Huurverhoging zal verschoven
worden naar 1 april
VESPA
Herter oppert UNO-controle
op propaganda in Berlijn
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Schravendijk
Moordenaar van Londense
politieman gevat in hotel
six in
MORRIS hi fore ijou Snif!
Melkprijs op 1 januari en 1 april
telkens met 2 cent omhoog
„Muziek in de vrijere
loonvorming"
J. J. VAN KOOTEN
Reiskoffers en Tassen
Gromyko acht alternatief voor
al-Duitse commissie mogelijk
Smit».
van Rijsbermen
SI
74e JAARGANG No 6
304e JAARGANG No 158
GOUDEN RINGEN
STUURMAL COHEN
KOOPVAARDIJ
Warm
Aan het strand
Juno-raket met zware
satelliet ontploft
Tijgertje krijgt de fles
Het woord is aan
MINISTERS KOMEN TOT ZAKEN
TOTALE OPRUIMING
Terlenka uniformen
voor de Koopvaardij
ln de krant van heden:
VAN DEN TOORN'S
VRUCHTEN IV LIMONADE
AGENT VOOR HAARLEM:
W. STAPHORST, JANSSTRAAT 53
VRIJDAG 17 JULI 1959
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze parlementaire redacteur
De regering heeft gisteren in de T.weede Kamer het pleit
- kabii
gewonnen door de
mededeling van minister-president De Quay dat het kabinet bereid is de huur
verhoging van 20 percent (met compensatie) pas op 1 april 1960 te doen ingaan.
Alle collectieve arbeidsovereenkomsten kunnen uiterlijk ook op 1 april worden
herzien (in plaats van 1 juli). De verwerking van de huurbijslag-1957 in het
uurloon kan eveneens uiterlijk 1 april geschieden. Door deze algemene samen
hang weet iedereen waarmee rekening moet worden gehouden bij loononder
handelingen in het kader van de vrijere loonvorming. De melkprijs zal in twee
etappes worden verhoogd: twee cent per liter op 1 januari en twee cent op
1 april. De compensatie voor de stijging van de melkprijs zal telkens direct
worden opgevangen door een verhoging van de kinderbijslag. Het kabinet is
thans verzekerd van een meerderheid voor haar plannen.
De royale compensatie voor huur- en
melkprijsverhoging betekent volgens mi
nister De Pous een gemiddelde loonsver
betering voor de arbeiders van anderhalf
percent. Er zit echter ook nog „loonmu-
ziek" in de vrijere loonvorming.
Door de verschuiving van de huurverho
ging naar 1 april 1960 zijn de mogelijkhe
den voor de vrijere loonvorming beter ge
worden, erkende de heer Roemers
(P.v.d.A.), maar hij achtte daardoor toch
nog niet gewaarborgd dat de welvaarts
verbetering voor de arbeiders voorrang zal
hebben. Met intrekking van zijn oorspron
kelijke motie diende hij daarom een nieu
we in, waarin de regering wordt uitgeno
digd tijdig de nodige gegevens over de
loonontwikkeling te verstrekken om op
grond daarvan te kunnen beoordelen of, en
met ingang van welke datum, huurver
hoging mogelijk is zonder de welvaarts
verbetering voor de arbeiders in gevaar
te brengen.
Hij diende voorts een motie in met het
doel de melkprijs niet te verhogen en ten
slotte legde hij ook een motie op tafel,
waarin de regering wordt uitgenodigd
overleg met het bedrijfsleven te openen
tot afschaffing van de vijfde gemeente
klasse, opdat een gelijk loonpeil in de
onderscheiden gemeenteklassen wordt be
vorderd. Ook de heer De Groot (C.P.N.)
was ontevreden gebleven. „Dit kabinet
steekt in geen goed vel", was zijn conclu-
sic.
