Produktiviteitsverhoging voorwaarde
voor verbetering van lonen
opRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Geneefse conferentie ingekrompen
tot Russisch-Amerikaans gesprek
Economische achterblijvers worden
niet vóór 1961 geholpen
HET WEER
Engels drukkersconflict kwam onverwachts tot een oplossing
Staking kostte handen met geld
RICHTLIJNEN VOOR RIJKSBEMIDDELAARS
Nixon naar Polen
Invitatie welhaast zeker
Mogelijkheid van Kroesjtsjev's bezoek
aan de V.S. overheerst het beeld
Het woord is aan
Aan het strand
Haarlem heeft tekort van
In de krant van heden:
bijna zes miljoen
Stijging met acht ton
Zweeds-Griekss verloving?
Winstdeling
Troost
Uitje voor honden
Iets warmer
74e JAARGANG No 19 ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1959 304e JAARGANG No 171
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 li IÉ 1 1 i B i Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. gpMöro 8 ff H 1 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- J| J| F I m"™ E ff 1 jf ^JF fj[ J| C Jf Ji 1 J| ,1 Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Ai Ai Jt tIIu^ Ai ^pr i&«ir$^ Ai fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks urivDuniD nnnnuDiviounD uuuk/iin i Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
B o i 1 e a u
Zelfs de onrechtvaardige heeft een
hekel aan de onrechtvaardigen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Geleidelijke verbetering van het
strandweer met langere perioden van
zonneschijn en nog een kleine kans
op een bui. Tot zwak afnemende
wind tussen west en noord. Nog vrij
koel. Temperatuur 19 gr. C. Zee
water helder met matige golfslag,
temperatuur IS gr. C.
Laag water 's morgens om tien uur
en 's avonds om half elf, hoog water
's middags om half drie. Strand voor
fietsen berijdbaar 's morgens tot half
een en 's avonds van half zeven tot
twaalf uur.
(Van onze correspondent in Londen)
De staking in het Engelse drukkersbe-
drijf, die ruim zes weken geleden uitbrak
en waarbij honderdduizend man betrok
ken waren, is geëindigd. Donderdag zal
het werk worden hervat. De oplossing van
het conflict, dat niet alleen de algemene
publiciteit trof, maar ook het economi
sche leven in grote mate hinderde, is te
danken aan de bekende 75-jarige rechts
geleerde, Lord Birkett, die als onafhanke
lijk bemiddelaar optrad.
Eind volgende week zullen de provin
ciale en plaatselijke bladen weer normaal
kunnen verschijnen, terwijl de verkleinde
omvang van de nationale bladen en de
nood-uitgaven van de week- en maandbla
den ook tot het verleden zullen behoren.
De regeling van het dispuut kwam op on
verwachte wijze, namelijk kort nadat het
er op leek alsof de besprekingen opnieuw
waren vastgelopen en de staking nog min
stens drie weken zou duren. Het eindre
sultaat is, dat men het eens werd over een
loonsverhoging van 4'A percent en een be
korting van de werkweek van 43Vi tot 42
uur. Oorspronkelijk hadden de bonden 10
percent en veertig uur geëist. Aangezien
er reeds een veertigurige werkweek is
bij de provinciale pers zal het drukkers-
personeel een extra loontoeslag ontvangen
als een soort compensatie voor de werk
tijdverbetering elders. Verder zijn er voor
stellen van werkgeverszijde om de doel
matigheid van het bedrijf te verhogen. De
vakbonden hadden zich destijds bereid
verklaard bepaalde produktieremmende
voorschriften te laten vallen, indien hun
eisen zouden worden ingewilligd. De nieu
we regeling zal drie jaar duren, maar in
1961 zal worden nagegaan of zij tussen
tijds kan worden herzien. De bereikte
overeenkomst zal thans worden onderwor
pen aan een stemming van de bij de druk
kersbonden aangesloten leden. Dit was het
langste nationale conflict sinds de alge
mene werkstaking van 1926.
