OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Saargebied is economisch
aan Duitsland gekoppeld
hamolweer
vandaag!
HET WEER
„Recreatiegebied valt ten offer aan
machtswaan van Amsterdam"
MORRIS (jeforeijottênij!
Djuanda ruimt het veld voor
een presidentieel kabinet
Dronken „plezierrijders" raasden
door nachtelijk Haarlem
Saarlanders bezorgd, maar Bonn juicht
over „eerste stap naar eenwording
Indonesië „terug naar 1945
Politieman kon nog
juist het vege lijf redden
Ben Goerion's regering in
interim-kabinet omgezet
Per motorboot
In de krant van heden:
Vuilnisauto werd door
ontploffing vernield
Minder warm
Aan het strand
Scherpe taal van Velsense wethchider
Tunesiër in Rome aan een
wisse dood ontsnapt
Het woord is aan
Vermakelijk voetbal
Oud-minister Helders
lid Raad van State
Dit weekend 494 doden
door ongelukken in V.S.
Verdronken
Journalist Kalee in
Djakarta vrijgelaten
73e JAARGANG No 300
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
MAANDAG 6 JULI 1959
Haarlems Dagblad
304e JAARGANG No 148
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
99
(Van onze correspondent in Bonn)
De afgelopen nacht om twaalf uur brak
in het Saargebied het lang verwachte
ogenblik aan, dat dit eeuwenlang omstre
den landje economisch een werd met de
Westduitse bondsrepubliek. De politieke
eenwording kwam reeds op 1 januari
1957 tot stand. De economische aanslui
ting betekent, dat van vandaag af niet
meer de Franse frank maar de harde
Duitse mark betaalmiddel in het Saarge
bied zal zijn. De oplossing van de moei
lijkheden, die hiermee gepaard zullen
gaan beschouwt men te Bonn als een
„oefening" voor de toekomstige hereni
ging tussen Oost- en West-Duitsland. De
minister van Economische Zaken, pro
fessor Erhard, sprak zaterdag over „de
eerste stap van de Duitse eenwording
De Saarlandse minister-president Ro
der heeft te middernacht meegeholpen bij
het omhoogtrekken van de douaneslagbo
men aan de grens met de bondsrepubliek.
De grens is verlegd tussen het Saarge
bied en Frankrijk, waar de slagbomen
naar beneden gingen. De Saarlanders
zijn hier niet rouwig om: hun land is vier
maal een speelbal geweest tussen Frank
rijk en Duitsland, vóór 1815 twee maal
daarna tussen 1920 en 1935, toen het even
als tussen 1945 en heden onder Franse in
vloed of bestuur stond.
De prijzen zullen van heden af nog
slechts in marken genoteerd worden. Of
ficieel is de omrekeningskoers 117,5 fran
ken voor een mark (of: voor honderd
frank 0,8507 mark), maar er zijn zaken
lieden, die de nieuwe prijzen vaststelden
volgens de voor de koper ongunstige ver
houding 100 1. Dat doen trouwens ook de
directies van de openbare tram- en bus
lijnen, van de elektriciteitsbedrijven en
waterbedrijven.Benzine wordt voor de
Saarlander belangrijk goedkoper. Ook
het spoorkaartje kost minder, evenals
verscheidene levensmiddelen. Tabak
wordt echter duurder, evenals suiker,
Franse wijnen en cognac.
De Saarlandse spoorwegen moeten in
deze dagen een miljoen spoor- en perron
kaartjes vernietigen en vijf miljoen nieu
we (goedkopere) kaartjes laten drukken.
De postzegels moeten worden veranderd
en de briefkaarten.
De belasting moet worden aangepast
aan de Westduitse belasting. Dat betekent
een daling van de inkomsten- en loon
belasting. De pensioentrekkers krijgen
,99
meer pensioen, maar de bijdrage voor de
sociale verzekering stijgt met enige per
centen. De kinderbijslag wordt minder.
