Radioactiviteit in de bodem en
lucht niet verontrustend
Arabische troepen scheidden
de vechtenden in Kirkoek
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
t
HET WEER
Officiële teleurstelling in
de Scandinavische landen
HBS
Conferentie van Genève
opnieuw in impasse
Bijzondere maatregelen overbodig
Loosdrechtse plassen in zomertenue
Bombardement op
Kirkoek gemeld
ONDERZOEK IN ONS LAND WIJST UIT:
ALS
U GAAT VERHUIZEN
Weinig verandering
Aan het strand
NU KR OESJTSJE V WEGBLIJFT
'êefore ijou êiuj!
TOTALE OPRUIMING
Vijf doden in het verkeer
Het woord is aan
Vader verdacht van moord
Kroesjtsjev krijgt zondag
Nixon te spreken
KOERDEN EN TURKEN
In de krant van heden:
74e JAARGANG No 9
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiem, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DINSDAG 21 JULI 1959
Haarlems Dagblad
304e JAARGANG No 161
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Ip§ll
Vandaag is te Nijmegen de Vierdaagse
weer begonnen. Zoals ieder jaar kwam
ook een groep Belgische parachutisten
boven de Ooijpolder uit de lucht val
len. Dat ging een der Belgen wel wat
vlug af toen zijn valscherm scheurde
en niet open ging. Tot ieders opluch
ting (en die van de parachutist) had
de springer nog een nood-parachute.
Hij kreeg hem precies op tijd open en
loopt nu mee.
GENèVE (AFP) Volgens gezagheb
bende bron hebben de V.S Gromykó
maandag tijdens de besloten bijeenkomst
in Genève laten weten, dat het vas' jou
den aan een ovéreenkomst op basis van
een commissie voor héél Duitsland zou
kunnen leiden tot een snel einde van de
conferentie in Genève.
Een vooraanstaande Westelijke persoon
lijkheid heeft verklaard, dat de mogelijk
heid van een onderbreking van de confe
rentie onderwerp is geweest van een ge-
dachtenwisseling van de westelijke mo
gendheden.
In Amerikaanse kringen is men van me
ning, dat de conferentie thans in een im
passe is geraakt na de weigering van
Gromiko om de punten van een tijdelijke
regeling voor de kwestie-Berlijn, waar
voor nog geen oplossing is gevonden, te
bespreken en na zijn eis om eerst de kwes
tie van de commissie van vertegenwoor
digers uit Oost- en West-Duitsland te re
gelen. Een onderbreking op dit punt zou
het houden van een topconferentie twij
felachtig maken, zo meent men aan Ame
rikaanse zijde.
(Voor verder nieiLws zie pag. 3)
Advertentie
dan laat u toch die verhuizing
uitvoeren door een vakman
Waarom zou u risico lopen 7
Vraag ons eens geheel vrijblijvend
inlichtingen.
F. DAMIAANS EN ZN.
Zijlvest 41 - Haarlem - Tel. 12456-14155-52514
Verwachting tot morgenavond:
Droog en overwegend zonnig
weer. Zwakke tot matige noor
delijke wind. Ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Zonnig en iets warmer strandweer,
l'emperatuur rond 25 gr. C. Helder
zeewater met een temperatuur van
ruim 18 gr. C. Zwakke wind tussen
west en noord. Goed zicht, matige
branding.
Laag water 's middags om half een,
hoog water 's avonds kwart voor vijf.
Strand voor fietsen berijdbaar van
negen uur 's morgens tot drie uur
's middags.
Uit het onderzoek naar de hoeveellieid strontium-90 in melk, groenten en
andere voedingsmiddelen, verricht door het medisch-biologisch laboratorium en
het radiobiologisch laboratorium T.N.O. blijkt, dat'het gehalte aan strontium-90
bij deze produkten in Nederland niet hoger is dan in landen als Engeland en
de Verenigde Staten. Sedert enige jaren worden systematisch lucht en water (ook
het drinkwater) op diverse plaatsen en incidenteel bodem en bodemprodukten
op het gehalte aan radio-actieve stoffen onderzocht. Bij deze metingen wordt
een toeneming van het gehalte aan radio-actieve stoffen geconstateerd onmid
dellijk na proefnemingen met kernwapens. De gemeten hoeveelheden bleven
evenwel beneden de maximaal toelaatbare doses en de waargenomen ver
hogingen waren van voorbijgaande aard, zodat er geen aanleiding is, bijzondere
voorzorgsmaatregelen te nemen.
Dit deelt de minister van Sociale'Zaken
en Volksgezondheid, mr. Van Rooy, mee in
antwoord op vragen van het Tweede Ka
merlid de heer Vredeling (P.v.d.A.).
