld van het
scheppend vermogen van de filmacteur, die
in de huid moet kruipen van de figuur, die
hij voorstelt, om tenminste de regisseur
het bezield en levend materiaal in handen
te spelen, waarmee deze moet werken.
Zo'n acteur is Spencer Tracy. Hij is nu
negenenvijftig jaar oud en maakte voor
het eerst naam in „Jongensstad", spoedig
zijn faam verbreidend met „San Francis
co". daarna een gevierde ster, die overi
gens nimmer de allures aannam van de
man zonder wie geen film gemaakt kan
worden. Eenvoud en soberheid kenmerken
zijn spel. Het heeft een ruige en weer
barstige echtheid, het is natuurlijk en
mannelijk krachtig. Het is doorvoeld.
Spencer Tracy is een van die acteurs, wier
fysionomie helemaal voor en van de film
is: men kan er alles vanaf lezen. Hij is
veelzijdig, want niet alleen in het tragische,
ook in het komische is hij van een on
gemeen sterke expressiviteit. Hij is, wat
men noemt, een karakterspeler. Hij zal
niemand van het witte doek spelen als
Charles Laughton bijvoorbeeld, die dan
ook vaak acteert in de orde van het to
neel. Wat Tracy doet is zich inhouden en
de gevoelens, welke door hem tot uitdruk
king gebracht moeten worden, in die mate
en op dat ogenblik laten uitstromen als
verantwoord is ten opzichte van de dra
matische situatie. Hij is een kleine, wat
gedrongen man, breed en robuust: een
beeld van kracht, een man als een gebalde
Advertentie
N.V. MIJ „HOLSTER"- OVERVEEN
Tel. K 2500 - 60002, 57290 en 57833
Centrale verwarming
Airconditioning
gelijke, wellicht ook wel in een traditio
nele opera als toneeleffect naast echte
muziek. Badings gebruikt als traditio
nele bouwstof het „spreekgezang", dus hij
laat zijn sujetten zingen, althans in hoofd
zaak recitivisch declameren, maar hun
stemmen worden ontluisterd door kunst
matig anders te worden gekleurd, want
het gaat hier om het experiment van de
klank, waarvoor zij dan de proefkonijnen
zijn. Men zou dan ook de stemmen van
Annette de la Bije, Annie Hermes, Tom
Brand en Leo Ketelaars niet of nauwe
lijks herkend hebben. Het playback-
systeem waarvoor de acteurs Frits But-
selaar, Dini de Neef, Christine Zwanikken
en Aart Brouwer zich leenden, onder
regie van Kees van Iersel, toonde tal van
zwakke momenten. Het werk als geheel
maakte op ons de indruk van een samen
stel van bedenksels, die de natuurlijke
menselijke hartslag missen. Dit is mis
schien ook zo bedoeld en men kan tegen
woordig nooit weten welke sensatie het
zal winnen. Als elke tijd wil ook de onze
zijn eigen dwaasheid hebben en die bot
vieren in het grote krankzinnigenhuis, de
wereld.
Jos. de Klerk
Vanavond worden tijdens het N.T.S.-
journaal televisiebeelden uitgezonden, die
voor het eerst in de geschiedenis door
middel van telefoonkabel vanuit Amerika
naar Europa worden overgebracht. Het is
een filmpje over de aankomst van Ko
ningin Elisabeth en prins Philip op New
Foundland. Het zal 1 minuut duren.
c* --tt'W r t
De bekende Amerikaanse filmster van
de oude garde, Ethel Barrymore. is don
derdag in de ouderdom van 79 jaar te
Hollywood overleden. Ethel en haar
beide broers John en Lionel Barrymore
stonden bekend als „het koninklijk ge
zin" van Broadway.