In het algemeen wordt de koopkracht
met enige percenten verhoogd, wanneer
men let op de daling der prijzen. De lo
nen zijn al in grote lijnen aan de Duitse
aangepast: Sommigen zullen meer krij
gen omgerekend legen de koers van van
daag, anderen iets minder.
Goederen invasie
Dit geeft een beeld van de moeilijkhe
den, waarmee deze eenwording gepaard
gaat. Het leven in het Saargebied wordt
op een dag radicaal veranderd, al heeft
de gemiddelde Saarlander daarmee reeds
wekenlang rekening gehouden. Soms ze
ventig vertegenwooi-digers per firma be
zetten alle hotelbedden in de Saarlandse
steden en de vrachtwagens van hun fir
ma's vormden reeds gisteravond een
slang van kilometerslengte aan de grens.
Vannacht werden die auto's op het Saar
gebied losgelaten. Daarmee werd de
jacht geopend op de zevenhonderdmiljoen
mark die onder geleide van een sterke
politiemacht, van o'e lucht uit beschermd
door helikopters, naar de Saarlandse ban
ken werd gebracht.
De Saarlanders slaan in de rij voor de
banken om vijftigduizend franken maxi
maal in te wisselen voor 425 mark. Er
wordt in het Saargebied om de marken
van de klant gevochten met cadeau
tjes
Zonder pathos
Deze nadruk op het financieel-economi-
sche, verdringt alle festiviteiten naar de
achtergrond. Bij de politieke aansluiting
werden op de Saarlandse heuvels nog
vreugdevuren ontstoken, thans ziet men
overal bezorgde gezichten over de moge
lijkheid van stijgende prijzen. Men hoort
niet al te veel optimistische politieke re
devoeringen, maar voornamelijk toespra
ken om de mensen op hun gemak te stel
lenPlet is een hereniging zonder
pathos. Voor de bondsrepubliek 1» ekent
het dat de produktie van kolen wordt ver
hoogd met 16,4 miljoen ton, van staal met
3,5 miljoen ton en van ijzererts met 3,5
miljoen ton. Hier hebben Erhard en de
zijnen de kans voor een nieuw experi
ment: de overgang van de Saarlandse
economie, tot dusver gekoppeld aan het
Franse dirigisme, naar het neo-liberale
Duitse systeem.
JERUZALEM (Reuter-UPI) Premier
Ben Goerion heeft president Ben Zvi het
ontslag van zijn regering aangeboden.
Toen hij het presidentieel paleis verliet na
afloop van zijn bespreking met de presi
dent verklaarde Ben Goerion dat de goed
keuring, die het parlement aan de wapen
leverantie heeft gehecht, voor een klein
deel de schande heeft weggevaagd die de
Mapai en de Ahdoet Avoda, op het land
geladen hebben door de weigerachtige
houding van hun ministers. De demissio
naire premier verklaarde dat hij zijn func
ties zal blijven uitoefenen, maar geen bij
eenkomsten van de ministerraad zal bij
wonen als de vier „rebellerende" minis
ters aanwezig zijn.
Tot mijn spijt zal ik premier en minis
ter van Defensie moeten blijven in dezelf
de regering die een interimregering zal
zijn.., zo zei hij.
Waarnemers in Tel Aviv zijn van me
ning dat Ben Goerions aftreden in feite
een protest is tegen het Israëlische kies
stelsel dat gebaseerd is op evenredige ver
tegenwoordiging. Dit systeem zou hem
vaak gedwongen hebben te steunen op
kleine groeperingen in het parlement.