Uit desbetreffende onderzoekingen, over
de gehele wereld verricht, blijkt dat er de
laatste jaren enige toeneming plaats heeft
van het gehalte 'an radioactieve stoffen in
de bovenlaag van de bodem ten gevolge
van de proefnemingen met kernwapens.
Ook in Nederland hebben waarnemingen
een geringe stijging aangetoond. Hoewel
het in Nederland vrij regelmatig regent
een omstandigheid, welke bevorderlijk is
voor het neerkomen van radioactieve stof
fen uit de hogere luchtlagen blijkt uit
een rapport van het „Scientific Committee
on the Effects of Atomic-Radiation" van
de Verenigde Naties, dat in onze omgeving
aanmerkelijk minder neerslag van het
strontium-90 plaats heeft dan in het ge
bied rond de 30ste graad noorderbreedte,
waar in 1956 en 1957 de hoogste neerslag
werd waargenomen. Dit komt, doordat de
hoeveelheid' radioactieve neerslag, welke
uit de atmosfeer op de bodem wordt gede
poneerd, niet alleen bepaald wordt dooi
de regenval, maar ook door de aard van
het gebruikte kernwapen en de plaats,
waar de proefnemingen met kernwapens
gehouden worden. Intussen is uit zorgvul
dige metingen, sinds december 1956 ver
richt bij het medisch-biologisch laborato
rium T.N.O., gebleken dat in Nederland in
1957 en 1958 het strontium-90-niveau niet
hoger is dan in landen als Engeland en de
Verenigde Staten.
De opneming van radioactieve stoffen
door de gewassen uit de bodem is afhan
kelijk van een groot aantal factoren zoals
de beheofte van de gewassen aan bepaalde
voedingsstoffen, de zuurgraad van de bo
dem, de worteldiepte der gewassen en de
oplosbaarheid van de radioactieve stoffen.
De opneming van kunstmatig radioactieve
stoffen in verhouding tot de opneming van
Advertentie
de van nature aanwezige elementen is ge
ring.
De afvoer van radioactieve stoffen via
de grote rivieren is in Nederland thans
zoals bij regelmatige- controle van het ri
vierwater blijkt niet van dien aard, dat
voor een opneming in bodem en gewassen
vrees behoeft te bestaan.
Melk, vlees en beenderen en bladgroen
ten, gras en groenvoedergewassen zijn het
gevoeligst voor opneming van radioactieve
stoffen.
Om de baldadigheid in de kiem te
smoren wordt er elk jaar in de Am
sterdamse binnenstad een vakantie-
jeugdfestival georganiseerd. Bijna ie
dere dag staat er een of ander festijn
op het programma, zoals: straatvoet
bal, rolschaatsivedstrijden, wagen-
bouwwedstrijden, mar ktkraamf eest,
asfalt-krijltekenwedstrijden, enzo
voorts. Maandagavond waren in de
J or daan huttenbouwwedStrijden. Dat
de lieverdjes zich amuseerden blijkt
wel uit deze foto.
(Reuter,UPI) Een Russische woord
voerder heeft in Genève verklaard dat
Kroesjtsjev's besluit om niet naar Scan
dinavië te gaan geen verband houdt met
de Geneefse conferentie. In de meeste
Europese landen is men verrast over
Kroesjtsjev's weigering.
In Denemarken
De Deense premier H. C. Hansen heeft
zich maandag op een speciale persconfe
rentie nogal geprikkeld getoond over het
afzeggen van Kroesjtsjev's Scandinavi
sche reis wegens de campagne door een
deel van de Scandinavische pers en door
enkele oppositieleiders. „Ik betreur net,"
zei Hanlen, „dat premier Kroesjtsjev vond
meer belang te moeten hechten aan deze
berichten in de pers dan aan de uitnodi
ging van de Deense regering en aan. het
ernstige verlangen van de Deense rege
ring het bezoek volgens plan te zien ver
lopen." Verder merkte de premier op, dat
de Deense regering „zich niet kan ver
oorloven te trachten de pers te beïnvloe
den."
In Zweden
Premier Tage Erlander van Zweden gaf
een officiële verklaring uit, waarin hij,
na de officiële redenen voor de Russische
afzegging ..opgenoemd te hebben onder
meer zei: „Vanzelfsprekend zijn er (in
Zweden) manifestaties geweest die ik voor
mij moet betreuren. Maar zulke verschijn
selen hangen samen met de vrijheid van
pers en meningsuiting, die wij als onaan
tastbaar beschouwen." „Onder deze om-
Zelden leent de Nederlandse zomer zich voor een foto als deze K.L.M.-Aero-
carto-opname van de Loosdrechtse plassen bij Oud-Loosdrecht.
standigheden," aldus de verklaring,
blijft er voor mij slechts over de hoop uit
te spreken, dat het bezoek wordt afge
legd op een latere datum, die passend is
voor beide partijen."