Het drukkersdispuut trof duizend plaat
selijke bladen, 87 provinciale ochtend- en
avondbladen en 4300 drukkersfirma's. De
werkgevers derfden 150 miljoen gulden
aan winsten, terwijl de bonden de helft
van hun vermogen verloren.
Hoewel het er in het begin op leek, dat
ook de Londense dagbladen, die buiten het
conflict stonden, zouden moeten ophouden
te verschijnen wegens het conflict in de
drukinktmakerijen, slaagde men er door
onderlinge hulp en het vrijkomen van re-
servevoorraden in deze in klein formaat
gaande te houden.
Het bezoek van Kroesjtsjev aan Washing
ton zal waarschijnlijk in september plaats
hebben.
De negen gouverneurs van Amerikaanse
staten, die kortgeleden van een bezoek aan
de Sovjet-Unie zijn teruggekeerd, zijn
vrijdag op het Witte Huis door president
Eisenhower ontvangen. Zij gaven als hun
oordeel dat een ontmoeting tussen Eisen
hower en de Russische premier Kroesjtsjev
de internationale spanningen zou kunnen
verlichten.
Kroestjsjev zou verklaard hebben „zeer
sterk te hopen" dat Eisenhower bereid is
een bezoek aan de Sovjet-Unie te brengen.
Gevraagd hoe Eisenhower de suggestie
van de gouverneurs ontvangen had, zei
gouverneur Collins van Florida dat de
president er belangstelling voor toonde en
zich er niet tegen heeft verklaard, echter
evenmin een positieve mededeling had
gedaan.
west en west.
technische problemen van een Berlijnse
regeling moesten beraden, kwamen niet tot
een gezamenlijk rapport. Zij brachten nu
afzonderlijk verslag uit aan hun ministers
over hun meningsverschillen omtrent vra
gen als: ,,wat zijn atoom- en raketwapens?"
Zij zullen niet meer bijeenkomen eer de
ministers zelf enige toenadering hebben
bereikt. Uit hoofde van dat alles zakte de
Westduitse vrees voor een mogelijk ak
koord ook weer wat. Von Brentano en
Willy Brandt lunchten met Herter en gin
gen „volkomen bevredigd" heen. Lloyd en
Couve de Murville zonden slechts hun
plaatsvervangers naar die lunch en achter
de officiële vriendelijkheid vermoedde men
enige ergernis jegens de Westberlijnse
burgervader, die hier nu voor de tweede
keer met een uitgebreid gevolg neerstreek
om de westelijke ministers op de vingers
te kijken. Brandt, die tot aanstaande
woensdag had willen blijven, zal vandaag
zijn vakantie dan ook maar weer hervat
ten.
GENèVE (UPI) De delegaties van
Engeland en Frankrijk bij de ministers
conferentie in Genève hebben van de
Amerikaanse delegatie dezer dagen be
richt ontvangen dat zeer binnenkort een
uitnodiging van president Eisenhower aan
premier Kroesjtsjev kan worden verwacht
voor een bezoek aan de Verenigde Staten,
aldus wordt in gezaghebbende bron te
Genève vernomen. Men verwacht dat de
uitnodiging door vice-president Richard
Nixon aan Kroesjtsjev zal worden overge
bracht vóór zijn terugkeer naar Washing
ton. Indien Nixon de uitnodiging niet
overbrengt wordt verwacht dat de Ameri
kaanse ambassadeur in Moskou dit zal
doen, daags na Nixons vertrek uit Moskou.
De 34-jarige beeldhouwster Janneke
Ducro-Kruyer werkt op het ogenblik
aan een beeld voor de Autotechnische
en Scheepstechnische school te Apel
doorn, welke op 1 september zal wor
den geopend. Zij maakte twee ontwer
pen, waarvan de schoolleerlingen het
op de foto afgebeelde ontwerp kozen.
