Koningin hees rederij vlag op nieuwe Rotterdam
weer
hamo!
Nederlands verzoek in
Bremen afgewezen
Pronkstuk der Nederlandse koopvaardijvloot
maakt proefvaart met 700 eregasten
vandaag!
HET WEER
Epstein overleden
Frans-Westduits overleg over
schadevergoeding afgebroken
Groet van tienduizenden
Bruiloftsgangers op Schiphol
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. jjaBBfflKg I I 1 1 ^^^3" Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen.
ejore you my!
Minder warm
Aan het strand
Arrestatiebevel tegen de
aartsbisschop van Haiti
Straalbommenwerper met
vijf man vermist
INKOOP DIAMANT
STUURMAN COHEN
Zes jongens pleegden
tal van inbraken
Bonn wil o.a. verzetsstrijders uitzonderen
Nieuwe aardbeving in het
gebied van Yellowstone
Gelebes' noordkust bijna
onder regeringscontrole
Grapje
Het woord is aan
Congrespartij van Zuid-
Afrika krijgt de schuld
HET TABAKSPROCES
Men heeft er niet van
terug.
Geluidloze vuilnisemmers
in de Franse hoofdstad
Staatssecretaris hield
inspectie
In de krant van heden:
74e JAARGANG No 36 VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1 959 304e JAARGANG No 188
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 Ha 1 i li 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I 1 JF M Jj B f 1 ff 11 i^Jl 1 S^ïj Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaple.in, Tel. 57755 J» Jb sw A ma fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Speciale berichtgeving)
Om precies kwart voor zeven gisteravond, op een zee die zo vlak was als
gesmolten lood en terwijl een reeds naar de wazige einder neigende zon een
diffuus licht wierp op een echt Hollands zeeschilderij van de Waterweg, nam de
Holland-Amerika Lijn haar nieuwe vlaggeschip „Rotterdam" van de werf, de
Rótterdamsche Droogdok Maatschappij, over. Óp het zonnedek, hoog boven de
zee, waar een koele wind het verblijf wel zeer aangenaam maakte, hanteerde
Koningin Juliana de lijn van de grocn-wit-groene rederijvlag, die aan stuur
boord van de radarmast werd gehesen. Terwijl de rederijvlag langzaam naar de
masttop omhoog kroop, daalde de wit-blauwe werfvlag aan bakboordzijde naar
dek. Maar nog voor de rederijvlag geheel in top was, brak een enthousiast
gejuich los. De Holland-Amerika Lijn had haar nieuwe vlaggeschip aanvaard.
Voor de afvaart uit Rotterdam wachtte de talrijke genodigden, die zich tussen
half drie en half vier hadden ingescheept, een verrassing. Nog vóór de aankomst
van de Koningin en Prins Bernhard kwam Prinses Margriet, het petekind van
de koopvaardij, vergezeld van een vriendinnetje, aan boord om de proeftocht
mee te maken. Korte tijd later arriveerden haar ouders, die werden ontvangen
door de burgemeester van Rotterdam en de beide hoofddirecteuren van de
Holland-Amerika Lijn, de heren W. H. de Monchy en W. N. H. van der Vorm.
Toen de koninklijke gasten het schip betraden, werden zij verwelkomd door de
gezagvoerder, kapitein C. Bonman. Op dit ogenblik werd in de voortop de
standaard van de Koningin gehesen. Enkele minuten later was de loopbrug
ingehaald en trokken krachtige sleepboten het vlaggeschip de rivier op. De tocht
naar zee was begonnen.
Overal op de Rotterdamse kaden ston
den reeds voor vier uur vele duizenden be
langstellenden, rijen dik. Van vele gebou
wen langs het water wapperde de drie
kleur. Terwijl het schip langzaam de ri
vier afvoer gaven vele schepen in de ha
vens die daar lagen te laden of te lossen
met drie sonore stoten op de fluit de
„Rotterdam" een groet mee naar zee. De
„Rotterdam" zelf groette met drie stoten
op de stoomfluit haar geboorteplaats, de
werf van de R.D.M. Een kleine sleepboot
nam voor de werf de honneurs waar door
de groet van de „Rotterdam" met drie
stoten op de stoomfluit te beantwoorden.