Toen Ben Goerion zijn ontslag indiende
verwachtte men dat hij zich zou terugtrek
ken en het aan een partijgenoot zou over
laten om als waarnemend premier van
een zakenkabinet het land te leiden tot
de nieuwe verkiezingen, die volgens plan
in november gehouden zullen worden. Men
acht het mogelijk dat de Mapai, de par
tij van Ben Goerion, zal vragen om ver
vroeging van de verkiezingen
Op een bal van de Griekse padvind-
sters in de Phaleron Racing Club te
Athene, dat werd, bijgewoond door le
den van de Griekse koninklijke fami-
lie, heeft kroonprins Constantine laten
prins Michael bewonderend toekijken.
zien wat hij tijdens zijn bezoek aan
Amerika van de moderne dansen heeft
geleerd. Hier danst hij een „Cha Cha"
met een onbekende partner, terwijl
zijn zuster prinses Sophie en zijn neef
Zondag zijn ter hoogte van Den Helder
internationale zeilwedstrijden gehou
den, die door Koningin Juliana, Prins
Bernard en prinses Irene van de „Piet
Hein" af werden gadegeslagen. De
Prins haalde zijn dochter zelf met de
motorboot van de rede van Den Helder
pag.
Weer en weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Op (1e Praatstoel3
Feuilleton 4
Age no 4
Kunst 4, 5
Radio en Televisie 5
Examens 5
Beurs 5
Uit stad en omgeving5, 6
Sport 7, 8, 9
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN PAGINA'S.
Hedenmorgen omstreeks half negen is
met een daverende klap een roltrommel-
auto van de reinigingsdienst te Purmer-
end geëxplodeerd. De trommel werd van
het chassis gerukt en grote brokken ijzer
en staal vlogen tot honderden meters in
het rond. Tientallen ruiten sprongen, tot
zelfs op een afstand van een kilometer,
gevels werden ontzet en auto's en rijwie
len werden beschadigd door rondvliegen
de brokken metaal. Een per fiets pas
serende man werd getroffen door een stuk
rondvliegend ijzer en moest met ernstige
verwondingen naar een ziekenhuis wor
den overgebracht. Verder kregen een
aantal mensen snijwonden door wegsprin
gende glasscherven.
De werklieden die de roltrommelauto
bedienden kwamen met de schrik vrij.
De oorzaak van de explosie moet worden
gezocht in een hoeveelheid carbid, die
zich tussen het vuilnis in de trommel
bleek te bevinden.
Advertentie
Verwachting tot morgenavond:
Droog en overwegend zonnig
weer met gematigde temperatu
ren. Matige, af en toe vrij krach
tige westelijke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Koeler. Perioden van zonneschijn
worden afgewisseld door overdrij
vende wolkenvelden. Temperatuur
rond 20 gr. C. Afnemende wind van
matig tot zwak uit het westen tot
noordwesten. Helder zeewater,
rond 17 gr. C.
Laag water 's middags om half
een, hoog water 's avonds kwart
voor vijf. Strand voor fietsen be
rijdbaar van half negen 's morgens
tot half drie 's middags.
„Kennemerland en vooral de gemeente
Velsen dreigen het slachtoffer te worden
van de concurrentiestrijd, die tussen Am
sterdam en Rotterdam gaande is". Dit is
de mening van de loco-burgemeester van
Velsen, de heer H. de Boer, die zondag
middag op de Noordhollandse zangersdag
te Velsen heeft gesproken over de ontwik
keling van deze gemeente. De heer De
Boer protesteerde zeer fel tegen- wat hij
noemde ..de machtswaan van Amster
dam". Hij merkte op dat de verhouding
Amsterdam-Rotterdam is gaan lijken op
de concurrentiestrijd tussen twee grote
landelijke winkelbedrijven, die proberen
elkaar de loef af te steken.
Kennemerland dreigt van deze strijd
het slachtoffer te worden, omdat Amster
dam in zijn pogingen een wereldhaven te
worden met 13 commissies en subcom
missies „Over u en zonder u", aldus
de heer De Boer van plan is een uit
gestrekt havengebied te scheppen van de
Velsertunnel tot Halfweg. Voorts bestaan
grote plannen voor tankerhavens en olie
aansluitingen tussen de IJmuidense pie
ren. Deze plannen van Amsterdam lei
den volgens de loco-burgemeester tot de
ondergang van het uitgestrekte recrea
tiegebied van Kennemerland en Zand-
voort, omdat, de tweede basisindustrie in
de IJmond ten zuiden van het Noordzee
kanaal, die aanvankelijk uit het streek
plan was geschrapt, door een achterdeur
weer wordt binnengehaald.