Etherl Barrymore maakte haar toneel
debuut te New York in 1894 en trad se
dertdien in talloze toneelstukken en films
op. In 1928 werd in New York een nieuw
theater naar haar genoemd. Hoewel de
actrice de laatste jaren niet zo vaak meer
optrad is haar indrukwekkende verschij
ning en diepe stem toch ook bij het jon
gere filmpubliek over de gehele wereld
bekend.
Advertentie
„DE SLEUTELSPECIALIST'
LANGE VEERSTRAAT 10 -
HAARLEM
TEL. 1149?
Spencer Tracy
vuist. Wanneer die uitschiet is het raak.
Toch heeft hij, geloof ik, zijn beste film
prestatie geleverd in „De oude man en de
zee", waarin de gebalde vuist meer de
heroïek verzinnebeeldt van de niet af
latende geestkracht dan van een explo
sieve dadendrang. „De oude man en de
zee" is een poëtisch verhaal, mannelijk,
moedig, teer en verdrietig. Het behoort
tot het beste wat Hemingway schreef. In
de film is dat verhaal weergaloos mooi in
beeld gebracht.
WERKELIJK. Ik heb respect voor deze
ver-beelding van de wonderlijke tocht, die
een oude visser maakt op de oceaan, wan
neer zijn bootje op sleeptouw wordt ge
nomen door de vis, die aan zijn aas beet,
een vis, groter dan zijn boot, groter dan
de grootste die hij van al zijn levensdagen
ving. „Je bent mijn vriend", zegt de oude
man. „Je bent edeler dan de mens en toch
moet ik je doden". Het kost hem zijn laat
ste krachten, het brengt hem aan de rand
van de uitputting. Maar wanneer hij de
strijd heeft gestreden en de overwinning
heeft behaald, komen de haaien hem zijn
triomf ontnemen. Tegen hun overmacht
kan hij niet op. Hij komt behouden weer,
maar hij brengt geen vis, hn brengt een
kadaver aan land. Hij zal de zee niet meer
zien. Zijn dromen nemen hem nu weer
mee op vreemde reizen. Toch zal iedereen
zijn- naam met -eerbied uitspreken. Hij zal
een sage worden, een legende. Hij wordt
een ballade, dezelfde, die oprijst uit het
proza van Hemingway en uit de film,
waarin Spencer Tracy op ongeëvenaarde
wijze de hoofdrol vervult.
DE FILM „De oude man en de zee" is
voor driekwart een aangelegenheid tussen
Tracy en de zee. Ze is een prachtig werk
stuk van regisseur Sturges, die met deze
film nog eens de stelling onderstreept, dat
de beste speelfilm een documentaire is. Op
de keper beschouwd is deze film docu
mentair. De oude visser wordt slechts „ge
speeld", maar een spelprestatie van dit
karakter is van een natuurlijkheid, die niet
kan worden verbeterd door welke echte
visser ook. De zee, de vis, de haaien, het
bootje, de hemel en de wolken, de nacht en
de dag, de natuur in heel haar verschij
ning worden actief bij de handeling be
trokken. Ook in de dromen van de oude
■visser. Al deze gegevens, gevoegd bij het
aandeel van Spencer Tracy, verschaffen
die fascinerende beeldenreeks aan de film
„De oude man en de zee", welke met de
citaten uit het boek ons dwingen tot ont
roering en bewondering.
De film is ingezet in Luxor te Haarlem.
P. W. Franse
De vice-president van Hilton Internatio
nal, Curt Strand, heeft naar aanleiding
van de stemming in de Tweede Kamer ver
klaard dat de Hilton Hotels in Amsterdam
en Rotterdam in juni 1961 gereed zullen
zijn.
Elk hotel heeft 280 kamers. De bouw
kosten zullen ongeveer 20 miljoen gulden
bedragen. Curt Strand, die momenteel in
West-Berlijn verblijft vertrekt tegen hel
einde van het jaar naar Nederland. Hij
deelde voorts mede dat de Engelse rege
ring toestemming heeft verleend voor de
bouw van een hotel met 500 kamers in
Londen.