Bij Schiedam was het al hetzelfde en
ook Vlaardingen was uitgelopen. Maas
sluis liet zich evenmin onbetuigd en op de
Rozenburgse oever waren de inwoners van
de kleine woongemeenschappen naar de
aanlegsteiger van de veerboot gekomen
om het vlaggeschip te zien passeren.
Intussen verkenden de gasten op deze
proeftocht het schip. De Koningin en de
Prins bezichtigden onder leiding van de
leden van de directie van de H.A.L. het
nieuwe vlaggeschip. Voor prinses Mar
griet was het wel een bijzonder prettige
dag. Men zag haar overal, maar het meest
op het promenadedek waar zij met velen
praatte en blijkbaar intens genoot van de
ze door zo prachtig wee'- begunstigde vaar
tocht. Bij Hoek van Holland kreeg het
schip de laatste afscheidsgroet voor het
de Waterweg zou uitgaan. Hier stonden dui
zenden toeschouwers. De sleepboot
„Schelde" groette de „Rotterdam" met
drie stoten op de fluit en de honderden
auto's, die langs de Waterweg geparkeerd
stonden, zetten een loeiend claxon-concert
in.
Even vóór zeven uur was de „Rotter
dam" buitengaats. Op het vuurtorentje
van het Noorderhoofd waren enkele jon
gens geklommen, die enthousiast naar het
schip zwaaiden en zij zullen niet geweten
hebben, dat prinses Margriet haar ge
sprek met de Spaanse ambassadeur even
onderbrak om die groet te beantwoox-den.
De „Rottei-dam" voer de spiegelvlakke
zee op in de richting van de Maasboei en
daar. op slechts enkele mijlen van de Wa
terwegmonding, terwijl de kust nog dui
delijk zichtbaar was, voltrok zich de cere
monie van de overneming.
Het was niet de bedoeling dat bij deze
ceremonie zou worden gesproken, maar
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAf (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223590
MOHAIR DAMESVESTEN 39.75
Advertentie
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met
plaatselijk een regenbui of on
weer. Overwegend matige wind
tussen zuidoost en zuidwest.
Lagere temperaturen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Droog en zeer warm weer met een
zwakke wind tussen zuid en oost.
Temperatuur in de middag rond 27
gr. C. Vlakke zee zonder branding,
met troebel water. Kans op kwallen.
Voorzichtigheid bij baden en zwem
men geboden.
Laag water 's middags half twee.
hoog water kwart over zes. Strand
voor fietsen berjjdbaar van half tien
's morgens tot vier uur 's middags.
nadat de Koningin de rederijvlag had ge
hesen, nam de minister-president, prof.
De Quay, het woord om op dit moment te
memoreren dat dit schip niet alleen het
vlaggeschip van de Holland-Amerika Lijn
zou zijn maar het vlaggeschip van de
Nederlandse koopvaardijvloot, dat ge
bouwd is door een prachtig samenspel van
ideeën en uitvoering van duizenden wer
kers. Hij deelde mede dat ir. C. J. Enge
len, chef van het architectenbureau, en
ir. J. van Veen, chef van de technische
dienst van de H.A.L., waren benoemd tot
ridder in de orde van Oranje Nassau en
ir. Van der Pols, directeur van de R.D.M.
tot ridder in de orde van de Nederlandse
Leeuw.
Vóór het galadiner, dat in de eerste klas
eetzaal werd geserveerd, omstreeks half-
tien begon, maakten de ambassadeurs en
zaakgelastigden, die aan boord waren, hun
opwachting bij de Koningin en de Prins.