„Het grote gevaar is, dat men in Am
sterdam alleen economisch denkt als het
om de term welvaart, gaat, maar wel
vaart betekent oor een goed en gelukkig
leven", aldus de heer De Boer. „Wij die
nen ernstig stelling te nemen tegen deze
plannen. Naast de 13 bestaande commis
sies zullen er ook commissies moeten ko
men waarin de gewone burgers eisen dat
aan de recreatiemogelijkheden wordt ge
dacht. De gemeentebesturen, die het aan
gaat, worden door Amsterdam voorbijge
gaan. Deze gemeenten hebben geen zitting
in de commissies. Wanneer er een twee
de wereldhaven bij moet komen, laat men
dan nieuwe gebieden bij Vlissingen of de
Waterweg zoeken".
Als P.v.d.A.-wethouder had de heer De
Boer kritiek op zijn partijgenoten in Am
sterdam en Rotterdam, „die het niet kun
nen opbrengen zakelijk te denken en die
uit chauvinisme meedoen aan de machts
strijd tussen beide steden"*
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439
lElDSESTRAAT (BI) KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL: 223596
SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN
99
DJAKARTA (Reuter) Na een be
wind van twee jaar en drie maanden
het langste in de geschiedenis van Indo
nesië heeft premier Djuanda maandag
het mandaat van zyn regering terugge
geven aan president Sukarno. Deze zei-
de tijdens de korte plechtigheid, dat hij
het nieuwe kabinet het achttiende se
dert het uitroepen der republiek zal be
noemen op de grondslag van „de juiste
man op de juiste plaats". Hij gaf echter
geen enkele aanwijzing waaruit zou kun
nen blijken, wanneer hij een nieuw kabi
net zou benoemen. Hij betuigde aan het
afgetreden kabinet-D.juanda zijn erkente
lijkheid voor de wijze waarop het zijn
taak heeft verricht en verzocht de leden
ervan, zich te willen belasten met de be
hartiging der lopende zaken.
President Sukarno heeft zondag voor een
juichende duizendkeppige menigte bij het
vrijheidspaleis in Djakarta bekendge
maakt dat hij de grondwetgevende verga
dering heeft ontbonden en gelast heeft
terug te keren tot de revolutionaire grond
wet van 1945 (waarbij hij in feite dicta
toriale macht krijgt) Hij beval voorts de
vorming van een voorlopige raadgevende
volksvergadering om de grondwetgeven
de taak van de ontbonden constituante over
te nemen.
Sukarno is tot deze besluiten genood
zaakt omdat de grondwetgevende verga
dering geweigerd heeft zijn voorstellen
voor het invoeren der „geleide democra
tie" te aanvaarden.
Sukarno zei, dat het decreet, waarbij de
vergadering wordt ontbonden, volgt op
het besluit van de meerderheid der leden
om geen zittingen meer bij te wonen. Hij
doelde op verklaringen van de nationalis
ten. communisten, en een aantal kleine
partijen, dat zij de vergadering alleen
zouden bijwonen om over de ontbinding
te spreken.
Het Indonesische leger heeft meege
deeld, dat het meer zetels in het nieuwe
kabinet wenst. Het zei, dat het paraat is
om tegen alle ordeverstoringen op te tre
den.
(UPI) De stafchef Nasution lichtte de
presidentiële maatregel toe als „ingege
ven door de noodzaak van de terugkeer
tot politieke evenwichtigheid, in het bij
zonder op het terrein van de uitvoerende
macht". De provisorische grondwet had
die mogelijkheden volgens hem niet „om
dat er geen enkele ministerraad is geweest,
die kalm aan de verwerkelijking van zijn
programma kon werken gedurende meer
dan een korte periode".
Gevraagd naar zijn taak krachtens de
grondwet van 1945 zeide Sukarno: „Hoofd
van de staat en deels regeringsleider. Maar
één ding is zeker, ik ben geen dictator.
Ook bij de vorming'van een regering zal
ik geen dictator zijn, en ik zal veel be
sprekingen voeren".