K.L.M.-films. Bij Carillon Films in
Rijswijk is men thans bezig met de ver
vaardiging van twee kleurenfilms voor de
K.L.M. Beide films, „De Passagier" en
„Reizigers van nu", worden geregisseerd
en geproduceerd door Ted de Wit, respec
tievelijk naar scenario's van Munroe Scott
en van een groep medewerkers van Caril
lon Films.
Toka daalde op het eiland, en Tsjik en Tukie lieten zich van zijn rug zakken. Ze
stonden naast elkaar en keken naar de leuke huisjes, die daar tegen één van de
heuvels waren gebouwd.
Wie wonen daarin?", vroeg Tsjik.
„O", zei Toka. „Dat zijn heel aardige mensen; een beetje ouderwets, maar heel
vriendelijk, zoals je wel zien zult!"
Ze gingen het pad op naar één der huisjes, en daar ging de deur open. Ze zagen een
dametjedat hen vriendelijk begroette3536
De Internationale Filmweek-Arnhem
1959 is vrijdagavond op officiële wijze ge
opend. Het ging gepaard met de charme
van de avondkleding der honderden ge
nodigden en belangstellenden, die het
smaakvol versierde Rembrandt-Theater,
in Arnhem tot de laatste plaats bezetten.
Er is meer dan eens spontaan geapplau-
diseerd bij de vertoning van de uit
stekende hoofdilm „Les quatre cent
coups" van de jonge Franse regisseur
Frangois Truvvaut, die met zijn film de
Grote Prijs van Cannes heeft gekregen
en die, na afloop van de voorstelling,
bloemen ontving en een warm applaus
van de gehele zaal.
Buiten op het gazon, voor het met
bloemen kleurig gemaakte entree van
het Rembrandt-theater, speelde de Arn
hemse Enka-harmonie en in het theater
zelf klonken klanken van het jachthoorn
korps van het garde-regiment jagers
o.l.v. sergeant-majoor-tamboer J. H. Jan
sen, dat met zijn groene gala-uniformen
de luister van het schouwspel verhoogde.
De voorzitter van het bestuur van de
Stichting Internationale Filmweek Arn
hem, drs. B. M. Sweers, begroette diver
se autoriteiten, zoals de directeur-gene
raal voor de kunsten en voor de buiten
landse culturele betrekkingen van het mi
nisterie van O., K. en W., mr. Reinink,
de Commissaris der Koningin in Gelder
land, mr. H. W. Bloemers, burgemees
ter Matser van Arnhem en diverse ande
re notabelen. Drs. Sweers verwelkomde
in het Frans in het bijzonder de ambas
sadeur van Frankrijk, E. baron de Beau-
verger, die vrijdagmiddag in het gemeen
temuseum te Arnhem, de tentoonstelling
Franse wandtapijten had geopend.
Het feit, dat thans voor de derde maal
een filmweek wordt gehouden, bevestigt
de behoefte om op gezette tijden een al
gemeen overzicht te geven van het film
wezen in Nederland, aldus de heer Sweers.
Bij vorige gelegenheden is <n dit verband
gesproken over een wapenschouw van de
filmkunst. De filmweek wil in eerste in
stantie de aandacht vestigen op het ar
tistieke peil, dat de filmkunst heeft be
reikt. Wanneer wij deze manifestatie dus
Prof. Van der Leeuwprijzen 1959
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft de twee Prof. Van
der Leeuwprijzen, die in 1959 kunnen wor
den toegekend, toegekend aan professor
Hendrik Andriessen voor diens Symphoni-
sche Etude en aan Rudolf Esscher voor
diens Le tombeau de Ravel. De uitreiking
van de prijzen zal geschieden op een na
der te bepalen datum.