Minister-president De Quay keerde zich
met nadruk tegen het veelgehoorde ver
wijt dat zijn kabinet conservatief zou
zijn. Het inslaan van een andere richting
Advertentie
HOUTPLEIN 18-20 - TEL. 12000 - 16615
GROTE HOUTSTRAAT 140 - TEL. 12349
Advertentie
3UWELIERS - Houtplein 15 HORLOGERS
Advertentie
Voor alle Maatschappijen van de
en voor alle Zeevaart- en Machinisten-
scholen in Nederland
Komplete Uitrustingen
direkt uit voorraad.
U niform-specialisten
Zijlstraat 71 - Haarlem - Tel. 16963
Verwachting tot morgenavond:
Droog, zonnig en warm weer met
overwegend zwakke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Voor zaterdag wordt warmer en
overwegend zonnig strandweer ver
wacht met zwakke wind tussen
zuid en oost. Temperatuur omstreeks
23 gr. C. Vry helder zicht. Vlakke
/.ee met weinig golfslag. Tempera
tuur zeewater 18 gr. C. Door land
wind is voorzichtigheid bij baden en
zwemmen zeer geboden. Laag water
's morgens om half tien en 's avonds
om tien uur. Hoog water 's middags
om twee uur. Strand voor fietsen be
rijdbaar van 's morgens half zes tot
twaalf uur en 's avonds van zes uur
tot half twaalf.
(met de vrijere loonvorming), zei hij, is
niet conservatief maar juist progressief.
Er is in het leven een voortdm-ende ont
wikkeling. Dat vereist dat men dierbare
dingen, zoals algemene loonronden, moet
kunnen loslaten. Het nieuwe beleid is ge
richt op de behoeften van de toekomst.
Welvaartsverbetering voor de arbeiders
ligt aan het beleid ten grondslag. De mi
nister-president was ervan overtuigd dat
zijn ministers een instelling hebben van
sociale rechtvaardigheid en sociale liefde.
Minister van Aartsen verklaarde dat
verlaging van de bouwkosten alle aan
dacht heeft van de regering. Het is ech
ter niet mogelijk deze zover te verlagen
dat geen huurverhoging meer nodig zou
zijn. Spoedig zal een wetsontwerp worden
ingediend tot opheffing van de huurblok-
kering en dan heeft het geen zin meer
strafrechtelijke vervolgingen in te stellen
tegen degenen die de helft van dehuur
verhoging niet op de geblokkeerde reke
ning hebben gestort. Minister Marijnen
zette uiteen dat de tijdelijke verbetering
van de internationale zuivelmarkt geen
reden kan zijn de melksubsidie niet af te
schaffen. De boterprijs daalt weer. Van de
stijging van de melkprijs verwacht de mi
nister geen noemenswaardige verminde
ring van het verbruik.
Vandaag volgen de replieken, waarna
over de moties zal worden gestemd.
Prof. De Quay legt zijn verklaring in
de Tweede Kamer af.
Advertentie
Sedert 1882
GROTE HOUTSTRAAT 51
Vulcan fiber - Cord en leder.
Enorme keuze in kleuren en maten.
Alle benodigdheden voor de reis.
CAPE CANAVERAL (Reuter) Een
raket van het type Juno II, waarmee de
Amerikanen een verkenningssatelliet de
ruimte hadden willen insturen, is donder
dag bij de lancering op Cape Carnaveral
ontploft.
Van de basis, waarvandaan de raket ge
lanceerd zou worden, stegen zwarte rook
en vlammen op, die gevolg werden door
een ontploffing. De 24 meter lange raket
kwam nog geen 45 meter van het blok
huis waaruit hij werd bediend, op de grond
neer. De raket had een 411/a kilo zware sa
telliet de grootste die de Amerikanen
tot nu toe voor lancering gereed hebben
gemaakt in een elliptische baan om de
aarde moeten brengen. De satelliet had
onder meer gegevens moeten verzamelen
over de kosmische straling.
De raket was nog maar enkele meters
gestegen toen zij ontplofte. In het blokhuis
bevonden zich 55 mensen op het ogenblik
van de ontploffing. De dikke betonnen mu
ren van het huis beschermden hen tegen
de vlammen en de gloeiende stukken me
taal van de uiteenvallende raket.
Een woordvoerder heeft later meege
deeld, dat er een fout was in de generator.