Het beeld wordt in Franse kalksteen
gehakt en is 2 meter hoog; het zal ge
plaatst ivorden op een sokkel van 1
meter. Het beeld stelt twee mannen
voor die samen een wiel voortduwen,
symbool voor de technische vooruit
gang. De foto toont de beeldhouwster
in haar atelier en zo te zien heeft zij
de steen niet alleen figuurlijk onder
de knie.
De Haarlemse ontwerp-gemeentebegro-
ting voor 1960 heeft een tekort van
5.865.000, dat gedeeltelijk wordt gedekt
door de laatste beschikbare reserves en
anderdeels door een raming van een te
verwachten subjectieve verhoging van de
uitkeringen uit het gemeentefonds. B. en
W. van Haarlem zeggen in de begeleidings
nota, dat zij ernaar zullen streven het
thans bereikte evenwicht ook voor de toe
komst te bewaren door een consolidatie
van inkomsten en uitgaven. Met inachtne
ming van de te verwachten verhoging van
de algemene uitkering uit het gemeente
fonds is het tekort ruim acht ton meer dan
dat van vorig jaar.
MOSKOU (UPI) Vice-president Ri
chard Nixon is vrijdag naar Moskou terug
gekeerd na een vierdaagse reis door Sibe
rië.
Nixon zal zondag naar Polen reizen.
De Poolse autoriteiten nemen uitgebreide
voorzorgen in acht.
(Men zie ook pagina 9)
pag.
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws 2
Op de Praatstoel3
Taallaria 3
Bonn bereid tot pact met Polen 3
Feulleton 4
Radio en Televisie 4
Agenda 4
Kunst4
Feuilleton4
Film 5
Filatelie 5
Uit stad en omgeving5, 6, 9
Beurs 6
Predikbeurten 6
Medische diensten 6
Sport 7
Examens 9
Haarlemse begroting 9
Erbij11 t.m. 14
DIT NUMMER REST A AT UIT
ZESTIEN PAGINA'S.
WAARIN OPGENOMEN ..ERBIJ"
Advertentie
(Van onze Haagse redacteur)
In de thans openbaar gemaakte richtlijnen van de regering voor het College
van rijksbemiddelaars over de toepassing van de gedifferentieerde loonvorming
wordt sterk de nadruk gelegd op de noodzaak, dat een eventuele verbetering in
de lonen en arbeidsvoorwaarden niet mag leiden tot hogere prijzen, ook niet op
langere termijn. De hogere arbeidskosten moeten gerechtvaardigd worden door
stijging van de productiviteit of rentabiliteit in de betrokken bedrijfstak of
onderneming. Evenmin mogen de loonverbeteringen de verhoudingen op de
arbeidsmarkt verstoren: de rijksbemiddelaars dienen daarom uit een oogpunt
van coördinatie remmend op te treden. Datzelfde geldt eveneens voor de toe
passing van de werktijdverkorting.