De prijzen zijn verleend overeenkomstig
het eenstemmig advies van een op voor
dracht van de Raad voor de Kunst door
de minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen ingestelde commissie, be
staande uit de heren Jan Mul (voorzit
ter), mr. Guillaume Landré, Willem van
Otterloo en B. Wagemans (secretaris).
met een zekere regelmaat voortzetten
dan wordt zij als het ware tot graadme
ter van de internationale filmontwikke
ling.
De heer Miedema, directeur van de
Nederlandse Bioscoopbond, vond het no
dig, dat, ondanks de zorgen waarmee de
Nederlandse bioscoopwereld heeft te
kampen, deze Filmweek wordt gehouden
voor uitwisseling en verdieping van ge
dachten.
Vervolgens opende minister Cals de
Filmweek per film. Hij trad op
het witte doek althans in zijn kamer
ten departemente naar voren en hield
van daaruit een speech, zo klaar alsof hij
in levende lijve aanwezig was maar
dat kon niet wegens vergadering van de
ministerraad.
De minister verheugde er zich over,
naar bleek uit zijn geestige toespraak,
dat de Filmweek-1959 is gesteld in het
teken van de jeugd en dat Frankrijk een
belangrijke plaats inneemt, is bijzonder
verheugend. Er blijkt uit dat in het oude
Europa bepaald nog de vernieuwende ar
tistieke krachten aanwezig zijn, die juist
in een land als Frankrijk, eeuwenoude
haard en centrum van cultuur, het begin
ook van de filmkunst, hebben geleefd.
Minnaars van oud-Amsterdam zijn ge
schrokken van het besluit van de kerk
voogdij van de Ned. Hervormde gemeen
te, een sloopvergunning aan te vragen, die
het doodvonnis betekent van de histori
sche Oudezijdskapel in de smalle Nieuwe-
brugsteeg bij het Damrak.
De kapel, die van omstreeks 1450 dateert
is dringend aan restauratie toe. Het staat
op de monumentenlijst en het mag dan ook
worden betwijfeld of het ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
toestemming tot de afbraak zal geven.
Ofschoon hij zegt, dat het geen opzet
was, heeft de diamantair R. Streep het
Nederlandse publiek bij de neus geno
men: de reuzendiamant (314 karaat), die
dezer dagen onder strenge politiebewa
king naar de t.v.-studio is gebracht, op
dat een paar honderdduizend kijkers de
kostbare steen konden zien. is niet drie
miljoen waard, zoals de heer Streep trots
vermeldde, maar „slechts" 30.000 gulden.
In de hoofdstedelijke diamantkringen
vraagt men zich af, wat de heer Streep
kan hebben bewogen aanvankelijk een zo
hoge waarde te noemen. Iedere deskun
dige kan zien, dat het hier een industrie
diamant van inferieure kwaliteit betreft.
De Londénse eigenaresse, de Diamond
Trading Company, die als waarde 30.000
gulden heeft genoemd, acht de steen al
leen maar geschikt voor expositiedoel
einden.
33.
Het huis vormde een belangrijk deel van haar eerste
geluk. Een van de sterkste van haar nieuwe indruk
ken was die van de dag, waarop ze van het sanato
rium thuiskwam. Ondanks het feit, dat ze zich herin
nerde hoeveel ze van het oude huis gehouden had,
was ze beangst, dat het weerzien gevaarlijke herin
neringen zou oproepen. Maar geen vrees voor die
angst kon haar weerhouden aan zijn verzoek te vol
doen, dat ze door de poort in de witte muur zou wan
delen, over het tegelpad naar het huis. Wonderbaarlijk
genoeg kwamen er geen herinneringen. Zij was bang
geweest hem te vragen hoeveel het huis veranderd
was, uit angst zichzelf te verraden en hem teleur te
stellen, daarom duurde het maanden, vóór zij te we
ten kwam, dat hij alles opnieuw had laten schilderen
en inrichten. Toen zij zich eindelijk in staat voelde
erover te spreken, had hij haar dank terzijde gescho
ven: „Je hoeft me nergens voor te bedanken, Julia.