Artis-oppasser Nijdam heeft zich ont
fermd over een tijgertje, dat veertien
dagen na zijn geboorte door zijn moe
der is verstoten. Het wordt nu met de
fles groot gebracht. Het tijgertje is nu
46 dagen oud en weegt al zes kilo.
Gustave le Bon:
De meerderheid van het
wenst niet te rebelleren, doch
worden.
mensdom
geleid te
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
GENEVE, 17 juli De Geneefse
conferentie nadert het stadium, waar
in men tot zaken gaat komen. Sneller
dan verwacht werd is het geheim
overleg tussen de ministers der Grote
Vier, zij het dan in verkapte vorm,
hervat toen zij vanmiddag aan de
lunch bij Couve de Murville tesamen
kwamen. De Duitsers waren bij dat
informele overleg niet aanwezig, zo
als Gromyko bij de hervatting van de
conferentie geëist had. Maar in af
wachting van dit informele overleg
ging ook tijdens de plenaire zitting van
gisteren het inleidende onderhande
len voort over de punten, waar het in
wezen over gaat: een interim-regeling
voor Berlijn en een of andere vorm
van overleg tussen Oost- en West-
Duitsland. Beide partijen zullen bij
een eventueel akkoord een prijs op
tafel moeten leggen. Het Westen moet
voor bestendiging van zijn aanwezig
heid in West-Berlijn toestemmen in
zo'n Duits overleg, dat ongetwijfeld
een verdere de facto erkenning van de
Oostduitse Democratische Republiek
inhoudt. De Sovjet-Unie die graag
een erkenning en consolidatie van
haar invloedsfeer in Oost-Europa ziet,
zal de etalage van de Westelijke
levenswijze, die dus Berlijn heet, nog
verder moeten dulden.
Het gaat er nu om de conflicterende
eisen met elkaar in evenwicht te brengen
en een zo laag mogelijke prijs te bedm-
Honderdduizend arbeiders in de staal
industrie hebben woensdag het werk
neergelegd, voor wat wel eens de lang
ste staking in deze bedrijven sinds de
oorlog zou kunnen worden. In Chicago
hielden de stakers een demonstratie-
tocht. Met „Dave" wordt bedoeld
David Mc Donald, de leider van de
Verenigde Slaalwerkers.
Advertentie
vj a,Gim A no. 1
CIG AR ETTES
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
lUDSESTRAAI (Bil KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 2?3W6i
(Van onze correspondent in Londen)
Scotland Yard is er in geslaagd de 30-
jarige in Canada wonende Duitser Guen-
ter Fritz Podola in een hotel te Londen te
arresteren. Hij wordt ervan verdacht
maandag de rechercheur Raymond Pur-
dy te hebben doodgeschoten. Het gehele
Engelse en Europese politie-apparaat
was drie dagen lang gemobiliseerd om
Podola te vinden.
Hij had een mannequin al vele malen
bedreigd en werd maandag in het portiek
van haar woning gegrepen. Toen hij met
de rechercheur Purdy alleen was, trok de
man een revolver en schoot hem in koelen
bloede dood, waarop hij de vlucht nam.
Het lijkt onbegrijpelijk waarom hij,- toen
hij gepakt was, niet onmiddellijk op wa
pens werd gefouilleerd en waarom hij niet
werd geboeid. Deze nalatigheid heeft het
leven van de politieman gekost. Onbegrij
pelijk is ook, dat toen de verdenking op
Podola viel en men nadere inlichtingen
aan de Canadese politie vroeg, men tot
het ogenblik van de arrestatie wachtte
tot er per vliegtuig in Londen een foto
en vingerafdrukken van de man uit Cana
da aan kwamen. Deze foto had maandaag
reeds binnen een kwartier telegrafisch in
Londen kunnen zijn. Allicht zou de hotel
eigenaar hem hebben herkend. Podola
logeerde namelijk vlak bij de plaats waai
de tragedie zich had afgespeeld. Hij
schijnt na het gebeurde steeds op zijn ka
mer gebleven te zijn. Dit had de aandacht
getrokken van iemand van het personeel
van het hotel, die gisteren de politie waar
schuwde.