Hoewel het wezen van de gedifferen
tieerde loonvorming de term „vrijere
loonvorming" wordt niet gebruikt be
tekent, dat elke bedrijfstak of onderne
ming op haar eigen merites wordt beoor
deeld en men er tevens van heeft afgezien
een maximum-percentage voor eventuele
loonsverhogingen te noemen wegens de
magnetische werking die daarvan zou uit
stralen, gaf staatssecretaris B. Roolvink,
die vrijdagmiddag tezamen met de voor
zitter van het College van Rijksbemidde
laars, mr. J. A. Berger, en twee ambte
lijke deskundigen de minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, mr. Ch. van
Rooy, op een persconferentie krachtig se-
KALMAR (UPI). De geruchten over
een huwelijk tussen de 21-jarige Zweedse
prinses Désirée en de 19-jarige Griekse
kroonprins Constantijn hebben nieuwe
kracht gekregen nu prinses Désirée van
morgen met haar zusters Margaretha en
Birgitta in het privé vliegtuig van de
Griekse koninklijke familie vertrokken
zijn naar het kasteel Mon Repos bij Korfoe
in Griekenland. Zij zullen daar een vakan-
condeerde, toe dat het nieuwe collectieve
arbeidscontract voor de metaalindustrie,
waarover thans een advies wordt ver
wacht van de Stichting van de Arbeid, het
startschot kan worden voor een groot aan
tal loonacties. „Dit wordt dan ook een
zeer verantwoordelijke en zware beslis
sing." zo zei hij, waarbij een extra moei
lijkheid is, dat het aflopende metaal-con
tract van 1956, dus van voor de loonstop
dateert. In het algemeen zal dat laatste
criterium ook van belang zijn bij de be
slissing of in een collectief arbeidscon
tract de „openbreekclausule" (de tussen
tijdse wijzigingsmogelijkheid) zal worden
gehanteerd of niet. De staatssecretaris zei
enerzijds, dat gedurende de C.A.O.-perio
de rust dient te bestaan, en anderzijds dat
het tot de volledige bevoegdheid van con
tracterende partijen behoort om van hun
bepalingen af te wijken. De rijksbemid
delaars zullen overigens welwillend staan
tegenover meerjarige contracten waarin
een geleidelijke verbetering der arbeids
voorwaarde is opgenomen op basis van
de produktiviteitsontwikkeling.
Een opmerkelijk aspect van de richtlij
nen voor de gedifferentieerde loonvorming
is wel de aandacht welke gewijd is aan
andere mogelijkheden dan directe loons
verhoging, zoals winstdelings-, gepremi
eerde spaar-, pensioen- of andere regelin
gen. Winstdeling bijvoorbeeld wordt na
drukkelijk genoemd voor het geval een in
een bedrijfstak mogelijke loonsverhoging
om nationale economische redenen niet
kan worden gerealiseerd. In dat geval
dient de ontstane marge tussen werkelij
ke en mogelijke arbeidskosten volgens de
richtlijnen in de eerste plaats te leiden tot
lagere prijzen op de binnenlandse markt
en, voor zover het exportprodukten be
treft, tot winstdeling.
Ter persconferentie bleken de richtlij
nen twee omstreden punten te bevatten.
In de eerste plaats betrof dat een aan de
werktijdverkorting gewijde passage, wel
ke slechts etappegewijs mag worden inge
voerd, enkele uitzonderingen daargelaten.
Staatssecretaris Roolvink heeft betoogd
dat het noemen van de werktijdverkorting
in de richtlijnen niet betekent, dat deze als
een alternatief wordt gesteld voor loons
verhoging. Werktijdverkorting leent zich
beter voor een toepassing per onderne
ming dan per bedrijfstak en dient, naar
het advies van de S.E.R., „zichzelf te be
talen."
De passage waarin rijksbemiddelaar
een afwijkingsmogelijkheid wordt gebo
den voor die gevallen, „waarin dit uit een
oogpunt van coördinatie noodzakelijk zou
worden geacht of indien het niet tot het
bedrijfsleven behorende sectoren betreft,
die geheel of gedeeltelijk hun inkomsten
vinden in contributies en-of subsidies," le
verde eveneens veel stof tot discussie.
Het eerste deel van deze richtlijn slaat
op die gevallen waarin de loonverschillen
onnodig groot zouden worden, zo verklaar
de de heer Roolvink. Maar deze correctie
ten behoeve van de economische achter
blijvers zou zeker niet voor 1961 plaatsvin
den, voegde hij er dadelijk bij. De staats
secretaris hield deze groepen bij wijze van
troost voor, dat hij in de huurcompensatie
een overschot van anderhalf percent aan
wezig achtte, terwijl bovendien voor een
kwart van de huurhuizen de huurverho
ging niet zal gelden, zodat voor een gro
te categorie, met name de meerderheid
der landarbeiders, de huurcompensatie
reeds een loonsverbetering vormt.