In Noorwegen
De Noorse premier Einar Gerhardsen
heeft het Russische besluit het bezoek af
te zeggen betreurd en daarbij tevens ge
wezen op de verantwoordelijkheid van de
oppositiepers-ten aanzien van de interna
tionale betrekkingen. „In dit speciale ge
val", aldus de premier, „heeft het groot
ste deel van de oppositie en haar pers een
zodanige houding aangenomen, dat zij de
betrekkingen tussen Noorwegen en "het
Russische buurland negatief heeft beïn
vloed. De campagne tegen het bezoek van
Kroesjtsjev heeft nu een resultaat gehad."
aldus de premier, „yaarmee de zaak van
het westen niet mee gediend zal zijn."
Premier Gerhardsen sprak verder de
hoop uit, dat de toestand zodanig zal ver
anderen dat het bezoek alsnog mogelijk
wordt.
In Finland
De Finse minister van Buitenlandse Za
ken, Toerngren, zegt in een verklaring dat
zijn regering het zeer betreurt dat het uit
stel van Kroesjtsjevs bezoek aan Denemar
ken, Noorwegen en Zweden er ook toe ge
leid heeft dat de Russische premier zijn
bezoek aan Finland heeft uitgesteld.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. ^23596
Het vierjarig jongetje Nico H. M. Tjoel-
ker van de Stationsweg in Hillegom is
maandagavond door een veertigjarige Hil-
legomse motorrijder aangereden, toen het
plotseling de weg bij zijn woning overstak.
Met ernstig letsel werd het jongetje naar
de Mariastichting in Haarlem overgebracht
waar het is overleden. De motorrijder was
niet in het bezit van een rijbewijs.
In het dorp Son bij Eindhoven is een
zesjarig zoontje van de familie Steenbak
kers-door een vrachtauto overreden en om
het leven gekomen.
In Steenbergen liep de 2-jarige Marietje
Rombouts plotseling de rijweg op. Het kind
liep tegen een vrachtauto op en kreeg een
van de wielen over zich heen. Het was op
slag dood.
De 9-jarige Frans Papma, die logeerde
bij zijn oom te Hol werd, is van een met
klei geladen aanhangwagen gevallen, die
gekoppeld was achter een tractor. Het
knaapje kreeg een wiel over het lichaam
en werd ernstig gewond naar het zieken
huis te Dokkum vervoerd, waar het is
overleden. De ouders van het jongetje ver
toeven met vakantie in Denemarken.
De heer Oostenbrugge die dezer dagen
met zijn auto te Scherpenzeel tegen een
trein reed, is in het ziekenhuis te Veenen-
daal overleden.
James Montgomery:
De ware vrijheid bestaat uit het ge
hoorzamen in een sfeer van recht
vaardigheid.
Het staat thans vast, dat de vader van
de 1 Va-jarige Anneke van V. te Gendrin-
gen, het meisje dat zondagavond bij thuis
komst van de moeder dood in haar bedje
werd aangetroffen, naar Duitsland is uit
geweken. De man, de 41-jarige fabrieksar
beider J. van V., zou zondag op het kindje
passen, terwijl de rest van het gezin een
dagje uit was. Hij wordt ervan verdacht
het kind, dat de verstikkingsdood is ge
storven, om het leven te hebben gebracht.
Interpol is thans in deze zaak ingescha
keld en de door deze instantie ingelichte
Westduitse politie probeert de man thans
op het spoor te komen. Zijn fiets, waar
mee hij de grens is gepasseerd, is op het
station in Bocnolt aangetroffen. Voor zijn
verdwijning zijn verschillende uitleggin
gen mogelijk. Eén daarvan is, dat de man,
die aan psychische stoornissen lijdt en
daarvoor een jaar geleden in Wolfheze
werd verpleegd, het kind dood in bed heeft
aangetroffen en daardoor zo overstuur is
geraakt, dat hij in allerijl de wijk heeft
genomen. Anderzijds zijn er aanwijzingen
dat hij zelf de hand in de dood van het
kind heeft gehad.
WASHINGTON (UPI) Vice-president
Richard Nixon zal zondag in Moskou een
kleine topconferentie houden met de Sov
jet-premier Nikita Kroesjtsjev met als on
derwerpen de crisis van Berlijn, de kern
proeven, de ontwapening en de kwestie
van de handel tussen Oost en West.