Deze. geschiedenis heeft in Engeland
weer de oude strijdvraag aan de orde ge
steld, of de politie moet worden bewapend.
Zoals men weet, is dat hier niet het ge
val. Vele vrezen dat zulks aanleiding zou
geven tot onnodige schietpartijen, zoals in
de Verenigde Staten. De enige manier
waarop de politie thans beschermd wordt,
is zijdelings, doordat er namelijk de dood
straf staat op het doden van een politie
man. Rechercheur Purdy was de derde
politiefunctionaris, die in Londen gedood
werd sinds december 1952, toen de 19-jari-
ge Derek Bentley werd opgehangen we
gens de rol, welke hij had gespeeld in de
moord op een politieagent. Begin van dit
jaar werd de 25-jarige Robert Marwood
opgehangen, die tijdens een straatgevecht
met een nozembende een politieagent had
doodgeschoten. De Britse openbare me
ning is er vooral door geschokt, dat de
jonge weduwe van de gedode rechercheur,
die drie kinderen heeft, de helft van haar
inkomen verliest. Er wordt op aangedron
gen de wet in dit opzicht te veranderen.
De liefdadigheid is reeds in actie geko
men. Maar dat dit nodig is, wordt terecht
als een schandaal beschouwd.
Advertentie
PRIMEUR IN NEDERLAND
direkt uit; voorraad
Uniform-specialisten
Zijlstraat 71 - Haarlem - Tel. 16963
gen. Dat het nog harde onderhandelingen
en dramatische momenten met zich mee
zal brengen, staat als een paal boven wa
ter. Maar het silhouet van een overeen
komst begint zich toch duidelijker af te
tekenen. Wat gebeurde op de dag van gis
teren, die algemeen als een nuttige werd
beschouwd? In een zitting van drieën
eenhalf uur spraken de vier ministers en
hun Duitse adviseurs. Hier zijn de belang
rijkste punten:
Herter: De westelijke positie in Berlijn
is de jure door Moskou erkend en duurt
de facto voort. Niets van wat wij nu aan
de Sovjet-Unie vragen doet daar iets aan
af of toe. De Sovjets vragen beperking
van propaganda en subversieve activitei
ten in West-Berlijn. Wij menen, dat zulks
voor geheel Berlijn moet gelden en kun
nen geen eenzijdige beperkingen aan
vaarden. Ter controle hierop meent mijn
regering dat de U.N.O. een belangrijke
rol kan spelen (een nieuw element in de
westelijke positie). Wij zijn bereid de se
cretaris-generaal van de U.N.O. te vra
gen een U.N.O.-staf in Berlijn te statione
ren, die over ongewenste propaganda-ac-
tiviteit rapport kan uitbrengen. Wij wen
sen, dat alle regelingen inzake Berlijn
tot aan de Duitse hereniging voortduren.
Lloyd: Ik heb de indruk (en Gromyko
sprak hem niet tegen), dat de Russen na
het verstrijken van de door hen voorge
stelde tijdslimiet geen eenzijdige actie in
Berlijn zullen ondernemen, maar op
nieuw onderhandelingen zullen beginnen.
Ik neem er ook nota van dat de Russische
eis tot instelling van een al-Duitse com
missie met gelijke vertegenwoordiging
van Oost- en West-Duitsland niet hele
maal onbuigzaam is omdat de Russen
Herter
zeggen, dat wanneer een al-Duitse com
missie onaanvaardbaar is, de vier mo
gendheden de beide Duitslanden een an
dere vorm van overleg zouden kunnen aan
bevelen. Lloyd zei, dat er zeker geen re
den tot wanhoop omtrent een overeen
komst behoeft te zijn.
Gromyko: Ik waardeer het; dat Lloyd
opgemerkt heeft, dat wij ook' voor ande
re vormen van inter-Duits overleg te vin
den zijn. De beide partijen moeten in
ieder geval hun best doen de Duitsers tot
een onderling gesprek te krijgen over een
vredesverdrag en Duitse hereniging. Wij
moeten op deze conferentie na de inlei
dende gedachtenwisselingen nu absoluut
tot concrete discussies komen over de
logisch aan elkaar verbonden kwesties
van een interim-regeling voor Berlijn en
een al-Duitse commissie of een alterna
tief daarvoor. Gromyko herhaalde zijn
wens tot concrete discussies drie keer.