„Met wie", vroegen de journalisten
„Wacht u maar af", was het bescheid.
Rome (Reuter). In de auto van de 36-
jarige Tunesische journalist Boulkarout
Taiebe, correspondent van verschillende
Tunesische bladen, zijn zondag te Rome
twee bommen ontploft waardoor een kind
om het leven is gekomen en vijf voetbal
lende kinderen en een volwassen voorbij
ganger gewond zijn. De Tunesiër zou der
tig minuten voor het tijdstip der ontplof
fing met zijn auto op reis gaan, maar hij
versliep zich.
De Tunesiër, een broer van een lid van
de Tunesische ambassade te Rome, is door
de politie voor ondervraging meegenomen.
Hij woont al enige maanden in Rome. Een
vriend van Taiebe in Rome zou zijn ge
arresteerd. Voorts zouden drie personen,
die maandag door Taiebe van het vliegveld
van Rome zouden worden afgehaald, in
hechtenis zijn genomen na aankomst van
het vliegtuig waarmee zij reisden.
SINGAPORE (UPI) Een terugkeer
naar de revolutionaire constitutie van 1945
zal Indonesië helpen, allerlei dingen ge
daan te krijgen, heeft de brigade-generaal
Djatikoesoemo, consul-generaal in Singa
pore, gezegd. Volgens niet bevestigde be
richten uit Djakarta, zou Djatikoesoemo
in aanmerking komen voor een post in
het presidentieel kabinet.
De consul-generaal vertrouwt er op, dat
de achteruitgang in de economische situa
tie van Indonesië binnen zes maanden
zou kunnen worden stopgezet. Hij is van
mening, dat binnen drie tot vijf jaren de
stabiliteit in het lana volledig hersteld kan
worden.
De vroegere plaats-vervangende staf
chef van het Indonesische leger zei, dat
een zware industrialisatie van het land,
door het stichten van nieuwe industrieën
het vraagstuk niet tot een oplossing zou
den brengen. Hij gelooft, dat huis-industrie
op grote schaal het antwoord is.
Met huisindustrie zal Indonesië in staat
zijn artikelen even goedkoop te produce
ren als China en Japan dat doen, zei hij.
Goethe
Men moet de wereld leren kennen en
niet verachten.
Koningin Juliana amuseerde zich bij
zonder bij de voetbalwedstrijd, die
zaterdag is gehouden tussen het paleis
personeel en een elftal van radio- en
t.v.-artiesten. Scheidsrechter Leo Hom
voetbalde soms zelf mee, maar dat
baatte het paleispersoneel niet. De
artiesten wonnen. In de ere-wedstrijd
versloeg Heracles Volendam met 4-1
en veroverde voor de tweede maal de
Prins Bernhard-beker.
Met ingang van 1 augustus is benoemd
tot lid van de Raad van State mr. G. Ph.
Helders, oud-minister van Zaken Overzee,
in de vacature ontstaan door het aan drs.
J. W. de Pous in verband met zijn benoe
ming tot minister van Economische Zaken
verleende eervol ontslag als lid van de
raad.
De Haarlemse politie heeft in de nacht
van zaterdag op zondag twee Haarlem
mers. een 20-jarige hulpstratenmaker en
23-jarige opperman, gearresteerd, die
na respectievelijk dertien en tien gla
zen bier te hebben gedronken, zonder
rijbewijs in een gestolen auto met zeer
grote snelheid door Haarlem hebben ge
reden. Zij stoorden zich niet aan het stop
teken van een politieman en deze kon
slechts door op het laatste nippertje opzij
te springen aan de voortrazende auto ont
komen.
De politieman zag de auto om drie uur
op de Hooimarkt aankomen en hij kreeg
de indruk dat de bestuurder onder invloed
was. Op zijn stopteken reed de wagen
met onverminderde snelheid door en de
agent kon nog, na zich in veiligheid te
hebben gebracht, het nummer noteren.