De avondrobes van de dames en 't stem
mige zwart en wit van de rokkostuums
van de heren gaven aan dit bezegelings-
feest van de overname van het schip een
bijzonder cachet. De hoofddirecteur van
de H.A.L., de heer W. H. de Monchy, stel-
PORT-AU-PRINCE (UPI) De re
gering van Haiti heeft de arrestatie be
volen van de rooms-katholieke aartsbis
schop Francois Poirier, omdat hij kritiek
heeft uitgeoefend op de uitbanning van
twee priesters. De uitgewezen priesters zijn
gisteravond op het vliegveld Idlewild bij
New York aangekomen waar zij hebben
verklaard, dat de regering van Haiti een
campagne is begonnen tegen de kerk. De
twee priesters, beiden van Franse natio
naliteit evenals de aartsbisschop, kregen
eerder deze week het bevel het land te
verlaten. In een korte regeringsverklaring
werd gezegd, dat tot die stappen is over
gegaan, om „de openbare orde te hand
haven".
Aartsbisschop Poirier publiceerde een
communiqué, waarin kritiek op de re
gering werd uitgeoefend wegens de uit
wijzing van de twee priesters zonder hen
formeel te hebben gehoord en zonder dat
daarbij andere leden van de geestelijkheid
aanwezig hadden kunnen zijn.
De regering beval daarop zijn arrestatie
op de beschuldiging, dat hij het strafwet
boek schond, dat de religieuze autoriteiten
verbiedt, de regering te bekritiseren of de
les te lezen.
de een toast in op de Koningin en de le
den van de koninklijke familie. Tussen de
gangen door werden toespraken gehouden
welke bij de overdracht van een schip ge
bruikelijk zijn. Het eerst sprak ir. K. van
der Pols, directeur van de Rótterdamsche
Droogdok Maatschappij, een woord van
dank tot de Koningin, die niet alleen bij
de tewaterlating haar medewerking had
verleend maar ook nu, bij de overdracht,
daadwerkelijk had meegeholpen bij de
vlagwisseling, het symbool van de over
neming. Ook prins Bernhard bracht de
heer Van der Pols dank voor zijn aanwe
zigheid, waarin hij opnieuw een bewijs
zag voor diens grote belangstelling voor
het Nederlandse bedrijfsleven en voor de
scheepvaart en de scheepsbouw in het
bijzonder.
Tot de aanwezige leden van de regering
zei ir. Van der Pols dat de bouw van het
schip slechts mogelijk was geweest door
hun medewerking en die van hun ambts
voorgangers. Zich richtend tot de direc
tie van de Holland-Amerika Lijn zei ir.
Van der Pols dat nu een periode was af
gesloten van grote samenwerking, waarin
ieder zijn best heeft gedaan om een zo
goed mogelijk schip af te leveren. Hij
bracht hulde aan de staf van de H.A.L.. die
de juiste keuze kon maken uit de vele op
lossingen die er voor de technische en ar
tistieke problemen waren geweest.
Toen de Koningin vanmorgen van boord
ging, zei zij tot de heer De Monchy: „Toch
wel jammer dat we niet naar Amerika zijn
doorgevaren".
(Vervolg op pagina 9)
Donderdagmiddag arriveerden op Schiphol Rodman Rockefeller (midden), zijn
echtgenote Barbara Olsen (links) en Michel Rockefeller (rechts), op doorreis naar
Noorwegen, waar zaterdag het huwelijk tussen Steve Rockefeller en het vroegere
dienstmeisje van de familie, Annemarie Rasmussen, zal worden voltrokken. De
overtocht van dit drietal werd vertraagd doordat het KLM-toestel, dat het over
de oceaan zou brengen, na ruim tweehonderd kilometer te heben gevlogen wegens
motorstoring naar New York moest terugkeren. Met een ander toestel kwamen
zij thans op Schiphol aan. Inmiddels is ook de overkomst van de vader, gouver
neur Rockefeller, die hen achterna reist, met ten minste een uur vertraagd, maar
dat kwam doordat de gouverneur zelf op het laatste moment door staatszaken
werd opgehouden. Hij heeft daarvoor aan zijn medepassagiers zijn excuses aan
geboden. Hedenmiddag wordt ook hij op Schiphol verwacht.