Het tweede deel van de passage heeft
vooraf betrekking op werknemers in de
sociale dienstverleningssector, zoals par
ticulier ziekenhuispersoneel. De heer. Rool
vink zei, dat dit niet tot 1961 behoeft te
wachten, maar voor een eventuele
loonsverbetering is de toestemming van
de betrokken minister nodig wegens de
consequentie voor de subsidiëring. „En de
ambtenaren dan?" werd onmiddellijk ge
vraagd. Maar wat dat betreft refereerde
minister Van Rooy aan wat reeds in de
Kamer was toegezegd, namelijk dat de
ambtenaren de algemene „trend" zullen
volgen.
Een Amsterdams bioscooptheater heeft
ter gelegenheid van de vertoning van
een film, waarin een hond het leeu-
wedeel van de rollen vervult, alle
honden met hun bazen gratis toegang
verleend bij de eerste vertoning en
hun voorzien van lekkere beetjes. De
honden bleken zeer geïnteresseerd in
de verrichtingen op het witte doek.
Het was buiten echt hondeweer. Dat
er in de bioscoop geen hond zat, kon
men niet zeggen.
Nadat noch de experts-plaatsvervangers
van de ministers gisterochtend, noch de
vier ministers zelf gistermiddag ook maar
een stapje vooruit kwamen, werd besloten,
dat Herter en Gromyko vandaag op een
lunch bij Gromyko het gesprek zouden
voortzetten. Britse delegatiekringen gaven
als hun indruk, dat Gromyko blijkbaar het
liefst zaken doet met Herter alleen. Het
mag dan zijn dat er tengevolge van de
laatste oorlog vier groten zijn, van die vier
zijn er twee toch zeker de grootsten en het
schijnt, zo borrelde Britse bronnen be
scheiden, dat het Grómyko helemaal niet
aanstaat steeds tegen drie westelijke mi
nisters te moeten praten, van wie er twee
dan nog zulken onbelangrijke landen ver
tegenwoordigen.
Een duidelijke vingerwijzing, dat een
gesprek tussen Eisenhower en Kroesjtsjev
tot de mogelijkheden behoort, konden de
Britten binnen de grenzen der diplomatieke
zwijgzaamheid nauwelijks geven. Zouden
zij zich in dat (hypothetische) geval ge
passeerd voelen? Wanneer zo'n gesprek
een noodtoestand in Berlijn zou kunnen
voorkomen, zal Londen er geen enkel be
zwaar tegen hebben. En evenzeer laat
Lloyd minister Herter nu in Genève graag
zijn gang gaan in de hoop. dat Gromyko
jegens hem misschien enkele concessies zal
doen, die een bezoek van Kroesjtsjev aan
de Verenigde Staten zouden kunnen ver
gemakkelijken. De dag van gisteren stond
verder in het teken van een voortdurende
totale impasse. Niet alleen kwamen de
ministers over de principiële problemen
van een Berlijns bestand geen stap voor
uit, ook de experts, die zich gisterochtend
voor het eerst over enkele gemakkelijke
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
GENèVE, 1 aug. De berichten over
een mogelijk bezoek van Kroesjtsjev aan
de Verenigde Staten overheersen momen
teel het gehele beeld van de Geneefse
conferentie Hoewel de westelijke delega
ties zich bijzonder zwijgzaam tonen op dit
punt. kan aangenomen worden dat zij door
de Amerikanen althans van de mogelijk
heid van zo'n bezoek op de hoogte zijn
gesteld. Die mogelijkheid alleen al is vol
doende gebleken om het privé-overleg in
de eindfase reeds zoveel mogelijk tot een
Russisch-Amerikaans gesprek te vernau
wen.
Prinses Désirée
tie doorbrengen bij de Griekse koninklijke
familie en een zeiltocht langs de eilanden
maken.
Volgens Zweedse persberichten kan een
verloving binnenkort worden tegemoet ge
zien.
Advertentie
TOTALE OPRUIMING
Verwachting tot morgenavond:
Perioden met zonneschijn en op
de meeste plaatsen droog weer.
Iets hogere temperaturen. Zwak
ke tot matige wind tussen noord-