De wagen bleek het eigendom te zijn van
een 55-jarige aan het Prinsen Bolwerk wo
nende kunstschilder. Hij had nog niet ge
merkt dat zijn auto gestolen was.
Om halfvijf signaleerde een hoofdagent
de wagen op de Raamsingel. De bestuur
der reed zo hard dat hij niet eens de bocht
naar de Koninginneweg behoorlijk kon
nemen. Personeel van de Radio-auto-
dienst spoedde zich naar het Prinsen Bol
werk en hield de „plezierrijders" aan
toen zij de auto terugzetten.
Op het bureau nam men de bloedproef.
De hulpstratenmaker bekende dertien gla
zen bier en vier borrels te hebben gedron
ken, de opperman tien glazen bier. Zij
hadden geen rijbewijs. Om de wagen weg
te rijden vernielden zij het contact. De
politieman, die hen sommeerde te stoppen
hadden zij wel gezien, zodat de Haarlem
mers waarschijnlijk, behalve diefstal ot
„joy-riding", het rijden onder invloed en
het rijden zonder rijbewijs, poging tot
doodslag ten laste zal worden gelegd.
AFP meldt, dat er in het afgelopen
weekeinde van Onafhankelijkheidsdag in
de V.S. 499 mensen om het leven zijn ge
komen en wel 260 tengevolge van ver
keersongelukken, 174 door verdrinking en
60 op andere wijze.
Het aantal doden in het weekeinde van
Memorial Day in mei bedroeg 310.
Later kwam een 43-jarige fabrieksarbei
der op het bureau vertellen dat zijn fiets
voor zijn woning aan de Spiegelstraat ge
stolen was. Het bleek dat de twee aange-
nouden Haarlemmers, nadat zij om kwart
voor twee een café verlaten hadden, de
fiets hadden gestolen en in het water van
het Prinsen Bolwerk gegooid. Vervolgens
namen zij hier de auto weg, waarmee zij
een groot deel van de nacht door Haarlem
raasden. De politie heeft hen ingesloten.
De 10-jarige J. C. de Kort uit de Stuur
mansstraat te Rotterdam is in de Alblas-
haven verdronken. Zijn achtjarig zusje
kon op het nippertje worden gered door
de 22-jarige P. Magerey uit Schiedam, die
haar onder de steven van een zandschip
vandaan haalde en kunstmatige ademha
ling toepaste. Hij kon het jongetje niet
meer grijpen. De politie heeft later het
stoffelijk overschot van de jongen opge
haald.
In het kinderbad van het natuurbad te
Heerhugowaard is de 7-jarige Jacobus
Zwemmer verdronken. Men vond de jon
gen op de zandbodem van het kinderbad.
Kunstmatige ademhaling baatte niet
meer.
In Renkum is een 10-jarige Indonesische
jongen uit Oosterbeek, verdronken. Hij
kon niet zwemmen. Hij was op een houten
stoel geklommen, waarop hij ronddreef.
Hij is echter van de stoel gevallen en door
de sterke stroom meegesleurd.
In Groenekan is het 2'/s-jarig zoontje van
de familie Verschuur in een sloot vlak bij
de ouderlijke woning geraakt en verdron
ken.
Na uren dreggen heeft het personeel van
het nieuwe strandbad aan de tussen de
tuinsteden van Amsterdam-West gelegen
Sloterplas het stoffelijk overschot opge
haald van de 22-jarige bakker J. W. uit
Amsterdam-centrum. Hij was met een
vriend in het strandbad gaan zwemmen.
Toen de vriend hem miste, werd het per
soneel gewaarschuwd, dat ten slotte het
levenloze lichaam ophaalde.
DJAKARTA (Reuter) De rechtbank
te Djakarta heeft maandag de vroegere
Nederlander H. Kalee, correspondent van
AFP te Djakarta, veroordeeld tot 105 dagen
gevangenisstraf wegens „het verspreiden
van berichten die de openbare rust en'
orde konden verstoren". Aangezien Kalee
reeds 105 dagen in voorarrest had doorge
bracht, werd hij onmiddellijk in vrijheid
gesteld.