DEN HAAG (ANP) Een viermotori
ge Britse straalbommenwerper van het
type Victor, die met vijf man aan boord
wordt vermist, is vei'moedelijk in het zee
gebied ten zuidwesten van Engeland neer
gestort. Men heeft daar vuurpijlen gezien.
Vliegtuigen en schepen zoeken het ge
bied af. Een Britse tankboot heeft een
zware ontploffing waargenomen voor de
kust van Wales.
(Reuter/AFP) De Britse admiraliteit
die in staat van alarm verkeert, heeft een
groots opgezette speurtocht gelast naar de
vermiste viermotorige Victor-Mark II
Advertentie
niy
JUWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS
Zes jongens moesten voor de rechtbank
te Breda terechtstaan wegens het plegen
van inbraken in Breda, Roosendaal en
Bergen op Zoom. „Het aantal jongelui
dat. in plaats van met werken, met inbre
ken aan geld tracht te komen, neemt zo
danig toe, dat men van 'n maatschappelijk
euvel van ernstige omvang kan spre
ken", zei de president.
De jongens, die ook in Dordrecht reeds
in bioscopen en kleedkamers van voet
balvelden hadden ingebroken, hadden in
Roosendaal een inbraak gepleegd in een
textielfabriek, in Bergen op Zoom in een
administratiegebouw en in Breda in een
kapperszaak. Eén van hen had een paar
laarzen weggenomen uit een winkel, na
dat hij een etalageruit met een baksteen
had stuk gegooid.
Tegen de jongens Werden straffen ge-
eist variërende van een jaar jeugdge
vangenis tot twee maanden voorwaarde
lijk.
Op 3 september zal de rechtbank uit
spraak doen.
BONN (Reuter/AFP) De onderhande
lingen tussen Frankrijk en West-Duitsland
over schadevergoeding aan voormalige
slachtoffers van 't nazibewind zijn wegens
gerezen moeilijkheden voorlopig afge
broken.
West-Duitsland wilde personen uitzon
deren die op andere gronden dan van
politieke of godsdienstige aard of vanwege
hun ras geïnterneerd zijn geweest, zoals
het geval was met verzetsstrijders of gij
zelaars. Volgens Bonn is de schadeloos
stelling van deze personen verzekerd
krachtens de herstelbetalingen, die gere
geld zullen worden bij een vredesverdrag,
overeenkomstig het Londense akkoord van
1953.
Frankrijk evenwel ziet geen reden om
een dergelijk onderscheid te maken. Het
staat erop dat alle voormalige bewoners
van concentratiekampen schadevergoe
ding krijgen. Bovendien wenst Frankrijk
schadevergoeding voor de nabestaanden
van overleden slachtoffers van het nazi
bewind terwijl West-Duitsland van oor
deel is, dat als het slachtoffer is overleden
er van schadevergoeding geen sprake kan
zijn.
Een woordvoerder van het Westduitse
ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat
Griekenland, wat de verzetsstrijders be
treft, dezelfde mening als Frankrijk heeft.
Groot-Brittannië wil dat mensen die we
gens hun nationaliteit zijn vervolgd, scha
devergoeding krijgen. De Westduitse re
gering heeft zich dienaangaande nog geen
definitieve mening gevormd en is hier
over met de Britten in bespreking. Indien
mensen die wegens hun nationaliteit wer
den vervolgd, schadevergoeding moeten
krijgen, zouden de cijfers zulke afmetin
gen aannemen dat wij met de beste wil
van de wereld niet in staat zijn te beta
len, aldus de woordvoerder, die eraan toe
voegde, dat West-Duitsland een eervolle
regeling wenst.
Tevens was op een persconferentie
in Bonn verklaard dat de regering van
de bondsrepubliek alle eisen tot schade
vergoeding aan slachtoffers van het nazi
bewind „onder een noemer" tracht te bren
gen.
De woordvoerder zei dat zijn regering
tweezijdige overeenkomsten heeft geslo
ten met Denemarken, Noorwegen en
Luxemburg en dat de onderhandelingen
met Nederland over de schadevergoeding
nog aan dc gang zijn. Hij voegde hieraan
toe dat hij geen bedrag kon noemen, dat
de Westduitse regex-ing zal betalen, omdat
het onmogelijk is het aantal mensen te
schatten dat recht op schadevei'goeding
heeft.