Verwacht wordt ook, dat de vice-presi
dent, die woensdag voor een reis van elf
dagen door Rusland vertrekt, met
Kroesjtsjev zal spreken over de vooruit
zichten van een topconferentie tussen de
Sovjet-leider, president Eisenhower en de
regeringshoofden van Engeland en Frank
rijk.
Nixon zal woensdag nog met Eisenho
wer overleg plegen. En al is er dan ook
geen aanwijzing, dat Nixon enige bijzon
dere boodschap van de president over zal
brengen, zal die bijeenkomst op het Witte
Huis toch voor een gi-oot deel de bespre
kingen met de Russische leider beïnvloe
den.
BEIROET (UPI) Het persbureau
van het Midden-Oosten bericht vandaag,
dat vliegtuigen van de luchtmacht van
Irak een positie van de rebellen in Kir
koek hebben gebombardeerd. Men heeft
geen onmiddellijke bevestiging van dit
bericht kunnen krijgen. Het bericht houdt
ook in, dat er tachtig Iraakse officieren
zouden zijn gearresteerd en 400 reserve
officieren gedemobiliseerd.
(Reuter) Radio-Bagdad meldde
maandagavond, dat de viering van de
verjaardag van de volksrechtbank op don-
derdagr aanstaande is afgelast wegens „de
buitengewone overgangsperiode die het
land doormaakt".
Vluchtelingen, die uit Kirkoek in Bag
dad zijn aangekomen, hebben maandag
bericht dat een ruzie tussen Turken en
Koerden in een koffiehuis te Kirkoek op
14 juli de aanleiding was tot de hevige
gevechten, die drie dagen hebben geduurd.
In sommige berichten wordt gesproken
van duizend doden, maar volgens de be
trouwbaarste schattingen ligt het aantal
doden tussen de 20 en 60.
Er wonen veel welgestelde Turken in
Kirkoek. De Koerden, geholpen door
Koerdische troepen en het overwegend
communistische „volksverzet", kregen bij
de gevechten de overhand op de Turken.
Uit centraal-Irak zijn daarop Arabische
troepen naar Kirkoek gedirigeerd.
In diplomatieke kringen te Bagdad
wordt gezegd, dat er leiders van de Turk
se gemeenschap in Kirkoek uit hun hui
zen zijn gesleept en vermoord. De ras-
senstrijd wordt verscherpt door politieke
geschillen. De Koerden zijn overwegend
communistisch gezind de Turken niet.
Volgens berichten welke UPI ontving,
zouden Koerdische troepen mortiervuur
hebben gericht op een fort waar vrouwen
en kinderen van Turken bescherming had
den gezocht.
Het is niet duidelijk welke groep het
eerst begon te schieten. In elk geval werd
de strijd gestaakt toen donderdag neutra
le troepen uit Bagdad in Kirkoek arri
veerden. De vechtende eenheden werden
in hun kazernes geconsigneerd en voor
de gehele stad werd een nachtelijk uit
gaansverbod afgekondigd.
De pro-communistische commandant van
de tweede divisie, kolonel Duad Janabi,
werd drie weken geleden vervangen door
kolonel Abdul Azzrak. Azzrak zou van
zijn troepen, die aan de strijd deelnamen
huisarrest hebben gekregen.
(Reuter) Van diplomaten in Bagdad
werd vernomen dat 800 kadetten zijn ver
wijderd van een militaire school bij Bag
dad. Het is niet bekend of deze maatre
gel in verband staat met de ongeregeld
heden te Kirkoek. Kortgeleden hadden en
kele kadetten op een receptie luidkeels
aangedrongen op deelneming van commu
nisten aan de regering.
CAïRO (Reuter) Het semi-officiële
Egyptische blad „Al Gomhoeria" schrijft,'
dat de toestand in Kirkoek en Noord-Irak
nog steeds verward is. Een brigade van
Kassem
het Iraakse leger, die deelgenomen zou
hebben aan de opstand, zou nog steeds wei
geren de bevelen van premier Kassem op
te volgen. Volgens het blad is het grootste
deel van de officieren van deze brigade
communist. Kassem zou voorts de arres
tatie van 80 officieren en het ontslag van
400 reserveijofficieren bevolen hebben.
pag.
Radio-activiteit1
Weerrapporten 1, 2
Geneefse conferentie 1, 3
Economisch nieuws 2
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Feuilleton 4
Fiadio en Televisie4
Agenda4
Examens 5
Uit stad en omgeving5, 6
Beurs 6
Atoomvrije bunkers7
Sport 11
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S.