Alles is van je eigen geld gekocht".
Nina had daar die eerste dag op haar gewacht, een
vreemde, kleine vrouw met een scherpe neus en een
strakke knoet in de nek en een stijf-gesteven, nimmer
bevlekte schort voor, maar met de grote, zwarte, we
tende ogen, die altijd begrip weerspiegelden. Het was
Nina geweest, die haar naar troost en veiligheid ge
voerd had en die haar die voortdurende stroom van
warme gevoelens gegeven had, welke zij zo zeer nodig
had en het was Avery Bullard die haar Nina ge
geven had. Niemand anders zou haar hebben kunnen
vinden en niemand had kunnen weten, hoe zij Nina
nodig had.
In de eerste dagen van haar herstel, toen zij nog
de gedachten van een kind koesterde, had Avery Bul
lard haar een oude man toegeschenen. Ze had de
verwarring weten te doorbreken, die maakte dat ze
hem identificeerde met het beeld van haar vader,
maar hij riep nog altijd zoiets als dochterlijke gevoe
lens bij haar op. Later, toen ze zich volledig bewust
werd van het feit, dat ze een rijpe vrouw was, schenen
de jaren, die zo snel bij haar eigen leeftijd gekomen
waren, het aantal jaren, dat tussen hun leeftijden lag,
te niet te doen. Toen was haar gevoel voor hem zo
danig uitgegroeid, dat het onmiskenbaar de liefde van
een vrouw voor een man was, niet langer de adoratie
van een kind, dat liefheeft zonder de honger naar
vervulling. De honger nam toe tot het zo'n overweldi
gende passie werd, dat ze bang werd, dat haar gees
telijk evenwicht opnieuw verloren zou kunnen gaan.
Als ze nu terugblikte op die tijd en zich alles herin
nerde, scheen het, dat er momenten waren geweest,
waarop haar brein verward was geweest. Alleen krank
zinnigheid kon haar ertoe gedreven hebben datgene
te doen, wat ze gedaan had. Een redelijke geest zou
geweten hebben, dat Avery Bullard, ondanks de tij
delijke lichamelijke beantwoording, waartoe zij hem
verleid had, zich nooit tegen zijn wil laten vangen.
Het jaar nadat zijn vrouw van hem gescheiden was,
had Julia de meest krankzinnige poging gedaan. Er
waren momenten geweest, waarop ze gemeend had,
dat ze hem altijd had kunnen vastnouaen maar
jaren daarna wist ze, dat wat zij gedaan had hem al
leen maar verder van haar verwijderd had.
Wanhoop had zich van haar meester gemaakt, na
dat hij ermee opgehouden was haar nog langer te
bezoeken, behalve als zakelijke aangelegenheden zulks
vereisten. Zelfs het zien van hem onder zulke omstan
digheden droeg nog altijd een hoop in zich en ze ver
zon de gekste dingen die ze zich later vol schaamte
herinnerde om hem naar haar huis te lokken. Toen
hij haar tot commissaris van de maatschappij maak
te, verdacht zij hem met een verdenking, die uit
mislukking geboren was, dat hij dat alleen gedaan
had om haar te dwingen naar zijn kantoor te komen
om daarmee elk voorwendsel weg te vagen, dat ze
hem ooit kon vragen weer bij haar thuis te komen.
Ze had daarom nooit een commissarissenvergadering
willen bijwonen.
Ze had echter Avery Bullard's angst ontdekt, dat
de controle over de maatschappij in andere handen
zou overgaan, als zij haar aandelen aan iemand an
ders zou verkopen. En zo werd de dreiging om de
aandelen te verkopen een nieuwe methode om hem
naar haar toe te laten komen, en, in de laatste bittere
pijn van haar wanhoop, had ze deze methode verschei
dene keren gebezigd, zichzelf hatend om haar schaam
teloosheid, maar niet in staat haar verlangen te be
teugelen.