Het is ook absoluut nodig, dat wij hier
in Genève overeenstemming bereiken
over de omvang der westelijke troepen
in Berlijn. Wat Herters suggestie over
U.N.O.-controle in Berlijn betrof, zei
Gromyko, dat hij liever Herters gedetail
leerde voorstellen hieromtrent afwacht
aleer definitief commentaar te geven.
Prof. Grewe, leider der Westduitse de
legatie, hield een rede, waarin hij een al
les omvattende aanval deed op de Russi
sche voorstellen voor een al-Duitse com-
pag.
Tweede Kamer1, 3
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Van Dag tot Dag 3
Op de Praatstoel3
Medische verzorging 4
Beurs5
Uit stad en omgeving5, 7
Examens 7
Kunst 9
Feuilleton11
Agenda11
Radio en Televisie 11
Uitgaan in Haarlem 11
Blériot-race 13
Sport15
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S
missie, waarvoor zijn Oostduitse collega,
Lothar Bolz, juist een pleidooi had gehou
den.
Conclusies van deze plenaire zitting
er is nog niet bekend wanneer zij door
een nieuwe gevolgd zal volgen de
Amerikaanse woordvoerder, Berding,
sprak van „enige vooruitgang" omdat er
nu over concrete puntep gesproken woröt.
Dat moet voor deze man een opluchting
zijn, want hij raakte zo in de war toen
Gromyko onverhoeds de aanvankelijke
Westelijke taktiek van koppelverkoop
overnam, dat hij eergisteren in zijn papie
ren moest kijken of een bepaalde uitlating
nu door Gromyko of Herter gedaan was.
Het Westen toont zich hard om een gun
stige uitgangspositie te verwerven en om
de Westduitse bondgenoten, die zich zeer
ongerust tonen, te kalmeren, althans te
bewijzen, dat men zijn uiterste best voor
hen doet.
De belangrijkste geschilpunten blijven:
de tijdsduur van de tussentijdse regeling
voor Berlijn, waarvoor men een formule
moet vinden, die het Sovjet-standpunt (be
perkt tot een vooraf vast te stellen aantal
maanden) en het Westelijke (tot aan de
Duitse hereniging) moet overbruggen, en
ten tweede de samenstelling van het inter-
Duits overleg orgaan. Het Westen heeft
hiervoor voorlopig het Westduitse voorstel
tot een viermogendhedencommissie met
Oost- en Westduitse adviseurs overgeno
men.
(Vö?i onze correspondent in Bonn)
De westduitse minister van buitenland
se zaken Von Brentano bracht gisteren
aan de regering te Bonn verslag uit over
zijn laatste ervaringen ter ministerscon
ferentie te Genève. Met een zekere ver
ontwaardiging is voorts gisteren van Duit
se kant gesproken over het feit, dat het
Westduitse memorandum aan de Westelij
ke geallieerden nopens een topconferen
tie over ontwapening en de algemene we
reldproblemen, door een waarschijnlijk
Franse indiscretie te vroeg in de open
baarheid is gekomen.
Op een persconferentie in de Westduit
se hoofdstad heeft staatssecretaris Von
Eckardt meegedeeld, dat zowel Amerika
als Engeland en Frankrijk het met Bonn
eens zijn waar het het Duitse voorstel over
de vorming van een viermogendheden
commissie (Rusland, Amerika, Engeland
en Frankrijk) betreft, die het Duitse pro
bleem moet bekijken. Er kan geen spra
ke van zijn, zei Von Eckardt, dat er een
zesmogendheden-commissie wordt ge
vormd, want Oost- en Westduitsers zullen
ook bij een dergelijke commissie, gelijk
thans te Genève slechts als adviseurs mo
gen optreden
Advertentie
■4*m
NfjL