Het Hamburgse blad „Wie Welt" schrijft
dat het verleden de Duitsers inderdaad
verplichtingen heeft opgelegd en dat Bonn
WEST YELLOWSTONE, MONTANA
(UPI) Een nieuwe aardbeving heeft don-
dei-dag in het gebied van Yellowstone
schrik gezaaid. De schokken waren echter
niet zo hevig en vex-oorzaakten weinig
schade. Zij noopten tot uitstel van een
onderwater-onderzoek naar slachtoffers in
de moddei'ige diepten van God's meer",
zoals de drabbige poel. die door de aax-d-
beving van maandagavond was ontstaan,
wordt genoemd. Het is meer dan twintig
meter diep en het water wordt over een
afstand van meer dan 10 kilometer tegen
gehouden door de landverschuiving, die de
kloof van do Madison afsneed, negen kam
peerders om het leven deed komen en
waai'schijnlijk nog meer slachtoffex-s eiste.
DJAKARTA (AFP) Indonesische re-
gex-ingstroepen hebben met steun van de
mai-ine de plaats Inobonto op de nooi'd-
kust van Celebes veroverd, zo is in een
communiqué van het leger bekendge
maakt. De haven van Inobonto werd ge
bruikt om landbouwprodukten uit het dooi
de opstandelingen bezette gebied te expor-
tei-en. Volgens het communiqué is thans
vrijwel de gehele noox-dkust van Celebes
weer in handen van de regeringstroepen.
Een aantal opstandelingen zou zich heb
ben overgegeven.
uit vrije wil besloten heeft zo edelmoedig
mogelijk schadevex-goeding te geven. Maar,
aldus het blad, het verleden houdt ook
een waax-schuwing voor de anderen in om
niet opnieuw, zoals na de eerste wereld
oorlog, die doos van Pandora te openen
waarop het woord „herstelbetalingen"
staat. Het blad zegt dat de Duitsers, als
zij naar hun hart te werk gingen, graag
miljarden marken zouden betalen, maar
dat het verstand in deze waarschuwt aan
de gevolgen te denken.
LONDEN (UPI) Een attaché van
de Russische ambassade in Londen, M.
Seminov, heeft een journalist van de
News Chronicle een grapje verteld, dat
het op het ogenblik heel goed doet in
Rusland: „In Amerika heb je twee
klassen, die van de optimisten en die
van de pessimisten. De optimisten laten
hun kinderen Russisch leren, de pessi
misten Chinees".
Molière:
Men moet lang naar zichzelf kijken,
voordat men ertoe overgaat anderen te
beoordelen.
(Reuter) Dx-. Eiselen, de staatssecreta
ris voor Bantoezaken, heeft te Pretoria
verklaard, dat „bendeleiders van 't Afri
kaanse nationale congres" achter de agi
tatie in Natal zitten. De staatssecretaris
heeft ter plaatse een onderzoek ingesteld.
Naar zijn mening is de grote meerderheid
van de negex-gemeenschappen in Natal vre
delievend. Deze groepen zouden „de mis
dadige en zinloze acties van misleide
groepen" sterk veroordelen.
De beroemde Engelse beeldhouwer
Sir Jacob Epstein is woensdagmiddag
in zijn woning te Londen overleden.
Hij zou in zijn slaapkamer buiten be
wustzijn zijn geraakt en niet meer
zijn bijgekomen. Tot op de dag van
zijn dood was Epstein nog werkzaam.
Epstein is in 1880 als zoon van Rus-
sisch-Poolse Joodse vluchtelingen te
New York geboren.