Als ze hem opbelde, antwoordde altijd Erica Martin
en haar stem was een voortdurende folterende herin
nering, dat zij het was, die bij hem was van 's mor
gens vroeg tot 's avonds en de stap tot de verden
king, dat Erica Martin ook 's nachts bij hem was,
was gemakkelijk.
Tenslotte had Julia Tredway de overwinning over
haar nederlaag bevochten. Avery Bullard had haai
zover gekregen. Toen ze hem op een avond bij zich
had laten komen onder een dermate doorzichtig voor
wendsel, dat ze wel gedwongen was geweest hem eer
lijk te vertellen wat ze gedaan had, had hij gezegd:
„Julia, herinner je de zeven verloren jaren van je le
ven. Als je zó doorgaat, zul je de rest van je leven
ook verliezen."
Zijn eis zich normaal te gedragen was onweerstaan
baar, zoals al zijn eisen onweerstaanbaar waren ge
weest, en ze was een nieuw leven begonnen. Haar hu
welijk met Dwight Prince was het wezenlijke begin
geweest. Ze was niet verliefd op hem geweest en ze
geloofde, dat hij dat ook niet was. Dwight's grootste
verdienste was, dat er niets aan hem was, dat haar
aan Avery Bullard herinnerde. Hij bezat noch diens
kracht om te overheersen, noch diens in-staat-zijn om
onderwerping te eisen. En verder had hij haar nodig
hij had haar geld nodig om het elegante maar nut
teloze leven te leiden, waarvoor hij door zijn geërfde
eigenschappen en zijn opleiding alleen geschikt was.
Hij betaalde ervoor met een begrijpende en zachte
vriendelijkheid, die haar meer geluk gegeven hadden
dan ze verwacht had, en er was iets tussen hen ge
groeid dat weliswaar geen ware liefde was, maar toch
zeker een verhouding die dat erkende ze heel
wat begerenswaardiger was dan hetgeen in zovele hu
welijken voor liefde werd versleten.
Door oefening in strenge zelfcontrole had ze zich
zelf geleerd niet meer aan Avery Bullard te denken,
en met het voorbijgaan der jaren was het gemakke
lijker geworden tot vandaag, toen Bruce Pilcher's
telefoontje dat haar gevraagd had aandelen te ver
kopen, een te scherpe parallel getrokken had met de
herinnering aan andere keren, toen zij Avery Bullard
met hetzelfde dreigement placht op te bellen.
(Wordt vervolgd)
Van 10-15 juni is te Pesaro in Italië het
vierde congres van de Association Inter
nationale du Theatre D'Amateurs gehou
den. Van Nederlandse zijde werd hieraan
deelgenomen door vertegenwoordigers
van de Nederlandse Amateur Toneel Unie
en het Werkverband Katholiek Amateur
toneel.
Het congres heeft onder meer besloten,
in september 1961 in Monaco een tweede
internationaal amateurtoneelfestival te
organiseren. De NATU en het WKA zullen
gezamenlijk een afvaardiging naar dit
festival zenden. Dit gezelschap zal in Mo
naco mogelijk een opvoering geven van
een avondvullend stuk van een nog le
vend Nederlands toneelschrijver.
Tot voorzitter van de A.I.T.A. werd ge
kozen de heer Frederici, toneelschrijver
en voorzitter van de federatie van Ita
liaanse toneelverenigingen. De voorzit
ter van de NATU, de heer mr. P. Cleve-
ringa werd herkozen als eerste onder
voorzitter.
Advertentie
-Dabyderm-zeep
Stadsschouwburg: Vandaag, zondag en
maandag geen voorstellingen.
Concertgebouw: Tot donderdag geen uit
voeringen.
Openluchttheater: Vandaag 20 uur: To
neelgroep Theater met „Iphigeneia in
Aulis".