(Vervolg op pagina 13)
Het Oberlandesgericht te Bremen heeft vrijdag in hoger beroep het verzoek
van de Deli- en de Senembah Maatschappij ter sequestratie van een partij
Sumatra-tabak van de hand gewezen. In zijn overweging zegt het Oberlandes
gericht dat verzoek om sequestratie reeds ongemotiveerd is, omdat de Neder
landse maatschappijen niet aannemelijk hebben kunnen maken dat deze tabak
ooit hun eigendom geweest is. Volgens de beginselen van het Duitse internatio
nale privaatrecht moet de kwestie, wie eigenaar van de tabak is geworden,
worden beoordeeld aan de hand van het Indonesische recht, omdat de maat
schappijen daar eigenaar van de tabak geworden zouden zijn.
Ook is het twijfelachtig of het Indone
sische adatrecht of het Nederlands-Indo
nesische Burgex-lijke Wetboek moet wox-den
toegepast. Dit Wetboek is, aldus de over
wegingen van de rechter te Bremen, door
het Nedex-landse koloniale gezag ingevoex-d
voor de in Indonesië wonende Nedei-lan-
dei-s. De vorsten die de landbouwconces-
sies hebben gegeven, hebben uitsluitend
aan het adatrecht gedacht. Volgens het
adatrecht kunnen de Nederlandse maat
schappijen de eigendom over de tabak van
de oogst 1958 niet hebben verkregen.
MOSKOU (AFP) Het Russische rege
ringsblad Izvestiamaakt melding van
gebrek aan kleingeld in verschillende
plaatsen in de noordelijke Kaukasus waar
door winkeliers en anderen zich gedwon
gen zien doosjes lucifers, pakjes sigaretten
en enveloppen met postzegel als wissel
geld „in natura" aan te bieden. De kopers
moeten daarmee wel genoegen nemen,
willen zij de gewenste waren kunnen be
trekken. Autobxispassagiers, die er bezwaar
tegen maken dat zij van de conducteur,
behalve hun biljet, als wisselgeld enve
loppen met postzegels in ontvangst moe
ten nemen, krijgen flegmatiek ten ant
woord: „Maar schrijft u dan toch eens aan
uw vrienden, dat zullen ze erg op prijs
stellen
De „Izvestia" stelt de regionale bank
voor het geldtekort aansprakelijk. Maar de
bank schuift dit verwijt van zich af en
zegt dat het tekort al een jaar of vijf, zes
heerst.
De strijd die de Parijse overheid tegen
het laioaai voert, is in een nieuw stadium
gekomen. Na het verbod om autoclaxons
te gebruiken tenzij er sprake is van on
middellijk gevaar, heeft de gemeenteraad
nu besloten, dat de tweehonderdduizend
vuilnisemmers vervangen moeten ivorden
door exemplaren met. rubber- en plastieken
randen en handgrepen.
Ook, zo redeneert het Gerechtshof te
Bremen, is het twijfelachtig of de Neder
landse maatschappijen op gx-ond van het
Wetboek de eigendom hebben verkregen.
De Nederlandse maatschappijen hebben
namelijk niet aannemelijk kunnen maken
dat zij zakelijk recht op de tabaksonderne
mingen hadden verworven. Het hof neemt
eex-der aan dat het om persoonlijke rechten
gaat.
De staatssecretaris van Defensie, luite
nant-generaal b.d. M. R. H. Calmeyer,
heeft dinsdag en woensdag de laatste ge
vechtsgroep van de le divisie „7 Decem-
ber" tijdens de terugmars uit La Courtine
naar Nedeidand en gedurende het verblijf
van de troepen in het doorgangskamp in
Mourmelon bij Reims geïnspecteerd.
De gevechtsgi-oep staat onder bevel van
de luitenant-kolonel der cavalerie J A. C.
Bartels.
De staatssecretaris betuigde zijn tevre
denheid over de discipline en marsvaar
digheid en zijn ingenomenheid met de
goede staat van het materieel. Hij was
getroffen door de grote medewerking van
Franse zijde.
pag.
Proefvaart Rotterdam1
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws 2
Op de Praatstoel3
Feuilleton 4
Radio en Televisie4
Kunst 4
Agenda4
Uit stad en omgeving5, 7
Sport11
Beurs13
DIT NUMMER REST A AT UIT
VEERTIEN PAGINA'S*.