Grote Kerk: Maandag 15.30 uur: Beiaard
concert door Arie Peters.
BIOSCOPEN
Cinema Palace: Vandaag tot en met
woensdag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur en
donderdag 14 en 16.15 uur: „St. Louis
Blues", alle leeftijden. Donderdag 19 en
21.15 uur: „De hofnar", alle leeftijden.
Frans Halstheater: Vandaag 19 en 21.15
uur, zondag 14, 16.30, 19 en 21.15 uur,
maandag 14.30, 19 en 21.15 uur, dinsdag
14.30 en 20 uur en woensdag en donderdag
14.30, 19 en 21.15 uur: „Voor het vuur
peloton", 18 jaar.
Lido Theater: Vandaag tot en met
woensdag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur: „De
boom der gehangenen", 18 jaar. Donder
dag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur: „Casablan
ca", 18 jaar. Zondag 11 uur: „Het zesde
continent", alle leeftijden.
Luxor Theater: Vandaag 19 en 21.15
uur, zondag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur,
maandag tot en met woensdag 14 en 20
uur: „The old man and the sea", alle leef
tijden. Donderdag 14 en 20 uur: „De man
met de wassen beelden", 18 jaar.
Minerva Theater: Vandaag en zondag
19 en 21.15 uur: „Liebelei", 14 jaar. Zater
dag 14.30 en zondag 14 en 16.15 uur: „Per
ry", alle leeftijden. Maandag en dinsdag
20.15 uur: „Het glazen muiltje", alle leef
tijden. Woensdag en donderdag 20.15 uur:
„Hellzapoppin", alle leeftijden.
Rembrandt Theater: Vandaag tot en met
donderdag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur:
„Vrouwen zonder mannen", 18 jaar. Zon
dagochtend 11 uur: „De verovering van de
Mount Everest", alle leeftijden,
Roxy Theater: Vandaag 19 en 21.15 uur
en zondag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur: „Naar
eer en geweten", 14 jaar. Maandag tot en
met donderdag 14.30, 19 en 21.15 uur: „De
scalpenjager", 14 jaar.
Studio Theater: Vandaag 19 en 21.15 uur,
zondag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur en maan
dag tot en met donderdag 14.15, 19 en 21.15
uur: „Een huis vol heksen", 14 jaar. Zon
dag 11 uur: „Bij de kannibalen van Nieuw-
Guinea", alle leeftijden.
Theater Monopole (Zandvoort): Van
daag en zondag 20 uur: „De gebroeders
Karamazov", 18 jaar. Zondag 14.30 uur:
,De mijnen van koning Salomo", alle leef
tijden. Maandag 20 uur: „Oud Heidelberg",
alle leeftijden. Dinsdag tot en met donder
dag 20 uur: „Meisjes in uniform", 14 jaar.
TENTOONSTELLINGEN
Frans Halsmuseum: Tot 30 juli op werk
dagen van 10-17 uur en zondags van 13-17
uur: Expositie „Haarlems Zilver".
Huis van Looy (Kamperlaan): Tot 22
juni dagelijks van 10 tot 12.30 en van 13.30
tot 17 uur, zondag van 14 tot 17 uur: Ten
toonstelling „Met Cornelis van Noorde
door Haarlems vermakelijke landsdou
wen".
In 't Goede Uur (Korte Houtstraat 1):
Tot 1 juli dagelijks van 10 tot 22 uur: Ex
positie Ploos van Amstel.
Badhoevedorp (Burg. van Amersfoordt-
laan): Tot 1 juli werken van hedendaagse
beeldhouwers.
DIVERSEN
Zandvoort Zwarteveld, 19 uur: Open
luchtuitvoering Zandvoortse gymnastiek
vereniging O.S.S.
Circuit 14 uur: Motocross Motorclub
„Zandvoort".
(Verder raadplege men de rubriek „Uit
gaan in Haarlem" van vrijdag 19 juni.)
